Chương 20

VỤ MÙA MUỘN​

Lúc này trăng mùa gặt tròn vành vạnh suốt đêm toả sáng các cánh đồng và khí hơi se lạnh. Tất cả lúa cắt xong và đứng trong các tụ dựng cao. Ánh trăng in bóng những tụ lú mặt đất ngổn ngang các trái bí nằm phơi mình những tàn lá héo úa.

Trái bí của Almanzo lớn khủng khiếp. Cậu cắt ra khỏi dây nhưng thể nào nhấc nổi, thậm chí còn lăn nổi nó nữa. Ba nhấc nó lên thùng xe, cẩn thận đưa về nhà kho, đặt nó lên đám cỏ khô để chờ tới lúc có hội chợ địa phương.

Almanzo vần tất cả những trái bí khác lại thành đống và ba lôi hết về khu nhà kho. Những trái tốt nhất được chuyển xuống hầm chứa để làm bánh bí và những trái còn lại được chất đống ở nền kho nam. Mỗi đêm, Almanzo dùng rìu xả vài trái cho bò bê ăn.

Táo chín, Almanzo và Royal cùng ba dựng thang vào cây leo lên những ngọn cây rậm rạp. Họ cẩn thận hải từng trái táo hoàn hảo, đặt vào chiếc giỏ. Ba lái xe, chở đầy các giỏ táo chầm chậm về nhà và Almanzo giúp mang các giỏ táo xuống hầm chứa, đặt những trái táo vào thùng cách kĩ lưỡng. thể làm trầy sưng trái táo vì khi bị trầy sưng, trái táo bị thối và trái táo bị thối toàn bộ thùng táo đều hư hết.

Hầm chứa bắt đầu có hương vị táo và mùi mứt của mùa đông. Các thùng đựng sữa của má được rời lên phòng chứ đồ ăn ở tầng cho tới khi mùa xuân trở lại.

Sau khi những trái táo tốt nhất được hái xong, Almanzo và Royal có thể lắc rung các cây táo. Trò này thú vị. Các cậu vận hết sức rung cây và những trái táo héo rớt xuống như mưa đá. Các cậu lượm lên, quăng vào trong thùng xe. Thứ táo này chỉ để làm rượu táo. Almanzo có thể lấy ăn bất cứ lúc nào thích.

Bây giờ là thời điểm thu hoạch các thứ trong vườn. Ba lo kéo táo tới nhà máy làm rượu táo còn Almanzo phải ở nhà nhổ củ cải, củ cải đường, su hào và khuân xuống hầm chứa. Rồi cậu nhổ hành cho Alice bện những ngọn khô của chúng thành những túm dài. Những củ hành tròn trịa chen chúc quanh các túm và má đem treo gác mái. Almanzo nhớ tới đám ớt trong lúc alice dùng cây kim xâu những trái ớt thành chuỗi như các hạt trong xâu chuỗi. Tất cả được đem treo bên cạnh những túm hành.

Tối đó ba trở về với hai thùng rượu táo lớn. Ba vần thùng xuống hầm chứa. Thế là có dư rượu táo để kéo dài cho tới mùa táo năm sau.

Sáng hôm sau, cơn gió lạnh nổi lên và mây giông cuồn cuộn nền trời xám. Ba nhìn trời lo ngại. Cà-rốt và khoai tây cần phải đào mau.

Almanzo mang giầy, vớ, đội mũ, khoác áo, đeo bao tay còn alice trùm mũ trùm, quấn khăn choàng. theo phụ giúp.

Ba đóng Bess và Beauty vào cây cày và cày đường dọc hai bên luống cà-rốt dài. Đường cày khiến cà-rốt chỉ còn đứng trong lớp đất mỏng nên nhổ dễ dàng. Almanzo và Alice nhổ hết sức nhanh còn Royal cắt đứt các cọng lá phía và ném cà-rốt vào thùng xe. Ba kéo cà-rốt về nhà, xúc đổ vào thùng đựng cà-rốt trong hầm chứa.

Những hạt giống màu đỏ mà Almanzo và Alice trồng lớn lên thành hai trăm giạ cà-rốt. Má có thể nấu thả dàn tuỳ thích còn lũ bò, ngựa có thể ăn cà-rốt tươi suốt mùa đông.

Lazy John tới giúp đào khoai tây, ba và john dùng cuốc đào khoai trong lúc Almanzo và Alice lượm bỏ vào giỏ rồi trút giỏ vào thùng xe. Royal để thùng xe trống ở ngoài đồng trong lúc cậu chuyển thùng xe đầy về nhà, xúc đổ qua cửa sổ hầm chứa vào các thùng đựng khoai. Almanzo hối hả lượm chất đầy thùng xe trống trong lúc royal khỏi.

Tất cả chỉ ngưng lại thoáng để ăn trưa. Họ làm việc cho tới lúc tối mịt khi còn nhìn nữa. Nếu mang kịp khoai tây về hầm chứa trước khi đất giá lạnh công sức đổ ra trọn năm đồng khoai đều tiêu hết. Ba phải mua khoai tây.

Ba :

- Chưa hề thấy thứ thời tiết này suốt năm qua.

Sáng sớm, trước khi mặt trời mọc, tất cả lại làm việc quần quật. Mặt trời hoàn toàn chiếu sáng. Những đám mây xám dày đặc lửng lơ treo thấp ngay đỉnh đầu. Đất se lạnh nên khoai lạnh và cơn gió lạnh đột ngột cuốn bụi thẳng vào mắt Almanzo. Cậu và alice đều buồn ngủ. Cả hai cố làm nhanh nhưng những ngón tay lạnh tới mức thành lóng ngóng làm rớt những củ khoai. Alice :

- Mũi chị lạnh quá. Mình có cái che tai sao lại có cái che mũi nhỉ?

Almanzo với ba rằng cả hai rất lạnh và ba bảo:

- Hãy nhảy nhót chút, con trai. Vận động giúp các con ấm lại.

Cả hai thử làm nhưng thể nhảy nhót nhanh vì quá lạnh. lúc sau, ba tới gần bên và :

- gầy đống lửa bằng những cọng khoai khô, Almanzo. Lửa sưởi ấm các con.

Thế là Alice và Almanzo gom thành đống lớn các cọng khoai khô. Ba cho Almanzo que diêm và cậu nhóm lửa. Ngọn lửa bén vào chiếc lá khô rồi lan cọng cây, nổ lách tách và bùng ra bốc lên gầm hú trong khí. Đống lửa cỏ vẻ khiến cho cánh đồng ấm hơn.

Tất cả làm việc túi bụi hồi lâu. Mỗi khi Almanzo cảm thấy quá lạnh, cậu chạy tới chất thêm cọng khoai khô vào đống lửa. Alice đưa mấy bàn tay đầy bụi đất ra hơ ấm và ánh lửa chiếu mặt như ánh nắng.

Almanzo :

- Em đói rồi.

Alice :

- Chị cũng đói. Chắc gần tới giờ ăn trưa rồi.

Almanzo thể trò chuyện dưới những bóng cây vì ở đó có nắng. Cả hai lại làm, làm cho tới lúc nhớ là có tiếng tù và báo hiệu giờ ăn trưa. Almanzo thấy trong người trống rỗng. Cậu với Alice:

- Trước khi tới cuối luống này, mình nghe thấy tiếng tù và.

Nhưng cả hai nghe thấy. Almanzo cho rằng chắc có điều gì xảy ra cho chiếc tù và. Cậu với ba:

- Con chắc là đến giờ ăn trưa rồi.

John cười giễu cậu và ba :

- Mới đúng giữa buổi sáng mà, con trai.

Almanzo tiếp tục lượm khoai. Rồi ba kêu:

- Vùi củ khoai vào đống tro nóng, Almanzo. Nó giúp con đỡ đói đó.

Almanzo lấy hai củ khoai lớn vùi vào trong tro nóng. củ cho cậu và củ cho Alice. Cậu phủ tro nóng lên mấy củ khoai và chất thêm bên ít cọng khoai khô cho lửa bùng lên. Cậu biết là cậu nên làm việc nhưng cậu vẫn đứng nán lại bên đống lửa nóng đợi mấy củ khoai nướng chín. Cậu cảm thấy yên tâm ngoài cảm giác được sưởi ấm và cậu tự nhủ:

- Mình phải ở lại lo nướng khoai.

Cậu thấy mình tệ vì bỏ Alice làm việc mình nhưng cậu nghĩ:

- Mình mắc nướng khoai cho chị ấy mà.

Đột nhiên, cậu nghe thấy tiếng bụp kéo dài như hơi gió và vật gì đập vào mặt cậu. Nó dính vào mặt cậu nóng bỏng. Cậu thét lên và thét tiếp. Cậu đau khủng khiếp và nhìn thấy gì nữa.

Ba nghe tiếng kêu và chạy tới. Hai bàn tay hộ pháp của ba chụp lấy mấy bàn tay của cậu mở ra và những bàn tay Ba kéo nghiêng đầu cậu về phía sau. Lazy John bằng tiếng pháp và Alice khóc la:

- Ô, ba! Ô, ba ơi!

Ba :

- Mở mắt ra, con trai.

Almanzo cố thử nhưng chỉ mở được bên mắt. Ngón tay cái Ba nhấn mạnh mí mắt bên kia và cậu thấy đau. Ba :

- Ổn rồi! Mắt bị va trúng.

mảnh khoai nướng nổ và mảnh ruột nóng văng vào Almanzo. May là mí mắt khép lại kịp lúc. Chỉ mí mắt và má cậu bị phỏng.

Ba buộc chiếc khăn tay che kín bên mắt cho cậu rồi cùng Lazy John trở lại làm việc.

Almanzo biết còn có thứ gì khác làm đau như vết phỏng. Nhưng cậu với Alice rằng đau nhiều lắm. Cậu lấy chiếc que lấy củ khoai kia ra.

Cậu gạt lớp vỏ cháy đen ở ngoài, :

- Em chắc đây là củ khoai của chị.

Cậu khóc la mà chỉ có những dòng nước mắt tuôn ra lan xuống mũi. Alice :

- đâu, của em đó. Củ khoai của chị nổ rồi.

Almanzo hỏi:

- Chị làm cách nào biết nó của ai?

- Nó là của em vì em bị đau, còn chị đói, đúng ra là đói lắm.

Almanzo :

- Chị cũng đói như em vậy.

Cậu chịu nổi bị mang tiếng ích kỉ. Cậu với Alice:

- Chị ăn nửa, em ăn nửa.

Củ khoai cháy đen ở phía ngoài nhưng bên trong trắng bóc, mịn bột và mùi khoai nướng ngọt dịu nhất toả ra. Cả hai để khoai nguội thêm chút rồi bóc hết lớp ngoài cháy đen và gặm phần ruột bên trong. Đó là củ khoai ngon nhất mà cả hai được ăn. Cả hai cảm thấy khá hơn và trở lại làm việc.

Almanzo bị phỏng giộp mặt và mí mắt sưng phồng lên nhắm chặt. Nhưng Má đắp thuốc lên vào buổi trưa rồi đắp thêm lần nữa vào buổi tối và hôm sau cậu còn đau nhiều nữa.

Vào lúc sập tối ngày thứ ba, cậu và Alice theo đống khoai cuối cùng trở về nhà. Thời tiết lạnh hơn trong từng phút. Ba xúc khoai vào hầm chứa dưới ánh đèn trong khi Royal và Almanzo làm tất cả việc nhà.

Khoai tây được cứu kịp lúc. Ngay đêm đó đất đầy sương giá.

Mẹ :

- Thất bại cũng tốt như việc có ý nghĩa.

Nhưng Ba lắc đầu. Ba :

- Hết sức gấp rút lại phù hợp với tôi. Sắp tới có tuyết. Mình lại phải lao vào lo cho đám đậu và lúa cách khó khăn.

Ba đặt chiếc máng cỏ lên thùng xe và Royal cùng Almanzo phụ giúp Ba kéo đậu. Những cọc tụ đậu được kéo lên, bỏ vào thùng xe cùng với đậu và tất cả. Họ làm rất cẩn thận vì rung động mạnh có thể làm văng hạt đậu ra khỏi những lớp vỏ khô và rớt mất.

Khi tất cả đậu được chất đống nền kho nam. Họ lo kéo các tụ lúa. Vụ lúa tốt đến nỗi ngay cả những nhà kho mênh mông của ba cũng che nổi hết. Nhiều tụ lúa phải bỏ ngoài sân kho và ba dựng hàng rao xung quanh để cho đám gia súc đụng tới.

Lúc này, tất cả mùa vụ thu hết về. Hầm chứa, gác mái và các dãy nhà kho đều chật ních.

Vô số thực phẩm và thức ăn cho gia súc được chất đống và tồn trữ cho mùa đông.

Mọi người có thể tạm nghỉ thời gian và đây là lúc thoai mái để tham gia hội chợ địa phương.

Chương 21

HỘI CHỢ ĐỊA PHƯƠNG​

Rất sớm trong buổi sáng lạnh giá, cả nhà chuẩn bị lên đường dự Hội Chợ. Mọi người đều mặc quần áo ngày chủ nhật, ngoài trừ má. Má mặc quần áo bình thường và mang theo tạp dề vì má giúp lo bữa ăn trưa ở nhà thờ.

Dưới băng ghế sau của cỗ xe là những hộp kẹo, mứt, rau quả ngâm giấm mà Eliza Jane và Alice mang ra trưng bày tại Hội Chợ. Alice cũng mang theo cả món đồ thêu đan của . Riêng trái bí sữa của Almanzo được đưa từ ngày hôm trước.

Nó quá lớn để mang theo trong xe. Almanzo chùi sạch nó cách kĩ càng. Bố nhấc nó lên thùng xe, lăn lên đống cỏ khô mềm mại và hai cha con chở tới địa điểm mở Hội Chợ, giao cho ông Paddock. Ông Paddock là người phụ trách những việc như vậy.

Sáng hôm đó, đường xá tấp nập người lái xe tới dự Hội Chợ và tại Malone còn có nhiều đám đông hơn cả ngày Quốc Khánh. Khắp xung quanh mặt bằng Hội Chợ là những khoảng đất mênh mông dành cho xe tải, xe ngựa và người tụ tập đông như ruồi. Cờ tung bay phấp phới và dàn nhạc trình diễn.

Má cùng Royal và các ra khỏi xe tại mặt bằng Hội Chợ còn Almanzo theo ba đưa xe vào nhà lán nhà thờ để giúp tháo ngựa. Các gian lán đầy ắp và dọc theo các lề đường, những người ăn mặc đẹp nhất đổ dồn về phía Hội Chợ trong lúc những cỗ xe ngựa hăm hở ngược xuôi tung bụi mù mịt khắp phố xá.

Ba hỏi cậu:

- Sao, con trai, mình làm gì trước.

Almanzo đáp:

- Con muốn xem ngựa.

Thế là ba bảo xem ngựa trước tiên.

Mặt trời lên cao, ngày nắng sáng và ấm áp cách dễ chịu. Những dòng người tuôn vào Hội Chợ với tiếng chân bước, tiếng trò chuyện ồn ào và dàn nhạc trỗi lên hết sức vui nhộn. Các cỗ xe đến và , nhiều người ngưng lại với ba và các cậu bé có mặt khắp nơi Frank tới cùng đám bạn thành phố và Almanzo thấy có Miles Lewis và Aaron Webb. Nhưng cậu đứng nguyên bên ba.

Hai cha con chầm chậm qua dàn sau sau vút của khán đài tới nhà thờ dài, thấp. Đây phải là nhà thờ mà là nhà bếp của nhà thờ và phòng ăn trưa của Hội Chợ Địa Phương. Tiếng ồn của đĩa, chảo va chạm và giọng của các bà các trò chuyện vọng ra ầm ĩ. Má và các chị ở chỗ nào trong đó.

Phía bên kia là dãy khán đài, lều, bạt trang hoàng bằng cờ xí, tranh ảnh và có những người đàn ông hô lớn:

- Bước theo lối này, bước theo lối này, chỉ mười xu thôi, tròn dime, phần mười của đô-la.

- Cam đây, cam đây! Cam ngọt Florida đây!

- Hạ giá cho tất cả! Hạ giá cho tất cả!

- lời hô cuối cùng nè, các cậu bé, hãy đặt tiền của các cậu xuống!

- Quay lại, đừng chen lấn!

dãy khán đài là rừng gậy bó sọc trắng đen. Nếu quăng được chiếc vòng bọc qua cây gậy được tặng cây gậy đó. Lại có hàng đống cam, những khay bánh ướp gừng, những thùng nước chanh màu hồng. người đàn ông mặc áo đuôi tôm, đội chiếc nón cao lóng lánh giấu hạt đậu dưới chiếc vỏ sò rồi trao tiền cho bất cứ ai chỉ đúng hạt đậu ở đâu.

Almanzo :

- Ba, con biết nó nằm ở đâu.

Ba hỏi:

- Chắc ?

- Dạ, dưới cái đó.

Almanzo và chỉ.

Ba :

- Được, con trai. Mình chờ coi.

Đúng lúc đó có người đẩy đám đông sang bên và đặt tờ năm đô la bên cạnh chiếc vỏ sò. Cả thảy có ba chiếc vỏ sò. Người đàn ông chỉ đúng chiếc vỏ sò mà Almanzo chỉ.

Người đàn ông đội nón cao nhấc chiếc vỏ sò lên. có hạt đậu nào ở dưới đó. Ngay lập tức, tờ năm đô la nằm trong túi người mặc áo đuôi tôm và ông ta mở lên cho thấy hạt đậu và đặt nó nằm dưới chiếc vỏ sò khác.

Almanzo hiểu nổi điều đó. Cậu nhìn thấy hạt đậu nằm dưới chiếc vỏ sò kia và nó lại biến mất sau đó. Cậu hỏi ba bằng cách nào người đàn ông kia làm nổi chuyện đó.

Ba :

- Ba biết, Almanzo. Nhưng ông ta biết. Đó là cờ bạc. Đừng bao giờ đặt cược tiền của con vào những trò cờ bạc của người khác.

Hai cha con về các nhà lán hàng hoá. Mặt đất bị xéo đạp bởi những đám đông biến thành lớp bụi dày. ở đây khá yên tĩnh.

Almanzo và ba ngắm lâu những con ngựa giống Morgan hạt dẻ, nâu, hồng đẹp với những ống chân đầy đặn, thon chắc và những móng chân gọn, . Những con ngựa Morgan hất hất chiếc đầu của chúng, mắt chúng hiền và sáng. Almanzo ngắm chúng kỹ càng và thấy con nào tốt bằng những con ngựa con mà ba bán vào mua thu vừa qua.

Rồi cậu và ba ngắm những con ngựa thuần chủng với thân hình dài hơn, cổ mỏng hơn và những vùng hông gầy. Đám ngựa thuần chủng tỏ ra nóng nảy, tai chúng vểnh lên và mắt lộ màu trắng. Chúng có vẻ lanh lợi hơn lũ ngựa Morgan nhưng chắc chắn lắm.

Gần bên chúng là ba con ngựa đốm xám lớn. Hông chúng tròn săn cứng, cổ dày và những ống chân nặng nề. Những bàn chân lớn của chúng bị che kín dưới lớp lông dài rậm rạp. Đầu chúng to lớn với những con mắt bình thản và hiền lanh. Almanzo chưa bao giờ thấy con ngựa nào giống như chúng.

Ba đây là giống ngựa Belgian. Xứ sở của chúng là quốc gia ở Âu Châu có tên là Belgium, tức nước Bỉ. Nước Bỉ ở sát cạnh nước Pháp và người Pháp đưa những con ngựa này xuống tàu chở qua Canada. Lúc này, giống ngựa Belgian từ Canada được đưa tới Mỹ. Ba ngắm chúng bằng ánh mắt thán phục. Ba :

- Hãy coi những bắp thịt kìa: chúng có thể kéo nổi nhà kho nếu buộc được nhà kho vào chúng.

Almanzo hỏi:

- Con ngựa kéo nổi nhà kho có lợi gì? Mình đâu muốn kéo cả nhà kho. con ngựa Morgan cũng có bắp thịt đủ sức kéo thùng xe và nó cũng đủ nhanh để kéo chiếc xe độc mã.

Ba :

- Con có lí lắm, con trai.

Ba nhìn cách tiếc rẻ những con ngựa lớn và lắc đầu:

- hoang phí thức ăn để nuôi tất cả những bắp thịt đó và mình lại dùng đến. Con có lí lắm.

Almanzo thấy mình quan trọng và lớn hẳn lên khi chuyện với ba về ngựa.

Bên kia những con ngựa Belgian là đám đàn ông và các cậu bé đứng bọc kín ngăn chuồng khiến ba thể thấy gì ở bên trong. Almanzo rời khỏi ba luồn lách, chen lấn giữa những hàng chân cho tới khi đến được những gióng ngăn chuồng.

Bên trong có hai con vật màu đen. Cậu chưa bao giờ được nhìn thấy con vật giống như chúng. Chúng có vẻ gì giống như ngựa nhưng chúng lại phải ngựa. Đuôi chúng trơ trụi chỉ có cụm lông ở phía cuối. Bờm chúng ngắn, tua tủa dựng đứng và cứng ngắc. Tai chúng lại giống như tai thỏ. Những chiếc tai dài ngoẵng này dựng thẳng khuôn mặt dài hốc hác và trong lúc Almanzo ngắm chúng, con chĩa tai về phía cậu và vươn dài cổ ra.

Áp sát cặp mắt thô lố của Almanzo là chiếc mũi nhăn nheo và những đường mép uốn ngược lên để hở những chiếc răng dài màu vàng. Almanzo thể cục cựa nổi, con vật từ từ há lớn chiếc miệng dài lởm chởm răng nanh và từ trong họng nó phát ra tiếng rống the thé kéo dài.

- Eeeeeeeeee-ap: Heeeeeeee-haap:

Almanzo kêu lên và quay người đâm bổ vào đám đông cào xé, xô lấn chạy về chỗ ba. Điều sau đó cậu nhận biết là tới được bên cạnh ba và mọi người cười giễu cậu. Chỉ riêng ba cười. Ba :

- Nó chỉ là con vật lai ngựa thôi, con trai. Đó là con la đầu tiên mà con nhìn thấy. Con cũng phải là người duy nhất sợ nó đâu.

Vừa ba vừa đưa mắt nhìn quanh khắp đám đông.

Almanzo thấy dễ chịu hơn khi nhìn lũ ngựa con. Có những con hai năm tuổi, những con hơn năm tuổi và số còn đứng chung với mẹ chúng. Almanzo ngắm những con ngựa con kĩ và cuối cùng lên tiếng:

- Ba, con thích…

Ba hỏi:

- Cái gì, con trai?

- Ba à, ở đây có con ngựa nào bằng nổi với Starlight. Sang năm ba có thể mang Starlight tới Hội Chợ được ?

Ba :

- Được, được. Tới sang năm mình tính về điều đó.

Rồi họ xem trâu bò. Có những con màu nâu vàng gọi là giống Guernsey và Jersey theo tên các đảo Guernsey và Jersey gần bờ biển nước Pháp. Họ ngắm tiếp những con Devons màu đỏ tươi và những con Durhams màu xám đến từ nước . Rồi họ ngắm những con bê hoặc khoảng năm tuổi, trong số đó có vài con đẹp hơn Star và Bright. Họ ngắm tới những cặp bò đực lực lưỡng mạnh mẽ.

Suốt thời gian đó, Almanzo cứ nghĩ nếu ba mang Starlight tới Hội Chợ chắc chắn Starlight được lãnh giải.

Sau đó, họ ngắm những con heo Chester White to lớn và những con heo Bershire màu đen hơn, bóng mượt hơn. Con heo Lucky của Almanzo thuộc giống Chester White. Nhưng cậu quyết định là tới ngày nào đó cậu phải có con heo thuộc giống Bershire.

Họ cũng ngắm những con cừu Merino như cừu của ba với nếp da nhăn và bộ lông ngắn, đẹp rồi ngắm những con cừu Cotswold lớn hơn với bộ lông dài nhưng thô hơn. Ba rất hài lòng với lũ cừu Merino của mình. Thà rằng có ít len hơn nhưng là thứ len có phẩm chất cao hơn do má dệt.

gần tới buổi trưa và Almanzo chưa được nhìn thấy trái bí của cậu. Nhưng cậu đói bụng nên họ ăn trưa.

Phòng ăn nhà thờ đông nghẹt. Mọi chỗ ngồi dọc chiếc bàn dài đều có người chiếm và Eliza Jane với Alice tất tả cùng nhiều khác mang những đĩa thức ăn đầy ứ từ dưới bếp lên. Mùi vị thức ăn khiến Almanzo tứa nước miếng trong miệng.

Ba vào bếp và Almanzo vào theo. ở đây chen chúc các bà vội vã cắt khoanh thịt đùi hầm, thịt bò nướng và xẻ thịt gà quay, xếp rau lên đĩa. Má mở lò hấp trong lò bếp khổng lồ và lấy ra món gà tây và vịt quay.

Ba thùng nước đứng sát từng và những ống sắt nối từ đó tới vạc nước sôi lò bếp. Hơi nước phụt ra từ kẽ hở các thùng. Ba mở nắp chiếc thùng và hơi nước bốc lên mù mịt. Almanzo nhìn vào trong thùng và thấy đầy khoai tây hấp trong lớp vỏ màu nâu nhạt sạch bong. Lớp vỏ tróc ra khi gặp khí và cuốn lên để lộ phía trong mịn bột.

Khắp xung quanh Almanzo là bánh ngọt, bánh nhồi thịt đủ loại và cậu đói đến nỗi cậu cho rằng có thể ăn hết tất cả. Nhưng cậu dám đụng tới dù chỉ mảnh vụn.

Cuối cùng cậu và ba tìm được chỗ bên chiếc bàn dài trong phòng ăn. Mọi người đều vui vẻ trò chuyện, cười đùa nhưng Almanzo chỉ ăn. Cậu ăn thịt đùa, ăn thịt gà giò, thịt gà tây cùng gia vị và nước trái cây rồi cậu ăn khoai tây với nước thịt, đậu nấu hạnh nhân, đậu hầm, đậu hấp, hành và bánh mì, bánh bột mạch đen, các món trái cây giầm và các loại mứt. Rồi cậu thở ra hơi dài và ăn bánh nhồi thịt.

Khi bắt đầu ăn bánh nhồi thịt, cậu muốn ăn đủ các thứ. Cậu ăn miếng bánh mì nhồi, ăn miếng bánh nhồi trứng sữa và ăn gần hết miếng bánh nhồi giấm. Cậu cố ăn miếng mỏng nhưng ăn nổi. Cậu thể ăn được nữa. Vẫn còn bánh nhồi dâu, bánh nhồi kem, bánh nhồi nho nhưng cậu còn ăn thêm được.

Cậu mừng được ngồi xuống với ba trong khán đài. Họ ngắm những con ngựa xoải vó phóng vụt qua để làm nóng cho cuộc thi. Những cụm bụi bốc lên trong ánh nắng phía sau những con ngựa phóng nhanh. Royal cùng với đám con trai lớn xuống sát đường đua cùng với những người đàn ông đánh cá vào cuộc đua.

Ba nếu muốn đánh cá vào các cuộc đua là ổn.

Ba :

- Hãy cho tiền của con lưu chuyển chuyến. Phần ba đặt tiền vào cái gì cụ thể hay hơn.

Khán đài lớn đông thêm mãi cho tới khi hai phần ba chỗ ngồi kín hết. Những cỗ xe đua nhõm dàn thành hàng và những con ngựa nghểnh đầu cao, đạp vó xuống đất nôn nóng muốn khởi chạy. Almanzo bị kích động tới mức khó ngồi yên nổi. Cậu chọn con ngựa mà cậu nghĩ là thắng, con ngựa thuần chủng màu hạt dẻ nhạt, sắc sảo.

Mọi người hô lớn. Ngay lập tức, những con ngựa bay vào đường đua và đám đông rập la lên vang dội. Đột nhiên, tất cả bỗng im bặt, kinh ngạc.

người da đỏ chạy đường đua bám sau những cỗ xe đua. ta chạy nhanh ngang với lũ ngựa.

Mọi người bắt đầu hô hoán:

- ta theo nổi đâu.

- Hai đô-la, ta bắt kịp!

- Ngựa hồng! Ngựa hồng! Tiến lên, tiến lên!

- Ba đô-la cho chàng da đỏ!

- Coi con ngựa hạt dẻ kìa!

- Coi chàng da đỏ!

Bụi cuốn tung hai bên đường đua. Những con ngựa phi như bay, choài người mặt đất. Trọn đám đông đứng hết lên ghế la hét. Almanzo cũng la hét và la hét. Dưới đường đua, lũ ngựa phóng rầm rập.

- Tiến lên! Tiến lên! Ngựa hồng! Ngựa hồng!

Lũ ngựa phóng nhanh khó nhìn theo kịp. Phía sau người da đỏ chạy cách thoải mái. Tới trước khán đài lớn, ta tung mình nhảy vút lên cao, đảo ngược người và đứng xuống đưa cánh tay phải lên chào mọi người.

Khắp khán đài lớn rung chuyển trong tiếng la hét và tiếng giậm chân. Ngay cả Ba cũng la lớn.

- Hoan hô! Hoan hô!

Người da đỏ chạy hết dặm chỉ trong hai phút bốn mươi giây, nhanh ngang với con ngựa dẫn đầu. ta hề thở hổn hển. ta lại chào những người hoan hô và bước ra khỏi đường đua.

Con ngựa hồng thắng cuộc.

Vẫn còn nhiều cuộc đua, nhưng sắp đến ba giờ, giờ trở về nhà. đường về hôm ấy hào hứng vì có quá nhiều chuyện để . Royal ném vòng lọt qua cây sọc đen trắng và được cây. Alice tiêu đồng năm xu mua kẹo bạc hà. bẻ thỏi kẹo làm đôi và mỗi đứa có nửa để mút từ từ.

Có vẻ lạ là thời gian ở nhà chỉ đủ dài cho các công việc và để ngủ. Sáng sớm hôm sau, cả nhà lại lên xe . Hội Chợ còn kéo dài thêm hai ngày nữa.

Sáng nay Almanzo và ba nhanh qua lán hàng hoá, tới nơi trưng bày rau quả và lúa gạo. Almanzo nhìn thấy ngay các trái bí. Chúng rạng sáng giữa các thứ mờ mờ. Và, trái bí của Almanzo lớn nhất tại đó.

Ba :

- Đừng quá tin chắc là đoạt giải, con trai. Ngoài kích thước còn phải tính đến chất lượng nữa.

Almanzo cố lưu ý quá nhiều đến giải thưởng. Cậu theo ba rời khỏi đống bí, dù cậu thể ngăn mình chốc chốc lại nhìn trái bí. Cậu thấy đủ thứ khoai tây, củ cải và hành tuyệt vời. Cậu xăm xoi những hạt lúa no tròn màu nâu, những hạt lúa mạch khía đều, các loại đậu xanh, đậu đốm, đậu Canada. Cậu ngắm những loại bắp màu trắng. Ba chỉ cho thấy cách những hạt lúa mọc đầy các bông lúa tốt nhất và cách các hạt bắp phủ kín đầu các lõi bắp.

Mọi người từ từ thả bộ qua lại, xem ngắm. Luôn luôn có số người ngắm những trái bí và Almanzo mong rằng họ biết trái bí to nhất là của cậu.

Sau bữa ăn trưa, cậu vội vã quay lại coi chấm giải. Lúc này đám đông tụ lại lớn hơn và thỉnh thoảng cậu phải rời khỏi ba len vào giữa nhiều người để thấy các người chấm giải làm gì. Ba và người chấm giải đều mang huy hiệu áo, hết sức trang nghiêm, chuyện với nhau đến nỗi ai nghe thấy họ gì.

Họ cân độ nặng các loại hạt bàn tay và quan sát gần. Họ nhấm vài hạt lúa mì, lúa mạch để coi hương vị ra sao. Họ lột vỏ các thứ đậu, tróc vài hạt lúa từ mỗi bông lúa để biết chắc kích thước của nhân hạt. Với những con dao nhíp, họ bổ hành làm hai và cắt những củ khoai tây. Họ cắt những miếng khoai mỏng và soi trong ánh sáng. Phần giá trị nhất của khoai tây nằm sát dưới lớp vỏ và độ dày của phần này được xác định khi đưa lớp mỏng lên cho ánh sáng rọi qua.

Đám đông chen chúc quanh bàn của những người chấm giải, im lặng theo dõi, có tiếng động nào, khi cuối cùng, người chấm giải xao, ốm có râu cằm lấy từ trong túi ra dải băng màu đỏ và dải băng màu xanh. Băng màu đỏ là giải nhì còn băng màu xanh là giải nhất. Người chấm giải đặt các dải băng lên số rau trái được chấm xong và đám đông thở ra hơi dài.

Ngay lập tức sau đó, mọi người ồn ào trò chuyện. Almanzo thấy những người đoạt giải và đoạt giải nhì đều tới chúc mừng người đoạt giải nhất. Nếu trái bí của cậu đoạt giải, cậu cũng phải làm như thế. Cậu muốn làm nhưng cậu nghĩ là phải làm.

Sau hết, những người chấm giải xét đến các trái bí. Almanzo cố nhìn lơ tựa hồ lưu ý tới nhưng khắp người cậu nóng ran.

Những người chấm giải phải chờ cho tới khi ông Paddock mang tới cho họ con dao phay lớn, bén ngọt. Người chấm giải to béo nhất cầm dao thọc mạnh vào trái bí. Ông ta nhấn chuôi dao xuống cách khó khăn, cắt ra miếng dày. Ông ta giơ lên và tất cả những người chấm giải đều ngắm phần thịt bí dày dặn màu vàng. Họ ngắm độ dày của cùi bí và ngắm khoảng trống chứa hạt trong ruột bí. Họ cắt ra những khoanh nếm thử.

Rồi người chấm giải to béo cắt trái bí khác. Ông ta bắt đầu từ trái nhất. Đám đông áp sát vào Almanzo khiến cậu phải há miệng ra để thở.

Cuối cùng, người chấm giải cắt trái bí lớn của Almanzo. Almanzo cảm thấy chóng mặt. Trong trái bí của cậu có khoảng trống lớn chứa hạt, nhưng nó là trái bí lớn nên có nhiều hạt hơn. Almanzo biết điều này có tạo ra khác biệt nào . Những người chấm giải nếm thử và cậu thể hương vị trái bí ra sao qua nét mặt của họ.

Lúc đó, họ với nhau hồi lâu. Cậu thể nghe họ gì. Người chấm giải cao lớn lắc đầu và kéo mạnh râu cằm. Ông ta cắt khoanh mỏng từ trái bí vàng nhất và khoanh mỏng từ trái bí của Almanzo nếm thử. Người chấm giải to béo điều gì và mấy người đều mỉm cười.

Ông Paddock nghiêng người khỏi bàn, :

- Chào ông Wilder. Tôi thấy ông và cậu bé ở trong tầm ngắm rồi. Vui vẻ chứ, Almanzo?

Almanzo khó thành tiếng. Cậu cố xếp đặt trả lời:

- Dạ, thưa ông.

Người chấm giải cao ốm lấy trong túi ra chiếc băng màu đỏ và chiếc băng màu xanh. Người chấm giải to béo nắm lấy ống tay áo của ông ta và cả ba người lại chụm đầu vào nhau.

Người chấm giải cao ốm xoay người lại từ từ. Từ từ, ông ta lấy ra chiếc ghim từ vẹ áo cắm qua dải băng màu xanh. Ông ra đứng xa trái bí lớn của Almanzo. Khoảng cách đủ khiến ông ra chạm nổi tới trái bí. Ông ta chìa dải băng trái bí khác. Cúi người xuống, ông ta vươn dài cánh tay cách chậm chạp và cắm chiếc ghim lên trái bí của Almanzo.

Bàn tay ba vỗ mạnh vai Almanzo. Ngay lập tức, Almanzo thở ra hơi dài và khắp người ngứa ran. Ông Paddock nắm lấy bàn tay cậu lắc mạnh. Tất cả những người chấm giải đều mỉm cười. Chưa từng có nhiều người như vậy cùng :

- Tốt, tốt, ông Wilder, thế là cậu bé của ông đoạt giải rồi.

Ông Webb lên tiếng:

- Đúng là trái bí tuyệt vời, Almanzo. Nhưng cháu biết là ta từng nhìn thấy trái bí tuyệt hơn nữa.

Ông Paddock :

- Tôi chưa từng thấy trái bí nào có kích thước lớn hơn trái bí này. Cháu làm cách nào mà trồng nổi trái bí lớn như thế, Almanzo?

Đột nhiên, mọi thứ bỗng như lớn lên và im lìm. Almanzo cảm thấy lạnh, và hoảng hốt. Từ trước, cậu hề nghĩ là có thể được phát giải với trái bí nuôi trồng bằng sữa. Có thể giải thưởng chỉ giành cho những trái bí trồng theo cách thông thường. Có thể, người ta thu hồi giải dành cho cậu khi cậu ra. Họ có thể nghĩ là cậu cố tình lừa đảo.

Cậu nhìn ba nhưng vẻ mặt ba gợi ý cho cậu nên làm gì. Cậu :

- Cháu… cháu chỉ cuốc xới cho nó và…

Cậu bỗng thấy là mình và ba nghe cậu . Cậu nhìn ông Paddock và :

- … Cháu trồng nó với sữa. Đó là trái bí sữa. Có… có ổn , ông?

Ông Paddock trả lời:

- Được, ổn lắm chứ.

Ba cười:

- Mọi trò buôn bán đều có mưu mánh, ngoại trừ chúng ta Paddock. Mà có thể trong trồng trọt và đóng xe cungc vẫn có vài mưu mánh chứ, hả?

Lúc này Almanzo thấy là mình quả điên rồ cùng cực. Ba biết tất cả về bí và ba lừa đảo.

Sau đó, cậu cùng ba bước giữa đám đông. Hai cha con lại xem ngựa và thấy con ngựa đoạt giải so nổi với Starlight. Almanzo hy vọng ba mang Starlight tới Hội Chợ vào năm sau. Rồi, họ xem chạy đua, thi nhảy, thi vật. Đám trẻ Malone tham dự mọi trò chơi nhưng thắng giải hầu hết là đám trẻ ở các nông trại. Almanzo nhớ mãi trái bí đoạt giải của cậu và cảm thấy thú vị.

Trở về nhà đêm đó, cả nhà đều vui. Mẫu thêu đan của Alice đoạt giải nhất, còn Eliza Jane có dải băng đỏ và Alice lại đoạt dải băng xanh về kẹo mứt. Ba gia đình Wilder đáng tự hào trong ngày hôm đó.

Hội Chợ còn thêm ngày nữa nhưng có nhiều thú vị. Almanzo mệt vì vui sướng. Ba ngày là quá nhiều. Hội Chợ có vẻ chỉ là thay quần áo và rời trại. Cậu cảm thấy vẫn tiếp tục khi cậu lo các việc nhà. Cậu rất mừng khi Hội Chợ chấm dứt và mọi thứ có thể trở lại như lệ thường

Chương 22

MÙA THU TRONG NĂM​

- Gió bấc thổi rồi!

Lúc ăn điểm tâm, ba và tiếp:

- Mây dồn tới. Tốt hơn là nên lấy hạt dẻ gai trước khi có tuyết.

Cây dẻ gai mọc trong những vùng cây lớn cách đường chừng hai dặm. Ông Webb là người láng giềng tốt bụng, đồng ý cho ba lái xe qua đất của ông ta.

Almanzo và Royal đội nón, mặc áo ấm còn Alice mang áo choàng, chùm khăn rồi tất cả cùng ba lên xe gom hạt dẻ gai.

Khi tới bờ đá, Almanzo phụ nhấc đá cho xe qua. Lúc này bãi chăn vắng hoe, mọi thứ hàng hoá súc vật đều nằm trong các dãy nhà kho ấm áp nên có thể bỏ ngỏ bờ rào đá tới chuyến chót trở về.

Trong các lùm bụi dẻ gai, tất cả lá vàng rụng. Lá vàng chất đầy mặt đất dưới những thân cây gầy guộc và những nhánh mảnh mai trơ trụi. Hạt dẻ rụng sau khi lá rụng và nằm bên . Ba và Royal dùng chĩa cẩn thận đưa những đám lá bện lại lên thùng xe cùng với hạt và mọi thứ dính trong đó. Alice và Almanzo chạy lên chạy xuống thùng xe đạp lá xuống để lấy thêm chỗ.

Gió se lạnh và nắng mờ nhạt. Những con sóc chạy nhảy khắp nơi tha những hạt dẻ gai về tích trữ cho mùa đông. trung, từng bầy ngỗng trời lại lên tiếng gọi nhau và hối hả bay về phía Nam. Đúng là ngày tuyệt với để chơi trò người da đỏ hoang dã giữa những cội cây.

Khi Almanzo mệt với trò chơi người da đỏ, cậu cùng Alice ngồi gốc cây, tách hạt dẻ gai giữa hai hàm răng. Hạt dẻ gai , nâu bóng, có ba góc và lớp vỏ cứng bao kín. Hạt dẻ gai hấp dẫn tới mức ai ăn mà thấy chán. Ít nhất, Almanzo cũng bao giờ thấy mệt vì có hạt dẻ ăn trước khi xe quay lại.

Rồi cậu và Alice lại đạp những lớp lá xuống trong khi mấy chiếc chĩa tất bật dọng trống đất nhiều hơn và nhiều hơn.

Phải mất trọn ngày mới gom hết hạt dẻ. Trong ánh sáng hoàng hôn mờ nhạt, Almanzo phụ vần lấp lại những tảng đá bờ giậu sau chuyến xe cuối cùng. Hết thảy hạt dẻ gai đọng lá chất thành đống lớn ở nền Kho Nam bên cạnh cối xay cánh quạt.

Đêm đó ba mọi người thấy ngày cuối cùng của mùa thu muộn.

Ba :

- Đêm nay có tuyết.

Khi Almanzo thức dậy vào sáng hôm sau, ánh sáng có ánh tuyết và từ cửa sổ cậu nhìn thấy mặt đất và các mái nhà kho trắng màu tuyết.

Ba tỏ ra hài lòng. Tuyết mềm, dày chừng sáu inch nhưng đất chưa bị đóng băng.

Ba đặt tên cho tuyết là “phân bón của người nghèo” và ba sắp xếp cho Royal cào tuyết khắp cánh đồng. Tuyết đem thứ gì đó từ khí vào đất và khiến cho mùa màng khá hơn.

Trong lúc đó, Almanzo phụ giúp ba. Hai cha con sửa chắc lại các cửa sổ nhà kho bằng gỗ, đóng đinh qua từng tấm ván bị nắng mưa mùa hạ làm bong ra. Các bước từng nhà kho được bồi thêm rơm từ các ngăn chuồng và tường nhà được bồi thêm bằng thứ rơm sáng sạch. Đá được đặt lên rơm để giữ chắc chống lại gió. Các cửa ra vào và cửa sổ chống bão, cửa ngôi nhà cũng được ghép khít kịp thời. Tuần lễ đó chấm dứt với đợt đông giá đầu tiên.

Thời tiết lạnh cắt da tới và đây là thời gian mổ thịt.

Trong sáng sớm giá lạnh, trước bữa điểm tâm, Almanzo phụ với Royal đặt chiếc vạc sắt lớn gần nhà kho. Vạc được đặt những tảng đá, được đổ đầy nước và đốt lửa ở dưới. Vạc chứa tới ba thùng nước.

Trước khi các cậu làm xong, Lazy John và French Joe tới và chỉ còn đủ thời gian chộp vội món điểm tâm. Hôm đó phải mổ thịt năm con heo và con bê vừa tuổi.

Ngay khi con vật bị giết xong, ba cùng Joe và John nhúng nó vào trong vạc nước sôi cho nóng rồi đem ra đặt những tấm ván. Với những con dao phay, họ cạo sạch hết lông. Rồi họ treo ngược chân sau nó lên cành cây để mổ và lấy hết bộ đồ lòng cho vào chiếc thùng.

Almanzo và Royal khiêng thùng vào bếp cho má và mấy rửa sạch tim, gan, lọc lấy các miếng mỡ để chiên.

Ba và Joe lột da con bê cách cẩn thận. Bộ da được lột ra thành mảng lớn. Hàng năm, ba giết con bê lấy da để làm giày.

Suốt buổi chiều hôm đó, mọi người lo chặt thịt còn Almanzo và Royal tất tả khuân . Tất cả mỡ heo đều được ướp muối trong những chiếc thùng dưới hầm chứa. Các phần thịt đùi, thịt vai được chuyển cẩn thận vào các thùng thụt heo giầm trong đó. Má trộn đều muối, đường trường khế, hoả tiêu và nấu sôi. Heo giầm toả ra mùi rất kì lạ khiến ngửi thấy là nhảy mũi.

Sườn, tim, gan, lưỡi và tất cả những thứ làm thịt nhồi đều đưa lên lán gỗ gác mái. ở đó, ba và Joe cùng treo những góc thịt bò xả tư. Thịt đông lạnh trong gác mái và tiếp tục đông lạnh trong mùa đông.

Việc mổ thịt chấm dứt vào đêm hôm đó. French Joe và Lazy John vừa vừa huýt sáo trở về nhà với những phần thịt tươi trả công cho ngày làm việc của họ còn má nướng thịt sườn cho bữa ăn tối. Almanzo thích gặm thịt từ những khúc xương dài uốn cong và nhiều mỡ. Cậu cũng thích món nước thịt heo màu nâu những củ khoai tây phủ kem.

Trọn tuần lễ sau đó, má và các làm việc rất cực nên má giữ Almanzo ở lại phụ giúp trong bếp. Họ cất mỡ heo chiên sôi trong những chảo lớn lò bếp. Khi chiên xong, má lấy những tấm vải trắng căng lọc lấy nước mỡ nóng, sạch vào các vại lớn bằng đá.

Những vụn tóp mỡ giòn màu nâu vướng lại vải sau khi má ép xong và Almanzo lén lấy ít để ăn bất kỳ lúc nào cậu thích. Má bảo tóp mỡ quá nhiều chất béo đối với cậu. Má cất để thêm gia vị cho những chiếc bánh bắp.

Sau đó má làm món giò thủ. Má hầm sáu chiếc đầu cho tới khi thịt rã hết khỏi xương, bằm , trộn gia vị rồi trộn thêm nước luộc thịt và trút vào trong những chiếc xoong sáu lít. Khi trời lạnh, nó giống như thịt đông vì chỉ là chất sền sệt có xương.

Sau đó, má làm món thịt hầm. Má luộc chính những miếng thịt bê và thịt heo ngon nhất, băm nhuyễn. Má trộn với nho, gia vị, đường, giấm, táo bằm, rượu mạnh rồi dồn đầy hai vại lớn. Mùi vị món ăn ngon và má cho Almanzo ăn những phần vụn dính chén trộn.

Suốt trong thời gian đó, cậu lo nghiền món thịt nhồi. Cậu tống hàng ngàn miếng thịt vào cối nghiền và xoay tròn chiếc cán quay giờ này qua giờ khác. Cậu rất mừng khi công việc chấm dứt. Má bỏ gia vị vào thịt rồi nhồi vào những khuôn tròn lớn và Almanzo phải mang tất cả lên lán gỗ gác mái, chất thành đống những tấm vải sạch. Thịt nhồi được đặt tại đó cho đông lạnh suốt mùa đông và mỗi buổi sáng má lấy thỏi để làm những chiếc bánh và đem chiên cho bữa điểm tâm.

Sau thời gian mổ thịt là lúc làm nến.

Má lau sạch các chảo đựng mỡ lớn và đổ đầy vào đó những miếng mỡ bò. Mỡ bò dùng làm mỡ mà nấu chảy để làm nến. Trong lúc tan chảy, Almanzo giúp bện dây cho các khuôn nến.

khuôn nến là hai hàng ống thiếc buộc lại với nhau và dựng đứng thẳng sáu chân. Có mười hai ống trong khuôn. Các ống để hở ở phía nhưng vuốt thon thành điểm dưới đáy và ở mỗi điểm có lỗ .

Má cắt sợi tim nến theo chiều dài của mỗi ống. Má gấp đôi dây tim qua cây gậy xoắn thành sợi dây kết. Má lướt ngón tay cái và ngón tay trỏ xoay dây kết thành mũi nhọn. Khi có đủ sáu sợi dây kết cây gậy, má thả các sợi dây vào sáu chiếc ống và đặt cây gậy nằm ngang đầu các ống. Điểm nhọn của những sợi dây xuyên qua những lỗ ở dưới đáy các ống và Almanzo kéo căng từng sợi dây rồi giữ cho căng bằng cách thọc mũi nhọn của ống vào củ khoai tươi.

Khi mỗi ống đều có sợi dây tim kéo căng thẳng ở chính giữa, má cẩn thận đổ mỡ nóng mới nấu chảy vào. Má đổ đầy từng ống. Lúc đó, Almanzo đặt khuôn ra ngoài trời cho nguội.

Lúc mỡ khô cứng lại, cậu mang khuôn vào, gỡ những củ khoai tây ra. Má nhúng trọn khuôn mạnh vào trong nước sôi và nhấc những cây gậy lên. mỗi cây gậy có sáu cây nến.

Rồi Almanzo cắt những cây nến rời khỏi cây gậy. Cậu cắt đầu dây tim ở đầu bằng của cây nến và chừa lại đủ phần dây tim để mồi lửa ở đầu nhọn của cây nến. Và cậu xếp những cây nến thẳng, nhẵn bóng thành những đống sáp trắng.

Trọn ngày, Almanzo giúp má làm nến. Đêm đó, họ có đủ nến kéo dài cho tới thời gian mổ thịt năm sau.

Chương 23

NGƯỜI THỢ SỬA GIÀY​

Má lo lắng và cằn nhằn vì người thợ sửa giày đến. Đôi giày da của Almanzo rách còn đôi ủng của Royal chật từ năm ngoái. Cậu phải bỏ vào chỗ và chân đất. Chân cậu nhức buốt vì lạnh nhưng thể làm được gì cho tới khi người thợ giày đến.

Royal lại cùng Eliza và Alice sắp sửa lên đường tới Học Viện mà tất cả đều có giày. Vậy mà người thợ sửa giày còn chưa đến.

Chiếc kéo của má cắt qua cuộn vải xám màu lông cừu mà má dệt. Má cắt, ghép, lược chỉ và khâu lại để may cho Royal chiếc sơ-mi mới đẹp và chiếc áo choàng xứng hợp. Má còn may cho cậu chiếc mũ có dải cài nút giống như những chiếc mũ mua ở tiệm.

Má may cho Eliza Jane chiếc áo mới màu rượu nho và may cho Alice chiếc áo mới màu xanh chàm. Các gỡ tung những bộ quần áo và những chiếc mũ cũ, chải sạch, ủi thẳng và lật mặt trong ra khâu lại giống như đồ mới.

Nhiều buổi tối, những cây kim đan của má thoăn thoắt lên xuống va nhau lách cách để đan những đôi vớ mới cho các cậu. Má đan nhanh đến nỗi những cây kim nóng lên vì chà xát. Nhưng tất cả thể có giày mới nếu như người thợ giày đến.

Người thợ giày đến, các có thể dùng váy che kín những đôi giày cũ nhưng Royal phải đến Học Viện với bộ đồ mới cùng đôi ủng bỏ xó năm ngoái và để lòi những chiếc vớ trắng ra ngoài. thể có cách nào lo liệu được.

Buổi sáng cuối cùng đến. Ba và Almanzo làm các việc nhà. Mỗi ô cửa sổ trong nhà đều có ánh nến chiếu sáng và Almanzo thấy Royal trong nhà kho.

Royal và các đều mặc quần áo chỉnh tề ngồi ăn điểm tâm. ai ăn nhiều được. Ba đóng ngựa vào xe còn Almanzo kéo những túi hành lí xuống cầu thang. Cậu mong là Alice rời nhà.

Bỗng có tiếng chuông xe ngựa leng keng tiến tới trước cửa và má tươi cười, kéo tạp dề lau mắt. Tất cả đều chạy ra đón chiếc xe ngựa chở khách. Lũ ngựa gõ móng lắc rung những chiếc chuông. Alice kéo vạt áo dài phủ váy phồng và ba thả cho lũ ngựa qua. Chiếc xe ngựa chở khách lăn tới, quẹo vào con đường lớn. Khuôn mặt phủ dưới tấm mạng che màu đen của Alice nhìn về phía sau và kêu lớn:

- Tạm biệt! Tạm biệt!

Almanzo thích ngày hôm đó. Mọi thứ đều có vẻ lớn hơn, im lìm và vắng vẻ. Cậu mình ăn trưa cùng với ba má. Thời điểm làm việc nhà sớm hơn vì Royal vắng. Almanzo ghét bước vào nhà mà nhìn thấy Alice. Cậu cũng nhớ cả Eliza Jane.

Sau khi lên giường, cậu nằm ngủ nổi và tự hỏi các chị làm gì ở nơi cách xa năm dặm.

Sáng hôm sau, người thợ sửa giày đến. Má ra cửa đón và với ông ta:

- Tốt, tôi chắc phải ông tới lúc này là đúng lúc! chậm ba tuần rồi và các con tôi đều chân đất.

Nhưng người thợ giày tự nhiên đến nỗi má thể giận lâu. Ông giải thích phải lỗi của ông ta vì ông ta mắc kẹt ba tuần ở nhà để lo giày cho đám cưới.

Người thợ giày là người mập mạp, vui vẻ. Má và bụng ông ta đều rung lên khi cười. Ông ta dựng chiếc ghế bên cửa sổ phòng ăn và mở hộp đồ nghề. Ông ta khiến má cười vui với những câu đùa giỡn của ông ta. Ba mang những tấm da sống từ năm ngoái tới và bàn chuyện với người thợ giày trọn buổi sáng.

Bữa ăn trưa vui. Người thợ giày kể lại mọi thứ tin tức, tán tụng tài nấu nướng của má và giỡn cho tới khi ba cười lớn và má lau nước mắt. Rồi người thợ giày hỏi ba là ông ta nên làm thứ gì trước và ba đáp:

- Tôi tính ông nên bắt đầu đóng ủng cho Almanzo.

Almanzo thể tin điều đó. Cậu ao ước từ lâu có đôi ủng. Cậu nghĩ cậu còn phải mang giày da cho tới lúc bàn chân cậu lớn lên quá nhanh. Má lên tiếng:

- Ông làm hư thằng bé đó, James.

Nhưng ba trả lời:

- Nó đủ lớn để mang ủng rồi.

Almanzo chờ đợi nôn nóng cái lúc mà người thợ giày bắt đầu.

Trước hết người thợ giày ngắm tất cả gỗ trong lán gỗ. Ông ta muốn kiếm mảnh gỗ trường khế hoàn toàn thích hợp với thớ gỗ mịn và thẳng. Khi kiếm được, ông ta lấy chiếc cưa cưa thành hai miếng ván mỏng. mảng dày đúng inch và mảnh kia dày inch rưỡi. Ông ta đo rồi cắt những góc vuông vức

Ông ta mang mấy miếng gỗ tới ghế, ngồi xuống, mở hộp đồ nghề. Hộp chia thành hai ngăn và mỗi ngăn đặt vừa in các dụng cụ đóng giày.

Người thợ giày đặt mảnh ván dày hơn lên ghế, ngay phía trước ông ta. Ông ta lấy con dao dài, bén cắt những lằn li ti khắp mảnh ván. Rồi ông ta xoay mảnh ván lại, cắt những lằn theo hướng khác làm thành những đỉnh nhọn bé xíu.

Ông ta đặt lưỡi dao mỏng, thẳng những đường soi giữa hai vết lằn và lấy chiếc búa gõ khe khẽ. dải gỗ mỏng tách ra, khía dài suốt phía. Rồi cầm đầu dải gỗ, ông ta nhấn con dao vào vết khía và mỗi lần nhấn là chốt giày rơi ra. Mỗi chốt dài inch, vuông vức tám phần inch và đầu nhọn.

Miếng ván trường khế mỏng hơn được ông ta làm thành hai chốt và những chốt này dài inch rưỡi.

Bây giờ người thợ giày chuẩn bị đo ủng cho Almanzo.

Almanzo cởi đôi giày da, tháo vớ, đứng miếng giấy trong khi người thợ giày dùng cây viết chì lớn vẽ cẩn thận quanh các bàn chân của cậu. Rồi, người thợ giày đo bàn chân theo mọi hướng và viết lại những con số.

Lúc này ông ta còn cần tới Almanzo nữa nên cậu giúp ba tróc vỏ bắp. Cậu có chiếc móc tróc vỏ giống như chiếc móc của ba. Cậu cột sợi dây da đeo quanh bao tay phải và chiếc móc gỗ đứng thẳng như ngón tay cái thứ nhì giữa ngón tay cái và ngón trỏ của cậu.

Ba và cậu ngồi những dụng cụ làm việc hàng ngay ở giữa sân kho lạnh giá bên những tụ bắp. Họ bẻ những trái bắp khỏi thân bắp rồi kẹp phần đầu bỏ bắp khô giòn giữa ngón tay cái và chiếc móc, tách vỏ bắp khỏi trái bắp. Những trái bắp tróc vỏ được ném vào những chiếc giỏ hàng.

Những cọng thân bắp với những nhánh lá khô lao xao được chất thành đống. Đám gia súc ăn những chiếc lá này.

Khi tróc hết đám bắp trong tụ, họ chuyển lên kéo những đồ ngồi tới trước, chậm chạp nhích sâu hơn vào những tụ bắp dựng tua tủa. Vỏ và thân bắp chất đống phía sau họ. Ba trút những giỏ bắp đầy vào thùng đựng bắp và các thùng đầy lên dần dần.

Trong sân kho lạnh lắm. Những dãy nhà kho lớn cản gió bớt và tuyết còn bám những trái bắp. Chỉ mấy bàn chân Almanzo đau nhức, nhưng cậu nghĩ tới đôi ủng mới. Cậu nôn nóng chờ tới giờ ăn trưa để coi người thợ giày làm được những gì.

Hôm đó, người thợ giày chuốt xong hai khuôn gỗ giống hình thù các bàn chân của Almanzo. Các khuôn gỗ được gắn ngược vào cây cọc cao chiếc ghế đóng giày, chia thành hai phần.

Sáng hôm sau, người thợ giày cắt phần đế từ giữa những miếng da bò dày và phần lót bên trong từ những mép da mỏng hơn. Ông ta cắt phần của giày từ những khoảng da mềm nhất. Rồi ông ta đánh sáp vào chỉ khâu.

Bàn tay phải của ông ta kéo chiều dài của sợi chỉ ngang qua miếng bông có tẩm sáp màu đen giữ trong lòng bàn tay trái và ông ta lăn sợi chỉ dưới lòng bàn tay phải xuôi xuống trước tấm da tạp dề. Rồi, ông ta lại kéo và lăn nữa. Sáp bật thành tiếng động lanh canh và hai cánh tay người thợ giày tiếp tục ra vào, ra vào cho tới khi sợi chỉ đen bóng và thấm cứng chất sáp.

Lúc đó, ông ta đặt sợi lông heo cứng vào mỗi đầu chỉ đánh sáp và lăn nhiều lần cho tới khi những cọng lông heo được sáp gắn chặt vào sợi chỉ.

Cuối cùng, ông ta chuẩn bị khâu. Ông ta ghép những phần của chiếc ủng lại với nhau, ép chặt trong gọng kìm vặn. Các cạnh dựng thẳng, đều và chắc. Ông ta xâu hai cọng lông heo cứng qua những lỗ ở hai mép và dang cánh tay xiết chặt sợi chỉ. Ông khoan lỗ khác, xâu hai cọng lông qua, kéo sợi chỉ sáp chìm hẳn xuống dưới da. Thế là xong mũi khâu.

Ông ta :

- Thế mới là đường khâu nối! Chân của cháu bị ẩm trong những chiếc ủng ta khâu, ngay cả khi cháu lội vào trong nước. Chưa bao giờ ta khâu đường khâu nối mà có chỗ thoát nước.

Từng mũi, từng mũi, ông ta khâu dứt phần . Khi xong các phần này, ông ta ngâm phần đế giày cho ướt sũng suốt đêm.

Sáng hôm sau, ông đặt chiếc khuôn lên cọc, gắn phần đế. Ông ta gắn miếng da lót bên trong lên khuôn, kéo phần ủng phía phủ xuống, gấp mép vào miếng da lót bên trong. Rồi ông ta đặt phần đế nặng lên hết, thế là có chiếc ủng đặt ngược khuôn.

Người thợ giày dùng chiếc dùi khoan lỗ quanh mép đế giày. Mỗi chiếc lỗ, ông ta đóng cây chốt ngắn bằng gỗ trường khế. Ông ta làm chiếc gót bằng da dày và gắn bằng những cây chốt trường khế dài. Chiếc ủng hoàn tất.

Những đế giày ướt phải hong khô suốt đêm. Tới sáng, người thợ giày gỡ khuôn ra và với cái giũa, ông ta gắn đầu trong của những chiếc chốt.

Almanzo đặt chân vào ủng. Chân cậu vừa khít và gót giày khua cách oai vệ nền nhà bếp.

Sáng thứ bảy, ba lái xe Malone đón Alice, Royal và Eliza jane về nhà để đo làm giày mới. Má nấu bữa ăn thịnh soạn và Almanzo quấn quanh cổng để chờ thấy lại Alice.

thay đổi bao nhiêu. Ngay trước khi kịp bước ra khỏi xe, kêu:

- Ôi, Almanzo, em có đôi ủng mới rồi!

học để trở thành phụ nữ thanh lịch. kể cho Almanzo nghe về tất cả những bài học nhạc, học cách cư xử nhưng rất mừng lại được về nhà.

Eliza Jane có vẻ kiểu cách hơn bao giờ hết. bảo ủng của Almanzo làm ồn quá. còn với má là thấy bị xúc phạm vì ba uống trà bằng chén.

Má hỏi:

- trời đất ơi! Ba làm nguội trà bằng cách nào khác được?

Eliza Jane :

- Kiểu uống trà bằng chén còn hợp nữa. Người lịch uống trà bằng ly.

Alice kêu lên:

- Eliza Jane! là xấu hổ! Em thấy ba vẫn lịch như mọi người.

Má ngưng làm. Hai bàn tay má rời chiếc chảo nấu đảo vòng trước mặt Eliza Jane. Má :

- Thưa tiểu thư, nếu tiểu thư muốn chứng tỏ giáo dục hoàn hảo của tiểu thư xin tiểu thư cho biết những chiếc chén uống trà từ đâu đến.

Eliza Jane mở miệng ra rồi ngậm miệng lại và tỏ ra biết gì.

Má :

- Chúng đến từ Trung Hoa. Những thuỷ thủ Hà Lan mang chúng từ Trung Hoa tới đây, những thuỷ thủ đầu tiên vòng qua Mũi Hảo Vọng và tìm thấy Trung Hoa. Trước thời đó nông dân vẫn uống nước bằng ly vì có chén. Kể từ khi có chén, mọi người uống nước bằng chén. Tôi nghĩ là điều mà nông dân làm suốt hai trăm năm chúng tôi cần làm theo. Chúng tôi thích thay đổi theo ú niệm vừa mới nhú lên mà tiểu thư nhận được ở Học Viện Malone.

Eliza Jane ngậm cứng miệng.

Royal nhiều. Cậu lôi mấy bộ đồ cũ ra mặc và lo phần việc nhà của cậu. Nhưng cậu có vẻ khá lơ là. Đêm đó giường, cậu với Almanzo là cậu là chủ của cửa hàng. Cậu :

- Em ngu ngốc hơn , nếu em lao theo công việc nông trại từ ngày này qua ngày khác.

Almanzo :

- Em thích những con ngựa.

Royal trả lời:

- Hừ! Chủ cửa hàng vẫn có ngựa. Mỗi ngày quần áo chỉnh tề sạch , vợ chồng đủ đôi, lái xe ngựa chạy quanh. ở thành phố còn có nhiều người thuê người đánh xe cho mình.

Almanzo im lặng nhưng cậu thích có người đánh xe. Cậu muốn huấn luyện những con ngựa con và tự tay điều khiển những con ngựa riêng của mình.

Sáng hôm sau, mọi người lại cùng nhà thờ. Rồi Royal, Eliza Jane và Alice ở lại Học Viên, chỉ có người thợ giày cùng trở về trại. Hàng ngày, ông ta huýt gió và làm việc chiếc ghế của ông ta trong phòng ăn cho tới khi tất cả giày và ủng được đóng xong. Ông ta ở đó hai tuần lễ và khi ông ta đưa chiếc ghế cùng các dụng cụ lên cỗ xe độc mã của ông ta lái tới nhà khách hàng kế tiếp ngồi nhà lại có vẻ vắng vẻ và im lìm.

Tối hôm đó, ba với Almanzo:

- Tốt rồi, con trai, vỏ bắp lột xong. Con thấy sao về việc ngày mai mình đóng cỗ xe trượt cho Star và Bright?

Almanzo :

- Ô, ba! Liệu con… liệu ba có cho con tự lo kéo gỗ trong rừng vào mùa đông này ?

Mắt ba sáng lên, ba hỏi:

- Con còn cần cỗ xe vào việc nào khác hả?

Chương 24

CỖ XE TRƯỢT ​

Sáng hôm sau, khi Almanzo theo ba vào khu rừng cây, tuyết còn rơi. Những bông tuyết lớn như lông chim tạo thành màn che phủ mọi vật và nếu mình có thể nghe tiếng rơi của những cụm bông tuyết mềm mại li ti.

Ba, và Almanzo đạp qua lớp tuyết vừa rơi trong rừng cây, lùng kiếm những cây sồi thẳng. Khi tìm thấy cây ba liền đốn hạ. Ba chặt hết các nhánh cây và Almanzo xếp thành đống gọn gàng. Rồi, hai cha con chất những khúc gỗ lên chiếc xe trượt.

Sau đó, họ kiếm hai cây cong để dùng làm bàn trượt. Cây phải có đường kính năm inch và thẳng dài sáu bộ trước chỗ bắt đầu cong lên. dễ tìm ra. Trong khắp lùm cây, có nổi hai cây giống nhau.

Ba :

- Con thể tìm nổi hai cây giống nhau dù khắp thế giới, con trai. Ngay cả hai chiếc lá cỏ cũng giống nhau được. Nếu xét kỹ, con thấy mọi thứ đều khác với thứ khác.

Họ đành phải chọn hai cây hơi giống nhau. Ba đốn hạ và Almanzo phụ mang lên xe. Rồi họ lái xe trở về đúng vào giờ ăn trưa.

Chiều hôm đó ba và Almanzo đóng cỗ xe trượt nền Kho Lớn.

Trước hết, ba đẽo cho bằng và nhẵn phần đáy của các bàn trượt, lóc sạch xung quanh các khúc uốn cong lên ở phía trước. Kế liền sau khúc uốn cong, ba đẽo khoảng bằng phẳng ở bên và đẽo khoảng bằng phẳng khác gần phía dưới. Tiếp theo, ba đẽo hai cây đà để làm những thanh ngang.

Những cây đà rộng mười inch, cao ba inch và dài bốn bộ. Đà ghép đúng mép. Ba chặt góc cho khít khaỏng phẳng ở phía các bàn trượt. Rồi ba chặt cong ở cạnh dưới của đà cho chúng có thể vượt qua những khoảng tuyết cao ở giữa đường.

Ba đặt hai bàn trượt song song, cách nhau ba bộ rưỡi và ghép các đà ngang vào chúng. Nhưng ba chưa ghép chặt vào nhau ngay.

Ba đẽo hai tấm ván dài sáu bộ và phẳng cho cả hai bên. Ba đặt tấm ván lên các đà ngang nằm dọc phía các bàn trượt.

Với mũi khoan, ba khoét lỗ xuyên qua tấm ván, xuống qua đà ngang thấu tới bàn trượt. Ba khoan vào cây đà rất kỹ và mũi khoan ngưng ở nửa chừng phía. Ba lật phía bên kia lên và khoan ngược lại lỗ khoan tương tự.

Ba chốt vào những lỗ khoan những cây chốt bằng gỗ. Những cây chốt xuyên qua tấm ván xuống tới tận bàn trượt và ghép vừa khít với những lỗ khoan nửa các mặt của cây đà. Hai cây chốt ghim chắc tấm ván, đà ngang và bàn trượt với nhau ở góc của cỗ xe.

Tại ba góc khác, ba khoan lỗ và Almanzo lấy búa ghép chốt. Thế là xong phần khung của cỗ xe .

Lúc này, ba khoan lỗ mỗi bàn trượt ở sát đà ngang phía trước. Ba tróc vỏ cây thon và chuốt nhọn đầu để có thể cắm vài vừa lỗ khoan.

Almanzo và ba đẩy phần cong của các bàn trượt cho cách xa tối đa và ba cài hai đầu cây được chuốt vào những lỗ khoan. Khi Almanzo và ba buông tay ra, các bàn trượt bật lại ghì cứng khúc cây ở giữa.

Ba lại khoan thêm hai lỗ vào trong cây chuốt vừa gắn, ở sát bên đầu các bàn trượt để gắn cây vạt kẹp của cỗ xe. Để làm vạt kẹp, ba dùng cây du vì cây du cong hơn mà lại uốn được nhiều hơn gỗ sồi. Cây du có chiều dài mười bộ từ gốc tới ngọn. Ba bao khoen sắt ở phía ngọn và lấy búa đóng vào cho tới khi nó ôm vừa khít ở khoảng cách phần góc hai bộ rưỡi. Ba chẻ phần gốc ra làm hai, tách lên tới chỗ khoen sắt.

Ba chuốt nhọn đầu những phần được tách ra và kéo chúng cách xa cắm vào hai lỗ khoan cây cột gióng . Rồi ba lại khoan lỗ xuyên qua cây gióng và đầu của vạt kéo và đóng chốt vào những lỗ khoan này.

Gần ngọn vạt kéo, ba đóng chốt sắt từ xuống. Chốt sắt xuyên qua dưới vạt kéo. Ngọn của vạt kéo được đặt vào trong vòng sắt phía dưới cỗ ách bò và khi bò bước lui khoen sắt đẩy mạnh chốt sắt khiến vạt kéo cứng ngắc đẩy xe lui lại.

Bây giờ cỗ xe hoàn thành. gần tới giờ làm việc nhà nhưng Almanzo muốn rời cỗ xe cho tới lúc nó có thêm các giá chặn đồ. Ba khoan rất nhanh những lỗ khoan xuyên qua các đầu ván xuống những đà ngang và Almanzo đóng vào đó cây cọc dài bốn bộ. Những cột cao đứng thẳng ở các góc của cỗ xe và giữ cho các đống gỗ khi chở gỗ.

Bão nổi lên. Tuyết cuốn rơi như lốc xoáy và gió gào than điệu buồn nản khi Almanzo và ba xách những thùng sữa đầy vào nhà tối hôm đó.

Almanzo mong tuyết rơi dày để cậu có thể bắt đầu dùng cỗ xe mới chở gỗ. Nhưng ba lắng nghe bão và bảo hôm sau thể làm việc ở ngoài trời. Họ phải ngồi dưới chỗ có che chắn và như thể có thể họ phải bắt đầu đập lúa.