Chương 6: Sherlock Holmes bắt đầu diễn giảng - Anh Watson ạ, giờ đây chúng ta còn được nửa tiếng đồng hồ. Vấn đề là phải biết lợi dụng. Như tôi , hồ sơ của tôi hầu như hoàn tất. Nhưng chúng ta chớ nên tin tưởng quá mà mắc phải sai lầm. Cho dù nay nội vụ có vẻ đơn giản đến đâu chăng nữa, vẫn có thể còn nhiều uẩn khúc. - Đơn giản à? - Tôi lớn tiếng hỏi. - Hẳn là thế! - đáp bằng giọng của giáo sư y khoa giảng giải với đám sinh viên nội trú - Nhưng bạn hãy ngồi yên trong góc kia, kẻo vết chân lại làm cho công chuyện thêm rắc rối. Nào, giờ ta hãy bắt tay vào việc chứ! Trước tiên, những người kia họ đến bằng cách nào? Cửa ra vào vẫn đóng từ tối hôm trước. Thế còn cửa sổ? dùng chiếc đèn lồng soi sáng cửa sổ, miệng thốt lên những nhận xét tuy bằng giọng nghe ràng nhưng ra là tự với chính mình. - Cửa sổ đóng từ bên trong. Khung cửa chắc. có bản lề ở bên. Nào, ta mở thử xem. Quanh quất đây chẳng có ống máng nào. Từ đây, thể nào leo lên mái được... Ấy thế mà người leo lên bằng cửa sổ; đêm qua có mưa chút đỉnh, và đây, thành cửa sổ, ta thấy có dấu chân dính bùn. Còn kia lại có dấu đất bùn hình tròn. A, ta lại thấy dấu ấy sàn nhà, rồi cạnh chiếc bàn. Nhìn đây này, Watson ơi! là cuộc biểu diễn tuyệt đẹp.Tôi cúi xuống nhìn đấu vết nét hình dáng giống cái đĩa. - Đây phải là dấu bàn chân - Tôi . - Cái này còn chính xác và quý giá hơn thế nữa kia. Đấy là dấu của đầu chày bằng gỗ. cứ nhìn lên thành cửa mà xem; đây là dấu chiếc giày ống nặng trịch đế rộng có đóng đĩa; cạnh đó là dấu của chân kia, nhưng đấu này lại tròn. - Đúng là người đàn ông chân gỗ.- Đúng vậy. Nhưng còn tên khác nữa, kẻ đồng minh rất có khả năng và rất được việc. Này, xem thử nhé, có thể trèo qua hàng hiên kia , bác sỹ? Tôi nhìn ra ngoài cửa sổ. Ánh trăng vẫn còn chiếu sáng đến phía này của ngôi nhà. Mặt đất ở bên dưới cách hơn 60 feet. Cho dầu có căng mắt ra nhìn, tôi cũng thấy được điểm tựa con con nào, hoặc kẽ nứt nào trong bức tường bằng gạch. Tôi lắc đầu bảo:- tài nào được!- tài nào được nếu chỉ có mình , đúng thế. Nhưng nếu có người bạn ở cửa sổ này, và nếu bạn thòng xuống cho sợi dây thừng to khỏe mà tôi trông thấy ở góc tường, sau khi buộc nó vào cái móc lớn kia, bảo sao? Tôi lại nghĩ rằng, trong trường hợp ấy, nếu có chút ít thể lực, có thể đu mình lên đến đây kể cả cái chân gỗ nữa. Và dĩ nhiên, rời khỏi chỗ này cũng bằng cách đó thôi. Sau đó, bạn rút dây lên, tháo ra khỏi móc, đóng và chốt cái cửa sổ lại từ bên trong và sau cùng ra bằng lối mà đến. Tôi xin bổ sung thêm chi tiết phụ - vừa tiếp tục diễn giảng vừa mân mê sợi dây thừng - Người bạn chân gỗ của ta, mặc dù là tay leo trèo có hạng, nhưng phải là thủy thủ. ta có đôi tay chai sạn. Chiếc kính lúp của tôi có cho tôi thấy nhiễu vết máu, nhất là ở đoạn cuối. Từ đó tôi suy ra là ta buông mình tuột xuống ở tốc độ khiến đôi tay phải sướt da. - Tất cả những điều ấy nghe ra là hay -Tôi - Nhưng câu chuyện lại càng khó hiểu hơn bao giờ hết. Kẻ đồng minh bí mật kia là ai? đột nhập vào phòng này bằng cách nào? - À phải rồi, kẻ đồng minh hả - Holmes nhắc lại, vẻ nghĩ ngợi - Chính gã đồng minh ấy đem đến cho chúng ta nhiều yếu tố lý thú đấy. Nhờ mà nội vụ vượt ra ngoài giới hạn bình thường. Tôi cho chính gã đồng minh này đưa cái mới mẻ vào biên niên hình của đất nước này. Tôi nhớ lại có những "ca" tương tự như thế xảy ra rồi, nhất là ở Ấn Độ, và nếu trí nhớ tôi còn tốt, ở cả Senegambia. - Nhưng ta đến bằng cách nào? Tôi nài nỉ hỏi - Cửa ra vào bị cài then, cửa sổ lại lên đến được. Bằng lối ống khói chăng? - Tấm lưới song sắt ở ấy quá hẹp - đáp - Tôi cũng nghĩ đến điều đó, nhưng... - Vâng, thế sao? Bằng lối nào? - Thực tình muốn áp dụng mấy nguyên tắc của tôi sao? Bao nhiêu lần tôi bảo với là sau khi gạt bỏ ra ngoài tất cả những trường hợp thể nào xảy ra được, giả thiết còn lại, dầu là bấp bênh, thiếu cơ sở đến đâu chăng nữa, cũng phải là giả thiết đúng đắn! Chúng ta biết rằng ta đến bằng cửa ra vào, bằng cửa sổ, cũng bằng ống khói. Ta cũng thừa biết rằng trốn trong phòng này, bởi vì phòng này có chỗ nào có thể trốn cả. Thế đến bằng lối nào? - Bằng lỗ hổng khoét mái nhà? - Tôi hỏi lớn. - Tất nhiên rồi? Chỉ bằng lối đó thôi. Nếu vui lòng cầm hộ tôi chiếc đèn này, ta đẩy cuộc tìm kiếm lên mãi tận cái rầm thượng bí mật, nơi phát ra kho báu. trèo lên thang xếp, tì bàn tay vào hai cây đà và đu mình lên rầm thượng. Lên đến nơi, nằm sấp sát xuống, với tay nắm lấy cây đèn để tôi có thể lên theo . Căn rầm thượng dài khoảng 10 feet, rộng 6 feet. Sàn rầm là mấy cây đà, và phải nhảy từ đà này qua đà khác nếu muốn di chuyển, vì ở giữa hai hàng đà chỉ là những tấm lách mỏng manh mà thôi. Mái rầm vươn lên thành góc nhọn – dĩ nhiên là chỉ mặt bên trong của cái mái nhà . Căn rầm hoàn toàn trống trơn. Bụi đóng thành lớp dày sàn.- Đây rồi - Holmes , tay đặt lên bức tường dốc nghiêng - Đây là cái cửa chống mở ra mái nhà. Tôi có thể đẩy nó lên. Mái nhà ra để dốc thoai thoải xuống. Đây là con đường mà theo đó tên số vào. Ta hãy thử xem còn có thể tìm thấy dấu vết gì khác giúp ta nhận diện nữa . đưa đèn lại gần sàn, và đây là lần thứ hai trong cùng đêm ấy, tôi thấy gương mặt thoáng vẻ ngạc nhiên trái ý. Đưa mắt theo hướng ta nhìn, tôi thấy nổi gai ốc dưới lần vải áo quần. Vì sàn rầm đầy dấu chân trần trông cả hình thù, nhưng lớn quá nữa dấu chân bình thường.- Holmes à - Tôi bảo thầm - đứa bé có thể làm được chuyện khủng khiếp như thế chăng? lấy lại được tự chủ ngay.- Lúc đầu tôi có ngạc nhiên . Tuy nhiên, chuyện này có gì là lạ lùng đâu. Trong phút chốc trí nhớ tôi bỗng sút kém hẳn , bởi vì lẽ ra tôi phải dự kiến việc này rồi. Ta chẳng còn có gì để phát ra đây nữa. Ta xuống . - Vậy về mấy dấu chân ấy, thuyết của như thế nào? - Tôi cất tiếng hỏi khi chúng tôi trở xuống căn phòng bên dưới.- bạn Watson thân mến của tôi ơi, thử tự phân tích chút xem nào - với thoáng nóng nảy – thừa biết phương pháp của tôi rồi kia mà. Hãy áp dụng xem sao. Đối chiếu những kết quả của chúng ta kể ra cũng lý thú đấy chứ. - Tôi chẳng nghĩ ra được bất cứ lối giải thích nào cho phù hợp với các kiện xảy ra - Tôi đáp. - thấy mọi việc ra rất ràng - ung dung đáp lại - Tôi nghĩ rằng ở đây chẳng còn gì quan trọng nữa, song tôi cũng xem lại cho chắc hơn. chùi kính lúp, lấy cây thước đo ra và bò khắp phòng, đo đạc, so sánh, xem xét, đưa cái mũi thính sát sàn nhà, đôi mắt chìm sâu trong hốc long lanh ánh xà cừ. Cử chỉ của nhanh nhẹn, lặng lẽ thoăn thoắt như của con chó đánh hơi vết chân con mồi. Và tôi thể nảy ra cái ý nghĩ bậy bạ rằng ta rất có thể là tên tội phạm vô cùng nguy hiểm nếu quay cái trí óc minh mẫn và cái nghị lực của chống lại luật pháp, thay vì sử dụng chúng để bảo vệ luật pháp. Vừa tiến hành công việc, vừa lẩm bẩm những câu gì khó hiểu. Sau cùng buông ra tiếng reo khoan khoái nhõm. - Vận may ở với chúng ta rồi! thốt lên - Bây giờ, có lẽ chúng ta chẳng còn gặp khó khăn nào nữa. "Tên số " của chúng ta may dẫm lên chất mộc du[1]. Ta có thể trông vành bàn chân bé của nó đây này, bên cạnh cái vũng nhầy nhụa hôi hám này. Cái bình chai phình bụng bị vỡ, hiểu ra rồi chứ? Và chất nước chứa bên trong chảy lênh láng ra ngoài.- Thế sao? Tôi hỏi. - Thế chúng ta bám nó được rồi, có thế thôi. Tôi được biết có con chó nó có thể bám theo mùi nào đó đến mãi tận cùng thế giới cách rất là dai dẳng. Ta nắm được rồi: đây là điều có tính toán học chính xác chẳng kém gì quy tắc tam suất... À, mà tôi nghe xôn xao gì thế? À, chắc hẳn là các vị đại diện có tín nhiệm của luật pháp. Từ bên dưới đưa lên những giọng ồn ào, những bước chân nặng nề vang dội; có tiếng cửa ra vào đóng rầm lại.- Trước khi họ đến, hãy đặt bàn tay lên cánh tay kẻ khốn khổ này - Holmes - Rồi bây giờ hãy đặt lên chân đây. cảm thấy gì nào? - Các cơ bắp rắn chắc chẳng khác gì gỗ. Tôi đáp. - Đúng thế. Chúng ở trong trạng thái co rút cùng cực vượt hẳn tình trạng co rút bình thường do chết. cứ thêm vào đấy cái nét mặt nhăn nhúm kia, cái nụ cười Hippocrates, cái nụ cười đanh ác, như cổ nhân thường gọi . Rồi rút ra được kết luận gì, bác sỹ? - Chết vì chất alkaloid thảo mộc cực mạnh - Tôi đáp chút do dự - chất tương tự như mã tiền, nó gây nên chứng phong đòn gánh. - Đó cũng là ý nghĩ đến với tôi ngay sau khi tôi thấy tình trạng co rút tột độ ở các cơ bắp mặt. Lúc bước vào phòng, tôi tìm ngay xem độc dược xâm nhập cơ thể bằng cách nào. Tôi phát ra cái gai, hoặc được đâm vào, hoặc được phóng tới da đầu, nhưng dầu sao, cũng mạnh lắm! cũng có thể nhận thấy rằng, nếu nạn nhân ngồi thẳng trong ghế bành phần bị trúng thương là phần đối diện với lỗ hổng khoét trần nhà. Bây giờ, đề nghị hãy xem kỹ cái gai này. Tôi cẩn thận đón lấy cái gai và quan sát nó dưới ánh chiếc đèn lồng. Cái gai dài, đen, nhọn; mũi gai như có phết sơn, như có chất nhựa khô quánh ở đó. Mũi gai cùn được gọt chuốt lại bằng dao. - Đây có phải là thứ gai ta có thể tìm thấy ở nước - hỏi.- , chắc chắn là !- Thế , với những dữ kiện đó, có thể rút ra vài suy diễn đúng đắn rồi. Nhưng các viên chức đến đây rồi. Lực lượng phụ trợ có thể trỗi kèn rút lui rồi đấy. Holmes vừa đến đây, trong hành lang có tiếng bước chân khua vang, và người đàn ông lùn mập, nước da đỏ tươi, vạm vỡ, mặc bộ com-lê màu xám, nặng nề bước vào phòng. Ông ta có khuôn mặt béo phị, đôi mi mắt húp lại, cặp mắt rất nhấp nháy ném ra tia nhìn sắc sảo. Nối gót ông ta là viên thanh tra mặc đồng phục và Thaddeus Sholto, vẻ mặt vẫn còn tỏ ra xúc động. - Trời đất! Vụ gì mà rắc rối đến thế này nhỉ? Người đàn ông to béo thốt lên, giọng ồ ồ, khản đục. À vâng, câu chuyện hay đấy! À, mà mấy người này là ai thế này? đấy, nhà gì mà ngổn ngang bừa bãi tựa như cái hang thế này.- Tôi nghĩ là ngài có thể nhận ra tôi, thưa ngài Athelney Jones - Holmes điềm nhiên .- À vâng, hẳn thế rồi - ông đáp, giọng hổn hển – Ngài Shelock Holmes, nhà lý thuyết đại tài. Nhận ra ngài à? Tôi bao giờ quên buổi thuyết trình của ngài về những nguyên nhân, suy diễn kết quả trong vụ viên ngọc Bishopgate. đúng ra ngài đặt chúng ta lên con đường đúng đắn. Nhưng bây giờ ngài cũng chấp nhận rằng đó chẳng qua là do ngẫu nhiên hơn là kết quả của phát đích thực.- Chỉ cần lối lập luận rất đơn giản thôi.- Ồ thôi , tôi xin ngài. Chẳng có gì xấu hổ phải chấp nhận cả. Nhưng còn vụ này? vụ hóc búa đây. vụ rắc rối, phải thế ạ? Đề nghị chỉ đưa ra những kiện chính xác thôi, và chớ lý thuyết dài dòng, ngài đồng ý thế chứ? Cũng may là tôi có mặt ở Norwood trong vụ án khác. Tôi ở Sở cảnh sát nhận được tin về vụ án này. Theo ngài, nạn nhân chết vì nguyện nhân gì? - Ồ! Trong vụ án này chẳng có chỗ nào dành cho lý thuyết suông đâu - Holmes sẵng giọng. - , đâu. Nhưng dù sao, người ta thể phủ nhận rằng đôi khi ngài cũng đánh đúng chỗ. Trời! Cửa ra vào có cài then, người ta bảo với tôi như thế. số báu vật trị giá nửa triệu biến mất. Thế còn cửa sổ sao? - Đóng từ bên trong; nhưng có dấu chân thành cửa.- À vâng. Nhưng nếu cửa sổ đóng, dấu chân dính dáng gì đến câu chuyện cả. Đây chỉ là vấn đề thường tình thôi. Nạn nhân có thể chết vì chứng động tim; thế mà báu vật lại mất. À, tôi nghĩ ra rồi, đôi khi tôi lại nảy ra những ý nghĩ tài tình như vậy đó. Bây giờ xin ông thanh tra cho tôi chuyện riêng, ông Sholto cũng thế. Ông bạn của ngài có thể ở lại đây, ngài Holmes ạ. Xin ngài cho tôi biết ngài nghĩ gì về việc như sau: Sholto tự mình thú nhận đêm qua có ở cùng với người . Người này chết vì chứng động tim, và Sholto ra với kho báu vật. Sao, ý kiến ngài thế nào? - Sau đó, người chết vì sợ cảm lạnh, nên dùng cài chốt cửa lại chứ gì? - Hừm! Có kẽ hở đấy. Nào, ta hãy thử dùng chút ít lý trí thông thường xem sạo. Cái ông Thaddeus kia có ở với người ; và có xảy ra cuộc cãi vã. Chuyện đó, ta đều biết. Người chết, báu vật biến mất. Điều đó, ta cũng biết. ai gặp người từ khi Thaddeus ra . Chăn nệm giường vẫn y nguyên: như thế là nạn nhân nằm. Mặt khác, Thaddeus ràng ở trong tâm trạng giao động. Ông ấy, nào, ta cứ thẳng ra là ít thiện cảm. Quý vị chắc thấy tôi dệt mạng lưới của tôi. Lưới siết chặt quanh ông ta. - Ngài chưa nắm vững hoàn toàn các kiện - Holmes - Cái dằm gỗ kia, mà tôi có đủ lý do để tin rằng nó bị tẩm độc, ghim vào đa đầu nạn nhân; dấu vết vẫn còn đấy. Tấm thiếp kia, với dòng chữ mà ngài có thể trông thấy, được đặt bàn bên cạnh cái dụng cụ kỳ lạ gồm cái cán và viên đá. Làm sao những điều này có thể ứng hợp với lý luận của ngài được. - Trái lại đấy chứ? Mỗi chi tiết trong lý luận của tôi được xác nhận là đằng khác. Nhà thám tử cãi lại giọng huênh hoang - Ngôi nhà đầy rẫy những vật lạ từ Ấn Độ. Thaddeus có thể mang lại cái dụng cụ kia. Và ông ta cũng có thể như bất cứ như người nào khác, sử dụng dằm gỗ ấy vào mục đích sát nhân, nếu nó có dấu vết bị tẩm độc. Còn tấm thiếp nọ chỉ là mánh khóe, có lẽ để đánh lạc hướng. Còn lại câu hỏi duy nhất: ông ấy ra bằng cách nào? À, dĩ nhiên! trần nhà có lỗ hổng. Ông nhảy tót lên chiếc thang, với tốc độ khiến phải kinh ngạc đối với người to béo như ông, và tìm đường lên qua lỗ hổng. Đoạn, chúng tôi nghe ông loan báo giọng đắc thắng: ông tìm thấy cái cửa trống trổ lên mái nhà. - Ông ta có thể phát ra điều gì đó rồi. Holmes vừa nhận xét vừa nhún vại. Đôi khi ông ta nảy sinh ra những tia thông minh. chẳng có kẻ ngu xuẩn nào lại rầy rà hơn những kẻ tưởng mình là có đầu óc thông minh. - Đấy ngài xem! Athelney Jones vừa bước xuống mấy nấc thang xếp vừa - Dầu sao kiện vẫn giá trị hơn lý luận suông. Ý kiến của tôi về vụ án này được củng cố vững chắc rồi đấy. Có ô cửa chống mái mà ai đó mở nó ra rồi. Chính tôi mở nó ra đấy. - À, thế ra ngài cũng để ý đến nó à? Ông , giọng hạ thấp - dầu sao chăng nữa điều này cho ta thấy ông bạn của chúng ta ra bằng cách nào. Ông Thanh tra! - Thưa ông, có tôi - giọng đáp trong hành lang.- Mời ông Sholto vào đây. - Này ông Sholto, tôi có bổn phận báo ông biết rằng những điều ông sắp ra đây có thể chống lại ông đấy. Nhân danh nữ hoàng nước , tôi bắt ông, vì có liên can trong vụ án mạng người của ông.- Đấy quý vị thấy ! Tôi chẳng trước chuyện này với quý vị rồi đó sao? Người đàn ông khốn khổ đưa tay thốt lên với chúng tôi như vậy.- Xin ông đừng lo, ông Sholto ạ! - Holmes - Tôi xin hứa với ông là tôi mang lại bằng chứng về vô tội của ông.- Chớ hứa hẹn nhiều quá đấy, hỡi ngài lý thuyết gia của tôi - Viên thám tử nhà nước cắt ngang, giọng đanh thép - Đừng hứa hẹn nhiều quá, kẻo lại gặp nhiều khó khăn hơn ngài tưởng khi phải giữ đúng những cam kết của mình đấy. - Chẳng những tôi xóa tan mọi ngờ vực cho ông ta, thưa ngài Jones, mà ngay bây giờ, tôi biếu ngài món quà: tên họ và nhân dạng của trong hai người đột nhập vào đây đêm qua. Tôi có đủ lý do tin rằng tên là Jonathan Small. Đó là gã ít học, thấp người, lanh lẹ, cụt mất chân phải; gã mang chân gỗ mà mặt trong bị mòn. Chiếc giày ống bên trái có đế dày, vuông và đóng con đỉa sắt. là tên cựu tù, tuổi trung bình, nước da nâu rất sẫm. Mấy chi tiết này chắc giúp ngài rất nhiều. Tôi cũng thêm là lòng bàn tay rướm máu. Còn tên kia ... - À, tên kia? - Jones vừa cất tiếng hỏi vừa cười mỉa.Dẫu sao ràng là cung cách ăn chính xác của Holmes cũng khiến ông ta có phần nao núng. - ta là nhân vật khá kỳ quặc. Bạn tôi vừa vừa quay gót - Tôi mong có thể trình diện với quý vị cả hai tên trong chẳng bao lâu nữa đâu Watson à, tôi có chuyện muốn với . ta dắt tôi ra cầu thang và thầm: - Cái biến cố đột xuất này làm chúng ta quên bẵng mất cái lý do đầu tiên của chuyến . - Tôi cũng nghĩ thế đấy - Tôi đáp - nên để Morstan ở mãi trong ngôi nhà khốn khổ này. - . đưa ấy về. ta ngụ tại nhà bà Cecil Forrester, Hạ Camberwell, xa lắm đâu. Tôi chờ ở đây nếu muốn trở lại. Nhưng có lẽ mệt quá chăng? - Hoàn toàn . Tôi tài nào nghỉ ngơi gì được trước khi được biết thêm về vụ án quái gở này. Tôi biết cuộc đời qua số tình huống mà phải là những tình huống đẹp đẽ đâu nhé! Nhưng xin thề với là những cố đột biến liên tiếp nhau như thế này làm cho cân não tôi quỵ gục. Tuy nhiên, tôi vẫn muốn cùng đến cùng, vì nghĩ ra tôi cũng khá xa rồi. - diện của giúp đỡ tôi rất nhiều - đáp – Ta cứ để chàng Jones kia thỏa mãn với những quả bong bóng mà chàng tưởng là đèn lồng, và ta làm việc riêng. Tôi nhờ đến nhà số 3, hẻm Pinchin, khu Lambeth, ngay bờ sông, sau khi đưa Morstan về nhà. Căn nhà thứ ba về bên phải là nhà của người nhồi rơm chim giả. Tên ta là Sherman. Đến đấy thấy ở cửa sổ con chồn cái ngoạm chú thỏ. Cho tôi nhắn gởi lời chào thân ái nhất đến bạn già Sherman ấy và bảo ấy tôi cần chú Toby ngay. Khi về, mang nó theo trong xe.- con chó, chắc thế?- Đúng thế. con chó lai hiếm có được thiên nhiên phú cho thính giác lạ lùng. Có giúp đỡ của Toby còn hơn cả tiếp tay của cả lực lượng Cảnh sát ở London.- Được thôi, tôi mang Toby về cho ... Bây giờ là 1 giờ sáng! Tôi trở về trước 3 giờ nếu tôi có thể thay ngựa.- Còn tôi - Holmes bảo - Tôi xem có thể rút ra được gì phía bà lão Bernstone và gia nhân người Ấn. này ngủ trong gác bên cạnh, ông Thaddeus có bảo tôi thế. Rồi tôi nghiên cứu phương pháp của Jones, nhà thám tử vĩ đại, bằng cách lắng nghe những câu chua chát thiếu tế nhị của ông ấy."Người ta thường chế diễu những điều mà người ta hiểu.”[2]Quả , thi hào Goethe luôn luôn vẫn tràn trề nhựa sống.
Chương 7: Câu chuyện chiếc thùng tô-nô Cảnh sát có đưa đến chiếc xe; tôi dùng xe đó đưa Morstan về nhà.Theo cung cách là dễ thương của giới phụ nữ, mãi đến lúc này, nàng chịu đựng tất cả trong khoảng thời gian dài cần thiết để an ủi người yếu đuối hơn nàng. Tôi thấy nàng vẫn điềm tĩnh và tươi cười bên cạnh bà lão giúp việc chưa hoàn hồn sau nỗi kinh hãi. Nhưng lúc ngồi vào xe, nàng kiệt sức và òa lên khóc, bởi những cố xảy ra trong đêm kích động đến nàng quá độ. Nàng bảo tôi từ lúc nàng thấy tôi lạnh lùng và xa cách trong chuyến này ... ấy thế mà nàng đâu có hay trong tim tôi cuộc chiến đấu xảy ra như thế nào đâu! Và tôi cố gắng ra sao mới dằn lòng được. Tình cảm thương của tôi dồn về nàng, y như hồi nào, trong vườn, tay tôi tìm kiếm tay nàng. Biết bao năm quen sống theo quy ước che dấu bản chất dịu dàng và dũng cảm của nàng cho bằng mấy tiếng đồng hồ kỳ diệu đó. Tuy nhiên những ngôn từ âu yếm thoát khỏi miệng tôi: hai suy nghĩ buộc tôi phải câm nín. Trước hết là nàng yếu đuối, người che chở, tâm trí lại hoang mang lạc lõng. Vào lúc như thế này mà áp đặt cho nàng mối tình của tôi liệu có đứng đắn ? Mặt khác, nàng lại giàu! Nếu công cuộc truy tìm của Holmes đem lại kết quả nàng là người thừa kế được mọi người ganh tị. Trong hoàn cảnh đó, bác sỹ phẫu thuật hưởng nửa lương nhân ngẫu nhiên lại lợi dụng mối quan hệ thân mật như thế này có công bằng, vinh dự gì cho tôi ? Biết đâu nàng lại xem tôi chỉ là tay phiêu lưu hạ cấp? Chỉ ý trong đó mà thoáng qua đầu óc nàng cũng đủ khiến tôi chịu nổi. Giữa nàng và tôi, sừng sững chướng ngại tài nào vượt qua nổi: kho báu Arga.Chúng tôi đến nhà bà Cecil Forrester khoảng 2 giờ sáng. Gia nhân nghỉ từ lâu, nhưng bức thư Morstan nhận được gợi trí tò mò của bà nên bà vẫn còn thức. Bà tự ra mở cửa cho chúng tôi. Đó là phụ nữ duyên dáng đứng tuổi; bà tiêp đón bằng giọng đằm thắm như giữa mẹ và con, bà âu yếm đưa tay choàng lấy thân nàng. Tôi thích thú nhận ra rằng nàng đơn thuần chỉ là quản gia hưởng lương, mà còn là người bạn được bà chủ trọng nể. Tôi được giới thiệu, và ngay sau đó, bà Forrester mời tôi vào và cầu thuật lại những chuyện phiêu lưu của chúng tôi. Tôi giải thích tầm quan trọng của nhiệm vụ của tôi và hứa thông báo với bà những tiến triển chúng tôi đạt được. Cỗ xe lăn bánh xa dần, tôi ngoảnh lại nhìn theo hai người. Dường như tôi vẫn còn trông dưới cửa hiên dáng hai người quấn quít lấy nhau, cửa ra vào hé mở, ánh đèn lối vào chiếu qua khung kính màu, chiếc phong vũ biểu và lan can cầu thang bóng loáng. Hình ảnh ấy, dẫu chỉ thoáng qua, của mọi nội thất yên tĩnh của gia đình người cũng đem đến cho tôi những phút ấm áp, dễ chịu trong lúc đangvướng vào vụ án u này.Vả chăng, càng suy nghĩ tôi lại thấy nó càng phức tạp. Tôi điểm lại các cố theo thứ tự thời gian của chúng. Về những gì có liên hệ đến bài toán lúc ban đầu, bây giờ khá ràng rỗi. Cái chết của đại úy Morstan, việc gửi những viên ngọc, mục rao vặt báo, lá thư, đó là số chi tiết phăng ra được rồi. Tuy nhiên chúng tôi lại bị đưa đến bí hiểm: sâu sắc hơn và bi thiết hơn. Cái kho báu Ấn Độ, tấm bản đồ kỳ quặc tìm thấy trong hành lý của đại úy, việc thiếu tá Sholto xuất vào lúc đại úy Morstan chết, việc tìm thấy lại kho báu tiếp liền theo sau là án mạng của người tìm ra nó, những hoàn cảnh lạ lùng bao quanh tội phạm này, dấu chân, vũ khí chưa từng thấy, mấy chữ mảnh giấy phù hợp với tấm bản đồ của viên đại úy, toàn là những kiện mà người kém thiên tư hơn Shelock Holmes thể giải đoán ra nổi.Hẻm Pinchin vốn là dãy những ngôi nhà gạch hai tầng xập xệ, nằm gần cuối khu Lambeth. Tôi phải đập cửa khá lâu ở căn số ba mới có kết quả. Ánh ngọn nến rồi cũng lọt qua ô cửa kéo và khuôn mặt nhìn qua cửa sổ bên . - Thôi, thôi , tên bợm bãi, chẳng có gì đâu! - giọng thét ầm lên. Nếu cậu ngừng đập phá ta thả 43 con chó của ta cắn cậu đấy. - Đó chính là điều tôi tìm kiếm đấy ạ. Nếu bác chịu thả chú ra ... - Thôi xéo nơi khác, cha ơi! Giọng ấy đáp lại - Ta có sẵn đây mảnh gang ngon lành lắm, quỷ tha ma bắt ta nếu ta ném nó lên đầu . - Nhưng tôi cần con chó - Tôi la lớn. - Thôi, dông dài - Ông Sherman thét lên - Cút nào? Ta đếm đến ba và ta quăng mảnh gang xuống đó... - Dạ, ông Shelock Holmes... - Tôi lên tiếng. Cái tên đó có tác dụng đến là thần kỳ. Cửa sổ đóng lại ngay, có tiếng rút then cài và cửa mở ra ngay trong chốc lát... Ông Sherman là ông lão cao lêu nghêu, đôi vai buông tuồng, cổ gân guốc, mắt đeo kính màu xanh lơ.- Bạn bè của ông Shelock Holmes luôn luôn được hoan nghênh? Ông - Mời ông vào . Đừng đến gần con chồn xù ấy, nó cắn đấy. Ái chà, dữ quá ha! Mày muốn bắt ông đây, hả? Câu sau này dành cho chú chồn trắng thò cái đầu thèm thuồng với cặp mắt đỏ ngầu qua chấn song chuồng. - Đừng bận tâm đến con kia! - Ông lão tiếp - Đó chỉ là con thằn lằn thôi, nó có nhanh đâu, lão cho nó tự do để bắt bọ rầy. Xin đừng để tâm giận nếu lúc nãy lão tiếp được đàng hoàng lắm. Với đám trẻ con xóm này lão như là cái gai và chúng nó thường đến quấy rầy lão. Ông Shelock Holmes cần gì nào? - trong những con chó của bác. - Toby chứ gì, phải nào? - Vâng, đúng là con Toby đấy ạ. - Nó ở số 7, đây này, bên trái đấy. Nâng cao ngọn đèn cày lên, ông lão từ từ bước lên giữa đám thú mà ông tập trung quanh mình. Dưới ánh lửa mập mờ nhảy múa của ngọn đèn, xuyên qua khe hở hoặc từ xó xỉnh nào đó, những cặp mắt tinh chăm chăm nhìn chúng tôi. Ngay cả những cây xà ngang đầu chúng tôi cũng được trang hoàng bằng những chú chim bị quấy rầy trong giấc ngủ, chúng đổi thế đứng từ chân này qua chân kia với dáng oai vệ uể oải. Chú Toby quả là xấu tướng: Đôi tai buông thòng, lông dài, dáng núng nính trông chẳng được mắt tí nào! Nửa là giống chó xù, nửa là giống béc-giê, với bộ lông trắng pha hung. Sau hồi do dự, Toby cũng chấp nhận mẩu đường mà nhà tự nhiên học già nua trao cho tôi. Và sau khi kết thúc thỏa ước, nó theo tôi ra xe và chẳng gây khó dễ gì. Đồng hồ Hoàng cung đổ ba tiếng khi tôi về lại biệt trang Pondicherry. Tôi được biết là McMurdo bị bắt vì tội đồng lõa, cả ông Sholto lẫn y được đưa đến Sở cảnh sát. Hai cảnh sát viên giữ lối ra vào chật hẹp, nhưng họ để tôi qua cùng với con chó khi tôi nêu tên nhà thám tử.Holmes đứng dưới vòm cửa miệng phì phèo ống điếu tay đút túi quần. - A! đưa nó đến đấy à? - - chú chó khôn đấy! chàng Athelney Jones rồi. Lúc vừa ra khỏi đây, diễn ra cảnh náo nhiệt sôi nổi ghê khiếp . ta ra lệnh bắt chẳng những ông bạn Thaddeus của chúng ta, mà cả người gác cửa, bà quản gia và gia nhân người Ấn. Giờ đây chúng ta tha hồ hành động, chỉ còn nhân viên cảnh sát kia thôi. Ta để con chó dưới này và lên đó. Tôi buộc con chó vào chiếc bàn ở lối ra vào và bước theo . Căn phòng vẫn y nguyên như lúc chúng tôi rời khỏi, ngoài tấm khăn trải giường được phủ lên mình nạn nhân. viên đội cảnh sát vẻ mệt mỏi đứng tựa vào góc tường.Trung sĩ làm ơn cho tôi mượn chiếc đèn lồng của tí - Bạn tôi - Bây giờ, nhờ buộc nó vào cổ tôi bằng đoạn dây này để nó đong đưa trước ngực tôi. Cám ơn. Tôi chỉ còn phải tháo giày và gỡ bít tất ra. Nhờ bạn Watson đem hộ xuống dưới. Tôi sắp sửa phải leo trèo đây. Nhúng giùm chiếc khăn tay tôi vào chất mộc du. Tốt lắm. Bây giờ mời lên với tôi rầm thượng trong chốc lát.Chúng tôi đu mình lên qua lỗ hổng. Holmes xích ngọn đèn lại gần dấu chân trong lớp bụi lần nữa. - Phiền hãy xem kỹ những dấu vết này - – có nhận thấy có gì đáng chú ý ? - Những dấu vết này là của đứa bé hoặc của người đàn bà con - Tôi bảo. - Nhưng ngoài tầm vóc ra? Chẳng còn gì khác nữa sao? - chúng vẫn giống bất cứ dấu chân nào khác thôi. - Tuyệt nhiên phải thế đâu! cứ xem kỹ vào đây này! Đây là dấu bàn chân phải. Bây giờ tôi in bàn chân tôi vào lớp bụi, bên cạnh đấy nhé. thấy có gì khác biệt sâu sắc nào? - Những ngón chân của dính chặt vào nhau. Còn ở dấu chân kia những ngón chân lại tách rời nhau cách rệt. - Đúng thế đấy. Đó là điều chủ yếu? hãy nhớ lấy nhé. Bây giờ, vui lòng đến gần bên cửa sổ kia và ngửi ở bậu cửa xem. Tôi phải đứng đây vì chiếc khăn tôi nắm có thể làm mất mùi. Tôi làm theo lời cầu, và tôi nhận ra ngay mùi dầu hắc rất nặng. - Vậy chính tại nơi đó ta đặt chân khi ra. Nếu có thể đánh hơi được dấu vết của , chú Toby chẳng gặp phải khó khăn gì. Bây giờ, xuống ; thả chó ra và đến mà xem vận động viên nhào lộn biểu diễn. Tôi vừa bước ra đến vườn Shelock Holmes lên được mái nhà, và tôi có thể nhìn theo bò chầm chậm dọc theo nóc nhà - hệt con sâu khổng lồ bóng loáng. Có lúc mất hút sau hàng cột ống khói, nhưng sau đó lại ra để rồi biến mất ở phía bên kia. Tôi vòng quanh khu nhà và thấy ngồi ở mép góc mái nhà. - đấy hả, Watson? hỏi lớn. - Vâng, tôi đây. - Tôi tìm ra chỗ kia rồi. Thế còn cái khối đen ngòm ngay bên dưới là gì thế? - Cái thùng tô-nô đựng nước. - Có cái nắp đậy bên chứ? - Vâng. - thấy dấu vết cái thang sao? - . - Con người cừ khôi ? Cả đoạn đường khiến ta phải gãy cổ đến cả vài chục lần chứ chẳng chơi. Nhưng tôi phải tìm cách leo xuống theo đúng lối mà leo lên. Dầu sao, cứ thử xem! Tôi nghe có tiếng bàn chân xát vào nhau, và chiếc đèn lồng bắt đầu hạ thấp từ từ theo bức tường. Rồi bằng cái nhảy nhàng, đáp xuống mặt thùng, rồi nhảy xuống đất luôn. - Tìm ra dấu vết cũng dễ thôi - vừa vừa mang lại giầy. - Những viên ngói bị xê dịch dọc theo đường di chuyển. Trong lúc vội vàng, đánh rơi vật này, nó xác nhận cách chẩn đoán của tôi, theo giọng nhà nghề bác sỹ của . Vật đưa tôi xem trông giống cái ví hoặc cái bao đạn đan bằng lác được sơn phết và trang điểm bằng mấy viên đá màu. Cứ trông hình dáng và kích thước, nó giống hộp đựng thuốc điếu. Bên trong, có khoảng sáu bảy cây kim bằng gỗ sẫm, đầu nhọn, đầu kia tròn. Cây kim giết Bartholomew trông cũng giống hệt như thế.- Quả là những vũ khí hiểm độc? - - Cẩn thận kẻo chích vào tay đấy. Tôi rất mừng được nắm giữ chúng trong tay, vì có lẽ đây là tất cả số dự trữ còn lại. Như vậy ta khỏi phải e ngại có kẻ nào trong chúng ta nhận lãnh mũi vào da. Về phần tôi, tôi thích viên đạn hơn. có còn đủ phong độ để làm chuyến mười cây số , Watson? - Hẳn nhiên - Tôi đáp. - Chân có thể đến cùng chăng? - Ô vâng. - À, chào bạn, con chó của tôi. Khá lắm đấy, chú Toby? Đánh hơi nào. Hít mạnh lên nào, Toby! dí chiếc khăn tay tẩm đầy chất mộc du dưới mũi con Toby. Toby đứng yên, cẳng dang rộng, đầu nghiêng về bên cách buồn cười, như tay sành đời đánh hơi mùi rượu quý. Sau đó, Holmes ném khăn tay ra xa, buộc sợi dây chắc vào cổ chó, và dắt nó về phía thùng tô-nô. Lập tức, con chó rít lên hồi ăng ẳng the thé rồi chúi mũi xuống đất, đuôi vểnh cao, lần theo đường hơi với tốc độ chúng tôi khó lòng theo kịp, dầu bị buộc vào đầu dây. Phía đông, bầu trời dần dần bừng sáng và qua khoảng ánh sáng xám lạnh, chúng tôi có thể trông được khá xa. Ngôi nhà đồ sộ vuông vắn ra sừng sững đằng sau chúng tôi, với những khung cửa sổ cao và trống rỗng cùng những hàng hiên trơ trụi. Con đường đưa chúng tôi thẳng qua đám đất dọc ngang đầy hầm hố mà chúng tôi phải vượt qua. Với những mô đất, rải rác đây đó và những bụi cây khô cằn, biệt trang này đượm vẻ sầu thảm bi đát rất phù hợp với tấm thảm kịch đổ ập lên nó.Vừa đến chân tường rào, chú Toby vừa rảo dọc theo, vừa lên tiếng rên ư ử nôn nóng trong bóng tối. Rồi sau cùng nó dừng lại ở góc vườn, khuất dưới bóng cây dẻ. Ở góc hai bức tường, có nhiều viên gạch bị gỡ ra, tạo thành những bậc thang, chắc được dùng đến nhiều lần vì mòn nhắn. Holmes leo lên đầu tường, bắt lấy con chó tôi chuyển cho , rồi buông nó xuống phía bên kia tường.- Đây là dấu bàn tay của gã đàn ông có chân gỗ - nhận xét, trong khi tôi leo theo lên đầu tường - có trông thấy những vết máu lờ mờ lớp vôi trắng kia ? may là từ hôm qua đến nay có trận mưa lớn nào! Mùi mộc du vẫn còn phảng phất đường dầu bọn chúng trước chúng ta những 28 tám tiếng đồng hồ rồi. Riêng tôi, tôi phải thú nhận rằng tôi vẫn còn ngờ vực. con đường trong thành phố London này biết bao xe cộ chạy qua trong khoảng thời gian đó. Song, mối hoài nghi của tôi cũng nhanh chóng tan biến . chút do dự, cũng hề lệch hướng, chú Toby vẫn thong thả rảo bước theo cung cách ưỡn ẹo nhún nhảy của nó; mùi mộc du vất vưởng quanh đây chắc lấn át tất cả những mùi khác .- chớ tưởng rằng - Holmes - thành công của tôi là do ngẫu nhiên thuần túy; theo chúng ta thấy, trong những tên kia bước chân vào chất mộc du. Bây giờ tôi biết khá nhiều cách để có thể tìm ra dấu vết của chúng. Cách này là cách dễ nhất, và tôi phạm sai lầm lớn nếu bỏ qua nó, vì dịp may đặt nó vào tay ta. Tuy nhiên, cũng vận may ấy làm cho nội vụ mất hẳn vấn đề tri thức nho khá lý thú mà lúc này nó suýt đặt ra cho tôi. Phải thú nhận rằng nếu có vết chỉ dẫn quá hiển nhiên thế này chọc thủng được bí kia mới là công lao lớn! - Nhưng chỗ công lao, mà rất nhiều công lao là đằng khác, là ở phương pháp lý giải nội vụ chứ! - Tôi - với là trong vụ này tôi lại còn kinh ngạc hơn trong vụ Jefferson Hope nữa kia. Tôi thấy vụ này còn sâu sắc và khó giải hơn nữa kia. Chẳng hạn như làm sao lại có thể mô tả nhân dạng chỉ của gã đàn ông chân gỗ cách tin tưởng chắc chắn như vậy?- có có gì đâu, đơn giản thôi, bạn tôi ơi! Nào tôi có kiếm cách làm trò ảo thuật gì đâu! Tất cả đều hiển nhiên ràng, tất cả đều nằm trong các việc xảy ra thôi. Có hai sĩ quan trông coi trại tù biết được bí mật quan trọng liên quan đến kho báu cất giấu đâu đó. người tên Johnathan Small họa giúp cho hai người này tấm bản đồ. Xin nhớ lại là chúng ta đọc được tên này họa đồ tìm thấy trong mớ đồ đạc của đại úy Morstan. Johnathan Small nhân danh bản thân và nhân danh những người cộng ký tên vào tấm bản đồ: "Dấu Bộ Tứ", đó là chỉ danh hiệu có vẻ hơi khoa trương mà y chọn. Nhờ tấm họa đồ đó, hai sĩ quan kia, mà chừng là trong hai người thôi, đoạt lấy kho báu đưa về nước , nhưng làm đầy đủ ta hẳn cho là như thế , số nghĩa vụ để đánh đổi lấy bức họa đồ được giao cho họ. Thế bây giờ còn câu hỏi này là tại sao đích thân Johnathan Small đoạt lấy kho báu? Câu trả lời hiển nhiên. Bức họa đồ có từ thời Morstan có liên hệ với đám tù khổ sai. Johnathan Small chiếm được kho báu vì cả y lẫn những cộng của y, tất cả đều là tù khổ sai, thể đến nơi cất giấu để lấy. - Nhưng đó đơn thuần chỉ là giả thiết thôi. - Ấy thế mà đó là giả thiết nay ăn khớp với các kiện. Vậy đây là hơn cả giả thiết nữa đấy. Ta hãy thử xem giả thiết ấy có phù hợp với phần kế tiếp . Này nhé, trong vài năm, thiếu tá Sholto sống trong bình yên hạnh phúc nhờ nắm giữ kho báu. Nhưng sau đó ông ta nhận được thư từ Ấn Độ gửi sang và lá thư này khiến ông kinh hoảng. Thế nội dung lá thư ấy như thế nào? Nó báo cho ông ta biết là những người mà ông ta phản bội được trả tự do, phải thế chăng? - Hay là chúng vượt ngục được? Tình huống này có thể đúng hơn, bởi vì ông biết thời hạn lưu đày của chúng, và, nếu chúng mãn hạn tù ông lấy gì làm ngạc nhiên đâu. Giả thiết ngược lại ông ta làm gì? Tất nhiên là tìm cách để tự vệ. Có điều là ông ta sợ nhất là gã đàn ông chân gỗ: người da trắng, xin nhớ kỹ cho điều này, bởi vì ông ta bắn lầm vào nhân viên chào hàng người !... Xong rồi nhé. mặt này, chỉ còn lại cái tên, mấy tên khác đều là Ấn Độ hoặc dân Hồi giáo. Bởi lẽ đó nên ta có thể quả quyết dứt khoát là gã đàn ông chân gỗ và Johnathan Small chỉ là mà thôi. Lối lập luận của tôi thấy có gì sai sót chăng? - Nó rất sáng suốt và chính xác. - Tốt. Thế bây giờ ta hãy thử đặt mình vào hoàn cảnh của Johnathan Small. Ta hãy nhìn việc diễn biến theo quan điểm của ta. đến quốc với hai mục đích: thu hồi lại những thứ mà xem như là thuộc quyền sở hữu của , và trả thù kẻ phản bội . tìm ra nơi ăn chốn ở của Sholto và rất có thể làm quen với ai đó trong nhà. Chẳng hạn như Lal Rao chàng đầu bếp nọ. Bà Bernstone mô tả chàng này với tôi bằng những lời lẽ mấy tốt đẹp cho lắm. Tuy nhiên, Johnathan Small tìm ra được nơi cất kho báu, vì chẳng ai biết được nơi ấy cả: chẳng ai cả, ngoại trừ viên thiếu tá và gia nhân trung thành chết từ thuở ấy. Bỗng nhiên Small hay tin thiếu tá Sholto nằm giường chờ chết. Phát hoảng bởi ý nghĩ là bí mật của kho báu có thể bị chôn vùi xuống mồ cùng với viên thiếu tá, Small lọt được qua vòng kiểm soát canh giữ của đám gia nhân và tìm cách đến cạnh cửa sổ mà bên trong viên thiếu tá hấp hối; chỉ vì diện của hai người con nên đột nhập vào nhà được. Lòng căm thù đối với người chết khiến nổi điên. đột nhập vào phòng trong đêm, lục lọi mớ giấy tờ bí mật với hy vọng phát ra tài liệu nào đó có liên quan đến kho báu. Sau cùng, ghi lại vài chữ tấm thiếp để nhắc nhở cuộc viếng thăm của . Chắc hẳn là dự kiến rằng, nếu có phải hạ sát viên thiếu tá để lại vết tích kiểu này chỉ cho thấy đây phải là vụ án mạng tầm thường, mà là hành vi tái lập công lý, ít ra cũng là đứng quan điểm của bốn người cộng . Những ý nghĩ lạ lùng kỳ quặc như thế cũng khá thông thường trong các lịch sử "tội phạm" thường nó cho ta nhiều chỉ dẫn rất hữu ích về cá tính tên tội phạm. À, mà có theo tôi kịp đấy? - Rất tốt. - Bây giờ Johnathan Small có thể làm gì nào? Y chỉ có thể tiếp tục cách kín đáo những cố gắng để tìm ra kho báu. Có thể ta rời khỏi nước để thỉnh thoảng trở về lại. Nhưng lại xảy ra việc phát ra rầm thượng. được thông báo về việc này ngay lập tức. lần nữa, ta lại thấy có diện của kẻ đồng lõa ở trường. Với cái chân gỗ, Johnathan tài nào leo lên đến căn phòng quá cao của Bartholomew. Thế là đem theo tên đồng phạm khá bí mật, tên này có thể leo trèo dễ dàng nhưng lại dẫm chân trần vào chất mộc du. Do đó, mới nhờ đến chú Toby, và nhờ đến bác sỹ hưởng nửa lương với gót chân bị hỏng phải khập khiễng dạo 6 dặm đường.- Thế chính tên tòng phạm, chứ phải Johnathan phát khùng lên, nếu tôi cứ xét theo phong cách mà ta lại lại trong căn phòng khi vào được. chẳng có thù oán gì với Bartholomew Sholto, có lẽ ta chỉ muốn nhét giẻ vào miệng và trói ông này lại. tình chàng này chẳng muốn tự mắc dây thòng lọng vào cổ tí nào! Nhưng thể ngăn ngừa những bản năng man rợ của tên tòng phạm bùng ra; và sau đó thuốc độc có tác dụng. Thế là Johnathan để lại chữ ký của mình, đem kho báu xuống và thoát ra cũng bằng lối như trước. Đó là diễn biến các cố xảy ra mà tôi có thể giải đáp được. Còn về dáng của ta, chắc là cũng có tuổi và nước da khá sẫm vì phải thọ án trong lò lửa như vùng Andaman. Còn tầm thước của tôi có thể tính ra dễ dàng theo chiều dài bước sải của , và ta cũng được biết là có để râu cằm. Bộ râu này là điều duy nhất khiến Thaddeus Sholto phải hoảng sợ khi trông thấy ở cửa sổ. Ngoài ra...- Thế còn tên tòng phạm? - Ồ, chẳng có gì là bí cả? Nhưng rồi cũng biết thôi... Chà, khí ban mai mới dịu mát làm sao? Kìa hãy nhìn lên xem đám mây bé kia: nó bồng bềnh trông tựa chiếc lông hồng nhô ra từ con chim hồng hạc khổng lồ nào đó. Giờ đây, viền đỏ của đĩa mặt trời nhô ra khỏi lớp mây trùm lên thành phố London. Mảnh mặt trời nay chiếu sáng cho khá nhiều người đấy, nhưng chẳng có ai, tôi dám đánh cuộc như thế, lại nhận lãnh sứ mạng lạ lùng như chúng ta! Chúng ta mới bé làm sao, với những tham vọng thấp hèn cũng như những sức mạnh to lớn sơ khai của thiên nhiên. Sao, thế nào, tiến bộ gì trong việc nghiên cứu Jean Paul[1]? - À cũng tạm. Tôi trở lại gặp ông ấy qua Carlyle[2]. - À, thế là lần theo con suối lên đến nguồn. Ông này nêu ra nhận xét khá lạ lùng song rất sâu sắc: bằng chứng đầu tiên về tầm vóc vĩ đại của con người là nhận thức về mức độ hèn kém của mình. Đấy, thấy , điều này hàm ngụ khả năng so sánh và đánh giá mà chính tự bản thân nó cũng là bằng chứng về tính cao quý của con người. Richter[3] khiến ta phải suy nghĩ nhiều đấy! Chắc là có súng ngắn?- Tôi có chiếc gậy.- Có khả năng là ta cần dùng đến dụng cụ đại loại như thế, nếu ta vào được tận hang ổ của chúng. Tôi giao Johnathan cho , còn tên kia, nếu có tỏ ra hung dữ, tôi hạ ngay tại chỗ! Vừa vừa lấy khẩu súng ngắn của mình ra, cho hai viên đạn vào rồi nhét lại trong túi áo vét bên phải. Trong lúc đó, chú Toby hướng dẫn chúng tôi dọc theo những con lộ, hai bên là làng mạc đưa về London. Và giờ đây, chúng tôi vào những đường phố với đám phu bến tàu và công nhân đến nơi làm việc. Mấy bà nội trợ ăn mặc xuềnh xoàng mở những ô cửa kéo và quét bậc thang lối ra vào. Từ những quán rượu, người ta thấy bước ra những đám đàn ông dáng thô bạo, vừa vừa lấy tay áo quệt hàm râu sau chầu nhậu buổi sáng. Mấy con chó thảm hại lang thang ngạc nhiên nhìn chúng tôi nhưng Toby cứ bước lên tới trước chẳng ngó ngang ngó dọc, múi chúi xuống đất, thỉnh thoảng lại rít lên báo hiệu mùi mới đâu đây.Chúng tôi băng qua khu Streatham, Brixton, Camberwell, và bây giờ chúng tôi ở khu hẻm Kennington; thế là chúng tôi qua những con đường ngang, về phía đông khu Oval. Những kẻ chúng tôi săn đuổi dường như dùng lộ trình ngoằn ngoèo quanh co, có lẽ là để tránh bị tìm ra. lần nào chúng dùng con đường chính nếu có đường song song. Đầu khu hẻm Kennington, chúng rẽ trái băng phố Bond và phố Miles. Chú Toby dừng lại nơi phố Miles, rẽ vào Quảng trường Hiệp sĩ. Rồi nó chạy lui chạy tới, tai dựng lên, tai kia kụp xuống, đúng là hình ảnh của bất định ở loài chó? Sau cùng, nó lại rảo bước vòng quanh, thỉnh thoảng lại ngẩng đầu nhìn chúng tôi, như thể mong chúng tôi hiểu giùm cho nỗi bối rối của nó.- Con chó mắc dịch này sao thế - Holmes càu nhàu - Chắc chắn là chúng dùng xe mà ít ra chúng cũng cỡi khinh khí cầu rồi!- Có lẽ chúng dừng lại đây trong chốc lát? - Tôi gợi ý. - À được lắm: kìa nó lại bước tiếp! - Bạn tôi giọng nhõm. thế, Toby lại tiếp tục lần theo dấu vết đánh hơi. Nó còn quanh thêm vòng nữa, khịt khịt mũi, rồi bỗng tỏ ra quả quyết. Giờ đây nó phóng tới trước bằng sức mạnh và quyết tâm mà trước đó nó chưa hề có. Mùi mộc du có vẻ rệt hơn trước, bởi nó chẳng cần đánh hơi mặt đất. Nó giật mạnh dây xích lên và tìm cách chạy . Cứ nhìn ánh mắt sáng rỡ của Holmes là cũng có thể biết được rằng nghĩ là cuộc hành trình của chúng tôi sắp sửa chấm dứt. Giờ đây lộ trình của chúng tôi dắt chúng tôi qua phố Nine Elms. Chúng tôi đến xưởng gỗ “Broderick và Nelson”, nằm ngay sau quán rượu “White Eagle”. Đến đó, chú chó dưới cơn kích động dữ dội, chạy bổ vào xưởng mộc bằng lối bên hông, nơi đây thợ cưa bắt tay vào việc rồi. ngừng kéo sợi dây xích lên, Toby chạy băng qua đống mạt cưa và dăm bào, đâm bổ vào lối , len lỏi giữa hai đống gỗ. Sau cùng rít lên tiếng đắc thắng, nó nhảy phốc lên cái thùng lớn còn nằm chiếc xe vừa mới đưa đến. Lưỡi thõng xuống, mắt long lanh, Toby ngồi chễm chệ nắp thùng, nhìn chúng tôi hết người này qua người khác, ràng muốn tìm tán đồng ở chúng tôi. Ván thùng tô-nô và bánh xe của chiếc goòng được phết lên bằng thứ nước đen ngòm, và bầu khí quanh đó nồng nặc mùi mộc du. Shelock Holmes và tôi nhìn nhau chưng hửng, rồi đột nhiên bật cười sao nhịn được.
Chương 8: Nghĩa binh ở phố Baker - Thế - Tôi hỏi - Toby nhầm lẫn? - Nó làm đúng điều ta đòi hỏi nó - Holmes vừa vừa đưa con chó xuống khỏi thùng và kéo nó ra khỏi xưởng gỗ - Nếu chịu nghĩ đến lượng mộc du chuyên chở tại London trong ngày, có gì phải ngạc nhiên, nếu đường theo dấu vết của chúng ta bị tắc nghẽn. Hôm nay con đường này được sử dụng nhiều lắm. Chú Toby khốn khổ chẳng có gì đáng quở trách cả. - Tôi nghĩ ta phải quay trở lại từ dấu vết thứ nhất thôi. - Đúng thế. Cũng may là con đường đến nỗi dài lắm. Điều đánh lạc hướng con chó ở góc Quảng trường Hiệp sĩ dĩ nhiên là do kiện hai con đường gặp nhau, gặp nhau rồi tách xa nhau về hướng đối nghịch. Chúng ta theo hướng sai. Giờ chỉ còn lần theo hướng kia thôi.Việc này chẳng có gì khó khăn. Khi quay trở lại nơi nó lầm đường, Toby quanh vòng tròn lớn rồi phóng theo hướng mới.- Cần phải trông chừng sao cho nó đưa ta đến địa điểm xuất phát của cái thùng đựng mộc du khác - Tôi lưu ý. - Vâng, tôi nghĩ đến điều đó. Nhưng cũng thấy rằng nó đứng yên lề đường trong khi có chiếc xe chở mộc du mới chạy ngang qua. , Watson à, lần này ta đúng đường rồi. Hướng này dẫn về phía sông, ngang qua Quảng trường Belmont và phố Hoàng tử. Khi đến cuối phố Broad, nó đâm thẳng xuống bờ sông, nơi có khúc cầu bằng gỗ. Toby dắt chúng ta đến đầu cầu,và cứ đứng đây rên ư ử trước dòng sông đen ngòm. - Ta may - Holmes - Bọn chúng tẩu thoát bằng tàu rồi. Nhiều tàu và thuyền bồng bềnh nước bên chiếc tàu gỗ. Chúng tôi dắt Toby đến từng chiếc , nó ra sức đánh hơi nhưng chẳng có kết quả gì. Cách chiếc cầu tàu thô sơ xa, có ngôi nhà gạch . Ở cửa sổ thứ hai tấm biển gỗ có ghi hàng chữ lớn "Mordecai Smith" và bên dưới "Cho mướn tàu theo giờ hoặc ngày". tấm biển thứ hai treo bên cửa ra vào cho biếtcăn nhà còn có thêm chiếc thuyền máy chạy bằng hơi nước. vậy, tôi thấy có đống than lớn cạnh cầu tàu. Holmes xem xét khu vực bằng cái nhìn chán ngán. - Bậy , bậy ! - - Mấy tên này khôn lanh hơn tôi nghĩ. Có vẻ như chúng khỏa lấp được dấu vết của chúng rồi. Tôi e rằng chúng tuân theo phương án được bàn bạc kỹ lưỡng trước đó. tiến lại gần nhà vừa lúc cửa mở. cậu bé tóc quăn khoảng 6 tuổi chạy ùa ra, theo sau là người đàn bà khỏe mạnh, gương mặt hồng hào, tay cầm chiếc khăn xốp.- Jack, trở lại đây mẹ rửa ráy cho! Bà gọi lớn. Có lại đây nào, đồ quỷ sứ! Nếu bố mày về mà trông thấy mày như thế chắc chắn ông ấy la toáng lên cho mà xem... - Chà cậu bé xinh quá! - Holmes lớn như thế xác lập vị trí chiến lược của đôi bên - Có thể nào tưởng tượng được đôi má hồng đến thế ? Này cậu Jack, cậu thích cái gì nào? - Vâng, nếu được cháu thích có 2 shilling. Cậu bé tuyệt vời đáp sau hồi suy nghĩ. - Thế đây! Bắt lấy này. Quả bà có cả kho tàng tinh khôi đấy, bà Smith ạ. - Xin Chúc phù hộ ông, thưa ông! Nó còn hơn thế nữa kia! Nhưng lắm lúc nó cũng làm cho tôi đến phát điên lên, nhất là khi nhà tôi phải vắng nhiều ngày.- Thế ông nhà vắng? - Holmes hỏi, giọng thất vọng - Tiếc quá, tôi lại có ý muốn tiếp chuyện với ông. - Ông ấy ra từ sáng hôm qua, thưa ông.Và cũng phải là tôi bắt đầu lo ngại. A, mà nếu là về chuyện thuê tàu, thưa ông, chắc là tôi có thể giúp ông được. - Tôi muốn thuê chiếc thuyền máy chạy hơi nước của ông nhà.- Thế thưa ông, tiếc quá, ông ấy ra bằng chính chiếc thuyền ấy. ra tôi cũng ngạc nhiên, vì nó chỉ có vừa đủ than để đến Woolwich và trở về thôi. Nếu ông nhà tôi bằng chiếc xà lan chở hàng, tôi cũng chẳng lo lắng gì: công việc làm ăn đôi khi kéo ông đến mãi tận Gravesend và khi nào ở đấy bận nhiều công chuyện, ông cũng thường lưu lại tại đó. Nhưng với chiếc thuyền máy đủ than phỏng làm được việc gì? - Ông nhà có thể kiếm mua than ở bến tàu nào đó khi xuôi sông. - Có thể như thế , thưa ông, nhưng đó phải là thói quen của ông ấy. nhiều lần tôi nghe ông la lối chửi rủa vì những món tiền người ta đòi để lấy vài bao than. Vả lại, tôi ưa được cái lão chân gỗ với cái lối ăn lạ hoắc. Lão ta có cái đầu trông vào được tí nào! Sao mà lúc nào lão cũng rảo quanh đây thế? - Người đàn ông chân gỗ - Holmes hỏi bằng giọng ngạc nhiên cách ngây thơ.- Vâng, thưa ông, gã đàn ông khuôn mặt xạm đen trông đến là giống khỉ! đến gặp nhà tôi nhiều lần. Chính đánh thức ông ấy dậy, đêm hôm kia. Có điều lạ hơn nữa là nhà tôi biết ta đến, vì ông đổ đầy nước vào nồi supde chiếc đò máy. Tôi chẳng quanh co gì, thưa ông, tôi lo quá chừng!- Nhưng, thưa bà Smith thân mến, dầu sao bà chẳng việc gì phải lo ngại cả - Holmes nhún vai - Nhưng trước hết, làm sao bà có thể bảo người đến đêm ấy chính là gã đàn ông chân gỗ? Tôi hiểu sao bà lại có thể quả quyết như vậy.- Chính giọng của , thưa ông. Tôi biết giọng của , nó nghe như khản đục. gõ vào cửa sổ, lúc ấy vào khoảng ba giờ sáng: "Ê, trong kia, thức dậy " - bảo " đến giờ đổi phiên gác rồi đấy". Ông nhà tôi đánh thức Jim, con trai cả chúng tôi, và thế là họ ra , buồn với tôi lời. Tôi nghe cả tiếng chân gỗ ầm vang đá lát đường. - Còn tên chân gỗ kia, đến mình sao? - Thưa ông, tôi thể chắc chắn được. Tôi chẳng nghe thấy có giọng ai khác.- Tôi tiếc lắm, bà Smith à. Tôi cần chiếc đò máy, và tôi nghe người ta tốt về chiếc... à, mà chiếc đò máy ấy tên là gì nhỉ? – "The Aurora", thưa ông.- A! Có phải đó là chiếc đò máy cũ kỹ sơn màu xanh lục, có viền đường vàng và đáy rất rộng?- phải thế đâu! Nó là trong những chiếc tàu thon dài nhất chạy sông. Và nó được sơn mới lại tuyền đen với hai viền đỏ.- Cám ơn. Tôi mong bà sớm nhận được tin tức của ông nhà. Tôi sắp sửa xuôi sông đây, và nếu tôi thấy chiếc “The Aurora”, tôi cho vị chủ tàu biết là bà lo lắng. Bà vừa ống khói tàu màu đen?- , thưa ông. Đen với đường viền màu trắng.- À, hẳn nhiên rồi! Hai bên mới màu đen. Xin chào bà, bà Smith! Người lái đò và chiếc đò của ta kia rồi, Watson. Ta hãy nhờ đưa qua sông. - Với những người thuộc loại này - Holmes tiếp khi chúng tôi ngồi vào thuyền gần chỗ lái tàu - điều quan trọng là đừng bao giờ cho họ có cơ hội nghĩ rằng những điều họ thuật lại cho ta có tầm mức trọng yếu nào đó. Nếu , họ ngậm miệng hến ngay. Nhưng, ngược lại, bạn cứ giả vờ nghe họ cách miễn cưỡng, bạn mới may mắn được biết những điều bạn muốn biết. - Dầu sao ta biết được ta phải làm những gì rồi – Tôi . - Vậy kế hoạch như thế nào?- Mướn chiếc đò máy rồi xuôi dòng sông để tìm ra chiếc “The Aurora”. - Nhưng, thưa ông bạn thân mến của tôi ơi, đó mới là công tác khổng lồ. Chiếc đò máy kia có thể cập vào bất cứ cầu tàu nào bên bờ sông từ giữa đây và Greenwich. Qua khỏi cầu, những điểm cập tàu tạo thành mê lộ dài hàng dặm. phải mất toi biết bao nhiêu ngày mới có thể thám hiểm tất cả được. - Nếu thế ta nhờ đến cảnh sát vậy. - đâu. Chắc hẳn là tôi liên hệ với Athelney Jones, nhưng chỉ vào lúc sau cùng thôi. ta phải là người tệ, và tôi chẳng muốn làm bất cứ điều gì có thể gây nguy hại cho ấy về mặt nghề nghiệp. Nhưng tôi thích hành động mình hơn, nhất là nay công việc của ta tiến triển rất nhiều. - Hay là ta có thể đăng vào mục rao vặt báo, hỏi thăm những chỉ dẫn ở những người bảo vệ các bến tàu. - Mỗi lúc tệ hơn. "Các bạn" của chúng ta lúc bấy giờ biết ngay là chúng ta truy nã họ gắt gao và họ rời khỏi nước này ngay. Tất nhiên, dầu sao họ cũng ra thôi, nhưng chừng nào họ còn cảm thấy tuyệt đối an toàn, họ chẳng vội vã gì đâu. Quyết tâm của chàng thám tử Jones giúp ta trong việc này. Các nhật báo chắc chắn trình bày quan điểm của ấy, và mấy tên đào thoát của chúng ta tin là cảnh sát lầm đường. - Vậy ta làm gì đây? - Tôi hỏi khi chúng tôi lên bờ, gần Trại giam Millbank. - Ta lên chiếc xe ngựa kia, về nhà, gọi bữa ăn, rồi nằm tiếng. Rất có khả năng là đêm tới đây ta phải thức suốt. Bác xà ích ơi, hãy cho chúng tôi xuống trạm bưu điện đầu tiên đường. Chú Toby vẫn còn đắc dụng cho chúng ta, ta hãy giữ nó lại. Xe ngựa dừng trước bưu điện phố Great Peter và Holmes xuống gửi bức điện tín.- Theo tôi gửi điện cho ai? hỏi tôi lúc trở ra. - Tôi chẳng nghĩ ra đâu. - có còn nhớ phòng cảnh sát đặc biệt phố Baker ? Tôi có nhờ đến họ trong vụ Jefferson Hope. - Vâng, có. Thế rồi sao? - đây, đúng là bài toán điển hình mà giúp đỡ của họ có thể rất quý báu cho ta. Nếu họ thất bại, tôi có cách khác. Nhưng trước hết tôi thử nghiệm cách này xem sao. Bức điện tín của tôi gửi đến chàng trung úy bé của ta, tên gọi Wiggins. Tôi nghĩ ta và các bạn đến thăm ta trước khi ta dùng xong bữa điểm tâm. Bấy giờ vào khoảng 8 giờ rưỡi và các cố trong đêm bắt đầu có tác dụng nặng nề. Tôi mệt mỏi ê ẩm, đầu óc rối bời. Để chịu đựng được, tôi có được cái nhiệt tình nghề nghiệp của bạn tôi; vả chăng tôi tài nào xem xét vấn đề cách trừu tượng như là bài toán có tính tri thức đơn thuần. Về phần Bartholomew, tôi được nghe thiên hạ nhiều điều tốt về ông ta, còn những kẻ hạ sát ông ta cũng gây nơi tôi mối ác cảm quá lắm. Nhưng đến kho báu lại là chuyện khác. Kho báu ấy, nguyên tắc, là sở hữu của Mortan toàn bộ hay phần. Chừng nào còn cơ may tìm lại nó được tôi sẵn sàng cống hiến cả mạng sống của tôi. Nhưng nếu thế thành công của chúng tôi có lẽ đưa ta mãi mãi ra khỏi tầm tay của tôi. Song mối tình của tôi, nếu để cho suy nghĩ như thế ảnh hưởng đến hóa ra chẳng quá vị kỷ và nhen sao! Holmes có thể hành động vào việc bắt giữ tội phạm. Còn tôi, tôi lại có lý do 10 lần mạnh hơn để lấy lại kho báuVề đến phố Baker, sau khi tắm và thay áo quần, tôi cảm thấy khoan khoái vô cùng. Khi bước xuống phòng, tôi thấy bữa điểm tâm dọn xong, và Holmes pha cà phê. - Người ta bàn tán về vụ án - vừa vừa chỉ vào tờ báo lật ra - nhà báo có tài ở khắp mọi nơi và chàng Jones có thừa quyết tâm và đầy nghị lực thu xếp nội vụ giữa hai người. Nhưng chắc phải ngấy chán với câu chuyện này rồi! Hãy dùng món trứng thịt muối . Tôi chụp lấy tờ báo và đọc bài ngắn dưới nhan đề " vụ án bí tại Thượng Norwood" (báo Standard)."Hôm qua, vào khoảng nửa đêm ông Bartholomew, cư ngụ tại biệt trang Pondicherry, Thượng Norwood, được người ta tìm thấy chết trong phòng riêng. Tình huống xảy ra cho thấy đây là hành động tội ác. Theo chỗ chúng tôi được biết, thi thể nạn nhân người ta tìm thấy dấu vết hung bạo nào. Nhưng bộ sưu tập quý giá gồm những châu báu Ấn Độ do người quá cố khả kính thừa hưởng của thân phụ biến mất. Tội ác do ông Shelock Holmes và bác sỹ Watson là hai người đến căn nhà cùng với Thaddeus Sholto, em của người quá cố, phát . dịp may đặc biệt khiến ông Athelney Jones, nhà thám tử nổi danh của Sở cảnh sát trung ương có mặt tại Ty cảnh sát Norwood. Nhờ thế ông có mặt tại trường sau khi có lệnh báo động chưa đầy nửa tiếng đồng hồ. Kinh nghiệm và tài ba của ông ta hướng ngay vào việc truy tầm tội phạm. Kết quả tốt đẹp là người em của nạn nhân, Thaddeus Sholto, bà quản gia Bernston, người đầu bếp Ấn Độ tên Lal Rao, và người gác cổng McMurdo đều bị bắt. vậy, ràng là hay nhiều tên trộm đó phải biết ngôi nhà. Những hiểu biết kỹ thuật lừng danh của ông Jones kết hợp với những biệt tài cũng nổi tiếng kém của ông, giúp ông chứng minh cách thể bác bỏ được là bọn cướp thể nào xâm nhập được bằng cửa ra vào, hoặc bằng cửa sổ. Chúng leo lên mái nhà, đột nhập bằng cửa trổ mái chui xuống căn phòng ăn thông với gian phòng nơi tìm thấy tử thi. Thế là người ta dứt khoát gạt bỏ giả thiết vụ đánh cắp đơn thuần do những kẻ lạ mặt. Hành động chóng vánh và quả quyết của đại diện pháp luật tỏ rằng trong những trường hợp như thế, ta có lợi lớn nếu giao cuộc điều tra cho bộ óc duy nhất, mạnh mẽ và làm chủ phương tiện của mình. Ta thể nghĩ rằng kết quả như vậy cống hiến luận cứ có trọng lượng thám tử của ta. Lúc bấy giờ những người này sẽđược tiếp xúc chặt chẽ hơn và có hiệu quả hơn với những vụ mà họ phải điều tra".- Tuyệt diệu, phải ? - Holmes vừa vừa mỉm cười nâng tách cà phê - nghĩ thế nào?- Tôi nghĩ suýt nữa chúng ta cũng bị bắt. - Ý kiến tôi cũng thế. Chắc tôi dám chịu trách nhiệm về tự do của chúng ta nếu đột nhiên ta lại nổi cơn quyết liệt khác.Đúng ngay lúc ấy cả ngôi nhà vang lên tiếng chuông kéo dài. Chúng tôi nghe thấy bà Hudson, chủ nhà trọ , thốt lên những lời ta thán và những câu mắng mỏ gay gắt.- Trời đất! - Tôi vừa kêu lên vừa đứng dậy khỏi ghế - Holmes à, tôi nghĩ chắc họ đến bắt ta đấy.- , đến nỗi khủng khiếp như thế đâu! Tôi nhận ra ngay đội cảnh sát trợ lý của tôi mà, đám nghĩa binh Baker đấy. thế, tiếng la hét đinh tai và tiếng chân chạy vội vàng dội trong cầu thang, và 12, 13 đứa bé lang thang, nhớp nhúa, rách rưới chạy ùa vào phòng. Tôi nhận thấy mặc dầu xâm nhập có ồn ào , nhưng chứng tỏ có kỷ luật. Chúng lập tức đứng xếp thành nàng, và đứng trước chúng tôi là những khuôn mặt trẻ con linh hoạt vui vẻ. Sau đó, đứa trong bọn chúng bước lên với vẻ uể oải bề trông buồn cười, so với lứa tuổi của cậu. Đúng là chú ngáo ộp.- nhận tín hiệu của ông, thưa ông - Nó báo cáo - Cháu đưa tụi nó lại gặp ông đầy đủ. Phí tổn chuyên chở tính tất cả là 3 shilling[1] 6 pence.- Đây, Holmes vừa vừa lấy tiền ra - Bận sau cháu chỉ việc nghe các bản báo cáo, rồi báo lại cho chú là được rồi. Chú muốn các cháu đến đông như thế này nữa. Tuy thế, tiện đây, chú cũng muốn tất cả đều nghe lệnh công tác của chú. Chú muốn tìm ra nơi đậu của chiếc đò máy tên “The Aurora”. Tên người chủ là Mordecai Smith. Đò chắc là xuôi sông và ngừng lại đâu đó. Nó màu đen, hai bên có viền màu đỏ. Ống khói cũng màu đen và có vạch trắng. trong các cháu phải trụ lại bến của Mordecai Smith, đối diện với Millbank để xem ông ấy có trở về . Số còn lại chia nhau hai bờ sông, và mỗi cháu phải làm tròn trách nhiệm của mình cách chu đáo. Hễ có tin gì, là cho chú biết ngay. Chú tất cả rồi chứ? - Vâng, thưa Chef[2]! Wiggins đáp.- Giá cả như thường lệ, lại thêm guinea cho ai tìm thấy chiếc đò máy kia. Đây, tiền công ngày chú đưa trước. Và bây giờ, bắt tay vào việc ! trao cho mỗi đưa shilling, thế là đám trẻ tuôn xuống cầu thang. Chỉ lát sau, tôi thấy chúng chạy dài theo con đường. - Nếu chiếc đò mày còn mặt nước, lũ trẻ tìm thấy thôi! - Holmes và đứng dậy khỏi bàn. đốt ống điếu. - Chúng có thể khắp mọi nơi, thấy tất cả và nghe tất cả. Tôi tin rằng chúng tìm thấy chiếc đò trước tối nay. Trong khi chờ đợi, ta chẳng làm được gì đâu. Muốn lần lại dấu vết, ta phải tìm thấy chiếc “The Aurora” hoặc Mordecai Smith. - Tôi chắc là Toby được bữa no nê với bữa ăn còn lại của chúng ta. có nghỉ , Holmes? - , tôi thấy mệt. Tạng người tôi kể cũng lạ. Tôi nhớ chưa có lần nào bị mệt mỏi vì công việc. Ngược lại, nhàn rỗi khiến tôi kiệt sức hoàn toàn. Tôi hút chút đỉnh và suy nghĩ về cái vụ án lạ lùng đưa đến cho chúng ta thân chủ là duyên dáng. Nếu có nhiệm vụ nào dễ dàng, đó chính là nhiệm vụ của chúng ta. Những người có chân gỗ đâu phải là nhiều lắm. Còn về tên kia, tôi nghĩ ta tuyệt đối là duy nhất trong chủng loại. - Lại còn tên kia nữa? - Tôi có ý chơi trò ú tim với đâu, Watson à. Tuy nhiên chắc cũng có chút ý kiến chứ, phải nào? Ta hãy xem lại các dữ kiện: đôi chân thó, mấy ngón chân bao giờ bị ép trong giày, cái chuỳ bằng đá, tính nhanh nhẹn kỳ lạ, những mũi tên tẩm độc. - người man di! - Tôi buột miệng kêu lớn - Có lẽ đó là trong số những người Ấn mà Jonathan Small cộng tác? - Đáng ngờ lắm - - Tôi nghĩ đến cách giải thích này lúc trông thấy thứ vũ khí lạ lùng kia. Song những dấu chân kỳ quặc khiến tôi phải xét lại vấn đề số dân cư Ấn Độ quả dáng người , nhưng người nào lại có thể để lại dấu chân như thế. Người Ấn có bàn chân dài và thon; người Hồi giáo có khác là ngón chân cái tách hẳn mấy ngón khác, vì họ mang dép có quai kẹp giữa ngón cái và ngón thứ hai. Hơn nữa những mũi tên kia chỉ có thể duy nhất được bắn ra bằng ống đồng. Thế chàng man di của chúng ta có thể từ đâu đến? - Từ Nam Mỹ chăng? Tôi thử liều. Holmes với tay lên kệ sách, và lấy xuống cuốn sách dày cộm. - "Đây là cuốn thứ nhất của bộ bách khoa được xuất bản. Ta có thể xem nó là đại nhất. Ta đọc thấy gì nào?" Quần đảo Andaman nằm cách đảo Sumatra 340 dặm về phía Bắc, trong vịnh Bengal"Hừm! Hừm!". Còn gì đây? Xem nào: khí hậu ẩm thấp, đá ngầm san hô, cảng Blair, trại tù khổ sai quân đội, đảo Rutland, đồn điền bông. A, đây rồi! Dân bản xứ quần đảo Andaman có thể tự hào là dân tộc nhất quả đất mặc dầu số nhà nhân chủng học dành danh vị này cho bộ tộc Bushmen ở châu Phi, bộ tộc da đỏ Digger ở Châu Mỹ và bộ tộc Terra del Fuegians. Chiều cao trung bình của họ quá 4 feet, nhưng nhiều người trưởng thành có thể tạng bình thường lại còn thấp hơn nữa. Bộ tộc này có tính bạo tàn và khó tính. Nhưng khi ta chiếm được cảm tình của họ họ có thể rất hết lòng hết dạ với ta". Xin nhớ cho điều đó, Watson ạ. Bây giờ hãy nghe nốt đoạn tiếp "Ngoại diện của họ rất ghê khiếp. Đầu to tướng chẳng ra hình thù gì, mắt , đường nét mặt biến hình, tay chân thó. Họ tàn bạo và khó tính đến nỗi Chính quyền thất bại trong mọi cố gắng để lấy được lòng tin của họ. Từ thuở nào họ vẫn là nỗi hãi hùng cho những người bị đắm tàu mà họ tàn sát bằng chùy đá hoặc tên tẩm độc. Những cuộc tàn sát này luôn kết thúc bằng bữa tiệc thịt người". Thế đó, dân tộc hữu nghị và hiếu hòa Watson ạ! Nếu man di của chúng ta được tha hồ hành động vụ án này có diễn biến còn khủng khiếp hơnnhiều. Tuy thế, tôi nghĩ rằng ngay đến bây giờ Johnathan tiếc húi hụi nếu dùng tên man di này.- Nhưng bằng cách nào mà kiếm ra được tên tòng phạm cỡ đó? - À, tôi cũng thể thêm hơn nữa! Tuy nhiên, ta xác định được là Small cư ngụ tại đảo Andaman; thế có gì là lạ nếu có người bạn là dân bản xứ. Ta hiểu biết tất cả điều đó vào đúng thời điểm, tôi chắc chắn như vậy. Thôi , Watson. Trông rã rời quá rồi, ngả lưng tràng kỷ chốc lát , thử xem tôi có thể đưa vào giấc ngủ được . lấy cây violon và bắt đầu dạo trong khi tôi nằm nghỉ. Đó là điệu nhạc mơ mộng êm ái chắc hẳn do sáng tác vì biết sáng tác tùy hứng với rất nhiều tài năng. Tôi mơ hồ hình dung đôi tay gầy guộc, nét mặt chăm chú của . Sau đó, tưởng chừng như tôi xa dần trong yên ổn, bồng bềnh mặt biển thanh, để rồi bước vào vùng mộng ảo có khuôn mặt xinh xinh của Mary Morstan nghiêng tôi.
Chương 9: Sợi dây xích đứt Mãi đến xế chiều tôi mới thức giấc, khoái hoạt và tươi tỉnh hẳn lên. Shelock vẫn còn ngồi đó, như lúc tôi bắt đầu ngủ; nhưng đặt cây vĩ cầm qua bên để chúi mũi vào cuốn sách. ngước mắt lên khi nghe thấy tôi động đậy, và tôi nhận thấy khuôn mặt vẻ ủ rũ lo lắng.- ngủ say lắm? - - Tôi chỉ ngại tiếng chuyện làm thức giấc...- Tôi chẳng nghe gì cả. Mà có nhận tin tức gì chứ? - . Thế mới đáng tiếc. Tôi thú là tôi ngạc nhiên và thất vọng. Thế mà tôi hy vọng đến giờ này tôi được biết chút gì đó... Wiggins có đến báo cáo: chẳng có gì. Chẳng có dấu vết gì về chiếc đò máy. Trắc trở này làm tôi điên tiết lên mất, bởi mỗi giờ trôi qua là giờ quan trọng. - Tôi có thể giúp được gì ? Giờ tôi cảm thấy khỏe khoắn lắm rồi, và sẵn sàng làm chuyến trinh sát ban đêm khác nữa. - . Ta thể làm gì khác hơn là chờ đợi. Nếu chúng ta , tín hiệu có thề đến trong lúc chúng ta vắng mặt, do đó phí thời gian. muốn làm gì cứ làm. Riêng tôi, tôi ở nhà để canh chừng. - Thế tôi qua Camberwell thăm bà Cecil Forrester. Bà ta trước với tôi vào hôm qua.- Bà Cecil Forrester ? Holmes hỏi với nụ cười trong ánh mắt.- À cả Morstan nữa, dĩ nhiên! Cả hai đều nóng lòng muốn biết những chuyện xảy ra. - Nếu ở vào địa vị , tôi cho họ biết quá nhiều - Holmes - Ta thể hoàn toàn tin cậy phụ nữ, dầu là những phụ nữ tốt nhất. tình tôi muốn phản đối cái ý kiến đáng ghét ấy, song tôi cưỡng lại được cám dỗ đó. - Tôi trở về sau , hai tiếng đồng hồ thôi, biết mà. - Tốt. Chúc may mắn nhé. À mà này, tiện thể qua bên kia sông, phiền mang trả chú Toby nhé? Rất có thể là nó còn giúp ích ta được gì nữa đâu. Thế là tôi bắt con chó đem trả lại cho nhà tự nhiên học ở hẻm Pinchin, kèm theo nửa đồng sovereign. Đến Camberwell, tôi gặp Morstan hơi mệt mỏi vì những phiêu lưu ngày hôm trước, nhưng vẫn nôn nóng trông tin. Và bà Forrester cũng tò như ta. Tôi thuật lại với họ tất cả những việc chúng tôi làm, chỉ bỏ qua các chi tiết nên kể trong tấn thảm kịch. Chẳng hạn như thuật lại cái chết của ông Sholto, song gì đến những tình huống của cái chết ấy. Câu chuyện của tôi, dầu gạn lọc, cũng còn làm cho họ sững sờ và run sợ. - là cả pho tiểu thuyết - Bà Forrester thốt lên - phụ nữ bị thiệt hại quyền lợi kho báu trị giá nửa triệu, tên ăn thịt người da đen, tên phản phúc chân gỗ. Đầy đủ nhân vật, tình tiết còn ly kỳ hơn cả con rống hung dữ hoặc tên phản bội theo truyền thống.- Và còn hai chàng hiệp sĩ bảo vệ chính nghĩa nữa chứ. - Morstan thêm và nhìn tôi dịu dàng. - Mary, khi nghĩ cả gia sản của tùy thuộc kết quả của công cuộc truy tầm này, tôi chắc cũng hân hoan gì mấy? Hãy thử nghĩ xem, làm chủ tài sản như thế, mọi người phủ phục dưới chân mà phải qua bao nhiêu chuyện.Tim tôi hơi đập mạnh vui mừng khi nhận thấy rằng tình huống này có vẻ như gây nên ảnh hưởng đặc biệt nào ở người thiếu nữ. Trái lại, nàng ngả đầu ra phía sau cách tự hào, tưởng như việc chẳng có gì lý thú đối với nàng. - Tôi lo là lo cho ông Thaddeus Sholto! - Nàng bảo - Ngoài ra chẳng có gì thực quan trọng. Tôi thấy ông ấy xử rất ngay thẳng và tốt bụng trong mọi trường hợp. Bổn phận chúng ta là minh oan cho ông ấy khỏi lời buộc tội khủng khiếp mà thiếu cơ sở kia.Bóng chiều ngả dài lúc tôi rời Camberwell và mãi đến tối mịt tôi mới về đến phố Baker. Cạnh chiếc ghế bành của bạn tôi chỉ còn lại cuốn sách và ống điếu của . Tôi đảo mắt nhìn quanh, hy vọng để lại cho tôi đôi chữ nhưng tôi chẳng thấy gì. - Chắc ông Shelock Holmes vắng? Tôi hỏi bà Hudson khi bà ấy lên đóng cửa. - , thưa ông. Ông ấy lên phòng riêng. Ông biết - Bà hạ thấp giọng thầm tiếp - Tôi lo cho sức khỏe của ông ấy quá. - Nhưng tại sao thế. Bà Hudson?- Này nhé, thưa ông, ông ấy lạ lùng thế nào ấy! Sau khi ông , ông ấy bắt đầu sải bước ngừng trong gian phòng, dọc ngang, ngang dọc, tôi phải nhức đầu được. Thế rồi tôi lại nghe ông ấy mình. Mỗi lần có ai gõ cửa, ông đến bậc thềm cửa hỏi: "Ai thế, bà Hudson?" Bây giờ ông tự giam mình trong phòng, nhưng tôi vẫn còn nghe ông rảo bước như trước. Mong rằng ông ấy ngã bệnh, thưa ông. Tôi đánh bạo gợi ý cho ông liều thuốc an thần, nhưng ông ấy quay ngoắt lại với ánh nhìn thế nào ấy. Tôi biết là tôi ra khỏi phòng bằng cách nào nữa. - Tôi nghĩ là bà có gì phải lo lắng cả, bà Hudson ạ. Cũng có lần tôi thấy ấy như vậy. ấy có chút chuyện bực mình đấy thôi. Trong lúc tìm cách trấn an bà chủ nhà tốt bụng, bản thân tôi cũng khỏi lo ngại khi thỉnh thoảng nghe tiếng chân nhàng của Shelock Holmes vang trong suốt đêm dài ấy. Tôi hiểu cái tình trạng bất động ngoài ý muốn ấy hành hạ ấy như thế nào. Đến bữa điểm tâm, trông hốc hác sút kém hẳn. Hai điểm sốt đỏ lên gò má. - tự làm kiệt sức đấy, bạn ơi. Tôi nghe sải bước trong phòng suốt cả đêm - Tôi nhận xét. - Tôi tài nào ngủ được - đáp - Bài toán quỷ quái này làm tôi hao mòn mất. Quả là ngu xuẩn phải dừng lại bởi trở ngại ra gì trong khi cả phần còn lại đều vượt qua. Tôi biết các nhân vật, chiếc đò máy, tất cả mọi điều cần thiết. Ấy vậy mà chẳng thu được tin tức nào cả. Tôi tung các cơ quan khác vào dấu vết truy tầm; tôi vận dụng mọi phương tiện trong quyền hạn của tôi. Hai bên bờ sông được lục soát kỹ; chẳng kết quả nào. Và bà Smith chẳng có tin tức nào về đức ông chồng. Chắc tôi phải kết luận chúng đánh đắm chiếc tàu. Nhưng giả thiết nêu lên có khá nhiều biện bác.- Nếu bà Smith đưa ta vào lầm đường sao? - , tôi nghĩ có thể gạt ra ngoài giả thiết này. Những cuộc điều tra tôi tiến hành xác nhận quả có chiếc đò máy theo như mô tả. - Có thể là nó ngược dòng sông? - Tôi cũng nghĩ đến điều đó. toán người tìm ngược bờ sông lên đến tận Richmond! Nếu hôm nay ta được gì, chính tôi ngày mai ra trận để tìm kiếm bọn kìa chứ phải chiếc tàu nữa. Nhưng chắc chắn ta nhậnđược tin. Chắc chắn!Ấy thế mà chúng tôi chẳng nhận được gì ráo. chữ của Wiggins hoặc của các cơ quan báo chí. Phần lớn báo chí đều có bài viết về tấn thảm kịch ở Norwood? Tất cả đều có vẻ mấy thiện cảm với ông Thaddeus Sholto đáng thương. Tuy nhiên chẳng có chi tiết nào mới lạ, ngoại trừ việc điều tra tư pháp trước bồi thẩm tiến hành ngày hôm sau. Cũng trong tối đó, tôi bộ đến Camberwell thuật lại cho hai người đàn bà những cố gắng vô bổ của chúng tôi. Lúc trở về, tôi thấy Holmes thất vọng và có phần cau có. chẳng buồn trả lời những câu hỏi của tôi và suốt buổi tối miệt mài với việc phân chất hóa học khó lòng hiểu nổi. Có cả những nồi cổ cong phải đun nóng và chưng cất hơi tỏa ra mùi khiến tôi phải bỏ trốn ra khỏi phòng. Tờ mờ sáng vẫn nghe thấy tiếng lách cách các ống nghiệm va chạm nhau; vậy là vẫn còn bận bịu với những cuộc thử nghiệm nặng mùi. Thình lình tôi vụt choàng tỉnh dậy. Qua ánh bình minh, tôi ngạc nhiên thấy đứng cạnh giường. mặc bộ đồ thủy thủ thô sơ và thắt quanh cổ chiếc khăn quàng đỏ sờn. - Tôi về phía sông, Watson à! - bảo - Tôi suy nghĩ lại mãi về vấn đề. Tôi chỉ thấy có lối thoát. Dầu sao cũng nên mang nó ra thử xem. - Vậy tôi có thể với chứ? - Tôi . - . Ở lại đây thay mặt tôi, được việc hơn. Tôi tiếc là phải , bởi vì trận đấu bước vào giai đoạn mà tín hiệu nào đó có thể gởi đến cho ta trong ngày, mặc dầu chiều hôm qua Wiggins có phần bi quan. Tôi nhờ mở tất cả thư từ, điện tín và mọi thứ khác gởi tên tôi và nhờ xử lý hộ trong trường hợp ta nhận được tin tức. Tôi có thể trông cậy ở chứ?- Chắc chắn rồi!- Tôi e rằng gởi điện tín được cho tôi đâu vì tôi thề cho biết tôi ở đâu. Tuy nhiên, nếu may mắn, tôi vắng lâu lắm đâu. Dầu sao, chắc tôi cũng biết được chút gì đó trước khi trở về. Vào buổi chiều tầm, tôi vẫn chưa có tin tức gì của Holmes cả. Nhưng đến lúc mở tờ báo Standard, tôi mới thấy rằng vụ án có những diễn biến mới. Nhật báo này viết: "Về tấn thảm kịch Thượng Norwood, chúng tôi có lý do tin rằng nội vụ còn phức tạp và bí hơn ta nghĩ lúc ban đầu. cuộc điều tra sâu sát chứng minh ông Thaddeus Sholto hoàn toàn thể nào can dự vào vụ việc. Ông được thả cùng với bà quản gia Bernstone tối qua. Tuy nhiên, dường như cảnh sát tìm ra vết tích những thủ phạm thực . Chính ông Athelney Jones, thuộc Scotland Yard, bằng óc sáng suốt và quyết đoán mà ai cũng biết, là người tiến hành điều tra. Người ta chờ đợi những vụ bắt giữ khác trong tương lai gần đây".- Hay đấy! Tôi nghĩ - bạn Sholto được tự do. Nhưng còn "đầu mối dấu vết mới" như thế nào. Nghe giống như công thức quy ước được mang ra sử dụng mỗi khi cảnh sát lầm lẫn.Tôi đặt tờ báo lên bàn vừa lúc tôi nhận thấy mẩu tin đáng chú ý trong mục quảng cáo rao vặt. "Người thất lạc:Tìm ông Mordecai Smith, chủ tàu, và con trai Jim, rời khỏi bến của Smith vào khoảng 3 giờ sáng, thứ Ba vừa rồi, trong chiếc thuyền máy “The Aurora” chạy bằng hơi nước, sơn màu đen với băng đỏ, ống khói đen với băng trắng. tặng 5 đồng cho người nào có thể cung cấp tin tức liên quan đến Mordecai Smith và chiếc đò máy “The Aurora”. Xin liên hệ với bà Smith, tại bến đò Smith, hoặc tại nhà số 221B, phố Baker". ràng đây là việc làm của Holmes, địa chỉ ở phố Baker đủ để biện giải điều này. Tôi thấy mục rao vặt được thảo ra rất khôn khéo. Vì những kẻ chạy trốn có thể đọc đến mà thấy gì khác hơn là nỗi lo lắng rất dễ hiểu của người vợ về vắng mặt quá lâu của chồng.Ngày chờ đợi dài . Cứ mỗi lúc có ai gõ cửa, hoặc có tiếng chân ai vang lên ngoài phố, tôi cứ nghĩ Holmes trở về, hoặc có người đem lại tin tức. Tôi thử đọc sách, nhưng ý nghĩ lại cứ bay về cuộc tìm kiếm lạ lùng của chúng tôi, về hai tên cướp chẳng giống nhau chút nào. Có khi nào, tôi thắc mắc tự hỏi, lập luận của bạn tôi chứa đựng sai lầm to lớn nào ? thể là nạn nhân ảo tưởng dai dẳng sao? Đầu óc linh hoạt và tính toán của ấy thể xây dựng nên giả thiết kỳ quặc những tiền đề sai lạc sao? Tôi chưa bao giờ thấy lầm lẫn. Tuy nhiên, bộ óc tinh tế nhất đôi khi cũng có thể lầm như thường. Holmes rất có thể là nạn nhân của lối lý luận sắc sảo của chính . Phải chăng có chiều hướng thích lối giải thích lạ lùng trong khi cách giải thích dễ dàng lại ở trong tầm nhìn. Mặt khác bản thân tôi chứng kiến các việc và theo dõi lối diễn dịch của . Nhìn lại hàng loạt cố liên kết với nhau ( số lớn tự chúng tầm thường, song tất cả đều nhắm về hướng) tôi thể nghĩ rằng cứ cho là cách giải thích của Holmes có sai lệch chăng nữa, chân lý cũng vẫn khiến ta phải ngạc nhiên. Đến ba giờ chiều, chuông cửa reo vang. Tôi nghe giọng hách dịch ở phòng ngoài. ngạc nhiên làm sao khi tôi thấy đích thân ông Athelney Jones bước vào! Chà ông ta rất khác với vị giáo sư của lương tri, áp chế và cộc cằn, người nắm lấy vụ án với bao nhiêu là tự tin tại Thượng Norwood! Ông biểu lộ với tôi ôn hòa là bất ngờ. Thiếu điều ông hạ mình xin lỗi tôi. - Chào ông? Chào ông! Ông ta bắt đầu - Ông Shelock Holmes chắc là vắng! - Vâng, và tôi cũng biết ấy về vào giờ nào. Chắc ông muốn chờ ấy? Nếu thế, mời ông ngồi nghỉ vào ghế bành này và dùng điếu xì gà. - Cảm ơn, tôi đòi hỏi gì hơn - Ông và lau trán với chiếc mùi soa rộng màu đỏ.- Ông dùng ly whisky với soda hé?- Vâng, xin cho tôi nửa ly thôi. Mùa này mới thế mà rất nóng rồi đấy. Lại còn những lo nghĩ nó dồn dập đến với tôi... Chắc ông cũng biết qua cách giải thích của tôi về vụ Norwood! - Tôi nhớ là ông phát biểu rồi. - Vâng. Thế mà, bác sỹ ạ, tôi phải duyệt lại. Ông có tin rằng tôi bủa kín ông Sholto trong lưới của tôi đùng cái, ông ấy thoát ra được bằng cái lỗ hổng ở giữa. Ông ấy dựng được bằng chứng chê trách vào đâu được. Từ lúc rời khỏi phòng người , ông ấy lúc nào ở mình. Vậy thể nào ông ấy là người trèo lên mái nhà và chui qua cửa sổ mái. là vụ án tối mù mù, tăm tiếng nghề nghiệp của tôi ảnh hưởng vào đấy rất nhiều. Tôi rất mong có người giúp đỡ tôi đôi chút.- Ai trong chúng ta đôi khi cũng phải cần đến điều đó – Tôi lạnh lùng đáp lại.- Bạn ông, ông Shelock Holmes, là con người tuyệt vời ông ạ! Ông ta tiếp bằng giọng thân tình khản đặc - Đó là người biết đến thất bại. Ngày còn trẻ, tôi từng thấy ông ấy đảm trách số lớn vụ án, và tôi chưa thấy có vụ nào mà ông ấy làm sáng tỏ được. Ông ta dùng những phương pháp đặc biệt. Có lẽ hơi vội để phát biểu thành lý thuyết... Nhưng chung, ông ấy có thể là thanh tra cảnh sát đầy hứa hẹn. Tôi chẳng ngại gì mà thẳng ra điều đó. Sáng nay ông ấy có gửi cho tôi bức điện. Theo tôi hiểu, ông ấy nắm được số bằng chứng về vụ Sholto. Bức điện ấy đây. Ông lấy bức điện tín trong túi ra đưa cho tôi. Nó được đánh từ Poplar, lúc 12 giờ trưa. Bức điện viết: "Đến ngay phố Baker. Đợi tôi nếu tôi về kịp. Tôi theo sát băng Sholto. Ông có thể đến với chúng tôi tối nay nếu muốn tham dự màn chót". - Tốt quá. ấy phăng ra được đầu dây rồi - Tôi . - A, thế ông ấy cũng lầm lẫn sao? - Jones lớn, giọng thỏa mãn thấy - Ngay những bậc tài ba nhất trong chúng ta đôi khi cũng lầm lạc. Cuộc đuổi bắt của ông ta tất nhiên có thể chứng tỏ là vô bổ; nhưng với tư cách viên chức pháp luật nhiệm vụ của tôi là để lọt qua cơ hội nào cả... Tôi nghe có ai ở cửa. Có lẽ là ông ta chăng?Tiếng chân bước nặng nề, loạng choạng cầu thang cùng với tiếng thở phì phò: người khách bước lên cách khó nhọc. đôi lần, bước chân nghe ngập ngừng, sau cùng người đàn ông xuất ở thềm cửa rồi bước vào. Hình dạng bề ngoài phù hợp với tiếng động ông ấy tạo ra: đó là người đàn ông đứng tuổi, mặc bộ đồ thủy thủ và chiếc áo vét cũ kỹ cài nút lên tận cổ. Ông gù lưng, đầu gối run rẩy, thở khó nhọc ràng vì bệnh hen suyễn. Ông ta tựa vào chiếc gậy bằng gỗ sồi đôi vai rướn lên để cố hít khí vào phổi. Chiếc khăn quàng che lấy cổ và khuôn mặt, tôi chỉ nhận thấy cặp mắt sẫm linh hoạt với đôi chân mày trắng và hàng ria mép dài màu xám. Toàn bộ cho ta cảm giác đó là sĩ quan hàng hải luống tuổi sống trong cảnh nghèo nàn. - Nào, ông bạn muốn gì? - Tôi . Ông ta nhìn quanh chầm chậm với thận trọng của người già, rồi quyết định cất tiếng:- Ông Shelock Holmes có nhà ạ?- , nhưng tôi thay mặt ấy. Nếu ông có gì nhắn gởi cho ấy. Có phải là về chiếc đò máy của Mordecai Smith chăng? - Đúng. Tôi biết nó ở đâu. Tôi cũng biết những người ông ta tìm kiếm ở đâu. Và tôi cũng biết luôn kho báu ở đâu. Tôi biết tất cả mọi chuyện. - Thế xin ông cho tôi , tôi lại với ấy. - Tôi chỉ muốn với đích thân ông ấy thôi - Ông già nhắc lại giọng bướng bỉnh.- Thế ông phải đợi ấy vậy! - , ! ai có thể làm tôi phải phí mất cả ngày. Nếu ông Holmes có đây thế ông Holmes phải lo liệu lấy mình! Cả hai người đều trông khó tin cậy. Tôi có gì để hết. Ông già liền về phía cửa, kéo lết đôi chân, nhưng Athelney Jones cản đường lão lại. - Chờ chút, ông bạn già! - Ông - Ông nắm giữ tin tức quan trọng, ông có quyền bỏ . Dầu ông muốn hay , chúng tôi cũng giữ ông lại đây cho đến lúc bạn chúng tôi trở về. Lão già chập choạng nhảy bổ tới, nhưng Athelney Jones dùng đôi vai lực lưỡng tì vào cửa, lão già thấy mọi kháng cự đều vô ích. - Đối xử với thiên hạ kiểu gì mà lạ lùng vậy? - Lão vừa kêu lên, vừa lấy gậy nện xuống nền nhà - Tôi đến đây để gặp người, cả hai ông tôi chưa từng gặp bao giờ mà lại đối xử với tôi như thế hả? - cũng chẳng có thiệt thòi gì cho ông đâu! Chúng tôi đền bù ông về chỗ thời giờ ông mất. Ông ngồi đây , ghế tràng kỷ này. Ông phải đợi lâu đâu. Lão già miễn cưỡng nghe theo, ngồi xuống. Jones và tôi đốt lại điếu xì gà và câu chuyện giữa chúng tôi lại tiếp tục mảy may bận tâm đến ông già nữa. - Tôi nghĩ các ông cũng nên mời tôi điếu xì gà chứ - Giọng Holmes vang lên đột ngột. Chúng tôi giật nảy mình. Đích thị là Holmes ngồi cạnh chúng tôi, mặt lộ vẻ thích thú nhàng. - "Holmes" - Tôi kêu lên - đấy à? Thế còn ông kia đâu rồi? - lão ấy đây này! - và chỉ vào đống tóc bạc. - Toàn bộ lão ấy ở đây này: mớ tóc giả, ria mép, lông mày, tất cả đều còn đây. Tôi cứ nghĩ cải trang của tôi cũng tạm được, nhưng ngờ nó lại đạt cách chói lọi như vậy. - A, đồ xỏ lá - Jones thốt lên giọng hớn hở - Ông có thể trở thành diễn viên kịch đấy, mà là diễn viên kịch ngoại hạng nữa là khác. Tiếng ho đúng là tiếng ho nghe trong những căn nhà ổ chuột, và đôi chân lảo đảo ông phô trương đáng giá 10 bảng tuần đấy. Ít ra, tôi cũng nhận ra được ánh nhìn quen thuộc trong cặp mắt đó. Ông thấy , ông Holmes, chúng tôi đâu có để ông thoát khỏi tay chúng tôi dễ như thế đâu! - Tôi làm việc suốt cả ngày dưới bộ cải trang này - Holmes vừa vừa châm điếu xì gà - Chả là ông biết đấy, nhiều người chung quanh bắt đầu nhận ra tôi, nhất là từ khi bạn chúng ta buồn tình cho đăng vài câu chuyện trong đó tên tôi được nêu lên quá ràng. Ông nhận được điện của tôi chứ? - Vâng, chính nó đưa tôi đến đây. - Công việc của ông tiến hành tốt chứ? - Tất cả đều sụp đổ. Tôi phải thả hai người tù ra, và chẳng có bằng cớ gì chống hai người còn lại. - Ông chớ lo. Chúng tôi giao cho ông tên khác để thay vào. Nhưng với điều kiện ông nhận những chỉ thị của tôi. Tôi xin nhường lại cho ông tất cả công lao về mặt chính quyền, đổi lại ông phải hành động theo lời tôi cầu. Đồng ý chứ? - Hoàn toàn thôi, miễn ông giúp tôi tìm ra những kẻ phạm tội. - Được. Tuy nhiên, trước hết tôi muốn chiếc tàu cảnh sát, tàu máy hơi nước, sẵn sàng dưới bến Westminster vào lúc 7 giờ tối nay.- Dễ thôi. Lúc nào cũng có sẵn chiếc quanh đó. Tôi có thể qua phố gọi điện thoại cho chắc.- Tiếp đó, tôi cần hai người lực lưỡng, dự phòng có gặp kháng cự. - tàu có hai, ba người như thế. Còn gì nữa ?- Khi bắt được bọn gian, ông để lại kho báu cho chúng tôi. Tôi nghĩ bạn tôi có mặt tại đây vô cùng vui sướng khi trao kho báu lại cho là người theo pháp luật được hưởng phân nửa. Ta hãy để ta là người đầu tiên được mở kho báu ra. Phải thế Watson?- Tôi rất vinh dự.- là thủ tục hợp lệ tý nào - Jones vừa vừa lắc đầu - Tuy nhiên, bởi mọi cái trong vụ này đều hợp lệ... Tôi nghĩ ta chỉ cần nhắm mắt làm ngơ là được. Nhưng sau đó kho báu phải được trao lại cho chính quyền cho đến lúc kết thúc cuộc điều tra chính thức.- Tất nhiên. Còn gì bình thường hơn nữa? Còn điểm: tôi muốn chính Johnathan Small cho tôi số chi tiết. Ông biết tôi muốn tiến hành cuộc điều tra đến tận cùng và làm sáng tỏ những góc cạnh nhặt nhất của vụ án. Ông có gì phản đối nếu gặp người ấy bán chính thức ? Cuộc hội kiến này có thể là tại đây hoặc ở nơi khác, bởi lẽ người này được canh giữ cẩn thận. - Vâng, ông làm chủ tình hình. Tôi có bằng chứng nào về hữu của tên Johnathan Small đó cả. Tuy nhiên tôi vẫn chưa thấy rằng bằng cách nào tôi có thể từ chối ông cuộc diện kiến ấy nếu ông bắt được y.- Thế là chúng ta đều nhất trí về mấy vấn đề ấy chứ?- Hoàn toàn. Còn gì nữa ? - Vâng, còn, nhưng chỉ là để mời ông dùng bữa tối với chúng tôi. Trong nửa tiếng đồng hồ nữa, bữa ăn sẵn sàng. Tôi có sò, cặp gà lôi và ít rượu chát trắng hảo hạng. Watson à, chưa bao giờ biết tài nội trợ của tôi đâu!
Chương 10: Hết đời tên dân đảo Bữa ăn vui vẻ. Khi nào muốn, Holmes là tay chuyện tài tình; tối hôm ấy, muốn như thế. Dường như ở trong tình trạng phấn chấn hứng khởi vả tỏ ra rất hoạt bát. Chuyển nhanh từ chủ đề này sang chủ đề khác, những vở kịch thời Trung cổ, những cây đàn violone của Stradivarius, Phật giáo tại Srilanca[1], tàu chiến trong tương lai, thảo luận mỗi đề tài này tưởng như từng nghiên cứu kỹ lưỡng. Tính tình vui vẻ lúc ấy hoàn toàn khác hẳn vẻ thiểu não hai ngày trước. Athelney Jones tỏ ra lịch thiệp trong những giờ giải lao ấy và tham dự buổi ăn tối rất vui vẻ. Phần tôi, tôi thấy nhõm khi nghĩ rằng chúng tôi đến gần chỗ kết thúc vụ án và cũng để mình xuôi theo niềm vui dễ lây của Holmes. Trong suốt bữa ăn, ai trong chúng tôi đề cập đến thảm kịch kết hợp chúng tôi lại lúc ấy. Khi bàn ăn được dọn dẹp, Holmes liếc nhìn đồng hồ và rót 3 ly rượu.- tuần rượu để chúc chuyến nho của chúng ta thành công! - ra lệnh - Và bây giờ đến lúc lên đường. Watson, có súng ngắn ? - Tôi có khẩu súng cũ trong bàn giấy. - nên mang nó theo. Phải dự kiến mọi tình huống. Tôi thoáng thấy xe đợi ở cửa. Tôi gọi hẹn lúc 6 giờ rưỡi. Khoảng sau 7 giờ, chúng tôi đến bến Westminster. Bằng con mắt lành nghề, Holmes xem xét chiếc đò máy đợi chúng tôi. - Có dấu hiệu gì cho biết nó thuộc cảnh sát? - Vâng, có. Có ngọn đèn xanh bên hông. - Thế phải gỡ nó ra. Sau khi cải tiến chút đỉnh như thế, chúng tôi ngồi vào tàu và người ta nhổ neo. Jones, Holmes và tôi ngồi phía sau. người đứng ở đầu lái, người đứng máy và hai viên thanh tra cảnh sát vạm vỡ ở phía trước.- Ta đâu đây - Jones hỏi.- Đến Tower[2]. họ ngừng trước Ụ tàu Jacobson. ràng chiếc tàu của chúng tôi chạy rất nhanh. Chúng tôi qua mặt từng đoàn xà lan chất đầy hàng, nhanh tưởng như những đoàn bỏ neo. Holmes nở nụ cười thỏa mãn khi thấy tàu chúng tôi đuổi kịp chiếc tàu máy khác và để nó lại phía sau. - Ta phải có khả năng đuổi kịp bất cứ ai đoạn sông này - . - Có thể là hơi ngoa nhưng có nhiều đò máy có khả năng bỏ rơi chúng ta đâu. - Ta phải đuổi chân chiếc “The Aurora” vốn nổi tiếng phóng nhanh như giống hải âu. Tôi giải thích bằng cách nào tôi tìm thấy chiếc “The Aurora”, Watson. còn nhớ tơi bực mình hết sức vì bị cản trở bởi việc khó khăn cỏn con chứ? - Có. - Thế này nhé. Lúc vùi đầu vào việc phân tích hóa chất, trí óc tôi được hoàn toàn thanh thản. trong những chính khách lớn nhất của ta có cách nghỉ ngơi tốt nhất là thay đổi công việc làm. Ấy thế mà đúng đấy! Khi tôi thành công việc hòa tan hydrocarbon, công trình tôi nghiên cứu từ trước, tôi quay về vấn đề Sholto và lần nữa duyệt xét lại toàn bộ vấn đề. Đám trẻ con của tôi lục soát kết quả con sông - ngược cũng như xuôi giòng. Chiếc đò máy nằm tại bến đò nào mà cũng trở về bến của nó. Bị đánh đắm để xóa mọi dấu vết là điều khó có thể xảy ra. Tuy nhiên tôi vẫn giữ lại giả thuyết này trong đầu trường hợp cần đến nó. Tôi biết cái chàng Small kia là người khá mưu mô xảo quyệt nhưng tôi tin có đủ tinh vi. Sau đó, tôi nghĩ đến việc là chắc ở tại London thời gian, bằng chứng là kiểm soát chặt chẽ khu biệt trang Pondicherry. Như vậy rất khó lòng mà bỏ tức khắc được. cần khoảng thời gian nào đó, dầu chỉ là ngày để thanh toán công việc. Ít ra những điều này cũng có thể xảy ra. - Tôi lại thấy có vẻ khá độc đoán - Tôi - Điều có thể xảy ra hơn là thu xếp mọi trước khi ra tay chứ.- , tôi nghĩ như vậy. Hang ổ của là nơi trú quý báu quá nên thể nghĩ đến việc rời bỏ nơi đó trước khi chắc chắn có thể tìm ra nơi khác. Rồi lại còn mặt này nữa của vấn đề: Jonathan chắc phải nghĩ đến hình dáng khác thường khó lòng che mắt của tên tòng phạm, dù có cho y ăn mặc cách nào chăng nữa cũng có thể gợi trí tò mò và còn có thể khiến số người liên hệ đến tấn thảm kịch ở Norwood nữa. đủ thông minh để nghĩ đến điều đó. Bọn chúng rời khỏi nhà vào ban đêm và Small phải trở về trước rạng sáng. Thế mà khi chúng đến nơi chiếc đò đậu quá 3 giờ sáng; còn tiếng đồng hồ nữa là ngày tỏ, thiên hạ bắt đầu lại... Tôi kết luận bằng lối suy diễn là chúng xa lắm đâu. Chúng trả tiền hậu hĩ cho Small để ông này kín miệng và giữ chiếc đò máy sẵn sàng cho cuộc đào tẩu sau cùng; và chúng hấp tấp trở về nhà cùng với kho báu. Hai, ba ngày sau, sau khi xem xét kỹ báo chí trình bày việc như thế nào, và kiểm tra xem chúng có bị nghi ngờ gì , chúng ra bằng đò máy, nhờ bóng đêm che chở, về chiếc tàu nào đó thả neo tại Gravesend hoặc Down. Chắc chắn bọn chúng lấy vé Mỹ hoặc các xứ thuộc địa. -Thế còn chiếc đò máy? Chúng đâu có thể mang theo! - Đồng ý! Thế là tôi nhất quyết chiếc đò máy ở đâu xa dầu tìm thấy. Tôi tự đặt vào địa vị Small và nhìn vấn đề theo góc cạnh của chính . Có lẽ cũng ý thức mối hiểm nguy nếu đưa đò về bến chính hoặc giữ nó lại tại bến nào đó, nếu cảnh sát phăng ra dấu vết của . Thế làm sao vừa che giấu chiếc tàu đồng thời giữ nó trong tầm tay sẵn sàng để sử dụng. Tôi xử trí ra sao ở vào địa vị của và trong những hoàn cảnh tương tự? Tôi tìm kiếm và chỉ thấy có cách duy nhất là giao chiếc tàu cho xưởng đóng tàu hoặc sửa chữa, với lời dặn thay đổi đôi chút. Như thế là chiếc tàu nằm trong hãng nào đó, và được che giấu kỹ. Tuy nhiên, trong vài tiếng đồng hồ nữa nó lại thuộc quyền sử dụng của tôi. - Nghe ra khá đơn giản đấy. - Â y chính những điều rất đơn giản mới có nhiều cơ hội nhất để qua mắt thế gian. Tôi quyết định mang suy nghĩ này ra ứng dụng thử xem. Mặc vào người bộ áo quần thủy thủ vô hại này, tôi liền điều tra trong tất cả các xưởng xuôi sông, kết quả trong 15 xưởng. Nhưng đến xưởng thứ 16, xưởng của Jacobson, tôi được biết chiếc “The Aurora” được giao cho họ 2 ngày trước đó do người chân gỗ than phiền về bánh lái tàu. "Cái bánh lái ấy chẳng có sao cả". Viên đốc công bảo tôi thế - "Kìa, chiếc đò máy ấy kia kìa, chiếc có những vạch đỏ". Vừa lúc ấy, ai xuất ? chính Mordecai Smith, người chủ mất tích. Ông ta say bí tỷ. Dĩ nhiên tôi thể nhận ra nếu ông ta đừng đem tên mình và tên chiếc tàu ra mà gào lên đến vỡ họng: "Tôi cần nó đúng 8 giờ, nghe chứ? Tôi có hai vị chờ đợi được đâu đấy". - Bọn chúng chắc chu cấp rộng rãi cho Smith. Y thừa thãi tiền và phân phát những đồng shilling thoải mái cho thợ thuyền. Tôi theo y bén gót trong thời gian, nhưng y lại biến mất trong quán rượu. Thế là tôi trở về xưởng và đường gặp chú trinh sát của tôi, tôi đặt nó canh chừng cạnh chiếc đò máy. Tôi bảo nó đứng ngay cạnh bờ sông và vẫy khăn tay khi thấy chúng chạy. Bố trí như vậy quả là điều lạ lùng nếu chúng tôi tóm gọn được cả bọn và kho báu. - Dầu có phải đúng là bọn ấy hay chăng nữa, ông cũng chuẩn bị mọi thứ rất kỹ càng - Jones – Nhưng nếu tôi đảm trách vụ này, tôi lập vành đai cảnh sát quanh ụ tàu của Jacobson và bắt chúng ngay lúc chúng trở về.- Nghĩa là chẳng bao giờ. Vì Small là tay khá quỷ quyệt. cho người thám thính, và nếu có động tĩnh gì là lẩn trốn trong tuần lễ. - Nhưng có thể bám gót Mordecai Smith và từ đó phát ra nơi nấp của chúng - Tôi biện bác lại.- Nếu thế, tôi mất cả ngày. Tôi tin rằng chẳng có lấy phần trăm may mắn để Smith biết được nơi nấp của chúng. Tại sao y lại thắc mắc này nọ trong khi y được trả công rất hậu và nhận thả cửa? Chúng truyền đến y nhữngchỉ thị. ạ, tôi nghĩ kỹ đủ các phương cách hành động và cách này là tốt nhất. Trong lúc trao đổi, chúng tôi vượt qua loạt những cây cầu bắc qua sông Thames. Lúc chúng tôi vào đến trung tâm thành phố, những tia nắng cuối cùng nhuộm vàng cây thập tự nóc nhà thờ St. Paul. Hoàng hôn trải rộng trước khi chúng tôi đến Tháp London.- Đây là ụ tàu của Jacobson - Holmes vừa vừa chỉ vào đám lố nhố chằng chịt những cột buồm dây thừng bên phía Surrey - Ta hãy chạy lên xuống dọc sông với tốc độ giảm. Ta chạy tuần tra nấp theo sau đoàn xà lan kia. lấy cặp ống nhòm trong túi ra và quan sát bờ bên kia hồi. - Tôi trông thấy chú trinh sát ở vị trí rồi - tiếp - Nhưng nó vẫy mù-soa.- Hay chúng ta xuống dọc sông chút rồi đợi chúng tại đó - Jones vồn vã đề nghị. Giờ chúng tôi đều nôn nóng; ngay cả mấy cảnh sát viên và thợ máy là những người chỉ có ý niệm rất mơ hồ về những gì chờ đợi chúng tôi. - Ta được quyền phạm sai sót nào, dầu nhất - Holmes đáp - Rất có thể là chúng xuôi sông, dĩ nhiên, nhưng chẳng có gì là chắc cả. Từ vị trí chúng ta có thể kiểm soát lối ra vào các xưởng, ngược lại chúng khó lòng nhận ra chúng ta. Đêm nay trời trong sáng và ta có đủ ánh sáng cần thiết. có thấy đám người chen chúc vội vã ở chân cột đèn đằng kia ? - Họ rời xưởng. hết giờ làm việc. - Trông họ gớm ghiếc nếu cứ nghĩ người nào cũng giấu tia vô luận nào đó trong đầu. Nhưng, ta lại được quyền nghĩ thế: ta thể phát biểu cái "có lẽ" cách võ đoán được. Con người là bí hiểm đến lạ lùng. - Có ai đó rằng con người là con thú mang xác người - Tôi bảo ấy.- Về điểm này, Winwood Reade tuyệt. Ông ấy nhận xét rằng con người nếu tách riêng ra là bài toán nát óc giải nổi, nhưng đứng giữa đám đông, nó lại biến thành chính xác có tính toán học. Chẳng hạn, thể tiên đoán kẻ này kẻ nọ làm gì, chúng có thể dự kiến nhóm người cư xử ra sao. Cá nhân thay đổi, song trung bình các cá nhân lại bất biến. Nhà thống kê học thế đấy. Ờ mà kìa, chẳng phải tôi vừa trông thấy chiếc khăn tay đó sao? Kia kìa: có cái gì trăng trắng động đậy. - Đúng, chú trinh sát của đó - Tôi kêu lớn - tôi thấy nó rất . - Và kìa, chiếc “The Aurora”. Nó phóng nhanh như quỷ sứ. Ê thợ máy, mở hết tốc lực nhanh nào. Hướng về chiếc đò máy có ánh đèn màu vàng kia. Trời đất? hết chịu nổi nếu nó nhanh hơn ta. Nó len lỏi giữa lối ra vào xưởng, lách mình qua giữa hai, ba chiếc tàu hơn. Nó đạt lên tốc độ tối đa, hay gần như thế, trước khi có thể trông thấy nó. Xả hết hơi, giờ nó xuôi sông nép theo khá gần bờ, Jones nhìn theo nó, lắc đầu. - Nó chạy nhanh quá - Ông - Tôi e rằng ta bắt kịp nó đâu. - Phải đuổi kịp nó chứ? - Holmes kêu lớn - Cho đầy nước vào nồi súp de , thợ máy! Hãy bám theo chúng, phải đạt năng suất tối đa vào! Phải đuổi bắt kịp chúng nó, dầu có phải đốt cháy tàu ta! Đến lượt chúng tôi bắt đầu gia tăng tốc độ. Nồi súp-de gầm rít, mấy máy cực mạnh thở phì phì và rung lên như con tim kim khí khổng lồ. Mũi tàu sắc nhọn rẽ nước ném ra hai bên hai lớp sóng gào thét. Cứ mỗi nhịp máy nổ, con tàu lái nhảy chồm lên rung chuyển như con vật sống động. Phía trước, ngọn đèn lồng màu vàng quét tia sáng dài lung linh. vệt tối sóng nước chỉ vị trí của chiếc “The Aurora”. Bọt trắng sôi sục phía sau nó cho biết tốc độ điên cuồng của nó. Chúng tôi đâm bổ tới trước nhanh hơn. Chúng tôi qua mặt đoàn xà lan, tàu kéo, tàu buôn, lướt qua chiếc này, bọc vòng chiếc kia. Từ trong bóng tối vọt lên những tiếng la hét gọi réo theo chúng tôi. - Đốt lửa lò thêm nữa các bạn, đốt thêm lên – Holmes hét lớn, nhìn vào buồng máy bên dưới. Nồi súp-de đỏ rực chiếu sóng lên khuôn mặt nóng nảy của - Nạp hết hơi nước vào!- Tôi nghĩ ta bắt kịp nó tí đỉnh rồi đó - Jones , mắt rời chiếc “The Aurora”. - Chắc thế rồi - Tôi - Trong ít phút nữa ta bắt kịp nó thôi. Đúng vào lúc đó, chiếc tàu kéo ba chiếc xà lan xen vào giữa chúng tôi, như có vị thần tai ác nào cố tình đặt nó vào đấy. Chúng tôi chỉ có thể tránh khỏi va chạm bằng cách kéo mạnh hết cỡ chiếc bánh lái. Thời gian vòng qua đoàn tàu và bẻ lái hướng về những kẻ chạy trốn đủ cho chiếc “The Aurora” lấn tớithêm 200 yard. Tuy nhiên nó vẫn còn trong tầm nhìn. Ánh hoàng hôn mờ đục nhường chỗ cho ánh sao soi sáng bầu trời đêm, sức mạnh khổng lồ ném chúng tôi về phía trước khiến vỏ tàu mỏng của chúng tôi rung lên và nghiến rít. Chúng tôi chạy băng qua vực, vượt qua khu bến tàu Tây Ấn, chạy xuống dọc theo khúc sông Deptford rồi quay mũi lên sau khi vòng qua Isle of Dogs. Jones chụp được chiếc “The Aurora” trong chụm tia sáng của chiếc đèn pha; chúng tôi trông thấy bóng người boong. người ngồi phía đuôi tàu, ôm giữ hai chân vệt đen và cúi mình lên đó. Nằm cạnh là khối đen mờ trông giống như con chó giống miền Đất Mới. Cậu bé Smith giữ cần lái trong lúc cha nó lưng trần, bóng, nổi trước lò lửa đỏ rực, tiếp than từng xẻng lớn theo nhịp độ khủng khiếp. Có lẽ thoạt đầu bọn chúng chưa ý định của chúng tôi, nhưng đến lúc thấy chúng tôi bắt chước chúng theo từng khúc quanh, từng lối ngoằn ngoèo chúng còn ngờ vực gì nữa. Đến Greenwich chúng tôi cách sau tàu chúng độ 300 bộ[3]. Đến Blackwall, chỉ còn cách 250 bộ. Trong cuộc đời sôi nổi của tôi, tôi săn bắn nhiều thú tại nhiều nước, nhưng môn thể thao đó chưa bao giờ tạo cho tôi cái kích động man rợ trong cuộc săn đuổi người giữa dòng sông Thames này. Cứ đều đặn, từng yard, từng yard, chúng tôi có thể nghe tiếng máy tàu thở hổn hển và đập ầm ầm. Người boong vẫn ngồi xổm, đôi tay cử động tưởng như bận vào việc gì đó. Thỉnh thoảng lại lấy mắt đo khoảng cách giữa chúng tôi giảm xuống cách khắc nghiệt. Jones gọi chúng. Chúng tôi chỉ còn cách nhau bốn thân tàu. Hai chiếc vẫn chạy với tốc độ kinh khủng. Trước mặt chúng tôi, dòng sông trải rộng mênh mông, bên này bờ là vùng Barking và bên kia là những đầm lầy Plumstead hoang vắng. Nghe chúng tôi gọi, người boong nhảy nhổm dậy, đưa hai nắm tay lên và chửi thề với giọng khàn đặc. có tầm vóc rất vạm vỡ. Lúc đứng thẳng đối diện với chúng tôi, hai chân soạn ra để dữ thăng bằng, tôi có thể thấy từ vế trở xuống chi là cái chân gỗ. Nghe tiếng la hét giận dữ của , cái khối đen ngòm bên cạnh hàn bắt đầu cử động. Khối đen ấy biến thành con người da đen, con người bé mà tôi chưa từng thấy. Nó có cái đầu dị dạng và mớ tóc rối bời. Holmes rút khẩu súng ngắn của ra khi trông thấy sinh vật quái dị ấy, và tôi bắt chước theo. Gã man di quấn quanh mình thứ áo choàng màu sẫm hay cái mền gì đó, chỉ để hở cái mặt, nhưng cái mặt ấy đủ khiến ta ngủ được. Đường nét mặt hằn sâu tính hung bạo súc vật. Cặp mắt ti hí long lanh rực lên thứ ánh sáng tối tăm. Đôi môi méo xệch thành cái nhếch mép ghê tởm. Răng nghiến vào nhau, đánh vào nhau lập cập khi thấy chúng tôi với vẻ giận dữ thú vật. - Cứ nổ súng nếu nó đưa tay lên - Holmes bảo khẽ. Lúc này chúng tôi cách nhau chưa được thân tàu và gần bắt được con mồi. Bây giờ tôi vẫn còn thấy như in hai người đứng trong ánh đáng ngọn đèn chúng tôi: tên da trắng chân dang rộng, gào thét những câu chửi rủa và tên lùn dị tướng với bộ mặt gớm ghiếc, hàm răng vàng khè rắn chắc như muốn ngoạm lấy chúng tôi. may là chúng tôi trông thấy nó ràng đến thế. Vì ngay dưới mắt chúng tôi, nó rút từ dưới mền ra khúc gỗ ngắn tròn, trông giống cây thước kẻ học trò và đưa lên miệng. Hai khẩu súng ngắn của chúng tôi cùng nổ lúc. Nó quay người, dang hai tay lên trời rồi ngã xuống về bên, rơi xuống dòng nước, kèm theo tiếng nấc nghẹn. Tôi thoáng thấy cặp mắt đầy đe dọa giữa lớp sóng bạc. Nhưng cùng lúc đó, tên chân gỗ nhoài người về bánh lái và bẻ hết cỡ. Chiếc đò máy xoay mình chạy thẳng về phía bờ nam, vừa lúc chúng tôi qua mặt nó, chỉ nhích qua vài feet là va vào nó. lúc sau, chúng tôi đổi hướng chạy, nhưng chúng gần đến bên kia bờ. Đó là vùng đất hoang vu, tiêu điều. Mảnh trăng chiếu ngời vùng đất rộng, đầm lầy, đầy ao hồ nước đọng và loài cây cỏ úng thối. Sau tiếng va mạnh, chiếc đò máy mắc cạn lên bờ sình lầy, mũi tàu dốc ngược lên, đuôi chìm xuống nước. Tên tôi phạm chạy trốn nhảy ra khỏi tàu, nhưng cái chân gỗ lún sâu trong đất nhão. vùng vây, vặn mình đủ cách: vô ích! chẳng nhích lên hoặc lùi xuống được lấy bước. Gào thét trong cơn giận dữ bất lực, dùng cái chân kia điên cuồng đập vào bùn. Nhưng những cố gắng chỉ làm cho chiếc chân gỗ lún sâu thêm. Khi đó máy chúng tôi đỗ ngay sát ta, bị neo chặt trong bùn đến nỗi chúng tôi phải buộc vòng dây quanh ngực mới kéo được lên về phía chúng tôi y như con cá. Hai cha con Smith ngồi đò, nét mặt cau có, nhưng vẫn ngoan ngoãn bước lên tàu chúng tôi khi Jones ra lệnh. Rồi lại phải kéo chiếc “The Aurora” theo chúng tôi. boong tàu là chiếc hộp sắt chế tạo tại Ấn Độ. Đó dĩ nhiên là cái hộp đựng cái kho báu gây tang tóc cho Sholto. Nó rất nặng và chúng tôi phải chở nó rất cẩn thận trong khoang tàu chúng tôi. Ổ khóa có chìa. Chạy chầm chậm ngược dòng sông, chúng tôi quét đèn chiếu chung quanh nhưng chẳng thấy dấu vết con quái vật bé tí. Đâu đó dưới đáy sông Thames, trong sình lầy, yên nghỉ nắm xương của gã du khách lạ lùng đó. - Hãy nhìn vào đây mà xem này! Holmes vừa vừa chỉ vào cửa buồng hầm tàu - vừa đúng lúc ta nhanh tay với hai khẩu súng ngắn. vậy, ngay phía sau chỗ chúng tôi đứng lúc nãy có ghim mũi tên giết người mà ta biết quá . Chắc nó bay đến giữa chúng tôi vừa lúc chúng tôi nổ súng. Holmes, theo cung cách điềm tĩnh của , chỉ mỉm cười nhún vai. Riêng phần tôi thú là tôi vẫn còn xúc động nghĩ đến cái chết khủng khiếp mà chúng tôi thoát khỏi trong chân tơ kẽ tóc đêm ấy.
