Chương 117


Về phía tây, mây đen kéo đến mù mịt. Trời tối. Chớp nhoáng nhoàng ở nơi rất xa, rất xa dải đất ven sông Đông, loé lên những vầng sáng màu da cam rung rung như cánh con chim bị bắn chưa chết hẳn. Phía đó còn lờ mờ chút ráng chiều, nhưng lại bị dải mây che mất phần. Như cái tách đựng tịch mịch đầy đến miệng, đồng cỏ còn giấu trong những nếp khe chút ánh sáng u uất sót lại của ngày vừa qua. Trong buổi chiều tà nầy có cái gì nhắc nhở tiết trời mùa thu. Cả những ngọn cỏ chưa nở hoa cũng toả ra mùi sao hình dung được của thối rữa.
Pochenkov vừa vừa hít hít những mùi thoang thoảng hốt sức đa dạng của cỏ hoa. Chốc chốc dừng chân để miết đế ủng, gạt những đám bùn bám vào, rồi lại đứng thẳng lên, nặng nề và mệt mỏi lê cái thân hình hộ pháp trong chiếc áo da ấm mở phanh kêu loạt soạt Mọi người tới được thôn Kalusnhikov quận Poliakovo- Nagoliskaia đêm khuya. em -dắc trong đội bỏ mặc những chiếc xe, tản ra vào nghỉ đêm trong các nhà. Pochenkov lo lắng ra lệnh đặt những vọng tiêu, nhưng các chiến -dắc chỉ tập hợp cách miễn cưỡng. Ba người cưỡng lệnh .
- Tổ chức toà án đồng chí đem chúng nó ra xử! chấp hành mệnh lệnh chiến đấu xử bắn? - Krivoslykov nổi nóng lên.
Sau cả ngày canh cánh. Pochenkov cũng đâm ra bực bội, khoát tay đau khổ:
- đường hành quân chúng nó cũng mất tinh thần rồi. tổ chức phòng ngự được nữa đâu. Chúng ta nguy mất. Misatca ạ.
Laguchin xoay hết cách nầy đến cách khác mới tập hợp được vài người, phải tuần bên ngoài thôn:
- Các cậu chớ có ngủ nhé! Nếu bị chúng nó cho vào rọ đấy!- Pochenkov kiểm tra lượt các nhà và dặn các chiến sĩ gần gụi nhất với .
Suốt đêm cứ gục đầu xuống hai tay ngồi bên bàn, hơi thở khò khè nghe rất nặng nề. Lúc trời sắp hửng, vừa gục cái đầu to tướng xuống mặt bàn, thiếp lát Rober Fradenbrude từ nhà bên sang đánh thức . Mọi người bắt đầu sửa soạn lên đường trời rạng. Pochenkov bước từ trong nhà ra. Vợ người chủ nhà vắt sữa xong, chị trở vào đến phòng ngoài gặp Pochenkov.
- đồi có những người cưỡi ngựa. - Chị cách dửng dưng.
- Ở đâu thế?
- Bên ngoài thôn ấy.
Pochenkov nhảy ra ngoài sân: ngọn đồi, sau đám mây trắng đeo lững lờ phía cái thôn và dải rừng liễu, ra nhiều đội -dắc. Chúng nó di động khi nước kiệu, khi nước đại , bao vây cái thôn, vòng vây mỗi lúc chặt.
Chẳng mấy chốc các chiến sĩ -dắc trong chi đội kéo đến chỗ cái xe đỗ trong sân nhà Pochenkov ở.
Vasili Mironikov, chàng lực lưỡng có cái bờm tóc trước trán, người trấn Migulinskaia bước vào, gọi Pochenkov ra chỗ và cúi đầu :
- Có chuyện như thế nầy, đồng chí Pochenkov ạ… Vừa nãy có mấy thằng đại diện của chúng nó tới đây. - ta khoát tay chỉ về phía ngọn đồi. - Bảo truyền đạt với đồng chí rằng chúng ta phải hạ vũ khí lập tức đầu hàng ngay. Nếu chúng tấn công.
- Mày? Đồ chó đẻ! Mày mở mồm ra với tao cái gì thế hử?
Pochenkov nắm lấy cổ áo ca-pôt của Mironikov rồi lại đẩy mạnh ta ra và chạy tới chỗ cái xe, nắm lấy nòng khẩu súng trường, quát các chiến sĩ -dắc bằng giọng khàn khàn thô bạo:
- Đầu hàng à? Còn có thể có chuyện gì mà với bọn phản cách mạng? Chúng ta chiến đấu chống lại chúng nó? Theo tôi! Tản khai!
Mọi người ở trong sân lốc nhốc ùa ra lề thôn. Pochenkov vừa hổn hển chạy tới mấy ngôi nhà cuối thôn trong năm uỷ viên là Mrykhin đuổi kịp .
- là nhục, Pochenkov! Chúng ta đánh nhau với cả em nhà để làm đổ máu nhau hay sao? Thôi ! Bàn bạc thoả thuận với nhau xong thôi!
Chỉ thấy có phần đáng kể trong đội theo mình, cái đầu óc tỉnh táo của Pochenkov giúp tính tới thất bại thể tránh khỏi nếu hai bên đánh nhau. lặng lẽ tháo quy-lát khẩu súng trường, quẳng rồi uể oải hất chiếc mũ cát-két.
- Thôi bố trí nữa, em ạ! Quay trở lại, về thôn…
Mọi người quay trở lại. Toàn đội tập hợp trong ba ngôi nhà sát vách. Chẳng mấy chốc thấy bọn -dắc xuất trong thôn.
đội chừng bốn mươi tên cười ngựa tiến từ ngọn đồi xuống.
Theo lời mời của bọn bô lão ở Milinchinskaia, Pochenkov ra ngoài thôn để đàm phán về các điều kiện đầu hàng. Chủ lực của địch vẫn vây kín thôn, rời vị trí. Buntruc đuổi kịp Pochenkov ở ngõ dành cho gia súc ra đồng, giữ Pochenkov lại:
- Chúng ta đầu hàng à?
- Sức chỉ đủ bẻ cái cọng rơm… Thế nào? Cậu định làm như thế nào?
- muốn chết phải ? - Buntruc run bắn lên.
Rồi thèm để ý đến bọn bô lão cùng với Pochenkov, Buntruc quát lên bằng giọng khàn khàn, thất thanh:
- Bảo chúng nó rằng chúng ta trao vũ khí đâu! – xong quay ngoắt và vừa vung khẩu súng Nagan nắm chắc trong tay, vừa trở về.
Về đến chỗ em, Buntruc cố thuyết phục các chiến sĩ -dắc chiến đấu phá vòng vây xông ra đường sắt, nhưng tinh thần phần lớn ràng chỉ muốn giảng hoà. Người quay chỗ khác, người trả lời ràng với bằng giọng hằn học.
- Nầy Anhica, muốn đánh mà đánh, còn chúng tôi quyết đánh nhau với chính em mình đâu!
- Dù còn có vũ khí, chúng ta vẫn tin được ở họ. - Giữa những ngày lễ Phục sinh thiêng liêng như thế nầy mà chúng ta còn đổ máu hay sao?
Buntruc quay về chiếc xe của đổ bên căn nhà thóc, trải chiếc áo ca-pôt xuống gầm xe, nằm xuống nhưng tay vẫn nắm chắc cái cán gạch khía của khẩu Nagan. Đầu tiên nghĩ tới chuyện bỏ chạy, nhưng vốn ghét cái lối bỏ lén lút, cái thói đào ngũ, vì thế thầm gạt bỏ ý định đó, và chờ Pochenkov trở về.
Chừng ba giờ sau Pochenkov trở về. đám rất đông những tên -dắc lạ mặt cùng vào thôn với , số cưỡi ngựa, số cầm dây cương dắt ngựa theo, số còn lại chân có ngựa. Chúng vây quanh Pochenkov và tên thượng uý Spiridonov, trước kia ở cùng đại đội pháo với Pochenkov, nay chỉ huy đội hỗn hợp vây bắt đội viễn chinh của Pochenkov. Pochenkov ngẩng cao đầu, rồi cố giữ cho thẳng, nom cứ như người quá chén. Spiridonov mỉm nụ cười giảo quyệt, biết câu gì với Pochenkov. Sau lưng có tên -dắc cưỡi ngựa ôm trước ngực lá cờ trắng rất lớn, cán bào qua quít.
Bọn -dắc mới đến đứng đầy trong các căn phố và các ngôi nhà có đoàn xe của đội viễn chinh đỗ. Lập tức có những tiếng người nhao nhao như vỡ chợ. Nhiều tên mới đến trước kia ở cùng đơn vị, với những em -dắc trong đội Pochenkov. Vang lên những tiếng gọi nhau vui vẻ, tiếng cười ròn rã.
- Chà, bạn đồng học. May mắn thế nào lại gặp nhau ở đây?
- Ơ hay quá, hay quá, Prokho đấy à?
- Ơn Chúa.
- Chỉ thiếu chút nữa là mình với cậu lại choảng nhau. Cậu còn nhớ chúng mình cùng truy kích quân Áo ở gần Lvov thế nào nhỉ?
- Nầy ông bạn đỡ đầu Danilo! Ông bạn đỡ đầu ạ! Chúa phục sinh rồi!
- Đúng là sống lại rồi! - Có những tiếng hôn nhau chùn chụt: hai chàng -dắc vuốt râu vuốt ria, vỗ vai nhau bồm bộp rồi cùng nhìn nhau mà cười.
Ngay cạnh đấy lại là câu chuyện khác:
- Chúng mình kịp ăn "rê-vây-ông".
- Nhưng các cậu là Bolsevich "rê-vây-ông", "rê-vây-bà" cái gì.
- Có sao đâu, Bolsevich Bolsevich, nhưng chúng tớ vẫn tin Chúa.
- Xì, chỉ láo!
- Thế cậu có đeo thánh giá ?
- Thánh giá đây chứ đâu? - Thế là chàng Xích vệ lực lưỡng, mặt to bè bè, chẩu môi mở cúc cổ chiếc áo quân phục cổ chui, moi trong bộ ngực đồng đen lông lá lồm xồm ra cây thánh giá bằng đồng rỉ xanh.
Bọn bô lão cầm rìu cầm nạng trong các đội vây bắt "tên phiến loạn Pochenkov" ngạc nhiên đưa mắt nhìn nhau:
- Nhưng sao chúng tôi lại nghe các bỏ đạo Chúa cả rồi?
- Hình như các bán linh hồn cho quỉ dữ Xa-tăng rồi cơ mà!
- Lại có tin các cướp phá các nhà thờ, giết hết các cha cố…
- láo tuốt? chàng Xích vệ mặt to như cái mẹt quả quyết cãi lại - Chúng nó nhồi sọ cho bà con những chuyện tầm bậy đấy.
- Trước khi rời khỏi Rostov tôi còn đến nhà thờ dự lễ ban thánh thể cơ mà!
- Bác làm ơn cho chúng tôi nghe nào! lão già bé, hom hem vui vẻ vỗ tay đen đét. Lão cầm ngọn giáo cưa đôi cho vừa tay.
Ngoài phố và trong các nhà, câu chuyện mỗi lúc ồn ào sôi nổi. Nhưng nửa giờ sau có vài tên -dắc, trong số đó có tên quản người trấn Bokovskaia, lách qua đám người đứng ộn lại thành khối, bước ra phố.
- Những ai thuộc chi đội Pochenkov chuẩn bị tập hợp điểm danh! - Chúng hô to.
Tên thượng uý Spiridonov, sơ-mi màu cứt ngựa, lon màu cứt ngựa, bỏ chiếc mũ cát-két đính cái quân hiệu bạc trắng như miếng đường quay mặt ra bốn phía hô lên:
- Tất cả những ai thuộc chi đội Pochenkov sang bên trái tôi, đứng cạnh hàng rào! Những người khác đều đứng sang bên phải. Chúng tôi là những đồng đội cũ của em ngoài mặt trận, chúng tôi cùng với các đại biểu của em quyết định rằng em phải trao tất cả vũ khí cho chúng tôi vì dân chúng sợ nếu em còn có vũ khí trong tay. em hãy xếp súng trường và các thứ vũ khí khác lên các xe của em, chúng ta cùng bảo vệ số vũ khí đó. Chúng tôi đưa chi đội của em đến trấn Krasnokurskaia và tại đấy em tới Xô viết nhận lại toàn bộ vũ khí.
Cả niềm xao xuyến phẫn nộ bắt đầu sục sôi trong lòng các em -dắc Xích vệ. Rồi có những tiếng la thét vang lên trong sân. Korotov, chiến sĩ người trấn Kumsa kêu lên:
- Chúng ta đầu hàng!
Những tiếng ầm ầm như giông bão dậy lên khắp dãy phố, trong các sân nhà chật ních những người.
Bọn -dắc mới đến chạy ùa sang phải, ở giữa phố chỉ còn lại từng tốp rời rạc các chiến sĩ phờ phạc rã rời của đội quân Pochenkov. Với chiếc áo ca-pôt khoác vai, Krivoslykov hớt hải nhìn quanh như con thú bị vây bắt. Môi Laguchin xệch ngang bên. Mọi người xôn xao, đầy lo lắng và nghi ngại.
Buntruc kiên quyết chịu trao vũ khí. cầm ngang cây súng trường, bước nhanh đến trước mặt:
- Chúng ta nộp vũ khí! nghe ?
- Bây giờ muộn mất rồi…- Pochenkov khẽ , hai tay nắm chặt bản danh sách đơn vị cứ giật giật.
Bản danh sách ấy được chuyển sang tay tên Spiridonov. đọc qua lượt rồi hỏi:
- Ở đây có trăm hai mươi tám người… Số còn lại ở đâu?
- Ở lại đường.
- À ra vậy… Thôi được. ra lệnh cho họ hạ vũ khí .
Pochenkov là người đầu tiên tháo dây súng, rồi vừa trao cả khẩu Naga lẫn bao súng, vừa lúng búng:
- Bỏ gươm và súng lên xe.
Mọi người bắt đầu bị tước vũ khí. Các chiến sĩ Xích vệ thân thờ bỏ vũ khí. Có người ném súng ngắn qua hàng rào, có người chạy tản vào các sân nhà, tìm chỗ giấu.
- Chúng tôi khám tất cả những ai chịu trao vũ khí!
Spiridonov quát lên. sung sướng ngoác miệng ra cười, bộ phận Xích vệ do Buntruc lãnh đạo chịu trao súng, bọn địch phải dùng vũ lực mới tước được.
chiến sĩ Xích vệ phi ngựa ra ngoài thôn cùng với chiếc bàn đế khẩu súng máy làm tất cả hoảng lên mẻ. Thừa lúc nhốn nháo, vài người lẩn trốn. Nhưng Spiridonov lập tức thành lập đội áp giải, vây quanh tất cả những người còn ở lại với Pochenkov, lục soát và định điểm danh. em tù binh miễn cưỡng trả lời, số kêu rầm lên.
- Kiểm tra làm cái gì, tất cả có mặt ở đây rồi!
- Hãy giải chúng tôi đến Krasnokurskaia !
- Các đồng chí! Chấm dứt cái chuyện nầy thôi!
Sau khi niêm phong các hòm tiền và cử đội hộ tống mạnh áp tải Karginskaia. Spiridonov bắt em tù binh tập hợp thành hàng, rồi ra lệnh, cả giọng lẫn cách xưng hô đều thay đổi ngay:
- Thành hàng hai! Bên trái… quay! Hàng bên trái trước, đều bước! Chúng mày câm cái mồm!
Những lời ta thán bắt đầu truyền lan trong các hàng Xích vệ. Họ từ từ cất bước, kẻ trước người sau, chẳng mấy chốc hàng ngũ rối loạn và mọi người bắt đầu túm tụm từng đám.
Lúc bị dồn vào cái thế phải khuyên em trao vũ khí, có lẽ Pochenkov vẫn còn đặt hy vọng vào kết cục tốt đẹp. Nhưng đoàn tù binh vừa bị dồn ra khỏi thôn, bọn -dắc áp giải họ bắt đầu cho ngựa dồn hích những người ngoài cùng. Buntruc ở bên trái. lão già -dắc có bộ râu đỏ như lửa và cái vòng tay cũ đen xỉn vô duyên vô cớ quất cho roi, đầu roi in hằn con lươn bên má Buntruc. Buntruc nắm chặt hai tay quay lại, nhưng ngọn roi thứ hai quất mạnh gấp bội bắt phải lẩn sâu vào giữa đám người. bất giác làm như thế do thúc đẩy của thứ linh tính tự vệ như của loài thú vật. Bị lèn như nêm giữa những thân hình của các đồng chí chen chúc xung quanh, lần đầu tiên từ ngày Anna qua đời, môi rúm ró trong nụ cười mỉa mai đầy bực bội, và cứ thầm lấy làm lạ trước cái lòng tham sống mãnh liệt và dai như đỉa trong tất cả mọi người.
em tù binh bắt đầu bị đánh túi bụi. Trước những kẻ thù tay còn tấc sắt, bọn bô lão càng trở nên man rợ. Chúng thúc ngựa xông tới dồn ép họ, chúng cúi rạp người yên, đánh họ bằng roi ngựa và bằng sống gươm người nào bị đánh cũng tự nhiên chui lẩn vào giữa đám, vì thế mọi người xô đẩy nhanh, kêu la ầm ĩ.
chiếc sĩ Xích vệ cao lớn, hùng dũng, người vùng hạ du, vùng hai tay nắm tay quát lên:
- Chúng mày muốn giết cứ giết ngay ! Sao lại làm nhục người ta như thế?
- Lời chúng mày hứa đâu cả rồi? - Krivoslykov gầm lên.
Bọn bô lão dần dần bớt làm dữ. Khi người tù binh hỏi: "Các giải chúng tôi đâu bây giờ?", gã cựu chiến binh còn trẻ áp giải có lẽ thương hại các chiến sĩ Bolsevich, khẽ trả lời:
- Mệnh lệnh là đến thôn Ponomariev. em đừng sợ? Chúng tôi làm điều gì tồi tệ với em đâu.
Đoàn người bị dồn tới thôn Ponomariev.
Spiridonov cùng hai tên -dắc đứng ở cửa hiệu tạp hoá . cho từng người vào, người nào cũng hỏi:
- Họ tên? Quê quán? - ghi những câu trả lời lên cuốn sổ dã chiến nhem nhuốc.
Đến lượt Buntruc.
- Họ? - Spiridonov đặt mũi bút chì xuống tờ giấy, đưa nhanh mắt nhìn người chiến sĩ Xích vệ có bộ mặt thầm và vầng trán rất rộng. Nhưng thấy ta chúm môi sắp sửa nhổ bãi nước bọt bèn né hẳn sang bên cạnh và quát lên - Vào , quân khốn kiếp!
- Mày chết tên tuổi!
Noi gương Buntruc, chàng Íchnat người Tambob cũng trả lời. người thứ ba cũng muốn chết danh, cứ lừng lững bước qua ngưỡng cửa.
Spiridonov tự tay khoá cửa rồi đặt gác.
Trong khi bọn -dắc đem các đồ đạc, thức ăn và vũ khí lấy được các xe của đội viễn chinh chia nhau ngay bên cạnh cửa hiệu tạp hoá, trong ngôi nhà bên cạnh họp toà án quân dã chiến tổ chức quàng quấy gồm đại diện của cái thôn tham gia vây bắt Pochenkov.
Chánh án là Vasili Popop, tên đại uý -dắc vạm vỡ, lông mày vàng khè, quê ở trấn Bokovskaia. ngồi sau chiếc bàn, dưới tấm gương treo đầy những chiếc khăn mặt, hai khuỷu tay dang rộng, mũ cát-két hất ra sau cái gáy phẳng dẹt. đưa cặp mắt dâm đãng, vừa hồn hậu lại vừa nghiêm nhìn khắp mặt bọn -dắc thẩm phán có ý thăm dò. Chúng bắt đầu nghị tội.
- Thưa các cụ bô lão, chúng ta xử chúng nó như thế nào đây? - Popop nhắc lại câu hỏi:
Rồi cúi xuống thào biết gì với tên thượng uý Xênhin ngồi bên. Tên nầy gật đầu đồng ý. Đồng tử hai con mắt của Popop co hẹp lại, những ánh vui vẻ bên khoé mắt biến ngay đâu mất, và hai con mắt khác ra sau hai hàng mi thưa với những ánh long lanh, lạnh lẽo và khắc nghiệt.
- Đối với những thằng phản bội quê hương xứ sở, cướp phá nhà của chúng ta, giết hại dân -dắc chúng ta, chúng ta xử chúng nó như thế nào?
Fevralov, lão già cựu giáo người trấn Miliuchinskaia nhảy chồm lên như chiếc lò xo.
- Xử bắn! Bắn hết! - Lão lắc đầu lia lịa như bị ma làm, đưa cặp mắt cuồng tín lác xệch nhìn tất cả mọi người, lão nuốt nước bọt đánh ực rồi gào lên - Chúng nó, những thằng bán Chúa ấy thể nào thương hại được? Trong đám chúng nó có những thằng Do-thái đấy! Phải giết! Phải giết!… Phải đóng đanh câu rút chúng nó! Phải ném chúng nó vào lửa!
Chòm râu thưa nhưng thô cứng của lão rung lên, bộ tóc bạc lấm tấm đỏ xù lên. Lão ngồi xuống rồi mà vẫn còn thở hổn hển, mặt đỏ như gạch, nước bọt sủi đầy mép.
- Xử chúng nó phát vãng. Như thế có được ? - Diachenko thẩm phán ngập ngừng đề nghị.
- Xử bắn!
- Tử hình!
- Tôi tán thành ý kiến đó?
- Đem tất cả ra hành quyết trước nhân dân!
- Cỏ dại phải nhổ cho sạch đồng!
- Giết chúng nó !
- Xử bắn, tất nhiên rồi! Có gì phải thêm nữa! - Spiridonov giọng tức tối.
Cứ sau mỗi tiếng kêu như thế, hai bên mép tên đại uý Popop lại trở nên thô bạo thêm, lại mất thêm cái vẻ hồn hậu lúc đầu của con người sống phè phỡn, thoả mãn vì bản thân mình và vì những người chung quanh. Hai cái mép đó trễ xuống, hằn cứng lại thành những nét tàn nhẫn.
- Xử bắn! Ghi vào! vừa ra lệnh cho tên thư ký vừa nhìn qua vai tên nầy.
- Thế còn hai thằng Pochenkov và Krivoslykov đối với những đứa thù địch như thế chỉ xử bắn thôi à? Đối với chúng nó như thế quá đấy? - lão -dắc nhiều tuổi nhưng người còn chắc nịch, tức tối gào lên. Lão ngồi bên cửa sổ và cứ luôn tay vặn cao thêm cái bấc đèn lúc nào cũng doạ tắt.
- Chúng nó là hai thằng đầu sỏ treo cổ! - Popop trả lời gọn lỏn rồi nhắc lại với tên thư ký - Viết : "Bản phán quyết. Chúng tôi, những người ký tên dưới đây…"
Tên thư ký, cũng là Popop, vốn có họ xa với tên đại uý. cúi cái đầu có bộ tóc trắng nhợt chải mượt, đưa ngòi bút viết loạt soạt.
- Có lẽ đủ dầu đâu… - tên thở dài có ý lo ngại Ngọn đèn chập chờn, bấc đèn bốc khói mù mịt. Trong bầu khí chết lặng, vo vo có tiếng con ruồi bị vướng vào đám mạng nhện trần nhà, ngoài ra chỉ có tiếng thở khò khè nặng nề của tên thẩm phám.
BẢN PHÁN QUYẾT
Ngày 27 tháng Tư (mồng 10 tháng Năm) năm 1918, các vị thẩm phán được bầu ra của các trấn Karginovskaia, Bokovskaia và Krasnokurskaia.
(Thôn): Đại diện
- Vaxilevsky: Marsaev Stepan.
- Bokovsky: Krugilin Nicolai.
- Fomin Kumov: Fedor.
- Thượng Yablonovsky: Kurchin Aleksan.
- Hạ Dulensky: Xinhép Lev.
- Ilinsky: Volotkov Semion.
- Konkovsky: Popop Mikhail.
- Thượng Dulensky: Rodin Yakov.
- Savoschianov: Florov Alex.
Trấn Miliuchinskaia: Fevralev Maxim.
Thôn Ponomariev: Diachenko Ivan.
- Elanchiev: Krivô Nicolai
- Malakhov: Emelianov Luca
- Novo-Demchevgeni: Konovalov Matvey
- Popop: Popop Mikhail
- Astakhov: Segonkov Vasili
- Orlov: Trekunov Fedor
- Klimo-Fedorovsky: Trucarin Fedor
do V.S. Popop làm chánh án
PHÁN QUYẾT NHƯ SAU:
1. Tất cả những tên cướp bóc và lừa dối nhân dân lao động có tên trong bản danh sách dưới đây, tổng cộng tám mươi tên, đều bị tuyên án tử hình, với hình thức xử bắn, nhưng trong số đó có hai tên Pochenkov và Krivoslykov là đầu sỏ trong đám nầy án tử hình được chấp hành bằng hình thức treo cổ.
2. Tên -dắc Anton Kalitvenchev người thôn Mikhailovsky được tha bổng vì chứng cớ đầy đủ.
3. Đối với những tên Konstantin Melnikov, Gavrila Melnikov, Vasili Melnikov, Arsenov và Versunin bỏ trốn khỏi đội Pochenkov và bị bắt ở trấn Krasnokurskaia đều tuyên án theo điểm của bản phán quyết nầy (tử hình).
4. Bản án được chấp hành ngày mai 28 tháng Tư ( 11 tháng Năm) hồi sáu giờ sáng.
5. Chỉ định thượng uý Xênhin đảm nhiệm việc canh gác các phạm nhân. 11 giờ tối nay mỗi thôn phải cử hai người -dắc vũ trang bằng súng trường tới chịu quyền điều khiển của thượng uý Xênhin. Các vị thẩm phán chịu trách nhiệm nếu điểm nầy được chấp hành. Đội canh gác của các thôn chịu trách nhiệm chấp hành bản án. Mỗi thôn cử đến pháp trường năm người -dắc.
ký tên vào nguyên bản:
Chánh án toà án quân
V.S. Popop
Thư ký A.F. Popop.
DANH SÁCH
Các tên trong đội Pochenkov bị toà án quân dã chiến tuyên án tử hình ngày 27 tháng Tư theo lịch cũ năm 1918.
1. Fedor Pochenkov, trấn Ust-Khopeskaia - treo cổ
2. Krivoslykov, trấn Elanskaia Mikhail – treo cổ
3. Avram Kakurin, trấn Kazanskaia - xử bắn
4. Ivan Laguchin, trấn Bukanovskaia - xử bắn
5. Aleksey Ivan Orlov, thành phố Nizegrod - xử bắn
6. Efilm Mikhail Barchen, trấn Nizegrodskaia - xử bắn
7. Grigori Fechisov, trấn Ust-Bukhtrianskaia - xử bắn
8. Gavrin Tkachev, trấn Migulinskaia - xử bắn
9. Pavel Agafonov, trấn Migulinskaia - xử bắn
10. Kalinin, trấn Luganskaia - xử bắn
11. Konstatin Mrykhin, trấn Migulinskaia - xử bắn
12. Andrey Konovalov, trấn Migulinskaia - xử bắn
13. Konstatin Kirsta, thành phố Poltava - xử bắn
14. Pavel Potnakov, trấn Cotovskaia - xử bắn
15. Ivan Bondyrev, trấn Migulinskaia - xử bắn
16. Timofey Kolychev, trấn Migulinskaia - xử bắn
17. Alexandr Bubnov, trấn Mikhailovskaia - xử bắn
18. Dimitri Volodarov, trấn Filim Trenb - xử bắn
19. Georgi Karpasin, trấn Chernysevskaia - xử bắn
20. Ilia Kalmykov, trấn Filim-Trenb - xử bắn
21. Xvey Rybnikov, trấn Migulinskaia - xử bắn
22. Polikav Gurov, trấn Migulinskaia - xử bắn
23. Ichnat Demliakov, trấn Migulinskaia - xử bắn
24. Ivan Krachev, trấn Migulinskaia - xử bắn
25. Nikifo Frolovsky, trấn Rostov - xử bắn
26. Alexandr Gonovalov, trấn Rostov - xử bắn
27. Petr Vichilanchev, trấn Migulinskaia - xử bắn
28. Ivan Zotov, trấn Kirkaia - xử bắn
29. Evdokim Babkin, trấn Migulinskaia - xử bắn
30 Petr Svinchev, trấn Mikhailovskaia - xử bắn
31. Inariôn Chelobittrikov, trấn Dobrinskaia - xử bắn
32. Klimenchi Dronov, trấn Kazanskaia - xử bắn
33. Ivan Avilov, trấn Lovlinskaia - xử bắn
34. Matvey Sarmatov, trấn Kazanskaia - xử bắn
35. Georgi Pupkov, trấn Hạ Cumôliaskaia - xử bắn
36. Mikhail Fevralev, trấn Chernovskaia - xử bắn
37. Vasili Panteleymonov, thành phố Kherson - xử bắn
38. Porfori Liubukhin, trấn Kazanskaia - xử bắn
39. Dimitri Samov, trấn Kletkaia - xử bắn
40. Xafon Saronov, trấn Filonovskaia - xử bắn
41. Ivan Gubarép, trấn Migulinskaia - xử bắn
42. Fedor Abacumov, trấn Migulinskaia - xử bắn
43. Kutma Gorskov, trấn Luganskaia - xử bắn
44. Ivan Itvarin, trấn Gundorovskaia - xử bắn
45. Miron Kalinovchev, trấn Gundorovskaia - xử bắn
46. Ivan Faraphorov, trấn Mikhailovskaia - xử bắn
47. Sergey Gorbunov, trấn Cotopskaia - xử bắn
48. Petr Alaev, trấn Hạ Trirskaia - xử bắn
49. Prokovi Orlov, trấn Migulinskaia - xử bắn
50. Nikita Sein, trấn Luganskaia - xử bắn
51. Alexandr Laxcusky, trấn Thợ cả ở RPTX - xử bắn
52. Mikhaiin Poliakov, trấn Rostov - xử bắn
53. Dimitri Rogachev, trấn Radorskaia - xử bắn
54. Rober Frasenbrud, trấn Rostov - xử bắn
55. Ivan Xilend, trấn Rostov - xử bắn
56. Konstatin Efilmôp, thành phố Xamara - xử bắn
57. Mikhail Obchinnikov, trấn Chernysevskaia - xử bắn
57 Ivan Picalov, thành phố Xamara - xử bắn
59. Mikhail Koretkov, trấn Lovlinskaia - xử bắn
60. Ivan Corotkov, trấn Kumsaskaia - xử bắn
61. Piot Biriukov, trấn Rostov - xử bắn
62. Ivan Cabakov, trấn Khu mới Radorskaia - xử bắn
63. Tikhol Molivinov, trấn Lukovskaia - xử bắn
64. Andrey Svechev, trấn Migulinskaia - xử bắn
65. Stepan Anhikin, trấn Migulinskaia - xử bắn
66. Kutma Dutkin, trấn Kremenskaia - xử bắn
67. Petrt Kabanov,, trấn Baklanovskaia - xử bắn
68. Sergey Selivanov, trấn Mikhailovskaia - xử bắn
69. Archen Ivanchenko, trấn Rostov - xử bắn
70. Nicôlai Konovalov, trấn Migulinskaia - xử bắn
71. Dimitri Konovalov, trấn Mikhailovskaia - xử bắn
72. Fios Luxikov, trấn Krasnokurskaia - xử bắn
73. Vasili Mironikov, trấn Migulinskaia - xử bắn
74. Ivan Volokhov, trấn Migulinskaia - xử bắn
75. Lakov Gordeev, trấn Migulinskaia - xử bắn
Trong bọn có ba tên cung khai họ tên quê quán.
Sau khi sao lại xong bản danh sách những người bị kết án, tên thư ký đánh hai cái dấu chấm rất xa nhau vào cuối bản phán quyết rồi nhét cây bút vào tay tên ngồi gần nhất:
- Ký vào.
Lão Konovalov nằm rạp xuống tờ giấy với nụ cười như nhận lỗi Lão mặc chiếc áo đại lễ phục cổ đứng bằng dạ Đức màu xám với hai cái ve áo đỏ lòm. Những ngón tay thô kệch, cồm cộm những chai, đen như hắc ín của lão sao cong lại được, cứ trùng trục bóp chặt lấy cây bút học sinh bị gặm nham nhở.
- Tôi phải cái chữ nghĩa kém quá… - Lão vừa vừa ráng hết sức viết nguệch ngoạc chữ "K" đầu họ.
Sau lão đến lượt Rodin. Lão nầy cũng nhận lấy cây bút cách thiếu tin tưởng, mặt mày nhăn nhó, mồ hôi mồ kê đầm đìa vì bao nhiêu gân sức đều dồn ra cả. tên nữa ngoáy ngoáy mãi cái bút trước khi ký, ký nhăng cuội lấy chữ rồi mới rút cái lưỡi thè lè ra ngoài từ lúc bắt đầu cầm bút. Popop ký loáng nét xong cái họ của , chữ ký rất phóng khoáng, rồi đứng dậy, rút khăn tay lau khuôn mặt ướt đẫm.
- Phải có bản danh sách kèm theo bản phán quyết, - vừa vừa ngáp.
- Ở thế giới bên kia Kaledin cảm ơn chúng ta, - Xênhin vừa nhìn tên thư ký thấm tờ giấy đẫm mực bên bức tường quét vôi trắng vừa mỉm cười nụ cười rất trẻ.
tên nào trả lời câu pha trò đó. Mọi người thầm bước ra khỏi ngôi nhà.
- Lạy Chúa tôi… - người vừa bước ra vừa thở dài trong căn phòng ngoài tối om.

Chương 118


Đêm ấy, dưới những ngôi sao vàng nhợt lấm tấm khắp trời như màu sữa, mọi người gần như sao ngủ được trong cái cửa hiệu bé chật ních những người. Những lời trao đổi chỉ ngắn ngủi, thể nào kéo lại được. Ai nấy đều như nghẹt thở vì bầu khí ngột ngạt và những nỗi lo lắng canh cánh.
Từ tối có đồng chí Xích vệ xin ra sân:
- Mở hộ cửa, đồng chí ơi! Tôi cần phải ra ngoài, phải ra ngoài để giải!
Chân , đầu tóc rối như bòng bong, chiếc áo sơ-mi lót bằng vải thô tuột ra ngoài chiếc quần ngựa, ta áp khuôn mặt đen sạm vào lỗ khoá, nhắc lại:
- Mở hộ ra , đồng chí ơi!
- Con sói độc là đồng chí của mày. - Cuối cùng có thằng gác trả lời!
- Mở hộ cái, người em! - Người hỏi xin bèn đổi cách xưng hô.
Tên gác đặt khẩu súng trường xuống, lắng nghe trong bóng tối tiếng vỗ cánh ràn rạt của những con vịt trời bay ăn đêm. Nó hút hết điếu thuốc rồi ghé miệng vào lỗ khoá:
- Cứ bĩnh ra quần cũng được, ông bạn thân mến ạ. đêm cũng chẳng bục được quần đâu, rồi sáng mai người ta mở cửa mời cậu lên thiên đàng với cái quần ẩm ấy.
- Chúng ta nguy mất rồi! - Xích vệ rời khỏi chỗ cửa phòng, cách tuyệt vọng.
Mọi người ngồi kề vai nhau. Pochenkov ngồi trong góc phòng dốc tất cả các túi ra, rồi vừa lầu bầu chửi thôi hồi, vừa xé vụn đồng giấy bạc. Xong xuôi với chuyện số tiền còn lại cởi giầy tất rồi đặt tay lên vai Krivoslykov nằm bên cạnh và :
- Hai năm mười là bọn mình bị chúng nó lừa rồi. Chúng nó đánh lừa mình, mẹ chúng nó chứ? Bực , Mikhail ạ! Hồi còn , mình thường xách khẩu súng cổ lỗ của ông cụ nhà mình sang bên kia sông Đông săn. Vào trong rừng cứ như chui dưới cái lều vải xanh rờn ấy… Ra đến chỗ dòng sông uốn khúc là thấy những con vịt trời sà xuống. Lần nào bắt kịp là mình tức đến phát khóc lên được. Và lần nầy mình lại cảm thấy tức cũng như thế: mình lỡ mất cơ hội. Nếu bọn mình ra khỏi Rostov sớm hơn được ba ngày đến nỗi vác xác đến đây chịu chết. Tất cả bọn phản cách mạng bị chúng ta đánh cho thất điên bát đảo rồi!
Krivoslykov ngồi trong bóng tối nhe răng cười cách đau khổ va :
- Quỷ dữ bắt chúng nó , cứ mặc cho chúng nó giết. Bây giờ chết cũng chẳng có gì đáng sợ… Mình chỉ sợ điều là sang đến thế giới bên kia, chúng mình còn nhận ra nhau nữa Fedor ạ, sang đến thế giới bên kia, mình với cậu gặp nhau như người dưng nước lã… là khủng khiếp!
- Thôi ! Pochenkov bực bội to rồi đặt cả hai bàn tay vừa to vừa nặng lên vai người bạn nằm bên - Vấn đề đâu phải ở chỗ đó.
Laguchin kể cho đồng chí nào đó nghe về thôn , về chuyện ông nội thường gọi đùa là "Cái nêm" vì đầu dài và chính ông cụ có lần dùng roi ngựa đánh về tội ăn cắp dưa của người khác.
Đêm ấy, mọi người với nhau toàn những chuyện phiến đoạn, đầu đũa.
Buntruc ngồi ngay gần cánh cửa, hé môi hít lấy ít để từng chút gió lọt qua kẽ cửa. Trong khi hồi tưởng lại những chuyện qua, thoáng nghĩ đến mẹ, rồi như bị mũi kim nóng bỏng châm vào tim, cố xua ngay những ý nghĩ về bà cụ để chuyển sang những hồi ức về Anna, về những ngày gần đây… Các hồi ức ấy làm nhõm hẳn , trong lòng tràn ngập hạnh phúc lâng lâng. Những ý nghĩ về cái chết làm sợ hãi chút nào.
như những người khác, mỗi khi nghĩ rằng tính mạng của mình sắp bị kẻ khác cướp , hề cảm thấy cơn run bất giác chạy rân rân suốt dọc xương sống, hề thấy đau khổ day dứt nào. sẵn sàng tiếp nhận cái chết, như sắp sửa về tới nơi nghỉ ngơi chẳng có gì là vui thú sau chặng đường đầy đắng cay và vất vả, khi mà cái mệt mỏi choán hết tất cả, khi toàn thân đau như rần, cho nên còn gì có thể làm cho mình xao xuyến nữa.
Ngay gần bên Buntruc, em bàn tán về đàn bà, về tình , về những niềm vui lớn vương vấn trong tâm khảm từng người, câu chuyện khi vui khi buồn.
Người ta kể về gia đình, về bố mẹ, về những người thân thuộc. Người ta bàn tán về chuyện năm nay lúa tốt: những con quạ đen có thể lẩn vào trong những đám lúa mạch mà bị trông thấy.
Người ta than phiền là có vodka và mất tự do, người ta chửi Pochenkov. Song hàng ngàn cái cánh đen ngòm của giấc ngủ trùm lên tất cả. Bị làm tình làm tội cả về thể xác lẫn tinh thần, mọi người thiếp dần , ngủ ngồi cũng có, ngủ nằm cũng có, ngủ đứng cũng có.
Mãi đến lúc trời sắp rạng mới có người biết mê hay tỉnh oà lên khóc, tiếng khóc nghe sao mà ghê rợn, đúng là tiếng khóc của những con người thô lỗ lớn tuổi, quên mất cái vị mặn của nước mắt từ thời thơ ấu. Ngay lập tức nhiều người cũng kêu lên xua tan bầu khí yên lặng mơ màng:
- Có câm , đồ khốn kiếp!
- là đàn bà!
- Tao vặn hết răng bây giờ, câm ngay!
- Làm bố trẻ con rồi mà còn chảy nước mắt!
- em còn ngủ mà nó… chẳng biết xấu nữa?
chàng vừa khóc hỉ mũi, sụt sịt thêm vài tiếng rồi nín bặt.
Tất cả lại hoàn toàn chết lặng. Góc nào cũng lốm đốm những ánh thuốc lá, nhưng chẳng ai gì nữa. Nồng nặc mùi mồ hôi đàn ông, mùi những thân hình đầy sức khoẻ chen chúc nhau, và cái mũi nhạt thếch nhưng ngây ngất của cả đêm sương.
Gà trong thôn gáy sáng. Có những tiếng chân bước và tiếng sắt đập vào nhau xoang xoảng.
- Ai? - tên gác khẽ hỏi:
Từ xa có tiếng húng hắng ho rồi giọng rất trẻ vui vẻ trả lời:
- em mình đây. Bọn mình đào hố chôn bọn đồng đảng của Pochenkov đây.
Trong hiệu tạp hoá lập tức nhốn nháo hẳn lên…

Chương 119


Đội -dắc thôn Tatarsky dưới quyền chỉ huy của tên thiếu uý Petro Melekhov đến thôn Ponomariev ngày mười tháng năm lúc trời vừa rạng.
Bọn -dắc vùng sông Tria lăng xăng chạy tới chạy lui trong thôn. Chúng dắt ngựa uống nước, kéo đàn kéo lũ ra đầu thôn. Petro cho chi đội của đứng lại giữa thôn, ra lệnh xuống ngựa. Vài gã -dắc bước tới trước mặt .
- Các bạn đồng hương từ đâu đến đấy? - gã hỏi.
- Từ thôn Tatarsky.
- Các cậu muộn mất chút… có các cậu bọn mình cũng tóm cổ được thằng Pochenkov rồi.
- Thế chúng nó đâu cả rồi? giải chưa?
- Còn kia kìa! - Gã -dắc khoát tay chỉ cái mái thoai thoải của hiệu tạp hoá, phá lên cười - Lốc nhốc lũ như đàn gà trong chuồng ấy.
Khristonhia, Grigori Melekhov và vài người nữa bước tới.
- Nhưng bây giờ giải chúng nó đâu? - Khristonhia hỏi…
- Cho về với ông bà ông vải.
- Sao lại thế… Cậu bậy bạ cái gì thế? - Grigori nắm lấy tà áo ca-pôt của gã -dắc.
- Bẩm quan lớn, ngài còn bậy bạ cừ hơn tôi nhiều! - Gã -dắc trả lời ngạo nghễ rồi khẽ giật áo khỏi những ngón tay nắm rất chắc của Grigori. - Xem đấy, người ta sửa soạn phương tiện giao thông cho chúng nó rồi đấy. - Gã giơ tay chỉ cái giá treo cổ dựng giữa hai cây liễu khẳng khiu.
- Cho ngựa phân tán vào các nhà! - Petro ra lệnh.
Mây đen che kín bầu trời. Mưa rơi thưa thớt rất vang. Đàn ông đàn bà -dắc lũ lượt kéo nhau ra đầu thôn. Dân chúng Ponomariev được báo tin là đến sáu giờ chấp hành án tử hình. Họ vui vẻ đến nơi như để xem trò vui hiếm có. Đàn bà con -dắc đều quần lành áo tốt như ngày hội, nhiều người còn đưa cả con . Đám người vây quanh bãi chăn công cộng, họ chen chúc quanh cái giá treo cổ và cái hố dài, sâu chừng ác-sin. Bọn trẻ con dẫm loạn cái ụ đất sét ẩm chừng ác-sin. Bọn trẻ con dẫm loạn cái ụ đất sét ẩm đắp ở bên hố. Bọn đàn ông đứng túm tụm chỗ, bàn tán sôi nổi về cuộc hành quyết sắp diễn ra. Bọn đàn bà xì xào cách chua xót.
Tên đại uý Popop bước tới. ngủ đẫy giấc, mặt mày nghiêm nghị, điếu thuốc nhai nhai trong miệng cho thấy những cái răng thô chắc. ra lệnh cho bọn -dắc trong đội canh gác giọng khàn khàn:
- Đuổi hết dân chúng ra khỏi cái hố! Bác Spiridorov giải tốp thứ nhất ra! xem đồng hồ lùi sang bên nhìn đám dân chúng bị bọn canh gác dồn đuổi, lùi khỏi chỗ hành hình, cuối cùng vây lấp pháp trường thành hình bán nguyệt sặc sỡ.
Spiridonov cùng nhóm -dắc nhanh đến tiệm tạp hoá. Đến giữa đường gặp Petro Melekhov.
- Thôn ngài có ai tình nguyện ?
- Tình nguyện làm gì cơ chứ?
- Chấp hành bản án.
- có và thể có đâu? - Petro trả lời gay gắt và vòng qua chỗ Spiridonov đứng ngáng đường.
Nhưng vẫn có những kẻ tình nguyện: Mitka Korsunov vuốt những sợi tóc mượt xoã xuống dưới cái lưỡi chai mũ cát-két, ngật ngưỡng bước tới trước mặt Petro. nheo hai con mắt long lanh, xanh như lá lau và ;
- Tôi bắn. Sao lại bảo "". Tôi nhận lời, - đến đây đưa mắt nhìn xuống, mỉm cười - Nhưng cho tôi đạn. Tôi chỉ còn kẹp thôi.
Tự nguyện xung vào đội xử bắn có nó, gã Andrey Kasulin với bộ mặt nhọt nhạt hết sức hung hãn và gã Fedot Bodovskov mặt như dân Kalmys.
Những tiếng thầm và xôn xao cố ghìm nén lan ra trong đám người rất đông đứng xen vai thích cánh khi tốp thứ nhất những người bị kết án bắt đầu rời khỏi tiệm tạp hoá.
Pochenkov đầu, chân , với chiếc quần ngựa bằng dạ đen rộng thùng thình và cái áo da ngắn mở phanh. đặt hai bàn chân vừa to vừa trắng xuống bùn cách vững vàng, chợt trượt chân cái, bèn hơi giơ tay trái ra để lấy lại thăng bằng.
Krivoslykov lê bước khó khăn bên cạnh Pochenkov, mặt nhợt nhạt như xác chết. Hai con mắt long lanh ráo hoảnh, miệng giật giật cách đau khổ. hất hất vai để sửa lại chiếc áo ca-pôt khoác lưng, có vẻ như lên cơn lạnh khủng khiếp. hiểu sao hai người bị lột áo ngoài trong khi các em khác chỉ còn có áo lót. Buntruc bước thình thịch, Laguchin chạy lon ton bên cạnh . Cả hai đều chân . Chiếc quần lót của Laguchin bị rách hở bắp chân với làn da vàng ệch, lông mọc lơ thơ. vừa vừa ngượng nghịu xốc bên ống quần rách, môi run lập bập.
Buntruc ngó qua đầu mấy tên áp giải, nhìn về phía trời xa mây xám mịt mùng. Hai con mắt tỉnh táo và lạnh lùng của hấp háy cách căng thẳng như chờ đợi điều gì, luồn bàn tay to bè bè vào cổ chiếc sơ-mi mở phanh, gãi bộ ngực lông lá rậm rì, mặt có vẻ như chờ cái gì rất thú vị nhưng thể nào thực được…
số người còn giữ được nét mặt vẻ tựa như phớt lạnh. Orlov người chiến sĩ Bolsevich râu tóc bạc phơ hiên ngang nhổ xuống chân bọn -dắc. Song cũng có hai ba người cho thấy tất cả nỗi đau buồn ỉ trong con mắt và kinh hoàng bờ bến những khuôn mặt méo xệch, làm những tên áp giải cũng phải quay dám nhìn mỗi khi bắt gặp con mắt của họ.
Đoàn người khá nhanh. Krivoslykov chốc chốc lại trượt chân, Pochenkov phải đỡ . Họ mỗi lúc gần tới đám đông.
Những chiếc khăn bịt đầu trắng trắng lên lốm đốm giữa cả cái biển những mũ cát-két xanh xanh đỏ đỏ. Pochenkov gườm gườm nhìn đám người, vặc câu hết sức tục tĩu, nhưng bỗng nhiên bắt gặp cặp mắt Laguchin liếc nhìn mình bèn hỏi:
- Cậu nhìn gì thế?
- Có mấy hôm nay mà tóc cậu bạc phơ… Bọn chó má chúng nó cắn xé cậu xơ xác như thế nầy rồi…
- Tất nhiên tóc phải bạc ra chứ còn gì nữa, - Pochenkov thở cách nặng nề, lau mồ hôi vừng trán hẹp, nhắc lại. - Gặp chuyện thú vị thế nầy tóc phải bạc ra chớ còn gì nữa. Con chó sói mất tự do, lông nó còn trắng ra, huống chi mình lại là con người.
Hai người thêm gì nữa. tiến tới sát đám đông. Ở bên phải, em nhìn thấy màu đất sét vàng vàng của cái rãnh đào làm huyệt. Spiridonov ra lệnh:
- Đứng lại!
Pochenkov tiến ngay thêm bước, đưa cặp mắt mệt mỏi nhìn lượt mấy hàng đầu của đám dân chúng: phần lớn là những kẻ râu bạc phơ hoặc hoa râm. Bọn cựu chiến binh đứng lui cả về phía sau: lương tâm chúng cũng có cắn rứt. Hai hàng ria chảy xễ của Pochenkov rung rung, giọng thầm nhưng ràng:
- Thưa các cụ bô lão! Xin các cụ cho phép tôi và Krivoslykov được xem em đồng chí của chúng tôi tiếp nhận cái chết như thế nào, rồi treo cổ hai chúng tôi lên sau cũng được. Trong lúc nầy chúng tôi muốn nhìn thấy em đồng chí của mình lần cuối cùng và khuyến khích nâng đỡ những người tinh thần yếu đuối.
Tất cả lặng , nghe thấy cả tiếng những giọt mưa rơi xuống những chiếc mũ cát-két.
Tên đại uý Popop đứng phía sau mỉm cười, nhe hai hàm răng vàng khè vì khói thuốc lá. phản đối. Bọn bô lão hò hét loạn lên:
- Chúng tôi cho phép!
- Cho hai đứa sống thêm vài phút!
- Lôi chúng nó ra khỏi cái hố!
Krivoslykov và Pochenkov bước tới chỗ đám người, bọn bô lão lánh ra, dành lối trước mặt hai người. Hai người đứng lại ở chỗ xa lắm và bị lèn như nêm giữa những con người đứng quanh từ phía với hàng trăm cặp mắt nhìn chằm chằm đầy vẻ thăm dò. Hai người nhìn bọn -dắc lúng túng bắt em Xích vệ đứng quay lưng vào cái hố. Pochenkov nhìn thấy rất .
Krivoslykov cứ phải kiễng chân vươn cái cổ ngẳng chưa cạo râu ra nhìn.
Buntruc đứng ở cuối hàng bên trái. gù gù lưng, thở nặng nề, mắt dán xuống đất, mãi chẳng thấy ngửng đầu lên. Bên cạnh Buntruc, Laguchin khom người cố kéo vạt áo sơ-mi xuống che chỗ quần rách. Người thứ ba là chàng Ichnát người trấn Tambobskaia, rồi đến Vanca Bondyrev thay đổi đến nhận ra được nữa vì có vẻ như già ít nhất hai mươi tuổi. Pochenkov đăm đăm nhìn người thứ năm: nhận ra rất khó khăn Matvey Sarcmatov, chàng -dắc trấn Kazanskaia cùng chia xẻ mọi nỗi buồn từ hồi ở Kamenskaia. Thêm hai người nữa bước tới miệng hố rồi quay lưng lại Petro Luxikov cười cách rất khiêu khích, rất ngang ngược, thét lên chửi những lời rất tục tĩu và giơ nắm tay bẩn thỉu lên đe đám dân chúng lúc nầy lặng . Koretkov cứ ngậm tăm. Người cuối cùng bọn kia phải xốc tay lôi . ta ưỡn người ra, hai bàn chân có sức sống thõng xuống kéo mặt đất, hai tay bám chắc lấy những tên -dắc lôi mình , ta lắc lắc lại khuôn mặt đầm đìa nước mắt, vừa cố giằng ra, vừa kêu lên khàn khàn:
- Tha cho tôi, em ơi! Tha cho tôi, hãy vì Chúa mà tha cho tôi!
- em ơi! em thân mến ơi? em làm gì thế nầy? Tôi được thưởng bốn huân chương trong trận chiến tranh chống Đức!
- Tôi còn mấy đứa con ? Lạy chúa tôi, tôi làm gì nên tội? Lạy Chúa tôi, sao mà em lại thế?
gã -dắc cao lớn trước kia ở trung đoàn Atamansky đưa đầu gối huých vào ngực ta, đẩy ta tới miệng hố. Mãi lúc nầy Pochenkov mới nhận ra người vừa giằng nhau với bọn kia và bất giác thất kinh: đó là trong những chiến sĩ Xích vệ gan dạ nhất, người trấn Migulinskaia, tuyên thệ vào lính năm 1910, được thưởng huân chương thánh Gioóc cả bốn hạng. Bọn kia xốc ta đứng lên, nhưng ta lại ngã lăn ra, bò lết dưới chân bọn -dắc, và vừa áp cặp môi khô nẻ vào những chiếc ủng của chúng, những chiec ủng đá vào mặt mình, vừa khẩn khoản van lơn bằng giọng khàn khàn nghe đến là khủng khiếp:
- em đừng giết tôi! Hãy rủ lòng thương lấy tôi! Tôi còn ba đứa, còn ba đứa con … đứa con … Các em ruột thịt của tôi ơi!
ta ôm lấy đầu gối tên lính trung đoàn Atamansky, những tên nầy vùng ra, nhảy lui lại rồi vung chân đá cái đế ủng đóng cá sắt vào tai ta. Như từ trong cái ống, máu ở tai bên kia toé ra, chảy lênh láng xuống cái cổ áo trắng.
- Lôi nó đứng dậy! Spiridonov điên tiết quát lên.
Cuối cùng bọn -dắc cũng đại khái lôi được dậy, đỡ cho đứng thẳng rồi bỏ chạy ra chỗ khác. Trong hàng trước mặt, những tên tình nguyện làm đao phủ giương súng sẵn sàng. Đám dân chúng ồ lên tiếng rồi nín lặng. Có người đàn bà rú lên tiếng rùng rợn…
Buntruc còn muốn nhìn lại gần nữa màn mây mù xám xịt trời và mảnh đất sáu thảm đó rong ruổi hai mươi chín năm ròng. Nhưng vừa ngửng đầu lên thấy cách mình năm mươi bước có hàng những tên -dắc đứng sát nhau và thằng to lớn có hai con mắt xanh lè nheo nheo và món tóc xoã dưới lưỡi chai xuống vừng trán hẹp trắng, ngả người về phía trước, mím chặt môi, nhằm vào , vào Buntruc, vào đúng ngực. Trước khi phát súng nổ, tiếng rú kéo dài xé mang tai Buntruc. kịp quay đầu nhìn thấy người đàn bà còn trẻ, mặt đầy tàn hương, nhảy ra khỏi đám người để vùng chạy về thôn, tay áp chặt đứa con vào ngực, còn tay kia bịt mắt nó.
Sau khi loạt súng nổ loạn xạ, khi tám người đứng miệng hố ngã vật xuống, những tên vừa nổ súng chạy tới bên cái hố.
Mitka Korsunov nhìn thấy người chiến sĩ Xích vệ vừa bị bắn còn cố vùng lên, tự cắn vào vai mình, bèn bồi thêm cho ta phát và khẽ bảo Andrey Kasulin:
- Cậu xem cái thằng quỷ sứ nầy, nó cắn vào vai nó đến chảy máu và chết như con sói, tiếng kêu.
Thêm mười người bị kết án nữa bị báng súng thúc vào lưng phải tới miệng hố…
Sau loạt súng thứ hai bọn đàn bà đều kêu thét lên, len ra khỏi đám đông, xô nhau dắt con bỏ chạy. Có cả những tên đàn ông cũng bắt đầu bỏ về. Cái cảnh giết chóc đáng kinh tởm ấy, tiếng kêu rên của những người ngắc ngoải, tiếng la thét của những người chờ chết, tất cả cái cảnh tượng thê thảm và gớm ghiếc ấy làm cho người ta thể nào ở lại được nữa. Những kẻ còn nán lại chỉ là những tên cựu chiến binh chứng kiến quá nhiều chết chóc cùng những tên bô lão hung hăng điên cuồng nhất.
Những nhóm chiến sĩ Xích vệ khác bị dẫn tới, chân , quần áo ngoài bị lột hết. Bọn đao phủ tình nguyện cũng được thay thế.
Những loạt súng nổ lên ầm ầm, những phát súng lẻ đì đẹt khô khan.
Những người chưa chết bị bắn thêm cho chết hẳn. Trong giờ nghỉ, đống xác chết đầu tiên được đổ đất lấp quàng quấy.
Pochenkov và Krivoslykov đến chỗ những người chờ lượt, định tìm lời khuyến khích, những lời còn ý nghĩa như ngày thường nữa rồi. Trong giây phút nầy, khi mà chỉ phút nữa tính mạng của họ bị đứt đoạn như cái lá gãy cuống cây, con người chịu quyền chi phối của những cái gì khác.
Grigori Melekhov len qua đám người bắt đầu tan tác, định về thôn bất ngờ chạm trán với Pochenkov. Hai người mặt giáp mặt. Pochenkov lùi bước, nheo mắt hỏi:
- Cả cậu cũng ở đây à, Melekhov?
Grigori đứng lại, mặt tái xám .
- Có ở đây! Như thấy đấy…
- Tôi thấy… - Pochenkov nhếch mép cười, nhìn thẳng vào bộ mặt nhợt nhạt của Grigori với cả lòng căm hờn bất thần nổ bùng ra.
- Sao thế, bắn vào em mình à? Thay lòng đổi dạ rồi à? Té ra cậu là con người như thế đấy… Pochenkov tiến sát tới trước mặt Grigori, khẽ - Làm cho cả bên nầy lẫn bên kia à? Chà, cái thằng!
Grigori nắm lấy tay áo Pochenkov, vừa thở hổn hển vừa hỏi:
- còn nhớ trận đấu ở gần Glubokaia ? Có còn nhớ cuộc bắn giết bọn sĩ quan … Họ bị giết chính là theo lệnh của . Có đúng ? Bây giờ phải chịu lấy hậu quả! Thôi đừng đau khổ làm gì! Thế là còn giở được trò gì nữa nhé, ông chủ tịch Uỷ ban quân cách mạng sông Đông ạ! Đồ khốn kiếp, mày đem người -dắc bán rẻ cho bọn Do thái! hiểu chưa? Còn muốn gì nữa ?
Grigori như hoá điên hoá ngộ, Khristonhia ôm lấy chàng lôi ra chỗ khác.
- lấy ngựa thôi. ! Mình với cậu chẳng ở đây làm gì nữa.
Lạy Chúa tôi, cũng là con người, sao lại làm như thế…
Hai người bỏ , nhưng chợt nghe thấy tiếng Pochenkov , bèn đứng lại. Đứng giữa những tên cựu chiến binh và bô lão vây kín chung quanh, Pochenkov thốt lên sang sảng, giọng đầy nhiệt tình:
- Các người tăm tối… các người mù quáng! Các người mù cả rồi! Bọn sĩ quan lừa dối các người, chúng nó bắt các người giết hại em ruột thịt của mình? Các người tưởng rằng giết được chúng tôi là mọi việc đều chấm dứt phải ? đâu! Hôm nay các người chiếm được phần thắng, nhưng chỉ ngày mai người ta đem các người ra xử bắn thôi! Chính quyền Xô viết được thành lập khắp nước Nga. Các người hãy nhớ lấy lời tôi ! Các người làm đổ máu đồng bào mình cách vô ích! Các người là bọn ngu xuẩn~
- Đối với những thằng như chúng mày chúng tao phải làm như thế mới được? - lão già nhảy chồm lên.
- Nầy ông bô ơi, bắn sao được tất cả mọi người? - Pochenkov mỉm cười - thể treo cổ được hết nhân dân Nga đâu. Liệu liệu mà giữ lấy cái đầu! Sau nầy các người hối lại quá muộn!
- Mày chớ có doạ chúng tao?
- Tôi doạ đâu. Tôi chỉ vạch cho các người thấy con đường phải thôi.
- Nầy Pochenkov, chính mới là thằng mù! Moskva làm cho hai con mắt mù mất rồi.
chờ nghe hết những lời qua tiếng lại, Grigori gần như chạy tế về cái sân buộc con ngựa cuống lên vì nghe thấy những tiếng súng nổ. Grigori và Khristonhia, buộc chặt đai bụng ngựa, cho phi nước đại ra khỏi thôn, vượt qua ngọn gò, ngoái đầu lại nữa.
Trong khi đó ở Ponomariev, khói đạn vẫn cứ tuôn ra theo từng phát súng: những người -dắc ở Vosenskaia, Karginskaia, Bokovskaia, Krasnokurskaia, Miliuchinskaia bắn giết những người -dắc ở Kazanskaia, Migulinskaia, Radorcskaia, Kumsakaia, Baklanovskaia.
Cái hố đầy đến miệng. Bọn -dắc lấp đất lên rồi lấy chân giậm. Hai tên sĩ quan đeo mặt nạ đen nắm lấy Pochenkov và Krivoslykov, đẩy đến trước cái giá treo cổ.
Pochenkov dũng cảm và kiêu hãnh ngửng cao đầu, bước lên chiếc ghế đẩu, cởi khuy áo sơ-mi, phanh cái cổ ngăm ngăm to đần đẫn, rồi tự tay lồng cái vòng thòng lọng có bôi xà phòng vào cổ, bắp thịt nào người run. Krivoslykov bị chúng kéo , tên sĩ quan đỡ leo lên chiếc ghế đẩu, và cũng tự tay lồng cái vòng thòng lọng.
- Xin cho phép tôi lời trước khi chết! - Pochenkov đề nghị.
- Cứ !
- Xin mời! - Bọn cựu chiến binh kêu lên.
Pochenkov khoát tay chỉ đám người thưa nhiều:
- Các người hãy trông, những người muốn ở lại xem chúng tôi chết còn được bao nhiêu? Lương tâm cắn rứt mà! Chúng tôi vì nhân dân lao động, vì quyền lợi của nhân dân lao động mà chiến đấu với bè lũ tướng tá chó má, ngại hy sinh tính mạng, thế mà bây giờ sắp phải chết dưới bàn tay các người đây! Nhưng chúng tôi nguyền rủa các người! Các người là những kẻ bị lừa dối cách cay đắng? Cho đến khi chính quyền cách mạng được thiết lập, các người thấy chân lý ở về bên nào. Các người đem những con người ưu tú nhất cả vùng sông Đông vùi dưới cái hố nầy…
Những tiếng lao xao mỗi lúc to, những lời Pochenkov nữa. tên sĩ quan lợi dụng tình thế đó đạp cái rất lẹ chiếc ghế đẩu dưới chân Pochenkov bắn ra. Cả cái thân hình hộ pháp nặng như đá của ngả nghiêng rồi rơi thõng xuống, nhưng hai chân văn còn chạm đất. Cái vòng thòng lọng thít vào cổ làm Pochenkov tức thở, bắt phải dướn người lên. ấn mười ngón chân to tướng của hai bàn chân giầy tất lên lớp đất ẩm bị dẫm nát, cố kiễng lên để hít lấy chút khí, rồi đưa cặp mắt lồi hẳn ra ngoài nhìn đám người đứng im thin thít, khẽ :
- Chúng nó còn chưa học được cách treo cổ người ta… Nầy Spiridop, nếu tao treo cổ mầy, chân mầy chạm tới đất đâu.
Rớt rãi chảy ra đầm đìa từ miệng Pochenkov. Hai tên sĩ quan đeo mặt nạ và mấy gã -dắc đứng gần đấy bấn cả lên, hì hục mãi mới nâng được cái thân hình nặng chịch và hoàn toàn kiệt sức của Pochenkov lên chiếc ghế đẩu.
Krivoslykov cũng được chúng để cho hết lời: chiếc ghế đẩu văng ra khỏi chân , đập vào cái xẻng biết có tên nào ném lại đấy. Cái thân hình khô đứt, chút mỡ thừa của đung đưa rất lâu, hết co rúm lại như con tôm, đầu gối chạm vào cằm, lại duỗi thẳng ra trong cơn giãy chết. Trong lúc Krivoslykov còn co giật, cái lưỡi đen sịt thè lè sang bên mép còn ngọ nguậy chiếc ghế dưới chân Pochenkov lại bị đá bật ra lần thứ hai. Cái thân hình nặng nề của lại rơi thõng xuống, đường chỉ vai bục ra, và đầu ngón chân lại chạm đất. Đám -dắc đồng thanh khẽ kêu lên. số vừa làm dấn phép vừa bỏ . Tất cả số còn lại đều bối rối hoảng hốt đến nỗi cứ đứng đực ra lát như bị mạ ám, và cứ nhìn bộ mặt xạm lại như màu gang của Pochenkov với tâm trạng phải khiếp hãi.
Có người chợt nghĩ ra cách là lấy xẻng bới, bèn vội vã xúc những cục đất dưới chân Pochenkov, và sau mỗi nhát xẻng, người chàng thõng xuống thẳng hơn, cổ càng vươn ra dài hơn, và cái đầu có bộ tóc hơi xoăn của càng ngật ra sau lưng. Sợi chão khó nhọc lắm mới chịu nổi cái trọng lượng sáu pút. Cái giá kêu răng rắc, hơi đưa đưa lại và theo nhịp lắc đều đặn của cái giá, Pochenkov từ từ quay ra tứ phía, tựa như muốn giơ cho bọn sát nhân xem bộ mặt tím đen và bộ ngực đầm đìa những dòng nước dãi và nước mắt nóng hổi của mình.

Chương 120


Mãi đến thứ hai Miska Kosevoi và "Bồi" mới ra khỏi trấn Karginskaia. Sương mù sủi ngầu đồng cỏ, cuộn lên trong các khe núi, luồn xuống các vùng đất trũng, phủ kín những chỗ nhô ra từ các vách dốc đứng. Những nấm kurgan lên mờ mờ sau làn sương mù. Cun cút kêu ríu rít trong đám cỏ non. Mặt trăng bập bềnh trôi bầu trời cao ngất như đoá hoa sen nở hết trong cái đầm mọc đầy cỏ lác và bàng tử.
Hai người đến khi trời rạng. Chòm sao Đại tiểu hùng tinh mờ . Sương bắt đầu rơi. gần tới thôn Hạ Yablonovsky. Nhưng giữa lúc ấy, khi chỉ còn cách cái thôn nầy ba vec-xta, bọn -dắc đuổi kịp hai người đường xuống đồi. Sáu tên cưỡi ngựa lần theo vết chân, đuổi theo. Miska và "Bồi" chạy lao sang bên cạnh đường nhưng cỏ quá thấp, trăng lại sáng… Thế là hai người bị chúng tóm được và giải trở về. Cả đám chừng trăm xa-gien chẳng chẳng rằng. Sau đó đùng lên phát súng… "Bồi" loạng choạng, mỗi lúc nghiêng sang bên, như con ngựa sợ cái bóng của nó. Rồi "Bồi" ngả mà chỉ như nằm xuống cách vụng về, mặt rúc vào đám ngải cứu xanh xanh xám xám.
Miska thêm chừng năm phút, còn cảm thấy cơ thể mình nữa, hai tai ù lên, như có tiếng chuông, chân bước mặt đất khô mà cứ như thụt xuống bùn. Cuối cùng Miska hỏi:
- Sao chưa bắn , lũ chó đẻ? Còn làm khổ người ta gì nữa?
- . Nhưng im cái mồm! - -dắc giọng nhàng. - Thằng mu-gích bị khử rồi, nhưng cậu chúng tớ thương. Trong cuộc chiến tranh chống Đức cậu ở trung đoàn Mười hai à?
- Phải. Mười hai.
- Cậu lại về trung đoàn Mười hai thôi. Cậu còn trẻ. Mới lầm lỡ chút, chưa tai vạ gì lắm. Bọn mình chữa cho!
Ba ngày sau toà án quân dã chiến trấn Karginskaia "chữa" cho Miska . Hồi ấy toà án chỉ có hai hình thức trừng phạt là xử bắn và đánh bằng roi. Đối với những người bị tuyên án bắn ban đêm bọn -dắc lôi họ ra ngoài trấn, tới sau nấm kurgan Pertranuri, còn những người được coi là còn có hy vọng cải tạo chúng trừng trị bằng cách lấy roi quật trước công chúng bãi họp.
Hôm chủ nhật ấy, từ lúc sáng sớm, dân chúng vừa thấy chiếc ghế dài được kê ra giữa bãi là họ bắt đầu đổ tới. những bãi đông nghịt mà người ta còn đứng đầy các quầy hàng, những tấm ván kê bên các nhà kho, nóc các ngôi nhà và các cửa hiệu.
Kẻ đầu tiên bị đánh đòn là Alexandrov, con trai lão cố đạo ở Grachevskaia. chàng nổi tiếng là tay Bolsevich rất hăng, luận tội đáng bị xử bắn, nhưng bố lại là lão cố đạo tốt, được mọi người kính trọng, vì thế toà án chỉ quyết định đánh thằng con hai chục roi thôi. Người ta lột quần Alexandrov, rồi đặt chàng quần khố như thế nằm sấp chiếc ghế dài, hai tay bị trói bên dưới chiếc ghế. gã -dắc ngồi lên chân Alexandrov, hai gã nữa cầm hai bó nhánh liễu đứng hai bên. Bị đánh xong, Alexandrov phủ bụi bẩn người, kéo quần lên vái tứ phương, rồi mừng rơn vì thấy mình bị đem xử bắn lại cúi đầu chào lấy chào để và cám ơn:
- Xin cám ơn các cụ bô lão?
- Mặc quần lại cho cẩn thận ! - người trả lời.
Tiếng cười rộ lên khắp cái bãi họp, đến nỗi mấy chàng bị bắt ngồi ngay gần đấy, trong nhà kho, cũng phải cười.
Chiều theo lời tuyên án. Miska bị nện hai mươi roi. Nhưng cái đau vì bị làm nhục còn rát hơn cái đau vì ăn roi nhiều. Nhân dân cả trấn, già trẻ lớn bé đều giương mắt nhìn mình. Miska xốc chiếc quần ngựa, thiếu chút nữa oà lên khóc. bảo gã -dắc vừa đánh mình:
- chẳng còn ra thể thống gì nữa.
- Nhưng sao vậy?
- Đầu làm đít chịu. Nhục nhã suốt đời.
- sao, cái nhục phải là khó, nó làm cay mắt đâu - Gã -dắc kia an ủi Miska rồi như muốn làm vui lòng người bị trừng phạt, gã thêm - Kể ra cậu cũng là thằng cứng rắn đấy chứ: hai lần mình quật thẳng tay, định bắt cậu phải kêu lên… Nhưng sao mình cũng thấy rằng thằng thế nầy thể nào bắt nó kêu được. Hôm nọ bọn mình quật thằng, con ông cụ bĩnh cả ra quần. Cái thằng đến là yếu bụng yếu dạ.
Ngay hôm sau, chiếu theo lời tuyên án, Miska bị tống ra mặt trận.
Sau đó hai ngày, xác "Bồi" mới được chôn cất. Hai gã -dắc bị tên ataman phái đào cái huyệt nông hoen hoẻn rồi thõng chân xuống huyệt ngồi nghỉ, hút thuốc rất lâu.
- Đất chỗ nầy rắn khiếp, - gã .
- Rắn như thép ấy! Xưa nay có cày bao giờ đâu, lâu ngày lại càng rắn.
- Phải… cái thằng nầy được chỗ là đắc địa, ngay đỉnh… Gió lồng lộng, khô ráo, quang đãng… Chắc hẳn cũng lâu mới rữa đấy.
"Bồi" nằm áp mặt xuống lớp cỏ. Hai gã đưa mắt nhìn rồi đứng dậy:
- Lột ủng nó chứ?
- Còn sao nữa, đôi ủng của nó còn tốt đấy.
Hai gã đặt "Bồi" xuống huyệt theo đúng ghi thức của đạo Thiên chúa: đầu quay về hướng tây, rồi lấp chất đất đen chắc quánh lên.
- Dẫm thêm cho chặt nhé? - Gã còn trẻ thấy đắp được ngang huyệt bèn hỏi - Chẳng cần, thế nầy cũng được rồi, - Gã kia thở dài. - Khi nào các thiên sứ thổi kèn báo ngày phán xét cuối cùng, nó đứng dậy nhanh hơn.
Nửa tháng sau cỏ sa tiền và ngải cứu non mọc nấm mồ xíu. Yến mạch dại kết bông đó, sơn giới cũng nở những đám hoa vàng xum xuê ngay bên cạnh. Cỏ sông Đông rủ những đám lá mung lung như khói thuốc lá. Bạc hà, đại tái và châu quả toả hương thơm phức. Chẳng bao lâu từ cái thôn gần đấy có ông cụ đến bới cái hố đầu ngôi mộ, trồng cái cột bằng gỗ sồi mới bào và đặt lên đó cái bàn thờ có mái. Bên dưới cái mái che hình tam giác thấy ra trong bóng tối nét mặt hiền hậu đầy đau khổ của Đức mẹ và thành gỗ của cái mái có dòng chữ đen kẻ trau chuốt lắm bằng chữ Slavơ:
Năm loạn lạc con người đồi trụy,
em nhà chớ xử án nhau.
Ông cụ còn nữa nhưng cái miếu vẫn còn lại đồng cỏ. Cái vẻ đau thương của nó mãi mãi còn đập vào mắt những người bộ hay cưỡi ngựa qua, gây trong lòng họ nỗi buồn man mác.
Và sau đó, đến tháng Năm, có mấy con gà nước đến đánh nhau bên cái miếu, dẫm phẳng khoảng ngải cứu xanh lơ, làm nát cả đám cỏ mao rất dày chín bông: chúng đánh nhau để tranh nhau con mái, vì quyền sống, vì ái tình, vì sinh con đẻ cái. Nhưng chỉ ít lâu sau, cũng gần cái miếu ấy, dưới nấm đất, dưới bụi ngải cứu già lờm xờm, con gà nước cái đẻ chín quả trứng màu xanh lốm đốm, đẻ xong nó đem cả hơi ấm của mình ra ấp và xoè đôi cánh bóng nhoáng bảo vệ chín quả trứng ấy.

Chương 121


Đến tháng Tư năm 1918 vùng sông Đông hoàn thành phân hoá lớn: bọn cựu chiến binh các khu miền Bắc: Khopesky, Ust-Medvedisky và phần Đông Thượng theo các đơn vị Hồng quân rút lui. Còn bọn -dắc các khu phía dưới truy kích họ, dồn họ về phía địa giới Quân khu.
Dân Khopesky theo Hồng quân gần hết, dân Ust-Medvedisk theo nửa, còn dân Đông Thượng chỉ theo số đáng. Mãi đến năm 1918, lịch sử mới dứt khoát tách rời dân miền với dân miền dưới. Nhưng mầm mống của phân hoá nầy có từ mấy trăm năm trước, hồi những người -dắc ít của ăn của để ở các khu miền Bắc, có những vùng đất màu mỡ ở ven biển Azov, cũng có những vườn nho, những khu săn bắn và đánh cá giàu có, thỉnh thoảng lại rời bỏ Cherkask, ngang ngạnh tràn vào những vùng đất của Đại Nga để cướp phá và trở thành dinh luỹ hết sức chắc chắn của tất cả các cuộc nổi loạn, từ Radin tới Xecat.
Ngay đến thời gian gần đây, trong khi toàn Quân khu chỉ ỉ phẫn nộ dưới bàn tay đàn áp của kẻ thống trị, người dân -dắc các khu công khai nổi lên bạo động, và dưới lãnh đạo của các ataman, họ làm lung lay nền tảng của ngai vàng: họ chiến đấu chống lại quân đội nhà vua, cướp những đoàn thuyền sông Đông, tràn sang vùng sông Vônga, kích động vùng Zaproroge bị đánh bại nổi dậy.
Đến cuối tháng Tư, Hồng quân phải bỏ hai phần ba vùng sông Đông. Sau khi mọi người thấy là cần phải thành lập chính quyền Quân khu, những tên chỉ huy các nhóm vũ trang chiến đấu ở miền Nam bèn đề nghị triệu tập hội nghị Cơ-rúc. Chúng quyết định đến ngày 28 tháng Tư triệu tập các uỷ viên Chính phủ lâm thời sông Đông cùng đại biểu các trấn và các đơn vị quân đội đến họp đại hội ở Novocherkask.
Thôn Tatarsky nhận được thông tin của ataman trấn Vosenskaia báo cho biết là ngày 22 tháng nầy ở Vosenskaia họp đại hội đại biểu nhân dân toàn trấn để bầu đại biểu họp Cơ-rúc Quân khu.
Miron Grigorievich Korsunov đọc tờ thông tri trước đại hội thôn. Thôn cử lão, lão Bogatyrev và ông Panteley Panteley Prokofievich cũng được bầu họp Cơ-rúc. Ngay hôm ấy ở Vosenskaia về và hôm sau quyết định cùng với thông gia lên Minlerovo để có thể tới Novocherkask kịp ngày (Grigorievich cần Minlerovo để mua dầu lửa, xà phòng và vài thứ khác cần dùng cho công việc trong nhà, nhân tiện lão cũng muốn kiếm chác chút ít bằng cách giúp lão Mokhov mua những cái rây và hợp kim babit (1) cho nhà máy xay).
Hai người ra lúc trời vừa rạng. Cặp ngựa huyền của Miron Grigorievich kéo chiếc xe bốn bánh chạy băng băng. Hai ông thông gia ngồi bên nhau trong cái thùng xe sơn hoa lòe loẹt. Sau khi xe chạy lên gò, câu chuyện mỗi lúc thêm mê mải. có quân Đức đóng ở Minlerovo, vì thế Miron Grigorievich khỏi có phần lo lắng. Lão hỏi:
- Thế nào, ông thông gia, quân Đức chúng nó có làm phiền gì chúng ta nhỉ? Cái quân ấy tồi tệ lắm đấy, tọng cho chúng nó cái gọng xe vào mồm!
- đâu, - Ông Panteley Prokofievich cho lão kia yên lòng. - Hôm kia bác Matvey Kasulin lên ấy về, có bảo là quân Đức nhát như cáy… Chúng nó sợ dám động đến người -dắc đâu!
- Ông nghĩ cũng hay đấy nhỉ! - Miron Grigorievich cười gằn sau chòm râu đỏ như lông cáo, nghịch nghịch lát cái roi ngựa có cái cán bằng gỗ đào. Rồi lão chuyển sang chuyện khác vì xem ra vững tâm - Ông nghĩ sao, chúng ta lập nên chính quyền như thế nào bấy giờ.
- Chúng ta chọn lấy vị ataman. người của chúng ta! người -dắc!
- Cầu Chúa cho được như thế! Các ông hãy cố chọn lấy người tốt nhất! Các ông tướng ấy, các ông phải sờ nắn xem xét kỹ, như bọn Di-gan chọn ngựa ấy. Chớ để lọt vào của vứt .
- Chúng ta lựa chọn. Vùng sông Đông nầy chưa đến nỗi thiếu những đầu óc thông minh.
- Phải đấy, phải đấy, ông thông gia thân mến ạ… Người thông minh cũng như những kẻ ngu xuẩn, họ mọc lên có cần phải gieo hạt đâu - Miron Grigorievich nheo nheo mắt, bộ mặt lấm tấm tàn hương của lão thoáng vẻ buồn. - Thằng Mitka nhà tôi, vốn là tôi cũng muốn lo cho nó nên thân nên người chút, cũng muốn nó học hành để làm sĩ quan, nhưng ngay đến trường tiểu học nhà chung nó cũng chẳng được tốt nghiệp, mới theo đuổi hơn năm trốn học rồi.
Hai người cùng lặng lát và cùng nghĩ tới mấy đứa con trai giờ phút nầy rong ruổi biết nơi đâu theo vết người Bolsevich. Chiếc xe chạy long lên như cơn sốt rét quãng đường mấp mô. Con ngựa huyền bên phải chợt đạp móng sau lên móng trước, những cái cá sắt chạy chưa mòn kêu lách cách. Thùng xe xóc mạnh. Hai ông thông gia ngồi sát sạt cứ cọ sườn vào nhau như hai con cá mùa đẻ trứng.
- Mấy thằng -dắc nhà chúng ta biết ở nơi nào nhỉ? - Ông Panteley Prokofievich thở dài.
- tiến dọc theo sông Khop. Thằng Fedot Kalmys vừa ở Kumyngienskaia về, con ngựa của nó bị giết. Nó có bảo hình như tiến quân tới thị trấn Chisanskaia phải.
Hai người lại nín lặng lát. Gió hiu hiu thổi, rùng cả lưng. Phía sau, bên kia sông Đông, những cánh rừng, những bãi cỏ, những cái hồ, những cánh đồng xơ xác cháy rực, lặng lẽ và huy hoàng dưới ánh mặt trời hồng hồng lúc bình minh như đống lửa. Ngọn đồi cát nằm thườn thượt như mảng mật vàng trong tầng tổ ong. Vài cái gò nhấp nhô hơi loáng áng đồng đen, nom như những cái bướn lạc đà Mùa xuân đến đều với muôn vật. Những cánh rừng màu ngọc lam thay bộ cánh xanh lá cây sẫm rất diêm dúa. Đồng cỏ bắt đầu nở hoa. Nước lũ rút để lại bãi cỏ hoang ven sông Đông vô số những vũng nước nhấp nhoáng. Nhưng sau mùa tuyết tan, trong vài cái khe dưới chân những khoảng dốc dứng, vẫn còn những đám tuyết nham nhở trắng loá cách rất khêu gợi, nằm áp lên mặt đất sét.
Hôm sau, lúc trời sắp hoàng hôn, hai người đến Minlerovo nghỉ đêm ở nhà người Ukraina quen biết, ngôi nhà được xây ngay cạnh bức tường nâu xịt của kho thóc cơ giới hoá. Sáng hôm sau, ăn sáng xong. Miron Grigorievich thắng ngựa vào xe để lên tiệm. Khi vượt qua đường sắt, lão gặp trở ngại gì nhưng đến đấy lần đầu tiên trong đời lão trông thấy mấy tên Đức. Ba tên Landsturm (2) chạy ra chặn đường lão. tên trong bọn vẫy tay gọi. Nó bé, có bộ râu màu hạt dẻ loăn xoăn đến mang tai.
Miron Grigorievich ghìm cương, nhay nhay cặp môi có vẻ lo lắng và chờ đợi. Ba tên Đức tiến lại gần. tên người Phổ cao lớn, béo tốt, cười nhe hàm răng trắng nhởn, bảo bạn nó.
- Đây là thằng -dắc chính cống nhé! Cậu xem, nó mặc cả đồng phục -dắc nữa kìa! Hoàn toàn chắc chắn là những thằng con trai nó nện nhau với chúng ta. Bọn mình hãy bắt sống nó, lôi về Berlin. Nó là vật triển lãm kỳ quặc bậc nhất đấy.
Chúng mình chỉ cần hai con ngựa của nó thôi. Còn nó mặc mẹ nó đằng nó? - Thằng cha có bộ râu màu hạt dẻ và hai tay như hai cái càng cua trả lời nhưng cười. Nó vòng tránh hai con ngựa, có vẻ sợ sợ, tới bên chiếc xe.
- Xuống xe ngay, lão già nầy. Chúng ta cần hai con ngựa của lão để chở số bột mì từ nhà máy xay kia ra ga. Nào, xuống xe ngay, tao bảo kìa! Mày đến chỗ quan tư lệnh mà lĩnh lại ngựa. - Thằng Đức đưa mắt về phía nhà máy xay và giơ tay ra hiệu bảo Miron Grigorievich xuống xe, ý nghĩa các cử chỉ, điệu bộ của nó hoàn toàn ràng.
Hai tên kia bỏ về phía nhà máy xay, vừa vừa ngoái đầu lại cười. Mặt Miron Grigorievich đỏ lên với những đám vàng vàng xám xám. Lão buộc dây cương vào thành gỗ ngang trước thùng xe, nhảy rất nhàng từ xe xuống rồi tới trước hai con ngựa.
"Ông thông gia lại có ở đây, - lão thoáng nghĩ và lạnh toát cả người. - Đến bị chúng nó lấy mất ngựa thôi? Chao ôi, bỏ mẹ rồi? ma dẫn lối quỉ đưa đường mình tới đây?"
Tên Đức mím chặt môi, nắm tay áo Miron Grigorievich, ra hiệu bảo lão ra nhà máy xay.
- Buông ra! - Miron Grigorievich nhô người về phía trước, mặt càng tái thêm. - Đừng có động vào tao? Tao để cho lấy ngựa đâu?
Nghe giọng , thằng Đức cũng đoán được ý nghĩa của câu trả lời. Nó bất thần nhe những cái răng trắng xanh nom hết sức hung tợn, đồng tử hai con mắt nó nở to đầy vẻ đe doạ, giọng nó choang choang như muốn bắt đối phương tuân lệnh ngay. Nó quơ tay lên dây da cây súng trường đeo vai, nhưng ngay trong nháy mắt. Miron Grigorievich chợt sống lại thời trai tráng của lão: gần như cần vung tay, lão quạng luôn cho thằng cha cái đánh hự vào quai hàm, quả đấm xứng đáng với nhà quyền thủ. Miếng đòn đó làm cho đầu thằng Đức ngật ra sau, rắc cái, dây mũ sắt đứt dưới cằm đánh phựt. Nó ngã sóng soài rồi vừa cố nhỏm dậy vừa nhổ trong miệng ra cục máu đặc màu tiết dê. Miron Grigorievich bồi luôn cho nó quả nữa, lần nầy vào gáy, rồi lấm lét nhìn ra bốn phía và cúi xuống giật phắt khẩu súng trường. Trong giây phút ấy, đầu óc lão hoạt động nhanh nhạy và sáng suốt lạ lùng. Lúc quay ngựa, lão biết rằng thể bị thằng Đức bắn vào lưng mình nữa, nhưng chỉ sợ có những tên lính gác đứng sau dãy hàng rào bên kia đường sắt hay đường nhìn thấy.
Ngay trong các cuộc đua ngựa, cặp ngựa huyền nầy cũng chưa từng phi nước đại điên cuồng như thế nầy bao giờ? Ngay trong những buổi đón dâu, bốn cái bánh xe cũng chưa từng quay tít như thế nầy bao giờ! "Lạy Chúa tôi, lạy Chúa tôi? Nhân danh Đức chúa cha!" - Miron Grigorievich lẩm nhẩm trong bụng, chiếc roi quất liên hồi xuống lưng hai con ngựa. Cái tính tham lam keo kiệt bẩm sinh thiếu chút nữa làm lão mất mạng: lão định quay về chỗ trọ lấy tấm thảm đắp chân còn để lại đấy, nhưng lý trí vẫn chiếm phần thắng, vì thế lão lại cho xe chạy hướng khác. Lão thúc ngựa phi như bay hai mươi vec-xta tới làng Orekhovaya. Về sau, lão có kể lại rằng lần ấy lão đánh xe nhanh hơn cả nhà tiên tri Ilia chiếc xe của ngài (3). Đến Orekhovaya lão vào ngay nhà người Ukraina quen biết, rồi trong lúc vẫn chưa hoàn hồn, lão kể đầu đuôi câu chuyện cho chủ nhà nghe và xin người ấy giấu hộ cả người lẫn ngựa. Người dân Ukraina giấu có giấu, nhưng vẫn dặn trước:
- Tôi giấu cho ông, nhưng nếu chúng tra khảo nhiều quá tôi khai đấy, vì ông Grigorievich ạ, lợi lộc gì mà cắn răng chịu khổ? Chúng nó đốt nhà, trói tôi, và tròng cái vòng thòng lọng vào cổ tôi cho mà xem!
- Ông bạn thân mến ơi, ông cứ làm ơn giúp tôi trốn ! Rồi ông muốn gì tôi cũng xin tạ ơn ông! Chỉ cần ông cứu tôi khỏi chết, cho tôi nấp kín vào chỗ nào đó, tôi xin lùa đến đây cả đàn cừu! chục con cừu hạng nhất tôi cũng tiếc đâu! - Miron Grigorievich vừa đánh xe vào dưới mái hiên nhà kho vừa năn nỉ hứa hẹn.
Lão sợ bị đuổi hơn là sợ chết. Lão ở lại nhà người Ukraina đến lúc hoàng hôn, trời vừa sâm sẩm là chuồn thẳng mạch. Lão cho ngựa phi như điên suốt chặng đường từ Orekhovaya về. Cả hai con ngựa đều sủi mồ hôi như bọt xà phòng. Chiếc xe chạy long lên ghê quá các nan hoa quay nhoang nhoáng, còn phân biệt được cái nào với cái nào. Mãi khi về gần tới thôn Hạ Yablonovsky lão mới hoàn hồn. Lúc xe chưa chạy vào trong thôn, lão lấy khẩu súng trường cướp được giấu dưới chỗ ngồi, ngắm nghía cái dây da mặt trong có ghi đầy những chữ bằng bút chì hoá học. Lão "À hà" tiếng, nhõm cả người:
- Thế nào, chúng mầy có đuổi được hay , lũ quỷ ranh kia? Bản lĩnh của chúng mầy là hạng bét!
Nhưng lão đâu có đem con cừu nào đến biếu người Ukraina kia. Mùa thu năm ấy, lão có dịp qua đấy, thấy người chủ nhà nhìn mình vẻ chờ đợi, bèn .
- Cừu nhà chúng tôi chết sạch rồi. Nuôi cái giống ấy chẳng ăn thua gì… Nhưng đây có ít lê vườn nhà, tôi đem biếu ông để cảm tạ lòng tốt của ông! - Lão đổ xe xuống chừng hai mera (4) những trái lê nẫu đường, rồi vừa vừa đưa cặp mắt giảo quyệt nhìn ra chỗ khác - Lê nhà chúng tôi ngon và ngọt… lê chín cây đấy - Lão xong từ biệt về ngay.
Trong lúc Miron Grigorievich phóng xe chuồn khỏi Minlerovo, ông thông gia của lão tới nhà ga. tên sĩ quan Đức còn trẻ ký vào giấy thông hành, hỏi ông Panteley Prokofievich vài câu qua thông ngôn, rồi vừa châm điếu xì gà rẻ tiền, vừa giọng kẻ cả:
- Ông lên xe , nhưng ông hãy nhớ rằng các ông cần phải có Chính phủ khôn ngoan mới được. Các ông bầu ra tổng thống cũng được, ông vua cũng được, nhưng phải với điều kiện là người đó được thiếu đầu óc sáng suốt để quản lý quốc gia và phải biết tiến hành chính sách trung thực đối với nước chúng tôi.
Ông Panteley Prokofievich nhìn tên Đức bằng cặp mắt khá hằn học. Ông muốn bắt chuyện với nên vừa nhận được giấy thông hành là ra lấy vé ngay.
Ở Novocherkask ông rất ngạc nhiên biết bọn sĩ quan trẻ vỡ tổ đâu ra mà nhiều thế, chúng kéo đàn kéo lũ lượn phố, dạo chơi với các tiểu thư, lại lăng xăng gần dinh ataman và toà nhà của pháp viện là nơi Cơ-rúc họp đại hội.
Tại nhà ký túc của các đại biểu, ông Panteley Prokofievich gặp vài người cùng trấn và người quen ở trấn Elanskaia. Phần lớn các đại biểu là binh sĩ và dân thường, bọn sĩ quan thấy có nhiều, vẻn vẹn chỉ được vài chục tên, đại diện cho giới trí thức các trấn. Mọi người bàn ra tán vào cách thiếu tin tưởng về chuyện bầu chính quyền Quân khu. Nhưng chỉ có điều ràng là dứt khoát phải bầu lấy ataman. Các đại biểu nêu tên vài viên tướng -dắc có uy tín, trao đổi ý kiến về những kẻ ứng cử.
Tối hôm mới đến, sau khi uống trà, ông Panteley Prokofievich về phòng ông, ngồi ăn ít đồ nguội mang từ nhà . Ông gỡ khoanh cá chép khô, cắt bánh mì. Hai đại biểu trấn Migadinskaia lại chơi với ông, ngoài ra còn đến thêm vài người nữa. Câu chuyện mở đầu bằng tình hình ngoài mặt trận, rồi dần dần chuyển sang chuyện bầu chính quyền.
- thể kiếm đâu ra người tốt hơn ông Kaledin vừa mồ yên mả đẹp, cầu cho ông ấy được hưởng phúc nơi thiên đường? - đại biểu có bộ mặt xám xịt, người trấn Migulinskaia thở dài .
- Có lẽ thế đấy, - lão người trấn Elanskaia cũng đồng ý.
viên thượng uý đại biểu của trấn Besegenevskaia có mặt trong câu chuyện thấy thế bèn phát biểu, giọng thiếu vẻ sôi nổi.
- Sao lại kiếm được người xứng đáng? Sao các vị lại thế? Còn tướng Krasnov sao?
- Krasnov nào thế?
- Sao lại phải hỏi Krasnov (5) nào? Các vị hỏi thế mà biết thẹn hay sao? vị tướng trứ danh, tư lệnh Quân đoàn kỵ binh số ba, người rất khôn ngoan, được thưởng Huân chương thánh Gióoc, nhà chiến lược đại tài đấy?
Lời phát biểu say sưa, cảm động đến nghẹn ngào của viên thượng uý làm gã đại diện của đơn vị ngoài mặt trận tức điên lên:
- Còn tôi tôi xin cho các vị hay: chúng tôi cũng biết thiên tài của ông ấy lắm rồi? Chẳng qua là ông tướng hạng bét! Trong chiến tranh chống Đức, bản lĩnh của ông ta biểu khá đầy đủ! Nếu có cách mạng cũng đến lẹt đẹt với cái cấp lữ đoàn trưởng!
- Nầy ông bạn thân mến, ông chưa được hiểu về tướng quân Krasnov mà lại có thể năng như vậy? Hơn nữa, tại sao ông lại dám dùng những lời lẽ như thế để chỉ trích vị tướng mà tất cả mọi người đều tôn kính? Xem ra ông quên rằng ông chỉ là gã -dắc lính trơn.
Viên thượng uý rít răng ra những lời lạnh như băng miệt thị cách thương tiếc như thế, làm cho gã -dắc kia luống cuống, hoảng lên, phải nén giận lúng búng:
- Bẩm quan lớn, tôi chỉ muốn rằng chính tôi lính dưới quyền tướng quân Krasnov. mặt trận áo, chính tướng quân làm trung đoàn chúng tôi đâm đầu vào hàng rào dây thép gai? Vì thế chúng tôi coi tướng quân là ông tướng hạng bét? Ngoài chuyện đó ra tướng quân như thế nào ai mà biết được… Cũng có thể là hoàn toàn phải như thế…
- Thế người ta đem Huân chương thánh Gióoc tặng cho ông ấy làm gì? Đồ ngu! - Ông Panteley Prokofievich hóc cái xương cá ho sặc lên hồi rồi cũng xông vào mắng nhiếc chàng ở mặt trận về - Các cứ giữ khư khư trong đầu óc mình mớ tư tưởng ngu xuẩn, bạ ai các cũng chửi, ai các cũng coi là tốt… Cái kiểu gì mà lại như vậy? Nếu các ít lời chút đến nỗi có chuyện đổ vỡ như bây giờ. Nếu cũng thông minh hơn được nhiều. Chỉ được cái trò chó sủa trăng!
Các đại biểu ở Novocherkask và các vùng dưới đều hết sức ủng hộ Krasnov. Viên tướng đeo huân chương thánh Gióoc nầy rất hợp ý bọn bô lão. Nhiều lão chịu quyền chỉ huy của trong cuộc chiến tranh với Nhật. Quá khứ của Krasnov cũng làm mê mẩn tâm thần bọn sĩ quan: sĩ quan đơn vị ngự lâm, xuất thân trong giới thượng lưu, vị tướng có trình độ học vấn cao, trước kia từng phục vụ trong hoàng cung, tham gia đoàn hộ giá hoàng đế. Đối với giới trí thức tự do có điều thoả mãn họ là Krasnov những là viên tướng, tay vũ biền quẩn quanh với những phương pháp huấn luyện và chỉ huy khắc nghiệt, mà dù sao cũng còn là nhà văn, có những truyện ngắn viết về sinh hoạt của giới sĩ quan đăng trong phụ trương của tờ "Niva" xưa kia từng có người thích đọc. Mà là nhà văn tất nhiên là con người có văn hoá.
Ở nhà ký túc, người ta tích cực vận động ủng hộ Krasnov. Tên tuổi các tướng lĩnh khác đều mờ nhạt bên cạnh cái tên của . Về African Bogaevsky những tên sĩ quan trung thành với Krasnov thầm truyền những tin đồn rằng Bogaevsky vốn là bạn nối khố của Denikin, vì thế nếu bầu Bogaevsky làm ataman hễ tiêu diệt được người Bolsevich, tiến vào Moskva là tất cả đặc quyền và quyền tự trị của người -dắc đều đời nhà ma.
Nhưng ngay Krasnov cũng khỏi có những kẻ phản đối. gã đại biểu là giáo viên cố bôi tro trát trấu lên tên tuổi của viên tướng, nhưng thu được kết quả. Gã chạy lăng xăng khắp các phòng đại biểu, dùng giọng hiểm độc, vo ve như con muỗi bên những cái tai lông lá của bọn -dắc.
- Krasnov ấy à? Tướng tướng vô tài, mà nhà văn nhà văn vứt . cái thùng rỗng chốn cung đình, kẻ liếm gót. Có thể ông ta là con người vừa muốn lôi kéo các phần tử tư bản dân tộc, lại vừa muốn có cái thanh danh là theo chủ nghĩa dân chủ. Rồi các ngài xem, hễ có kẻ nào muốn mua là ông ta bán rẻ ngay vùng sông Đông! kẻ tiểu nhân. Tài chính trị của ông ta chỉ là con số . Phải bầu Ageev mới được! Ageev lại hoàn toàn là chuyện khác.
Nhưng chàng giáo viên nầy chẳng thu được kết quả gì. Đến ngày mồng tháng Năm, khi Cơ-rúc họp đến ngày thứ ba nghe thấy những tiếng hò la:
- Xin mời tướng quân Krasnov!
- Xin ngài làm ơn…
- Chúng tôi hết sức thành tâm…
- Xin mời ngài!
- Ngài là niềm tự hào của chúng tôi!
- Mời tướng quân lên cho chúng tôi về cuộc sống nay?
Khắp căn phòng họp rộng thênh thang rộn hẳn lên. Bọn sĩ quan vỗ tay, tiếng vỗ trầm trầm. Bọn -dắc thấy thế cũng ngượng nghịu bắt chước khẽ vỗ lộp bộp. Song những bàn tay đen đủi da như bị thuộc cứng vì lao động, chỉ vỗ lên những tiếng khô khan, nghe như tiếng nứt rạn, có thể là rất khó nghe, khác hẳn tiếng nhạc êm tai phát ra từ những bàn tay chau chuốt, mịn như đệm bông của các vị tiểu thư, các bà quí phái, các ngài sĩ quan, các cậu sinh viên đứng đầy hành lang và các lối .
Đến khi viên tướng đẹp lão, cao lớn có tuổi mà người vẫn còn cân đối, hùng dũng bước lên sân khấu như trong khi duyệt binh, toàn hội trường đều vỗ tay như sấm và gầm lên từng đợt. mặc chiếc áo quân phục đeo nhằng nhịt cơ man nào huân chương, huy chương, ngù vai cùng mọi cái gì khác đặc trưng cho cấp tướng.
Tiếng vỗ tay mỗi lúc to rồi chuyển thành những tiếng hô vang dậy. Tinh thần hân hoan phấn khởi lan khắp các hàng đại biểu như trận bão. Nhiều người nhìn thấy cái uy vũ của thời đế chế lờ mờ ra trong viên tướng có bộ mặt bồi hồi xúc động đứng với tư thế như người trong tranh nầy.
Ông Panteley Prokofievich cảm động chảy nước mắt và cứ hỉ mũi vào chiếc khăn tay màu đỏ rút ra từ trong chiếc mũ cát-két.
"Đây mới là ông tướng ra ông tướng. Vừa nhìn cái biết ngay là nhân vật vĩ đại rồi! Nom cứ như là hoàng đế ấy, cả đến tướng mạo cũng y hệt. Có cái gì đến là giống mồ ma đức Alexandr!" - Ông nghĩ thầm như thế trong khi xúc động ngắm Krasnov đứng sát dãy đèn đặt ở ngay viền trước sâu khấu.
Tuy lấy tên là "Cơ-rúc cứu nguy sông Đông", nhưng Cơ-rúc lần nầy họp chẳng có chút gì vội vã. Theo lời đề nghị của viên chủ tịch Cơ-rúc là đại uý Ianov, đại hội thông qua nghị quyết về việc đeo lon cùng tất cả các phù hiệu quân hàm. Krasnov lên phát biểu bài rất đặc sắc, sắp xếp rất khéo léo. Bằng giọng đầy nhiệt tình, về "Nước Nga bị quân Bolsevich lăng nhục", về " hùng cường trước kia" của nước Nga, về vận mệnh của vùng sông Đông.
phác ra những nét chính của tình thế nay, đả động đôi chút tới chiếm đóng của quân Đức, và cuối cùng khi say sưa về cuộc sống độc lập của Quân khu sông Đông sau khi người Bolsevich bị đánh bại, hội trường ầm ầm tỏ ý đồng tình.
- Cơ-rúc Quân khu có đầy đủ quyền lực nắm chính quyền ở quân khu sông Đông! Người -dắc được cách mạng giải phóng khôi phục lại toàn bộ nếp sống cổ truyền tốt đẹp của người -dắc, và cũng như tổ tiên chúng ta xưa kia, chúng ta to, kiên quyết: "Kính chào Hoàng đế Trắng, xin ngài cứ ở trong cái thành Moskva bằng đá của ngài, còn chúng tôi, những người -dắc, chúng tôi cứ ở sông Đông êm đềm!"
Ngày mồng ba tháng Năm, trong buổi họp tối, thiếu tướng Krasnov được bầu làm ataman Quân khu với trăm linh bảy phiếu thuận, ba mươi phiếu chống và mười phiếu trắng. nhận ngay chiếc gậy ataman trong tay viên đại uý chủ tịch Cơ-rúc Quân khu mà còn đặt điều kiện: trước hết phải thông qua các điều luật cơ bản mà đề ra với Cơ-rúc và trao cho quyền hành vô hạn trong cương vị ataman.
- Đất nước chúng ta tới bước diệt vong! Tôi chỉ nhận chiếc gậy ataman với điều kiện ataman được tuyệt đối tin tưởng.
Các tình huống nay đòi hỏi phải làm việc với đầy đủ tín tâm và với ý thức hân hoan trước nhiệm vụ hoàn thành, khi người ta biết rằng Cơ-rúc, cơ quan tối cao, lên ý chí của vùng sông Đông, tín nhiệm mình, khi sắp định ra những tiêu chuẩn pháp trị vững vàng, chắc chắn, trái hẳn vớl cái thói hỗn loạn vô Chính phủ của bọn Bolsevich.
Các điều luật mà Krasnov kiến nghị chỉ là những điều luật của đế quốc Nga được thay hình đổi dạng vội vã và có sửa chữa chút ít. Làm gì mà Cơ-rúc chẳng thông qua! Các đại biểu vui vẻ chấp thuận. Tất cả đều nhắc nhở thời xưa, ngay đến lá cờ được cải lại cách vụng về: ba cái băng nằm ngang màu lam, màu đỏ và màu vàng (dân -dắc, dân ngụ cư, dân Kalmys), chỉ có quốc huy là bị thay đổi hẳn chiều theo tinh thần -dắc thay cho con đại bàng hai đầu hung dữ cánh vươn móng duỗi, người ta vẽ gã -dắc trần như nhộng đội mũ lông, đeo gươm súng và toàn bộ vũ trang cưỡi thùng rượu.
tên đại biểu đầu óc giản đơn, chuyên xu nịnh, khúm núm nêu câu hỏi:
- Có lẽ trong số các điều luật cơ bản vừa được thông qua, quan lớn còn đề nghị thay đổi hoặc sửa chữa điều gì nữa chăng?
Krasnov mỉm nụ cười khoan dung, quyết định đùa câu. nhìn khắp lượt bọn uỷ viên Cơ-rúc cách đầy hứa hẹn rồi bằng cái giọng của kẻ quen được tất cả mọi người nuông chiều:
- Có thể lắm. Mấy điều bốn mươi tám, bốn mươi chín và năm mươi về quốc kỳ, quốc trưng và quốc ca. Các ngài có thể đề ra cho tôi bất kỳ lá cờ nào, ngoài lá cờ đỏ, bất kỳ kiểu quốc trưng nào ngoài ngôi sao năm cánh của bọn Do Thái hay phù hiệu nào khác của bọn Tam điểm (6), và bất kỳ bài quốc ca nào ngoài bài "Quốc tế ca".
Cơ-rúc vừa cười vừa thông qua các điều luật cơ bản. Và sau đó câu đùa của ngài ataman còn được truyền miệng trong thời gian rất lâu.
Ngày mồng năm tháng Năm, Cơ-rúc giải tán. Mấy bài diễn văn cuối cùng được phát biểu nốt. Viên đại tá Denisov, cánh tay phải của Krasnov, tư lệnh Binh đoàn miền Nam, lên hứa rằng trong thời gian hết sức ngắn, nhổ rễ xong cuộc phiến loạn Bolsevich. Bọn uỷ viên Cơ-rúc ra về, yên tâm và sung sướng trước việc bầu ataman tiến hành có kết quả cũng như những tin nhận được từ mặt trận.
Ông Panteley Prokofievich rời khỏi thủ phủ Quân khu sông Đông ra về, trong lòng bồi hồi xúc động, niềm hân hoan bên trong chỉ muốn nổ tung ra. Ông tin như đinh đóng cột rằng chiếc gậy ataman được trao tay người đáng tin cậy, chẳng bao lâu nữa người Bolsevich bị đánh bại và hai đứa con trai ông lại được quay về với công việc đồng áng. Ông già ngồi bên cửa sổ toa xe, hai khuỷu tay tì chiếc bàn con, trong tai còn văng vẳng những dư như từ biệt của bài quốc ca sông Đông, lời ca đầy sinh khí thấm tới đáy lòng ông, và ông có cảm tưởng như quả "sông Đông êm đềm, sông Đông chính giáo" "ầm ầm chuyển động, sóng cuộn ào ào.
Nhưng tàu vừa chạy ra khỏi Novocherkask được vài vec-xta, ông Panteley Prokofievich nhìn qua cửa sổ thấy những tiền tiêu của bọn kỵ binh Bavaria. nhóm kỵ binh Đức cho ngựa chạy hai bên đường sắt, tiến từ phía trước đoàn tàu tới. Chúng gù gù cái lưng ngồi yên cách rất bình an vô , những con ngựa béo tốt, mông to bè bè, ve vẩy những cái đuôi cắt ngắn cũn, lông ngựa loáng nhoáng dưới ánh nắng chói chang. Ông Panteley Prokofievich ngả hẳn người về phía trước, cong bên lông mày lên nom hết sức đau khổ, nhìn những vó ngựa của quân Đức nhún nhảy dày xéo lên mảnh đất -dắc với dáng vẻ của nhủng kẻ chiến thắng. Ông xoay cái lưng cánh phản ra cửa sồ, gù hẳn xuống và cứ gục đầu như thế rất lâu mà thở phì phì.
Chú thích:
(1) Hợp kim đồng, kẽm, thiếc dùng để giảm mức hao mòn Mazarin sát cho các trục.
(2) loại dân quân theo chế độ quân dịch trước kia của người Đức (N.D.)
(3) Theo Kinh thánh, Ilia là nhà tiên tri Israel, được Đức chúa trời trao cho sứ mệnh khuyên dân Israel đừng theo tà đạo. Làm nhiều phép mầu. Sau bị nữ hoàng nước đó hành hạ, phải chạy ra xa mạc, cuối cùng cười chiếc xe phụt lửa bay lên trời (ND)
(4) mera bằng 26, 24 lít (ND)
(5) Krasnov (1869 - 1947) viên tướng của Nga hoàng. Tháng 5-1915 làm ataman Quân khu sông Đông, dựa vào quân Đức chiếm đóng để đàn áp cách mạng. Năm 1919 chạy sang Đức, sau trở thành gián điệp của Hitle. 1947 bị Toà án tối cao của Liên Xô kết án treo cổ. (ND)
(6) cuộc vận động tôn giáo, chính trị trong thế kỷ 18 dưới hình thức tổ chức quốc tế bí mật với những nghi thức mê tín và mục đích "hoàn thiện đạo đức", xây dựng "những tôn giáo đường của việc thiện" (do đó mới có cái tên Pháp là francs macons (những người thợ nề tự do) (ND)