Chương 5

KỶ NIỆM SINH NHẬT​

Sáng hôm sau, trong lúc Almanzo ăn cháo yến mạch ba hôm đó là sinh nhật của cậu. Almanzo quên mất điều đó. Cậu tròn chín tuổi vào buổi sáng hôm mùa đông giá lạnh này.

Ba :

- Trong nhà lán có thứ dành cho con.

Almanzo muốn coi ngay, nhưng má bảo nếu ăn điểm tâm cậu bị bệnh và phải uống thuốc. Thế là cậu ăn hối hả và má :

- ăn ngồm ngoàm như thế.

Mọi bà mẹ điều quan tâm quá đáng về cách ăn uống của các con. khó có thể ăn sao cho các bà vui.

Nhưng cuối cùng, bữa ăn sáng cũng qua và Almanzo chạy tới nhà lán. ở đó có ách bò ! Ba làm bằng gỗ tuyết tùng đỏ tươi nên chiếc ách chắc và . Chiếc ách thuộc riêng của Almanzo và ba :

- Con trai, lúc này con đủ lớn để dạy dỗ mấy con bê.

Almanzo nghỉ học bữa đó. Cậu phải tới trường khi có những điều quan trọng hơn để làm. Cậu mang chiếc ách vào nhà kho và ba cùng với cậu. Almanzo nghĩ nếu cậu điều khiển hoàn hảo mấy con bê có thể ba cho cậu dự phần lo lũ ngựa vào năm tới.

Star và Bright ở trong ngăn chuồng ấm áp của chúng tại kho Nam. Lông hai bên sườn chúng đỏ hoe, mượt óng như tơ do chăm lo chải chuốt của Almanzo. Chúng xô tới với cậu khi cậu vào ngăn chuồng và liếm bằng những chiếc lưỡi khô nhám ướt át. Chúng ngỡ cậu mang cà-rốt tới. Chúng hề biết cậu sắp dạy chúng cách hành xử như những con bò đực trưởng thành.

Ba chỉ cho cậu cách thức ghép khít chiếc ách vào những cần cổ mềm mại của chúng. Cậu phải dùng mảnh kính vỡ chuốt phía trong những đường con cho tới khi chiếc ách nhẵn bóng và khớp vừa khít. Rồi Almanzo tháo gióng chuồng và mấy con bê ngơ ngác theo cậu ra ngoài sân kho ngập tuyết lạnh giá toả sáng.

Ba giữ đầu chiếc ách trong lúc Almanzo chồng đầu kia vào cổ Bright. Rồi Almanzo nhấc khúc cây cong áp vòng dưới hầu Bright và xỏ đầu khúc cây cong này qua những chiếc lỗ khoan ách. Cậu cài chốt gỗ qua đầu khúc cây cong lú chiếc ách để nó giữ chắc khúc cây cong tại chỗ.

Bright xoay đầu cố nhìn cái vật lạ lùng cổ nó. Nhưng Almanzo làm rất nhàng khiến nó đứng im lặng và cậu thưởng cho nó miếng cà-rốt.

Star nghe thấy tiếng nhai của nó và bước tới để nhận phần. Ba đẩy nó xoay lại bên cạnh Bright, đứng ngay dưới đầu kia của chiếc ách và Almanzo lại móc khúc cây cong kia vòng dưới hầu nó, chốt lại. Thế là xong, cậu có cặp bò đóng ách.

Lúc này, ba buộc sợi dây quanh các mấu sừng của Star và Almanzo cầm lấy sợi dây. Cậu đứng trước hai con bê quát:

- Bước tới!

Cổ Star vươn ra dài hơn, dài hơn nữa. Almanzo kéo mãi cho tới cuối cùng Star bước lên phía trước. Bright khịt khịt mũi, lui lại. Chiếc ách vặn đầu Star xoay ngang cố kìm nó lại và hai con bê đứng sững ngơ ngác hiểu gì.

Ba giúp Almanzo đẩy chúng cho tới khi cả hai lại đứng sóng đôi với nhau. Rồi ba :

- Tốt rồi, con trai! Bây giờ ba để con tự lo liệu lấy.

Và ba vào nhà kho.

Thế là Almanzo hiểu cậu thực đủ lớn để tự mình làm những việc quan trọng. Cậu tự hỏi làm cách nào để dạy cho chúng hiểu “bước tới” nghĩa là gì. có cách nào để với chúng. Nhưng cậu phải tìm ra cách để :

- Khi tớ “bước tới”, các cậu phải thẳng lên trước.

Almanzo nghĩ hồi rồi cậu rời hai con bê tới thùng thức ăn dành cho bò, nhét cà-rốt đầy túi. Cậu quay lại dừng trước hai con bê ở khoảng cách xa, bàn tay trái nắm sợi dây. Cậu thọc bàn tay phải trong túi chiếc áo khoác chui đầu mặc trong nhà kho. Rồi cậu kêu:

- Bước tới!

Và cậu cho Star và Bright nhìn thấy củ cà-rốt trong bàn tay cậu.

Chúng hối hả bước .

- Oa!

Almanzo hô lớn khi chúng tới gần cậu và chúng dừng lại chờ ăn cà-rốt. Cậu cho mỗi con miếng và khi chúng ăn xong, cậu lui lại xa về phía sau, đặt bàn tay trong túi áo, hô lớn:

- Bước tới!

đáng kinh ngạc về việc cả hai hiểu mau tới thế ý nghĩa của tiếng “bước tới” là thẳng và tiếng “oa” là dừng lại. Chúng làm đúng như những con bò trưởng thành khi ba trở lại nhà kho và lên tiếng:

- Đủ rồi, con trai.

Almanzo nghĩ là đủ những cậu thể làm trái lời ba. Ba giải thích:

- Chúng khó chịu và nghe lời con nữa nếu trong lần đầu con bắt chúng làm quá lâu. Vả lại, đến giờ ăn trưa rồi.

Almanzo khó tin nổi điều đó. Trọn buổi sáng qua như chỉ phút. Cậu tháo các chốt cài cho những cây cong rơi xuống và nhấc chiếc ách ra khỏi cổ hai con bê. Cậu cho Star và Bright trở lại ngăn chuồng ấm áp của chúng. Lúc đó ba chỉ cho cậu lau sạch những khúc cây cong và chiếc ách bằng mấy nắm cỏ khô sạch và treo lên móc. Cậu cần giữ cho chiếc ách và những khúc cây cong luôn khô, sạch để tránh làm đau cổ lũ bê.

Bước vào kho Ngựa, cậu dừng lại phút để ngắm những chú ngựa non. Cậu thích Star và Bright nhưng những con bê luôn thô kệch, vụng về so với những chú ngựa non thon thả, nhanh nhẹn, xinh xắn. Mũi chúng phập phồng khi chúng hít thở và tai chúng vẫy nhàng như những con chim. Khi chúng hất đầu những chiếc bờm như cánh vỗ và những ống chân thon mảnh với những chiếc móng gõ xuống đất thành nhã con mắt chúng luôn luôn có thần.

Almanzo liều với ba:

- Con thích dạy con ngựa con.

Ba :

- Đó là công việc của người lớn, con trai ạ. Chỉ sơ hở cũng đủ làm hư con ngựa non tuyệt nhất.

Almanzo thêm nữa. Cậu bình thản bước vào nhà.

lạ lùng được mình ngồi ăn chung với ba mé. Họ ăn ở bàn ăn trong nhà bếp vì hôm nay có khách mời. Nhà bếp sáng trưng do tuyết ngoài trời lấp lánh. Nền nhà và bàn ghế đều được chùi trắng bóng như nhà, bằng cát và bột giặt. Những chiếc xoong thiếc toả ánh sáng bạc và những chiếc bình đồng vàng choé vách, chiếc ấm trà kêu vo vo và màu hoa phong lữ thành cửa sổ đỏ thắm hơn cả màu áo của má.

Almanzo đói lắm. Cậu lặng lẽ ăn, bận rộn nhồi cho đầy chiếc bụng trống trong khi ba và má trò chuyện. Sau bữa ăn, má đứng lên và bắt đầu dọn dẹp bát đĩa. Má nhắc:

- Chất xong cái thùng gỗ đó , Almanzo. Sau đó còn có nhiều việc khác cho con làm.

Almanzo mở cánh cửa nhà lán bên cạnh lò bếp. Tại đó, ngay phía trước cậu ; à cỗ xe trượt tuyết mới toanh.

Cậu thể tin nổi cỗ xe là của mình. Cậu có quà sinh nhật là chiếc ách bê. Cậu hỏi:

- Xe trượt của ai đó, ba? Nó là… nó phải là của con hả?

Má cười lớn và ba long lanh ánh mắt, hỏi:

- Con biết còn có đứa trẻ chín tuổi nào khác thích nó ?

Cỗ xe đẹp tuyệt vời. Ba làm xe bằng gỗ hồ đào. Xe dài, cân đối và có vẻ thanh thoát. Những thanh trượt bằng gỗ hồ đào được ngâm tẩm và uốn thành những đường cong dài sạch bóng tựa hồ sẵn sàng bay lên. Almanzo đặt tay lên mặt gỗ nhẵn bóng. Nó láng tới nỗi cậu cảm thấy như hề có đầu những chốt gỗ nối liền những bộ phần của cỗ xe. Giữa những thanh trượt là gióng ngang để cậu đặt bàn chân.

Má cười, nhắc:

- Đem nó theo với con . Đem ra ngoài trời là chỗ của nó.

Độ lạnh vẫn là bốn mươi độ nhưng trời vẫn có nắng và trọn buổi chiều Almanzo quần với cỗ xe trượt. Đương nhiên, xe lướt những đám tuyết dày xốp mềm mà đường được thanh trượt của các xe chở gỗ vạch thành hai vết cứng ngắc trơn bóng. Almanzo khởi trượt từ đỉnh đồi và phóng vùn vụt xuống xe.

Chỉ có đường trượt độc nhất cong quẹo và hẹp nên cậu khó tránh khỏi ngã nhào vào trong tuyết. Vấp trật rồi lại vấp trật, cỗ xe vẫn bay xuống và Almanzo vẫn liều lĩnh phóng tới. Rồi cậu loạng choạng leo ngược lên đỉnh đồi.

Nhiều lần cậu ghé vào nhà kiếm mấy trái táo, mấy chiếc bánh rán hoặc bánh qui. Tầng dưới căn nhà vẫn ấm áp và vắng hoe. Tầng vang lên những tiếng thình thịch từ chiếc máy dệt của má xen lẫn tiếng khua lách cách của chiếc thoi bay qua lại. Almanzo mở cửa nhà lán và nghe thấy tiếng con dao bào đảo nhàng cùng với tiếng lay động và day trở của tấm ván mỏng.

Cậu leo lên phòng làm việc gác mái của ba. Cặp găng tay đầy tuyết của cậu treo lủng lẳng trước cổ, tay phải cậu cầm chiếc bánh rán và hai chiếc bánh qui trong tay trái. Cậu cạp miếng bánh rán rồi miếng bánh qui.

Ba ngồi dang hai chân chiếc ghế bào gần cửa sổ. Chiếc ghế thoai thoải chúi về phía trước và ở đầu thấp có hai chốt đứng. Bên tay phải ba là đống ván xù xì mới được ba dùng rìu chẻ dọc ra từ những khúc sồi ngắn.

Ba chọn tấm ván mỏng đặt tựa đầu vào mấy chiếc chốt và kéo con dao bào ngược lên. mạch bào nhẵn ván, mạch bào khác bào cho đầu mỏng hơn đầu thấp ở dưới. Ba đảo ngược miếng ván lại. Lại thêm hai mạch bào cho mép kia và thế là hoàn tất. Ba đặt miếng ván vào trong đống ván bào xong và lấy miếng xù xì khác đặt tựa vào chốt.

Hai bàn tay ba cử động nhịp nhàng và mau lẹ. Chúng ngừng lại khi ba nhìn lên, nháy mắt với Almanzo. Ba hỏi:

- Chơi vui chứ, con trai?

Almanzo :

- Ba, con bào được ?

Ba nhích lui lại chừa khoảng trống phần ghế phía trước. Almanzo ngồi lên dang hai chân ra, nhồi nốt miếng bánh rán còn lại vào miệng. Cậu cầm lấy cán con dao bào bằng hai bàn tay và bào tấm ván cách cẩn thận. Công việc có vẻ dễ chút nào. Thế là ba đặt những bàn tay lớn của mình lên tay của Almanzo và hai cha con cùng bào tấm ván.

Rồi Almanzo đảo tấm ván lại, hai cha con bào tiếp cạnh kia. Tất cả mong muốn của cậu là được làm như thế. Cậu rời khỏi ghế và kiếm má.

Hai bàn tay má bay lượn trong lúc bàn chân phải má đạp đều đều cần đạp cỗ máy dệt. Con thoi phóng tới lui thoăn thoắt từ bàn tay phải qua bàn tay trái của má và ngược lại, giữa những sợi chỉ dọc và rất nhanh, những sợi chỉ dọc này được đan chéo vào nhau, móc lẹ vào sợi chỉ mà con thoi để lại phía sau.

Thịch! Chiếc cần đạp thốt lên. Tách-tách! Con thoi đáp lại. Thịch! Gióng đạp lên tiếng và con thoi bay vụt lại.

Phòng làm việc của má rộng, sáng và ấm áp do hơi nóng toả ra từ ống khói lò bếp. Chiếc ghế đu của má đặt gần ô cửa sổ và cạnh nó là giỏ mảnh nệm rách để khâu lại. ở góc phòng và guồng quay tơ bỏ . Dọc mé vách là giá treo đầy những cuộn chỉ màu đỏ, nâu, xanh, vàng do má nhuộm vào mùa hè vừa qua.

Nhưng tấm vải máy dệt lại có màu trắng xám của cừu. Má dệt loại sợi nhuộm lấy từ lông cừu trắng và lông cừu đen trộn chung với nhau.

Almanzo hỏi:

- Cái này để làm gì?

Má :

- thọc tay vào, Almanzo! Đó phải là cách hay.

Almanzo lại hỏi, lần này chỉ chỏ:

- vải này may cho ai?

Má đáp:

- Cho Royal! Để may đồng phục học sinh cho nó.

Royal sắp theo học trường chuyên ở malone vào mùa đông sau và má dệt vải để may đồng phục cho cậu.

Vậy là trong nhà hoàn toàn êm ả, ngăn nắp và Almanzo xuống tầng dưới lấy thêm hai chiếc bánh rán từ trong bình đựng bánh rán rồi ra ngoài tiếp tục chơi với cỗ xe trượt.

bao lâu, vệt tối buông xuống các triền dốc phía đông và cậu phải bỏ cỗ xe lại để phụ lấy nước vì tới giờ lo công việc.

Giếng ở cách nhà kho khá xa. căn nhà che máy bơm và nước chảy xuống theo ống máng xuyên qua vách vào máng nước phía ngoài. Những ống máng đều bị phủ băng và tay máy bơm lạnh đến nỗi có cảm giác như bị cháy phỏng khi đụng vào bằng những ngón tay trần.

Thỉnh thoảng có những đứa trẻ thách thức những đứa trẻ khác dám liếm vào tay bơm khi trời lạnh. Almanzo biết ra sao khi nhận lời thách thức. Lưỡi đông cứng khi chạm vào thỏi sắt và hoặc là phải chịu chết hoặc là phải lui xa với phần lưỡi dính lại đó.

Almanzo đứng trong nhà bơm, ráng sức bơm trong khi ba đưa lũ ngựa đến máng nước bên ngoài. Trước tiên, ba đưa tới cả nhóm, ngựa con theo mẹ của chúng. Rồi ba đưa ra ngoài từng con ngựa con lớn hơn. Chúng chưa được huấn luyện nên đứng nghênh ngang, nhảy dựng lên, giằng giật sợi dây thòng lòng vì lạnh. Nhưng ba ghìm lại và cho chúng chạy ra xa.

Suốt thời gian đó, Almanzo ráng sức bơm nhanh. Nước từ vòi bơm tuôn ra lạnh ngắt và lũ ngựa thọc những chiếc mũi run rẩy vào uống nhanh.

Rồi ba cầm lấy tay máy bơm. Ba bơm đầy ống máng lớn và vào các nhà kho để lùa tất cả đám bò bê ra.

Bò bê cần dắt uống nước. Chúng háo hức lao tới máng nước và uống trong lúc Almazo bơm rồi chúng hối hả quay về các nhà kho ấm áp, vào ngăn chuồng riêng và đặt đầu giữa những gióng trụ chuồng. con nào lầm chỗ bao giờ.

Ba cũng biết chắc là chúng tinh khôn hơn lũ ngựa hay chúng kém ý thức đến nỗi chỉ làm theo thói quen.

Bây giờ Almanzo cầm lấy chĩa và bắt đầu dọn dẹp các ngăn chuồng trong lúc ba lường lúa mạch và đậu cho vào các máng ăn. Royal học về và tất cả đều làm nốt công việc thường lệ. Ngày sinh nhật của Almanzo qua .

Cậu nghĩ rằng hôm sau cậu phải học. Nhưng đêm đó ba lúc có việc cần, Almanzo có thể nghĩ ở nhà để lo đỡ và Royal cũng vậy.

Chương 6

CHẤT ĐẦY NHÀ CHỨA ĐÁ​

Thời tiết lạnh đến nỗi tuyết giống như cát dưới chân. giọt nước bay cũng rớt xuống thành trái cầu băng tí hon. Ngay mé nam ngôi nhà, vào buổi trưa tuyết cũng mềm hơn. Đây là lúc thích hợp để cắt đá, vì khi nhất những khối đá lên khỏi ao, còn nước đọng và đông cứng tức khắc.

Mặt trời lên và hết thảy những dãy tuyết phía đông đều ửng hồng dưới ánh nắng, khi Almanzo ấm áp giữa những lớp áo da ngồi giữa ba và Royal cỗ xe trượt chở đồ lớn ra vùng ao sông Trout.

Lũ ngựa háo hức xoải vó, lắc những chiếc chuông leng keng. Hơi thở của chúng đọng lại ngay trước mũi chúng và những thanh trượt của cỗ xe kêu ken két mặt tuyết cứng. Hơi lạnh lòn vào mũi Almanzo ngứa ran nhưng từng phút mặt trời chiếu sáng làm nổi bật vẻ lộng lẫy của những tia sáng đỏ và xanh biếc từ mặt tuyết dội lại đồng thời qua khắp các lùm cây đều lấp lánh ánh sáng trong suốt của những nhũ băng.

Ao ở trong rừng còn cách dặm và ba phải bước xuống đặt tay lên mũi ngựa. Hơi thở của chúng đông lại quanh mũi khiến chúng hít thở khó khăn. Bàn tay của ba giúp làm tan chảy hơi đọng lại và lũ ngựa tiếp tục chạy cách hăng hái.

French Joe và Lazy John chờ ở bên ao khi cỗ xe trượt tới nơi. Họ là những người Pháp sống trong mấy căn nhà gỗ trong rừng cây. Họ có trại. Sinh kế của họ là săn bắn, đặt bẫy, lưới cá. Họ ca hát, đùa giỡn, nhảy múa và uống rượu vang đỏ thay vì rượu táo ngọt. Khi ba cần người giúp việc, họ tới làm cho ông và ông trả công họ bằng thịt heo ướp muối trong những chiếc thùng dưới hầm chứa.

Họ đứng mặt ao đầy tuyết trong những đôi ủng cao, những chiếc áo choàng kẻ sọc vuông, những mũ da phủ kín tai và hơi thở của họ đọng thành sương bám ria mép. Mỗi người đều vác chiếc rìu vai và mang theo cưa.

Cưa có chiếc lưỡi mỏng, dài và tay cầm bằng gỗ ở hai đầu. Hai người phải kéo đẩy lưỡi cưa qua những gì muốn cắt ra làm đôi. Nhưng thể cưa đá theo cách đó vì đá rất cứng ở dưới chân giống như mặt nền. Nó hề có cạnh để cưa ngang qua.

Khi nhìn thấy hai người, ba cười và hỏi lớn:

- Các búng đồng xu đó chưa?

Tất cả đều cười ngoại trừ Almanzo. Cậu hiểu câu giỡn đó, vì vậy French Joe kể cho cậu nghe:

- Trước đây có hai người Ái Nhĩ Lan được đưa tới để cưa đá bằng chiếc cưa. Trước đó họ chưa từng cưa đá bao giờ. Họ nhìn khối đá và nhìn chiếc cưa cho tới cuối cùng, Pat lấy trong túi ra đồng xu và . ta thế này:

- Bây giờ, Jamie, phải công bằng nghe. Đầu hay đuôi. Ai là người xuống dưới?

Thế là Almanzo bật cười, nghĩ tới người xuống lớp nước lạnh ngắt, tối om ở dưới mặt đá để kéo đầu cưa. tức cười lại có những người biết cưa đá cách nào.

Cậu bám theo mọi người bước băng tới giữa ao. cơn gió bất chợt nổi lên ở đó dồn xua nắm tuyết ở phía trước. lớp nước sâu, mặt nhẵn thín và tối, gần như quét sạch hết tuyết. Almanzo đứng ngắm trong lúc Joe và John bổ lỗ ba góc cạnh đó. Họ moi những miếng đá vụn ra xa và để nước dâng lên đầy lỗ trống.

Lazy John :

- Nó dày tới khoảng hai mươi inch.

Ba :

- Vậy cưa đá hai mươi inch.

Lazy John và French Joe quì gối ở cạnh lỗ hổng. Họ thọc những chiếc cưa xuống nước và bắt đầu cưa. có ai kéo những đầu cưa ở dưới nước.

Từng cạnh từng cạnh, họ cưa hai đường thẳng qua khối đá, rộng hai mươi inch và dài hai mươi bộ. Rồi với lưỡi rìu, John chặt ngang khối đá và thỏi rộng hai mươi inch, dày hai mươi inch, dài hai mươi bộ hơi nhô lên và trôi lơ lửng.

John lấy cây sào đẩy thỏi đá về lỗ hổng ba góc và khi cuối thỏi đá được đẩy mạnh làm nứt khối đá đông cứng mặt nước. John cưa rời thành những thỏi có chiều dài hai mươi inch. Ba vớt những thỏi đá này bằng chiếc kẹp đá bằng sắt lớn và chất chúng lên xe trượt.

Almanzo chạy tới bên lỗ hổng ngó chiếc cưa. Đột nhiên cậu trượt chân ngay sát mép lỗ hổng.

Cậu thấy mình rơi cắm đầu xuống làn nước tối om. Hai bàn tay cậu đụng được bất kì thứ gì. Cậu thấy là cậu bị chìm xuống và bị lôi xuống dưới khối đá cứng. dòng nước cuốn cậu vào gầm khối đá và ai có thể tìm thấy cậu. Cậu bị kéo và dìm sâu trong tối tăm dưới khối đá.

French Joe chụp kịp cậu đúng lúc. Cậu nghe thấy tiếng kêu và cảm thấy bàn tay thô cứng lôi mạnh chân cậu. Cậu cảm thấy va chạm khủng khiếp rồi cậu thấy nằm sấp khối đá cứng ngắc, yên lành. Cậu lồm cồm đứng lên. Ba chạy tới. Ba đứng sát bên cậu, to lớn và giận dữ, ba :

- Con phải lãnh trận đòn để nhớ đời.

Almanzo thào:

- Dạ, thưa ba!

Cậu biết điều đó. Cậu biết cậu phải cẩn thận hơn. đứa trẻ chín tuổi là đủ lớn để tránh những chuyện điên rồ. Almanzo biết thế và cậu cảm thấy xấu hổ. Cậu co rúm người lại và hai chân run lẩy bẩy sợ bị đòn. Những roi quất của ba rất mạnh. Nhưng cậu biết cậu xứng đáng bị đòn. Ngọn roi nằm xe trượt.

Ba bỗng quyết định:

- Lần này ba tha cho đánh con. Nhưng thấy đó để luôn đứng xa những bờ này.

Almanzo thào:

- Dạ, thưa ba!

Cậu tránh xa lỗ hổng và dám bước lại gần lần nào nữa.

Ba chất đầy xe trượt. Rồi ba phủ vải lên che đống đá và Almanzo leo lên xe cùng ba với Royal trở về nhà chứa đá gần khu nhà kho.

Nhà chứa đá làm bằng những tấm ván cứng có những khe hở rộng ở giữa. Nó được dựng cao lên những khối gỗ và trông giống như chiếc lồng lớn. Chỉ có nền và mái là kiên cố. nền là đống lớn mạt cưa do ba chuyển từ chỗ máy cưa về.

Ba dùng xẻng tải thành lớp mạt cưa dày khoảng ba inch mặt nền. lớp mạt cưa này, ba xếp những thỏi đá cách nhau khoảng ba inch. Sau đó, ba lái xe trở lại ao, còn Almanzo làm chung với Royal trong nhà chứa đá.

Các cậu lấp đầy những khe hở giữa các thỏi đá bằng mạt cưa rồi dùng cây nhồi xuống chặt. Rồi, các cậu xúc dồn hết mạt cưa lên các thỏi đá trong góc dọn trống nền để đặt tiếp các thỏi đá và nhồi mạt cưa xung quanh. Xong, các cậu lại phủ lên đá lớp mạt cưa dày đúng ba inch.

Các cậu ráng làm nhanh, nhưng trước khi làm xong ba trở về với đống đá khác. Ba lại đặt hàng đá khác với khoảng cách ba inch giữa các thỏi đá rồi lái xe để mặc các cậu lo trét cứng các khe hở bằng mạt cưa, trải mạt cưa lên mặt đá và xúc dồn phần còn lại của đống mạt cưa.

Các cậu làm nặng tới mức phát nóng người lên, nhưng rất lâu trước buổi trưa, Almanzo cảm thấy thèm ăn hơn cả lũ sói. Cậu thể ngừng làm việc để chạy về nhà kiếm chiếc bánh rán. Bụng cậu giống như hố trống với cảm giác cào xe ở bên trong.

Cậu quì gối mặt đá, nhồi mạt cưa vào các khe hở với hai bàn tay bọc trong găng, dùng cây tống mạt cưa xuống hết sức nhanh và hỏi Royal:

- thích ăn món gì nhất?

Các cậu về món sườn heo, món gà tây nêm gia vị, món đậu hầm, món bánh bột bắp nướng giòn và nhiều món ăn ngon lành khác. Nhưng Almanzo món ăn cậu thích nhất đời là món hành chiên với táo.

Cuối cùng, khi các cậu trở về nhà vào bữa ăn trưa bàn có đĩa lớn món ăn mà cậu thích. Má biết cậu thích món gì nhất nên nấu riêng cho cậu.

Almanzo ăn luôn bốn phần táo chiên hành lớn. Rồi cậu ăn thịt bò nướng với chất nước thịt nâu xám, khoai tây nghiền, cà-rốt kem, củ cải luộc và vô số những khoanh bánh mì bơ với mứt táo. Má bỗng :

- Món này rất cần cho cậu bé lớn.

Và má đặt lên khoanh bánh pút-đinh tổ chim dày lên chiếc đĩa của cậu và trao cho cậu bình đựng kem ngọt trộn với đậu khấu. Almanzo trút chất kem đặc sệt lên những miéng táo gắn lớp vỏ cứng nổi sọc. Lớp nước trái cây màu nâu ngọt lịm bao quanh các mép kem. Almanzo lấy muỗng xúc lên và ăn từng miếng .

Rồi cậu và Royal trở lại nhà chứa đá làm việc cho tới giờ lo các công việc thường lệ. Trọn ngày hôm sau các cậu vẫn làm như vậy và trọn ngày hôm sau nữa. Đúng chạng vạng tối ngày thứ ba, ba giúp các cậu trải lớp mạt cưa cuối cùng lên lớp đá cao nhất sát mái nhà chứa đá. Tới đó mới xong công việc.

Vùi kĩ trong mạt cưa, những tảng đá tan chảy trong thời tiết mùa hè nóng nực nhất. Đôi khi các cậu đục lấy ra tảng cho má để làm món kem lạnh, nước chanh hoặc món trứng lạnh.

Chương 7

ĐÊM THỨ BẢY
​

Đêm đó là đêm thứ bảy. Trọn ngày dài má nướng bánh và khi almanzo mang những thùng sữa vào bếp, má còn chiên bánh rán. hương vị đậm đà, nóng hổi tràn ngập, mùi thơm bột của những ổ bánh mới; mùi gia vị ngào ngạt và mùi si-rô ngọt dịu.

Almanzo chộp chiếc bánh rán lớn nhất tron chảo và cạp đứt rời phần dưới khô giòn. Má cuốn bột nhào vàng óng, khía thành những sợi dài rồi ghép đôi, vặn xoắn lại. Mấy ngón tay má thoăn thoắt bay lượn khó thể nhìn kịp. Những sợi bột tựa hồ xoắn lại dưới hai bàn tay của má rồi nhảy vào chiếc chảo đồng lớn đầy mỡ nóng sôi sục.

Bụp! Chúng chìm xuống đáy, sủi tăm lên. Rồi rất may, chúng lách tách nở ra, nổi lên và từ từ phồng lớn cho tới khi tự động lật lại dìm phần lưng vàng nhạt vào trong mỡ và để ngửa phần bụng phồng xậm nâu lên .

Má bảo chúng tự xoay lại dược là vì chúng được vặn xoáy. Có người làm ra loại bánh rán hình tròn với lỗ hổng ở chính giữa. Loại bánh rán hình tròn này thể tự xoay lại được. Má có đủ thời giờ hoang phí ngồi lật những chiếc bánh rán và để chúng tự lật lại mau hơn.

Almanzo thích ngày nướng bánh nhưng cậu thích đêm thứ bảy. Đêm thứ bày phải là buổi tối thoải mái với hơi lửa ấm, với bắp rang, với rượu ngọt. Đêm thứ bảy là đêm tắm rửa.

Sau bữa ăn tối, almanzo và royal lại phải đóng bộ đủ hết nào áo khoác, nào mũ, nào khăn choàng, nào bao tay. Hai cậu khiêng chiếc thùng từ bồn tắm ngoài trời tới thùng đựng nước mưa.

Mọi vật đều mờ mịt trong tuyết. Những ngôi sao nhoà nhạt nên trời và chỉ tia sáng yếu ớt le lói từ ngọn nến trong nhà bếp.

Trong thùng đựng nước mưa, lớp băng dày bao quanh chỉ còn lỗ ở chính giữa được đập ra mỗi ngày để giữ cho thùng khỏi bị vỡ tung ra, nhung chiếc lỗ này mỗi lúc cứ lại hơn. Royal thọc xuống đó khi chiếc búa xuyên qua với tiếng bùm tung vỡ nước dâng lên mau do sức ép của băng từ mọi phía.

Khi đông cứng lại, nước nở lớn hơn. Mọi thứ khác lại rút hơn trong băng giá.

Almanzo bắt đầu múc nước và những mảnh băng trôi nổi vào bồn tắm. Trời lạnh, việc làm chậm khi nhắn qua lỗ hổng và cậu nảy ra ý nghĩ.

Những dải băng dài treo lơ lửng dưới mái hiên nhà bếp. Sát cao chúng là phần băng cứng nhưng phần đầu nhọn buông xuống gần như cắm tới mặt tuyết. Almanzo nắm lấy dải và giật mạnh, nhưng chỉ có phần đầu gãy ra.

Cây búa đóng băng nền cống ngay chỗ royal đặt nó nhưng almanzo cố kéo lên. Cậu nhấc nó bằng cả hai bàn tay và chặt những dải băng. loại băng sập xuống với tiếng đổ vỡ loảng xoảng. Đó là tiếng la chiến thắng.

- hi, đưa cho !

Royal , nhưng almanzo đập tiếp những dải băng và tiếng ồn lớn hơn nữa. Almanzo :

- lớn hơn em. phá chúng bằng hai nắm tay được mà.

Thế là royal dùng hai nắm tay phá những dải băng, còn almanzo tiếp tục sử dụng cây búa. Tiếng ồn vang khắp.

Almanzo la hét và royal la hét, phá thêm, thêm nhiều những dải băng. Những mảnh băng lớn bay văng khắp nền cống và những mảnh băng cám lỗ chỗ mặt tuyết. Dọc mái hiên lộ ra khoảng trống tựa hồ hàm răng bị gãy mấy chiếc răng.

Má lao ra mở cửa nhà bếp. Má kêu lên:

- chúa ơi! Royal! Almanzo! Các con bị đau hả?

Almanzo lên tiếng cách ngoan ngoãn:

- , má!

- có chuyện gì vậy? Các con làm gì?

Almanzo cảm thấy có lỗi, nhưng thực các cậu đùa giỡn khi làm việc. Cậu :

- chúng con lấy băng vào làm nước tắm, má.

- trời đất ơi! Má chưa từng thấy ồn ào tới mức đó bao giờ! Có phải các con la hét giống như bọn comanches ?

- đâu, má! Almanzo đáp.

Răng má va lách cách vì lạnh và má đóng cửa lại. Almanzo và royal lặng lẽ gom tất cả những dải băng đổ xuống và lặng lẽ chất đầy thùng. Thùng nặng quá khiến các cậu khiêng lảo đảo và ba phải giúp nhấc lên lò bếp.

Băng chảy tan trong lúc almanzo bôi mỡ cho đôi giày da và royal bôi mỡ đôi ủng. Trong nhà chứa thực phẩm, má dồn đầy đậu nấu vào chiếc chảo sáu lít, thêm hành, tiêu, mỡ heo vào, xối lên những cuộn mật mía. Rồi almanzo thấy má mở những thùng bột. Má trút bột lúa mạch đen và bột bắp vào bình sành lớn màu vàng, khuấy đều sữa với trứng rồi đổ đầy chiếc chảo hấp lớn thứ bột lúa mạch nhào màu vàng xám.

Má :

- almanzo, bưng chảo bột này và đừng làm đổ.

Má bưng chảo đậu lên và almanzo theo sau với chảo bột nặng chịch. Ba mở các khuôn cửa lớn của lò hấp và má đặt đậu và bánh vào bên trong. Bánh được hấp nướng từ từ trong đó cho tới giờ ăn trưa ngày chủ nhật.

Sau đó, almanzo mình quay xuống nhà bếp lo tắm rửa. Bộ đồ lót sạch của cậu treo lưng ghế để hong cho ấm. Khăn tắm, khăn lau và chiếc chén đựng xà phòng ở chiếc ghế khác. Cậu lấy từ nhà lán ra thêm bồn tắm đặt ngay nền nhà phía trước khung cửa rộng.

Cậu cởi bỏ áo ghi-lê, vớ dài và quần lót. Rồi cậu đổ ít nước nóng từ chiếc bồn lò vào chiếc bồn nền nhà. Cậu cởi bỏ nốt đôi vớ dài và bộ đồ lót và thấy thú vị với lớp da trần trong hơi nóng và nghĩ là có thể mặc ngay bộ đồ lót sạch mà khỏi cần tắm. Nhưng má thấy ngay khi cậu bước vào phòng ăn.

Vậy là cậu bước vào trong nước. Nước phủ ngập các bàn chân cậu. Mấy ngón tay cậu moi ít xà phòng mềm nhũn lầy nhầy từ chiếc chén , trét lên khăn tắm. Rồi cậu kỳ cọ khắp mình.

Nước ủ ấm ngón chân nhưng gây cảm giác lạnh thân hình cậu. Phía trước thân hình hấp hơi nóng từ lò bếp nhưng sau lưng ướt át run rẩy. Và khi cậu xoay lại, lưng cậu hình như nóng rộp lên nhưng phía trước lại rát lạnh. Thế là cậu tắm hết sức nhanh, lau khô người và chui vào bộ đồ lót ấm áp, mặc chiếc quần len dài rồi choàng thêm chiếc áo ngủ dài cũng bằng len.

Lúc này cậu nhớ tới mấy cái tai. Cậu lại cầm lấy khăn tắm lau sạch tai và gáy. Cậu chụp lên đầu chiếc mũ ngủ. Cậu cảm thấy sạch và sảng khoái với những lớp quần áo mới, ấm trơn mịn da. Đó là cảm giác đêm thứ bảy.

Cảm giác dễ chịu nhưng almanzo thích đạt tới qua tắm rửa. Nếu được làm theo cách của mình. Cậu tắm lần nào cho tới mùa xuân.

Cậu phải đổ nước trong bồn vì như thế cậu phải ra ngoài sau khi tắm và bị nhiễm lạnh. Alice đổ nước, kì cọ bồn trước khi dùng để tắm. Rồi tới phiên eliza jane đổ bồn nước cho alice, tiếp đó là royal đổ bồn nước cho eliza jane và má đổ bồn nước cho royal. Tới khuya, ba đổ bồn nước cho má và sáng hôm sau, chính ba đổ nước trong bồn lần chót.

Almanzo bước vào phòng ăn trong bộ đồ lót màu trắng ngà sạch cùng với vớ dài, áo ngủ và mũ. Má nhìn cậu tới cho má xem lại.

Má đặt món đồ đan xuống, ngắm kĩ tai, gáy và gương mặt sạch xà phòng của cậu rồi ôm cậu, ve vuốt.

- thôi! ngủ!

Cậu thắp cây nến, leo vội lên cầu thang lạnh ngắt và thổi tắt nến, nhảy ngay lên tấm nệm lông ngỗng mềm, lạnh. Cậu bắt đầu đọc lời cầu nguyện nhưng cậu ngủ thiếp trước khi đọc dứt.

CHƯƠNG 8

NGÀY CHỦ NHẬT
​

Sáng hôm sau, khi Almanzo với hai thùng sữa đầy mải miết bước vào nhà bếp má xếp đống những chiếc bánh xếp vì là ngày chủ nhật.

Chiếc đĩa sứ lớn màu xanh đặt ngay trước lò đựng đầy những chiếc bánh kẹp nhồi thịt căng phồng. Eliza Jane cắt những chiếc bánh táo còn Alice cho cháo yến mạch vào đĩa như thường lệ. Nhưng chiếc đĩa sứ màu xanh sôi phía sau lò và mười đống bánh xếp chất như những ngọn tháp cao đĩa.

Mười đống bánh xếp nằm vỉ bốc khói và ngay khi chúng vừa chín má thêm liền vào mỗi đống chiếc bánh xếp khác, phết đẫm bơ và phủ thêm bằng đường trường khế. Bơ và đường chảy tan ra thấm vào những chiếc bánh xếp nổi gân rồi xuống khắp các cạnh bánh khô giòn.

Thế là bánh xếp kết thành đống. Almanzo thích thứ bánh này hơn bất kỳ thứ bánh xếp nào khác.

Má tiếp tục nướng bánh cho tới khi mọi người ăn xong món cháo bột yến mạch. Má khi nào làm quá nhiều đống bánh xếp. Mọi người ăn dứt từng đống nối theo nhau và khi Almanzo còn ăn má đẩy lui chiếc ghế về phía sau, :

- Cảm ơn Chúa! Tám giờ rồi! Phải nhanh thôi!

Má luôn vội vã. Bàn chân má khua lộp bộp còn hai bàn tay cử động nhanh tới mức khó ai nhìn kịp. Má bao giờ ngồi xuống vào ban ngày ngoại trừ bên chiếc guồng quay sợi hoặc chiếc máy dệt và lúc đó, bàn tay má tiếp tục bay và bàn chân má nhấn đạp, biến guồng quay sợi thành vệt mờ hoặc khiến chiếc máy dệt kêu inh ỏi, thình – thình, tách – tách! Nhưng vào ngày chủ nhật má cũng bận rộn hối thúc những người khác.

Ba chà chải lông lũ ngựa màu nâu mượt mà cho tới khi sạch bóng lên. Almanzo quét bụi cỗ xe còn Royal lau chùi bộ yên bịt bạc. Mấy cha con đóng ngựa vào xe rồi trở vào nhà thay những bộ đồ dành cho ngày chủ nhật.

Má ở trong nhà chứa đồ ăn đặt mẩu vỏ bánh đỉnh món bánh patê gà ngày chủ nhật. Ba con gà mái mập ngậy nằm trong ổ bánh dưới lớp nước thịt sủi tăm. Má rải vỏ bánh, rạch thành những mép bờ và nước thịt tràn lên qua hai cây thông dùng cắt bột nhào. Má đặt chiếc bánh vào lò hấp ở giữa lò cùng với những hạt đậu và bột lúa mạch đen. Ba chất đầy những khúc gỗ hồ đào vào trong lò và đóng cánh cửa lò trong lúc má thay quần áo và sắp xếp quần áo cho ba.

Những người nghèo vẫn mặc quần áo vải thô trong ngày chủ nhật còn Royal và Almanzo được mặc vải hồ nhuyễn. Phần ba má và hai rất hoàn hảo với những bộ đồ được má may bằng vải mua ở cửa hàng và may bằng máy may.

Má may cho ba bộ đồ lót bằng len đen đẹp. Áo ngoài của ba có lót nhung và sơ-mi bằng vải chúc bâu Pháp. Vớ dài của ba bằng lụa đen và các ngày chủ nhật ba mang ủng mà mang giày da mềm.

Má mặc áo bằng len sợi màu nâu với cổ viền ren trắng và đính những tua ren ở cổ tay, dưới những ống tay áo rộng loe ra. Má kết ren bằng những sợi chỉ nhuyễn tột cùng và trông giống như lông tơ thiên nga. Còn có những đường viền nhưng màu nâu quang các ống tay áo và nón của má cũng bằng thứ nhung màu nâu và dây buộc bằng nhung nâu ở dưới cằm.

Almanzo rất tự hào thấy má tuyệt vời trong bộ trang phục ngày chủ nhật. Các cũng rất tuyệt vời nhưng tạo cho cậu cảm giác đó.

Vành váy của mọi người rộng tới mức Royal và Almanzo leo vào xe rất khó khăn. Các cậu phải co rúm người lại để những chiếc vành trùm lên đầu gối. Và, nếu các cậu cử động là Eliza Jane kêu lên:

- Coi chừng, đồ lóng ngóng!

Và Alice than phiền:

- Ô, trời ơi! Mấy dải băng của tôi rối tung hết rồi!

Nhưng khi tất cả chui vào dưới những chiếc áo choàng da với những viên gạch nung nóng dưới bàn chân, ba cho lũ ngựa phóng chạy Almanzo quên hết mọi thứ.

Chiếc xe lao nhanh như gió. Những con ngựa mượt bóng dưới ánh mặt trời, cần cổ vươn ra, đầu ngẩng cao, những ống chân thon chắc đập tung con đường đầy tuyết. Chúng tựa hồ bay với những chiếc bờm và đuôi dài bay ngược trong gió.

Ba ngồi thẳng người, kiêu hãnh nắm dây cương thúc lũ ngựa phi nước đại. Ba khi nào dùng roi vì lũ ngựa được huấn luyện thuần thục và ngoan ngoãn. Ba chỉ cần ghì chặt hoặc nới lỏng dây cương là chúng làm đúng ý. Lũ ngựa của ba là những con ngựa tuyệt nhất bang New York và cũng có thể là tuyệt nhất thế giới. Malone ở cách xa tới năm dặm, nhưng ba bao giờ phải khởi hành sớm hơn ba mươi phút trước giờ lễ nhà thờ. Cặp ngựa nuốt hết năm dặm đường rồi được đưa vào chuồng, được phủ mền xong và mọi người đặt chân lên thềm của nhà thờ đúng lúc chuông đổ.

Khi Almanzo nghĩ còn phải nhiều năm nữa cậu mới có thể cầm cương điều khiển lũ ngựa, cậu chịu nổi.

Nhưng còn thời gian cho cậu vì ba lái xa vào khu nhà lán của nhà thờ Malone. Khu nhà lán gồm dãy nhà thấp, dài, bao quanh bốn phía của khoảng sân vuông lớn. Ba lái xe vào sân qua cổng lớn. Mỗi người thuộc nhà thờ đều trả tiền thuê ngăn nhà lán theo ý kiến của ba bà ba có nhà lán thuộc hạng nhất. Nhà lán này đủ cho ba lái xe thẳng vào trong để tháo ngựa và còn có máng ăn với những thùng chứa thức ăn và khoảng trống dành chứa cỏ khô, lúa mạch.

Ba cho Almanzo phủ chăn lên lũ ngựa trong lúc má và hai sửa lại váy áo, vuốt lại những dải băng. Rồi cả nhà từ tốn thả bộ vào nhà thờ. Tiếng chuông đầu tiên gióng lên khi mọi người bước tới thềm.

Sau đó có việc gì khác ngoài việc ngồi bất động cho tới khi dứt buổi lễ. Phải mất hai giờ đồng hồ thăm thẳm. Chân Almanzo tê nhức và cằm cậu muốn ngáp hoài nhưng cậu dám ngáp hoặc nôn nóng. Cậu phải ngồi yên lặng hoàn toàn, rời mắt khỏi khuôn mặt nghiêm trang và bộ râu lay động của vị tu sĩ. Almanzo hiểu bằng cách nào ba thấy cậu nhìn vị tu sĩ khi chính ba cũng được rời mắt khỏi vị tu sĩ. Nhưng ba lại luôn luôn biết .

Sau đó buổi lễ chấm dứt. Dưới ánh nắng bên ngoài nhà thờ, Almanzo cảm thấy dễ chịu hơn. Vào ngày chủ nhật, các cậu bé được chạy nhảy, cười đùa hoặc to tiếng, nhưng có thể trò chuyện và đứa em họ của Almanzo là Frank có mặt tại đây.

Cha của Frank là cậu Wesley, làm chủ nhà máy xay bột khoai và sống ở thị trấn. Ông có trang trại nên Frank chỉ là đứa trẻ thành thị. Sáng chủ nhật này, Frank đội chiếc nón mua ở ngoài cửa hàng.

Chiếc nón bằng vải kẻ ô vuông, may bằng máy và có hai miếng che tai cài nút ở dưới cằm. Frank bật nút ra chỉ cho Almanzo thấy có thể lật ngược hai miếng này lên và cài nút ngay ở đỉnh đầu. Cậu bé bảo chiếc nón ở mãi từ thành phố New York. Ba cậu bé mua nón trong cửa hàng của ông Case.

Almanzo chưa từng thấy chiếc nón như thế và rất muốn có chiếc.

Royal chê là chiếc nón ngớ ngẩn. Cậu với Frank:

- Mấy miếng che tai đỉnh đầu là nghĩa lí gì? ai có tai đỉnh đầu cả.

Dù vậy, Almanzo biết là Royal cũng thích có chiếc nón như thế.

Almanzo hỏi:

- Cái nón này giá bao nhiêu?

Frank đáp cách tự hào:

- Năm mươi xu.

Almanzo biết là cậu thể có chiếc nón như thế. Những chiếc nón má may đủ ấm và tốt rồi nên điên rồ mới bỏ nhiều tiền như thế để mua chiếc nón. Năm mươi xu là quá nhiều tiền. Cậu với Frank:

- Bồ phải xem mấy con ngựa của tụi này.

Frank đáp:

- Xì, đâu phải ngựa của mấy bồ. Đó là mấy con ngựa của ba mấy bồ. Mấy bồ chẳng có con ngựa nào, kể cả ngựa con.

Almanzo cãi:

- Tớ sắp có con ngựa con.

Frank hỏi:

- Khi nào?

Đúng lúc đó Eliza Jane quay lại kêu:

- tới mau, Almanzo! Ba đóng ngựa xong rồi!

Cậu vội quay theo Eliza Jane, nhưng Frank gọi với theo:

- Bồ có ngay cả con ngựa con đâu.

Almanzo bước lên xe cách bình thản. Cậu chỉ tự hỏi mình đủ lớn để có những thứ mình muốn chưa. Lúc cậu còn bé hơn, thỉnh thoảng ba vẫn cho cậu nắm những đầu dây cương trong lúc ba lái xe nhưng bây giờ cậu đâu còn là em bé nữa. Cậu muốn được tự mình điều khiển ngựa. Ba cho phép cậu được chải lông và chà tắm cho lũ ngựa kéo cày già hiền lành và còn được điều khiển chúng bừa đất nữa. Nhưng cậu lại được đặt chân vào chuồng của lũ ngựa kéo xe lanh lợi và lũ ngựa con. Cậu còn ít dám sờ vào những chiếc mũi mềm của chúng thò qua gióng hoặc gãi chút dưới chùm lông trước trán chúng. Ba vẫn nhắc:

- Trẻ con như các con phải tránh xa lũ ngựa con. Các con chỉ cần năm phút đủ tạo cho chúng những thói tật mà ba phải mất nhiều tháng mới uốn nắn chúng trở lại ngoan ngoãn được.

Cậu cảm thấy thoải mái hơn khi ngồi xuống với bữa ăn trưa ngon lành ngày chủ nhật. Má quét mượt bóng lớp bột bánh lúa mạch đen nóng hổi mâm bánh bằng chiếc đĩa của má. Chiếc muỗng của ba cắt sâu vào món bánh thịt gà và ba xúc những mảng cùi lớn dày ra ngoài lật ngửa cạnh dưới vàng óng nổi gân lên đĩa. Ba tưới nước thịt rồi đặt thêm những miếng thịt gà giò ngọt mềm, phần thịt trắng hoặc sậm màu đều tróc hết xương. Ba đặt thêm lên nắm đậu hầm rồi xếp lên cùng khoanh mỡ heo mỏng. Bên mép đĩa, ba chất mớ củ cải đường ngâm dấm vào đỏ xậm. Và, ba chuyển đĩa cho Almanzo.

Almanzo ăn hết cách lặng lẽ. Rồi cậu ăn tiếp miếng bánh bí và cảm thấy khá no. Nhưng cậu vẫn ăn thêm miếng bánh táo với phô-mai.

Sau bữa ăn, Eliza Jane và Alice rửa chén đĩa còn ba má, Royal và Almanzo có việc gì làm hết. Má đọc Kinh Thánh, Eliza Jane đọc cuốn sách còn ba gục đầu cho tới lúc giật mình choàng tỉnh rồi ba lại gục đầu nữa. Royal mân mê chuỗi xích bằng gỗ mà cậu được chuốt, còn Alice nhìn đăm đăm ra ngoài cửa sổ. Riêng Almanzo chỉ ngồi. Cậu bắt buộc phải làm vậy vì được phép làm bất cứ điều gì. Ngày chủ nhật phải là ngày làm việc hay chơi đùa. Đó là ngày để tới nhà thờ và ngồi bất động.

Almanzo hết sức mừng khi tới giờ làm công việc thường lệ trong nhà.

Chương 9

DẠY NHỮNG CON BÊ​

Almanzo bận rộn chứa đầy nhà chứa đá tới mức còn thời giờ dạy dỗ mấy con bê của cậu. Vì vậy, vào buổi sáng thứ hai, cậu :

- Ba, sáng nay con học có được ? Con làm việc với lũ bê, sợ chúng quên hết những điều học được.

Ba đưa tay vuốt râu và mắt ba lấp lánh. Ba :

- Cũng giống như cậu bé có thể quên những bài học.

Almanzo nghĩ tới điều này. Cậu ngưng lại phút và :

- Dạ, con có nhiều bài học hơn lũ bê và hơn nữa, chúng hơn con.

Mắt ba nhìn nghiêm trang nhưng nụ cười dưới hàm râu của ba và má lên tiếng:

- Ô, hãy để cậu bé ở nhà nếu nó thích thế! lần như vậy cũng chẳng hại gì và nó cũng có lý, lũ bê cần được dạy.

Thế là Almanzo xuống nhà kho và kêu hai con bê ra ngoài. Cậu đặt chiếc ách lên cổ chúng, bắt những cây cong lên, chốt lại và buộc sợi thừng quanh những gốc sừng của Star. Cậu làm tất cả mình.

Trong buổi sáng hôm đó, cậu lui từng bước, từng bước quanh sân kho và kêu lớn “Bước tới!” Rồi “Oa!”. Star và Bright háo hức tới khi nghe cậu kêu “Bước tới!” Và dừng lại ngay khi cậu hô “Oa!” Để nhai những mẩu cà-rốt từ chiếc bao tay len của cậu.

Thỉnh thoảng cậu cũng ăn sống củ cà-rốt. Phần bọc ngoài cà-rốt tuyệt. Nó là vòng dày, cứng và ngọt. Phần trong có nhiều nước hơn, màu vàng sáng, nhưng mỏng và vị chua.

Tới trưa, ba lũ bê làm việc đủ cho cả ngày rồi nên chiều hôm đó ba chỉ cho Almanzo cách làm roi.

Hai cha con vào rừng và ba chặt ít cây sừng nai. Almanzo vác hết lên phòng làm việc của ba lán gỗ và ba chỉ cho cậu cách lột vỏ để kết dây và kế đó là cách kết đầu roi. Trước hết, cậu buộc chung năm đầu sợi dây lại rồi cậu bện chúng thành bím tròn, chắc.

Suốt buổi chiều cậu ngồi bên chiếc ghế dài của ba. Ba bào những tấm ván mỏng còn Almanzo thận trọng bện cây roi của cậu đúng như ba bện những sợi roi da dài. Khi cậu xoay vặn những sợi dây, lớp vỏ cây mỏng bọc ngoài rớt xuống phô ra lớp vỏ trắng mềm ở bên trong. Cây roi thành trắng toát ngoại trừ vài đốm dơ do các bàn tay của Almanzo để lại.

Cậu thể làm xong trước giờ lo công việc trong nhà và hôm sau cậu phải học. Nhưng mỗi tối cậu đều ngồi bên lò sưởi tiếp tục bện roi cho tới khi phần dây đầu roi dài tới năm bộ. Lúc đó, ba cho cậu mượn con dao nhíp và Almanzo vót chiếc cán gỗ ráp phần đầu roi vào đó bằng những sợi dây bằng vỏ cây sừng nai. Chiếc roi hoàn tất.

Đây là cây roi tuyệt hảo cho tới khi nó bị khô gãy trong cái nóng mùa hè. Almanzo có thể quất cho roi rít lớn như ba quất sợi roi da. Và cậu làm roi xong đúng lúc cậu cần để dạy cho mấy con bê bài học tiếp.

Lúc này cậu dạy chúng quay về bên trái khi cậu hô “Vắt!” Và quay về bên phải khi cậu hô “Diệt!”.

Ngay khi chiếc roi được làm xong, cậu bắt đầu liền. Mỗi sáng thứ bảy, cậu miệt mài trong sân kho dạy Star và Bright. Cậu bao giờ đánh chúng mà chỉ quất chiếc roi trong khí.

Cậu biết thể dạy các con vật điều gì nếu đánh đập hoặc giam giữ hay la hét chúng. Cậu cần luôn ngọt ngào và kiên nhẫn kể cả khi chúng lầm lẫn. Star và Bright phải thích cậu, tin cậy cậu và biết cậu bao giờ làm đau chúng vì nếu chúng sợ cậu, chúng bao giờ trở thành những con bò chịu khó làm việc trong vui vẻ ngoan ngoãn.

Lúc này chúng luôn làm theo lời cậu khi cậu hô “Bước tới!” Và “Oa!”. Cho nên cậu còn đứng trước chúng lâu nữa. Cậu đứng ngay bên trái Star. Star đứng sát bên cậu nên Star là con bò ở gần. Bright đứng bên kia Star nên Bright là con bò ở xa.

Almanzo hô “Diệt!” Và quất chiếc roi mạnh sát bên đầu Star. Star né tránh cây roi và thế là cả hai cùng xoay về bên phải. Rồi Almanzo nhắc “Bước tới!” Và để chúng thoải mái bước lên đoạn ngắn.

Tiếp đó, cậu quất cho đầu roi cuộn trong khí và rít lớn phía bên kia của Bright trong lúc cậu hô “Vắt!”.

Bright chuyển động rời xa khỏi chiếc roi và thế là cả hai con bê xoay về bên trái.

Đôi lúc chúng chồm lên và nhớm chạy. Lúc đó Almanzo lại nhắc “Oa!” Bằng cái giọng trầm và nghiêm nghị như giọng của ba. Nếu chúng chịu dừng lại, cậu lập tức chạy theo rồi vọt lên chặn đầu chúng lại. Khi cố xảy ra, cậu phải cho chúng tập lại theo hiệu lệnh “Bước tới!” Và “Oa!” hồi lâu. Cậu phải hết sức kiên nhẫn.

buổi sáng thứ bảy quá lạnh khiến những con bê cảm thấy cần nhảy nhót và chúng phóng chạy ngay khi cậu quất roi lần thứ nhất. Chúng đá tung móng chân, vừa chạy vừa la rống quanh sân kho và khi cậu cố ngừng chúng lại chúng chạy tràn tới xô cậu ngã vào tuyết. Cậu làm nổi điều gì với chúng buổi sáng hôm đó. Và cậu tức điên đến nỗi phát run lên, nước mắt chảy ròng ròng má.

Cậu muốn la hét những con bê tồi tệ này. Nhưng cậu làm thế. Cậu đặt roi xuống, buộc lại sợi thừng sừng Star và đưa chúng hai vòng sân kho theo cách bước lên khi cậu “Bước tới!” Và dừng lại khi cậu “Oa!”.

Sau đó cậu kể lại mọi việc với ba, vì cậu nghĩ khi kiên nhẫn như thế với những con bê ít nhất cũng đủ kiên nhẫn để chải chuốt lũ ngựa con. Nhưng ba có vẻ nghĩ thế, ba chỉ :

- Làm thế là đúng, con trai. Hãy từ từ và kiên nhẫn. Cứ giữ đúng cách đó con có cặp bò tốt.

Ngày thứ bảy kế sau, Star và Bright làm theo lời cậu tuyệt đối. Cậu cần quất cây roi vì chúng răm rắp tuân theo lời hô của cậu. Nhưng cậu vẫn quất cây roi dù việc ra sao vì cậu thích thế.

Thứ bảy đó, mấy cậu bé người Pháp, Pierre và Louis, tới thăm Almanzo. Cha của Pierre là Lazy John và cha của Louis là French Joe. Chúng sống chung với rất đông chị em ở những căn nhà trong rừng và câu cá, săn, hái trái cây chứ phải tới trường. Nhưng chúng thường tới làm việc hoặc chơi đùa với Almanzo.

Chúng đứng coi trong lúc Almanzo dạy lũ bê trong sân kho. Star và Bright xử tốt đến nỗi Almanzo nảy ra ý nghĩ tuyệt vời. Cậu lô chiếc xe trượt xinh đẹp được tặng ngày kỉ niệm sinh nhật và dùng mũi khoan để khoan lỗ xuyên qua gióng ngang giữa cách thanh trượt phía trước. Rồi cậu lấy sợi xích của ba và cọc cột trong cỗ xe trượt lớn của ba để đóng lũ bê vào cỗ xe.

Dưới chiếc ách của lũ bê có khoen sắt giống hệt như khoen của những chiếc ách lớn. Almanzo thọc tay cầm của cỗ xe trượt qua khoen sắt này cách xa với chốt ngang của tay cầm. Chốt ngang giữ cho tay cầm chuyển động qua khoen từ khoảng xa. Rồi cậu buộc đầu xích vào khoen và quấn đầu xích kia quanh cột cọc trong chiếc lỗ gióng ngang và xiết chặt lại.

Khi Star và Bright kéo, chúng kéo cỗ xe bằng sợi xích. Khi chúng dừng lại, tay cầm bất động của cỗ xe giữ cho cỗ xe dừng theo.

Almanzo :

- Nào, Louis, lên xe !

Pierre đẩy Louis lui lại :

- , tớ lớn nhất. Tớ ngồi trước.

Almanzo :

- phải cậu hay hơn. Khi những con bê cảm thấy khoẻ chúng có thể chạy xa. Hãy để Louis ngồi trước vì nó hơn.

Louis lên tiếng:

- , tớ thích đâu.

Almanzo :

- Tớ cho là cậu hay hơn.

Louis đáp:

- .

Almanzo hỏi:

- Cậu sợ hả?

Pierre chen vào:

- Đúng, nó sợ.

Louis cãi:

- Tớ sợ. Tớ chỉ thích thôi.

Pierre cười nhạo:

- Nó sợ mà.

Almanzo :

- Đúng, nó sợ.

Louis cãi lại là nó chẳng sợ gì hết. Almanzo và Pierre cùng :

- Cậu sợ, sợ hết mức.

Cả hai đều bảo nó là con mèo ướt, rồi lại bảo nó là em bé. Pierre nó nên về nhà với mẹ. Thế là cuối cùng Louis dè dặt ngồi lên cỗ xe trượt.

Almanzo vung cây roi và hô:

- Bước tới!

Star và Bright bước lên rồi đứng lại. Chúng thử quay lại ngó coi có cái gì ở phía sau. Nhưng Almanzo lại hô, giọng chắc nịch:

- Bước tới!

Và lần này chúng lên, tiếp tục bước. Almanzo bên cạnh hai con bê, vung chiếc roi hô “Diệt!” Và hướng chúng vòng quanh sân kho. Pierre chạy sau cỗ xe và cũng vòng quanh theo cho tới khi những con bê xử hoàn hảo. Vậy là Almanzo mở cổng sân kho.

Pierre và Louis vội vã rời xa cỗ xe và Pierre lo lắng:

- Chúng chạy luôn!

Almanzo :

- Tớ nghĩ là tớ biết điều khiển những con bê của tớ.

Cậu quay lại chỗ bên cạnh Star và Bright. Cậu quất cây roi và hô “Bước tới!” Đưa Star và Bright thẳng ra khỏi sân kho và tiến vào khoảng trống mênh mông lấp lánh phía ngoài.

Cậu hô “Vắt!” Rồi hô “Diệt!” Và đưa chúng vượt qua ngôi nhà. Cậu đưa chúng ra hẳn ngoài đường. Chúng dừng lại khi cậu hô “Oa!”.

Lúc này Pierre và Louis rất hào hứng. Cả hai leo lên chất đống cỗ xe, nhưng Almanzo đẩy chúng lui về phía sau. Cậu cũng lên xe. Cậu ngồi phía trước với Pierre ở sau lưng cậu và Louis ở sau lưng Pierre. Các cậu xoạc hai chân và giữ cứng lơ lửng mặt tuyết. Almanzo đắc ý vung cây roi và hô:

- Bước tới!

Đuôi Star cong lên, đuôi Bright cong lên và móng chân chúng đưa cao. Cỗ xe xóc nảy lên trong và lập tức mọi chuyện xảy ra ngay.

Star rống lên:

- Bê-ô-ô!

Bright rống theo:

- Bê-ô-ô!

Ngay trước mặt Almanzo những móng bò bay lên, những chiếc đuôi quất vun vút và những ống chân thú vật nhảy múa đắc ý cao vút. Almanzo hét lớn:

- Oa! Oa!

Bright rống lên:

- Bê-ô!

Star lại rống:

- Bê-ô-ô!

Cỗ xe lao vùn vụt càng xa càng nhanh hơn xuống đồi. Cây cối, tuyết và cẳng chân bê hoà lẫn vào nhau. Mỗi khi cỗ xe lao xuống, Almanzo lại cắn chặt răng vào nhau.

Bright chạy nhanh hơn Star. Chúng sắp ra khỏi đường . Cỗ xe đảo vòng. Almanzo hét:

- Vắt! Vắt!

Cậu ngã cắm đầu trong tuyết trong lúc hét:

- Vắt!

Miệng đầy tuyết, cậu vừa nhổ ra, vừa lồm cồm trườn dậy.

Mọi thứ đều yên tĩnh. Con đường trống hoe. Những con bê biến mất cùng với cỗ xe. Pierre và Louis loi ngoi ra khỏi tuyết. Louis chửi rủa bằng tiếng Pháp nhưng Almanzo để ý tới. Pierre vuốt tuyết mặt, lắp bắp:

- Mẹ kiếp! Vậy mà cậu bảo cậu điều khiển nổi những con bê của cậu. Chúng nó chạy mất, hén?

Phía xa dưới con đường gần như bị vùi lấp trong tuyết, Almanzo nhìn thấy những chiếc lưng màu hung đỏ của lũ bên bên đụn tuyết phủ hàng rào đá.

Cậu với Pierre:

- Chúng nó đâu có chạy mất. Chúng chỉ chạy thôi. Chúng ở đó kìa.

Cậu cuối xuống để xem xét lũ bê. Đầu và lưng chúng hở đám tuyết. Chiếc ách xộc xệch và cổ chúng nghiêng trong những thanh gỗ cong. Chúng chụm mũi vào nhau, mắt mở lớn ngạc nhiên. Hình như chúng hỏi nhau:

- Chuyện gì xảy ra vậy?

Pierre và Louis giúp moi tuyết ra khỏi lũ bê và cỗ xe. Almanzo sửa thẳng lại chiếc ách và sợi xích. Rồi cậu đứng trước lũ bê hô “Bước tới!” Trong lúc Pierre và Louis đẩy phía sau chúng. Lũ bê lên đường trở lại và Almanzo dẫn chúng về nhà kho. Chúng cách thoải mái. Almanzo bước bên cạnh Star, huơ cây roi và hô. Lũ bê làm đúng theo mọi lời hô của cậu. Pierre và Louis bộ theo sau. Cả bọn đều ngồi lên cỗ xe.

Almanzo nhốt chúng vào ngăn chuồng, cho mỗi con trái bắp non. Cậu lau chiếc ách kĩ và treo lên, đặt cây roi vào cái móc, lau sợi xích và cây cọc, đặt trả đúng chỗ ba cất chúng. Rồi cậu bảo Pierre và Louis ngồi sau cậu cỗ xe trượt trượt xuống dưới đồi chơi cho đến khi tới giờ lo việc nhà.

Đêm đó, ba hỏi cậu:

- Chiều nay, con có chuyện bình thường, phải , con trai?

Almanzo đáp:

- ! Con chỉ tìm cách dạy cho Star và Bright biết kéo xe thôi.

Thế là cậu làm điều đó trong sân kho.