Sông Đông Êm Đềm
Chương 115​

Mấy ngày nay, Buntruc cứ như sống trong cơn mê của người mắc bệnh thương hàn. lại, làm việc nầy việc nọ, ăn, ngủ, nhưng lúc nào cũng như trong trạng thái nửa tỉnh nửa mê ngây ngất, say sưa. Hai con mắt sưng lên, đầy vẻ điên dại, cứ nhìn cái thế giới trải rộng chung quanh mình nhưng chẳng hiểu gì cả. Gặp những người quen biết, nhận ra họ nữa. Nom như người say bí tỉ hoặc vừa thoát khỏi trận ốm liệt giường và hoàn toàn kiệt sức. Sau khi Anna qua đời, các giác quan của Bôntrúc bị mất tác dụng thời gian: chẳng mong muốn gì mà cũng chẳng nghĩ tới điều gì nữa.

- Ăn , Buntruc! - Các đồng chí khác bảo ăn, thế là ngồi vào ăn, quai hàm thẫn thờ đưa đưa lại cách mệt mỏi, hai con mắt nhìn đăm đăm vào điểm.

Mọi người theo dõi Buntruc, bàn nên đưa vào bệnh viện.

- ốm đấy à? - Hôm sau có chiến sĩ súng máy hỏi .

- .

- Thế làm sao vậy? Nhớ Anna à?

- .

- Thôi được, chúng ta cùng hút điếu thuốc nhé. Người em ạ, bây giờ Anna còn sống lại được nữa đâu. Thương nhớ chỉ hoài công.

- Đến giờ ngủ người ta bảo :

- Cậu ngủ . Đến giờ rồi đấy.

Thế là Buntruc nằm vào giường.

sống bốn ngày liền trong cái trạng thái nhất thời chơi vơi ngoài thực tế như thế. Đến ngày thứ năm Krivoslykov bắt gặp ở ngoài phố, bèn nắm lấy tay áo và bảo:

- Chà tóm được cậu đây rồi, mình tìm cậu mãi. - Krivoslykov chưa được biết về những chuyện xảy ra với Buntruc. mỉm cười lo lắng, thân mật vỗ vai Buntruc. - Cậu làm sao thế nầy? Vừa có tí tửu phải ? Cậu được nghe về chuyện đại đội viễn chinh sắp được phái lên các quân khu miền Bắc chưa? Còn sao nữa, Uỷ ban năm người vừa được bầu ra. Fedor lãnh đạo. Chỉ còn hy vọng vào bà con - dắc miền Bắc nữa thôi. Nếu tất cả hỏng bét. Tình hình gay go lắm! Cậu chứ? Bọn mình cần số đồng chí làm công tác cổ động. Cậu chứ?

- - Buntruc trả lời gọn lỏn.

- Thế tốt lắm. Ngày mai chúng mình lên đường. Cậu cứ tới chỗ cụ Orlov, ông cụ dẫn đường cho chúng mình đấy.

Vẫn trong trạng thái hồn vía lên chín từng mây, Buntruc làm các việc chuẩn bị lên đường, và hôm sau, tức là ngày mồng tháng Năm, ra cùng với đội viễn chinh.

Dạo nầy, chính quyền Xô viết vùng sông Đông lâm vào tình thế ràng bị đe doạ nghiêm trọng. Các đơn vị chiếm đóng của quân Đức tiến từ Ukraina sang, các trấn và các khu miền dưới hoàn toàn bị tràn ngập dưới làn sóng bạo động phản cách mạng Popop lượn lượn lại trong khu vực qua mùa đông và từ đấy uy hiếp Novocherkask. Đại đội đại biểu Xô viết quân khu họp ở Rostov từ mồng mười đến mười ba tháng Tư bị gián đoạn đến mấy lần, vì dân Cherkask dấy loạn tiến về phía Rostov và chiếm được vùng ngoại ô. Chỉ ở miền Bắc, trong hai quân khu Khopesky và Ust- Medvedisky là còn vài căn cứ cách mạng tương đối có tinh thần, và chính các căn cứ ấy tự nhiên thu hút Pochenkov cùng những người mất niềm tin vào ủng hộ của dân - dắc vùng dưới. Công tác động viên vào quân đội thất bại, vì thế theo sáng kiến của Laguchin, Pochenkov vừa được bầu làm chủ tịch Xô viết các uỷ viên nhân dân sông Đông, quyết định tiến về phía bắc, để động viên đó ba bốn trung đoàn gồm các binh sĩ - dắc mới ở mặt trận về, và đưa các trung đoàn ấy đánh quân Đức cùng lực lượng phản cách mạng ở vùng dưới.

Uỷ ban động viên đặc biệt gồm năm người do Pochenkov lãnh đạo được bầu ra. Ngày hai mươi chín tháng Tư trích công quỹ lấy mười triệu đồng vừa tiền rúp, vừa vàng, vừa giấy bạc Nicolai để dùng cho các nhu cầu của việc động viên. đội vũ trang được tổ chức vội vã để bảo vệ các hòm tiền, đội nầy chủ yếu gồm những em - dắc trước kia thuộc đội cảnh bị địa phương Kamenskaia. Ngoài ra còn lấy thêm vài cán bộ cổ động người - dắc. Ngày mồng tháng Năm, ngay dưới làn đạn máy bay Đức, đội viễn chinh lên đường về hướng Kamenskaia.

Các con đường đều bị tắc vì những đoàn xe chở các chi đội Xích vệ rút lui khỏi Ukraina. Quân phiến loạn - dắc phá cầu cống, gây ra những vụ đổ tầu. Sáng nào con đường Novocherkask - Kamenskaia cũng thấy máy bay Đức xuất . Những chiếc máy bay lượn vòng như những đàn diều hâu, rồi là xuống, nã vài tràng súng máy ngắn ngủi. Các chiến sĩ Xích vệ chạy tản ra khỏi các đoàn xe, nổ súng loạn lên từng hồi. Ở bất cứ ga nào, mùi than xỉ cũng hoà lẫn với cái mùi khe khé của chiến tranh và chết chóc. Những chiếc máy bay ngóc cổ lao lên những độ cao khó tưởng tượng, nhưng các xạ thủ vẫn ra sức bắn cho vơi các hòm kẽm đựng đạn. Nếu qua các đoàn tầu nhà binh ủng thụt đến mắt cá trong vỏ đạn. Cát bị lớp vỏ đạn phủ kín như những khe núi trong tháng Mười dưới lớp lá sồi vàng óng. Mọi vật đều ghi dấu phá hoại còn mức độ nào nữa: các sườn đồi ngổn ngang những toa xe bị đốt, bị phá vỡ đen như than. các cột điện tín, dây thép đứt cuốn loằng ngoằng quanh những chiếc bình bằng sứ trắng như đường. Nhiều ngôi nhà bị phá huỷ, các bảng tín hiệu dọc các tuyến đường sắt đều biến đâu mất như sau trận bão lớn…

Đội viễn chinh len lỏi tiến theo hướng Minlerovo được năm ngày. Đến sáng ngày thứ sau, Pochenkov triệu tập các uỷ viên đến toa của .

- còn có thể như thế nầy được nữa đâu! Phải bỏ tất cả đồ đạc của chúng ta lại để xuống xe hành quân thôi.

- Cậu gì thế? - Laguchin ngạc nhiên kêu lên - Hành quân đường trước khi mò được tới Ust- Medvedskaia, quân Trắng dẫm qua xác chúng ta rồi.

- Còn khá xa đấy, - Mrykhin ngập ngừng.

Krivoslykov vừa đuổi kịp đội viễn chinh chưa được bao lâu. chẳng chẳng rằng, cứ ngồi thu lu trong chiếc áo ca- pôt đính những chiếc quân hiệu bạc màu. lên cơn sốt rét, uống ký ninh đến ù cả tai, đầu nóng bừng bừng, cứ gù gù cái lưng ngồi túi đường, mắt mờ dưới lớp màng của bệnh sốt rét.

- Krivoslykov? - Pochenkov gọi nhưng mắt vẫn rời tấm bản đồ.

- Cậu cần gì thế?

- Cậu nghe thấy chúng mình về chuyện gì à? Phải xuống tầu bộ thôi, nếu bị chúng nó đuổi kịp mất mạng. Cậu thấy thế nào hử? Cậu được học hành nhiều hơn bọn mình, bây giờ cậu hãy .

- Kể ra bộ cũng được - Krivoslykov thủng thẳng từng tiếng, nhưng bỗng nhiên hai hàm răng đập vào nhau lách cách, cứ như răng chó sói, toàn thân run bần bật trong cơn sốt rét phát lên đến cực độ. - Cũng được đấy nếu đồ đạc mang theo ít hơn.

Pochenkov mở rộng tấm bản đồ bên cạnh cửa sổ. Mrykhin giữ hai góc. Dưới ngọn gió thổi từ phía trời tây u ám, tấm bản đồ đập lạch phạch rồi bay đánh soạt khỏi tay hai người.

- Chúng ta như thế nào, cậu xem nhé! - Ngón tay vàng khè vì khói thuốc của Pochenkov đưa tréo qua tấm bản đồ. - Cậu có thấy tỉ lệ ? Chừng trăm rưởi vec- xta quá lắm hai trăm là cùng. Thế đấy!

- Giải quyết như thế mà đúng đấy, mẹ khỉ! - Laguchin đồng ý.

- Cậu thấy thế nào, Mikhail?

Krivoslykov nhún vai có vẻ bực bội.

- Mình phản đối.

- Mình ra bảo ngay em - dắc xuống tầu. nên để mất giờ làm gì.

Mrykhin đưa mắt nhìn mọi người lượt có vẻ chờ đợi. chàng thấy có ai phản đối, bèn nhảy ra khỏi toa xe.

Trong buổi sáng u mưa dầm rả rích đó, đoàn xe nhà binh chở đội quân viễn chinh của Pochenkov dừng lại ở nơi cách Belaya Katliva xa mấy. Buntruc nằm trọng toa xe của , áo ca- pôt trùm kín đầu. em - dắc nấu nước trà ngay trong toa, người nọ đem người kia ra pha trò và cùng cười khà khà.

Vanca Bondyrov, chàng vua cù hay chế giễu người khác, dân trấn Migulinskaia, trêu bạn, chàng súng máy.

- Íchnát nầy, cậu là dân tỉnh nào thế nhỉ? - Vanca hỏi, giọng vốn khàn lại càng khê đặc vì khói thuốc lá.

- Tambobskaia, - Ichnát vốn tính hiền lành, trả lời bằng giọng trầm rất dịu dàng.

- Có lẽ cậu ở thôn Morsansky phải ?

- , thôn Satsky.

- À - à- à cái dân Sátsky nhà cậu toàn là những tay gan dạ ra phết: đánh nhau bảy mình chọi địch cũng chẳng sợ. Có phải hồi vua Nga lên ngôi thôn cậu dùng dưa chuột chọc tiết bò, phải ?

- Thôi, cậu hãy bỏ cái chuyện ấy !

- À phải, mình quên khuấy mất, cái chuyện ấy phải xảy ra ở thôn cậu đâu. Hình như ở thôn cậu bà con đem những cái bánh tráng xếp thành toà nhà thờ rồi đặt lên những hạt đậu Hà Lan để đẩy cho lăn xuống dốc phải ? Có cái chuyện như thế nhỉ?

Vừa lúc ấy ấm trà bắt đầu sôi, vì thế Ichnat tạm thời thoát được những lời bông phèn của Bondyrev. Nhưng mọi người vừa ngồi vào ăn sáng, Vanca lại giở trò:

- Ichnát nầy, hình như cậu ít ăn thịt lợn phải. Cậu thích thịt lợn có phải ?

- , ăn cũng chẳng sao.

- Thế cho cậu cái b… lợn nầy. Ngon tuyệt đấy!

Mọi người cười rộ. Có chàng bị nghẹn ho sặc sụa. Trong toa xe náo lên lát, đế ủng đập xuống sàn tầu ầm ầm. phút sau mới nghe thấy cái giọng hổn hển và tức tối của Ichnát:

- Của cậu, cậu ăn , đồ quỷ? Sao cậu lại đem cái con b... của cậu ra đây?

- B… mình đâu, b… lợn đấy.

- Cũng chỉ là của bẩn thỉu cả thôi?

Mặt Bondyrev vẫn phớt lạnh, kéo dài cái giọng khàn đặc:

- Bẩn thỉu ấy à? Đầu óc cậu để ở đâu thế? Ngày lễ Phục sinh người ta đem nó ra phong chức thánh đấy. Nhưng cậu cứ , cậu sợ phạm kiêng kỵ ngày ăn chay à?

Bondyrev có người bạn đồng hương là chàng - dắc đẹp trai râu tóc màu hạt dẻ nhạt, từng được thưởng cả bốn hạng huân chương thánh Gioóc. ta thấy thế bèn khuyên:

- Thôi bỏ chuyện ấy , Ivan! Cậu làm như thế lúc choảng nhau với bọn mu- gích xúi quẩy đấy. Nó ăn b… lợn vào rồi đầu óc chỉ còn nghĩ tới chuyện mò như con lợn đực thôi. Nhưng cái của nầy cậu rước ở đâu về thế hử?

Buntruc vẫn nằm, hai con mắt nhắm nghiền. Câu chuyện trao đổi giữa mọi người lọt vào tai , vì sống với nỗi đau khổ vừa đổ lên đầu trong thời gian gần đây, nó hề nguôi mà thậm chí như ngày tăng thêm. Tuy nhắm mắt, nhưng vẫn thấy mung lung ra cánh đồng cỏ đầy tuyết quay lộn, với những cánh rừng nhấp nhô nâu nâu chân trời đằng xa. cảm thấy như có luồng gió lạnh và nhìn thấy Anna bên cạnh mình với cặp mắt đen nhánh, những nét kiên định nhưng dịu dàng của cái miệng đáng , những điểm tàn hương li ti ở chỗ tinh mũi, vết nhăn tư lự ngang trán… Buntruc nghe thấy những lời thót ra từ miệng Anna, những lời đó rất khó nghe, khó hiểu vì bị át bởi những tiếng tiếng cười của những người nào đó, nhưng nhìn những cái ánh long lanh trong cặp đồng tử, nhìn hai hàng mi cong rung rung, đoán rằng Anna … Nhưng đây là Anna khác hẳn mọi khi: da mặt xanh xanh vàng vàng, những dòng nước mắt đọng lại má, cái mũi nhọn hoắt ra và cặp môi méo vì đau khổ nom đáng sợ. Buntruc cúi xuống hôn hai con mắt đờ đẫn sâu hoắm, đen ngòm… rên lên tiếng nhưng đưa ngay tay trái lên bị chặt miệng mình để khỏi oà lên khóc. Những ngày qua hề làm cho hình ảnh Anna phai nhoà hay mờ đục. Khuôn mặt Anna, thân hình, dáng cử chỉ, những thay đổi trong đường môi, ánh mắt và nét lông mày phóng khoáng của Anna, tất cả vẫn họp lại thành Anna trọn vẹn và sống động. Buntruc nhớ lại những lời đầy tình cảm lãng mạn của Anna, nhớ lại tất cả những gì mình trải qua cùng với Anna.

Thấy có lệnh xuống tàu, em bèn gọi Buntruc. đứng dậy, thẫn thờ thu dọn đồ đạc rồi rời khỏi toa xe. Sau đó giúp việc dỡ hàng và vẫn thẫn thờ như thế ngồi lên chiếc xe ngựa để lại lên đường.

Mưa lâm râm. Những đám cỏ cằn cỗi hai bên đường đều ướt đẫm. Đồng cỏ. Gió tự do hoành hành các đường sống đồi cũng như dưới những cái khe. Các thôn trại liên tiếp ra, cái xa, cái gần.

Những đám khói các đầu máy xe lửa và các khối kiến trúc chữ nhật đỏ đỏ của nhà ga bị để lại phía sau. Hơn bốn chục chiếc xe ngựa thuê ở Belaya Kalitva nối đuôi nhau chạy đường cái.

Những con ngựa chạy nhanh được. Lòng đường vừa đất sét vừa đất đen bị thấm nước mưa rất khó . Bùn bám vào các bánh xe từng đám nom như những túm bông đen. Từng đoàn thợ mỏ của khu Belokalitvensky phía trước và phía sau đội viễn chinh. Họ chạy về phía đông để trốn tránh bạo quyền của dân - dắc, đem thêm bầu đoàn thê tử và chút đồ đạc nghèo nàn.

Khi đội viễn chinh tiến đến gần nhà ga tránh xe Gratri, hai chi đội Xích vệ của Romanovsky và Sadelko đuổi theo kịp. Cả hai đều bị đánh thất điên bát đảo. Mặt các chiến sĩ đều đen xạm, tiều tụy vì những trận chiến đấu, những đêm ngủ và những thiếu thốn. Sadelko lại gần Pochenkov. Khuôn mặt đẹp trai của với hàng ria tỉa theo kiểu ănglê. Cái mũi thanh thanh, nom hốc hác hẳn Buntruc qua, thấy Sadelko cau mày bằng giọng vừa bực bội vừa mệt mỏi:

- gì với tôi vậy? Chẳng nhẽ tôi hiểu những em dưới quyền tôi hay sao? Tình hình nguy khốn lắm, lại còn quân Đức nữa chứ, mẹ cái bọn khốn kiếp! Thế nầy bao giờ mới mộ đủ quân?

Sau câu chuyện trao đổi với Sadelko, Pochenkov trở nên nhăn nhó khổ sở và tựa như có phần hoang mang. đuổi theo chiếc xe của , xao xuyến biết những gì với Krivoslykov.

Buntruc nhìn theo hai người thấy Krivoslykov chống khuỷu tay nhổm lên, liến thoắng tràng, vừa vừa đưa bàn tay chém lia lịa trong khí. Pochenkov lại vui hẳn lên, nhảy lên xe ngựa, khung xe kêu răng rắc dưới cái thân hình chàng pháo thủ nặng tới sáu pút. Người đánh xe ra roi quất hai con ngựa, bùn bắn vung từng nắm sang hai bên.

- Cứ quất !

Pochenkov nheo mắt kêu lên, tà áo da mở phanh đón gió.

Sông Đông Êm Đềm
Chương 116​

Trong vài ngày đội viễn chinh tiến sâu vào lòng quân khu Donesky, cố tới được trấn Krasnokurskaia. Nhân dân các làng Ukraina bao giờ cũng đón tiếp họ với thái độ niềm nở mến khách. Người ta vui lòng bán cho lương thực, rơm rạ và cho ở nhờ, nhưng hễ đả động tới chuyện thuê ngựa Krasnokurskaia là dân Ukraina tỏ vẻ nghi ngại, đưa tay lên gãi gáy rồi từ chối thẳng thừng.

- Chúng tôi trả nhiều tiền, có gì mà bác làm bộ làm tịch thế? - Pochenkov hỏi người Ukrraina.

- Đâu có nhưng đối với tôi cuộc đời phải đáng đồng xu .

- Cuộc đời bác mặc bác, can gì đến chúng tôi. Cứ cho chúng tôi thuê ngựa và xe .

- , được đâu.

- Sao lại được?

- Bác tới chỗ bọn - dắc có phải ?

- Phải, nhưng sao cơ chứ.

- Đến đấy có thể xảy ra chuyện nọ chuyện kia. Chẳng nhẽ tôi biết lo thân hay sao? Bị chúng nó giết mất ngựa tôi biết làm thế nào? đâu bác ạ, tôi chẳng đâu!

Càng tới gần khu du mục Krasnokurskaia, Pochenkov cùng những người khác càng lo. Mọi người cảm thấy chuyển biến trong tinh thần dân chúng. Những làng đầu tiên còn đón tiếp nồng hậu, nhưng càng vào sâu, người ta càng có thái độ ràng là thân thiện và có ý đề phòng. Họ chỉ để lại lương thực cách miễn cưỡng, tránh trả lời những câu hỏi. còn thấy thanh niên trong làng tới vây quanh các xe của đội viễn chinh như những cái thắt lưng hoa nữa. Người ta đứng trong cửa sổ gườm gườm nhìn ra như quân thù quân hằn rồi vội vã quay vào trong nhà.

- Bà con ở đây có phải là con chiến của Chúa hay hử? - Những chàng - dắc trong đội viễn chính phẫn nộ hỏi - Làm gì mà cứ nhìn người ta như loài cú vọ thế hử?

Đến khi tới làng thuộc quận Nagolinskaia, chàng Vanca Bondyrev điên tiết trước thái độ tiếp đón lạnh nhạt, ném mạnh cái mũ của xuống đất rồi quát lên bằng giọng khàn khàn, nhưng mắt vẫn lấm lét nhìn quanh xem có cấp qua .

- Các người là người hay là quỷ hử? Sao cứ câm như hến thế, mẹ các người ra? Người ta đổ máu bảo vệ quyền lợi cho các người mà các người cũng chẳng mở mắt nhìn người ta! Cái kiểu đối với nhau xưa kia nhục nhã lắm rồi? Bây giờ là đồng chí với nhau, là bình đẳng, còn phân chia - dắc và khô- khon 1 nữa đâu, còn có gì phân biệt nữa đâu. Thôi mang gà mang trứng ra đây mau lên, chúng tôi trả tất cả bằng giấy bạc Nicolai!

Năm sáu người Ukraina nghe Bondyrev quát lác cứ gục đầu đứng yên, như những con ngựa bị thắng vào ách cày. Chẳng ai hé răng nửa lời để hưởng ứng những câu sôi nổi của chàng.

- Cái lũ chết tiệt, các người là khô- khon vẫn là khô- khon thôi! Đồ quỷ dữ, thôi mặc cho các người tan xương làm trăm mảnh! Dịch tả dịch hạch bắt các người , đồ tư sản bụng phệ? - Bondyrev nhặt cái mũ lên rồi lại ném nó xuống, lòng khinh bỉ đến cực độ làm mặt chàng đỏ như gấc - Ở chỗ các ngài giữa mùa đông cũng chẳng xin nổi của các người nắm tuyết đâu!

- Thôi đừng oăng oẳng lên nữa! - Những người Ukraina chỉ thế với ta rồi bỏ mỗi người ngả.

Cũng ở làng ngày, bà già Ukraina hỏi chàng - dắc Xích vệ:

- Có đúng là các bác cướp sạch, giết sạch mọi người có phải ?

Chàng - dắc nhà ta trả lời, mắt chớp:

- Đúng đấy. Nhưng phải ai cũng giết tuốt đâu, mà chỉ giết bọn bô lão thôi.

- Chao ôi, lạy Chúa tôi? Nhưng tại sao các bác lại phải làm như thế?

- Chúng tôi đem họ nấu cháo ăn mà lỵ: thịt cừu bây giờ dai như giẻ rách ấy, chẳng đậm đà chút nào. Quẳng lão già vào nồi là có váng mỡ nổi lên ngay…

- Có lẽ bác chỉ đùa đấy thôi?

- Nó láo đấy, bà cụ à? Nó đùa dai đấy? - Mrykhin xen vào câu chuyện.

xong nghiêm khắc quát cho chàng đùa tếu kia trận:

- Cậu phải biết nên đùa như thế nào và đùa với ai mới được! Với những câu đùa như thế cậu có thể bị Pochenkov cho ăn mấy cái bợp tai đấy! Tại sao cậu lại gây chuyện như vậy! Rồi bà cụ vung ra là chúng ta giết bọn bô lão cho mà xem.

Pochenkov rút ngắn các thời gian nghỉ đêm và đóng quân. Trong lòng bồn chồn như lửa đốt, lao đầu về phía trươc. ngày trước khi tới khu du mục của trấn Krasnokurskaia, chuyện rất lâu với Laguchin, cho biết các ý nghĩ của :

- Ivan ạ, chúng ta nên xa đâu. Đến được trấn Ust- Khop là chúng ta bắt tay vào việc ngay! Chúng ta tuyên bố tuyển quân chúng ta phát cho mỗi người tiền lương là trăm rúp, nhưng phải mang ngựa và trang bị cùng , thể tiêu phí tiền của nhân dân được. Từ Ust- Khop, chúng ta tiến ngược lên, qua trấn Bukanovskaia của cậu, tới các trấn Slasevskaia, Fedorseevskaia, Kumulgenskaia, Gladunovskaia, Xkurisenskaia. Đến Mikhailovskaia có sư rồi. Liệu chúng ta có mộ được nhỉ?

- Mộ mộ được, nếu như tất cả các mặt còn yên ổn.

- Cậu cũng cho rằng cả đó bắt đầu có chuyện rồi hay sao?

- Làm thế nào mà biết được? - Laguchin vuốt vuốt chòm râu thưa thớt, giọng the thé như than vãn - Chúng ta hơi muộn mất rồi… Fedor ạ, mình chỉ sợ chúng ta lên đó kịp. Bọn sĩ quan giở cái trò của chúng nó đó rồi. Phải quàng lên mới được.

- Phải quàng lên đấy. Nhưng cậu đừng lo sợ! - Chúng ta có quyền sợ, - Mắt Pochenkov trở nên nghiêm khắc. - Lãnh đạo em theo mình sao lại có thể sợ được. Chúng ta tới kịp! Chúng ta xông qua hết! Hai tuần nữa mình choảng cả quân Trắng lẫn quân Đức cho mà xem! Quỷ dữ bắt chúng nó , chúng ta tống cổ chúng nó ra khỏi vùng đất sòng Đông! - Rồi nín lặng lát, hút lấy hút để hết điếu thuốc và lên ý nghĩ thầm kín của mình - Nếu chúng ta chậm chết cả chúng ta lẫn chính quyền Xô viết vùng sông Đông. Chao ôi, đừng có muộn mới được! Nếu cuộc dấy loạn của bọn sĩ quan lan tới đó trước chúng ta tất cả đứt!

Hôm sau đội viễn chinh tiến vào địa hạt trấn Krasnokurs trước khi trời hoàng hôn. Lúc còn chưa tới thôn Alekseevsky, Pochenkov cùng với Laguchin và Krivoslykov ngồi trong những chiếc xe đầu, bỗng thấy đàn bò đồng cỏ.

- Chúng ta hỏi người chăn bò , - Laguchin gợi ý.

- Hai cậu , - Krivoslykov tán thành.

Laguchin và Pochenkov nhảy xe xuống, tới chỗ đàn bò.

Bãi chăn nuôi bị nắng làm cháy thui, lớp cỏ nâu bóng thấp lè tè lại bị vó ngựa dẫm nát, chỉ ven đường có những cây sơn giới nở hoa vàng vàng từng bụi và lúa yến mạch dại rất to hạt rạt rào như những cái chổi lồm xồm. Pochenkov vò trong tay nhánh hoa ngải cứu rất già, bước tới trước mặt người chăn bò.

- Chào cụ, cụ có khoẻ ?

- Ơn Chúa.

- Cụ chăn bò à?

- Vâng, tôi chăn.

Ông lão đưa đưa lại cây gậy rất to, nhìn gườm gườm dưới hai hàng lông mày rậm rì bạc như nước.

- Thế nào, công việc làm ăn của cụ như thế nào? - Pochenkov hỏi câu lấy lệ.

- Được Chúa cứu giúp nên cũng khá.

- Vùng bà con ta đây có chuyện gì mới cụ?

- Chẳng nghe thấy có chuyện gì mới cả. Nhưng các bác là ai thế?

- Chúng tôi là con nhà lính, bây giờ về nhà đây.

- Các bác người đâu ta?

- Là dân trấn Ust- Khopeskaia.

- Cái thằng Pochenkov có với các bác ?

- Có với chúng tôi.

Ông lão chăn bò xem ra hết hồn hết vía mặt cắt còn hột máu.

- Có gì mà sợ thế cụ?

- Sợ hẳn chứ, nhưng các bác đây hãy làm phúc làm đức… người ta bảo rằng các bác giết tất cả những người theo Chính giáo cơ mà.

- Chỉ bậy! Kẻ nào phao đồn những tin nhảm như thế?

- Hôm kia họp đại hội toàn thôn, ông ataman như thế đấy. biết ông ấy chỉ nghe đồn hay có nhận được giấy tờ chính thức cho biết rằng Pochenkov đem bọn Kalmys , gặp ai cũng giết sạch.

- Vùng bà con ta đây bầu ataman rồi à? - Laguchin đưa nhanh mắt nhìn Pochenkov.

Pochenkov cắn cắn sợi cỏ trong những cái răng vàng khè.

- Hôm nọ bầu ataman và đóng cửa Xô viết rồi.

Laguchin còn định hỏi thêm câu gì nữa, nhưng ngay gần đấy có con bò mộng trán hói rất khoẻ nhảy con bò cái, làm con bò cái khuỵu cả chân.

- Gãy xương nó mất rồi, đồ chết tiệt! - Ông lão chăn bò quát lên rồi chạy vùng tới chỗ đàn bò, nhanh nhẹn cách ngờ đối với người có tuổi như thế. Cụ vừa chạy vừa la - Đè gãy xương con bò cái rồi! Gãy xương nó mất rồi! Xéo ngay! Xéo ngay, con hói nầy!

Pochenkov khoát rộng hai tay, bước về xe. Laguchin vốn là người quen chăm lo công việc làm ăn, đứng lại nhìn con bò cái non lẻo khẻo như thế mà bị con bò mộng nhảy khuỵu chân xuống đất bất giác có thoáng ý nghĩ: "Nó bị nhảy gãy xương mất rồi! Hình như gãy xương mất rồi? Chà, con quỷ dữ?".

Mãi đến khi thấy con bò cái được lôi từ bên dưới con bò mộng ra, xương sống bị hư hại gì, mới quay ra xe "Chúng ta làm thế nào bây giờ? Chẳng nhẽ bên kia sông Đông cũng lại bầu bọn ataman rồi hay sao? - thầm tự hỏi như thế, nhưng chú ý của lại bị đánh lạc ngay trong giây phút bởi con bò giống rất dẹp. Con bò giống cúi cái đầu rộng bè bè, ngời ngời con bò đen có bộ vú rất to rất nẩy. Yếm nó xệ xuống tới tận đầu gối, thân nó rất mập, rất chắc, trường và thẳng như sợi dây đàn. Bốn cái chân ngắn cũn của nó cắm chắc xuống chất đất mềm như bốn cái cột. Laguchin bất giác đứng ngắm lát con bò giống, mắt nhìn như vuốt ve bộ lông đỏ đốm trắng của nó. Qua mớ ý nghĩ đầy ưu tư, Laguchin thở dài, bụng bảo dạ: "Trấn mình mà có được con như thế nầy nhỉ! Những con bò giống vùng mình quá". Nhưng ý nghĩ ấy chỉ thoáng qua rất nhanh trong óc. Khi về tới xe, nhìn thấy những khuôn mặt rầu rĩ của em - dắc, Laguchin lại đắn đo cân nhắc con đường hành quân sắp phải trải qua.

Krivoslykov bị bệnh sốt rét làm tình làm tội. chàng mơ mộng và cũng có lúc làm thơ ấy với Pochenkov:

- Chúng ta chạy trốn làn sóng phản cách mạng, cố vượt lên trước nó, nhưng nó tràn qua chúng ta rồi. ràng là thể nào đuổi vượt nó được nữa. Nó ào lên nhanh quá, cứ như sóng biển chảy dồn vào chỗ trũng ấy.

Trong số các thành viên của Uỷ ban, có lẽ chỉ Pochenkov tính tới toàn bộ tính chất phức tạp của hoàn cảnh mới. ngồi ngả người về phía trước, chốc chốc lại quát người đánh xe:

- Nhanh lên!

Trong những chiếc xe phía sau có những tiếng hát cất lên rồi lặng di. Từ phía đó những tiếng cười, tiếng kêu dội lên như sấm, át cả tiếng bánh xe.

Các tin tức mà ông lão chăn bò cho biết được chứng thực. đường hành quân, đội viễn chinh gặp gã - dắc cựu chiến binh đánh xe cùng với vợ tới thôn Svetnikov. Gã đeo đầy đủ cả lon lẫn quân hiệu, Pochenkov hỏi gã vài câu, rồi mặt càng xạm .

Đoàn xe qua thôn Alekseevsky. Mưa lâm râm. Trời trở nên u ám. Chỉ đằng đông còn thấy màu trời xanh nước biển trong kẽ mây với những tia nắng chiếu chếch chếch qua đó.

em vừa từ gò kéo xuống Rubaskin, làng của người Tavria, thấy có những người từ trong đó bỏ chạy về hướng ngược lại, có cả vài chiếc xe phi ra như bay.

- Họ bỏ chạy. Họ sợ chúng ta… - Laguchin nhìn các em khác, có vẻ hoảng hốt.

Pochenkov quát lên:

- Gọi họ lại! Gọi to lên cho họ trở về, mẹ khỉ!

em - dắc vừa đánh ngựa cho xe chạy nhanh hơn, vừa quay những chiếc mũ đầu. Có người gọi oang oang:

- Nà- ày! Bà con chạy đâu thế? Hượm nào!

Những chiếc xe của đội viễn chinh phóng vào trong làng. Gió lốc xoáy tràn trong căn phố rộng bóng người. Trong cái sân có bà già người Ukraina vừa kêu la inh ỏi, vừa ném mấy chiếc gối lên cái xe. Người chồng nắm dây hàm thiếc con ngựa, đầu mũ, chân giầy ở Rubaskin, mọi người được biết rằng tay tiền trạm được Pochenkov phái bị đội trinh sát - dắc bắt rồi lôi ra sau ngọn gò. ràng là - dắc còn xa nữa. Sau cuộc hội ý chớp nhoáng, mọi người quyết định quay ngược trở lại. Đầu tiên Pochenkov còn cố giữ ý kiến tiếp tục tiến về phía trước, nhưng sau ai cũng do dự.

Krivoslykov chẳng chẳng rằng, người bắt đầu run bắn lên trong cơn sốt rét.

- Hay là chúng ta cứ tiến thêm? - Pochenkov hỏi Buntruc lúc nầy cũng có mặt trong cuộc họp.

Buntruc thẫn thờ nhún vai. Đối với bây giờ dứt khoát đằng nào cũng thế cả, tiến cũng được, thoái cũng được, miễn là có di động, miễn là chạy trốn nỗi u sầu luôn luôn bám sát gót .

Pochenkov lại lại bên cạnh chiếc xe, trình bày những cái lợi của việc tiến về hướng Ust- Medved. Những cán bộ cổ động - dắc ngắt lời cách gay gắt.

- điên mất rồi! định đưa chúng tôi đâu hử? đến chỗ bọn phản cách mạng à? Người em ạ, đừng có đùa dai!

- Chúng ta quay trở lại thôi! Chúng tôi muốn chết đâu! Cái gì thế kia? thấy chưa? - ta chỉ lên ngọn gò.

Mọi người đều nhìn về hướng đó: cái kurgan thấy lên rành rọt hình ba người cưỡi ngựa.

- Trinh sát của chúng nó đấy! - Laguchin kêu lên.

- Lại còn đằng kia nữa!

số người cưỡi ngựa khác thấp thoáng ngọn gò. Chúng túm tụm lại từng đám, tản ra, biến mất sau ngọn gò rồi lại xuất .

Pochenkov ra lệnh lên đường quay trở lại. Đoàn quân tiến qua thôn Alekseevsky. ràng là nhân dân ở đấy bị quân - dắc cảnh cáo. Vừa nhìn thấy đoàn xe của đội viễn chinh tiến lại gần, họ bắt đầu lẩn trốn và bỏ chạy.

Trời hoàng hôn. Mưa vẫn dầm dề, lạnh buốt, đến là khó chịu. em ướt như chuột lột, họ bên cạnh những chiếc xe, người run cầm cập, súng luôn luôn sẵn sàng. Con đường vòng tránh dốc núi dài, trườn xuống vùng đất trũng, chạy theo cái khe đoạn rồi lại leo ngoằn ngoèo lên gò. Những đội trinh sát - dắc khi khi đường sống gò. Đội viễn chinh hết sức căng thẳng, mà của đáng tội tinh thần em thế cũng căng thẳng rồi.

Khi tới gần cái khe cắt ngang vùng đất trũng, Pochenkov nhảy xe xuống, ra lệnh gọn lỏn cho em: "Sẵn sàng chiến đấu!"

mở chốt an toàn khẩu súng trường kỵ binh, bên cạnh xe. Dưới khe có cái đập, nước mưa xuân bị giữ lại nom xanh ngắt. Đất bùn gần làn nước lỗ chỗ những vết chân của đàn gia súc ra đấy uống nước. Cái đập có chỗ lở, đó mọc đầy cỏ dại và thỏ ti. Bên dưới, chỗ sát mặt nước, thấy lơ thơ những khóm hương bồ tiều tụy, mưa rơi ràn rạt những đám lá bàng tử nhọn hoắt.

Pochenkov trù tính gặp quân - dắc mai phục ở chỗ nầy, nhưng bộ phận trinh sát được phái sục sạo phía trước chẳng phát thấy gì cả.

- Fedor ạ, bây giờ cậu cần phải phòng bị làm gì. - Krivoslykov gọi Pochenkov về đến chiếc xe khẽ . - Chúng nó tấn công bây giờ đâu. Đến đêm mới giở trò cho mà xem.

- Mình cũng nghĩ như thế đấy.

--- ------ ------ ------ -------

1 Tên người - dắc dùng để gọi dân Ukraina đến ở vùng nầy cách khinh bỉ (ND).

Sông Đông Êm Đềm
Chương 117​

Về phía tây, mây đen kéo đến mù mịt. Trời tối. Chớp nhoáng nhoàng ở nơi rất xa, rất xa dải đất ven sông Đông, loé lên những vầng sáng màu da cam rung rung như cánh con chim bị bắn chưa chết hẳn. Phía đó còn lờ mờ chút ráng chiều, nhưng lại bị dải mây che mất phần. Như cái tách đựng tịch mịch đầy đến miệng, đồng cỏ còn giấu trong những nếp khe chút ánh sáng u uất sót lại của ngày vừa qua. Trong buổi chiều tà nầy có cái gì nhắc nhở tiết trời mùa thu. Cả những ngọn cỏ chưa nở hoa cũng toả ra mùi sao hình dung được của thối rữa.

Pochenkov vừa vừa hít hít những mùi thoang thoảng hốt sức đa dạng của cỏ hoa. Chốc chốc dừng chân để miết đế ủng, gạt những đám bùn bám vào, rồi lại đứng thẳng lên, nặng nề và mệt mỏi lê cái thân hình hộ pháp trong chiếc áo da ấm mở phanh kêu loạt soạt Mọi người tới được thôn Kalusnhikov quận Poliakovo- Nagoliskaia đêm khuya. em - dắc trong đội bỏ mặc những chiếc xe, tản ra vào nghỉ đêm trong các nhà. Pochenkov lo lắng ra lệnh đặt những vọng tiêu, nhưng các chiến - dắc chỉ tập hợp cách miễn cưỡng. Ba người cưỡng lệnh .

- Tổ chức toà án đồng chí đem chúng nó ra xử! chấp hành mệnh lệnh chiến đấu xử bắn? - Krivoslykov nổi nóng lên.

Sau cả ngày canh cánh. Pochenkov cũng đâm ra bực bội, khoát tay đau khổ:

- đường hành quân chúng nó cũng mất tinh thần rồi. tổ chức phòng ngự được nữa đâu. Chúng ta nguy mất. Misatca ạ.

Laguchin xoay hết cách nầy đến cách khác mới tập hợp được vài người, phải tuần bên ngoài thôn:

- Các cậu chớ có ngủ nhé! Nếu bị chúng nó cho vào rọ đấy!- Pochenkov kiểm tra lượt các nhà và dặn các chiến sĩ gần gụi nhất với .

Suốt đêm cứ gục đầu xuống hai tay ngồi bên bàn, hơi thở khò khè nghe rất nặng nề. Lúc trời sắp hửng, vừa gục cái đầu to tướng xuống mặt bàn, thiếp lát Rober Fradenbrude từ nhà bên sang đánh thức . Mọi người bắt đầu sửa soạn lên đường trời rạng. Pochenkov bước từ trong nhà ra. Vợ người chủ nhà vắt sữa xong, chị trở vào đến phòng ngoài gặp Pochenkov.

- đồi có những người cưỡi ngựa. - Chị cách dửng dưng.

- Ở đâu thế?

- Bên ngoài thôn ấy.

Pochenkov nhảy ra ngoài sân: ngọn đồi, sau đám mây trắng đeo lững lờ phía cái thôn và dải rừng liễu, ra nhiều đội - dắc. Chúng nó di động khi nước kiệu, khi nước đại , bao vây cái thôn, vòng vây mỗi lúc chặt.

Chẳng mấy chốc các chiến sĩ - dắc trong chi đội kéo đến chỗ cái xe đỗ trong sân nhà Pochenkov ở.

Vasili Mironikov, chàng lực lưỡng có cái bờm tóc trước trán, người trấn Migulinskaia bước vào, gọi Pochenkov ra chỗ và cúi đầu :

- Có chuyện như thế nầy, đồng chí Pochenkov ạ… Vừa nãy có mấy thằng đại diện của chúng nó tới đây. - ta khoát tay chỉ về phía ngọn đồi. - Bảo truyền đạt với đồng chí rằng chúng ta phải hạ vũ khí lập tức đầu hàng ngay. Nếu chúng tấn công.

- Mày? Đồ chó đẻ! Mày mở mồm ra với tao cái gì thế hử?

Pochenkov nắm lấy cổ áo ca- pôt của Mironikov rồi lại đẩy mạnh ta ra và chạy tới chỗ cái xe, nắm lấy nòng khẩu súng trường, quát các chiến sĩ - dắc bằng giọng khàn khàn thô bạo:

- Đầu hàng à? Còn có thể có chuyện gì mà với bọn phản cách mạng? Chúng ta chiến đấu chống lại chúng nó? Theo tôi! Tản khai!

Mọi người ở trong sân lốc nhốc ùa ra lề thôn. Pochenkov vừa hổn hển chạy tới mấy ngôi nhà cuối thôn trong năm uỷ viên là Mrykhin đuổi kịp .

- là nhục, Pochenkov! Chúng ta đánh nhau với cả em nhà để làm đổ máu nhau hay sao? Thôi ! Bàn bạc thoả thuận với nhau xong thôi!

Chỉ thấy có phần đáng kể trong đội theo mình, cái đầu óc tỉnh táo của Pochenkov giúp tính tới thất bại thể tránh khỏi nếu hai bên đánh nhau. lặng lẽ tháo quy- lát khẩu súng trường, quẳng rồi uể oải hất chiếc mũ cát- két.

- Thôi bố trí nữa, em ạ! Quay trở lại, về thôn…

Mọi người quay trở lại. Toàn đội tập hợp trong ba ngôi nhà sát vách. Chẳng mấy chốc thấy bọn - dắc xuất trong thôn.

đội chừng bốn mươi tên cười ngựa tiến từ ngọn đồi xuống.

Theo lời mời của bọn bô lão ở Milinchinskaia, Pochenkov ra ngoài thôn để đàm phán về các điều kiện đầu hàng. Chủ lực của địch vẫn vây kín thôn, rời vị trí. Buntruc đuổi kịp Pochenkov ở ngõ dành cho gia súc ra đồng, giữ Pochenkov lại:

- Chúng ta đầu hàng à?

- Sức chỉ đủ bẻ cái cọng rơm… Thế nào? Cậu định làm như thế nào?

- muốn chết phải ? - Buntruc run bắn lên.

Rồi thèm để ý đến bọn bô lão cùng với Pochenkov, Buntruc quát lên bằng giọng khàn khàn, thất thanh:

- Bảo chúng nó rằng chúng ta trao vũ khí đâu! - xong quay ngoắt và vừa vung khẩu súng Nagan nắm chắc trong tay, vừa trở về.

Về đến chỗ em, Buntruc cố thuyết phục các chiến sĩ - dắc chiến đấu phá vòng vây xông ra đường sắt, nhưng tinh thần phần lớn ràng chỉ muốn giảng hoà. Người quay chỗ khác, người trả lời ràng với bằng giọng hằn học.

- Nầy Anhica, muốn đánh mà đánh, còn chúng tôi quyết đánh nhau với chính em mình đâu!

- Dù còn có vũ khí, chúng ta vẫn tin được ở họ. - Giữa những ngày lễ Phục sinh thiêng liêng như thế nầy mà chúng ta còn đổ máu hay sao?

Buntruc quay về chiếc xe của đổ bên căn nhà thóc, trải chiếc áo ca- pôt xuống gầm xe, nằm xuống nhưng tay vẫn nắm chắc cái cán gạch khía của khẩu Nagan. Đầu tiên nghĩ tới chuyện bỏ chạy, nhưng vốn ghét cái lối bỏ lén lút, cái thói đào ngũ, vì thế thầm gạt bỏ ý định đó, và chờ Pochenkov trở về.

Chừng ba giờ sau Pochenkov trở về. đám rất đông những tên - dắc lạ mặt cùng vào thôn với , số cưỡi ngựa, số cầm dây cương dắt ngựa theo, số còn lại chân có ngựa. Chúng vây quanh Pochenkov và tên thượng uý Spiridonov, trước kia ở cùng đại đội pháo với Pochenkov, nay chỉ huy đội hỗn hợp vây bắt đội viễn chinh của Pochenkov. Pochenkov ngẩng cao đầu, rồi cố giữ cho thẳng, nom cứ như người quá chén. Spiridonov mỉm nụ cười giảo quyệt, biết câu gì với Pochenkov. Sau lưng có tên - dắc cưỡi ngựa ôm trước ngực lá cờ trắng rất lớn, cán bào qua quít.

Bọn - dắc mới đến đứng đầy trong các căn phố và các ngôi nhà có đoàn xe của đội viễn chinh đỗ. Lập tức có những tiếng người nhao nhao như vỡ chợ. Nhiều tên mới đến trước kia ở cùng đơn vị, với những em - dắc trong đội Pochenkov. Vang lên những tiếng gọi nhau vui vẻ, tiếng cười ròn rã.

- Chà, bạn đồng học. May mắn thế nào lại gặp nhau ở đây?

- Ơ hay quá, hay quá, Prokho đấy à?

- Ơn Chúa.

- Chỉ thiếu chút nữa là mình với cậu lại choảng nhau. Cậu còn nhớ chúng mình cùng truy kích quân Áo ở gần Lvov thế nào nhỉ?

- Nầy ông bạn đỡ đầu Danilo! Ông bạn đỡ đầu ạ! Chúa phục sinh rồi!

- Đúng là sống lại rồi! - Có những tiếng hôn nhau chùn chụt: hai chàng - dắc vuốt râu vuốt ria, vỗ vai nhau bồm bộp rồi cùng nhìn nhau mà cười.

Ngay cạnh đấy lại là câu chuyện khác:

- Chúng mình kịp ăn "rê- vây- ông".

- Nhưng các cậu là Bolsevich "rê- vây- ông", "rê- vây- bà" cái gì.

- Có sao đâu, Bolsevich Bolsevich, nhưng chúng tớ vẫn tin Chúa.

- Xì, chỉ láo!

- Thế cậu có đeo thánh giá ?

- Thánh giá đây chứ đâu? - Thế là chàng Xích vệ lực lưỡng, mặt to bè bè, chẩu môi mở cúc cổ chiếc áo quân phục cổ chui, moi trong bộ ngực đồng đen lông lá lồm xồm ra cây thánh giá bằng đồng rỉ xanh.

Bọn bô lão cầm rìu cầm nạng trong các đội vây bắt "tên phiến loạn Pochenkov" ngạc nhiên đưa mắt nhìn nhau:

- Nhưng sao chúng tôi lại nghe các bỏ đạo Chúa cả rồi?

- Hình như các bán linh hồn cho quỉ dữ Xa- tăng rồi cơ mà!

- Lại có tin các cướp phá các nhà thờ, giết hết các cha cố…

- láo tuốt? chàng Xích vệ mặt to như cái mẹt quả quyết cãi lại - Chúng nó nhồi sọ cho bà con những chuyện tầm bậy đấy.

- Trước khi rời khỏi Rostov tôi còn đến nhà thờ dự lễ ban thánh thể cơ mà!

- Bác làm ơn cho chúng tôi nghe nào! lão già bé, hom hem vui vẻ vỗ tay đen đét. Lão cầm ngọn giáo cưa đôi cho vừa tay.

Ngoài phố và trong các nhà, câu chuyện mỗi lúc ồn ào sôi nổi. Nhưng nửa giờ sau có vài tên - dắc, trong số đó có tên quản người trấn Bokovskaia, lách qua đám người đứng ộn lại thành khối, bước ra phố.

- Những ai thuộc chi đội Pochenkov chuẩn bị tập hợp điểm danh! - Chúng hô to.

Tên thượng uý Spiridonov, sơ- mi màu cứt ngựa, lon màu cứt ngựa, bỏ chiếc mũ cát- két đính cái quân hiệu bạc trắng như miếng đường quay mặt ra bốn phía hô lên:

- Tất cả những ai thuộc chi đội Pochenkov sang bên trái tôi, đứng cạnh hàng rào! Những người khác đều đứng sang bên phải. Chúng tôi là những đồng đội cũ của em ngoài mặt trận, chúng tôi cùng với các đại biểu của em quyết định rằng em phải trao tất cả vũ khí cho chúng tôi vì dân chúng sợ nếu em còn có vũ khí trong tay. em hãy xếp súng trường và các thứ vũ khí khác lên các xe của em, chúng ta cùng bảo vệ số vũ khí đó. Chúng tôi đưa chi đội của em đến trấn Krasnokurskaia và tại đấy em tới Xô viết nhận lại toàn bộ vũ khí.

Cả niềm xao xuyến phẫn nộ bắt đầu sục sôi trong lòng các em - dắc Xích vệ. Rồi có những tiếng la thét vang lên trong sân. Korotov, chiến sĩ người trấn Kumsa kêu lên:

- Chúng ta đầu hàng!

Những tiếng ầm ầm như giông bão dậy lên khắp dãy phố, trong các sân nhà chật ních những người.

Bọn - dắc mới đến chạy ùa sang phải, ở giữa phố chỉ còn lại từng tốp rời rạc các chiến sĩ phờ phạc rã rời của đội quân Pochenkov. Với chiếc áo ca- pôt khoác vai, Krivoslykov hớt hải nhìn quanh như con thú bị vây bắt. Môi Laguchin xệch ngang bên. Mọi người xôn xao, đầy lo lắng và nghi ngại.

Buntruc kiên quyết chịu trao vũ khí. cầm ngang cây súng trường, bước nhanh đến trước mặt:

- Chúng ta nộp vũ khí! nghe ?

- Bây giờ muộn mất rồi…- Pochenkov khẽ , hai tay nắm chặt bản danh sách đơn vị cứ giật giật.

Bản danh sách ấy được chuyển sang tay tên Spiridonov. đọc qua lượt rồi hỏi:

- Ở đây có trăm hai mươi tám người… Số còn lại ở đâu?

- Ở lại đường.

- À ra vậy… Thôi được. ra lệnh cho họ hạ vũ khí .

Pochenkov là người đầu tiên tháo dây súng, rồi vừa trao cả khẩu Naga lẫn bao súng, vừa lúng búng:

- Bỏ gươm và súng lên xe.

Mọi người bắt đầu bị tước vũ khí. Các chiến sĩ Xích vệ thân thờ bỏ vũ khí. Có người ném súng ngắn qua hàng rào, có người chạy tản vào các sân nhà, tìm chỗ giấu.

- Chúng tôi khám tất cả những ai chịu trao vũ khí!

Spiridonov quát lên. sung sướng ngoác miệng ra cười, bộ phận Xích vệ do Buntruc lãnh đạo chịu trao súng, bọn địch phải dùng vũ lực mới tước được.

chiến sĩ Xích vệ phi ngựa ra ngoài thôn cùng với chiếc bàn đế khẩu súng máy làm tất cả hoảng lên mẻ. Thừa lúc nhốn nháo, vài người lẩn trốn. Nhưng Spiridonov lập tức thành lập đội áp giải, vây quanh tất cả những người còn ở lại với Pochenkov, lục soát và định điểm danh. em tù binh miễn cưỡng trả lời, số kêu rầm lên.

- Kiểm tra làm cái gì, tất cả có mặt ở đây rồi!

- Hãy giải chúng tôi đến Krasnokurskaia !

- Các đồng chí! Chấm dứt cái chuyện nầy thôi!

Sau khi niêm phong các hòm tiền và cử đội hộ tống mạnh áp tải Karginskaia. Spiridonov bắt em tù binh tập hợp thành hàng, rồi ra lệnh, cả giọng lẫn cách xưng hô đều thay đổi ngay:

- Thành hàng hai! Bên trái… quay! Hàng bên trái trước, đều bước! Chúng mày câm cái mồm!

Những lời ta thán bắt đầu truyền lan trong các hàng Xích vệ. Họ từ từ cất bước, kẻ trước người sau, chẳng mấy chốc hàng ngũ rối loạn và mọi người bắt đầu túm tụm từng đám.

Lúc bị dồn vào cái thế phải khuyên em trao vũ khí, có lẽ Pochenkov vẫn còn đặt hy vọng vào kết cục tốt đẹp. Nhưng đoàn tù binh vừa bị dồn ra khỏi thôn, bọn - dắc áp giải họ bắt đầu cho ngựa dồn hích những người ngoài cùng. Buntruc ở bên trái. lão già - dắc có bộ râu đỏ như lửa và cái vòng tay cũ đen xỉn vô duyên vô cớ quất cho roi, đầu roi in hằn con lươn bên má Buntruc. Buntruc nắm chặt hai tay quay lại, nhưng ngọn roi thứ hai quất mạnh gấp bội bắt phải lẩn sâu vào giữa đám người. bất giác làm như thế do thúc đẩy của thứ linh tính tự vệ như của loài thú vật. Bị lèn như nêm giữa những thân hình của các đồng chí chen chúc xung quanh, lần đầu tiên từ ngày Anna qua đời, môi rúm ró trong nụ cười mỉa mai đầy bực bội, và cứ thầm lấy làm lạ trước cái lòng tham sống mãnh liệt và dai như đỉa trong tất cả mọi người.

em tù binh bắt đầu bị đánh túi bụi. Trước những kẻ thù tay còn tấc sắt, bọn bô lão càng trở nên man rợ. Chúng thúc ngựa xông tới dồn ép họ, chúng cúi rạp người yên, đánh họ bằng roi ngựa và bằng sống gươm người nào bị đánh cũng tự nhiên chui lẩn vào giữa đám, vì thế mọi người xô đẩy nhanh, kêu la ầm ĩ.

chiếc sĩ Xích vệ cao lớn, hùng dũng, người vùng hạ du, vùng hai tay nắm tay quát lên:

- Chúng mày muốn giết cứ giết ngay ! Sao lại làm nhục người ta như thế?

- Lời chúng mày hứa đâu cả rồi? - Krivoslykov gầm lên.

Bọn bô lão dần dần bớt làm dữ. Khi người tù binh hỏi: "Các giải chúng tôi đâu bây giờ?", gã cựu chiến binh còn trẻ áp giải có lẽ thương hại các chiến sĩ Bolsevich, khẽ trả lời:

- Mệnh lệnh là đến thôn Ponomariev. em đừng sợ? Chúng tôi làm điều gì tồi tệ với em đâu.

Đoàn người bị dồn tới thôn Ponomariev.

Spiridonov cùng hai tên - dắc đứng ở cửa hiệu tạp hoá . cho từng người vào, người nào cũng hỏi:

- Họ tên? Quê quán? - ghi những câu trả lời lên cuốn sổ dã chiến nhem nhuốc.

Đến lượt Buntruc.

- Họ? - Spiridonov đặt mũi bút chì xuống tờ giấy, đưa nhanh mắt nhìn người chiến sĩ Xích vệ có bộ mặt thầm và vầng trán rất rộng. Nhưng thấy ta chúm môi sắp sửa nhổ bãi nước bọt bèn né hẳn sang bên cạnh và quát lên - Vào , quân khốn kiếp!

- Mày chết tên tuổi!

Noi gương Buntruc, chàng Íchnat người Tambob cũng trả lời. người thứ ba cũng muốn chết danh, cứ lừng lững bước qua ngưỡng cửa.

Spiridonov tự tay khoá cửa rồi đặt gác.

Trong khi bọn - dắc đem các đồ đạc, thức ăn và vũ khí lấy được các xe của đội viễn chinh chia nhau ngay bên cạnh cửa hiệu tạp hoá, trong ngôi nhà bên cạnh họp toà án quân dã chiến tổ chức quàng quấy gồm đại diện của cái thôn tham gia vây bắt Pochenkov.

Chánh án là Vasili Popop, tên đại uý - dắc vạm vỡ, lông mày vàng khè, quê ở trấn Bokovskaia. ngồi sau chiếc bàn, dưới tấm gương treo đầy những chiếc khăn mặt, hai khuỷu tay dang rộng, mũ cát- két hất ra sau cái gáy phẳng dẹt. đưa cặp mắt dâm đãng, vừa hồn hậu lại vừa nghiêm nhìn khắp mặt bọn - dắc thẩm phán có ý thăm dò. Chúng bắt đầu nghị tội.

- Thưa các cụ bô lão, chúng ta xử chúng nó như thế nào đây? - Popop nhắc lại câu hỏi:

Rồi cúi xuống thào biết gì với tên thượng uý Xênhin ngồi bên. Tên nầy gật đầu đồng ý. Đồng tử hai con mắt của Popop co hẹp lại, những ánh vui vẻ bên khoé mắt biến ngay đâu mất, và hai con mắt khác ra sau hai hàng mi thưa với những ánh long lanh, lạnh lẽo và khắc nghiệt.

- Đối với những thằng phản bội quê hương xứ sở, cướp phá nhà của chúng ta, giết hại dân - dắc chúng ta, chúng ta xử chúng nó như thế nào?

Fevralov, lão già cựu giáo người trấn Miliuchinskaia nhảy chồm lên như chiếc lò xo.

- Xử bắn! Bắn hết! - Lão lắc đầu lia lịa như bị ma làm, đưa cặp mắt cuồng tín lác xệch nhìn tất cả mọi người, lão nuốt nước bọt đánh ực rồi gào lên - Chúng nó, những thằng bán Chúa ấy thể nào thương hại được? Trong đám chúng nó có những thằng Do- thái đấy! Phải giết! Phải giết!… Phải đóng đanh câu rút chúng nó! Phải ném chúng nó vào lửa!

Chòm râu thưa nhưng thô cứng của lão rung lên, bộ tóc bạc lấm tấm đỏ xù lên. Lão ngồi xuống rồi mà vẫn còn thở hổn hển, mặt đỏ như gạch, nước bọt sủi đầy mép.

- Xử chúng nó phát vãng. Như thế có được ? - Diachenko thẩm phán ngập ngừng đề nghị.

- Xử bắn!

- Tử hình!

- Tôi tán thành ý kiến đó?

- Đem tất cả ra hành quyết trước nhân dân!

- Cỏ dại phải nhổ cho sạch đồng!

- Giết chúng nó !

- Xử bắn, tất nhiên rồi! Có gì phải thêm nữa! - Spiridonov giọng tức tối.

Cứ sau mỗi tiếng kêu như thế, hai bên mép tên đại uý Popop lại trở nên thô bạo thêm, lại mất thêm cái vẻ hồn hậu lúc đầu của con người sống phè phỡn, thoả mãn vì bản thân mình và vì những người chung quanh. Hai cái mép đó trễ xuống, hằn cứng lại thành những nét tàn nhẫn.

- Xử bắn! Ghi vào! vừa ra lệnh cho tên thư ký vừa nhìn qua vai tên nầy.

- Thế còn hai thằng Pochenkov và Krivoslykov đối với những đứa thù địch như thế chỉ xử bắn thôi à? Đối với chúng nó như thế quá đấy? - lão - dắc nhiều tuổi nhưng người còn chắc nịch, tức tối gào lên. Lão ngồi bên cửa sổ và cứ luôn tay vặn cao thêm cái bấc đèn lúc nào cũng doạ tắt.

- Chúng nó là hai thằng đầu sỏ treo cổ! - Popop trả lời gọn lỏn rồi nhắc lại với tên thư ký - Viết : "Bản phán quyết. Chúng tôi, những người ký tên dưới đây…"

Tên thư ký, cũng là Popop, vốn có họ xa với tên đại uý. cúi cái đầu có bộ tóc trắng nhợt chải mượt, đưa ngòi bút viết loạt soạt.

- Có lẽ đủ dầu đâu… - tên thở dài có ý lo ngại Ngọn đèn chập chờn, bấc đèn bốc khói mù mịt. Trong bầu khí chết lặng, vo vo có tiếng con ruồi bị vướng vào đám mạng nhện trần nhà, ngoài ra chỉ có tiếng thở khò khè nặng nề của tên thẩm phám.

BẢN PHÁN QUYẾT

Ngày 27 tháng Tư (mồng 10 tháng Năm) năm 1918, các vị thẩm phán được bầu ra của các trấn Karginovskaia, Bokovskaia và Krasnokurskaia.

(Thôn): Đại diện

- Vaxilevsky: Marsaev Stepan.

- Bokovsky: Krugilin Nicolai.

- Fomin Kumov: Fedor.

- Thượng Yablonovsky: Kurchin Aleksan.

- Hạ Dulensky: Xinhép Lev.

- Ilinsky: Volotkov Semion.

- Konkovsky: Popop Mikhail.

- Thượng Dulensky: Rodin Yakov.

- Savoschianov: Florov Alex.

Trấn Miliuchinskaia: Fevralev Maxim.

Thôn Ponomariev: Diachenko Ivan.

- Elanchiev: Krivô Nicolai

- Malakhov: Emelianov Luca

- Novo- Demchevgeni: Konovalov Matvey

- Popop: Popop Mikhail

- Astakhov: Segonkov Vasili

- Orlov: Trekunov Fedor

- Klimo- Fedorovsky: Trucarin Fedor

do V.S. Popop làm chánh án

PHÁN QUYẾT NHƯ SAU:

1. Tất cả những tên cướp bóc và lừa dối nhân dân lao động có tên trong bản danh sách dưới đây, tổng cộng tám mươi tên, đều bị tuyên án tử hình, với hình thức xử bắn, nhưng trong số đó có hai tên Pochenkov và Krivoslykov là đầu sỏ trong đám nầy án tử hình được chấp hành bằng hình thức treo cổ.

2. Tên - dắc Anton Kalitvenchev người thôn Mikhailovsky được tha bổng vì chứng cớ đầy đủ.

3. Đối với những tên Konstantin Melnikov, Gavrila Melnikov, Vasili Melnikov, Arsenov và Versunin bỏ trốn khỏi đội Pochenkov và bị bắt ở trấn Krasnokurskaia đều tuyên án theo điểm của bản phán quyết nầy (tử hình).

4. Bản án được chấp hành ngày mai 28 tháng Tư ( 11 tháng Năm) hồi sáu giờ sáng.

5. Chỉ định thượng uý Xênhin đảm nhiệm việc canh gác các phạm nhân. 11 giờ tối nay mỗi thôn phải cử hai người - dắc vũ trang bằng súng trường tới chịu quyền điều khiển của thượng uý Xênhin. Các vị thẩm phán chịu trách nhiệm nếu điểm nầy được chấp hành. Đội canh gác của các thôn chịu trách nhiệm chấp hành bản án. Mỗi thôn cử đến pháp trường năm người - dắc.

ký tên vào nguyên bản:

Chánh án toà án quân

V.S. Popop

Thư ký A.F. Popop.

DANH SÁCH

Các tên trong đội Pochenkov bị toà án quân dã chiến tuyên án tử hình ngày 27 tháng Tư theo lịch cũ năm 1918.

1. Fedor Pochenkov, trấn Ust- Khopeskaia - treo cổ

2. Krivoslykov, trấn Elanskaia Mikhail - treo cổ

3. Avram Kakurin, trấn Kazanskaia - xử bắn

4. Ivan Laguchin, trấn Bukanovskaia - xử bắn

5. Aleksey Ivan Orlov, thành phố Nizegrod - xử bắn

6. Efilm Mikhail Barchen, trấn Nizegrodskaia - xử bắn

7. Grigori Fechisov, trấn Ust- Bukhtrianskaia - xử bắn

8. Gavrin Tkachev, trấn Migulinskaia - xử bắn

9. Pavel Agafonov, trấn Migulinskaia - xử bắn

10. Kalinin, trấn Luganskaia - xử bắn

11. Konstatin Mrykhin, trấn Migulinskaia - xử bắn

12. Andrey Konovalov, trấn Migulinskaia - xử bắn

13. Konstatin Kirsta, thành phố Poltava - xử bắn

14. Pavel Potnakov, trấn Cotovskaia - xử bắn

15. Ivan Bondyrev, trấn Migulinskaia - xử bắn

16. Timofey Kolychev, trấn Migulinskaia - xử bắn

17. Alexandr Bubnov, trấn Mikhailovskaia - xử bắn

18. Dimitri Volodarov, trấn Filim Trenb - xử bắn

19. Georgi Karpasin, trấn Chernysevskaia - xử bắn

20. Ilia Kalmykov, trấn Filim- Trenb - xử bắn

21. Xvey Rybnikov, trấn Migulinskaia - xử bắn

22. Polikav Gurov, trấn Migulinskaia - xử bắn

23. Ichnat Demliakov, trấn Migulinskaia - xử bắn

24. Ivan Krachev, trấn Migulinskaia - xử bắn

25. Nikifo Frolovsky, trấn Rostov - xử bắn

26. Alexandr Gonovalov, trấn Rostov - xử bắn

27. Petr Vichilanchev, trấn Migulinskaia - xử bắn

28. Ivan Zotov, trấn Kirkaia - xử bắn

29. Evdokim Babkin, trấn Migulinskaia - xử bắn

30 Petr Svinchev, trấn Mikhailovskaia - xử bắn

31. Inariôn Chelobittrikov, trấn Dobrinskaia - xử bắn

32. Klimenchi Dronov, trấn Kazanskaia - xử bắn

33. Ivan Avilov, trấn Lovlinskaia - xử bắn

34. Matvey Sarmatov, trấn Kazanskaia - xử bắn

35. Georgi Pupkov, trấn Hạ Cumôliaskaia - xử bắn

36. Mikhail Fevralev, trấn Chernovskaia - xử bắn

37. Vasili Panteleymonov, thành phố Kherson - xử bắn

38. Porfori Liubukhin, trấn Kazanskaia - xử bắn

39. Dimitri Samov, trấn Kletkaia - xử bắn

40. Xafon Saronov, trấn Filonovskaia - xử bắn

41. Ivan Gubarép, trấn Migulinskaia - xử bắn

42. Fedor Abacumov, trấn Migulinskaia - xử bắn

43. Kutma Gorskov, trấn Luganskaia - xử bắn

44. Ivan Itvarin, trấn Gundorovskaia - xử bắn

45. Miron Kalinovchev, trấn Gundorovskaia - xử bắn

46. Ivan Faraphorov, trấn Mikhailovskaia - xử bắn

47. Sergey Gorbunov, trấn Cotopskaia - xử bắn

48. Petr Alaev, trấn Hạ Trirskaia - xử bắn

49. Prokovi Orlov, trấn Migulinskaia - xử bắn

50. Nikita Sein, trấn Luganskaia - xử bắn

51. Alexandr Laxcusky, trấn Thợ cả ở RPTX - xử bắn

52. Mikhaiin Poliakov, trấn Rostov - xử bắn

53. Dimitri Rogachev, trấn Radorskaia - xử bắn

54. Rober Frasenbrud, trấn Rostov - xử bắn

55. Ivan Xilend, trấn Rostov - xử bắn

56. Konstatin Efilmôp, thành phố Xamara - xử bắn

57. Mikhail Obchinnikov, trấn Chernysevskaia - xử bắn

57 Ivan Picalov, thành phố Xamara - xử bắn

59. Mikhail Koretkov, trấn Lovlinskaia - xử bắn

60. Ivan Corotkov, trấn Kumsaskaia - xử bắn

61. Piot Biriukov, trấn Rostov - xử bắn

62. Ivan Cabakov, trấn Khu mới Radorskaia - xử bắn

63. Tikhol Molivinov, trấn Lukovskaia - xử bắn

64. Andrey Svechev, trấn Migulinskaia - xử bắn

65. Stepan Anhikin, trấn Migulinskaia - xử bắn

66. Kutma Dutkin, trấn Kremenskaia - xử bắn

67. Petrt Kabanov,, trấn Baklanovskaia - xử bắn

68. Sergey Selivanov, trấn Mikhailovskaia - xử bắn

69. Archen Ivanchenko, trấn Rostov - xử bắn

70. Nicôlai Konovalov, trấn Migulinskaia - xử bắn

71. Dimitri Konovalov, trấn Mikhailovskaia - xử bắn

72. Fios Luxikov, trấn Krasnokurskaia - xử bắn

73. Vasili Mironikov, trấn Migulinskaia - xử bắn

74. Ivan Volokhov, trấn Migulinskaia - xử bắn

75. Lakov Gordeev, trấn Migulinskaia - xử bắn

Trong bọn có ba tên cung khai họ tên quê quán.

Sau khi sao lại xong bản danh sách những người bị kết án, tên thư ký đánh hai cái dấu chấm rất xa nhau vào cuối bản phán quyết rồi nhét cây bút vào tay tên ngồi gần nhất:

- Ký vào.

Lão Konovalov nằm rạp xuống tờ giấy với nụ cười như nhận lỗi Lão mặc chiếc áo đại lễ phục cổ đứng bằng dạ Đức màu xám với hai cái ve áo đỏ lòm. Những ngón tay thô kệch, cồm cộm những chai, đen như hắc ín của lão sao cong lại được, cứ trùng trục bóp chặt lấy cây bút học sinh bị gặm nham nhở.

- Tôi phải cái chữ nghĩa kém quá… - Lão vừa vừa ráng hết sức viết nguệch ngoạc chữ "K" đầu họ.

Sau lão đến lượt Rodin. Lão nầy cũng nhận lấy cây bút cách thiếu tin tưởng, mặt mày nhăn nhó, mồ hôi mồ kê đầm đìa vì bao nhiêu gân sức đều dồn ra cả. tên nữa ngoáy ngoáy mãi cái bút trước khi ký, ký nhăng cuội lấy chữ rồi mới rút cái lưỡi thè lè ra ngoài từ lúc bắt đầu cầm bút. Popop ký loáng nét xong cái họ của , chữ ký rất phóng khoáng, rồi đứng dậy, rút khăn tay lau khuôn mặt ướt đẫm.

- Phải có bản danh sách kèm theo bản phán quyết, - vừa vừa ngáp.

- Ở thế giới bên kia Kaledin cảm ơn chúng ta, - Xênhin vừa nhìn tên thư ký thấm tờ giấy đẫm mực bên bức tường quét vôi trắng vừa mỉm cười nụ cười rất trẻ.

tên nào trả lời câu pha trò đó. Mọi người thầm bước ra khỏi ngôi nhà.

- Lạy Chúa tôi… - người vừa bước ra vừa thở dài trong căn phòng ngoài tối om.

Sông Đông Êm Đềm
Chương 118​

Đêm ấy, dưới những ngôi sao vàng nhợt lấm tấm khắp trời như màu sữa, mọi người gần như sao ngủ được trong cái cửa hiệu bé chật ních những người. Những lời trao đổi chỉ ngắn ngủi, thể nào kéo lại được. Ai nấy đều như nghẹt thở vì bầu khí ngột ngạt và những nỗi lo lắng canh cánh.

Từ tối có đồng chí Xích vệ xin ra sân:

- Mở hộ cửa, đồng chí ơi! Tôi cần phải ra ngoài, phải ra ngoài để giải!

Chân , đầu tóc rối như bòng bong, chiếc áo sơ- mi lót bằng vải thô tuột ra ngoài chiếc quần ngựa, ta áp khuôn mặt đen sạm vào lỗ khoá, nhắc lại:

- Mở hộ ra , đồng chí ơi!

- Con sói độc là đồng chí của mày. - Cuối cùng có thằng gác trả lời!

- Mở hộ cái, người em! - Người hỏi xin bèn đổi cách xưng hô.

Tên gác đặt khẩu súng trường xuống, lắng nghe trong bóng tối tiếng vỗ cánh ràn rạt của những con vịt trời bay ăn đêm. Nó hút hết điếu thuốc rồi ghé miệng vào lỗ khoá:

- Cứ bĩnh ra quần cũng được, ông bạn thân mến ạ. đêm cũng chẳng bục được quần đâu, rồi sáng mai người ta mở cửa mời cậu lên thiên đàng với cái quần ẩm ấy.

- Chúng ta nguy mất rồi! - Xích vệ rời khỏi chỗ cửa phòng, cách tuyệt vọng.

Mọi người ngồi kề vai nhau. Pochenkov ngồi trong góc phòng dốc tất cả các túi ra, rồi vừa lầu bầu chửi thôi hồi, vừa xé vụn đồng giấy bạc. Xong xuôi với chuyện số tiền còn lại cởi giầy tất rồi đặt tay lên vai Krivoslykov nằm bên cạnh và :

- Hai năm mười là bọn mình bị chúng nó lừa rồi. Chúng nó đánh lừa mình, mẹ chúng nó chứ? Bực , Mikhail ạ! Hồi còn , mình thường xách khẩu súng cổ lỗ của ông cụ nhà mình sang bên kia sông Đông săn. Vào trong rừng cứ như chui dưới cái lều vải xanh rờn ấy… Ra đến chỗ dòng sông uốn khúc là thấy những con vịt trời sà xuống. Lần nào bắt kịp là mình tức đến phát khóc lên được. Và lần nầy mình lại cảm thấy tức cũng như thế: mình lỡ mất cơ hội. Nếu bọn mình ra khỏi Rostov sớm hơn được ba ngày đến nỗi vác xác đến đây chịu chết. Tất cả bọn phản cách mạng bị chúng ta đánh cho thất điên bát đảo rồi!

Krivoslykov ngồi trong bóng tối nhe răng cười cách đau khổ va :

- Quỷ dữ bắt chúng nó , cứ mặc cho chúng nó giết. Bây giờ chết cũng chẳng có gì đáng sợ… Mình chỉ sợ điều là sang đến thế giới bên kia, chúng mình còn nhận ra nhau nữa Fedor ạ, sang đến thế giới bên kia, mình với cậu gặp nhau như người dưng nước lã… là khủng khiếp!

- Thôi ! Pochenkov bực bội to rồi đặt cả hai bàn tay vừa to vừa nặng lên vai người bạn nằm bên - Vấn đề đâu phải ở chỗ đó.

Laguchin kể cho đồng chí nào đó nghe về thôn , về chuyện ông nội thường gọi đùa là "Cái nêm" vì đầu dài và chính ông cụ có lần dùng roi ngựa đánh về tội ăn cắp dưa của người khác.

Đêm ấy, mọi người với nhau toàn những chuyện phiến đoạn, đầu đũa.

Buntruc ngồi ngay gần cánh cửa, hé môi hít lấy ít để từng chút gió lọt qua kẽ cửa. Trong khi hồi tưởng lại những chuyện qua, thoáng nghĩ đến mẹ, rồi như bị mũi kim nóng bỏng châm vào tim, cố xua ngay những ý nghĩ về bà cụ để chuyển sang những hồi ức về Anna, về những ngày gần đây… Các hồi ức ấy làm nhõm hẳn , trong lòng tràn ngập hạnh phúc lâng lâng. Những ý nghĩ về cái chết làm sợ hãi chút nào.

như những người khác, mỗi khi nghĩ rằng tính mạng của mình sắp bị kẻ khác cướp , hề cảm thấy cơn run bất giác chạy rân rân suốt dọc xương sống, hề thấy đau khổ day dứt nào. sẵn sàng tiếp nhận cái chết, như sắp sửa về tới nơi nghỉ ngơi chẳng có gì là vui thú sau chặng đường đầy đắng cay và vất vả, khi mà cái mệt mỏi choán hết tất cả, khi toàn thân đau như rần, cho nên còn gì có thể làm cho mình xao xuyến nữa.

Ngay gần bên Buntruc, em bàn tán về đàn bà, về tình , về những niềm vui lớn vương vấn trong tâm khảm từng người, câu chuyện khi vui khi buồn.

Người ta kể về gia đình, về bố mẹ, về những người thân thuộc. Người ta bàn tán về chuyện năm nay lúa tốt: những con quạ đen có thể lẩn vào trong những đám lúa mạch mà bị trông thấy.

Người ta than phiền là có vodka và mất tự do, người ta chửi Pochenkov. Song hàng ngàn cái cánh đen ngòm của giấc ngủ trùm lên tất cả. Bị làm tình làm tội cả về thể xác lẫn tinh thần, mọi người thiếp dần , ngủ ngồi cũng có, ngủ nằm cũng có, ngủ đứng cũng có.

Mãi đến lúc trời sắp rạng mới có người biết mê hay tỉnh oà lên khóc, tiếng khóc nghe sao mà ghê rợn, đúng là tiếng khóc của những con người thô lỗ lớn tuổi, quên mất cái vị mặn của nước mắt từ thời thơ ấu. Ngay lập tức nhiều người cũng kêu lên xua tan bầu khí yên lặng mơ màng:

- Có câm , đồ khốn kiếp!

- là đàn bà!

- Tao vặn hết răng bây giờ, câm ngay!

- Làm bố trẻ con rồi mà còn chảy nước mắt!

- em còn ngủ mà nó… chẳng biết xấu nữa?

chàng vừa khóc hỉ mũi, sụt sịt thêm vài tiếng rồi nín bặt.

Tất cả lại hoàn toàn chết lặng. Góc nào cũng lốm đốm những ánh thuốc lá, nhưng chẳng ai gì nữa. Nồng nặc mùi mồ hôi đàn ông, mùi những thân hình đầy sức khoẻ chen chúc nhau, và cái mũi nhạt thếch nhưng ngây ngất của cả đêm sương.

Gà trong thôn gáy sáng. Có những tiếng chân bước và tiếng sắt đập vào nhau xoang xoảng.

- Ai? - tên gác khẽ hỏi:

Từ xa có tiếng húng hắng ho rồi giọng rất trẻ vui vẻ trả lời:

- em mình đây. Bọn mình đào hố chôn bọn đồng đảng của Pochenkov đây.

Trong hiệu tạp hoá lập tức nhốn nháo hẳn lên…

Sông Đông Êm Đềm
Chương 119​

Đội - dắc thôn Tatarsky dưới quyền chỉ huy của tên thiếu uý Petro Melekhov đến thôn Ponomariev ngày mười tháng năm lúc trời vừa rạng.

Bọn - dắc vùng sông Tria lăng xăng chạy tới chạy lui trong thôn. Chúng dắt ngựa uống nước, kéo đàn kéo lũ ra đầu thôn. Petro cho chi đội của đứng lại giữa thôn, ra lệnh xuống ngựa. Vài gã - dắc bước tới trước mặt .

- Các bạn đồng hương từ đâu đến đấy? - gã hỏi.

- Từ thôn Tatarsky.

- Các cậu muộn mất chút… có các cậu bọn mình cũng tóm cổ được thằng Pochenkov rồi.

- Thế chúng nó đâu cả rồi? giải chưa?

- Còn kia kìa! - Gã - dắc khoát tay chỉ cái mái thoai thoải của hiệu tạp hoá, phá lên cười - Lốc nhốc lũ như đàn gà trong chuồng ấy.

Khristonhia, Grigori Melekhov và vài người nữa bước tới.

- Nhưng bây giờ giải chúng nó đâu? - Khristonhia hỏi…

- Cho về với ông bà ông vải.

- Sao lại thế… Cậu bậy bạ cái gì thế? - Grigori nắm lấy tà áo ca- pôt của gã - dắc.

- Bẩm quan lớn, ngài còn bậy bạ cừ hơn tôi nhiều! - Gã - dắc trả lời ngạo nghễ rồi khẽ giật áo khỏi những ngón tay nắm rất chắc của Grigori. - Xem đấy, người ta sửa soạn phương tiện giao thông cho chúng nó rồi đấy. - Gã giơ tay chỉ cái giá treo cổ dựng giữa hai cây liễu khẳng khiu.

- Cho ngựa phân tán vào các nhà! - Petro ra lệnh.

Mây đen che kín bầu trời. Mưa rơi thưa thớt rất vang. Đàn ông đàn bà - dắc lũ lượt kéo nhau ra đầu thôn. Dân chúng Ponomariev được báo tin là đến sáu giờ chấp hành án tử hình. Họ vui vẻ đến nơi như để xem trò vui hiếm có. Đàn bà con - dắc đều quần lành áo tốt như ngày hội, nhiều người còn đưa cả con . Đám người vây quanh bãi chăn công cộng, họ chen chúc quanh cái giá treo cổ và cái hố dài, sâu chừng ác- sin. Bọn trẻ con dẫm loạn cái ụ đất sét ẩm chừng ác- sin. Bọn trẻ con dẫm loạn cái ụ đất sét ẩm đắp ở bên hố. Bọn đàn ông đứng túm tụm chỗ, bàn tán sôi nổi về cuộc hành quyết sắp diễn ra. Bọn đàn bà xì xào cách chua xót.

Tên đại uý Popop bước tới. ngủ đẫy giấc, mặt mày nghiêm nghị, điếu thuốc nhai nhai trong miệng cho thấy những cái răng thô chắc. ra lệnh cho bọn - dắc trong đội canh gác giọng khàn khàn:

- Đuổi hết dân chúng ra khỏi cái hố! Bác Spiridorov giải tốp thứ nhất ra! xem đồng hồ lùi sang bên nhìn đám dân chúng bị bọn canh gác dồn đuổi, lùi khỏi chỗ hành hình, cuối cùng vây lấp pháp trường thành hình bán nguyệt sặc sỡ.

Spiridonov cùng nhóm - dắc nhanh đến tiệm tạp hoá. Đến giữa đường gặp Petro Melekhov.

- Thôn ngài có ai tình nguyện ?

- Tình nguyện làm gì cơ chứ?

- Chấp hành bản án.

- có và thể có đâu? - Petro trả lời gay gắt và vòng qua chỗ Spiridonov đứng ngáng đường.

Nhưng vẫn có những kẻ tình nguyện: Mitka Korsunov vuốt những sợi tóc mượt xoã xuống dưới cái lưỡi chai mũ cát- két, ngật ngưỡng bước tới trước mặt Petro. nheo hai con mắt long lanh, xanh như lá lau và ;

- Tôi bắn. Sao lại bảo "". Tôi nhận lời, - đến đây đưa mắt nhìn xuống, mỉm cười - Nhưng cho tôi đạn. Tôi chỉ còn kẹp thôi.

Tự nguyện xung vào đội xử bắn có nó, gã Andrey Kasulin với bộ mặt nhọt nhạt hết sức hung hãn và gã Fedot Bodovskov mặt như dân Kalmys.

Những tiếng thầm và xôn xao cố ghìm nén lan ra trong đám người rất đông đứng xen vai thích cánh khi tốp thứ nhất những người bị kết án bắt đầu rời khỏi tiệm tạp hoá.

Pochenkov đầu, chân , với chiếc quần ngựa bằng dạ đen rộng thùng thình và cái áo da ngắn mở phanh. đặt hai bàn chân vừa to vừa trắng xuống bùn cách vững vàng, chợt trượt chân cái, bèn hơi giơ tay trái ra để lấy lại thăng bằng.

Krivoslykov lê bước khó khăn bên cạnh Pochenkov, mặt nhợt nhạt như xác chết. Hai con mắt long lanh ráo hoảnh, miệng giật giật cách đau khổ. hất hất vai để sửa lại chiếc áo ca- pôt khoác lưng, có vẻ như lên cơn lạnh khủng khiếp. hiểu sao hai người bị lột áo ngoài trong khi các em khác chỉ còn có áo lót. Buntruc bước thình thịch, Laguchin chạy lon ton bên cạnh . Cả hai đều chân . Chiếc quần lót của Laguchin bị rách hở bắp chân với làn da vàng ệch, lông mọc lơ thơ. vừa vừa ngượng nghịu xốc bên ống quần rách, môi run lập bập.

Buntruc ngó qua đầu mấy tên áp giải, nhìn về phía trời xa mây xám mịt mùng. Hai con mắt tỉnh táo và lạnh lùng của hấp háy cách căng thẳng như chờ đợi điều gì, luồn bàn tay to bè bè vào cổ chiếc sơ- mi mở phanh, gãi bộ ngực lông lá rậm rì, mặt có vẻ như chờ cái gì rất thú vị nhưng thể nào thực được…

số người còn giữ được nét mặt vẻ tựa như phớt lạnh. Orlov người chiến sĩ Bolsevich râu tóc bạc phơ hiên ngang nhổ xuống chân bọn - dắc. Song cũng có hai ba người cho thấy tất cả nỗi đau buồn ỉ trong con mắt và kinh hoàng bờ bến những khuôn mặt méo xệch, làm những tên áp giải cũng phải quay dám nhìn mỗi khi bắt gặp con mắt của họ.

Đoàn người khá nhanh. Krivoslykov chốc chốc lại trượt chân, Pochenkov phải đỡ . Họ mỗi lúc gần tới đám đông.

Những chiếc khăn bịt đầu trắng trắng lên lốm đốm giữa cả cái biển những mũ cát- két xanh xanh đỏ đỏ. Pochenkov gườm gườm nhìn đám người, vặc câu hết sức tục tĩu, nhưng bỗng nhiên bắt gặp cặp mắt Laguchin liếc nhìn mình bèn hỏi:

- Cậu nhìn gì thế?

- Có mấy hôm nay mà tóc cậu bạc phơ… Bọn chó má chúng nó cắn xé cậu xơ xác như thế nầy rồi…

- Tất nhiên tóc phải bạc ra chứ còn gì nữa, - Pochenkov thở cách nặng nề, lau mồ hôi vừng trán hẹp, nhắc lại. - Gặp chuyện thú vị thế nầy tóc phải bạc ra chớ còn gì nữa. Con chó sói mất tự do, lông nó còn trắng ra, huống chi mình lại là con người.

Hai người thêm gì nữa. tiến tới sát đám đông. Ở bên phải, em nhìn thấy màu đất sét vàng vàng của cái rãnh đào làm huyệt. Spiridonov ra lệnh:

- Đứng lại!

Pochenkov tiến ngay thêm bước, đưa cặp mắt mệt mỏi nhìn lượt mấy hàng đầu của đám dân chúng: phần lớn là những kẻ râu bạc phơ hoặc hoa râm. Bọn cựu chiến binh đứng lui cả về phía sau: lương tâm chúng cũng có cắn rứt. Hai hàng ria chảy xễ của Pochenkov rung rung, giọng thầm nhưng ràng:

- Thưa các cụ bô lão! Xin các cụ cho phép tôi và Krivoslykov được xem em đồng chí của chúng tôi tiếp nhận cái chết như thế nào, rồi treo cổ hai chúng tôi lên sau cũng được. Trong lúc nầy chúng tôi muốn nhìn thấy em đồng chí của mình lần cuối cùng và khuyến khích nâng đỡ những người tinh thần yếu đuối.

Tất cả lặng , nghe thấy cả tiếng những giọt mưa rơi xuống những chiếc mũ cát- két.

Tên đại uý Popop đứng phía sau mỉm cười, nhe hai hàm răng vàng khè vì khói thuốc lá. phản đối. Bọn bô lão hò hét loạn lên:

- Chúng tôi cho phép!

- Cho hai đứa sống thêm vài phút!

- Lôi chúng nó ra khỏi cái hố!

Krivoslykov và Pochenkov bước tới chỗ đám người, bọn bô lão lánh ra, dành lối trước mặt hai người. Hai người đứng lại ở chỗ xa lắm và bị lèn như nêm giữa những con người đứng quanh từ phía với hàng trăm cặp mắt nhìn chằm chằm đầy vẻ thăm dò. Hai người nhìn bọn - dắc lúng túng bắt em Xích vệ đứng quay lưng vào cái hố. Pochenkov nhìn thấy rất .

Krivoslykov cứ phải kiễng chân vươn cái cổ ngẳng chưa cạo râu ra nhìn.

Buntruc đứng ở cuối hàng bên trái. gù gù lưng, thở nặng nề, mắt dán xuống đất, mãi chẳng thấy ngửng đầu lên. Bên cạnh Buntruc, Laguchin khom người cố kéo vạt áo sơ- mi xuống che chỗ quần rách. Người thứ ba là chàng Ichnát người trấn Tambobskaia, rồi đến Vanca Bondyrev thay đổi đến nhận ra được nữa vì có vẻ như già ít nhất hai mươi tuổi. Pochenkov đăm đăm nhìn người thứ năm: nhận ra rất khó khăn Matvey Sarcmatov, chàng - dắc trấn Kazanskaia cùng chia xẻ mọi nỗi buồn từ hồi ở Kamenskaia. Thêm hai người nữa bước tới miệng hố rồi quay lưng lại Petro Luxikov cười cách rất khiêu khích, rất ngang ngược, thét lên chửi những lời rất tục tĩu và giơ nắm tay bẩn thỉu lên đe đám dân chúng lúc nầy lặng . Koretkov cứ ngậm tăm. Người cuối cùng bọn kia phải xốc tay lôi . ta ưỡn người ra, hai bàn chân có sức sống thõng xuống kéo mặt đất, hai tay bám chắc lấy những tên - dắc lôi mình , ta lắc lắc lại khuôn mặt đầm đìa nước mắt, vừa cố giằng ra, vừa kêu lên khàn khàn:

- Tha cho tôi, em ơi! Tha cho tôi, hãy vì Chúa mà tha cho tôi!

- em ơi! em thân mến ơi? em làm gì thế nầy? Tôi được thưởng bốn huân chương trong trận chiến tranh chống Đức!

- Tôi còn mấy đứa con ? Lạy chúa tôi, tôi làm gì nên tội? Lạy Chúa tôi, sao mà em lại thế?

gã - dắc cao lớn trước kia ở trung đoàn Atamansky đưa đầu gối huých vào ngực ta, đẩy ta tới miệng hố. Mãi lúc nầy Pochenkov mới nhận ra người vừa giằng nhau với bọn kia và bất giác thất kinh: đó là trong những chiến sĩ Xích vệ gan dạ nhất, người trấn Migulinskaia, tuyên thệ vào lính năm 1910, được thưởng huân chương thánh Gioóc cả bốn hạng. Bọn kia xốc ta đứng lên, nhưng ta lại ngã lăn ra, bò lết dưới chân bọn - dắc, và vừa áp cặp môi khô nẻ vào những chiếc ủng của chúng, những chiec ủng đá vào mặt mình, vừa khẩn khoản van lơn bằng giọng khàn khàn nghe đến là khủng khiếp:

- em đừng giết tôi! Hãy rủ lòng thương lấy tôi! Tôi còn ba đứa, còn ba đứa con … đứa con … Các em ruột thịt của tôi ơi!

ta ôm lấy đầu gối tên lính trung đoàn Atamansky, những tên nầy vùng ra, nhảy lui lại rồi vung chân đá cái đế ủng đóng cá sắt vào tai ta. Như từ trong cái ống, máu ở tai bên kia toé ra, chảy lênh láng xuống cái cổ áo trắng.

- Lôi nó đứng dậy! Spiridonov điên tiết quát lên.

Cuối cùng bọn - dắc cũng đại khái lôi được dậy, đỡ cho đứng thẳng rồi bỏ chạy ra chỗ khác. Trong hàng trước mặt, những tên tình nguyện làm đao phủ giương súng sẵn sàng. Đám dân chúng ồ lên tiếng rồi nín lặng. Có người đàn bà rú lên tiếng rùng rợn…

Buntruc còn muốn nhìn lại gần nữa màn mây mù xám xịt trời và mảnh đất sáu thảm đó rong ruổi hai mươi chín năm ròng. Nhưng vừa ngửng đầu lên thấy cách mình năm mươi bước có hàng những tên - dắc đứng sát nhau và thằng to lớn có hai con mắt xanh lè nheo nheo và món tóc xoã dưới lưỡi chai xuống vừng trán hẹp trắng, ngả người về phía trước, mím chặt môi, nhằm vào , vào Buntruc, vào đúng ngực. Trước khi phát súng nổ, tiếng rú kéo dài xé mang tai Buntruc. kịp quay đầu nhìn thấy người đàn bà còn trẻ, mặt đầy tàn hương, nhảy ra khỏi đám người để vùng chạy về thôn, tay áp chặt đứa con vào ngực, còn tay kia bịt mắt nó.

Sau khi loạt súng nổ loạn xạ, khi tám người đứng miệng hố ngã vật xuống, những tên vừa nổ súng chạy tới bên cái hố.

Mitka Korsunov nhìn thấy người chiến sĩ Xích vệ vừa bị bắn còn cố vùng lên, tự cắn vào vai mình, bèn bồi thêm cho ta phát và khẽ bảo Andrey Kasulin:

- Cậu xem cái thằng quỷ sứ nầy, nó cắn vào vai nó đến chảy máu và chết như con sói, tiếng kêu.

Thêm mười người bị kết án nữa bị báng súng thúc vào lưng phải tới miệng hố…

Sau loạt súng thứ hai bọn đàn bà đều kêu thét lên, len ra khỏi đám đông, xô nhau dắt con bỏ chạy. Có cả những tên đàn ông cũng bắt đầu bỏ về. Cái cảnh giết chóc đáng kinh tởm ấy, tiếng kêu rên của những người ngắc ngoải, tiếng la thét của những người chờ chết, tất cả cái cảnh tượng thê thảm và gớm ghiếc ấy làm cho người ta thể nào ở lại được nữa. Những kẻ còn nán lại chỉ là những tên cựu chiến binh chứng kiến quá nhiều chết chóc cùng những tên bô lão hung hăng điên cuồng nhất.

Những nhóm chiến sĩ Xích vệ khác bị dẫn tới, chân , quần áo ngoài bị lột hết. Bọn đao phủ tình nguyện cũng được thay thế.

Những loạt súng nổ lên ầm ầm, những phát súng lẻ đì đẹt khô khan.

Những người chưa chết bị bắn thêm cho chết hẳn. Trong giờ nghỉ, đống xác chết đầu tiên được đổ đất lấp quàng quấy.

Pochenkov và Krivoslykov đến chỗ những người chờ lượt, định tìm lời khuyến khích, những lời còn ý nghĩa như ngày thường nữa rồi. Trong giây phút nầy, khi mà chỉ phút nữa tính mạng của họ bị đứt đoạn như cái lá gãy cuống cây, con người chịu quyền chi phối của những cái gì khác.

Grigori Melekhov len qua đám người bắt đầu tan tác, định về thôn bất ngờ chạm trán với Pochenkov. Hai người mặt giáp mặt. Pochenkov lùi bước, nheo mắt hỏi:

- Cả cậu cũng ở đây à, Melekhov?

Grigori đứng lại, mặt tái xám .

- Có ở đây! Như thấy đấy…

- Tôi thấy… - Pochenkov nhếch mép cười, nhìn thẳng vào bộ mặt nhợt nhạt của Grigori với cả lòng căm hờn bất thần nổ bùng ra.

- Sao thế, bắn vào em mình à? Thay lòng đổi dạ rồi à? Té ra cậu là con người như thế đấy… Pochenkov tiến sát tới trước mặt Grigori, khẽ - Làm cho cả bên nầy lẫn bên kia à? Chà, cái thằng!

Grigori nắm lấy tay áo Pochenkov, vừa thở hổn hển vừa hỏi:

- còn nhớ trận đấu ở gần Glubokaia ? Có còn nhớ cuộc bắn giết bọn sĩ quan … Họ bị giết chính là theo lệnh của . Có đúng ? Bây giờ phải chịu lấy hậu quả! Thôi đừng đau khổ làm gì! Thế là còn giở được trò gì nữa nhé, ông chủ tịch Uỷ ban quân cách mạng sông Đông ạ! Đồ khốn kiếp, mày đem người - dắc bán rẻ cho bọn Do thái! hiểu chưa? Còn muốn gì nữa ?

Grigori như hoá điên hoá ngộ, Khristonhia ôm lấy chàng lôi ra chỗ khác.

- lấy ngựa thôi. ! Mình với cậu chẳng ở đây làm gì nữa.

Lạy Chúa tôi, cũng là con người, sao lại làm như thế…

Hai người bỏ , nhưng chợt nghe thấy tiếng Pochenkov , bèn đứng lại. Đứng giữa những tên cựu chiến binh và bô lão vây kín chung quanh, Pochenkov thốt lên sang sảng, giọng đầy nhiệt tình:

- Các người tăm tối… các người mù quáng! Các người mù cả rồi! Bọn sĩ quan lừa dối các người, chúng nó bắt các người giết hại em ruột thịt của mình? Các người tưởng rằng giết được chúng tôi là mọi việc đều chấm dứt phải ? đâu! Hôm nay các người chiếm được phần thắng, nhưng chỉ ngày mai người ta đem các người ra xử bắn thôi! Chính quyền Xô viết được thành lập khắp nước Nga. Các người hãy nhớ lấy lời tôi ! Các người làm đổ máu đồng bào mình cách vô ích! Các người là bọn ngu xuẩn~

- Đối với những thằng như chúng mày chúng tao phải làm như thế mới được? - lão già nhảy chồm lên.

- Nầy ông bô ơi, bắn sao được tất cả mọi người? - Pochenkov mỉm cười - thể treo cổ được hết nhân dân Nga đâu. Liệu liệu mà giữ lấy cái đầu! Sau nầy các người hối lại quá muộn!

- Mày chớ có doạ chúng tao?

- Tôi doạ đâu. Tôi chỉ vạch cho các người thấy con đường phải thôi.

- Nầy Pochenkov, chính mới là thằng mù! Moskva làm cho hai con mắt mù mất rồi.

chờ nghe hết những lời qua tiếng lại, Grigori gần như chạy tế về cái sân buộc con ngựa cuống lên vì nghe thấy những tiếng súng nổ. Grigori và Khristonhia, buộc chặt đai bụng ngựa, cho phi nước đại ra khỏi thôn, vượt qua ngọn gò, ngoái đầu lại nữa.

Trong khi đó ở Ponomariev, khói đạn vẫn cứ tuôn ra theo từng phát súng: những người - dắc ở Vosenskaia, Karginskaia, Bokovskaia, Krasnokurskaia, Miliuchinskaia bắn giết những người - dắc ở Kazanskaia, Migulinskaia, Radorcskaia, Kumsakaia, Baklanovskaia.

Cái hố đầy đến miệng. Bọn - dắc lấp đất lên rồi lấy chân giậm. Hai tên sĩ quan đeo mặt nạ đen nắm lấy Pochenkov và Krivoslykov, đẩy đến trước cái giá treo cổ.

Pochenkov dũng cảm và kiêu hãnh ngửng cao đầu, bước lên chiếc ghế đẩu, cởi khuy áo sơ- mi, phanh cái cổ ngăm ngăm to đần đẫn, rồi tự tay lồng cái vòng thòng lọng có bôi xà phòng vào cổ, bắp thịt nào người run. Krivoslykov bị chúng kéo , tên sĩ quan đỡ leo lên chiếc ghế đẩu, và cũng tự tay lồng cái vòng thòng lọng.

- Xin cho phép tôi lời trước khi chết! - Pochenkov đề nghị.

- Cứ !

- Xin mời! - Bọn cựu chiến binh kêu lên.

Pochenkov khoát tay chỉ đám người thưa nhiều:

- Các người hãy trông, những người muốn ở lại xem chúng tôi chết còn được bao nhiêu? Lương tâm cắn rứt mà! Chúng tôi vì nhân dân lao động, vì quyền lợi của nhân dân lao động mà chiến đấu với bè lũ tướng tá chó má, ngại hy sinh tính mạng, thế mà bây giờ sắp phải chết dưới bàn tay các người đây! Nhưng chúng tôi nguyền rủa các người! Các người là những kẻ bị lừa dối cách cay đắng? Cho đến khi chính quyền cách mạng được thiết lập, các người thấy chân lý ở về bên nào. Các người đem những con người ưu tú nhất cả vùng sông Đông vùi dưới cái hố nầy…

Những tiếng lao xao mỗi lúc to, những lời Pochenkov nữa. tên sĩ quan lợi dụng tình thế đó đạp cái rất lẹ chiếc ghế đẩu dưới chân Pochenkov bắn ra. Cả cái thân hình hộ pháp nặng như đá của ngả nghiêng rồi rơi thõng xuống, nhưng hai chân văn còn chạm đất. Cái vòng thòng lọng thít vào cổ làm Pochenkov tức thở, bắt phải dướn người lên. ấn mười ngón chân to tướng của hai bàn chân giầy tất lên lớp đất ẩm bị dẫm nát, cố kiễng lên để hít lấy chút khí, rồi đưa cặp mắt lồi hẳn ra ngoài nhìn đám người đứng im thin thít, khẽ :

- Chúng nó còn chưa học được cách treo cổ người ta… Nầy Spiridop, nếu tao treo cổ mầy, chân mầy chạm tới đất đâu.

Rớt rãi chảy ra đầm đìa từ miệng Pochenkov. Hai tên sĩ quan đeo mặt nạ và mấy gã - dắc đứng gần đấy bấn cả lên, hì hục mãi mới nâng được cái thân hình nặng chịch và hoàn toàn kiệt sức của Pochenkov lên chiếc ghế đẩu.

Krivoslykov cũng được chúng để cho hết lời: chiếc ghế đẩu văng ra khỏi chân , đập vào cái xẻng biết có tên nào ném lại đấy. Cái thân hình khô đứt, chút mỡ thừa của đung đưa rất lâu, hết co rúm lại như con tôm, đầu gối chạm vào cằm, lại duỗi thẳng ra trong cơn giãy chết. Trong lúc Krivoslykov còn co giật, cái lưỡi đen sịt thè lè sang bên mép còn ngọ nguậy chiếc ghế dưới chân Pochenkov lại bị đá bật ra lần thứ hai. Cái thân hình nặng nề của lại rơi thõng xuống, đường chỉ vai bục ra, và đầu ngón chân lại chạm đất. Đám - dắc đồng thanh khẽ kêu lên. số vừa làm dấn phép vừa bỏ . Tất cả số còn lại đều bối rối hoảng hốt đến nỗi cứ đứng đực ra lát như bị mạ ám, và cứ nhìn bộ mặt xạm lại như màu gang của Pochenkov với tâm trạng phải khiếp hãi.

Có người chợt nghĩ ra cách là lấy xẻng bới, bèn vội vã xúc những cục đất dưới chân Pochenkov, và sau mỗi nhát xẻng, người chàng thõng xuống thẳng hơn, cổ càng vươn ra dài hơn, và cái đầu có bộ tóc hơi xoăn của càng ngật ra sau lưng. Sợi chão khó nhọc lắm mới chịu nổi cái trọng lượng sáu pút. Cái giá kêu răng rắc, hơi đưa đưa lại và theo nhịp lắc đều đặn của cái giá, Pochenkov từ từ quay ra tứ phía, tựa như muốn giơ cho bọn sát nhân xem bộ mặt tím đen và bộ ngực đầm đìa những dòng nước dãi và nước mắt nóng hổi của mình.