Sherlock Holmes - Conan Doyle

4. Ba đầu hồi

Tôi cho rằng có cuộc phiêu lưu nào của chúng tôi mà khởi cách đột ngột và hồi hộp như vụ án ở biệt thự Ba đầu hồi. Tôi gặp Homles ba ngày và tôi biết ấy chuyển các hoạt động về hướng nào. Nhưng sáng hôm đó dữ lắm. vừa mời tôi ngồi vào cái ghế bành cạnh lò sưởi, khách đến. Cửa mở, gã da đen đồ sộ ào ào bước vào. mặc bộ đồ màu xám, cà vạt màu da cam, khuôn mặt to, mũi xẹp, đôi mắt đầy ác cảm. lần lượt nhìn tôi, Homles.
- Trong hai ông, ông nào là ông Homles?
Homles giơ cao cái tẩu và uể oải cười nhoẻn miệng.
- Ủa, ông đấy hả?
Người khách bước để vòng qua cái bàn.
- Này, ông Homles, ông hãy đặt chân vào nơi khác hơn. Hãy để cho người ta tự giải quyết lấy nhưng công việc của họ, ông hiểu chưa?
- Hãy tiếp tục nữa , tôi thích nghe ông .
- Ờ, thích nghe hả? Tôi cho ông dựng tóc gáy bớt thích. Trước đây tôi hạ được vài người cùng loại với ông. Và họ hề thích được tôi chăm sóc. Nhìn cái này đây, ông Homles!
Người khách đưa quả đấm đồ sộ dưới mũi bạn tôi. Homles quan sát quả đấm đó kỹ, với vẻ chăm chú .
- Ông bẩm sinh như vậy, hay là ông để nó mọc lên từ từ ?
Có lẽ vì lạnh lùng như băng giá của Homles hoặc vì tiếng động do tôi gây ra khi cầm cái que cời than lên, người khách hạ giọng.
- Đó, tôi thẳng thắn cảnh cáo cho ông rồi đó. Tôi có người bạn thân ở bên phía Harrow... Ông hiểu tôi muốn gì chứ? Và ta muốn ông làm kỳ đà cản mũi. Hiểu chưa? Ông phải là luật pháp. Tôi cũng phải là luật pháp. Nhưng nếu ông xen vào tôi cũng xen vào. Đừng quên điều đó.
- Chính tôi cũng muốn gặp mấy bữa rày. Nhưng tôi mời ngồi vì tôi ưa cái mùi của . có phải là Steve Dixie, biệt danh Máy nghiền ?
- Chính là tôi. Tôi nhét cái tên đó vào họng ông, nếu ông làm vướng chân tôi.
- là uổng nếu ông mất cái quyến rũ nhất của ông - Homles trả lời và nhìn vào đôi chân đồ sộ của khách. - Nhưng tôi nghĩ tới cái chết của thanh niên Perkins trước cửa của bar Holborn... Ủa? về à?
Gã đen đúa nhảy dựng lên rồi thối lui, gương mặt xám xịt.
- Tôi có giờ nghe ông lải nhải. Tôi dính dáng gì với thằng Perkins đó, ông Homles? Vào lúc nó bị rắc rồi, tôi tập dượt tại câu lạc bộ Bull Ring ở Birmingham.
- chuyện đó với cảnh sát - Homles nới - Phần tôi, tôi theo dõi cả lẫn Barney Stockdale.
- Ồ, ông Homles?...
- Thôi đủ rồi! ! Khi tôi cần tới , tôi báo.
- Xin kiếu! Tôi hy vọng ông phiền về thăm viếng của tôi?
- Cái đó còn tùy. vui lòng cho biết ai sai tới?
- Ồ, đâu có gì là bí mật, chính cái chàng mà ông vừa nêu tên đó.
- Và ai ra lệnh cho nó sai tới đây?
- Tôi thề là tôi biết chi cả. ấy chỉ bảo tôi: "Steve, hãy gặp ông Homles và báo cho ông ấy biết rằng tính mạng ông ấy lâm nguy nếu ông ấy đứng về phía Harrow".
Vừa dứt lời, người khách hối hả chạy ra khỏi phòng. Homles cười thầm, rảy tro ra khỏi cái tẩu.
- Tôi mừng là khỏi phải chê cái đầu quắn đó, Watson. Tuy nhiên nó chỉ là người vô hại, có bắp thịt nhưng ngu dốt. Nó thuộc băng của Spencer John và có dự phần trong vài vụ nhớp nhúa mà tôi nhìn tới khi có thời gian. Trưởng trực tiếp của nó là Barney ma lanh hơn. Đó là băng chuyên về tấn công, dọa nạt. Điều tôi muốn biết là ai chi tiền để giựt dây trong vụ này.
- Nhưng tại sao lại dọa ?
- Vì vụ Harrow Weald.
- Tôi biết tí gì về vụ đó.
- Đây là bức thư của bà Maberley. Chúng ta điện thoại báo trước rồi đến đó ngay.
Tôi đọc lá thư.
"Thưa ông Holmes,
Mấy bữa nay tôi gặp loạt biến cố dị thường liên quan tới căn nhà này và tôi mong muốn được ông khuyên bảo. Ngày mai, tôi ở nhà suốt ngày. Xuống ga Weald, bộ chút là tới. Dường như ông chồng vô vàn tiếc thương của tôi, Mortimer Maberley, từng là trong những khách hàng của ông.
Trân trọng
Mary Maberley
Biệt thự Ba đầu hồi, Harrow Weald"
- Watson, giờ đây, nếu rảnh, chúng ta xuống đó.
Đó là biệt thự bằng gỗ và gạch, cất trong đất riêng, vốn là đồng cỏ. Ba cục u mảnh mai bên các cửa sổ cao biện minh cho cái tên ba đầu hồi. Đằng sau nhà, lưa thưa vài cây ngô cằn cỗi, toát ra nghèo nàn và thê lương. Tuy nhiên nhà đầy đủ đồ gỗ, và người đàn bà tiếp chúng tôi có vẻ là người dễ thương, có tuổi, có học và lịch lãm.
- Tôi nhớ ông nhà rất , thưa bà! - Homles - Tuy nhiên lâu quá rồi nên tôi còn nhớ là vụ việc vặt vãnh nào.
- Có thể tên thằng Douglas, con trai tôi, quen thuộc với ông hơn?
Homles chăm chú nhìn bà chủ nhà:
- Chúa ơi! Bà là mẹ của Douglas Maberley ư? Tôi quen ấy bao giờ. Tuy nhiên, toàn thể London đều biết tên ấy. người tuyệt diệu. giờ ấy ở đâu?
- Cháu chết, thưa ông? Cháu được bổ nhiệm làm tùy viên sứ quán tại Roma, và chết ở đó hồi tháng rồi, vì chứng sưng phổi.
- Xin thành chia buồn với bà. Tôi ngờ ấy lại vắn số đến thế. Chưa bao giờ tôi biết người đời đến thế. ấy sống cuồng nhiệt.
- Quá cuồng vội, thưa ông Homles. Đó là nguyên nhân đưa đến cái chết. Ông còn nhớ cháu chớ: hào hoa, phong nhã cực kỳ. Tuy nhiên, ông thấy cháu lúc nó u sầu, tuyệt vọng.
- Thất tình ư?
- con quỷ cái! Tuy nhiên hôm nay phải tôi mời ông đến đây để than vãn về đứa con đáng thương ấy.
- Thưa bà, bác sĩ Watson và tôi chờ lệnh bà.
- Thưa ông Homles, nhiều biến cố rất dị thường diễn ra tại đây. Tôi dọn về nhà này được năm, vì chủ trương dật nên tôi quen nhiều với các láng giềng. Cách đây 3 ngày, tôi tiếp nhân viên địa ốc. Ông ấy rằng khách hàng của ông ấy rất thích căn nhà này. Nếu tôi bằng lòng vấn đề tiền bạc phải là chuyện khó khăn. Tôi nhận thấy vận động này khá dị thường, vì xung quanh đây có biết bao nhà trống để bán hoặc cho thuê. Tuy nhiên, tôi có bị lôi cuốn bởi lời đề nghị đó. Tôi đưa ra giá, cao hơn giá mua là 500 bảng. ông ấy mặc cả, nhưng thêm rằng khách của ông thích mua luôn cả đồ gỗ và ông cầu tôi ra giá. phần đồ gỗ đó là của gia đình để lại, rất tốt. Do đó, tôi làm tròn con số. Ông ấy chấp nhận ngay. Tôi luôn mơ được du lịch đó đây: lần này lời to; nhờ nó tôi có tiền sống đàng hoàng tới ngày chết.
Hôm qua, nhân viên địa ốc đó quay lại với văn tự bán nhà làm sẵn. Tôi đưa cho luật sư của tôi là ông Sutro xem qua. Ông này : “Văn tự rất kỳ lạ. Bà phải thấy rằng nếu bà ký bà có thể lấy ra được cái gì, kể cả các vật dụng cá nhân?” Khi nhân viên địa ốc quay lại vào buổi tối, tôi lưu ý ông ta về điều này, và tôi nhắc lại rằng tôi chỉ bán đồ gỗ mà thôi.
- được. Giá mua gồm luôn vật dụng lặt vặt của cá nhân bà.
- Cả quần áo và nữ trang của tôi nữa sao?
- Chúng tôi chấp thuận cho bà linh động về các vật dụng cá nhân. Nhưng thứ gì lấy ra khỏi nhà mà được kiểm trước vị khách hàng rất hào phóng của tôi. Tuy vậy, ông ấy có nhưng sở thích bệnh hoạn và lối xử quái dị. Đối với ông ta hoặc là có tất cả, hoặc là có gì hết.
- Như vậy , tôi chọn giải pháp. gì hết - Tôi với ông ta.
Nội vụ ngừng tại đó, nhưng nó dị thường đến nỗi tôi nghĩ rằng... gián đoạn cũng quái dị lại xảy ra.
Homles giơ tay lên cao, cầu yên lặng. Rồi băng qua căn phòng, đột ngột mở cửa và kéo vào người đàn bà cao lêu nghêu, da bọc xương. Bà này vùng vẫy như con gà giò bị kéo ra khỏi chuồng.
- Buông tôi ra? Ông làm gì thế - Mụ ấy la lên.
- Chuyện gì vậy, Susan?
- Thưa bà, tôi lên để hỏi các ông khách có ăn cơm trưa , bị ông này vồ lấy.
- Tôi biết chị này đứng đây hơn năm phút rồi, nhưng vì muốn cắt ngang bài tường thuật hấp dẫn. Chị có bị suyễn sơ sơ phải , chị Susan. Hơi thở của chị quá to, làm sao nhận lãnh công tác loại này?
Susan quay qua Homles với cái nhìn u buồn, nhưng ngơ ngác.
- Ông là ai? Ông sử dụng quyền gì mà quấy phá tôi như vậy?
- Chỉ vì tôi muốn đặt câu hỏi có diện của chị. Thưa bà chủ, bà có tâm với ai về dự định viết thư và xin tham khảo ý kiến tôi hay ?
- tâm với ai cả, thưa ông.
- Ai bỏ cái thư đó?
- Susan.
- Đương nhiên rồi! Giờ đây, Susan, chị viết thư và báo trước cho ai biết về cái ý định của bà chủ mời tôi đến đây.
- Ông sảng? Tôi thông báo tin tức gì cho ai hết.
- Nghe đây, Susan? Người bệnh suyễn thường sống lâu. láo sa địa ngục đó. Chị viết thư cho ai?
- Susan - Bà chủ la lớn - Chị tệ lắm, chị phản bội tôi. Bây giờ tôi nhớ lại rằng chị có chuyện với ai đó tại hàng rào.
- Chuyện riêng tư của tôi
- Phải chăng với Barney Stockdale? - Homles hỏi.
- Ủa, ông biết, sao còn hỏi?
- Trước đây, tôi còn ngờ ngợ. Giờ đây, chắc chắn rồi. Này Susan, tôi biếu chị 12 bảng nếu chị tiết lộ người đứng đằng sau Barney.
- Người ta cho tôi 1000 bảng mỗi lần. ông chỉ đề nghị có 10!
- ông giàu sụ? phải hả? Chị cười à? Vậy là bà rồi! Đúng rồi! Vậy chị có thể tiết lộ tên người đàn bà đó để lấy 10 bảng.
- Phải gặp ông ở địa ngục trước ?
- Ồ, Susan! Chị gì kỳ lạ vậy.
- Tôi đây. Tôi chán hết thảy mấy người. Mai tôi đến lấy va li
Susan về hướng cửa.
- Tạm biệt, Susan. Nhớ uống thuốc an thần nhé. Coi chừng đó? - Homles tiếp và còn tươi cười khi người đàn bà đóng mạnh cửa lại. - Bọn họ làm việc khá nhanh: thư của bà mang dấu bưu điện 10 giờ tối. Susan thông báo ngay cho Barney, nhờ vậy Barney có thời giờ kiếm người chỉ huy, để nhận chỉ thị. Thưa bà, ai là chủ trước của căn nhà này?
- sĩ quan hải quân hưu trí tên là Ferguson.
- Bà có biết gì đặc biệt về ông này
- Thưa .
- Tôi nghĩ rằng ông ta chôn cái gì tại đây. Thời đại này, khi cần giấu kho báu, người ta sử dụng két sắt tại ngân hàng. Nhưng trần thế mênh mông này luôn luôn có người lập dị. Trước tiên, tôi nghĩ đến kho tàng bị chôn. Tuy nhiên, tại sao lại cần đồ gỗ của bà? Bà có bức họa của Rapheal hoặc ấn bản đặc biệt nào về Shakespeare mà hay biết?
- , tôi chỉ có bộ đồ trà cổ thôi!
- hợp lý lắm! Tại sao chúng công khai cái chúng muốn? Nếu chúng cần bộ ấm trà cổ chúng có thể đề nghị mức giá hợp lý hơn là mua mớ lằng nhằng. , tôi cho rằng có cái gì đó bà có mà chính bà cũng biết.
- Tôi cũng nghĩ vậy – Tôi .
- Bác sĩ Watson cũng đồng ý đấy.
- Vậy, thưa ông Holmes, làm thế nào để biết được?
- Bây giờ chúng ta thử phân tích các kiện để có thể tìm ra các manh mối. Bà ở đây năm rồi.
- Cũng được gần 2 năm.
- Tốt! Trong suốt thời gian đó, ai hỏi han gì. Bây giờ, thình lình trong ba, bốn ngày nay lại có người cầu. Điều đó có nghĩa là gì?
- Chỉ có ý – tôi – là vật đó mới chỉ ở trong nhà gần đây thôi.
- Đúng rồi! Bây giờ, thưa bà Maberley, gần đầy có vật gì được gửi cho bà ?
- . Tôi chưa hề mua sắm gì trong năm nay.
- Quả vậy! Điều đó rất đáng chú ý. Tốt, tôi nghĩ chúng ta có manh mối có thể phát triển cho đến khi chúng ta có ràng hơn dữ liệu. Luật sư của bà là người có khả năng chứ?
- Ông Sutro là người rất khá.
- Bà có người hầu nào khác, ngoài Susan ?
- Tôi còn hầu trẻ.
- Bà hãy cố gắng mời luật sư Sutro ngủ hoặc hai đêm tài nhà. Có thể bà cần được bảo vệ.
- Vì sao vậy?
- Tôi thể phát món đồ mà người ta muốn lấy, nên tôi phải từ đầu kia. hơn là tôi tìm nhân vật chính trong tấn kịch này. Ông nhân viên địa ốc có để lại địa chỉ ?
- Chỉ có tên và nghề nghiệp. Haines-Johnson, nhân viên địa ốc và chuyên gia.
- Có lẽ ta tìm thấy tên ông ta trong Niên giám Danh thiếp. Vậy tôi đề nghị bà báo ngay cho tôi mọi diễn biến kế tiếp. Bà hãy tin tôi.
Khi chúng tôi ngang qua cửa chính, đôi mắt Homles đập xuống mớ rương và va li chất đống trong góc.
- Milano, Lucerne. A! Hành lý này từ Ý gởi về?
- Đó là đồ đạc của thằng Douglas đáng thương của tôi?
- Bà chưa khui ra. Bà nhận về được bao lâu rồi?
- Tuần trước.
- Vậy mà bà với tôi rằng... Vậy là cái mắt xích mà tôi thiếu là đây rồi! Có thể mấy cái rương này chứa đồ vật quý giá?
- lẽ, thưa ông Homles. Douglas chỉ sống nhờ đồng lương và khoản phụ cấp . Làm sao nó có khả năng mua bán vật gì?
Homles suy nghĩ hồi lâu.
- cầu bà làm ngay cho? - Cuối cùng Homles - Hãy đưa mớ hành lý này lên phòng bà. Khám nghiệm chúng càng sớm càng tốt và nhớ lập bản kiểm kê. Mai tôi quay lại.
Đúng là biệt thự “Ba đầu hồi” bị canh gác. Khi chúng tôi hết đường mòn ở nơi cao ráo gặp gã võ sĩ quyền đứng núp trong bóng mát. Chúng tôi bị bất ngờ. Tại cái chỗ quạnh hiu này, nó có vẻ bất thường và dễ sợ. Homles thọc tay vào túi.
- Ông kiếm súng lục hả, ông Homles?
- đâu, bạn Steve. Kiếm chai dầu.
- Ông là người kỳ lạ.
- Tôi tin rằng đùa với tôi, khi tôi chuyện rất đàng hoàng với . Sáng nay tôi cảnh cáo rồi mà.
- Thưa ông, tôi luôn nhớ lời ông dặn và tôi còn muốn tới vụ ông Perkins. Nếu tôi có thể giúp gì ông, tôi sẵn lòng thôi.
- Vậy cho tôi biết ai đứng đằng sau vụ này.
- Tôi thề trước Chúa, thưa ông Homles. Hồi sáng tôi . Tôi biết đâu. Chủ tôi là Barney ra lệnh cho tôi. Thế thôi.
- Vậy nhớ kỹ rằng cái bà trong nhà này và tất cả những gì dưới cái mái này đều đặt dưới che chở của tôi. Đừng quên nhé, bạn Steve!
- Nghe .
- Tôi nghĩ rằng tôi làm cho tự lo cứu mạng , - Holmes khi chúng tôi tiếp tục - Giờ đây bán đứng chủ nếu biết "người bí ". May là tôi biết đường nước bước của băng Spencer John, mà Steve là thành viên. Đây là phần việc của Langdale Pike. Tôi phải tìm ông ta ngay.
Holmes biệt tích luôn ngày đó, nhưng tôi biết ấy sử dụng thời gian này làm gì vì tôi biết Langdale Pike là ai. Ông ta là quyển từ điển sống về các vụ scandal trong xã hội. Ông ta lờ đờ ngồi hằng giờ trong câu lạc bộ ở phố Saint James, và là cái máy thu và phát tất cả các vụ động trời. Hình như thu nhập hàng tháng của ông ta là 4.000 bảng do đem bán các tin tức scandal cho các nhật báo. Đôi khi Holmes cũng cung cấp tin cho Langdale Pike. Để đền đáp, chàng này cũng thỉnh thoảng làm mật báo cho Holmes. Khi tôi gặp Holmes vào sáng sớm hôm sau, tôi thấy hoàn toàn thỏa mãn. Nhưng bất ngờ lại xảy đến. Đó là cái điện tín với nội dung như sau: " cầu tới ngay. Nhà của khách hàng bị trộm. Đêm qua cảnh sát đến. Sutro".
Holmes huýt sáo:
- Biến động xảy ra nhanh hơn tôi dự kiến. Đằng sau nội vụ là nhân vật quyền thế lớn, Watson à? Biến động này làm tôi sửng sốt sau khi thu lượm tin tức xong. Đương nhiên ông Sutro này chỉ là luật sư. Tiếc rằng tôi nhờ ngủ lại để canh gác. Ông nội này tỏ ra cù lần quá. Thôi, ta tới Harrow Weald.
Biệt thự "Ba đầu hồi", còn là cái nhà cao ngạo như hôm qua. nhóm vô công rồi nghề vây quanh hàng rào trong lúc hai cảnh sát viên khám xét hai cửa sổ và các bồn hoa. Vào trong nhà, chúng tôi được người cao niên tóc hoa râm tiếp đón và tự giới thiệu là luật sư của bà Maberley. Ông thanh tra cảnh sát lăng xăng, chào mừng Holmes như bạn cố tri.
- Tôi ngại rằng có gì để phải nhờ đến cái tài xuất chúng của ông. Đây chỉ là vụ trộm xoàng, thuộc phạm vi của đám cảnh sát xoàng xĩnh này.
- Tôi tin chắc rằng nội vụ nằm trong tay của những người có thực tài - Holmes - Ông có tin rằng đây chỉ là vụ trộm đơn thuần?
- Đúng vậy. Chúng tôi biết khá về các nghi can và chúng tôi biết phải tới đâu để tóm cổ chúng. Đó là cái băng Barney Stockdale với thằng mọi to con... chúng nó lảng vảng trong xóm này mấy bữa rày.
- Hoan hô! Chúng lấy cắp những gì?
- Hình như chúng lấy gì nhiều. Bà Maberley và cả nhà bị bỏ thuốc mê. Nhưng bà ấy đến kìa.
Bà chủ nhà có vẻ tái xanh và suy yếu, vịn vai người hầu vào phòng.
- Ông cho tôi lời khuyên rất đúng. Thưa ông Holmes - Bà vừa vừa cười cách buồn thảm - Tiếc thay, tôi đâu có nghe theo. Tôi ngại dám làm phiền luật sư Sutro và tôi được bảo vệ.
- Tôi mới nghe về điều đó sáng nay mà thôi? - ông luật sư lớn.
- Ông Holmes có khuyên tôi mời người bạn ngủ lại ban đêm. Tôi coi thường lời khuyên này. Do đó, tôi phải trả giá cho bất cẩn này.
- Bà có vẻ khá mệt mỏi - Holmes - Tuy nhiên xin bà vui lòng kể lại cho tôi nghe đầu đuôi câu chuyện.
- Tất cả đều được ghi trong này rồi - ông thanh tra cảnh sát vừa đập tay vào cuốn sổ lớn vừa . Tuy nhiên nếu bà Maberley quá mệt...
- ra cũng có gì nhiều để mà tường thuật. Chắc chắn con Susan vẽ đường nước bước cho bọn chúng! Chúng đứng như người trong nhà. Có giây lát, tôi ý thức bị đặt miếng bông có thuốc mê miệng. Nhưng tôi quên hẳn thời gian bị hôn mê. Khi tôi tỉnh lại có người đàn ông đứng bên cạnh, người đàn ông khác đứng dậy cầm cái gói lấy từ trong hành lý của con trai tôi. Mớ hành lý này bị mở phần và rơi lung tung sàn nhà. Khi chúng chạy, tôi có nhảy lên và nắm tay được đứa.
- Bà làm điều khá nguy hiểm - Ông thanh tra cảnh sát thầm.
- Tôi bám vào nó, nhưng nó vuột ra và thằng kia đập tôi ngất xỉu. Mary nghe tiếng động, chạy ra cửa sổ báo động. Cảnh sát tới, nhưng bọn trộm cao bay xa chạy.
- Chúng lấy gì?
- Tôi tin rằng có gì quý lắm đâu. Tôi chắc chắn có cái gì đáng giá trong hành lý của con trai tôi.
- Bọn chúng có để lại vết tích gì ?
- Có tờ giấy tôi giựt được từ thằng mà tôi nắm tay. Giấy nhàu nát dưới sàn nhà, nội dung do chính con trai tôi viết.
- Tờ giấy này chả có ích lợi gì cho cuộc điều tra - ông thanh tra - Tuy nhiên vì nó có nằm trong tay của kẻ trộm...
- Đúng thế - Holmes - Cho tôi xem thử?
Ông thanh tra rút trong quyển sổ của ông tờ giấy xếp lại
- bao giờ tôi bỏ sót chi tiết nào - Holmes cách trịnh trọng - Trong 25 năm hành nghề, tôi học hỏi nhiều lắm. Có thể tìm thấy trong đó dấu tay hoặc là cái gì đó hữu ích.
Holmes khám nghiệm tờ giấy.
- Ông nghĩ sao, ông thanh tra?
- Hình như là đoạn kết cuộc của cuốn tiểu thuyết.
- Chắc chắn là cái kết cuộc của câu chuyện thường! - Holmes nêu ý kiến - Ông có để ý các con số đầu trang là 245. Vậy 244 trang kia đâu?
- Tôi đoán kẻ trộm cuỗm rồi.
- Dù sao cũng là chuyện lạ, kẻ trộm đục tường vào, chỉ để đánh cắp mớ giấy đáng vứt vào sọt rác. Ông có thắc mắc , ông thanh tra?
- Có chứ. Tôi cho rằng trong lúc vội vã, chúng gặp gì chôm nấy.
- Tại sạo chúng lại để ý tới đồ đạc của con trai tôi? - Bà Maberley hỏi.
- Tại vì có gì đáng giá dưới tầng trệt phải lên lầu thử thời vận. Ông nghĩ sao, ông Holmes?
- Tôi còn phải suy nghĩ thưa ông thanh tra. Hãy ra cửa sổ, Watson.
Đứng cạnh nhau, chúng tôi cùng đọc tờ giấy. Bản văn bắt đầu ở giữa câu:
"...mặt chảy máu lai láng vì bị cắt và bị đánh thương thấm vào đâu so với rướm máu của con tim nó, khi nó thấy cái khuôn mặt kỳ diệu - cái khuôn mặt mà nó tôn thờ - chứng giám ưu tư và nhục nhã của nó. ta cười nụ. Chúa ơi. ta cười được? Đồ quỷ cái! Chính đó là lúc mối tình tắt lịm và nảy sinh thù hận. Con người phải sống vì mục đích gì đó. Nếu tôi sống để được nụ hôn của , nàng ơi, chắc hẳn bị tiêu vong vì phục thù quyết liệt của tôi".
- Câu cú gì quá lạ lùng - Holmes cười và trả tờ giấy lại - ở ngôi thứ ba (nó) rồi bỗng đột ngột chuyển ông ngôi thứ nhất (tôi). Tác giả mê viết tự thuật đến nỗi vào phút chót tưởng tượng mình là nhân vật chính.
- Văn sọt rác! - ông thanh tra thầm rồi cất tờ giây vào cuốn sổ - Ủa, ông về sao ông Holmes?
- Nội vụ được nhà cầm quyền lưu tâm rồi tôi có lý do gì để nấn ná lâu hơn. Thưa bà Maberley, bà có với tôi rằng bà thích du lịch?
- Đó là giấc mơ xưa nay của tôi.
- Bà thích đâu?
- Ồ, nếu có đủ tiền, tôi muốn khắp thế giới.
- Bà thấy đúng đó. Hãy chu du thế giới! Xin tạm biệt bà. Có thể tối nay, bà nhận được lá thư của tôi.
Khi ra về, ngang cửa sổ, tôi thấy ông thanh tra cười và lắc đầu "có học phải điên điên?". Đó là cái mà tôi đọc được môi của ông thanh tra.
- Watson, giờ đây ta lên đường đến cái giai đoạn chót của chuyến ngắn này? - Holmes với tôi.
Chúng tôi trở về khu trung tâm London.
- Tôi nghĩ rằng vụ này có thể giải quyết nhanh, tuy nhiên tôi thích theo, bởi vì nên có nhân chứng khi thương lượng với người đàn bà có tầm cỡ như Isadora Klein.
Chúng tôi xe ngựa tới quảng trường Grossvener. Holmes đột ngột ra khỏi cơn suy tư:
- Watson, tôi đoán rằng trong trí mọi sáng như ban ngày rồi, phải ?
- Chưa đâu! Tôi đoán rằng chúng ta tới người đàn bà giật dây chuyện này?
- Đúng vậy? Cái tên Isadora Klein nhắc cho nhớ tới cái gì sao? Nàng đẹp nghiêng nước nghiêng thành, là người Tây Ban Nha thuần chủng, nàng có dòng máu của những nhà chinh phục. Nàng lấy Klein, lão già người Đức biệt danh là Vua Đường. Nhờ đó nàng nổi danh là người góa phụ đẹp nhất và giàu nhất thế giới. Nàng có phiêu lưu lúc, có nhiều nhân tình, trong số đó có cả Douglas Maberley, trong những chàng hào hoa phong nhã nhất của London. Theo lời đồn nàng và chàng có cái gì đậm đà hơn là cuộc giao du ong bướm. chàng này thể là con ong, con bướm, mà là mẫu người cao đẹp, hy sinh tất cả và cũng đòi được hy sinh tất cả. Khốn thay, nàng thuộc loại đàn bà chịu vấn vương. Sau khi thỏa mãn, là đoạn tuyệt. Nếu chàng ta u mê nàng biết cách mở mắt chàng.
- Vậy đây là chuyện tình của Douglas?
- Tôi mới nghe tin rằng nàng kết hôn với quận công Lomond, tuổi hơn nàng rất nhiều. Mẹ của quận công có thể coi thường so le tuổi tác, nhưng bà thể coi thường scandal tình ái lăng nhăng. Do đó nàng cần phải... Mà, tới rồi?
Đó là trong những căn nhà đẹp nhất ở khu West End. người hầu đưa tay nhận danh thiếp của chúng tôi, cứng đơ như người máy rồi quay lại cho hay rằng nữ chủ vắng.
- Được, - Holmes - Chúng tôi chờ vậy.
- vắng, có nghĩa là vắng với hai ông - Người máy .
- Được - Holmes lặp lại - Có nghĩa là chúng tôi khỏi phải chờ lâu. Chú em vui lòng trình thiệp này cho nữ chủ của chú em.
Holmes ngoáy vài ba chữ giấy, xếp lại rồi đưa cho người giúp việc.
- viết gì vậy?
- Chỉ có năm chữ: “Vậy đến cảnh sát?” Tôi tin rằng nàng ra tiếp chúng ta.
phút sau, chúng tôi được đưa vào phòng khách của cảnh 1001 đêm. Tôi nghĩ rằng nữ chủ tới cái tuổi mà sắc đẹp vô song phải sóng đôi với chiếu sáng mờ ảo. Khi chúng tôi bước vào, nàng đứng dậy khỏi tràng kỷ. Vóc dáng cao, đứng bệ vệ như nữ hoàng, khuôn mặt cực kỳ giả tạo, đôi mắt đen Tây Ban Nha sắc bén như dao.
- Các ông đường đột như vầy để làm gì? Cái danh thiếp hỗn láo này có nghĩa gì. - Nàng hỏi và vẫy vẫy cái thiệp.
- Thưa bà, tôi thấy khỏi cần giải thích. Tôi quá tôn kính trí thông minh tuyệt vời của bà. Mặc dù cái trí thông minh đó cùn mấy bữa nay!
- Chuyện gì vậy, thưa ông?
- Dễ thường mấy tên hùng rơm do bà thuê mướn có thể dọa nạt, ngăn cấm được tôi làm nhiệm vụ nghề nghiệp. ai dại gì chọn cái nghề như tôi nếu bẩm sinh họ thích nguy hiểm. Phải chăng chính bà buộc tôi nghiên cứu vụ chàng thanh niên Douglas Maberley.
- Tôi hiểu gì về những lời ông vừa . Tôi có dính dáng gì đến mấy tay hùng rơm nào đó!
Holmes quay mặt như mệt mỏi.
- ràng là tôi đánh giá sai cái trí thông minh của bà. Thôi Xin tạm biệt.
- Hãy đứng lại, ông đâu?
- Tới Scotland Yard.
Chúng tôi chưa ra tới cửa chính nàng chạy theo và nắm cánh tay của Holmes. Từ sắt thép nàng chuyển qua nhung lụa ngay.
- Kính mời hai vị ngồi. Chúng ta chuyện thêm chút nữa. Tôi cảm thấy tôi có thể thành với ông, thưa ông Holmes, ông có tình cảm của người quý phái. Bản năng đàn bà phát điểm này nhanh lắm. Tôi muốn xem ông là bạn tri tri kỷ.
- Tôi thể hứa chuyện "có có lại", thưa bà. Tôi phải là luật pháp, nhưng tôi đại diện cho lẽ phải trong chừng mực mà các khả năng khiêm nhường của tôi cho phép. Tôi sẵn sàng nghe bà và tôi cho bà biết tôi hành động ra sao.
- Có lẽ tôi cực kỳ ngu muội khi sai người hù dọa người dũng cảm như ông?
- Thưa bà, cái ngu muội là bà tự đặt mình trong tay băng lưu manh; sau này chúng có thể tống tiền bà, hoặc tố cáo bà.
- , tôi ngu muội đến thế! Vì tôi hứa thành với ông, tôi xin khẳng định với ông rằng ngoại trừ Barney và vợ nó là Susan, ai khác biết danh tánh người giật dây. Hai đứa này, ai còn lạ gì...
Nàng cười nụ, quẹo cái đầu làm dáng cách vô cùng quyến rũ.
- Tôi hiểu. Bà thử thách chúng rồi à?
- Chúng nó là những con chó ngoan, lăng xăng chạy theo chủ.
- Cái loại khốn nạn đó, chóng chầy chúng cắn ngược lại chủ. Chúng bị bắt vì cái tội trộm. Cảnh sát truy lùng chúng.
- Chúng phải gánh lấy hậu quả mình thôi. Tôi ra tòa vì vụ này đâu.
- Trừ khi tôi đưa bà ra!
- đâu, ông làm như thế. Ông là người mã thượng. Chuyện bí mật của phụ nữ mà.
- Trước tiên, bà phải trả lại cái bản thảo.
Nàng bật cười và về hướng lò sưởi, lấy que cời than quậy tán loạn.
- Phải trả lại à?
Trong lúc đứng trước mặt chúng tôi với nự cười thách thức, nàng có vẻ bướng bỉnh và hấp dẫn đến nỗi tôi đoán rằng trong đám tội phạm mà Holmes phải đương đầu, chỉ có nàng là người làm cho Holmes nhức đầu nhất, tuy rằng tôi biết là người chai như đá.
- Đó là điều làm cho đời bà tiêu tan - Holmes cách lạnh lùng - Bà là người rất nhanh tay, nhưng trong vụ này, bà hơi xa.
Nàng liệng que cời than, la to:
- Ông là khắc nghiệt. Tôi xin phép kể hết câu chuyện.
- Tôi cho rằng bà có quyền đó.
- Nhưng tôi thiết nghĩ ông phải hiểu chuyện đó theo quan điểm của người đàn bà đột ngột nhận chân rằng tất cả tham vọng của cuộc đời mình có thể bị tiêu tan vào phút chót. người đàn bà như thế có đáng trách hay , lúc bà ấy xoay xở để tự vệ?
- Tội gốc do ai phạm vậy?
- Đồng ý với ông. Douglas đẹp trai đó, nhưng khốn thay nó phù hợp với các dự tính của tôi. Nó muốn lấy tôi. Lấy tôi, thưa ông Holmes. Nó là thằng trung lưu, nghèo kiết xác. Vì tôi trót trao thân, nó nghĩ rằng tôi phải mãi mãi là của nó. thể nào chịu đựng được Cuối cùng tôi phải làm cho nó hiểu?
- Bằng cách thuê côn đồ hạ nó dưới cửa sổ của bà.
- Ông có vẻ biết hết mọi việc. Đúng như thế! Barney và tay chân đuổi nó, và tôi nhìn nhận, xử hơi thô lỗ. Kế đó, nó làm gì? bao giờ tôi ngờ rằng người đàn ông có thể trù tính chuyện hèn hạ đến thế. Nó viết cuốn sách trong đó nó tường thuật đời tư của nó. Đương nhiên, trong đó tôi là con sói, nó là con cừu non. Nó kể từng li từng tí, đương nhiên dưới nhưng tên khác. Tuy nhiên, ở London này ai mà nhận ra chúng tôi? Ông thử xét xem?
- Suy cho cùng, nó có quyền đó?
- Như thể khí Ý thâm nhập vào huyết quản của nó, tiêm vào máu cái nọc ác độc kỳ cựu của dân tộc Ý. Nó có viết thư cho tôi, có gởi cho tôi bản thảo để tôi đau khổ vì lo sợ. Nó tiết lộ rằng nó có hai bản: bản cho tôi và bản cho nhà xuất bản.
- Làm sao bà biết nhà xuất bản từ chối?
- Tại vì tôi dò hỏi và biết nhà xuất bản là ai. Rồi thình lình ngay sau đó tôi nghe Douglas chết. Còn bản thảo kia có thể bị xuất bản, tôi cảm thấy an tâm. Bản này chắc chắn nằm trong đồ đạc của Douglas được chở về trả cho mẹ nó. Tôi vận dụng ngay cái băng lưu manh. Susan xin vào làm tôi tớ cho bà Maberley. Tôi muốn hành động cách lương thiện thôi. thế, tôi sẵn sàng mua ngôi nhà với tất cả những thứ gì nó chứa. Tôi chấp thuận cái giá bà ấy đưa ra. Tôi chỉ dùng phương án hai khi mà phương án thứ nhất bị thất bại. Giờ đây, ông xét xem, dù rằng tôi quả có nghiệt ngã với Douglas, tôi có thể làm gì khác khi mà tương lai tôi lâm nguy?
Holmes vươn vai.
- Được. Tôi đoán rằng tôi thỏa hiệp với tội ác. chu du thế giới hạng nhất tốn bao nhiêu, thưa bà?
Người thiếu phụ trẻ nhìn ta với nét hoảng hốt.
- hơn 5.000 bảng đâu.
- , tôi tin là đắt đến thế. Được cầu bà vui lòng ký chi phiếu, với số tiền đó tôi lo gởi nó đến tận tay bà Maberley. Bà cần cho bà cụ đó đổi gió. Trong khi chờ đợi, bà... - Holmes giơ ngón tay cảnh cáo. - Coi chừng chơi dao có ngày đứt tay!

5. Ma cà rồng vùng Sussex

Holmes đọc kỹ bức thư rồi cười và trao cho tôi.
- Watson, nghĩ sao về những chuyện pha trộn cái đại với cái trung cổ, cái thực tế với cái ma quái cổ sơ Ðây là chuyện tiêu biểu?
Tôi đọc thư.

46 Old Jewry, ngày 19 tháng 1 1 l/ụ ma cà rồng.

Thưa ông, Khách hàng của chúng tôi, ông Robert Ferguson, thuộc công ty Ferguson và Muirhead, buôn trà tại Mincing Lanh, có gởi thư hỏi chúng tôi vài câu về ma cà rồng. Vì công ty chúng tôi chuyên về chuyện này, chúng tôi chuyển theo đây lá thư của Robert gạ cho ông. Chúng tôi quên thành công của ông trong các vụ qua.
Trân trọng hình chào ông, ' Morrison, Morrison và Dodd.
-Chúng ta biết gì về ma cà rồng?
-Chúng ta mà cũng điều tra về ma cà rồng hay sao?
- Có việc để làm còn hơn là phải ngồi ?
- Quả người ta đưa chúng ta vào khí của chuyện cổ tích. Watson, xin vui lòng với lấy cuốn sách! Và chúng ta cùng xem mục “ma” gì?
Tôi quay ra sau, với lấy cuốn sách tham khảo đưa cho Holmes.
đặt nó đầu gối, rồi từ từ đọc danh sách các vụ điều tra trước đây.
- Chuyến của con tàu Gloria Scott.
Vụ nhớp nhúa! Victor Lynch, người mạo hóa. Thằn lằn có nọc độc.
Người đẹp của gánh xiếc.. Ðủ cả. Nghe đây, Watson! Ma- cà-rồng ở Hung-ga-ri, Ma-cà-rồng ở Transyvanie?
Holmes lật nhanh các trang giấy, cắm cúi đọc, nhưng chỉ lát sau vứt cuốn sách, rồi thốt lên câu thất vọng:
- Chả có gì. Ðọc làm gì các chuyện xác chết dạo nếu bị đóng cọc giữa tim và ghim chặt vào cái hòm? Chuyện điên rồ?
- Nhưng mà ma-cà-rồng đâu bắt buộc phải là người chết. Người sống vẫn có thể là ma-cà-rồng. Tôi có đọc chuyện quái vật hút máu trẻ em để trường sinh bất tử.
có lý. Chuyện này eo trong danh mục của tôi, nhưng chả lẽ mình lại nghe theo những chuyện nhảm nhí đó Thế giới này đủ rộng để chúng ta hoạt động, đâu cần đến chuyện ma quái. Nhưng, lá thư của ông ta có lẽ cọ những tin tức chính xác hơn.
Holmes lấy lá thư thứ hai ở bàn, đọc nó rồi cười thích thú. Ðọc xong, yên lặng hồi lâu, lá thư rung rung tay. Cuối cùng đột ngột rời khỏi giấc mơ. ' - Cheeseman's Lamberley. Lamberley nằm ở đâu, Watson?
- Trong vùng Sussex, phía nam của Horsham. Ðâu có xa nhỉ?
- Còn Cheeseman's?
- Tôi biết.
Ở đó có nhiều ngôi nhà xưa hằng mấy thế kỷ, mang tên những người có công xây cất chúng,.. như là: Odley's, hoặc Harvey's, hoặc Camton' s. Con người bằng xương bằng thịt bị trôi vào quên lãng nhưng tên họ vẫn sống trong căn nhà của họ.
- Ðúng thế. Tôi có cảm giác rằng chúng ta biết hơn về Cheesemanls Lamberley. Ðúng như tôi hy vọng, Robert Ferguson gởi bức thư này. ông ta quen với đấy.
ông ta quen tôi?.
- Ðọc !
Holmes đưa thư cho tôi.

46 Old Jewry, ngày 19 tháng 1 1 Thưa ông Holmes, Các luật sư của tôi khuyên tôi tiếp xúc với ông, nhung đây là câu chuyện rất khó trình bày. Nó liên quan tới người bạn của tôi. Tôi nhân danh người này mà tiếp xúc với ông. Cách nay năm năm, ông bạn tôi cưới bà vợ người xứ Pérou. rất xinh đẹp, nhưng cách sông và tôn giáo khác nhau, mấy chốc làm xuất những khác biệt về tình cảm giữa người chồng với người vợ. Tình của người chồng nguội lạnh, và ta khỏi tự hỏi xem việc kết hôn vừa rồi có phải là sai lầm ! Ðau khổ hơn cả, chính là việc nàng rất thương ta và theo các biểu bên ngoài nàng rất quyên luyến ta. Giờ đây, ta hãy vào điểm chính. Thư này chỉ có mục đích cho ông biết tình hình cách khái quát và hỏi xem ông có vui lòng giúp đỡ .
Vợ bạn tôi bắt đầu biểu nét quái dị, hoàn toàn trái ngược với cái dịu dàng và nét khả ái tự nhiên của nàng. Chồng nàng có đứa con trai với người vợ trước.
Thằng bé năm nay được 15 tuổi. Tuy bị tật do tai nạn lúc , nó vẫn rất đẹp và hiếu thảo. Ðã hai lần vợ của bạn tôi bị bắt gặp đánh đập thằng bé. Có lần nàng đánh nó bằng gậy, đánh mạnh đến nỗi nay cánh tay của nó bị yếu .
Nhưng chuyện đó thấm vào đâu so với cái cách mà nàng cư xử với chính con trai nàng, chưa tròn tuổi. Cách đây tháng, người vú để cháu bé nằm vài phút ở trong phòng. Bỗng bà ta nghe đứa bé la thất thanh, bèn vội chạy vào, bà thấy mẹ ruột của đứa bé cúi xuống cắn ngay gần cổ nó, vết thương lồ lộ, máu còn chảy. Kinh hoàng, người vú muốn báo cho người cha, nhưng người mẹ năn nỉ và biếu cho người vú 5 đồng bảng đề bà này giữ bí mật. Nàng hề giải thích gì về hành động đó và nội vụ trôi qua.
Nhưng làm sao xóa được cảm giác kinh tởm trong tâm trí người vú. Từ đó, bà vú canh nữ chủ cách nghiêm ngặt và luôn luôn túc trực bên đũa bé. Bà thấy rằng trong khi bà canh người mẹ người mẹ cũng canh bà và mỗi lần bà phải rời đứa bé người mẹ vội vã tới gần. Nếu ngày lẫn đêm, người vú canh giữ đứa bé ngày lẫn đêm, người mẹ rình rập bà vú. Ðương nhiên ông thấy là khó. tin nhưng tôi mong ông hiểu đây là chuyện có ..
Cuối cùng, cái ngày khủng khiếp đến: thần kinh của người vú còn chịu đựng được căng thẳng, bà bèn huỵch tẹt với người cha. Thưa ông Holmes, bạn tôi thừa biết rằng vợ nó thương nó rất mực và là bà mẹ rất tận tuy, ngoại trừ các bạ
Bạn tôi gần như điên. Nó, cũng như tôi, chúng tôi chẳng biệt gì về ma-cà-rồng. Chúng ta có thể cùng nhau tìm hiểu được Thưa ông Holmes, ông có tiếp tôi ông có đồng ý dùng cái tài năng siêu việt của ông để cứu giúp người bấn loạn tinh thần Nếu chấp nhận, ông đánh điện cho Ferguson và tôi đến vào ' 10 giờ ngày mai.
Trân trọng Robert Ferguson
TB: Tôi còn nhớ ông bạn thân Watson chơi bóng bầu dục ở đội Blackc đãi dành cho đứa con ghẻ. Do đó nó tin! Nó bảo bà vú từ nay trở đừng có bậy bạ nữa. Nhưng trong lúc hai người bàn chuyện với nhau lại vang lên tiếng la của đứa bé.
Người vú và ông bà chủ hối hả chạy vào phòng. Bạn tôi thấy vợ nó đứng dậy và máu từ cổ của đứa bé chảy vuông tấm ga. Bạn tôi hốt hoảng, kéo mặt vợ ra ánh sáng. Có vệt máu môi nàng. ràng chính nàng uống máu của đứa bé.
Câu chuyện ngừng tại điểm này. Người mẹ nằm ì trong phòng. Tuyệt đối giải thích tí nào. heath. Tôi là thằng trung vệ của đội Richmond. Ðó là điểm tự giới thiệu độc nhất mà tôi có thể đưa ra trong tại.
Ðương nhiên là tôi nhớ y - Tôi và để thư xuống Rô-be-mập, thằng trung vệ giỏi nhất của đội Richmond. Lúc nào nó cũng vui vẻ.
Tôi mường tượng được cảnh nó lo âu cho bạn nó.
Holmes liếc mắt nhìn tôi và lắc đầu..
- Tôi bao giờ thấy được hết khả năng của , Watson. có nhiều khả năng tiềm tàng lắm. Nè! nhờ người gởi bức điện tín này, vì là người tốt bụng: “ông Rô-be, chúng tôi vui vẻ xét trường hợp của ông”.
Trường hợp của thằng Rô- be!. ' - Ðừng để nó lầm tưởng rằng cơ sở này được điều hành bởi những thằng ngốc. Ðây đúng là trường hợp của chính nó.
Thuở xưa, Rô-be là lực sĩ cao lêu nghêu, dẻo' dai, chạy nhanh như gió. đời này gì đau đớn cho bằng khi phải chứng kiến “cái ngày già” của lực sĩ mà mình quen biết lúc thịnh. thời. Lưng còng, tóc rụng gần hết, vai xệ.
Chào Watson - Nó với giọng vẫn còn nồng nàn ấm áp - còn giống hẳn con người cua “Công viên Con Nai già”.
-Tôi cũng có thay đổi chút ít.
Nhưng chính mấy ngày qua mới làm tôi già thực .
Ðiện tín của ông, thưa ông Holmes, dạy tôi biết rằng khỏi cần đóng kịch là đại diện của ai cả?
thẳng có lợi cho công việc hơn.
- Holmes đáp.
- Ðúng vậy. Nhưng ông hãy tưởng tượng cái khó của tôi khi phải về người đàn bà mà tôi rất mến . Tôi có thể làm gì bây giờ? Tố cáo với cảnh sát? Nhưng tôi cũng cần phải bảo vệ hai thằng con trai nữa? Nàng điên rồi, phải ông Holmes? tật xấu di truyền? Có bao giờ ông gặp trường hợp tương tự ông hãy giúp tôi, tôi tuyệt vọng rồi!
có gì lạ lùng lắm đâu ông. Rô-be! Giờ đây ông hãy ngồi xuống, hãy lấy lại bình tĩnh. Tôi cần nhưng câu trả lời chính xác và gọn ghẽ. Phần tôi, tôi bảo đảm với ông rằng tôi tìm ra giải đáp. Trước hết ông hãy cho tôi biết, ông quyết định nhưng gì? Vợ ông còn ở cạnh mấy đứa con thứ?
- Chúng tôi cãi nhau dữ dội. Ðó là người đàn bà rất chồng. Nàng đau khổ biết bao khi tôi phát ra cái bí mật kinh tởm của nàng. Nàng gì. Tôi trách móc, nàng hề trả lời, chỉ nhìn tôi cách tuyệt vọng rồi chạy vào phòng nằm luôn. Từ đó, nàng từ chối gặp tôi. Nàng có tớ phục vụ từ trước khi lấy tôi ta tên là Đô-Lo. Ðúng ra là bạn thân. Chính Ðô Lo mang cơm cho nàng.
- thời đứa bé có gì nguy ngập phải ?
- Bà vú thề với tôi là bao giờ rời nó, dù ngày hay đêm. Tôi có thể tin tưởng vào bà ta. Tôi hơi lo cho thằng Jack đấy bị xử tệ hai lần như tôi trong thư.
- Nàng có cắn Jack đâu?
- Nhưng nàng đánh đập nó cách tàn bạo. Việc này tệ hại hơn bởi vì Jack là kẻ tàn tật.
Khuôn mặt của Rô-be dịu .
- Theo tôi ai cũng phải động lòng trước tình trạng đáng thương của nó. Vì nó té nên nó bị trật xương sống. Nó vô cùng hiếu thảo, thưa ông Holmes.
Holmes đem cái thư hôm trước ra đọc lại.
- Nhà ông gồm có những ai?
Hai tôi tớ mới vào làm. thằng bé giữ ngựa ngủ lại đêm. Vợ tôi, thằng Jack, đứa bé sơ sinh, Đô-Lo và bà vú ,tất cả chỉ có bấy nhiêu thôi.
- Tôi đoán rằng lúc cướp vợ, chưa biết về vợ nhiều lắm đâu?
- Ạ - Tôi quen nàng có vài tuần! ,
- Đô-Lo phục vụ bà ấy bao lâu rồi?
- Vài năm..
- Như vậy Đô-Lo hiểu vợ hơn ?
- Ông có lý.
Ạ Holmes ghi vài chữ..
- Tôi hữu ích tại Lamberley hơn là ở tại đây.

Trường hợp này đặc biệt, cần phải hỏi từng người. Nếu vợ ông vẫn còn nằm trong phòng ông phải tránh, để diện của chúng tôi làm bà ấy bực bội hoặc buồn phiền. Chúng tôi ngụ tại quán của làng.
Rô-be cảm thấy nhõm.
- Chính đó là điều tôi mong mỏi.
Lúc 2 giờ có chuyến tàu tại ga Vitoria, nếu ông có thể .
- Chúng tôi chuyến đó. Ðương nhiên, Watson theo tôi. Nhưng trước khi lên đường, tôi cần biết chính xác vài chi tiết. Người đàn bà bất hạnh đó, bị bắt quả tang xử tệ hại với hai đứa bé?
Ðúng.
- Nhưng hai cái xử tệ này giống nhau, phải ?
- Bà ấy đập Jack.
lần đập bằng gậy, lần sau bằng tay, mà rất là tàn tệ.
- Bà ấy có giải thích ?
- Nàng chỉ là ghét nó.
Nàng lại nhiều lần như thế.
- Mẹ ghẻ mà! Chúng tôi gọi là ghen với người quá cố.
Bà ấy có bản chất ghen dữ dội?
Ðúng!
Ghen quá lố!
Còn thằng bé.. Nó mười lăm tuổi, có thể nó có trí tuệ rất phát triển vì thân xác nó bị hạn chế. Nó có giải thích cho ông biết tại sao nó bị đánh như thế ?
- , nó bảo nó làm gì nên tội?
- Thường ngày hai người ấy hòa thuận với nhau chứ?
- !
bao giờ eo êm thấm giữa mẹ ghẻ con chồng!
vậy tại sao ông nới nó rất mực hiếu thảo?

- đời này tôi chưa thấy có thằng con trai nào quyến luyến bố nó như Jack. Cuộc đời tôi là cuộc đời của nó. Nó mê say theo dõi những gì tôi hay làm.
Holmes lại ghi chép và suy nghĩ lát.
- Hai cha con ông rất thân nhau trước khi ông tục huyền. Cái tang làm cho hai người gần gũi nhau hơn, phải ?.
- Ðúng vậy!

Thằng bé hiếu thảo như thế, có lẽ nó rất quý những kỷ niệm về mẹ nó.
- Phải.
- Chắc chắn đó là thằng bé rất lý thú. Xin hỏi thêm chi tiết khác về các lần thằng bé bị đánh. Việc đồi xử với bé sơ sinh và với Jack xảy ra cùng ngày?
- Lần đầu đồng thời, nàng như là nổi điên vậy; nàng như muốn đổ nổi điên lên cả hai đứa. Lần thứ nhì chỉ mình Jack lãnh đủ. Bà vú nhận thấy đứa sơ sinh bị thương tích gì?.
- Rất rắc rối.
-Tôi thưa hiểu ông muốn gì, thưa ông Holmes!

Tôi có thói quen đặt giả thiết tạm và chờ thời gian hoặc yếu tố mới chứng minh cho giả thiết đó ông Rô-be, chúng ta đâu có tài như thần thánh. Tôi ngại rằng bạn Watson của ông khoác lác quá nhiều khi về các phương pháp khoa học của tôi. ông cứ tin chắc là chúng tôi lên chuyến xe hai giờ tại ga Victoria.
Ðêm đó trời đầy sương mù. Sau khi để hành lý tại quán trọ, chúng tôi xe ngựa, băng qua vùng đất sét Sussex, dọc theo con đường ngoằn ngoèo để đến cái trang trại cổ lỗ và lập. Khắp nơi, cũ kỹ và đổ nát!
Rô-be đưa chúng tôi vào phòng rộng thênh thang, có lò sưởi đồ sộ kiểu năm 1670 cháy bừng bừng..

Tôi nhìn căn phòng, pha trộn về thời đại và lục địa. Tường gần như bị che khuất bởi những chạm trổ gỗ từ đời ông trại chủ thứ nhất cánh đây ba thế kỷ.
Phần dưới có những bức tranh bằng sơn nước đại, đúng thẩm mỹ. cao, treo lủng lẳng bộ sưu tập đẹp mắt về công cụ và vũ khí Nam Mỹ.
Holmes tò mò đứng lên chăm chú quan sát chúng.
Lát sau quay lại, đôi mắt đăm chiêu.

- Ồ ồ?
- la to.
con chó xù tai quặp, rời cái thúng ở trong kẹt, lê lết tiến tới chủ nó. Chân sau nó kéo lê khó khăn, đuôi lệt bệt dưới đất. Nó tới liếm tay của Rô-be.
- Có chuyện gì vậy, ông Holmes?
- Con chó?
- Con chó sao vậy?
- Nó bị bại xui, nay sắp lành rồi!
- Phải vậy , Ca-lo?
Con chó run rảy như tán đồng, quơ cái đuôi lệt bệt, đôi mắt buồn nhìn chúng tôi. Nó biết chúng tôi thảo luận về trường hợp của nó.
- Chuyện xảy ra đột ngột hay sao?
Chi sau đêm thôi.
- Lâu chưa?.
- Cách nay khoảng bốn tháng!
- Rất lý thú!
- Rất bổ ích?
- Ông thấy gì, ông Holmes?
- xác nhận?
- Xác nhận điều gì. Ðối với ông chỉ là thắc mắc, còn với tôi là vấn đề sống chết Ạ Vợ tôi eo thể là kẻ giết người' con tôi lâm nguy, thưa ông Holmes, ông nên đùa giỡn với tôi.
Người cầu thủ bóng bầu dục run rẩy, Holmes để tay lên vai ông ta.
- Tôi biết rằng dù việc như thế nào, ông cũng đau khổ. Do đó, tôi giúp ông tối đa. nay tôi thể nhiều hơn, nhưng trước khi ra về, tôi hy vọng có thể ra chính xác hơn.
- Cầu xin ơn tiếp tay với ông. Xin phép hai ông cho tôi lên thăm xem có gì mới Trong mấy phút ông ta vắng mặt, Holmes lại ngắm nghía các vật lạ tường. Khi chủ nhà quay lại nét mặt bơ phờ của ông cho thấy có tiến bộ gì! lêu nghêu, khuôn mặt sạm nắng theo sau ông.
- Trà pha xong chưa, đô-lo- ông chủ nhà Hãy lo cho xong để bà ấy cần gì là có ngay' Bà nhà đau nặng lắm - Con bé nhìn ông chủ Cánh lo lắng - Bà muốn ăn. Bà cần được y sĩ.
chăm sóc. Tôi sợ lắm, vì tôi eo biết gì về y khoa đâu? “ Rô-be nhìn tôi. Qua đôi mắt, tôi hiểu ta muốn hỏi ý tôi.
- Tôi sung sướng giúp đỡ !
- Bà nhà chịu gặp bác sĩ Watson
- Tôi đưa ông ấy lên - Đô-Lo .
- Tôi theo ngay.
cuống cuồng vì bị xúc động mạnh. Tôi theo lên cầu thang và dọc hành lang cổ lối đưa đến cái cửa to. tớ 'tra chìa vào ổ khóa. Hai cánh cửa gỗ sồi đồ sộ kêu răng rắc mấy cái bản lề. Tôi bước vào, ta bám theo và cánh cửa được đóng ngay lại.
giường, người đàn bà nằm dài, ràng sốt dữ dội. Nàng tỉnh hẳn. Tuy nhiên, khi tôi vào, tôi vẫn thấy đôi mắt đẹp kinh hoàng nhìn tôi.
Thấy người lạ mặt đến gần, nàng an lòng, gục trở lại xuống gồi rồi thở dài. Tôi vài câu trấn an, rồi bắt mạch và lấy nhiệt độ. Tôi có cảm giác rằng bệnh tình của nàng là hậu quả của kích thích tâm thần!
- Bà như vầy hai ngày nay. Tôi sợ bà chết - Đô Lo ..
Bà Rô-be quay về phía tôi, hỏi:
- Chồng tôi đâu?
- Ở dưới nhà.
ông muốn vào thăm bà. Ạ - Tôi bao giờ chịu gặp ông ta.
Rồi nàng nới luôn miệng như trong cơn mê.
- con quỷ, con quỷ' ? Tôi làm gì với con quỷ này
- Tôi có thể giúp bà, hoặc về mặt này hoặc về mặt nọ”
- ? ai giúp tôi được. Dù có làm gì, cũng tan nát cả rồi.
- Thưa bà, chồng bà rất thương bà. ông hiệp đau khổ nhiều về chuyện vừa xảy ra.
Bà lại quay về hướng tôi, đôi mắt đẹp tuyệt trần!
- Ông ấy thương tôi? Ðúng! Phần tôi, bộ tôi thương ông ấy sao? Thà hy sinh còn hơn là làm cho tim ông ấy tan nát? Ðáp lại, ông ấy lại liệt tôi vào các lọai người mà ông ấy dám nghĩ
- Ông ấy đau khổ dữ dội vì hiểu nổi việc!
- Làm sao hiểu nổi?
- Nhưng phải tin tôi chứ?
- Bà có muốn gặp ông ấy ?
- , tôi thể quên các lời khủng khiếp đó. Tôi thể xua đuổi cái nhìn đó mặt ông ta. Tôi muốn gặp ông ta. Giờ đây, ông hãy ! ông thể cứu tôi được đâu. Ông vui lòng nhắn với ông ấy điều: trả con tôi cho tôi? Tôi có quyền đối với con tôi? Ðó là điều độc nhất mà tôi muốn với ông ấy.
Tôi xuống nhà.
Rô-be và Holmes ngồi bên bếp lửa. Chủ nhà buồn bã nghe tôi thuật lại.
- Ðâu có thể đưa đứa bé lên đó được
Rô-be
- Biết nàng nổi cơn lúc nào. Làm sao quên được cảnh nàng ngẩng đầu lên với máu me đầy miệng?
Cảnh này làm ông ta rùng mình' - Ðứa bé được an toàn khi ở với bà vú - ông ta nới tiếp - Ðể yên đứa bé tại đó ?
tớ dọn trà ra. Trong lúc rói trà, cửa mở và cậu bé trai bước vào phòng. Mặt tái mét, tóc hoe, mắt xanh. Khi nhìn thấy cha nó, nó nhảy bổ tới, ôm lấy.
cổ âu yếm.
-Ồ, ba- Nó la lớn - Con ngờ ba về rồi. Nếu biết con đón ba. ô, gặp lại ba, sung sướng làm sao!
Rô-be khôn khéo từ từ thoát ra khỏi ôm ấp này.
- Con trai của ba- ông ta vừa vừa xoa đầu cậu bé cách trìu mến - Ba về từ sớm vì hai bác đây - ông Holmes và bác sĩ Watson - chấp thuận đến chơi với chúng ta đêm..
- Thám tử Sherlock Holmes?
- Ðúng rồi.
Thằng bé nhìn chúng tôi đăm đăm, nhưng hình như thiếu thiện cảm.
- Còn thằng bé kế của ông, ông Rô-be?
- Holmes hỏi - Chúng tôi muốn xem mặt cháu .
- Con với bà vú đem em xuống đây!
- Rô-be ra lệnh.
Thằng bé bước ra.
Dáng dị thường, lê lết, triệu chứng của xương sống yếu kém. lúc sau, nó quay lại.
Theo sau nó là người đàn bà dong dỏng cao, tay bế đứa bé rất đẹp, mắt đen, tóc vàng óng. Rô -be bế thằng bé, nâng mu nó.
- ai đủ can đảm làm cho đứa bé đau?
- Ông ta thầm và nhìn cái thẹo màu đỏ cuống họng của đứa bé.

Vào lúc đó tôi tình cờ nhìn Holmes thấy mặt ấy se lại. Ðôi mắt lạnh lùng của nhìn người cha và đứa bé, sau đó lại đăm đăm nhìn vào điểm bên ngoài căn phòng. Tôi chắc quan sát cái gì ở bên ngoài, dường như Holmes tập trung thị giác vào cánh cửa sổ. Rồi Holmes cười nụ và lại tiếp tục nhìn đứ a b é.
cái cổ hồng hào của nó, có vết đỏ .
lời nào, nhìn kỹ cái vết này.
Cuối cùng bắt tay nó?.
Cháu bé có điểm dị thường khi bước vào đời Bà vú, tôi muộn gặp riêng bà...
Holmes kéo bà vú ra góc và trang trọng chuyện với bà ấy..
- Tôi hy vọng nỗi lo âu của bà kết thúc rồi.
Sau đó, bà vú có vẻ thuộc loại người bướng bỉnh và lầm lì, bế bé ra khỏi phòng.
- Bà vú là người như thế nào?
- Holmes hỏi.
Tuy bề ngoài trông dễ thương, nhưng bà ta có quả tim vàng và thương thằng bé lắm.
- Còn cháu Jack!
- Cháu thương bà vú ?
Ðột ngột Holmes quay sang Jack.
Mắt nó vốn lay động, linh hoạt bỗng sa sầm ngay. Nó lắc đầu.
- Jack là người đam mê, biết thương, biết ghét - Rô -be vừa vừa ôm con trai“May thay, tôi thuộc nhóm người nó thương '...
Thằng bé bắt đầu líu lo với bố rồi rúc đầu vào nách bố. ông này đẩy ra.
- Thôi con chơi - Rô-be cách êm ái.
Nhìn con ra âu yếm, rồi quay về hướng Holmes, ông ta :
Tôi đưa hai ông vào vụ kỳ lạ. Theo quan điểm của ông, chắc chắn ông thấy vụ này cực kỳ tế nhị và phức tạp.
- Chắc chắn là tế nhị - Holmes vừa vừa cười - Nhưng phức tạp lắm. Khởi là suy luận. Khi suy luận này được xác nhận từng điểm bởi loạt biến cố ngẫu nhiên, ta eo thể kết luận rằng mục đích ta ' đạt Trong thực tế, tôi có kết luận trước khi ra và mấy bước sau này chỉ là nhưng kiểm khứng.
Rô-be để bàn tay to tướng trán của mình.
- Thưa ông Holmes, nếu ông tìm thấy chân lý, xin đừng để tôi hồi họp.
- Tôi phải làm gì?
- Tôi bắt buộc phải giải thích.
Tuy nhiên ông có đồng ý cho tôi giải quyết nội vụ theo lối của tôi ?
là bà có thể tiếp chúng ta , Watson?
- Bà ấy bệnh nhưng rất biết điều.
- Ðược.
Phải có diện của bà ấy, chúng ta mới eo thể làm sáng tỏ mọi việt. Ta hãy lên đó.
Nàng đâu chịu gặp tôi.
- Rô-be la lớn.
- Chịu chứ sao - Holmes , rồi viết vài dòng tờ giấy - Watson, được đặc quyền, xỉn vui lòng trao tờ giấy này cho bà Rô-be.

Tôi leo lên cầu thang trao tờ giấy cho Đô-Lo này thận trọng chỉ hé cửa mà thôi. phút sau, tôi nghe tiếng la ở trong phòng. Tiếng la trộn lẫn vui mừng và ngạc nhiên. đô-lo bước ra:
- Bà ấy sẵn sàng tiếp, bà ấy lắng nghe.
Tôi gọi Rô-be và Holmes.
Khi chúng tôi vào, Rô-be tiến về phía vợ nhưng nàng dùng tay làm dấu ngăn lại.
Người chồng buông mình xuống ghế bành, trong lúc đó Holmes trịnh trọng cúi chào nữ chủ nhà rồi ngồi cạnh người chồng.
- Tôi nghe rằng Đô-Lo cần ở đây
Holmes - Vâng, được thôi, thưa bà, nếu bà muốn, ấy cứ ở lại, tôi thấy có gì bất tiện cả. Thưa ông Rô- be! tôi là người rất bận việc. Do đó tôi xin vào đề ngay. Trước hết tôi xin điều cần biết nhất: bà Rô-be rất tốt, rất tận tình với gia đình, nhưng bà lại là nạn nhân của bất minh lớn lao do ông gây ra.
Rô-be nhảy dựng lên.
- Ông hãy chứng minh điều đó. Tôi mang ơn ông. suốt đời
- Tôi chứng minh cho ông, nhưng tôi báo trước rằng sau đó ông đau đớn vô cùng!.
- Chả sao!
Tôi cần ông tẩy xóa mọi nghi ngờ đối với vợ tôi. đời này có gì quý hơn điều đó.
- Vậy tôi tiết lộ cái lý luận của tôi trước khi tôi lên đường đến đây. Ngay từ đầu, tôi bác bỏ ý tưởng ma-cà-rồng ở nước , bao giờ có cái tội ác này. Tuy nhiên, ông có nêu ra nhận xét chính xác này: ông thấy bà nhà ngẩng đầu khỏi cái nôi của bé với máu ở môi bà.
- Ðúng thế!
- Có bao giờ ông nghe rằng vết thương bị hút chưa chắc là để lấy máu mà là để chữa lành vết thương?
Trong lịch sử của quốc, nữ hoàng hút vết thương để lấy chất độc ra, ông còn nhớ ?
- Thuốc độc - ông nhìn kỹ những kỷ vật của Nam Mỹ. Do trực giác, tôi đoán biết diện của các vũ khí tường. Thuốc độc có thể phát sinh từ người khác, tuy nhiên tôi nghĩ tới mấy cái vũ khí đó. Khi tôi thấy cái ống bên cạnh cái cung bắn chim, tôi cho rằng điều tôi nghi ngờ là đúng. Nếu bé sơ sinh bị chích bởi trong các mũi tên tẩm chất độc cu-ra hay chất độc ma quái khác, chết mau chóng xảy đến, nếu hút nó ra kịp.
- Còn con chó?
- Khi tôi thấy nó gần như bại xui, tôi hiểu “ngay. Cái cảnh tượng con chó lê lết rất ăn khớp với lý luận của tôi. Bây giờ, ông hiểu chưa nào? Vợ ông sợ loại chất độc này, vì bà nhà thấy lần ở đâu đó, nhờ vậy bà ấy cứu mạng đứa bé. Bà ấy muốn hết với ông, vì bà biết rằng ông thương các con ông, sợ ông lo buồn.
- Còn Jack?
- Tôi có quan sát nó. Lúc nãy, khi ông đưa đứa bé xuống, gương mặt của Jack được phản chiếu ràng kiếng cửa sổ. Tôi thấy có ghen tuông, thù hận ác độc.Tôi chưa hề thấy khuôn mặt hận thù nào cao độ đến thế đó - Jack là vô vàn quý của tôi!
- Ông phải chấp nhận, ông Rô- be. Ðó là thứ tình . méo mó, cháu Jack quá ông và quá người mẹ quá cố, nên cháu có thể làm chuyện rồ dại.
Cháu dốc toàn tâm trí vào hận thù và ghen ghét đối với đứa bé xinh đẹp. Cái đẹp và sức khỏe này tương phản , với tật nguyền của riêng cháu!
- Chúa ơi! Kinh hãi quá!.
- Tôi đúng , thưa bà
Bà Rô-be khóc nức nở, vùi mặt vào gối. Bà quay về.
phía chồng.
- Làm sao tiết lộ với được. Tôi biết đau khổ dường nào. Tôi phải cắn răng chịu đựng thôi, chờ thực được ra từ cửa miệng của người khác hơn là của chính tôi. Khi ông này có quyền năng siêu nhiên, viết giấy cho tôi hay rằng ông biết hết, tôi mừng vô hạn...
- Cái toa thuốc của tôi là phải đưa cậu Jack nghỉ mát năm tại bờ biển
- Holmes vừa vừa đứng lên - Tuy nhiên còn điểm chưa được sáng tỏ, thưa.
bà...
Chúng tôi hiểu tại sao bà hung dữ với Jack: kiên nhẫn của người mẹ có những hạn chế của nó. Nhưng tại sao bà dám bỏ bê đứa bé hai ngày nay?
- Tôi căn dặn bà vú tường tận rồi.
- Ðược lắm!
Ðúng như tôi dự đoán.
Rô-be rung động, đứng cạnh giường, dang hai tay gồ ghề run rẩy ra...
- Watson, đúng lúc ta phải rút lui
Holmes vào tai tôi - kéo cùi chỏ bên này, tôi kéo cùi chỏ bên kia của Đô-Lo quá thơ ngây vì trung nghĩa.
Khi khép cửa lại, Holmes thêm:
- Hãy để cho vợ chồng họ tự giải quyết với nhau.

6. Ba nguời họ Garridebs

Cuối tháng 6-1902, bao lâu sau cuộc chiến tại Nam Phi, Holmes phải nằm liệt giường mấy ngày liền. Thỉnh thoảng ta bị như vậy. Nhưng sáng đó, Holmes xuất , tay cầm văn kiện dài, tia tinh nghịch rực sáng trong đôi mắt. - Watson, đây là cơ hội để kiếm tiền: nghe cái họ Garrideb rồi chứ?
- Chưa.
- Vậy , khi thộp được người mang cái họ Garrideb, thành triệu phú.
- Tại sao vậy?
- Chuyện dài lắm, chưa bao giờ chúng ta gặp chuyện quái dị như vầy. Vài phút nửa, vai chính tới đây Nhưng trong khi chờ đợi, chúng ta cần tìm người mang cái họ Garrideb.
Tôi tìm trong cuốn danh bạ điện thoại và bỗng la to:
- Có người nè!
Holmes cầm lấy cuốn danh bạ, đọc to.
- Narthan Garrideb, số ***, phốg Little Ryder. Watson à, rất tiếc, đấy chính là chàng mà tôi đợi. Ðịa chỉ này được ghi trong thư nè. Ta cần người Garrideb khác!
Bà Hudson vào với danh thiếp đặt mâm. Tôi lấy lên, liếc qua, và la to.
- Nó đây John Garrideb! Cố vấn pháp luật Moorville, Kansas, Hoa Kỳ.
Holmes cười nụ rồi nhìn cái danh thiếp.
- Tìm thằng khác, Watson à. Thằng tha này cũng ở trong bàn cờ rồi. Tôi ngờ gặp y hồi sáng này. Nhưng dù sao y cũng cung cấp cho chúng ta vài thông tin hữu ích.
lát sau, ông ta có mặt trong phòng. Ông John Garrideb, cố vấn pháp luật, rất lạ nhưng nở nang, đôi mắt rực sáng của ông ta lôi cuốn chú ý của người đối thoại.
- Thưa, đây là ông Holmes? - Ông ta hỏi rồi lần lượt nhìn đăm đăm vào mặt chúng tôi. - À, đúng rồi! Ảnh chụp khá lắm, thưa ông, tôi mạn phép nêu ra nhận xét này. Tôi tin rằng ông có nhận được lá thư của người trùng họ với tôi, ông Narthan Garrideb?
- Mời ông ngồi! - Sherlock Holmes - Tôi đoán chúng ta còn phải chuyện lâu…
Holmes lấy văn kiện giấy tốt.
- Ông tên là John Garrideb, có tên trong văn kiện này ông có sống thời gian tại quốc?
- Tại sao ông hỏi tôi câu này thưa ông Holmes?
Mắt ông ta toát ra ngờ vực đột ngột.
- Toàn thể y phục của ông được may tại !
Ông Garrideb cười gượng gạo.
- Làm sao ông phát được điều này?
- Cái cách cắt vai của áo vét-tông, cái mũi nghếch lên của đôi giày.. Bất cứ ai khác cũng thấy được như tôi.
- À, tôi dè rằng tôi có vẻ như người chính cống. Công việc buộc tôi đến đây. Do đó, toàn thể y phục của tôi đều được mua sắm tại London. Thôi, đề nghị chúng ta chuyển đề tài qua cái văn kiện tay ông?
- Hãy nhẫn nại, ông Garrideb, hãy nhẫn nại! - Holmes nho . - Ủa, mà tại sao ông Narthan Garridebkhông cùng ?
- Nhưng tại sao Narthan lại kéo ông vào vụ này? Tại sao vụ này lại cần đến ông? Ðây là cuộc chuyện hoàn toàn liên quan giữa hai người chúng tôi, thế rồi tại sao nổi hứng mời thám tử tiếp tay.
- Sáng kiến của ông ấy hề nhằm chống lại ông, ông Garrideb. Ông ấy muốn đạt mục đích mau hơn, có lợi cho cả hai ông. Ông ta biết rằng tôi có vài phương tiện thu nhặt tin tức, ông ta chạy tới nhờ vả tôi là chuyện thường.
Gương mặt của người khách sáng lên dần.
- Tốt thôi. Khi gặp sáng nay, tôi được biết có cầu cứu tới thám tử, tôi liền xin ngay địa chỉ và chạy tới đây. Tôi muốn cảnh sát can thiệp vào việc riêng tư. Tuy nhiên nếu ông bằng lòng giúp chúng tôi kiếm ra người thứ ba, có gì là nguy hại?
- Ðúng vậy. Và giờ đây, thưa ông, sẵn có ông ở đây, chúng tôi ước mong được chính ông trình bày câu chuyện cho ràng. Ông bạn thân Watson của tôi chưa được biết các chi tiết.
Ông Garrideb nhìn tôi với đôi mắt thiếu thiện cảm.
- Ông ấy cần biết chuyện à?
- Chúng tôi có thói quen làm việc chung với nhau.
- Nếu vậy, tôi cố gắng trình bày cho gọn. Nếu quý vị là người gốc ở tiểu bang Kansas, tôi khỏi phải dông dài về ông Alexander Hamilton Garrideb. Ông ta phát tài nhờ kinh doanh địa ốc và đầu cơ chứng khoán lúa mì ở Chicago. ông ta có con cái nối dõi. Nhưng ông hãnh diện về cái tên họ lạ tai của mình. Ðó là lý do khiến tôi và ông ấy quen nhau. Tôi ngụ tại Topeka, lo về việc pháp lý. ngày nọ tôi được hân hạnh tiếp ông ấy. Ông ta kinh ngạc khi thấy có người thứ hai mang họ ông. Tức ông ta dốc lòng tìm xem thế giới này còn ai khác mang cùng họ Garrideb.
“Hãy kiếm cho tôi thêm người nữa!”, ông ấy bảo tôi. Tôi trả lời rằng tôi là người rất bận rộn, thể dành trọn cuộc đời chu du thế giới để tìm vài người mang họ Garrideb.
“Chính đó là điều phải làm nếu chuyện đời diễn đúng như dự liệu”, ông ta tiếp với tôi, và tôi tưởng ông ấy đùa thôi. Ai dè nó có ý. vậy, ông chết trong năm đó, để lại di chúc, di chúc kỳ dị nhất ở tiểu bang Kansas. Ông chia của cải của ông thành ba phần, trao cho ba người mang họ Garrideb. Mỗi người được 5 triệu dollar, nhưng chúng tôi chỉ có quyền được hưởng gia tài khi trình diện đủ ba người tại văn phòng công chứng.
Cái mồi này hấp dẫn đến nỗi tôi bỏ văn phòng cố vấn pháp luật để kiếm hai thằng Garrideb nữa ở Hòa Kỳ nơi nào có. Tôi bèn vượt Ðại Tây Dương, quyết tìm khắp nước này. Bước đầu tiên, tôi kiếm được Narthan Garrideb trong danh bạ điện thoại của London. Tôi gặp ông ta hôm kia và cho ông ta hay chuyện đó.
Rủi thay, ông này quen Garrideb nam giới nào khác. Vì chúc thư dặn: Ba người đàn ông. Vậy chúng tôi vẫn còn thiếu Garrideb. Nếu ông có thể giúp chúng tôi bổ khuyết chỗ trống đó, chúng tôi đền ơn trọng hậu.
- Watson này, - Holmes vừa cười vừa hỏi tôi. - Tôi có cho hay trước rằng đây phải là chuyện tầm phào, phải ? Thưa ông, phải chăng phương cách chắc ăn nhất để moi thêm Garrideb nữa, là nhắn tin báo.
- Tôi làm rồi, nhưng vẫn có hồi .
- À, à. Nhân tiện, tôi xin hỏi thêm: Nghe ông từ Topeka đến, tôi mừng lắm, tôi có liên lạc thư tín với người nay chết. Ðó là bác sĩ Lysander Starr. Ông này làm thị trưởng năm 1890 đó.
- Lão bác sĩ Starr đáng mến! - Khách lớn - Bên đó mọi người đều rất tôn kính ông cụ. Thưa ông Holmes, tôi đoán rằng chúng ta nên thông tin cho nhau. Hy vọng gặp ông trở lại vào ngày rất gần.
xong, người Hoa Kỳ kiếu từ.
Holmes đốt cái tẩu, ngồi lặng thinh hồi lâu với nụ cười kỳ lạ môi.
- Sao? - Cuối cùng hỏi tôi - Tôi thắc mắc, Watson, tôi rất thắc mắc.
- Thắc mắc điều gì?
Holmes rút cái tẩu ra khỏi miệng.
- Tôi biết động cơ nào đưa thằng cha này tới đây. Suýt chút nữa là tôi hỏi thẳng rồi. Nhưng tôi nghĩ kịp nên để lầm tưởng bịp được chúng ta. mặc cái vét-tông kiểu London, cái quần xệ tới đầu gối! Ðồ cũ cả năm rồi! Theo văn kiện này và theo lời của là người Hoa Kỳ tỉnh lẻ mới vừa đến London? Có bài nhắn tin nào của báo đâu? Tôi theo dõi cái mục này hằng ngày mà! Tôi có quen với bác sĩ nào tên là Lysander Starr tại Topeka đâu. rất là gian dối. Tôi cho rằng quả là người Hoa Kỳ, nhưng giọng bớt cứng vì lưu trú tại được vài năm rồi. Bí mật đàng sau cái màn tìm người phi lý này là cái trò gì đây? đáng được chúng ta lưu tâm vì chắc chắn là tên đại lưu manh. Ta cũng cần tìm biết xem người kia có cùng băng bịp . Hãy liên lạc điện thoại với y xem sao.
Bên kia đầu dây tôi nghe giọng gà mái.
- Vâng, đây là Narthan Garrideb, ông Holmes có đó . Tôi rất cần gặp ông Holmes.
Holmes cầm ống nghe và tôi nghe cách hành văn thường lệ của :
- Vâng, ông ấy có đến đây… Từ bao lâu? Hai ngày thôi à?... Vâng, đương nhiên, viễn cảnh quả là hấp dẫn. Tối nay ông có ở nhà chứ? Tôi đoán là người cùng họ với ông có mặt chứ?... Tốt lắm, chúng tôi đến, vì tôi cần chuyện với ông. Bác sĩ Watson cũng có mặt. Vậy khoảng 6 giờ, chúng tôi đến ông. Ðừng gì với ông bạn Hoa Kỳ cả nhé. Tốt lắm, kính chào ông!
Chúng tôi đến phố Little Ryder vào lúc ánh hoàng hôn buông xuống khu phố. Ngôi nhà chúng tôi tới là kiến trúc bao la theo lối cổ. Khách hàng của chúng tôi có mặt ở gió. Hai cửa sổ to tướng mà chúng tôi thấy thuộc cái phòng lớn, nơi chủ nhà làm việc lúc đêm khuya.
Holmes chỉ cho tôi cái bản đồ ghi tên họ lạ tai.
- Watson, đây đâu phải là cái bảng mới! - Holmes chỉ cái bảng phai màu. - Như vậy là họ đó.
Căn nhà có cầu thang thang cho tất cả mọi người ở thuê. Tại cửa chính có nhiều bảng đồng ghi tên các văn phòng hoặc cái căn hộ tư nhân. Khách hàng của chúng tôi đích thân ra mở cửa và giải thích rằng bà giúp việc ra về hồi 4 giờ. Ông Narthan Garrideb khoảng lục tuần, cao lêu nghêu, ưỡn ẹo, lưng còm, gầy và hói. Ông có khuôn mặt xương và nước da xám của người bao giờ tập thể dục.
Căn phòng giống như viện bảo tàng , vừa rộng, vừa sâu; chỗ nào cũng tủ, cũng hộc, đầy nghẹt mẫu địa chất và mẫu sinh vật. Chính giữa là cái bàn ngổn ngang những mảnh vụn, quây quần quanh ống đồng to tướng của kính hiển vi. Ðàng này là tủ kiếng đựng tiền xưa. Ðàng kia là cái hộc đầy ắp dụng cụ bằng đá lửa. Ðàng sau cái bàn, giữa là cái tủ lớn đựng xương hóa thạch. Chắc chắn đây là người nghiên cứu lung tung. Trong lúc đứng trước mặt chúng tôi, ông cầm miếng da len chùi chùi đồng tiền xưa.
- Thưa ông Holmes, ở đây có chỗ ngồi. Ðể tôi dẹp các cái xương này qua bên. Còn ông... à, thưa bác sĩ Watson! Ông vui lòng nhích cái lọ Nhật Bản này. Bác sĩ của tôi khuyên tôi ra ngoài nhiều hơn, nhưng chơi sao được khi công việc còn lu bù! Tôi có thể đoán chắc với hai ông rằng nếu cần kiểm kê tủ thôi, có lẽ ba tháng cũng chưa xong.
Holmes quan sát căn phòng với cái nhìn buồn cười.
- Ông bao giờ chơi sao?
- Thỉnh thoảng tôi xe ngựa tới Sotheby hoặc tới Christie là những tiệm đồ cổ mà tôi thích. Ngoài ra, tôi bao giờ đâu khác. Nhưng thưa ông Holmes, ông có thể đoán biết cái chấn động khủng khiếp khi tôi nghe tin đó. Chỉ cần thêm Garrideb nữa là cuộc đời tôi huy hoàng. Chắc chắn là chúng ta kiếm ra chàng đó. toàn thế giới này làm gì mà có những Garrideb khác. Tôi nghe rằng ông thường lo những công việc lạ. Ðó là lý do tại sao tôi tiếp xúc với ông. Tôi nhìn nhận rằng chàng Hoa Kỳ sai lầm khi trách cứ tôi nghe theo lời y, nhưng tôi xử cách tích cực.
- Ông có lý. Nhưng ông có thực muốn có mảnh đất tại Hoa Kỳ ?
- Chác chắn là . có gì có thể thuyết phục tôi bỏ các bộ sưu tập của tôi Nhưng chàng Hoa Kỳ cam kết mua phần của tôi ngay khi quyền sở hữu của chúng tôi được nhìn nhận. chịu mua với giá 5 triệu. có khoảng chục cái mẫu ngoài thị trường, tôi cần phải mua, nhưng tiền. Ông hãy tưởng tượng tôi có thể làm biết bao việc với 5 triệu Mỹ kim. Tôi mơ ước bộ sưu tập có tầm cỡ quốc gia. Tôi trở thành nhà sưu tầm lớn của thời đại?
Mắt ông ta sáng rực ở đàng sau cặp kiếng. ràng là ông Narthan Garrideb tiếc công để tìm ra người đồng họ.
- Tôi chỉ tới đây để làm quen với ông. - Holmes - Và tôi cảm thấy nên làm gián đoạn công việc nghiên cứu của ông lâu hơn. Tôi cần phải hỏi han ông nhiều, bởi vì tôi có thư ông trong túi và thư này khá ràng. Tôi bổ sung nó qua cuộc tiếp xúc với chàng Hoa Kỳ rồi. Tôi đoán rằng trước đây ông chưa hề quen biết với chàng này?
- Quả vậy, chỉ mới hôm thứ ba tuần vừa rồi. Ông ấy có cho ông biết qua về cuộc chuyện giữa ông ấy và tôi hôm nay ?
- Có, ông ấy thẳng tới nhà tôi sau khi gặp ông.
- Trước khi gặp ông, ông ấy giận dữ lắm.
- Tại sao?
- Hình như ông ấy cảm thấy bị xúc phạm. Nhưng sau khi gặp ông, tươi tỉnh lại rồi.
- Ông ấy có đề nghị với ông cách hành động nào ?
- Thưa ông, .
- Ông ta có hỏi hoặc mượn được tiền của ông chưa?
- , thưa ông.
- Ông biết được mục đích của ông ta sao?
- , chỉ biết cái mục đích mà ông ta .
- Ông có cho ông ấy biết về cuộc gặp gỡ này của chúng ta bằng điện thoại ?
- Thưa ông, có.
- Tôi thấy rằng ông ấy thắc mắc.
- Trong các sưu tập của ông, ông có những cái mẫu giá trị lớn lắm phải ?
- , thưa ông. Ðó là những sưu tập tốt, nhưng có giá trị gì ghê gớm lắm đâu.
- Ông có sợ ăn trộm ?
- Thưa ông, .
- Ông cư ngụ ở đây được bao lâu rồi?
- Gần 5 năm.
Cuộc chất vấn của Holmes bị gián đoạn bởi cái đấm tay dữ dội cửa lớn. Thân chủ của chúng tôi vừa mở ra người Hoa Kỳ bước vào. Ông tỏ ra rất bực bội.
- À, có ông đây nữa! - ông ta vừa la to vừa vẫy tờ nhật báo, - Tôi hy vọng đến đúng lúc, ông Narthan Garrideb, xin chúc mừng ông! ông là triệu phú! Về phần ông, thưa ông Holmes, chúng tôi rất tiếc quấy rầy ông cách vô ích!
Ông ta đưa tờ báo ra ông này nhìn ngay vào cái tin có đánh dấu chữ thập. Holmes và tôi nhìn qua vai thân chủ. Nội dung như sau:
“Howard Garrideb.
Nhà lắp máy nông cơ, máy giặt, máy cày tay và cày hơi nước, máy **c lỗ, máy bừa, xe thực dụng trong trang trại, ước lượng về giếng khoan.
Liên lạc tại Grosveher, Aston”.
- Hay quá! - Narthan Garrideb - Vậy là ta có người thứ ba rồi.
- Tôi mở những cuộc vận động tại Birmingham. - Người Hoa Kỳ - Người đại diện của tôi gởi cho tôi bản tin này trong tờ báo địa phương. Tôi khẩn trương viết thư cho người cùng họ và báo cho ông ta hay rằng ông gặp ông ta tại phòng của ông ta vào 4 giờ chiều mai.
- Ông muốn tôi gặp ông ấy à?
- Chớ sao! Tôi là người Hoa Kỳ và tạt qua đây thôi, làm sao người ta tin được? Còn ông là người , có uy tín vững vàng, ông ta tin ông.
- Mấy năm nay tôi có đâu xa như thế bao giờ.
- Ðừng ngại gì cả, ông Nathan. Tôi chuẩn bị chuyến cho ông. Ông khởi hành lúc 12 giờ và chắc chắn tới nơi khoảng sau 2 giờ. Ông có thể trở về ngay trong đêm. Công việc của ông là chỉ gặp người đó, trình bày câu chuyện và xin chứng nhận rằng ông ấy còn sống.
- Chúa ơi! - Y thêm cách hùng hồn - Tôi phải lăn lộn từ miền Trung Hoa Kỳ qua tới đây. Còn ông, ông chỉ bước bước ngắn là đặt dấu chấm hết cho câu chuyện.
- Ðúng vậy! - Holmes xen vào. - Tôi đồng ý hoàn toàn với ông cố vấn pháp luật.
Ông Narthan Garrideb vươn vai, vẻ mặt buồn rầu:
- Nếu ông thấy cần, tôi lên đường,
- Vậy là dàn xếp xong. Xin ông nhớ báo cho tôi biết kết quả khi thuận tiện - Holmes .
- Dễ thôi! - Người Hoa Kỳ cam kết và nhìn đồng hồ - Tôi phải đây. Mai tôi đến thăm ông, ông Narthan và tiễn đưa ông lên tàu Birmingham. Xin tạm biệt ông, ông Holmes.
Gương mặt của Holmes sáng rực khi người Hoa Kỳ ra.
- Ông vui lòng cho tôi xem bộ sưu tập của ông, ông Garrideb - Holmes - Trong cái nghề của tôi có loại kiến thức nào là dư thừa cả và phòng ông quả là bảo tàng viện.
Narthan Garrideb đỏ mặt lên vì sung sướng:
- Thưa ông. Nếu ông có thời gian, tôi xin đưa ông giáp vòng ngay bây giờ.
- Rủi là tối nay tôi bận. - Holmes trả lời - Tuy nhiên tất cả các mẫu của ông được phân loại và dán nhãn kỹ lưỡng đến nỗi, tôi nghĩ đâu cần ông đích thân giải thích. Nếu ông cho phép, ngày mai, tôi hân hạnh được tham quan.
- Rất sẵn sàng. Căn hộ lúc đó khóa, nhưng trước 4 giờ chiều bà Saunders dưới tầng trệt còn ở nhà, bà ấy có thể trao chìa khóa cho ông.
- Nếu ông dặn trước bà Saunders là thuận lợi cho tôi. Nhân tiện xin ông cho biết người chủ nhà của ông là ai vậy?
Narthan Garrideb có vẻ bỡ ngỡ trước câu hỏi này.
- Steele, ở đường Edgeware. Mà có chuyện gì vậy ông Holmes?
- Tôi là nhà khảo cổ hạng trung về địa ốc, - Holmes vừa vừa cười, - tôi thắc mắc biết căn nhà này được cất vào thời đại nữ hoàng Anne hay vào thời các vua Georges?
- Chắc chắn là vào thời các vua Georges.
- Tôi đoán là xưa hơn chút. kiểm nghiệm cũng khó. Xin tạm biệt ông Garrideb và chúc ông may mắn trong chuyến .
Người cho thuê nhà cư ngụ gần đó nhưng văn phòng đóng cửa nên chúng tôi quay về phố Baker.
Sau buổi cơm tối, Holmes trở về với đề tài.
- Bài toán của tôi tới hồi kết thúc. Watson, thấy cái giải đáp rồi chứ?
- chuyện đầu đuôi.
- Cái đầu khá rồi. Còn cái đuôi, ngày mai chúng ta thấy thôi. thấy điều gì trong cái tin rao vặt sao?
- Mấy cái giếng khoan?
- À, để ý đến cái giếng khoan . Hay quá, Watson! mỗi ngày tiến bộ. Ở nước , người ta hết xài đến chúng, ở Mỹ còn thịnh hành. Thành ra cái tin rao vặt này là gốc Mẽo!
- Theo tôi chính tay Mẽo John Garrideb này mướn đăng. Nhưng để làm gì tôi hiểu?
- “điệu hổ ly sơn”, muốn ông lão này lên Birmingham. Lẽ ra tôi nên cho ông ấy hay trước là ông ta mò kim đáy biển, nhưng tôi cũng cần ông ấy cho trống nhà. Ngày mai trắng đen.
Holmes thức dậy rời nhà sớm và trở về vào giờ cơm, nét mặt trầm tư.
- Watson, nội vụ nghiêm trọng hơn tôi đoán. Tôi báo trước, để có đủ hăng hái mà xông pha. Có nguy hiểm đó!
- Ðây đâu phải là cái nguy hiểm đầu tiên mà tôi được chia sẻ. Nhưng lần này có gì đặc biệt?
- Ta **ng vào công việc cực kỳ khó. Tôi xác định lý lịch của John Garrideb, tay cố vấn pháp luật đó. chính là Evans Sát Thủ, kẻ giết người nổi tiếng.
- Tôi cũng chưa thấy gì cả.
- Phải, nghề nghiệp của bắt buộc phải nhớ tên từng thằng sát nhân. Tôi có đến Scotland Yard gặp Lestrade. Ðôi khi ông ấy thiếu trực giác và thiếu tưởng tượng, tuy nhiên về mặt phương pháp và về mặt công việc cần cù, sâu sát Scotland Yard đoạt giải quán quân thế giới. Tôi nhớ ra rằng chỉ có tàng thư của Scotland Yard mới giúp ta biết tông tích chàng Mẽo này. Ðương nhiên là tôi tìm ra cái khuôn mặt hồng hào của trong đám chân dung của những kẻ giết người. Bên dưới có ghi: “James Winter, còn được gọi là Morecroft, tức là Evans Sát Thủ”...
Holmes móc từ trong túi ra phong bì.
- Tôi có ghi nguệch ngoạc vài chi tiết trong hồ sơ của : Tuổi 44, sinh tại Chicago. Ba lần giết người tại Hoa Kỳ. Trốn tù khổ sai nhờ thời gian xáo trộn chính trị và đến được London vào năm 1893. Giết người bàn cờ bạc tại hộp đêm ở đường Waterloo năm 1895. Nạn nhân chết, nhưng nhân chứng xác nhận chính là thủ phạm, Nạn nhân được nhận dạng là Rodger Prescott, người nổi danh làm bạc giả tại Chicago. ra tù năm 1901, bị cảnh sát theo dõi sát, sống đời lương thiện. Thành phần cực kỳ nguy hiểm, Luôn có súng và sẵn sàng nhả đạn. Ðó là con mồi của chúng ta, Watson à! Mồi ngon, đồng ý ?
- Nhưng kiếm cái gì vậy?
- Ðòn phép của bắt đầu lộ nguyên hình. Tôi có tới người cho thuê nhà. Thân chủ của chúng ta ở đó từ 5 năm nay. Trước đó căn nhà này bỏ trống. Người ở trước, tên là Waldron. Tại dịch vụ cho thuê nhà, mọi người đều nhớ Waldron này, người cao to, có râu quai nón, và đen đúa. chàng đột ngột biến đâu mất, ai nghe thấy tăm hơi gì. Còn Prescott, nạn nhân của Killer Evans, theo Scotland Yard, lại cũng là người nâu, cao và râu ria xồm xoàm. Cho nên giả thiết khởi điểm là Prescott, tên cướp người Mẽo, sống tại căn hộ này. nay ông bạn vô tội Narthan Garrideb của ta biến căn hộ này thành viện bảo tàng. Ta tìm ra khâu trong cái dây chuyền.
- Còn cái khâu kế tiếp?
- Hãy từ từ.
lấy khẩu súng lục ở ngăn kéo và trao cho tôi.
- Nếu tên Mẽo này hãm hại người đồng họ, ta phải sẵn sàng. Watson, cho phép ngủ trưa giờ. Sau đó chúng ta phiêu lưu tại phố Ryder.
Ðồng hồ gõ vang bốn tiếng khi chúng tôi đến căn nhà của Narthan Garrideb. Bà làm sắp về, bà tạo mọi dễ dãi cho chúng tôi. Holmes hứa thu xếp gọn ghẽ trước khi rời nhà. Bà ra , đóng cửa lại. Chỉ còn hai chúng tôi tại tầng trệt. Holmes liếc mắt quan sát căn hộ. Trong góc tối có cái tủ , kê sát giường. Chúng tôi chui núp phía sau đó. Holmes thầm tiết lộ cho tôi đại cương của kế hoạch.
- Tên Mẽo muốn cho thân chủ của mình rời khỏi căn hộ này. Chuyện đó là ràng. Vì nhà sưu tập bao giờ xa nên phải vẽ vời này no như thấy. Toàn câu chuyện về dòng họ Garrideb chỉ phục vụ cho mục đính đó.
- Quỷ quái chưa! Nhưng để làm gì?
- Ðó là điều chúng ta phát . Dự án của ăn nhập gì với thân chủ của chúng ta. Nó chỉ liên quan tới người mà giết. Trong căn hộ này có thể có bí mật phi pháp. Lúc đầu, tôi lầm tưởng thân chủ của chúng ta có cái gì đó quý giá. Nhưng kiện Rodger Prescott với tiếng tăm trong giới giang hồ, ngụ tại căn hộ này, làm tôi ước đoán nguyên nhân tồi tệ hơn. Chúng ta chỉ còn việc để làm thôi, đó là nhẫn nại chờ đợi.
lúc sau, tôi nghe có tiếng cửa mở và có tiếng chân người. Chúng tôi co ro ngồi xổm trong bóng tối. Kế tiếp là tiếng động khô khan ở ổ khóa. Chàng cao bồi bước vào căn hộ, nhàng đóng cửa lại, nhìn quanh quan sát, cởi áo choàng và tiến về phía cái bàn giữa, nhanh nhẹn đẩy cái bàn qua bên, giở tấm đệm trải dưới bàn, cuộn nó lại, rồi rút cái xà-beng ngắn ở túi trong ra, quỳ gối và bắt đầu đào. lát sau lỗ vuông xuất . Evans Sát Thủ đánh diêm thắp khúc nến và chui xuống mất hút.
Holmes rờ cổ tay tôi. Hai chúng tôi rón rén tới miệng lỗ. Dù chúng tôi di chuyển nhàng nhưng sàn nhà cũ vẫn kêu cót két dưới chân. Cái đầu của tên Mẽo ló ra khỏi lỗ. Nó quay về hướng chúng tôi, bộ mặt giận dữ cùng cực. Nhưng gương mặt nó từ từ dịu lại khi thấy hai họng súng.
- Ðược, đượ,c- Nó vừa chui lên vừa lạnh lùng - ông Holmes à! Ông thấy cái mánh của tôi ngay từ đầu. Tôi nhìn nhận và chịu thua ông và...
Trong thoáng, rút súng và bắn hai phát.
Tôi cảm thấy xé thịt đùi. Nhưng súng của Holmes bổ vào đầu ta. Tôi mơ hồ thấy Evans Sát Thủ ngã sàn, máu chảy đầy mặt và Holmes tước vũ khí. Cuối cùng tay của bạn tôi ôm lấy tôi, kéo tôi đến chiếc ghế.
- Bị thương có nặng , Watson? Nặng ?
Thái độ cuống quít của Holmes quả xứng đáng để tôi bị thương. Trong giây lát, tôi thấy đôi mắt rớm lệ và đôi môi cương nghị run bần bật.
Ðây là lần đầu tiên tôi cảm thấy nhịp đập mạnh của con tim cứng cỏi. Cái phát này bù đắp đầy đủ tất cả những năm tháng cộng tác khiêm tốn và bất vụ lợi của tôi.
- sao, Holmes à, chỉ trầy trụa sơ.
Holmes lấy dao rạch quần tôi.
- Ðúng! - ấy lớn và thở phào nhõm - Vết thương xoàng thôi.
Khuôn mặt của lại lạnh như đá. Khi nhìn tên tù của chúng tôi ngồi dậy, mặt mày ngơ ngáo nghe :
- Cũng may cho mày đó. Nếu mày giết Watson mày toàn thân mà rời căn hộ này đâu. Giờ đây mày có điều gì để biện minh ?
, chỉ nhìn chúng tôi. Tôi tì tay vào Holmes và hai chúng tôi cùng nhìn cái hầm còn được chiếu sáng bởi khúc nến. Mắt chúng tôi dừng lại mốt cái máy rỉ sét, nhiều cuộn giấy lớn, chai lọ và nhiều gói cột dây cẩn thận xếp kỹ lưỡng cái đàn.
- máy in... Toàn bộ trang bị của tên trùm bạc giả? - Holmes .
- Ðúng, thưa ông!
Tên Mẽo nhìn nhận, rồi ráng đứng dậy nhưng cuối cùng buông mình xuống ghế trở lại. Ðó là tên trùm tiền giả đáng sợ nhất tại London này. Ðó là cái máy của Prescott và các gói bàn chứa hai trăm tờ năm bảng mà sản xuất.
- Hai ông hãy sử dụng mớ đó, coi như bù vào công lao và tha cho tôi!
Holmes cười to:
- Bọn tao mưu sinh bằng lối này, Evans à? Mày giết Prescott phải ?
- Ðúng, và tôi lãnh 5 năm về tội này, mặc dù chính nó tấn công tôi. Lẽ ra tôi phải được thưởng huy chương to. ai có thể phân biệt được tiền của Prescott với tiền của ngân hàng quốc? Nếu tôi giết y London tràn ngập tiền giả. Tôi là người độc nhất biết y sản xuất tại chỗ nào. Quý ông hiểu tại sao tôi xoay xở mọi cách để đẩy ông già bắt bươm bướm ra khỏi đây vài giờ. Lẽ ra tôi giết chết ông ấy là gọn ghẽ hơn. Nhưng tôi thể hạ sát đối thủ võ trang. cho cùng, thưa ông Holmes, tôi đâu có tội.
- Cho tới phút này mày chỉ bị kết tội mưu sát. - Holmes - Mày biết khi qua giai đoạn hai. điều chúng tao cần là cái thân xác quý giá của mày. Kêu điện thoại cho Scotland Yard , Watson!
Ðó là các kiện liên quan đến Evans Sát Thủ và cái sáng tạo tuyệt diệu của y về ba người cùng mang họ Garrideb. Sau này chúng tôi biết rằng ông bạn khảo cổ đáng thương bị suy sụp luôn sau cái chấn động làm tan nát mộng đẹp của ông. Tin mới nhất cho biết ông ở viện an dưỡng tại Brixton. Ðó cũng là ngày huy hoàng đối với Scotland Yard khi họ phát được trang thiết bị của Prescott, tên làm bạc giả nổi tiếng. Thực Evans có góp công lớn, giúp cho nhiều viên chức cao cấp ngủ ngon. Cái viên chức này đương nhiên sẵn lòng đóng góp để mua huy chương to bằng cái nồi súp cho Evans vào bốn bức tường kín cho suy ngẫm.

7. Bài toán cầu Thor

Vào buổi sáng tháng 10, tôi vừa thay quần áo vừa ngắm những chiếc lá vàng tiêu điều cuối cùng nhởn nhơ trước gió. Tôi rời phòng, ăn điểm tâm và chuẩn bị để đương đầu với ủ rũ của bạn Holmes thường bị ngoại cảnh chi phối. Tuy nhiên, ngược lại, tôi thấy ăn gần xong và tâm trạng khi đó vui vẻ lạ thường. Cái vui loại này thường báo hiệu chuyện chẳng lành. Tôi liền hỏi:
- Lại có vụ án phải Holmes?
- Khả năng suy luận cũng có thể bị “nhiễm”, Watson ạ. Nó giúp biết được những suy nghĩ của tôi. Ðúng. Tôi có vụ án lý thú.
- Tôi có được dự phần vào cuộc chơi lý thú này ?
- Chúng ta thảo luận về nó sau khi thưởng thức hai quả trứng luộc quá chín của bà đầu bếp mới. Hai quả trứng này rất dở, giống như số báo Family Herald hôm qua. Việc luộc trứng cũng đòi hỏi chú ý vào tiến độ của thời gian.
Mười lăm phút sau, cái bàn được dọn sạch. Chúng tôi ngồi đối diện với nhau, Holmes móc lá thư trong túi ra, hỏi:
- biết ông Neil Gibson, ông vua vàng ?
- Ý muốn đến ông hạ nghị sĩ Hoa Kỳ?
- Đúng thế. Có thời ông ta là nghị sĩ của bang Western. Nhưng bây giờ nổi tiếng trong giới tài phiệt.
- Ðúng thế, tôi có biết. Có lẽ ông ta sống thời gian tại . Tên của ông ấy nghe rất quen?
- Ðúng vậy. Cách đây 5 năm, ông ấy mua lãnh địa mênh mông trong tỉnh Hampshire. có nghe cái chết thê thảm của vợ ông ấy ?
- Có! Tôi nhớ ra rồi. Tuy nhiên tôi biết chi hết.
Holmes chỉ mấy tờ báo ghế.
- Tôi ngờ là tôi phải điều tra vụ này. Quả vậy vấn đề tuy chấn động dư luận nhưng khó khăn lắm đâu. Cái tư cách nhân hậu của bị cáo cũng làm giảm thiểu được tính hiển của bằng chứng. Cảnh sát và tòa án cũng đồng quan điểm này. Nội vụ chờ tòa đại hình Winchester xử. Tôi ngại rằng là công dã tràng. Nếu tìm ra được dữ kiện lạ và bất ngờ, làm sao đáp ứng nguyện vọng của thân chủ?
- Thân chủ của ?
- Ủa? ra tôi nhiễm thói xấu của ? Kể chuyện mà bắt đầu từ cái đuôi. Hãy đọc lá thư này.
- Tuồng chữ của thư là tuồng chữ của người cương quyết và có tính kẻ cả.
“Khách sạn Claridge, ngày 3 tháng 10.
Thưa ông Sherlock Holmes,
Tôi thể chứng kiến việc kết án tử hình người đàn bà tốt nhất mà gắng để minh oan. Tôi thể giải thích, tuy tôi quả quyết rằng Dunbar vô tội. Ông biết các dữ kiện rồi. Cả nước đều biết, đều thảo luận nhưng có ai lên tiếng bênh vực nàng. bất công như thể làm tôi phát điên. Nàng nhân hậu đến độ giám giết con ruồi. Mười giờ trưa mai, tôi đến để xem ông có thể đem lại tia sáng nào . Có thể tôi được chỉ dẫn! Tất cả những gì tôi biết, tôi có và tôi làm đều được đặt dưới quyền sử dụng của ông. Xin ông hãy tung hết khả năng vào vụ này.
Trân trọng.
J. Neil Gibson”.
- Vậy đó!
Holmes , vừa khảy tro thuốc ra khỏi cái tẩu và chuẩn bị điếu khác.
- Tôi chờ ông này.Về nội dung câu chuyện, có giờ đọc tất cả các báo. Tôi tóm tắt trong vài câu. Gibson là người có thế lực tài chính lớn nhất thế giới. Tính tình vừa hung bạo vừa khủng khiếp. Ông cưới bà vợ. Bà này hình như còn trẻ đẹp. Trong nhà lại có nữ gia sư cực kỳ quyến rũ, dạy hai đứa con . Ðó là ba người có liên quan. Sân khấu là lâu đài cổ nằm giữa lãnh địa, xưa kia thuộc quyền sở hữu của vương tôn công tử quốc.Người ta tìm thấy bà vợ ở ngoài vườn cách nhà khoảng nửa dặm lúc gần nửa đêm, bà mặc áo dài dạ hội, quàng khăn choàng, chết vì viên đạn súng lục bắn vào đầu. Gần xác chết có khí giới, có dấu vết của kẻ sát nhân. Ðể ý điều này, tội ác có thể được thực khá khuya. người gác rừng phát xác chết lúc 2 giờ đêm. Cảnh sát và pháp y khám nghiệm trước khi khiêng nạn nhân vào nhà. Câu chuyện có đọng quá , có nắm các điểm chính ?
- Nắm vững, nhưng tại sao lại nghi gia sư?
- Vì bằng chứng rất là trực tiếp: khẩu súng lục thiếu viên đạn, có cùng nòng được tìm thấy trong tủ của nữ gia sư.
Với đôi mắt bất động, Holmes lặp lại.
- Trong tủ… của… nàng!
Rồi trầm ngâm hồi lâu. Tôi đoán rằng suy luận. Tôi lặng yên để làm gián đoạn tư tưởng của . Ðột ngột trở về với .
- Ðúng vậy, cái súng lục được tìm thấy trong tủ của người nữ gia sư. Mặt khác, trong tay nạn nhân còn có miếng giấy hẹn gặp tại điểm đó do nữ gia sư ký. nghĩ sao về điều này, quá chứ gì? Còn đây là động cơ của tội ác: nghị sĩ Gibson thiếu sức quyến rũ. Nếu vợ y chết, ai có thể thay thế bà này, ngoài ta mà theo nhiều nhân chứng, ta được ông chủ săn đón dồn dập. Tình , nghiệp quyền thế, tất cả có được. Watson ạ! Rất ghê tởm!
- Ðương nhiên là rất ghê tởm.
- ta cũng có thể đưa ra các bằng cớ để chứng minh mình vô tội. Nhưng ta nhìn nhận rằng đêm đó có tới gần cầu Thor. người dân trong làng ngang qua, có thấy tại đó.
- Ðủ để buộc tội rồi!
- Nhưng, cây cầu Thor, nơi xảy ra án mạng, là nhịp đá độc nhất bắc ngang khúc hẹp nhất của dòng nước dài và sâu. Hai bên cỏ lau sậy nghẹt cứng, dân địa phương gọi là ao Thor. Xác chết nằm ngay đầu cầu. Ðó là những dữ kiện cốt yếu. Nhưng kìa! Ông Gibson tới kia! Ông ấy đến khá sớm!
Billy mở cửa, nhưng đó phải là Gibson mà là người hoàn toàn khác. người lùn xủn, gầy đét và nóng nảy. Ông có đôi mắt sợ hãi và những cử chỉ ngập ngừng, xưng là Marlow Bates.
- Ông có vẻ bị dao động, ông Bates. - Holmes , - Mời ông ngồi, tôi ngại rằng thể tiếp ông lâu bởi vì tôi có cuộc hẹn lúc 2 giờ.
- Tôi biết điều đó?
Khách ấp úng như người hết hơi.
- Ông Gibson sắp tới, ông ấy là chủ tôi. Tôi là viên quản lý lãnh địa của ổng. Thưa ông Holmes, đó là thằng nham hiểm... cực kỳ nham hiểm.
- Ông dùng từ ngữ khá nặng đó, ông bạn?
- đâu, thưa ông Holmes. Thời gian của tôi có hạn. Tôi thà chết chớ để ông ấy gặp tôi tại đây. Ông ấy tới ngay bây giờ. Nhưng tôi thể tới sớm hơn. Thư ký của ông ta là Ferguson vừa cho tôi hay sáng nay.
- Còn ông là quản gia của ổng?
- Tôi đưa đơn xin nghỉ việc rồi. Trong vòng 15 ngày nữa, tôi chấm dứt đời nô lệ khốn nạn của tôi. Ông ta là người sắt đá đối với tất cả những người xung quanh ông ta. Làm từ thiện chỗ này chỗ nọ là để che đậy những tội lỗi trong đời tư. Nạn nhân chính của ổng lại là vợ ổng. Ông ta quá vũ phu với bà ấy. Bà ấy chết cách nào tôi biết nhưng tôi chắc chắn rằng ổng đối xử rất tệ với bà ấy. Bà ấy gốc dân vùng nhiệt đới, sinh tại Brazil, có lẽ ông biết điều này rồi.
- đâu, tôi để ý!
- Sinh quán nhiệt đới, tính khí nhiệt đới, con của mặt trời và của đam mê. Bà ấy ổng với tình của loại đàn bà đó. Hình như trước kia bà là bậc sắc nước hương trời, nhưng khi nhan sắc tàn phai, còn kiềm chế ổng được nữa. Tất cả chúng tôi đều thương mến bà ấy, và rất ghét ổng. Ðấy là những gì tôi muốn . Giờ đây tôi phải kiếu từ. Ổng sắp tới rồi!
Nhìn đồng hồ của chúng tôi lần chót, người khách chạy vọt ra cửa và biến mất.
- Chúa ơi!
Holmes thốt lên sau lúc yên lặng.
- Ông Gibson có những nhân viên trung nghĩa ngoài mức bình thường? Những điều nhắc nhở ấy phải là vô ích. Giờ đây ta chỉ còn chờ chính nhân vật đó.
Ðúng giờ hẹn, bước nặng nề vang dội dưới cầu thang và nhà triệu phú nổi tiếng được mời vào. Thoạt nhìn ông ta, tôi thông cảm cho những nỗi sợ hãi và ghét bỏ của viên quản lý mà cả những lời nguyền rủa của vô số địch thủ của ông thương trường. Ðôi mắt xám, lạnh lùng, tinh tế, lần lượt quan sát chúng tôi. Ông lễ độ cúi chào tôi khi nghe Holmes giới thiệu rồi với thái độ của đại gia, ông kéo cái ghế về hướng Holmes, ngồi sát cạnh, gần như vai kề vai.
- Thưa ông Holmes, xin phép trước với ông rằng, trong vụ này, tiền bạc là vấn đề. Ông có thể đốt tiền nếu cần để làm cho thực được nổ bùng. giáo đó vô tội, nàng phải được minh oan. Ông lãnh sứ mạng đó. Ông hãy chính xác hóa con số!
- Thù lao của tôi được định theo giá biểu cố định. - Holmes lạnh lùng trả lời - Tôi thay đổi bao giờ trừ khi tôi đặc miễn cho vài thân chủ.
- Vậy ông hãy nghĩ tới danh tiếng, nếu ông coi thường đồng dollar. Nếu ông cứu được người đàn bà này, tất cả báo chí , Mỹ ca tụng ông.
- Cám ơn ông. Tôi cảm thấy cần ăn kẹo. Có thể ông ngạc nhiên khi biết rằng, tôi thích thầm làm việc và chỉ các bài toán mới lôi cuốn được tôi... Thôi, nên mất thời gian, ta hãy vào đề.
- Theo tôi đại cương của câu chuyện được báo chí ghi đầy đủ, tôi có gì để bổ khuyết. Nhưng nếu cần hiểu chi tiêu nào đó, tôi sẵn sàng tiếp tay với ông.
- điểm mà thôi!
- Ðiểm nào?
- Tính chất chính xác của mối quan hệ giữa ông với Dunbar?
Ông vua vàng giựt mình nhổm dậy khỏi ghế, nhưng lại lấy lại bình tĩnh.
- Tôi nghĩ rằng ông hỏi tôi câu như thế.
- Cả hai chúng ta đều phải nghĩ như vậy.
- Như vậy tôi có thể bảo đảm với ông rằng mối quan hệ giữa chúng tôi là mối quan hệ giữa người chủ đối với giáo mà chỉ chuyện và gặp ở cạnh mấy đứa .
Holmes đứng dậy:
- Tôi là người bận rộn, thưa ông. Tôi rảnh và thích những chuyện vô bổ. Xin kiếu từ ông.
Người khách của chúng tôi cũng đứng lên, và chế ngự Holmes bằng cái thân hình đồ sộ của ông. tia cuồng nộ lóe lên từ dưới đôi chân mày.
- Cái quỷ quái gì vậy ông Holmes? Ông bằng lòng với ý kiến của tôi à?
- Vâng.
- Tôi có cảm giác là tôi ràng như ban ngày, nhưng tại sao vậy? Ông đòi thêm tiền hoặc ông sợ muốn dính dáng vào nội vụ? Tôi cũng có quyền được biết.
- Tôi ngay thôi. Chuyện này khá rắc rối ngay từ đầu, tôi muốn nó bị vướng thêm khó khăn với những tin tức sai lạc.
- Nghĩa là ông bảo rằng tôi láo?
- Thưa ông, tôi cố gắng năng cách tế nhị. Nhưng nếu ông nhấn mạnh đến từ đó, tôi phản đối ông đâu.
Tôi vội vã đứng lên vì nhà triệu phú điên tiết và đưa ra cái nắm tay to tổ bố. Holmes trả lời ông ta bằng nụ cười vô tư lự và đưa tay lấy cái tẩu.
- Ðừng ồn ào, ông Gibson. Tôi nghĩ rằng sau khi ăn điểm tâm dù cãi vặt cũng bị xáo trộn sinh lý. Tôi quan niệm rằng bộ giữa khí trời bao la vào buổi sáng hoặc nằm nghỉ vài phút có lợi cho ông hơn.
Cố gắng lắm ông vua vàng mới kìm chế được cơn cuồng nộ. Tôi phải ngợi khen ông ấy vì sau đó lửa cuồng nộ bị dập tắt và nhường chỗ cho điềm đạm lạnh lùng, khinh miệt.
- Ðược thôi, ông lựa chọn. Tôi đoán rằng ông biết cách làm ăn. Tôi thể ép buộc ông phụ trách vụ này. Ông Holmes, sáng nay ông tự chuốc họa vào thân, bởi vì tôi từng bẻ gãy những kẻ cứng cỏi hơn ông. gì có thể cản đường tôi được. bao giờ!
- Tôi thường nghe những lời lẽ đe dọa. - Holmes vừa cười vừa - Tôi vẫn sống, xin kiếu từ, ông Gibson. Ông còn phải học hỏi nhiều.
Người khách giận dữ bước ra, trong khi Holmes bắt đầu hút thuốc, im lặng nhìn lên trần nhà cách mơ màng.
- Watson có ý kiến gì à? - Cuối cùng hỏi tôi.
- Khi tôi xét người có thói quen gạt qua bên bất cứ chướng ngại nào và khi tôi nhớ rằng vợ của y trở thành chướng ngại như ông Bates cho biết, hình như...
- Ðúng lắm! Tôi cũng nghĩ như vậy.
- Nhưng mà mối quan hệ của y với gia sư ra sao, làm sao biết!
- Tôi đoán!
- Watson à! Khi so sánh cái giọng đam mê, lời lẽ của bức thư với cái thái độ tự chủ và nghiêm nghị tại đây, tôi thấy rằng tình cảm của y nghiêng về bị cáo hơn là về nạn nhân. Muốn tới thực, cần phải biết tính chất của các quan hệ giữa các diễn viên. thấy tôi tấn công trực diện và y đón nhận cách thản nhiên. Tôi bịp y khi làm bộ nắm chắc việc, trong khi đó ra tôi hãy còn ngờ vực!
- Ông ta quay lại chứ?
- Chắc chắn ông ta thể dừng tại đó đâu. Chuông reo phải ? Ðúng rồi. Tôi nhận ra bước của ông ta. - Chào ông Gibson, tôi vừa với bác sĩ Watson rằng ông trở lại.
Ông vua vàng vào phòng chúng tôi cách ít ồn hơn lúc ra hồi nãy. Vết thương giáng xuống tính ngạo mạn của ông vẫn còn in dấu vết trong cái nhìn của ông. Nhưng lương tri của ông cho ông thấy rằng muốn thắng lợi, ông phải nhượng bộ.
- Tôi suy nghĩ lại, thưa ông Holmes, và tôi nhìn nhận rằng tôi quả có nóng nảy khi hiểu lầm cái nhận xét của ông. Ông có lý khi muốn biết mọi dữ kiện, dù chúng là cái gì. Tôi càng kính nể ông hơn bội phần. Tôi có thể đoán chắc với ông rằng cả Dunbar và tôi đều có ảnh hưởng gì đến nỗi vụ.
- Chúng tôi mới có quyền kết luận chứ!
- Ðương nhiên, giống y sĩ, ông phải biết hết các triệu chứng trước khi chẩn đoán.
- Quả vậy, so sánh đó là đúng. Bệnh nhân nào giấu vài triệu chứng là lừa gạt y sĩ vì mục đích?
- Có thể. Tuy nhiên ông nên xét rằng đa số đàn ông đều nhột khi đột ngột bị hỏi thăm về tính chất của mối quan hệ giữa họ với người đàn bà... đặc biệt khi có tình cảm xen vào. Tôi tin rằng phần lớn đàn ông đều có lãnh địa nhoi, riêng tư trong tận đáy lòng họ và họ muốn người khác đột nhập. Ông thọc vào đó cách khá đột ngột... Nhưng mục đích của ông tha thứ cho ông. Ông hành động như thế là vì muốn cứu ấy. Tóm lại, trận đầu xong, bãi chiến trường rộng mở, ông có thể dò la tùy thích, ông muốn biết gì?
thực ông vua vàng ngồi yên lặng hồi lâu, như thể để sắp xếp lại tư tưởng, mặt ông sa sầm lại và trở nên nghiêm nghị hơn.
- Thưa ông Holmes, ở đời có vài chuyện khó ra lắm. Tôi quen với vợ tôi lúc tôi đào vàng tại Brazil. Maria Pinto là con của viên chức chính phủ tại Manaos. Nàng rất đẹp. Lúc đó tôi còn trẻ và nồng nhiệt. Bây giờ khi bình tĩnh và khách quan nhớ chuyện xưa, tôi phải nhìn nhận rằng nàng đẹp rực rỡ. Nàng có bản chất phong phú, sâu sắc, đam mê, trọn vẹn nhiệt đới, khác hẳn cái bé Hoa Kỳ mà tôi quen về trước. Tóm lại tôi thương và cưới nàng. Nhưng chỉ sau vài năm, cái giai đoạn mơ mộng tiểu thuyết bị chấm dứt. Lúc đó tôi mới thấy rằng giữa chúng tôi có cái gì giống nhau, thế là tình của tôi sút giảm. Phải chi tình của nàng cũng sút giảm việc gọn ghẽ hơn. Ðằng này, dù tôi quậy đến đâu, nàng cũng tách xa khỏi tôi. Tôi bèn nghiệt ngã, vũ phu với nàng, vì tôi cho rằng những cái đó giết chết tình hoặc biến nó thành hận thù, câu chuyện dễ dàng cho cả đôi bên. Khốn thay, gì có thể thay đổi tình của nàng được. Nàng tôn thờ tôi trong rừng quốc này y hệt như nàng tôn thờ tôi hồi 20 năm về trước bờ sông Amazone. Tôi quậy gì quậy, nàng vẫn gắn bó với tôi như trong ngày đầu.
Giữa lúc đó Grace Dunbar xuất . Chúng tôi rao vặt kiếm nữ gia sư. đến và được thu dụng. Có thể ông thấy hình ta báo. Cả thế giới đều nhìn nhận rằng cũng là người đàn bà đẹp phi phàm. Tôi phải thành thú nhận rằng, tôi thể sống dưới mái nhà với người đàn bà đẹp như thế, mà có cảm tình dành cho nàng. Ông có trách tôi , ông Holmes?
- Tôi trách ông. Tôi trách, nếu ông bày tỏ nó ra, bởi vì trong chừng mực nào đó, bé kia thuộc trách nhiệm bảo vệ của ông.
- Có thể!
Ông triệu phú nhìn nhận và rùng mình trước lời trách cứ.
- Tôi đạo đức giả. Tôi cho rằng trong suốt đời tôi, tôi chưa bao giờ thèm bất cứ cái gì khác hơn là tình và cái quyền sở hữu đối với đó. Tôi có với ta điều đó.
- Ồ, vậy là có rồi?
- Tôi có với nàng rằng nếu có thể, tôi cưới nàng. Nhưng chuyện đó nằm ngoài quyền năng của tôi. Tôi có với nàng rằng tiền bạc đáng kể. Tôi làm tất cả những gì trong khả năng vì hạnh phúc và tiện nghi cho nàng.
- là hào phóng, ai cũng thấy thế.
Holmes vừa vừa cười nhạo.
- Ông Holmes! Tôi tới đây để nhờ ông chứng minh vô tội của nàng, chứ để nghe ông dạy đạo đức. Tôi cần phê bình của ông đâu!
- Chỉ vì bé mà tôi lưu ý đến nội vụ. - Holmes trả lời - Giữa hai tội này, tôi biết cái nào nặng, cái nào : cái tội sát nhân mà ta bị buộc và cái tội dụ dỗ bơ vơ thuộc trách nhiệm bảo vệ của mình.
- Tôi lấy làm lạ là lời trách móc này được đón nhận êm xuôi. Tới bữa nay tôi mới thấy vấn đề. Tôi cám ơn Chúa rằng cái dự án của tôi tiến triển như tôi hy vọng. Nàng đâu chịu nghe, nàng muốn rời nhà tức khắc. - Người khách .
- Thế tại sao nàng còn chần chờ?
- Trước tiên là vì mất việc là đại họa đối với gia đình nàng. Nhất là khi tôi thành tâm hứa với nàng là bao giờ gây bận tâm cho nàng. Nàng bằng lòng ở lại. Tuy nhiên, còn có lý do khác: nàng biết nàng có ảnh hưởng đến tôi! Nàng muốn sử dụng ảnh hưởng đó để làm điều tốt.
- Tôi hiểu điều này?
- Nàng có biết sơ về chuyện làm ăn bên ngoài của tôi. Thưa ông, tôi thể làm nên mà phá nát. Chẳng những phá những con người mà phá cả cộng đồng thành phố, ngay cả các quốc gia cũng có thể bị tôi phát nát. Ðó là trò chơi nghiệt ngã, kẻ yếu kém phải gục chết. Tôi luôn chơi xả láng. Tôi bao giờ rên, nên tôi để ý tới những cái rên rỉ của kẻ khác. Ngược lại, nàng nghĩ và luôn miệng rằng cái thừa mứa của người giàu nên xây dựng phá sản, nghèo đói của hằng trăm ngàn người khác. Nàng biết rằng tôi nghe lời nàng và nàng cho rằng nàng làm được điều thiện khi có ảnh hưởng tốt đến việc làm của tôi. Do đó nàng ở lại và vì thế thảm kịch xảy ra.
- Ông có thể cho tôi vài tia sáng ?
Ông vua vàng lại im lặng lần nữa, ông ôm đầu suy nghĩ.
- Toàn là những yếu tố bất lợi cho nàng. Lúc đầu khi xúc động quá, mệt mỏi quá, tôi quả có ngã về hướng nghi ngờ nàng. Nhưng lại có giải thích khác trong đầu tôi: hiển nhiên là vợ tôi ghen khủng khiếp. Vợ tôi thấy rằng này có ở trong trí và có ở các hành động của tôi, ảnh hưởng mà vợ tôi chưa bao giờ kiếm được. Vợ tôi điên vì hận thù và máu của nàng bừng bừng khí nóng của vùng Amazone. Nàng có kế hoạch giết Dunbar hoặc dọa giết bằng súng lục, mục đích làm cho Dunbar sợ, phải rời khỏi nhà này. Có thể cuộc ẩu đả xảy ra giữa hai người, và khẩu súng bị ướp cò, làm cho người cầm nó tay bị chết.
- Tôi cũng có tính tới khả năng này. Quả thực là giả thiết độc nhất, ngoài cái kiện là giết người có dự mưu - Holmes .
- Dunbar dứt khoát nhận.
- Ðương nhiên, nhưng liệu ta có thoát khỏi . Giả thiết tạm là khi bị kẹt trong tình huống sợ hãi, vẫn quên nhặt cây súng để rồi chạy về nhà, hốt hoảng liệng nó trong tủ quần áo, chả biết để làm gì. Và khi súng bị phát chối phăng? Làm sao phá vỡ cái giả thiết này?
- Chính bản thân Dunbar mới phá vỡ được.
- Có thể!
Holmes nhìn đồng hồ.
- Tôi tin chắc rằng sáng nay chúng ta có thể xin được giấy phép và đến Winchester bằng chuyến xe tối. Khi gặp Dunbar rồi, có thể tôi giúp được ông. Nhưng tôi hứa rằng các kết luận của tôi phù hợp với ý muôn của ông.
xin phép thăm tội nhân nhanh chóng như Holmes tưởng. Thay vì đến Winchester ngay hôm đó, chúng tôi tới lâu đài Thor, nơi ở của ông Neil Gibson. Ông vua vàng đích thân dẫn , nhưng chúng tôi có địa chỉ của thượng sĩ Coventry, thuộc cảnh sát sở tại, là người đầu tiên thụ lý nội vụ. Ðó là người cao lêu nghêu, có những cử chỉ bí hiểm lạ thường, tạo cảm giác rằng ông biết hoặc ngờ vực nhiều hơn là muốn . Ông tỏ ra là cảnh sát viên đạt chuẩn, lương thiện, khiêm tốn, thú nhận mình lâm vào ngõ bí, cần được tiếp sức. Dù sao nữa ông ấy với chúng tôi.
- Tôi thích có ông hơn là Scotland Yard. Khi Scotland Yard xuống cảnh sát địa phương mất hết công trạng, nếu cuộc điều tra thành công, còn khi họ thất bại chúng tôi bị làm vật hy sinh. Quý ông chơi lương thiện hơn, theo như người ta .
- Tôi đòi được ghi công trong vụ án. - Holmes đáp, khiến người đối thoại của chúng tôi thở ra nhõm. - Nếu tôi làm sáng tỏ nó, tôi muốn tên tôi được nêu lên.
- ràng ông là người “chơi đẹp”! Và tôi cũng có thể tin cậy cả bạn thân của ông là bác sĩ Watson, phải ? Giờ đây, thưa ông Holmes, trước khi ra trường, tôi xin đặt cho quý ông câu hỏi. Tôi dám nêu nó ra với người nào khác.
Ông ấy nhìn quanh như ngại ngùng rồi giọng:
- Quý ông có thấy nên lập hồ sơ truy tố đích danh ông Neil Gibson ?
- Tôi nghĩ tới điều đó?
- Quý ông chưa thấy Dunbar. Về mọi phương diện, đó là người phụ nữ tuyệt diệu. Có thể ông ấy muốn rảnh nợ. Mấy chàng Hoa Kỳ bắn súng lục nhanh lắm. Súng của ổng đó!
- kiện này được chứng minh chưa?
- Rồi, thưa ông. Ổng có hai cây. Khẩu súng tịch thu là trong hai cây đó.
- Hai súng lục? Vậy cái kia đâu?
- Ổng có cả lô khí giới đủ hiệu, đủ nòng. Quả , chúng tôi chưa nhận dạng được cây súng lục thứ hai. Nhưng bao súng chắc chắn là bao đôi.
- Nếu súng tìm ra được là thành phần của cặp, lẽ ra ông phải nhận dạng cái kia?
- Ồ, chúng tôi gom tất cả vào góc rồi. Nếu cần, ông hãy vào xem qua.
- Ðể sau này . Giờ đây, chúng ta hãy ra trường.
Cuộc chuyện này diễn ra trong văn phòng chật hẹp của thượng sĩ Conventry, dành cho chi cảnh sát địa phương. Sau khi bộ nửa dặm, chúng tôi tới cổng phụ của lãnh địa Thor.
đường băng ngang khu rừng nuôi chim trĩ. Ðứng từ cửa, chúng tôi thấy ngôi nhà hùng vĩ, nằm chênh vênh đỉnh đồi. Chúng tôi đứng gần cái ao hình số 8. Hai bên cầu, ao chia thành những cái hồ con con. Hướng dẫn viên của chúng tôi đứng tại đầu cầu rồi chỉ tay về nơi đất.
- Xác bà Gibson nằm tại đây. Tôi có để cục đá làm dấu.
- Ðương nhiên ông phải đến trước khi xác được khiêng vào nhà?
- Ðúng thế, tôi được kêu tới liền.
- Ai mời ông.
- Ông Gibson. Ngay khi được báo, ổng cùng chạy ra với các người khác và căn dặn giữ nguyên mọi nguyên trạng, chờ cảnh sát tới.
- Qua báo chí, tôi biết hung thủ đứng xa lắm?
- Ðúng thế.
- Gần màng tang bên phải?
- Ngay sau màng tang bên phải, thưa ông. có dấu vết của ẩu đả, có dấu tay, có khí giới! Miếng giấy của Dunbar được nạn nhân nắm chặt trong tay trái.
- Nắm chặt?
- Vâng, thưa ông, gỡ ra đổ mồ hôi hột.
- kiện này vô cùng quan trọng. Nó loại trừ cái giả thiết cho rằng ai đó nhét tờ giấy vào trong tay bà Gibson sau khi bà bị giết. Chuyện lạ lùng! Nếu tôi nhớ lầm tờ giấy viết rất ngắn. “Tôi ra cầu Thor, lúc 9 giờ. G. Dunbar”. Phải vậy ?
- Ðúng vậy, thưa ông.
- Dunbar nhìn nhận có viết tờ giấy này?
- Vâng, thưa ông.
- giải thích ra sao?
- ấy giải thích gì cả, dành bào chữa của cho phiên tòa đại hình.
- Bài toán là lý thú.
- Cái mục về tờ giấy mù mờ phải ?
- Theo tôi tờ giấy ấy lại là điểm duy nhất sáng tỏ trong nội vụ.
Holmes lắc đầu.
- Tạm nhận rằng nó do chính bị cáo viết ra. Chắc chắn nó được nhận trước đó lâu rồi. Tạm là hoặc hai giờ , tại sao bà đó vẫn giữ chặt nó trong tay? Tại sao phải mang theo kỹ lưỡng đến thế, trong khi chuyện với nữ gia sư? Ðiều này có lạ ?
- Nếu trình bày việc theo cách của ông quả là lạ, thưa ông?
- Tôi cần ngồi yên tại đây suy nghĩ lúc - Holmes .
Holmes ngồi bờ đá của cầu, tôi thấy đôi mắt xám và linh hoạt của dò xét tứ hướng. Thình lình, đứng lên chạy qua bao lơn đối diện, chùi cái kính lúp rút trong túi ra, và quan sát.
- Ðây là điều kỳ lạ! .
- Ðúng thế, chúng tôi có thấy vết trầy thành cầu. Tôi nghĩ do người đường tạo ra.
Thành cầu màu xám, nhưng tại điểm này xuất vết trầy to bằng đồng tiền, có màu trắng. Khám kỹ, ta có thể thấy nó trầy là do cú đánh mạnh.
- Phải có cái lực rất mạnh - Holmes thầm cách suy tư.
Holmes dùng gậy đập lên bao lơn nhiều lần mà để lại dấu vết!
- cú cực kỳ mạnh- Holmes tiếp - tại điểm! cú đập phải từ xuống, mà từ dưới lên, bởi vì nó ở mép dưới của thành cầu.
- Nhưng nó cách xa xác chết đến 15 bộ?
- Ðúng, cách xác chết 15 bộ. Có thể hai điều này chúng liên quan gì với nhau, tuy vậy ta cũng nên lưu ý tới chi tiết này. Hình như chẳng còn gì để dò tìm nữa. có dấu chân, thượng sĩ rồi?
- Ðất cứng như sắt, thưa ông. Tuyệt đối có dấu chân.
- Vậy là chúng ta có thể rút lui ngay bây giờ. Trước hết ta hãy vào nhà nhìn qua cái mớ vũ khí mà ông , rồi chúng ta Winchester. Tôi muốn gặp Dunbar trước khi tiếp tục cuộc điều tra.
- Ông Gibson chưa về, nhưng chúng tôi gặp ông Bates.
Với cái thở ra u buồn, ông ấy chỉ mớ súng ống đủ hiệu, đủ cỡ mà ông Gibson tích trữ.
- Ông Gibson có nhiều kẻ thù - ông quản gia . - Dù ngủ, ổng cũng để cây súng nạp đạn vào trong ngăn kéo ở đầu giường. Có nhiều lần chúng tôi run muốn chết. Tôi chắc chắn rằng hơn lần, người đàn bà đáng thương đó mất hồn mất vía.
- Có lần nào ông mục kích tận mắt cảnh bạo ngược của ông ta đối với vợ ?
- tận mắt. Nhưng tôi có nghe ông ấy tuôn ra những lời miệt thị lạnh buốt xương, ngay cả trước mặt gia nhân.
- Nhà triệu phú của chúng tôi sáng chói trong đời tư - Holmes nhận xét - Thôi chúng ta ra ga. - Watson, chúng ta gom vô số dừ kiện trong đó có vài cái hoàn toàn mới. Nhưng kết luận vẫn còn xa, mặc dù ông Bates quá tởm ông chủ, nhưng chính qua ổng mà tôi chắc chắn rằng tin dữ báo cho Gibson ở tại thư viện. Cơm tối được dọn lúc 8 giờ 30 và cho đến lúc bấy giờ mọi chuyện vẫn bình thường. Ðúng là tin báo nhận được khá khuya trong lúc án mạng xảy ra đúng giờ ghi tờ giấy. Tuyệt đối có bằng cớ nào chứng minh rằng ông Gibson ra khỏi nhà sau khi từ London về lúc 5 giờ. Mặt khác, Dunbar nhìn nhận rằng có hẹn với bà Gibson ở trước cầu. Ngoài lời khai này, chịu giải thích gì thêm. Tôi cần hỏi nhiều câu hỏi quan trọng. Tôi rằng nội vụ rất bất lợi cho ta, trừ điểm.
- Ðiểm nào?
- phát cây súng trong tủ của .
- Kỳ vậy? - Tôi lớn - Theo tôi đó là cái bằng cớ hùng hồn nhất.
- phải vậy đâu. Ðiểm này làm tôi nghi ngờ tức khắc? Giờ đây sau khi sâu vào vấn đề, tôi coi đó là văn bản vững chắc duy nhất để hy vọng. Chúng ta có nhiệm vụ kiếm ra cái gì cụ thể. Nếu thiếu, chúng ta phải coi đó là màn lừa bịp.
- Tôi chưa hiểu?
- Giả sử là giáo đó, tỉnh táo dự mưu để gạt bỏ tình địch. phải lập kế hoạch cho sít sao. Khi tội ác hoàn tất, tại sao vứt súng vào trong cả chục cái hồ con đầy lau lách chằng chịt. Như vậy ai kiếm ra? Ngược lại, tại sao lại đem súng về nhà, bỏ vào chỗ mà chắc chắn là bị lục soát đầu tiên. Tôi tin rằng ngu xuẩn tới mức đó.
- Do cuống lên, vẫn được chứ!
- đâu. thể như vậy được. Hãy tin tôi, khi án mạng được tỉnh táo dự mưu, các việc che giấu cũng được tỉnh táo dự liệu.
- Như vậy có vô số điểm cần phải được giải thích thỏa đáng!
- Chúng ta làm thử xem. Mà khi quan điểm được thay đổi cái gì trước đây là điểm buộc tội trở thành tang chứng của thực. Nhưng về cây súng lục, giáo bảo rằng biết, theo giả thiết mới, ấy thực. Như vậy là súng được ai đó để vào tủ của . Ai vậy? Kẻ muốn cho chịu trách nhiệm về vụ án mạng! Kẻ này mới chính là thủ phạm. Lý luận theo lối này mở ra cho ta nhiều chân trời mới!
Sáng hôm sau, tháp tùng với luật sư Joyce Cummings, người biện hộ cho Dunbar, chúng tôi được vào phòng giam. Theo tất cả những gì được nghe, tôi hy vọng gặp thiếu nữ cực kỳ đẹp. Nhưng tôi bao giờ quên cái ấn tượng mà Dunbar gây ra cho tôi. Tôi hiểu tại sao chính nhà triệu phú thấy ở ta quyền lực mạnh hơn quyền lực của chính ông ta. Nhìn cái khuôn mặt cương nghị, dứt khoát, nhưng nhạy cảm, ta có cảm giác rằng dù có khả năng làm cái gì mạnh bạo, cái tính khí cao đại bẩm sinh luôn luôn hướng đến điều thiện. có nước da ngăm, thân hình cao, dáng dấp mảnh mai. có uy đối với kẻ khác, kể cả chúng tôi. Tuy nhiên qua ánh mắt , chúng tôi thấy tuyệt vọng của con thú kẹt chặt trong lưới. Khi hiểu ý nghĩa của diện và trợ lực của bạn tôi má của hồng lại chút và tia hy vọng có lóe lên trong cái nhìn của .
- Có thể ông Gibson tiết lộ cho ông biết những gì xảy ra giữa chúng tôi? - hỏi với giọng rền vang và run run.
- Có. Sau khi gặp , tôi nhìn nhận là đúng: tất cả những gì ông Gibson về ảnh hưởng của với ông ta và trong sáng trong mối quan hệ giữa ông ta và . Nhưng tại sao chi tiết này được tiết lộ cho dự thẩm - Holmes .
- Tôi đâu có ngờ rằng, chuyện khó tin như thế lại được chấp nhận. Trước đây tôi cho rằng cứ nhẫn nại, nội vụ tự nó sáng tỏ, khỏi cần đào sâu vào những chi tiết đau lòng về đời tư của gia đình đó. Nhưng giờ đây tôi thấy thay vì sáng tỏ, câu chuyện lại trầm trọng thêm ra.
- Thưa ! - Holmes lớn - Tôi thỉnh cầu đừng nuôi ảo vọng gì về hướng đó. Luật sư Cummings cho biết rằng tất cả các lá bài đều bất lợi cho ta. rằng có gì nguy hại cho là ác độc, là lừa bịp. hãy giúp chúng tôi để làm nổ bùng ?
- Tôi giấu gì quý ông?
- Vậy hãy cho chúng tôi về mối quan hệ thực tế giữa và bà Gibson.
- Bà ấy ghét tôi, thưa ông Holmes. Bà ghét tôi với tất cả bạo lực của tính khí nhiệt đới của bà. Ðó là người đàn bà bao giờ ngừng ở lưng chừng. Bà ấy thương ông bao nhiêu thù ghét tôi bấy nhiêu. Có thể bà ấy hiểu lầm về mối quan hệ giữa tôi với ông ấy. Tôi hề muốn phá gia đình của bà ấy. Bà thương chồng nhiều đến nỗi bà thể hiểu được cái mối liên lạc trí thức, đạo lý ràng buộc chồng bà với tôi. Bà thể hiểu rằng chỉ vì muốn tạo ảnh hưởng tốt cho ông ấy mà tôi còn nấn ná ở trong căn nhà đó. Giờ đây, tôi mới hiểu là tôi sai lầm khi chịu dứt khoát. thể nào biện minh diện của tôi tại nơi mà tôi là nguồn gốc của đại họa. Nhưng, dù tôi ra , bất hạnh vẫn tồn tại ở gia đình đó.
- Dunbar, tôi khẩn khoản cầu kể cho chúng tôi nghe những gì xảy ra đêm đó.
- Thưa ông, tôi biết gì kể nấy, nhưng chứng minh gì được đâu. Nhưng có những dữ kiện thiết yếu mà tôi thấy thể nào giải thích được.
- Nếu cung cấp đừ kiện cho chúng tôi may ra có người giải thích được.
- diện của tôi tại cầu Thor đêm đó do giấy mời của bà Gibson gửi lúc sáng. Giấy này để ở bàn phòng học, bà ấy cầu tôi gặp bà sau cơm tối vì bà có điều quan trọng cần với tôi. Vì bà ấy muốn rằng gặp gỡ đó được giữ bí mật nên thư hồi được đặt ở chỗ đồng hồ mặt trời ngoài vườn và bà còn cầu tôi đốt bức thư của bà sau khi coi xong. Tôi ném bức thư gió vào trong lò sưởi. Bà này rất sợ chồng, ông này xử với bà rất thô bạo. Do đó, tôi nghĩ bà lén lút vì giấu chồng.
- Vậy mà bà ấy lại giữ rất kỹ lá thư trả lời.
- Ðúng thế! Tôi rất ngạc nhiên khi biết bà cầm trong tay!
- Rồi chuyện gì xảy ra sau đó?
- Tôi đến như hẹn. Khi tôi đến nơi bà ấy có mặt ở đó. Thú , lúc bấy giờ, tôi mới lường được mức độ thù hận mà người đàn bà đáng thương này dành cho tôi. Bà ấy như điên… và tôi tin rằng bà ấy điên . thù hận dồn nén bấy lâu. Tôi lặp lại những gì bà với tôi. Chỉ biết là bà tuôn ra những thác từ ngữ hãi hùng, những lời lẽ mà tôi bao giờ dám lặp lại. Tôi trả lời tiếng nào. Tôi bịt tai, chạy trốn. Khi tôi bỏ , bà ta vẫn đứng ở đầu cầu gởi theo tôi đủ mọi lời nguyền rủa.
- Ngay tại chỗ người ta tìm ra xác chết của bà ấy?
- Cách đó vài yard.
- Nếu bà ấy bị bắn sau khi chạy chẳng được bao lâu tại sao hề nghe gì cả?
- Thưa ông Holmes, tiếng nổ làm tôi hoảng hốt đến độ chỉ muốn tìm bình yên trong phòng tôi thôi. Lúc bấy giờ tôi còn để ý đến cái gì nữa.
- quay về phòng. Từ lúc đó đến sáng có rời phòng ?
- Có! Khi cái tin bà ấy bị giết loan truyền, tôi cùng chạy ra với nhiều người khác.
- có trông thấy ông Gibson ?
- Có ông ấy từ cầu về. Ông sai mời bác sĩ và cảnh sát.
- Theo ông ấy có bị chấn động chứ.
- Ông Gìbson là con người sắt đá, tự chủ cao độ. Tôi tin rằng ông ấy để lộ nhiều xúc động ra ngoài. Nhưng, là người biết ông ấy, tôi tin rằng ông ấy bị xúc động mạnh.
- Bây giờ, chúng ta đề cập đến điểm quan trọng nhất: cây súng lục được tìm thấy trong phòng , nhưng trước đó, có thấy cây súng này ?
- Chưa bao giờ, tôi xin thề!
- Nó bị phát vào lúc nào?
- Sáng hôm sau, khi cảnh sát bắt đầu điều tra.
- Ngay giữa đống đồ đạc của ?
- Ðúng vậy. Trong tủ của tôi, dưới cái áo dài.
- biết nó được để lại đó từ lúc nào.
- Sáng hôm trước có ở đó!
- Sao biết?
- Vì tôi có dọn dẹp, sắp đặt tủ.
- Có lẽ có ai đó vào phòng , đặt cây súng vào tủ để làm cho bị buộc tội.
- Có lẽ!
- Nhưng lúc nào?
- Có thể vào giờ cơm hoặc trong lúc tôi ở trong phòng học của đứa bé.
- Ở nơi nhận bức thư?
- Ðúng thế! Tôi ở phòng học suốt buổi sáng.
- Cám ơn . thấy còn có gì khác có thể giúp chúng tôi ?
- .
- Tôi có ghi nhận dấu vết va chạm cực mạnh thành cầu. Vết tích mới toanh. có giải thích nào cho dấu vết này ?
- Có thể chỉ là trùng hợp ngẫu nhiên.
- Nó cực kỳ dị thường Dunbar à. Tại sao có vết tích này lúc xảy ra án mạng? Tại sao lại ngay chỗ đó? Làm sao tạo ra nó được? Phải có **ng chạm rất mạnh chứ.
Holmes im lặng. Khuôn mặt nhọn của đột ngột có vẻ xa xăm, căng thẳng. thay đổi này cho thấy tâm trí hoạt động mạnh. Tất cả từ luật sư, người nữ tù đến tôi ai dám làm gián đoạn suy tư của . Bỗng nhảy ra khỏi ghế, la to:
- Watson! Ðứng lên! Ðứng lên!
- Có gì vậy Holmes!
- Hãy an tâm, Dunbar thân mến! Ông Cummings, tôi liên lạc với ông. Với tiếp tay của thần công lý, tôi nộp cho ông hồ sơ làm rung chuyển nước . Mai có tin, Dunbar. Hãy tin tôi, mây mù tan biến. Tôi có cơ sở để hy vọng rằng ánh sáng thực phá tan mây mù.
Từ Winchester về Thor bao xa, nhưng chuyến như đài dằng dặc vì nóng lòng của tôi cũng như của Holmes. ta ngồi yên được, cứ tới, lui trong toa xe, vừa gõ lên đệm xe. Khi tàu gần tới nơi, ngồi lại, đối diện với tôi. Trong toa hạng nhất, chỉ có hai chúng tôi. nhìn vào mắt tôi, tinh nghịch, :
- Watson! Hình như dù dạo, cũng mang súng theo chứ!
- Ðúng thế! Ðôi khi tôi cũng đãng trí về mặt này.
Tôi rút súng trong túi ra. Ðó là cây súng ngắn, gọn, nhưng rất công hiệu. Holmes cầm súng, cài chốt an toàn, tháo đạn ra rồi khám xét kỹ.
- Nặng, quá nặng! - Holmes - biết Watson. Tôi cho rằng súng của có liên quan chặt chẽ với điều bí mà chúng ta sắp làm sáng tỏ.
- đùa à?
- Tôi nghiêm chỉnh đấy. Chúng ta phải thử nghiệm. Nếu đúng mọi việc sáng tỏ. hãy để dành lại viên, chỉ lắp năm viên khác vào đây và đóng cái chốt an toàn. Xong nhé!
Tôi có tia sáng nào trong gợi ý của Holmes mà cũng làm cho làm sáng tỏ. Và 15 phút sau chúng tôi có mặt tại cái lâu đài bí . Ông thượng sĩ cảnh sát ra đón chúng tôi.
- Có dấu vết mới sao, ông Holmes?
- Tất cả tùy thuộc vận hành của cây súng này. Nó đây! Nào, ông cảnh sát, tôi cần 10 yard dây.
tiệm tạp hóa trong làng bán cho chúng tôi số dây đó. Holmes lộ vẻ hài lòng:
- Đây là những gì chúng ta cần. Giờ đây, chúng ta lên đường nốt chặng nhất của cuộc hành trình.
Mặt trời xế bóng, biến cái bưng biền gợn sóng của Hampshire thành cảnh thu lộng lẫy. Thượng sĩ Conventry cạnh chúng tôi. Ðôi mắt thiếu tin tưởng cho thấy ông ngờ vực quân bình thần kinh của bạn tôi. Khi tới gần trường, tôi thấy Holmes căng thẳng thần kinh.
- Ðược rồi! - Holmes .
Trong khi , ta cột chặt đầu dây vào báng súng lục. Khi tới đầu cầu, theo hướng dẫn của người cảnh sát, Holmes thận trọng đánh dấu dưới đất vị trí chính xác của nơi xác chết nằm. Rồi lục lọi các bụi cây xung quanh, kiếm viên đá to. cột cục đá này vào đầu kia của sợi dây và treo nó bao lơn cầu sao cho nó đu đưa thoải mái mặt nước. bèn đứng vào vị trí của xác bà Gibson, tay cầm súng, với sợi dây căng thẳng giữa báng súng và cục đá nặng.
- Vào việc!
Holmes la lớn. Vừa xong, giơ súng ngang đầu, rồi thả ra. Trong giây, cây súng bị kéo bởi sức nặng của cục đá, va vào bao lơn cầu tiếng “cạch” khô khan, văng lên cao rồi lọt xuống nước.
Cây súng vừa rời khỏi tay Holmes chạy tới quỳ bên cạnh cầu xem xét. hân hoan la lên:
- Chưa có chứng minh nào hoàn chỉnh hơn. Thấy Watson, cây súng của giải bài toán.
Vừa chỉ vào vết trầy cùng dạng với vết cũ thành cầu.
- Ðêm nay ta nghỉ tại cái quán trong làng.
tiếp rồi nhìn viên thượng sĩ cảnh sát ngạc nhiên.
- Chắc ông có cái vợt để vớt cây súng của bạn tôi? Cạnh đó ông cũng tìm thấy cây súng nữa dính với sợi nhợ và cục đá mà người đàn bà mưu dùng để ngụy trang tự sát của mình và gán tội sát nhân cho kẻ vô tội. Ông vui lòng thông báo cho ông Gibson hay rằng tôi gặp ông ấy vào sáng mai, sau khi những điều cần thiết được thực để minh oan cho Dunbar.
Giữa đêm khuya, trong lúc chúng tôi thanh thản hút thuốc trong quán, Holmes tóm lược cho tôi diễn tiến nội vụ:
- Tôi sợ rằng ghép thêm vụ án cầu Thor chả tăng thêm danh tiếng cho tôi. Tôi quá chậm lụt, thiếu hẳn kết hợp giữa trí tưởng tượng và óc thực tế. Tôi thú rằng cái vết trầy là chứng tích đủ để gợi cho tôi lời giải đáp đúng. Tôi tự chê trách là thấy được sớm hơn.
Phải nhìn nhận cái hoạt động tinh tế và sâu sắc của người đàn bà bất hạnh ấy. Chắc chắn bà ấy còn kết tội gia sư về những cử chỉ thô lỗ của chồng bà đối với bà. Do đó bà ta có ý định tự sát. Nhưng phải tự sát cách nào mà đối thủ của bà bị cột vào vận mạng tồi tệ hơn cái chết của bà.
Bà ta khéo léo buộc Dunbar viết bức thư hồi . Tờ giấy này cho thấy gia sư chọn phạm trường. Quyết chí làm cho giấy này phát , bà giữ chặt tới phút chót. Chỉ điều này đủ cho giáo phải bị tạm giam. Bà lại ăn cắp trong các súng lục của chồng. Lại giấu thêm súng khác, giống hệt, vào buổi sáng, trong tủ giáo sau khi vứt bớt viên đạn ở ngoài rừng. Rồi bà ra cầu, bày ra cách khá tinh vi này để vứt bỏ vũ khí sau khi tự tử. Khi Dunbar xuất , bà ta dùng những phút chót để tuôn ra tất cả những thù hận phứa chất trong người. Và sau khi Dunbar chịu nổi nhục mạ, bỏ , bà ta thực ý định của mình.
Mỗi khâu được ráp và dây chuyền hoàn chỉnh. Báo chí có thể chê trách cảnh sát nạo vét cái ao tức khắc. Nhưng khung cảnh rộng mênh mông lại, chằng chịt lau sậy làm sao nạo vét dễ dàng, hơn nữa lại biết để kiếm cái gì.

8. Người 4 chân

chiều chủ nhật đầu tháng 9-1903. Holmes gởi cho tôi bức điện ngắn ngủi: “Tới ngay, dầu rảnh cũng phải đến”.
diện của tôi trở thành trong các thói quen của Holmes, giống như cây vĩ cầm, thuốc lá nặng, cái tẩu cũ kỹ, các sách tham khảo... Khi mà công việc quá nhiều và cần người tin cậy, tôi là người đầu tiên ấy nghĩ đến. Nhưng chỉ vậy, tôi còn như viên đá mài cho tâm trí . thích có mặt của tôi, vì tôi cũng bắt chước suy luận như , những sai lầm của tôi, hoặc những ý kiến của tôi đôi khi làm lóe lên những gợi ý cho ấy.
Khi tới ngôi nhà ở phố Baker, tôi thấy ngồi co ro trong ghế bành: hai đầu gối co lại, miệng ngậm cái tẩu, trán đầy rẫy vết nhăn. Chắc chắn rối trí về bài toán hóc búa. lấy tay đẩy ghế bành cho tôi.
- Watson này, tôi nghĩ tới việc viết chuyên khảo về công dụng của chó trong nghề thám tử.
- Ðề tài này được nghiên cứu nhiều rồi.
- Có lẽ còn nhớ trong vụ án mà muốn làm tăng tính giật gân, đặt tên là “Những cây dẻ đỏ”. Trong vụ ấy, ta chỉ cần quan sát kỹ tính khí của đứa bé, mà suy đoán ra các thói quen gây tội ác của người cha.
- Vâng, tôi còn nhớ khá .
- Cái lý luận của tôi về chó cũng tương tự. Con chó là phản ánh của đời sống gia đình. Có bao giờ gặp con chó đú đởn trong gia đình sầu thảm, hoặc con chó u sầu trong gia đình hạnh phúc . Người càu nhàu có chó càu nhàu, người nguy hiểm có chó nguy hiểm. Còn con chó ngông có thể phản ánh gia đình kỳ khôi.
- Hơi võ đoán đó! - Tôi lắc đầu .
Holmes nhét thuốc vào cái tẩu, thèm để ý tới lời bình phẩm của tôi.
- áp dụng những điều tôi vừa vào thực tế ăn khớp với cái vụ mà tôi điều tra. Tôi tìm câu giải đáp “Tại sao Roy, con chó loại sói trung thành của giáo sư Presbury lại cắn ông ấy?”.
Tôi thả mình xuống ghế trở lại, thất vọng.
- Có phải vì cần trả lời câu hỏi thô thiển này mà tôi bị kéo đến đây?
Holmes liếc tôi.
- bao giờ cũng vẫn thế! - Holmes to - Ðến bao giờ hiểu được rằng hậu quả nghiêm trọng nhất lại có thể bắt nguồn từ những chuyện lặt vặt. lạ sao, khi ta thoạt nghe giáo sư cao niên, có danh vọng, có con chó loại sói làm bạn thân nhất, rồi ông ta lại bị chính con chó ấy tấn công hai lần? Nào, Watson nghĩ sao!
- Con này điên?
- Giả sử là thế, nhưng phải coi lại, vì nó tấn công ai khác cả, nó chỉ tấn công ông chủ của nó vào những dịp rất đặc biệt. Lạ lắm, Watson ạ!... Nhưng chàng rể tương lai Bennett của ông ta lại đến trước hẹn. Tiếng chuông của ta đó. Tôi tưởng có thể chuyện với nhiều hơn trước khi tiếp ta.
Chúng tôi nghe tiếng bước chân nhanh nhẹn đến cầu thang, rồi những tiếng gõ cửa khô khan. Lát sau, người bước vào. Ðó là người trạc 30 tuổi, cao ráo, gọn ghẽ, đẹp trai, nhưng có cái dáng của sinh viên rụt rè hơn là người lịch lãm, Bennett bắt tay Holmes rồi nhìn tôi ngạc nhiên.
- Việc này rất tế nhị, ông Holmes, tôi phải dè dặt khi chuyện đó trước người thứ ba.
- Ông khỏi lo! Bác sĩ Watson đây là thân của dè dặt, và tôi cũng thú với ông rằng trong vụ này tôi thực cần phụ tá.
- Tùy ông, ông Holmes, xin ông thông cảm cho tôi.
- Watson, đây là ông Trevor Bennett, trợ lý kỹ thuật của vị giáo sư, sống cùng nhà đồng thời là vị hôn phu của con duy nhất của giáo sư Presbury. Do đó, ta biết rằng giáo sư có thể tin vào lòng trung nghĩa và tận tụy của ông.
- Thưa ông Holmes, bác sĩ Watson biết tình hình chưa?
- Tôi chưa có thời giờ để trình bày.
- Như vậy tôi phải quay lại các dữ kiện cũ trước khi qua cái mới.
- Tôi làm chuyện đó cho - Holmes chen vào - Giáo sư Presbury nổi tiếng khắp châu Âu, ông dành hết thời giờ cho việc nghiên cứu, ông có bị tai tiếng gì. Ông góa vợ và có tên là Edith. Ông có tính thực tế, năng nổ. Cho tới cách nay vài tháng, tình hình là như thế.
Sau đó cuộc đời của ông bước qua bước ngoặt. Lúc ông 61 tuổi, ông hứa hôn với con của giáo sư Morphy, đồng nghiệp của ông tại bộ môn cơ thể học so sánh. thiếu nữ Alice Morphy vẹn toàn cả hai mặt thể chất vả trí tuệ nên vị giáo sư của chúng ta có đủ lý do để chết mê chết mệt. Nhưng, gia đình tán đồng.
- Chúng tôi thấy rằng đam mê này hơi lố bịch. - Thân chủ của chúng tôi xen vào, hơn.
- Rất đúng! Lố bịch và dị hợm. Tuy nhiên giáo sư Presbury giàu lắm, nên bố bé phản đối đâu. bé đương nhiên nhiều tham vọng.
- ấy có vẻ thản nhiên về tuổi tác, bất chấp cái lập dị của vị giáo sư. Vào thời gian này, chuyện đột ngột xảy ra, làm đảo lộn nếp sống đều đặn của vị giáo sư: ông làm những điều trước đây ông chưa hề làm. Ông ra mà đâu, vắng nhà 15 ngày, rồi quay về trong trạng thái mệt nhoài. Nhưng ngẫu nhiên thân chủ của chúng ta là ông Bennett đây, nhận được bức thư của người bạn thời sinh viên tại Prague, Tiệp Khắc. Lá thư báo cho biết có thấy giáo sư Presbury ở bên đó, nhưng thể chuyện với nhau được. Nhờ vậy gia đình mới biết giáo sư Prague. Sau chuyến này, giáo sư thay đổi tính tình, ông trở nên thâm trầm, dè dặt. Gia đình có cảm giác rằng ông còn là người cũ nữa.
Ông sống dưới bóng đen che lấp các đức tính cao đẹp của ông. Trí thông minh của ông vẫn nguyên vẹn, các bài giảng cơ thể học so sánh vẫn tuyệt hảo như cũ. Tuy nhiên có cái gì rất mới, làm cho gia đình buồn lo và kinh ngạc. Con ông rất thân thiết với ông, nhiều lần cố gắng khôi phục cái thâm tình cố cựu và đâm thủng cái mặt nạ bí mật này. Cả ông Bennett đây cũng hết sức cố gắng, nhưng đành chịu thua. Và giờ đây, tôi xin nhường lời cho ông Bennett để về mấy lá thư.
- Thưa bác sĩ Watson, giáo sư hề giấu tôi điều gì. Con trai hoặc em trai chưa chắc được ông tín nhiệm bằng. Với tư cách là thư ký riêng, tôi được phép bóc ra và phân loại các thư tín và giấy tờ của ông. Vài ngày sau khi từ Prague về, ông bảo tôi rằng số thư có thể từ London về, có đánh dấu chéo dưới con tem phải để riêng cho ông. Thực tế, có nhiều thư có đánh chéo, tuồng chữ của người gởi có vẻ là người ít học. Tôi biết ông ấy có trả lời những lá thư này hay , vì các lá thư hồi có qua tay tôi.
- Còn về cái hộp? - Holmes .
- Khi từ Prague về, giáo sư có mang cái hộp bằng gỗ. Ðó là điêu khắc quái đản theo kiểu Ðức. Ông để nó trong cái tủ dụng cụ. hôm trong lúc tìm cái mỏ vịt, tôi nâng cái hộp lên. Lạ lùng thay ông ấy bỗng nổi trận lôi đình và trách móc tò mò của tôi bằng các lời lẽ được lịch . Tình huống này xảy ra lần đầu tiên với tôi, làm tôi đau khổ. Tôi cố giải thích rằng tôi chỉ **ng cái hộp hoàn toàn vì vô tình. Tuy vậy suốt đêm đó, ông nhìn tôi cách thiếu thiện cảm và tôi thấy ông nghi ngờ tôi chuyện gì đó.
Ông Bennett rút từ trong túi ra tập nhật ký và thêm:
- Chuyện này xảy ra vào ngày 2 tháng 7.
- Ông đúng là nhân chứng tuyệt hảo. Có lẽ tôi cần đến các ngày tháng mà ông ghi - Holmes lớn.
- Kể từ khi tôi để ý đến những cái bất bình thường trong cánh xử thế của ông thầy, tôi tự nhủ rằng tôi có nhiệm vụ nghiên cứu trường hợp của ông. Do đó tôi có thể xác định rằng cũng vào chính cái ngày 2-7 này mà con chó Roy tấn công ông khi ông rời văn phòng để ra hành lang.
Màn này được tái diễn vào những ngày 11-7 và 20-7. Sau các cuộc tấn công này, chúng tôi phải nhốt Roy vào chuồng ngựa. Ðó là con thú mà chúng tôi thương, vì nó rất mến chủ... Tuy nhiên tôi ngại việc lạm dụng nhẫn nại của hai ông.
Ông Bennett mấy tiếng sau với giọng trách móc, vì ràng Holmes chú ý nghe nữa. Mặt se lại, mắt nhìn lên trần nhà. lúc sau như tỉnh lại...
- Dị kỳ, rất dị kỳ - thầm - Tôi chưa biết các chi tiết này, ông Bennett. Theo tôi chúng ta đến cái mấu chốt của nội vụ.
Khuôn mặt khả ái của thân chủ tôi sa sầm lại.
- Ðiều tôi sắp kể tiếp theo đây xảy ra vào đêm hôm kia, lúc 2 giờ sáng. Tôi nằm, nhưng ngủ. Tôi nghe tiếng động mạnh, dường như phát sinh từ hành lang...
- Vào ngày... ? - Holmes hỏi.
Khách của chúng tôi che giấu được bực dọc trước ngắt ngang này.
- Tôi là đêm hôm kia, tức là nhằm ngày 4-9.
Holmes cúi đầu cười.
- Ông hãy tiếp tục.
- Tôi thỉnh cầu ông thầy ngủ ở cuối hành lang. Do đó nếu muốn xuống cầu thang, phải ngang qua cửa phòng tôi. là hãi hùng, thưa ông Holmes! Hành lang tối đen, ngay giữa có cửa sổ để lọt ít ánh sáng. Nhờ đó, tôi thấy ai ở ngoài đó. Chính là ông, ông bò, thưa ông Holmes, bò! Ðúng ra là bằng tay và chân, cái đầu đong đưa giữa hai tay. Giáo sư ta di chuyển khá dễ dàng. Tôi điếng người, đứng trơ như phỗng đá khi ông tiến tới cửa phòng. Tôi chận lại, hỏi xem để giúp đỡ. Ông đứng dậy ngay tức khắc, chửi vào mặt tôi rồi hối hả chạy xuống cầu thang. Tôi ngồi rình hơn giờ, đến gần sáng mới về phòng.
- Nào, Watson, nghĩ sao về tượng này? - Holmes hỏi tôi với dáng điệu của nhà sinh lý học.
- Có lẽ là đau lưng. Theo kinh nghiệm của tôi khi đau lưng nặng có thể buộc mình phải bò khi di chuyển nhưng làm đổi tính khí của con bệnh.
- Giỏi đó, Watson. luôn đưa chúng tôi trở về với thực tế. Nhưng chúng ta khó mà chấp nhận giả thiết đau lưng vì ông ta có thể đứng thẳng tức khắc mà.
- Ông vẫn khỏe như trước giờ. - Bennett . - Mấy lúc này lại khỏe hơn trước nhiều lắm. Nhưng mà việc lại cụ thể ràng ràng đó! Cảnh sát chả giúp đỡ chúng tôi được gì. Chúng tôi vô cùng lo lắng, có cảm giác tới tai họa. Edith cũng đồng ý với chúng tôi rằng thể khoanh tay ngồi chờ.
- Quả là việc quái đản. nghĩ gì đó Watson?
- Về phương diện y khoa, tôi mong đây là bệnh tâm thần. vận hành của não bộ bị xáo trộn bởi chuyện tình ái ông ta du lịch nước ngoài để chữa bệnh đó. Thư từ và cái hộp có thể liên quan tới cuộc thương lượng riêng tư, thí dụ vay mượn hay những cổ phiếu mà ông cất kỹ trong cái hộp.
- Còn con chó loại sói có thể đồng ý với cuộc thương lượng nọ. đâu, Watson à! Có chuyện khác trong nhất thời , tôi chỉ có thể gợi ý rằng...
ai có thể biết Sherlock Holmes gợi ý cái gì, bởi vì lúc đó cửa mở và thiếu nữ bước vào. Ông Bennett nhảy bổ tới, la to, giang hai tay về phía ta:
- Edith! gì hệ trọng chứ ?
- Em cảm thấy cần ở bên , ồ, em sợ lắm, ở mình đằng đó được đâu.
- Ông Holmes, xin giới thiệu vị hôn thê của tôi.
- Hồi nãy giờ chúng ta mò mẫm tới kết luận đó, phải Watson? - Holmes vừa vừa cười. - Thưa Presbury, tôi đoán rằng câu chuyện vừa xảy ra là bước ngoặt mới mà muốn thông báo với chúng tôi?
Người khách nữ của chúng tôi tóc hoe, đẹp, thuộc mẫu người quốc, mỉm cười với Holmes, rồi đến ngồi bên cạnh Bennett.
- Khi Bennett ra khỏi nhà, tôi biết ngay là ta tới đây vì có nhờ đến ông. Thưa ông Holmes, ông có thể giúp đỡ người cha đáng thương của tôi ?
- Tôi hy vọng, thưa . Tuy nhiên, giờ tôi vẫn còn lờ mờ. có thể cho tôi chút ánh sáng?
- Mới đêm qua thôi, suốt ngày tôi thấy ông kỳ cục lắm. Tôi chắc chắn rằng có những lúc ông ta chẳng nhớ gì về việc làm. Ông cụ sống trong giấc mơ dị thường. Và hôm qua là thí dụ. phải cha tôi ở cạnh tôi. Hình hài là ông ta đó, nhưng tâm hồn phải là ông.
- vui lòng cho biết điều gì xảy ra?
- Giữa đêm khuya, tôi bị đánh thức bởi tiếng chó sủa dữ dội. Tội nghiệp Roy! Nó bị xích gần chuồng ngựa. Tôi cần thêm là tôi luôn luôn khóa cửa khi ngủ, vì chúng tôi sống trong sợ hãi liên tục. Phòng tôi ở lầu 2, tấm sáo trước cửa sổ của tôi được kéo lên. Bên ngoài trời sáng trăng. Trong lúc tôi nằm nhìn ánh trăng sáng, lắng nghe tiếng chó sủa tôi rất kinh ngạc khi thấy mặt cha tôi quan sát tôi. Tôi suýt chết vì ngạc nhiên và kinh hoàng. Ông cụ dán mặt vào khung kiếng, ông dơ tay lên như để đẩy cửa kiếng lên. Nếu cửa sổ mở ra, có thể tôi điên rồi. phải là ảo giác đâu. Thú , tôi im lìm trong 20 giây để canh chừng cái đầu đó.
Rồi nó biến mất, tôi dám nhảy ra khỏi giường. Tôi ngồi trơ ra đó, lạnh cóng và run lập cập suốt đêm. Vào lúc ăn sáng, tôi gặp lại ông cụ nét mặt lạnh lùng, dữ tợn làm như ông biết chuyện đêm qua. Tôi cũng chẳng gì, kiếm cớ London và nhạy tới đây.
Holmes có vẻ ngạc nhiên cách sâu xa.
- Thưa , có phòng ở lầu 2, ngoài vườn có cái thang dài ?
- có, thưa ông. Ðó là khía cạnh giản dị của câu chuyện. Ðâu có phương tiện sẵn để leo lên cửa sổ. Thế mà ông cụ lại có mặt ở cửa sổ!
- Chuyện này xảy ra ngày 5-9, đó là điểm gây rắc rối! - Holmes .
Thiếu nữ có vẻ ngạc nhiên. Bennett xen vào:
- Thưa ông, tôi đồng ý. Ông hay hỏi về các ngày tháng của biến cố, chúng quan trọng ra sao?
- Có thể quan trọng, tôi còn thiếu nhiều yếu tố.
- Ông nghĩ tới mối tương quan giữa cơn điên và các giai đoạn của mặt trăng chăng?
- , chắc chắn là . Tôi nghĩ đến chuyện khác hẳn. Ông vui lòng để lại cuốn nhật ký, vì tôi cần kiểm tra lại các ngày đó. Watson này, tôi nghĩ rằng kế hoạch hành động của chúng ta ràng lắm rồi. Presbury cho tin rằng cha ít nhớ hoặc nhớ gì cả vào những ngày đó. Do đó ta viếng ông ta như thể ông định hẹn với chúng ta vào cái ngày mà ông Bennett ghi chép. Chúng ta mở chiến dịch tấn công, sau khi tiếp xúc với ông ta.
- Tuyệt vời! - ông Bennett la lớn - Tuy nhiên tôi cũng cho hay trước rằng: Giáo sư có lúc phát cáu và hung bạo nữa.
Holmes cười:
- Có nhiều lý do vững chắc để chúng ta nên chần chừ, những lý do hấp dẫn nếu giả thiết của tôi là đúng. Ngày mai, thưa ông Bennett, ông gặp chúng tôi tại Camford. Nếu tôi chưa đãng trí, ở đó có cái quán mang tên là “Chequers” bán rượu porto đến nỗi tệ, còn giường nệm sạch . Watson, tôi nghĩ rằng mấy ngày tới chúng ta có thể sống ở những nơi kém dễ chịu hơn.
Sáng thứ hai chúng tôi lên đường đến thành phố có trường đại học nổi tiếng. Holmes chỉ công chuyện với tôi sau khi các va-li được đem vào khách sạn.
- Watson này, chúng ta có thể bắt chẹt ông giáo sư ngay trước giờ cơm. Ông ta phải dạy tới 11 giờ, sau đó mới về nhà.
- Ta ra mắt ông ấy với lý do gì?
Holmes nhìn vào cuốn sổ tay.
- Ðầu óc ông ta lộn xộn rồi. Hôm nay là 26-8. Ta cứ đại rằng hôm nay là ngày ông ta có hẹn với ta. Chắc ông ấy cãi gì đâu. có đủ trâng tráo để ẩu như vậy ?
- Dù sao cũng phải cố gắng.
- Hoan hô Watson! Ðó là phương châm của hãng mình. Người địa phương chắc chắn chỉ đúng ông thầy của chúng ta.
Người địa phương đó là xà ích đánh xe qua các phân khoa đại học, quẹo vào đại lộ mênh mông để đậu trước ngôi nhà xinh xắn, xung quanh có bồn cỏ xanh tươi. Khi xe ngựa ngừng, cái đầu hoa râm xuất tại cửa sổ mặt tiền, nhìn chúng tôi chòng chọc xuyên qua đôi mắt kiếng gọng đồi mồi.
Chúng tôi được đưa vào gặp nhà bác học, con người đầy bí đứng trước mặt chúng tôi. Thoạt nhìn, dáng dấp và cử chỉ của ông lộ nét lập dị nào, con người cao ráo, uy nghiêm. Ðôi mắt có lẽ là điểm đặc sắc nhất: sắc bén, thông minh đến độ xảo quyệt, ông đọc các danh thiếp của chúng tôi.
- Xin mời hai ông ngồi! Tôi có thể giúp gì hai ông?
Holmes nở nụ cười.
- Chính đó là câu chuyện mà chúng tôi xin hỏi ông.
- Hỏi tôi, thưa ông?
- Có lẽ có lầm lẫn rồi. Qua trung gian, tôi được biết giáo sư Presbury thuộc đại học Camford cần đến các dịch vụ của tôi.
- vậy sao? có đâu!
Tôi có cảm giác như tia hung hăng nhen nhúm trong đôi mắt to xám của ông.
- Ông vui lòng cho biết tên, họ của người báo tin.
- Rất tiếc, thưa giáo sư, chuyện mật mà. Nếu có lầm lẫn, sao cả. Tôi thành xin lỗi làm phiền giáo sư.
- Ðâu có dễ dàng như thế được. Tôi cần hỏi cho cặn kẽ, ông có giấy viết tay, thư từ hoặc điện tín để làm bằng ?
- , thưa ông!
- Tôi đoán là ông dám liều mạng rằng tôi mời ông?
- Tôi thích im lặng hơn. - Holmes .
- Nhưng công việc đó đòi hỏi phải trả lời. - Giáo sư Presbury với giọng chua cay - Nhưng, tôi vẫn có, cần đến mấy ông.
Ông băng qua văn phòng và bấm chuông, ông bạn Bennett xuất .
- Vào đây, ông Bennett. Hai ông này từ London tới có cảm giác rằng họ được mời đến. Thư từ của tôi đều qua tay ông, ông có thấy thư tôi gửi cho người tên Sherlock Holmes ?
- , thưa ông. - Bennett đỏ mặt trả lời.
- Dứt khoát chưa nào? - Giáo sư vừa vừa nhìn Holmes cách thiếu thiện cảm - Giờ đây, ông...
Ông ưỡn ngực ra, xòe hai tay để lên bàn.
-… Ðối với tôi hình như hai ông đây ở trong tình huống cần giải thích.
Holmes vươn vai.
- lần nữa, tôi xin lỗi quấy rầy ông cách vô ích.
- Chưa được đâu, ông Holmes? - ông già la to.
Diện mạo ông ta trở nên hung ác phi thường, tiếng vang vang như sấm sét, ông đứng chận ngang cửa đưa hai nắm tay:
- Hai ông thể ra khỏi nơi đây cách dễ dàng như thế!
Cơn thịnh nộ làm thay đổi hình dạng, đường nét của ông, làm ông mất hết lương tri. Tôi tưởng đâu phải ẩu đả để thoát ra.
- Kính thưa giáo sư! - ông Bennett lớn - Xin nghĩ tới vị thế của giáo sư, kính xin giáo sư nghĩ tới tai tiếng của mình trong trường đại học. Ông Holmes là nhân vật ai cũng biết tên. Giáo sư thể thất lễ như vậy.
Miễn cưỡng, giáo sư tránh qua bên cho chúng tôi qua. Sau đó, chúng tôi tìm êm ả ở ngoài đường phố.
- Hệ thống thần kinh của nhà bác học hơi xuệch xoạc. - Holmes - Ðột kích như vậy là liều lĩnh , nhưng tôi cần có cuộc tiếp xúc cá nhân này. Hãy coi chừng, Watson. Hình như ông cụ theo chúng ta.
- Chắc chắn ông ấy phải đuổi theo...
Quả ai đó chạy bịch bịch sau lưng chúng tôi. Nhưng may mắn phải ông giáo sư mà là người cộng tác viên của ông ta.
- Tôi rất tiếc, thưa ông Holmes! Tôi thành xin lỗi hai ông.
- sao cả, ông Bennett thân mến. Nhưng cái lặt vặt như vậy xảy ra rất thường đối với nghề nghiệp của chúng tôi.
- Chưa bao giờ tôi thấy ông ấy ở trong tình trạng tương tự. Giờ đây ông hiểu tại sao con ông ta và tôi sợ cuống cuồng. Nhưng tâm trí ông ta rất minh mẫn.
- Quá minh mẫn chứ! - Holmes - Tôi tính toán sai. Trí nhớ của ông ta minh mẫn hơn cả mức dự đoán của tôi. Nhân tiện, ông vui lòng chỉ cho chúng tôi cái cửa sổ của Presbury.
Ông Bennett rẽ con đường xuyên qua các bụi cây và chúng tôi thấy mặt của ngôi nhà.
- Kìa! Căn thứ nhì bên trái.
- Tôi thể nào leo lên đó, cho dù có dây leo bên dưới và ống nước bên cung cấp điểm tựa hay chỗ để bấu vào.
- Chính tôi đây cũng phải trầy da tróc vẩy mới lên tới đó. - ông Bennett .
- Ðương nhiên. Ðối với người bình thường đó là thành tích đầy nguy hiểm.
- Tôi còn muốn với ông chuyện khác nữa, ông Holmes. Tôi có tên của người bạn ở London thường viết thư cho giáo sư. Sáng nay giáo sư có gởi cho ông ta lá thư. Tôi có ghi lại cái địa chỉ của ông ta giấy thấm. Tôi làm ông việc bẩn thỉu, trong lúc được tin cậy như bạn tri , nhưng biết làm sao bây giờ.
Holmes đọc tờ giấy mà Bennett đưa, rồi bỏ nó vào túi :
- Dorak? Tên gì lạ kỳ? Hay quá, đây là cái khâu to tướng trong cái dây chuyền. Chiều mai chúng tôi về London, thưa ông Bennett. Lưu lại đây chả có ích lợi gì cả. Chúng tôi thể bắt nhốt giáo sư được vì ông ta có phạm tội ác gì đâu và cũng thể xích ông ta lại được, bởi vì bệnh điên của giáo sư chưa chứng minh được. Cho tới giờ phút này thể dự trù biện pháp nào cả.
- Nhưng lẽ chúng ta bó tay?
- Hãy kiên nhẫn! việc qua bước ngoặt. Nếu tôi tính toán lầm, ngày thứ ba tới, giáo sư lên cơn. Ngày đó, chúng tôi có mặt tại Camford. Ngồi ở đây chờ đợi thoải mái chút nào, ngoài ra tôi đề nghị Presbury nên nán lại ở London thêm thời gian nữa.
- Ðược.
- Tóm lại ấy phải nán lại London cho đến khi nào bảo đảm rằng mọi hiểm nguy tan biến. Từ đây tới đó, ông chớ có chọc ông ta giận, ông ấy mà vui, mọi êm xuôi.
- Ông ấy kìa! - Bennett .
Xuyên qua các nhánh cây, chúng tôi thấy cái dáng cao dong dỏng đứng trước cửa chính, nhìn tứ phương, ông nghiêng người ra phía trước, hai tay vung vẩy, đầu quay trái rồi quay phải. Viên thư ký vội vã thuồn, vượt các bụi rậm để về với giáo sư. Hai người cùng nhau trở vào nhà, chuyện huyên thuyên và hăng say.
- Tôi đoán rằng ông cụ cộng hai với hai. - Holmes với tôi đường về quán trọ - Ông ta tỏ ra có não bộ logic đặc biệt. Ðành rằng ông hung dữ nhưng ở vị trí của ông, ông có đủ lý do để nổi điên. Ông ta thấy có thám tử theo dõi và chắc chắn nghi ngờ con và con rể tương lai báo động. Ông bạn Bennett của chúng ta phải trải qua những giờ phút sóng gió.
Holmes dừng chân tại bưu điện để đánh bức điện tín. Ngay tối hôm đó chúng tôi nhận được hồi . cho tôi xem: “Tôi tới đại lộ Commercial và thấy Dorak rồi. Người dễ thương, gốc Bohemia. Sở hữu cửa hàng lớn. Mercier”.
- chưa biết Mereier - Holmes giải thích cho tôi - Tôi mới tuyển. ta lo công việc thường ngày. Chúng ta cần biết về người mà vị giáo sư liên lạc thư tín. Quốc tịch của người này làm tôi nhớ lại chuyến Prague của giáo sư.
- Cám ơn Thượng đế! - Tôi . - Mãi tới nay mới gặp cái màn này khớp với cái kia. Cho tới giờ phút này, chúng ta đứng trước loạt dữ kiện giải thích được và có liên quan gì với nhau. Thí dụ có cái tương quan gì giữa con chó dữ và lưu ngụ tại Prague hoặc giữa hai dữ kiện này với người mà vào đêm nào đó, di chuyển bằng bốn chân.
Holmes vừa xua tay, vừa cười. Chúng tôi ngồi tại bộ xa-lông của khách sạn xưa, trước chai rượu porto.
- Nào, để khởi , chúng ta lấy mấy ngày ra nghiên cứu cho vui.
Holmes rồi chúm các ngón tay lại, lấy dáng điệu của thầy giáo làng lên lớp.
- Cuốn nhật ký của chàng thanh niên cho ta thấy rằng các xáo trộn bùng nổ trước tiên vào ngày 2-7 rồi cứ tái diễn 9 ngày lần, trừ biệt lệ. Cái cơn kế chót là 26-8, còn cơn chót là ngày 3-9 và sắp tới là ngày 12-9?
- Tôi đồng ý.
Chúng ta đưa ra giả thiết tạm như sau:
- Cứ 9 ngày, ông ta uống liều thuốc mạnh, có hiệu quả thoảng qua nhưng cực kỳ độc hại. Tính khí ông già đương nhiên chịu ảnh hưởng của chất độc dược này. Ông có thói quen này lúc ở Prague và nay qua trung gian của người ông ta vẫn được cung cấp thuốc. Mạch lạc chưa, Watson?
- Còn con chó, còn cái đầu tại cửa sổ. Còn di chuyển bằng bốn chân ở ngoài hành lang?
- Chúng ta có khởi điểm. Còn từ đây tới thứ ba tuần sau, vào ngày 12-9, tôi hy vọng được cái gì mới. Trong khi chờ đợi, chúng ta chỉ có mỗi việc làm là giữ mối liên lạc với bạn Bennett và tận hưởng những niềm vui tại thành phố đáng này.
Sáng hôm sau, Bennett trốn ra để cho tin mới. Ðúng như Holmes dự đoán, ta phải trải qua những giây phút khá nhức đầu. Tuy trực tiếp cáo buộc về việc chúng tôi đột nhập vào nhà, nhưng ông giáo sư năng với bằng ngôn ngữ cực kỳ thô bạo và nghi ngờ về các biến cố xảy ra. Tuy nhiên, sáng nay ông trở lại bình thường, vẫn lên lớp cách tuyệt hảo như thường lệ.
- Trừ những cơn khủng hoảng kỳ cục, - Bennett - Tôi thấy ông dạt dào sinh khí hơn bao giờ hết, và não bộ của ông vận hành tuyệt hảo. Tuy nhiên ông còn là người cũ, người mà chúng tôi quen thuộc.
- Theo tôi, có chi phải sợ trong vòng tuần. - Holmes đáp - Tôi có nhiều việc khác nữa. Còn bác sĩ Watson cũng có số bệnh nhân chờ. Ta dành phải hẹn nhau vào thứ ba tới, tại quán này. Trước khi tạm biệt nhau, tôi hy vọng có khả năng giải thích hoặc đánh tan các ưu tư làm cho gia đình ông điêu đứng. Từ đây tới đó, nhớ liên lạc với chúng tôi bằng thư.
Mấy ngày sau đó, tôi gặp lại Holmes nữa. Nhưng tới thứ hai, tôi nhận điện văn ngắn, bảo tôi đến vào ngày hôm sau. Trong lúc tàu lăn bánh về hướng Camford, Holmes báo cho tôi biết rằng có biến cố mới xảy ra. yên ấm ngự trị trong gia đình, vì giáo sư Presbury xử thế hoàn toàn bình thường.
Khi gặp lại chúng tôi tại khách sạn vào tối hôm đó, Bennett :
- Hôm nay ông có nhận từ London gói và cái thư có dấu chéo dưới con tem, ông **ng tới. Ngoài ra, còn gì khác để báo cáo.
- Bấy nhiêu có thể là đủ rồi. - Holmes thầm với nụ cười ảm đạm. – Ông Bennett, tôi tin rằng chúng ta tới kết luận này ngay đêm nay. Nếu các suy đoán của tôi mà đúng, vụ này chín mùi rồi. Từ giờ cho tới đó, ta phải liên tục cảnh giác. Nếu nghe ông bò ngang cửa phòng làm lơ , chỉ kín đáo theo dõi. Bác sĩ Watson và tôi chắc chắn quanh quẩn đâu đó. Nhân tiện cho tôi biết ai giữ chìa khóa của cái hộp ?
- Giáo sư móc nó vào dây chuyền đồng hồ.
- Vậy chúng ta phải bắt đầu nghiên cứu về hướng đó. Kẹt quá bẻ ổ khóa. Trong nhà còn người đàn ông nào khác có đủ sức khỏe ?
- Người xà ích.
- Ông ta ngủ ở chỗ nào?
- Trong chuồng ngựa.
Có lẽ chúng ta cần tới ông ta. giờ chúng ta thể làm gì hơn trước khi việc vào ngõ rẽ! Tạm biệt. Tuy nhiên, tôi đoán chúng ta gặp nhau trở lại trước khi trời sáng.
Gần nửa đêm, chúng tôi rình ngoài các bụi rậm, trước cổng nhà của giáo sư. Ðêm đẹp, nhưng lạnh, gió thổi, mây bay mau trời và thỉnh thoảng che khuất mặt trăng lưỡi liềm. Nếu vì tò mò và nóng lòng muốn chứng kiến phút chót của cái chuỗi dữ kiện quái dị cái phiên gác của chúng tôi chán ngắt.
- Hễ giả thiết về chu kỳ 9 ngày mà đúng - Holmes - chắc chắn đêm nay chúng ta thấy ông giáo sư lên cơn. Các triệu chứng tỏ lộ sau khi từ Prague về. Ông bí mật liên lạc thư từ với thương gia tên Dorak, đặt trụ sở tại London và là đại diện thương mại cho ai đó tại Prague. Ông ta có nhận từ thằng cha này gói hàng vào hôm nay. Tất cả mấy chuyện này đều ăn khớp với nhau. Chúng ta biết ông ta uống cái gì. Tại sao lại uống những thuốc gởi từ Prague tới. Ông ta uống theo hướng dẫn chính xác, 9 ngày lần. Ðây là điểm đầu tiên mà tôi để ý. Triệu chứng dễ thấy lắm, có để ý các cái khớp ngón tay của ông ta .
- .
- Da dày và chai chưa từng thấy. Tiếp đến cái cổ tay áo sơ mi, đầu gối quần dài và đôi giày.
Holmes ngừng lại, vỗ trán.
- A, Watson! Cái giả thiết của tôi khó tin nhưng chắc chắn nó đúng. Tất cả cái dữ kiện đều chĩa về hướng này. Vậy mà ta đâu có thấy các mối liên hệ nào giữa các dữ kiện này? Mấy cái khớp này... đều được lưu ý đúng mức! Còn con chó? Còn đám dây leo? Ðến lúc phải núp rồi! Coi chừng, Watson! Ông ta kìa! Mau lên!
Cửa chính mở từ từ. Dáng cao dong dỏng của ông giáo sư nổi bật, ông ta mặc áo ngủ, và đứng thẳng, hơi nghiêng người về phía trước, hai tay đong đưa.
Giáo sư xuống sân. Lúc đó, đột biến xảy đến. Ông ta khom người xuống, bắt đầu di chuyển bằng tay và chân, thỉnh thoảng nhảy nhót. Ông ta bằng bốn chân qua mặt tiền nhà rồi quẹo vào góc ông ta biến mất.
Bennett lẻn ra khỏi nhà, rón rén theo sau.
- Tới đây, Watson! - Holmes gọi .
Chúng tôi hối hả băng qua bụi cây, đến địa điểm có thể quan sát phía hông nhà được trăng lưỡi liềm chiếu sáng. ràng, ông giáo sư co ro dưới chân bức tường đầy dây leo. Rồi, nhanh nhẹn lạ thường, ông bắt đầu níu nhánh này, chuyền nhánh khác, chân tì chắc, tay bám chặt, hình như muốn thích thử tài leo chớ có mục đích cụ thể nào, áo ngủ tung bay phất phới hai bên như con dơi khổng lồ. Ông vẽ vệt đen vuông tường.
Lát sau như chán trò chơi này, ông chuyền xuống, lại ngồi bệt xuống đất. Rồi lại như thú bốn chân đến chuồng ngựa. Con chó Roy chạy ra khỏi chuồng, sủa dữ dội. Nó kéo căng dây xích, ***g lộn như điên. Ông giáo sư ngồi ngay gần kề, nhưng ngoài tầm sợi dây xích, chọc ghẹo chó với trăm nghìn cách. Ông hốt cát hoặc nhặt sỏi tung vào mắt chó, lại lấy gậy chọc, đưa ngay dưới mõm chó, ông cố chọc cho chó tức giận cực độ. Chưa bao giờ chúng tôi chứng kiến cảnh dị thường như thế. Người càng nặn ra những điều tàn ác để chọc ghẹo, chó càng điên tiết sủa vang, vùng vẫy bức xích. Rồi thình lình thảm cảnh nổ bùng. Dây buộc cổ tuột ra. Chó nhảy đến. Người và chó cùng nhau lăn lộn: chó gào rống, người la hét. Chó cắn vào cổ người, ông giáo sư ngất xỉu trước khi chúng tôi chạy đến. Nếu Bennett chạy tới kịp, ra oai với con chó chính chúng tôi cũng lâm nguy luôn.
lao xao làm cho xà ích ngủ ở chuồng ngựa thức giấc, chạy ra với nét mặt còn ngái ngủ và kinh hoàng. Con chó lại bị xích. Chúng tôi đưa ông giáo sư về phòng. Bennett có học về y, giúp tôi băng cuống họng bị thương. Sau nửa giờ tìm đủ mọi cách, chúng tôi cầm được vết thương nguy hiểm. Tôi chích mũi morphin làm cho ông ta ngủ mê man. Tôi đề nghị mời y sĩ chuyên môn nhưng Bennett phản đối vì muốn chuyện xấu xa này bung ra ngoài, có hại cho thanh danh ông giáo sư và cho con .
- Ðúng vậy - Holmes - Chúng ta ngăn cản mọi tái diễn. Ông Bennett vui lòng giao cho tôi chiếc chìa khóa ở dây đồng hồ. Chúng ta xem cái hộp bí mật, còn xà ích hãy ở cạnh người bệnh.
Trong hộp có gì nhiều: chai rỗng, chai khác còn gần đầy, ống kim thạch, nhiều bức thư chữ viết lí nhí của người ngoại quốc mà các phong bì đều có dấu chéo. Tất cả đều xuất xứ từ đại lộ Commereial và ký tên là Dorak. Chúng chứa hoặc những biên nhận hoặc báo tin chai thuốc mới gửi đến. Có bao bì với chữ viết của người có học hơn và mang bưu ấn của Prague con tem của nước áo.
- Ðây là giải đáp của bài toán! - Holmes la lớn, rồi đọc to lên.
“Thưa đồng nghiệp kính mến! Kể từ ngày được ông chiếu cố, thăm viếng, tôi suy nghĩ nhiều về trường hợp của ông. Vì ông quá lo lắng nên tôi phải chữa trị cho ông, nhưng ông phải thận trọng, vì các kết quả mà tôi đạt được, cho thấy có kèm theo những nguy hiểm.
Nếu sử dụng loại serum của vượn-người, ông được an toàn hơn. Nhưng tôi thích sử dụng loại serum của con vượn Langur. Loại vượn này chuyên bò và leo, còn vượn-người thẳng như người. Tôi cầu ông thận trọng tối đa để bài thuốc khỏi bị tiết lộ. Tôi còn thân chủ khác ở . Dorak là đại diện của tôi, phụ trách lấy thuốc cho cả hai ông. Ông nên báo cáo hàng tuần cho tôi biết.
Thân trọng kính chào
H. LOWENSTEIN”.
Sau khi nghe đọc thư xong, tôi giảng giải cho Holmes và Bennett biết.
- Lowenstein. Cái tên này làm tôi nhớ lại bài báo kể chuyện nhà bác học vô danh tìm ra thuốc trường sinh bất tử. Lowenstein của Prague! Lowenstein với serum trường sinh bị đại học y khoa cấm vì ông tiết lộ nguồn gốc của serum.
Bennett lấy ra cuốn động vật học, rồi đọc.
- Langur, giống khỉ to, đầu đen, sống cái triền núi Hymalayar, là loài khỉ leo trèo, to con nhất và giống con người nhất. Ông Holmes, nhờ ông mà chúng tôi phăng lên ngọn ngành của tệ trạng.
- Ngọn ngành thực là câu chuyện chồng già vợ trẻ. Ông giáo sư lo sợ cuộc tình duyên sớm đổ vỡ nếu ông “ còn trẻ!”. ngờ vì muốn trèo cao mà ông rủi ro tụt xuống thấp hơn.
Holmes ngắm nghía cái lọ cầm tay và suy nghiệm chất lỏng trong trẻo ở bên trong.
- Khi tôi viết xong cái thư qui trách nhiệm cho Lowenstein về tội lưu hành khất độc chúng ta còn bực bội nữa. Theo tôi chả còn gì để thêm, ông Bennett à. Con chó nhờ cái khứu giác nhạy bén của nó nên nó cảm nhận thay đổi nhanh hơn nhiều. Chính con khỉ, con khỉ thích leo trèo, bị Roy tấn công, chứ phải ông giáo sư. Còn việc ông giáo sư nhìn vào phòng con là hoàn toàn ngẫu nhiên. Watson này! Chút nữa có chuyến xe lửa London, tôi đề nghị chúng ta uống trà trước khi lên tàu.