Lão đại là nữ lang - La Thanh Mai (170/170)

Chương 56: Song lục

Song lục là trò chơi cờ cổ, chơi bằng xúc xắc, rất đơn giản, ai cũng chơi được nhưng mà giải thích thế nào hơi dài, bạn nào thích có thể tìm "backgammon" mạng có thông tin, có tên tiếng Việt nhưng có giải thích bằng tiếng Việt. Đại loại là may rủi thôi, dễ như chơi cá ngựa ấy.

Lý Hàn Thạch vừa nhìn thấy Phó Vân bến tàu ngẩn người kinh ngạc, thầm nghĩ tiểu quan nhân Phó gia sao mà ai ai cũng thanh tú thế biết.

Người trước mắt giờ còn tuổi nhưng tự nhiên phóng khoáng, ung dung tao nhã, trong từng cử chỉ thấy được chỗ hơn người, hơn nữa còn trắng trẻo tuấn tú, đôi mắt tựa có hai viên ngọc trai đen bóng, sau này lớn lên, khí độ ắt kém Phó Vân Chương.

chuyện đôi câu, vẫn đoán ra được chính xác người này bao nhiêu tuổi. Sau đó, được biết lần này nàng dong thuyền lên phía bắc tới phủ Võ Xương liền mỉm cười mời nàng đồng hành, coi như là giúp đỡ lẫn nhau.

Bến tàu này ngay gần phủ Võ Xương, từ đây đến đó cần cập bờ thêm lần nào, chuyện giúp đỡ là cho có cớ chứ ra Lý Hàn Thạch ngồi thuyền lâu đến phát chán, chỉ muốn tìm người chơi song lục cùng mà thôi.

Phó Vân uyển chuyển từ chối lần, Lý Hàn Thạch lại mời lần nữa, nàng cố tình tỏ vẻ suy tư, chần chừ lúc rồi mới đồng ý.

Từ trước đến nay, đồng tri ở phủ Võ Xương đều rất cao ngạo nhưng Lý Hàn Thạch mặc kệ. là người ôn hòa, bình dị, chỉ mấy tháng ngắn ngủi dễ dàng làm thân với nhiều nhà nho có tiếng ở đất Hồ Quảng. Đối với nhiều người, Phó Vân chỉ là đứa trẻ chưa đủ lông đủ cánh, đáng để tìm cách tiếp xúc, vẫn lại nghĩ thế, tự cho mình là bạn của Phó Vân Chương, lúc đầu còn bảo Phó Vân gọi là Lý huynh.

Đương nhiên, Phó Vân gọi như thế, nàng phản bác nhưng vẫn cung kính gọi là "Lý đại nhân".

Lý Hàn Thạch lắc đầu nhưng vẫn bật cười chấp thuận cách gọi này của nàng.

Phó Vân về thuyền báo cho Hàn thị và Vương thúc rằng nàng ngồi chung thuyền với Lý Hàn Thạch tới phủ Võ Xương.

Hàn thị và Vương thúc kinh hãi, sợ nhỡ đâu đường bại lộ, nhất nhất đòi với nàng, nàng giải thích nhiều, để những người khác ở lại, chỉ đưa Vương thúc và thư đồng cùng, rời thuyền nhà mình rồi theo chỉ dẫn của tôi tớ Lý gia, về phía chiếc thuyền neo ở cách đó xa. Hàn thị là phụ nữ, thể theo gặp đàn ông bên ngoài, đành phải ở lại.

đường , có người tới trước mặt bọn họ.

người phụ nữ đỏ mặt đứng bến thuyền quan sát hồi lâu tiến tới, hành lễ với nàng rồi trịnh trọng : "Phó tiểu tướng công, vừa nãy cũng nhờ tiểu tướng công ra tay cứu giúp."

Nàng ta cầm tay bé xinh xắn đáng . Thấy mẹ mình khom người tạ ơn, bé cũng chắp tay thi lễ theo.

Đây là người phụ nữ và đứa bé bị bọn buôn người bắt cóc vừa được cứu khi nãy. Tôi tớ Phó gia kéo được họ lên thuyền liền lấy quần áo mới cho họ thay, thấy bé đói meo nhanh chóng chuẩn bị cơm canh nóng hổi. Hàn thị thấy hai mẹ con họ đáng thương, nghĩ tới cảnh mình khi trước liền đích thân chăm sóc họ, lựa lời an ủi, còn nghe lời Phó Vân dặn lúc trước, đưa họ chút bạc rồi mới tiễn họ rời thuyền. Người phụ nữ cảm động tới rơi nước mắt, nhất quyết phải trực tiếp lời cảm tạ với Phó Vân rồi mời bằng lòng rời .

Xa cách vài năm, nét mặt người phụ nữ này vẫn thay đổi, có điều mệt mỏi uể oải, tiều tụy hơn xưa rất nhiều.

Phó Vân ngẩn ra lát, khóe mắt liếc thấy bé nắm chặt góc áo mẹ.

Cầm tỷ nhi lớn như vậy rồi.

Nàng phải chưa từng tưởng tượng ra cảnh mình gặp lại những người thân quen thuở trước nhưng cũng giống như lần bái phỏng Diêu Văn Đạt, khi người quen cũ thứ hai xuất trước mặt nàng, nàng chỉ thấy lòng mình gợn lên chút chứ chẳng kích động chút nào.

Nàng nhàng trả lời: "Chỉ là chuyện thôi mà."

Người phụ nữ vô cùng cảm kích, kéo tay con bái tạ nàng lần nữa, thấy mặt mày nàng vẫn lãnh đạm, sợ làm lỡ việc của nàng, nhắc lại lời cảm ơn mấy lần rồi cũng nhường đường, mắt dõi theo nàng lâu.

Phó Vân lên thuyền Lý gia, Lý Hàn Thạch xử lý xong công việc, phái tùy tùng mời nàng vào khoang thuyền chuyện, mỉm cười hỏi: "Có biết chơi song lục ?"

Nàng nhìn xung quanh vòng, trong khoang có chiếc sập, giữa sập có bàn cờ song lục trạm trổ tinh vi, Lý Hàn Thạch cầm xúc xắc trong nay nhìn về phía nàng đầy mong đợi, vẻ mặt tha thiết.

Phó Vân cảm thấy còn gì để , thầm nghĩ lần trước nhị ca uống rượu với Lý Hàn Thạch, hai người ngồi với nhau tới nửa đêm, Phó tứ lão gia luôn nghĩ hai người bọn họ đàm luận vấn đề gì say mê lắm Lý Hàn Thạch mới tiếc nuối, muốn để Phó Vân Chương về sớm như thế. Giờ nghĩ lại, nhị ca hẳn là bị bắt chơi cờ song lục với Lý Hàn Thạch cả đêm chăng?

Nàng biết chơi cờ song lục. Phụ nữ chốn khuê phòng cả ngày chỉ ở trong nội viện bé bằng lòng bàn tay, từ ngày này qua ngày khác đều như thế, quanh năm suốt tháng ra khỏi nhà, dù sao cũng phải làm gì đó giết thời gian. Kiếp trước nàng thường xuyên chơi cờ song lục với các chị dâu trong nhà. Con gia đình giàu có bình thường an tĩnh hiền thục, cười lộ răng, to, quy củ là thế nhưng khi vào bàn song lục cả đám đều xắn tay áo, la lên hét xuống, chẳng khác gì dân cờ bạc ngoài đường. Người lớn trong nhà nhìn thấy tuy thích nhưng cũng trách móc nặng nề, chỉ răn dạy đôi câu. Sau này lấy chồng phải hầu hạ nhà chồng, quản lý việc nhà, trở thành đương gia chủ mẫu rồi, nào có thể thoải mái như lúc chưa lấy chồng được, chơi cứ chơi .

Phó Vân kìm nén suy nghĩ trong lòng, nhàng : "Cũng biết chút ạ."

Lý Hàn Thạch nghe vậy vui mừng khôn xiết, thúc giục nàng mau vào ngồi, vui vẻ : "Nhị ca ngươi ấy à, văn chương viết tốt đấy nhưng cờ song lục lại chẳng biết tí nào."

Phó Vân cười, cúi đầu xắn tay áo, "Mời đại nhân trước."

...

Nửa canh sau, Lý Hàn Thạch còn giữ được dáng vẻ ban đầu: vạt áo xộc xệch, khăn nho lệch sang bên, quần áo ướt mảng do vài lần trượt tay làm đổ ly trà mà người hầu bưng tới, cũng thèm thay, tay vẫn đổ xúc xắc, đôi mắt nhìn chằm chằm viên xúc xắc quay tròn, miệng tấm tắc, "Tiểu hữu hóa ra là cao thủ trò này."

Phó Vân liếc mắt nhìn xem thường, quan phụ mẫu vùng đây sao, ngồi ngay ngắn, đứng chỉnh tề, chỉ cần đánh ván cờ song lục với nàng câu "tiểu hữu" hai câu "tiểu hữu", làm thế nào người này vượt qua nổi lần tuyển chọn quan lại để được đưa tới Hồ Quảng làm quan thế biết?

Thuyền rời bến lên phía bắc, chớp mắt canh giờ lại qua , Phó Vân xoa cổ tay mỏi nhừ, muốn tìm cớ về khoang nghỉ ngơi. Lý Hàn Thạch lại tới lúc hưng phấn, hai mắt sáng bừng, chóp mũi đỏ ửng, đương nhiên sao có thể để nàng như thế, năn nỉ nàng chơi thêm ván nữa. Miệng nàng mấp máy mà chẳng biết phải sao, đành phải đồng ý.

Cuối cùng mãi tới buổi trưa, người hầu kẻ hạ nhiều lần tới thúc giục Lý Hàn Thạch dùng bữa, mới sai người xếp bàn cờ lại, mời Phó Vân cùng ăn.

Người hầu chuẩn bị mâm rượu và thức ăn mang vào trong khoang, tôm viên, cua viên, hoa quế củ sen, canh cá đậu hũ, hạt dẻ tươi hầm gà rừng, vịt hầm bát bảo, toàn là những đồ ăn đúng mùa ở vùng này.

Phó Vân cảm tạ thịnh tình của Lý Hàn Thạch, hai người tới trước bình phong dùng bữa.

Lý Hàn Thạch liên tục gắp đồ ăn cho Phó Vân , nhìn nàng trìu mến nhưng lời ra lại hoàn toàn có phong cách của người lớn tuổi hơn chút nào, "Tiểu hữu này, dùng cơm xong, chúng ta làm thêm vài ván được ?"

ràng là kẻ nghiện song lục đến phát rồ.

Về tuổi mà , Lý Hàn Thạch lớn hơn Phó Vân mười mấy tuổi, tính là trưởng bối. Về tôn ti mà , Lý Hàn Thạch là đồng tri phủ Võ Xương, cao cao tại thượng, Phó Vân còn có thể thế nào đây? Vậy là nàng đành phải nghe lời trưởng bối, gật đầu đồng ý.

Cả hành trình trôi qua trong tiếng gieo xúc xắc, ngoài cửa sổ, nắng dần tắt, chim mỏi cánh bay về tổ, ánh sáng chiều hôm rực rỡ chiếu qua cửa sổ rọi vào khoan thuyền, người hầu vén rèm tiến vào, chắp tay thưa: "Đại nhân, tới phủ Võ Xương rồi ạ."

Lý Hàn Thạch như vừa bừng tỉnh, kinh ngạc: "Nhanh thế à?" Ngẩng đầu nhìn sắc trời bên ngoài mới phát ra tới bến tàu , thậm chí còn nghe thấy loáng thoáng tiếng ồn ào bờ sông. lát sau, boong vang lên tiếng người chỉ huy việc bốc dỡ hàng hóa ràng quy củ.

Phó Vân nhân lúc này chào từ biệt Lý Hàn Thạch.

Lý Hàn Thạch tha thiết giữ lại.

Nàng vẫn nhất quyết phải : "Tiểu tử còn tuổi hiểu chuyện, dám tiếp tục làm phiền đại nhân."

Lý Hàn Thạch cười ha hả, mặt cũng có chút ngại ngùng nào, cất giọng sang sảng: "Lần này còn chưa chơi , hôm nào tiểu hữu rảnh rỗi chúng ta lại tỷ thí được ?"

Lời mời này chẳng qua chỉ là lời xã giao, Phó Vân cũng coi là , hơn nữa chiều nay nàng tìm hiểu được điều mình muốn biết, nên càng quá để ý, lịch đáp lại mấy câu liền lời cáo từ rời .

...

Lý Hàn Thạch vốn làm quan ở Lại Bộ, sau khi tham gia phân công hằng tháng được phân tới Hồ Quảng nhậm chức đồng tri. Nghe cách năng hành xử của người này, chắc chắn là môn sinh của Thẩm Giới Khê.

Phó Vân thấy bàn của còn đặt bộ "Thái Túc văn tập" của Thẩm Giới Khê. Thái Túc là bút danh ngày trẻ của Thẩm Giới Khê. Mấy cuốn sách này trang giấy ố vàng, có vẻ như dùng nhiều năm, có vẻ Lý Hàn Thạch chỉ thường mang theo người mà còn liên tục giở ra đọc, gáy sách bị mài đến bạc thếch.

Thẩm Giới Khê thể nào có ý tốt bảo môn sinh của mình an táng Ngụy Tuyển Liêm. Hai người họ chỉ đơn giản là bất đồng chính kiến. Năm đó, Ngụy gia sụp đổ nhanh đến mức kịp trở tay cũng chỉ là do đương kim hoàng thượng nổi giận lôi đình, ai dám xin thay, mà còn do Thẩm Giới Khê và Ngụy Tuyển Liêm từ có thù oán cũ, muốn dùng việc công trả thù tư. Đại thần trong triều khi ấy nơm nớp lo sợ, ốc còn mang nổi mình ốc, sợ bị Thẩm Giới Khê giận cá chém thớt nên tất cả đều im lặng.

Mấy năm nay, Phó Vân cũng nghe ngóng được chuyện trước kia. Khi xưa, Thẩm Giới Khê và Ngụy Tuyển Liêm cùng làm việc ở Hàn Lâm Viện từng có đôi lần tranh cãi, cụ thể là về chuyện gì cũng chỉ là lời gió bay, ai nhớ , chỉ biết đó chỉ là mấy việc vặt vãnh mà thôi. Ai mà ngờ được cái người được dân chúng kính trọng như Thẩm các lão lại thù dai như thế, sau bao nhiêu năm vẫn canh cánh trong lòng, nhân dịp hoàng đế tức giận liền đổ thêm dầu vào lửa, diệt trừ toàn bộ Ngụy gia?

Phủ Giang Lăng quả nhiên là cái bẫy.

Nhưng Thẩm Giới Khê cũng biết lời đồn về di chiếu là do nàng tung ra, làm gì đến mức bám riết lấy nàng như thế, hơn nữa Thôi Nam Hiên từ lâu công bố về cái chết của nàng. Thôi Nam Hiên là người cẩn thận, chắc chắn thể để lộ bất kỳ sơ hở nào để Thẩm Giới Khê nghi ngờ.

Vậy chỉ còn khả năng: Chỉ mình Thôi Nam Hiên biết chuyện nàng biến mất sau khi rời kinh sư, Lý Hàn Thạch là môn sinh của Thẩm Giới Khê, chắc chắn quen biết Thôi Nam Hiên, phải chăng là người của Thôi Nam Hiên?

Phó Vân nghĩ nghĩ lại, cũng chỉ còn có khả năng này.

Nếu là Thôi Nam Hiên nhờ Lý Hàn Thạch giúp đỡ đưa linh cữu người Ngụy gia về quê tình mới hợp lý. Năm đó, Thôi Nam Hiên thấy nhà vợ vào chỗ chết cũng đưa tay cứu giúp, chỉ biết bo bo giữ mình. Phân tích kỹ càng ra, sai, cách làm của ai có thể chỉ trích, những người khác rơi vào tình huống như vậy cũng thế thôi. Về lý là như thế nhưng quan tâm nhà vợ, ngay cả cha vợ tắt thở trước mặt vẫn cười như thường, người như thế là người lòng dạ sắt đá, đồng liêu trong triều đánh giá là kẻ vô tình. Có ai dám hợp tác với người lạnh lùng vô tình như thế, gì đến tin tưởng, giúp đỡ?

Thôi Nam Hiên muốn lung lạc lòng người, đầu tiên cần phải thay đổi góc nhìn của người khác dành cho , vậy là ra tay giúp đỡ xử lý hậu cho nhà vợ.

Hoặc là có lẽ sau khi nàng chết, Thôi Nam Hiên bỗng cảm thấy lương tâm cắn rứt, muốn đền bù cho nàng chút.

Phó Vân nhếch môi, chuyện này gần như là thể.

...

Vương thúc biết chơi song lục nhưng thấy Lý Hàn Thạch đối xử thân thiện với Phó Vân như thế cũng thở phào nhõm, lộ là được rồi.

Ở phủ Võ Xương, tôi tớ Phó gia đều được thay đổi, giờ gồm toàn những người trước kia chưa từng gặp Phó Vân . Họ chỉ biết trong nhà có vị tiểu thiếu gia sắp tới. Từ sáng sớm, quản đích thân tới bến tàu chờ đón, nhìn thấy Lý Hàn Thạch cùng với Phó Vân bước lên cầu thang bằng đá dẫn lên bờ sông bất ngờ ngẩn ra, vội vàng chạy tới chào hỏi, lấy lòng.

Rời khỏi bàn cờ song lục, Lý Hàn Thạch vẫn có mấy phần uy nghiêm của bậc quan phụ mẫu, đối đáp mấy câu với người Phó gia, dặn dò bọn họ chăm sóc Phó Vân cho cẩn thận rồi lại nài ép Phó Vân phải đồng ý lần sau lại chơi song lục với rồi mới dẫn theo đám tùng tùng và sai dịch tiến về phía chiếc kiệu chờ bên cạnh. Đoàn người rồng rắn kéo nhau .

...

Phó Vân mấy câu với quản , chờ Hàn thị lên bờ rồi cùng về phố Cống Viện.

Giang Thành thư viện tọa lạc trong sơn cốc có phong cảnh nên thơ, ngay gần Hoàng Hạc Lâu và Trường Xuân Quan, cách phố Đại Triều khá xa nên nàng tự bỏ tiền thuê tòa nhà ở gần tòa nhà của Phó Vân Chương.

Hàn thị say sóng, chưa kịp nhìn ngắm nhà cửa phòng ốc cho kỹ càng tiến thẳng vào trong nhà, đặt lưng xuống là ngủ luôn.

Quản ban đầu cũng đánh giá cao Phó Vân , cũng hẳn là xem thường nàng, chỉ đơn giản cho rằng việc chăm lo cho tiểu thiếu gia mới từ dưới huyện lên cũng chẳng phái việc gì to tát, làm cho có lệ mà thôi, nhưng sau khi nhìn thấy Lý Hàn Thạch đối xử với Phó Vân như người ngang hàng mới phát ra mình nhầm. Ông ta vừa mừng vừa sợ, năng kính cẩn: "Thiếu gia, đồ ăn thức uống và nước tắm đều chuẩn bị xong, thiếu gia muốn tắm gội trước hay dùng bữa trước ạ?"

"Ăn uống thôi , chuẩn bị phòng tắm trước ."

Bến tàu đông đúc, nhộn nhạo, đêm qua Phó Vân ở thuyền nên cũng chưa tắm rửa gì được, sau khi rời thuyền lại ngựa ngựa xe xe, người hơi có mùi gì đó khác thường, muốn tắm rửa sạch trước.

thùng nước lớn được đưa vào phòng tắm, Phó Vân đuổi hết người hầu ra ngoài, chỉ để mấy đại nha hoàn ở bên cạnh hầu hạ.

Phương Tuế và Chu Viêm theo nàng tới phủ Võ Xương, bình thường nàng ra ngoài đưa thư đồng và Vương thúc theo, về đến nhà vẫn cần nha hoàn hầu hạ, có điều từ nay nàng đưa họ ra ngoài nữa. yên lành lại bị thư đồng cướp cơ hội ra ngoài, hai nha hoàn tránh khỏi tủi thân.

Phó Vân tắm gội xong, thay bộ đồ mới mang mùi hương thoang thoảng rồi : "Các ngươi ở nhà học mẹ ta làm khăn lưới, việc nặng cần phải làm nhưng học lấy cái nghề cũng tốt, sau này có thể dùng tới."

Phương Tuế và Chu Viêm đều ngạc nhiên, cắn môi, hiểu ra chuyện họ lo lắng mấy ngày nay tiểu thư cũng nhìn ra được, mặt nóng bừng lên, khom người : "Đa tạ tiểu thư nghĩ tới chúng nô tỳ."

Vừa xong thấy Phó Vân cau mày, Phương Tuế gãi đầu, vội vàng sửa lại, "Đa tạ thiếu gia."

...

Hàn thị ngủ giấc xong tỉnh lại tràn trề năng lượng, bảo nha hoàn đưa bà dạo vòng quanh nhà rồi lại quay trở về phòng, hỉ hả: "Phủ thành có khác, mẹ đứng trong viện còn có thể nghe thấy tiếng rao hàng của người bán hành rong ngoài phố, náo nhiệt."

Chỉ có những đại viện sâm nghiêm mới có thể hoàn toàn ngăn cách với phố phường.

Phó Vân sắp xếp chỗ ăn ở cho Hàn thị xong, trở về phòng chỉ huy nha hoàn dỡ rương hành lý ra, xong xuôi mọi chuyện biết là giờ nào mới yên tâm ngủ.

Ngày tiếp theo, trời còn chưa sáng hẳn thấy ngoài cửa sổ vọng vào tiếng ồn ào, cửa phòng kêu cọt kẹt, Phương Tuế bước vào phòng, "Thiếu gia, Khải ca nhi tới!"

Phó Vân còn tưởng mình nghe nhầm, khoác áo đứng dậy, lắng tai nghe chút, quả nhiên nghe thấy tiếng Phó Vân Khải chuyện bên ngoài. Nàng xuống giường, lê bước tới bên cạnh bình phong, ngó ra bên ngoài.

Trong viện, Phó Vân Khải mặt mày tiu nghỉu, chân đá mảnh đá vụn trong sân, tay gạt nước mắt, nhìn tức tưởi đáng thương. Đám nha hoàn vây quanh nhàng an ủi.

"Sao lại thế này?"

Phó Vân búi tạm búi tóc nam đơn giản, đẩy cửa tới hành lang, vừa sửa lại vạt áo vừa hỏi.

Phó Vân Khải nhìn thấy nàng, khịt khịt mũi, tủi thân : "Huynh tới từ hôm qua cơ ý!"

Hóa ra hôm đó Phó Vân vừa rời huyện Hoàng Châu, Triệu gia mang rất nhiều lễ vật tới nhà. Triệu Kỳ tới để gặp Đan Ánh công tử, Triệu Thúc Uyển tới để trực tiếp xin lỗi Phó Vân .

Phó tứ lão gia ra mặt đón tiếp người Triệu gia, thấy Triệu Kỳ lễ nghĩa chu đáo, kính cẩn lời xin lỗi, hơn nữa oan gia nên giải nên kết, ông cũng thay mặt Phó Vân bỏ qua chuyện này.

Nhưng cái Triệu Thúc Uyển kia làm thế nào bây giờ? May mà có danh tiếng của Trương đạo trưởng, Phó tứ lão gia nhắc tới ông ta, Triệu Kỳ và Triệu Thúc Uyển nào nghi ngờ cho nổi liền câu đáng tiếc, uống mấy chén trà rồi ra về.

Phó tứ lão gia tiễn người Triệu gia về xong liền nghĩ ra ý, sai tôi tớ sắp xếp lễ vật Triệu gia vừa đưa tới để chuyển phủ Võ Xương cho Phó Vân . Sửa soạn xong, ông hùng hổ, "Bảo Khải ca nhi và Thái ca nhi mang qua đó."

Hai em nhìn nhau, Phó tứ lão gia hẳn là sợ Đại Ngô thị nghe tin, liên tục thúc giục hai đứa cho chóng.

ngờ đám kẻ hầu người hạ lắm miệng như thế, Đại Ngô thị biết chuyện, chống gậy đuổi tới, Phó Vân Thái bị Đại Ngô thị khóc lóc kéo về. Phó Vân Khải nhanh chân hơn nên ra khỏi phố Đông Đại, Phó tứ lão gia nghĩ đưa được đứa trước cũng tốt, đầu tiên đưa Khải ca nhi , sau này cho Phó Vân Thái sau phải dễ dàng hơn hay sao? Vậy nên ông cho Phó Vân Khải quay lại, ép phải cùng đám tôi tớ, đưa đồ tới phủ Võ Xương bằng đường bộ.

Nếu thời tiết tốt, đường bộ có khi còn nhanh hơn đường thủy, chỉ có điều phải lên dốc xuống đèo nên vất vả hơn, bình thường mọi người chọn đường bộ.

Phó Vân Khải xuất phát muộn hơn Phó Vân nhưng lại tới phủ Võ Xương trước, ở mình bên phố Đại Triều đợi nửa ngày, sáng sớm nay nghe Phó Vân cũng đến liền lập tức chạy tới gặp nàng.

" tỷ nhi, huynh ở bên này với muội, bên phố Đại Triều chỉ có mình huynh thôi, chán ngắt."

Phó Vân Khải vừa khóc lóc, quệt nước mắt nước mũi vừa kể lể chuyện mình đường bộ gặp bao nhiêu khó khăn rồi khịt mũi .

Phó Vân Thái được, để Phó Vân Khải ở bên phố Đại Triều mình cũng ổn.

Phó Vân gật đầu.

Phó Vân Khải nín khóc ngay lập tức, cười toe toét, lớn tiếng hoan hô, sải bước tới dưới hành lang, ngẩng đầu nhìn nàng, " tỷ nhi, thiếu gia Triệu gia cũng học ở Giang Thành thư viện, còn muốn luận bàn với muội, muội phải chú ý đấy."

Phó Vân cười, "Biết rồi."

Chương 57: Giang Thành thư viện

Ba ngày sau, Triệu sư gia tới nhà, đưa Phó Vân tới Giang Thành thư viện bái kiến sơn trưởng Khương Bá Xuân.

Giang Thành thư viện ban đầu là nơi để sách của ngôi chùa , khi Sở Vương đời đầu tiên được phân đất phong ở Võ Xương, hưởng ứng lời kêu gọi đào tạo nhân tài của Thái Tổ hoàng đế nên mua lại Tàng Thư Lâu này, trồng cây ươm hoa, dựng lầu các, xây học xá lên tới trăm tám mươi gian, rồi noi theo hình mẫu của Bạch Lộc Động thư viện để xây dựng nội quy, mời những nhà nho lớn tới làm thầy dạy, quản lý và sưu tầm sách vở, tuyển chọn học sinh, từ đó nơi này trở thành thư viện.

Lúc đầu, Giang Thành thư viện cũng giống bao thư viện khác trong cả nước, có thời vàng son. Về sau, kẻ sĩ cũng dần biến chất, từ các thư viện liên tục truyền ra những chuyện xấu xa, người đọc sách kiện lên tận triều đình cầu điều tra, triều đình lấy cớ thư viện gây ra tốn kém, ảnh hưởng tới việc dạy học của quan học [1] và phổ biến tà học, cấm học sinh trong các thư viện bình luận tình hình chính trị đương thời, thậm chí còn trắng trợn thiêu hủy loạt các thư viện trong nước, nhiều thư viện từng thời hưng thịnh từ đó gượng dậy nổi nữa.

[1] Quan học là trường do triều đình mở. Ngoài ra còn có tư học, là trường do tư nhân mở, ví dụ Phó gia có tộc học, tính là tư học.

giờ, những thư viện tập trung vào dạy học, chất vấn và biện luận còn tồn tại. Các thư viện lớn vẫn sợ hãi, dám tiếp tục châm biếm, đả kích tình hình chính trị, cũng dám đưa ra ý kiến hoài nghi về trường phái lý học chính thống, chuyển sang nghiên cứu sâu về các kinh sách của Nho giáo, còn khuyến khích việc đọc nhiều sách như trước mà chú trọng vào bài giảng và thi cử, học sinh trong thư viện cũng phải tập trung toàn bộ tinh lực vào Tứ thư, Ngũ kinh, để ý những chuyện bên ngoài, lòng đọc sách thánh hiền. Khi giải đáp những vấn đề của học sinh, thầy dạy cũng phải trích lời Khổng Mạnh, lấy Trình Chu lý học làm chuẩn mực, dám đàm luận nhiều chiều.

cách khác, thư viện giờ phụ thuộc vào khoa cử, thư viện được mở ra chỉ để phục vụ cho các kì thi.

Trường học có thể bồi dưỡng người đọc sách, nhưng người đọc sách có được công nhận hay chỉ có thể dựa vào khoa cử.

Trường học giờ chỉ dùng để đào tạo học sinh tham gia khoa cử, mục đích học tập của học sinh cũng chỉ có - thi đỗ, làm quan.

Thư viện liên tục đào tạo nhân tài cho triều đình, học sinh cũng chỉ biết đọc sách rồi lại đọc sách, đọc văn rồi lại viết văn, cho tới khi thi đỗ, đề tên bảng vàng.

Vòng vòng lại chỉ có vậy.

Triệu sư gia đứng trước cổng thư viện, nhìn lên chiếc biển lớn treo chính giữa cổng do Thái Tổ hoàng đế ban "Giang Thành thư viện", cảm thán, "Năm đó những thư viện trăm hoa đua nở, nhiều nhà nho nổi tiếng khắp nơi dạy học, khí học tập rầm rộ, học sinh còn có thể phát biểu suy nghĩ riêng của mình, đàm luận việc đương thời, tranh luận với nhau hùng hồn đến mức khiến tâm hồn người ta cũng phải dậy sóng, tới giờ ta vẫn còn nhớ cái khí lúc Dực Dương tiên sinh giảng bài ở Nhạc Lộc thư viện năm ấy..."

Từ ngày Thẩm Giới Khê vào Nội Các, thi hành chính sách mới nên hạ lệnh phá hủy thư viện cả nước, bốn thư viện lớn nhất đứng nơi đầu sóng ngọn gió, cuối cùng tuy vẫn gắng gượng giữ được thư viện nhưng sơn trưởng, giáo thụ (thầy dạy chung) đều bị trục xuất, từ đó việc dạy học do học quan đảm nhiệm. Những nơi từng phồn vinh nhất về học thuật nay đều có kết cục đáng buồn.

Triệu sư gia lắc đầu, thở dài: "Đáng tiếc."

Thư viện từng hoạt động độc lập, liên quan tới quan học và tư học, phong thái ngạo nghễ. Trong thư viện, từ giáo thụ đến học sinh đều có thể tự do bàn luận, dám bác bỏ những quan điểm trong sách thánh hiền, vậy nên thư viện tràn ngập những luận điểm mở rộng, coi khinh quy tắc. Bởi thế, tuy bọn họ có nhiều học vấn nhưng lại thể dùng vào chỗ nào, điểm này phù hợp với ước nguyện ban đầu của Thái Tổ hoàng đế khi cổ vũ việc xây dựng thư viện. Thái Tổ hoàng đế muốn nhân tài được đào tạo đến nơi đến chốn để cống hiến cho triều đình chứ phải là những kẻ chỉ đơn giản là đam mê nghiên cứu học vấn.

Sau khi tiên đế lên ngôi, lo những kẻ sĩ biến chất kia làm ảnh hưởng tới đại đa số học sinh, sau đó làm dao động căn cơ của triều đình liền hạ mấy chiếu chỉ để uốn nắn thư viện ở các địa phương, buộc họ vào khuôn khổ, quy định toàn bộ chi phí dùng cho trường học phụ thuộc vào châu học địa phương, sơn trưởng của thư viện chỉ có thể do triều định lựa chọn và phái , quan phủ cũng có thêm quyền lực để khống chế thư viện.

Triều đình làm vậy là vì giang sơn xã tắc nhưng lại quên mất phát triển của mình trường phái lý học cũng gây ra nhiều tiêu cực. Nếu như việc chỉ biết đàm luận suông khiến sĩ tử sa vào hưởng lạc, cho sướng miệng, coi trọng vẻ bề ngoài, ngược lại, chỉ tập trung vào viết văn bát cổ phá hủy tinh thần chí khí của sĩ tử, tạo ra những người đọc sách chỉ biết lặp lặp lại những lời sáo rỗng, tưởng như uyên bác nhưng có thực chất.

Từ lâu có những người nhìn xa trông rộng nhìn ra vấn đề này, muốn thay đổi nhưng dù tài năng xuất chúng, học thức uyên bác, giỏi tính toán như Gia Cát Khổng Minh tái thế cũng nghĩ ra nổi phương pháp xử lý.

Chỉ có những nhân tài vượt qua thử thách của khoa cử mới có thể làm quan nhưng có thể vượt qua được hay lại chủ yếu phải xem văn giải đề viết thế nào. Đạo lý này rất dễ hiểu, đến đàn bà và trẻ con cũng hiểu được.

Học sinh toàn thiên hạ để có được công danh lợi lộc bắt buộc phải thi đỗ, bắt buộc phải trói buộc bản thân với Trình Chu lý học, xu thế này lớn tới mức ai có thể chống lại được.

Triệu sư gia cho Phó Vân , Khương sơn trưởng chính là trong những người luôn lo lắng chuyện những người đọc sách chỉ chăm chăm viết văn giải đề vào ngõ cụt, hy vọng có thể tìm thấy những người sư có tri thức từ đám học sinh chỉ có mục đích thi cử trong thư viện.

"Sơn trưởng tiền nhiệm chỉ cho giáo thụ (giáo viên chung) dạy học sinh Tứ thư Ngũ kinh, nghiên cứu sách cổ. Từ khi Khương Bá Xuân bắt đầu tiếp nhận vị trí này noi theo phong cách cổ, học sinh cần phải học thêm quân tử lục nghệ (sáu tài nghệ của người quân tử), bao gồm lễ, nhạc, xạ, ngự, thư, số, ngoài ra còn phải học về y học."

Phó Vân hơi nhướn mày, lễ, nhạc, thư, số cũng còn được, Tôn tiên sinh dạy nàng nhưng trước kia Triệu sư gia cũng chưa từng với nàng rằng sau khi nhập học còn phải học xạ và ngự.

Ánh mắt nàng gợn sóng nhưng Triệu sư gia lại chột dạ, chớp mắt mấy cái, khẽ , "Ta có thể xin phép hộ ngươi, Khương sơn trưởng thấu tình đạt lý, thấy ngươi gầy yếu thế này, có lẽ miễn cho ngươi hai môn đó."

" cần đâu ạ."

Phó Vân lắc đầu .

Xạ là bắn tên, ngự là điều khiển chiến xa. Thời cổ, đọc sách là đặc quyền của quý tộc, cái gọi là quân tử, nhất định xuất thân phải cao quý, chỉ có học thức mà còn cần tinh thông võ nghệ, như thế mới có thể phò tá quân vương thống trị quốc gia, khi ấy thiên hạ còn chưa quy về mối, chiến tranh thường xuyên xảy ra, quân tử lúc nào cũng có thể phải lao ra chiến trường, nếu biết cách bắn tên, điều kiển chiến xa làm sao có thể dẫn dắt tướng sĩ dưới trướng chiến đấu nơi chiến trường?

Năm tháng trôi qua, biển cả hóa nương dâu, thời thế thay đổi, khái niệm về quân tử cũng thay đổi, trong sáu tài nghệ ban đầu ấy, xạ, ngự, số dần dần bị lãng quên.

Giang Thành thư viện dạy lục nghệ chắc chắn chỉ là thứ yếu, chủ yếu vẫn là tập trung vào chuẩn bị cho khoa cử. Dù sao bọn họ cũng thể thực bắt những thư sinh trói gà chặt gạt sách vở sang bên để nghiên cứu kỹ thuật điều khiển xe ngựa.

...

Hai người đứng trước cổng chính thư viện, tôi tớ thư đồng đứng phía sau. Lát sau, người mặc áo dài, đầu quấn khăn nho, trông có vẻ giống quản ra đón họ. Biết được thân phận của Triểu sư gia, người nọ tươi cười: "Vốn ngưỡng mộ danh tiếng của tiên sinh, biết tin tiên sinh hạ mình tới Giang Thành thư viện, tất cả học sinh vô cùng vui sướng, mong chờ mấy tháng nay, cuối cùng cũng chờ được tiên sinh."

Triệu sư gia từ trước đến nay vẫn thoải mái, phóng khoáng, cười ha hả, chuyện mấy câu với người nọ rồi dẫn Phó Vân bước vào bên trong.

Thư viện tọa lạc trong sơn cốc sâu thẳm, phía trước là sông lớn cuồn cuộn, sau lưng là núi cao hùng vĩ, mùa xuân hoa đào hoa hạnh phủ kín, liễu xanh chắn gió, mùa hè hoa sen tỏa hương khắp mặt hồ, mùa thu hoa quế hoa cúc nở, mùi hương ngào ngạt mười dặm, lúc đông giá tuyết rơi đọng tán tùng, hồng mai nở rộ, năm bốn mùa mùa nào cũng nên thơ trữ tình. Thư viện cơ bản chia thành khu dạy học, khu giữ sách, khu hiến tế và khu riêng để làm chốn nghỉ ngơi, du ngoạn cho học sinh nằm trong sơn cốc.

Qua cửa chính, lại tới cửa thứ hai, vào phía trong là giảng đường nơi thư viện cử hành những hoạt động quan trọng, gồm có sáu gian, hai bên đường di vào thông tới ký túc xá của giáo thụ, người làm công và học sinh. Khu nhà phía bắc là nơi dành cho sơn trưởng, chủ giảng, phó giảng, khu nhà phía nam là nơi ở cho học sinh.

Phía sau khu giảng đường là nơi cất giữ bản quản sách vở gọi là Tàng Kinh Các, quy mô của Giang Thành thư viện tuy kém bốn thư viện hàng đầu nhưng sách ở đây cũng rất phong phú, bao giồm hơn bảy ngàn cuốn sách.

"Chủ yếu ta cũng bởi vì đống sách của Giang Thành thư viện mới tới đấy."

Nhân lúc người dẫn đường khi nãy chuyện với học sinh trông coi Tàng Kinh Các, Triệu sư gia nháy mắt với Phó Vân thầm.

Sách được giữ trong thư viện đến từ bốn nguồn: Triều đình cấp, học giả nổi tiếng của địa phương quyên tặng, thư viện tự mua và thư viện tự in ấn.

Từ khi Khương Bá Xuân đảm nhiệm vị trí sơn trưởng của Giang Thành thư viện, ông ta chỉ đưa cả gia đình tới phủ Võ Xương mà còn hiến cho thư viện toàn bộ sách vở mà mấy đời Khương gia tích cóp được, trong đó có vài cuốn Triệu sư gia muốn đọc nhiều năm mà sao tìm được. Nghe sách của Khương gia đều được chuyển tới Tàng Kinh Các của thư viện để cất giữ vào bảo quản, Triệu sư gia lập tức đồng ý lời mời của Khương Bá Xuân.

Phó Vân mỉm cười, mục đích của nàng cũng chẳng khác Triệu sư gia là mấy.

Nàng tham gia khoa cử, điều hấp dẫn nhất của thư viện đối với nàng chính là ở đây, nàng có thể tự do học tập mà lo dòm ngó của người đời, tận hưởng bầu khí học tập tuyệt vời và cơ số sách vở phong phú. Bề ngoài, kho sách của thư viện mở cửa cho tất cả mọi người, người bên ngoài cũng có thể mượn đọc tự do nhưng thực ra lại có hạn chế nghiêm ngặt, chỉ có giáo thụ, học sinh trong thư viện và những cử nhân có nguyên quán ở nơi này mới có thể mượn sách ở Tàng Kinh Các.

...

Theo quy củ của thư viện, hằng tháng cứ tới ngày , ba, sáu, tám, sơn trưởng đích thân giảng bài. Hôm nay vừa hay là mùng sáu, sơn trưởng Khương Bá Xuân đứng lớp ở khu phòng học phía đông, giảng cho các học sinh vỡ lòng về "Khổng Tử gia ngữ".

Khu phía bắc là nơi ở của sơn trưởng, phía nam là ký túc xá học sinh, phía đông là phòng học nơi học sinh hằng ngày học tập, phía tây là sân hiến tế, có tượng Khổng Tử và các bậc tiên hiền.

Tiếng đọc sách lanh lảnh xuyên qua tấm bình phong vọng vào tai bọn họ, người dẫn đường dẫn Triệu sư gia và Phó Vân qua hành lang dài về phía khu nhà phía nam, mỉm cười giới thiệu: "Thư viện cũng tổ chức chiêu sinh, mỗi khóa gồm trăm học sinh, ba mươi người là chính khóa sinh, bảy mươi người là phụ khóa sinh."

Chính khóa sinh, đọc sao hiểu vậy, là những học sinh vượt qua kì thi chính thức của thư viện để nhập học. Còn phụ khóa sinh bao gồm những học sinh đạt được kết quả tốt lắm trong kì thi tuyển chọn của thư viện, thứ tự thấp hơn học sinh chính khóa sinh chút, ngoài ra còn có cả những trường hợp đặc biệt là do các gia đình quan lại hoặc những nhà giàu có đưa con em tới thư viện, dù sao thư viện cũng khó từ chối các trường hợp này. Chính khóa sinh và phụ khóa sinh khác biệt về nơi ở nhưng hằng ngày vẫn học cùng nhau, chính khóa sinh nào trốn học nhiều, kết quả học tập duy trì được vị trí dẫn đầu có thể bị đánh tụt xuống thành phụ khóa sinh. Tương tự như thế, những học sinh vốn là phụ khóa sinh nhưng học hành chăm chỉ, đạt được kết quả tốt cũng có thể được nâng lên thành chính khóa sinh.

Thư viện trong cả nước chiêu sinh đáng ra đều noi theo lời của thánh nhân "giáo dục phân nòi giống", có tiêu chuẩn ngặt nghèo về xuất thân, hộ tịch, chỉ cần có chí học hành phân biệt giàu nghèo, quê quán, đều có thể nhập học. Nhưng nếu như thế đám học sinh tụ tập hết về bốn thư viện hàng đầu rồi, còn ai muốn ở lại chốn quê nhà học hành gì nữa? Thư viện tuyên bố với bên ngoài là có tiêu chuẩn gì nhưng thực tế chỉ đặt ra tiêu chuẩn mà mà tiêu chuẩn này còn rất cao là đằng khác, đầu tiên nhất thiết phải tham gia kỳ tuyển chọn, sau đó phải gặp mặt các thầy dạy trong thư viện để họ xác định xem học sinh có tôn sư trọng đạo hay , lễ nghi có tốt hay , nhân phẩm có đáng tin tưởng hay , gia thế có vết nhơ gì hay mới có quyết định trúng tuyển.

như thế, những thư viện ít tiếng tăm đa phần thiên về việc tuyển học sinh bản địa, chỉ có những thư viện có tiếng như Bạch Lộc Động thư viện, Nhạc Lộc thư viện mới có thể kén chọn, thậm chí còn đưa ra cầu chỉ có cử nhân mới có thể nhập học.

Giang Thành thư viện tuy được xây dựng nhiều năm nhưng đến nay vẫn chưa sản sinh ra nhà nho nào danh tiếng lừng lẫy, dám lên mặt, đặt ra quá nhiều tiêu chuẩn để tuyển chọn học sinh, những người vượt qua kì thi, gia thế trong sạch là có thể vào học.

Học sinh trong thư viện chia làm hai loại, loại là học sinh học vỡ lòng, tuổi tác phần lớn dưới mười ba tuổi. Loại thứ hai là những học sinh lớn hơn, chuyên tâm chuẩn bị cho kì thi, loại học sinh này có tuổi từ mười bảy, mười tám tới tận hai ba mươi tuổi. Hai loại học sinh này đều được phân thành chính khóa sinh và phụ khóa sinh.

"Thưa thầy, bao giờ mới đến kì thi nhập học?"

Phó Vân hỏi Triệu sư gia.

Triệu sư gia bật cười đắc ý, khoe khoang, "Ta nhận lời mời của Khương sơn trưởng tới đây làm chủ giảng, sao có thể lấy được ưu đãi gì? Ngươi cần thi vẫn có thể nhập học bình thường."

Phó Vân hơi nhíu mày, "Cần gì phải để thầy phải thiếu nhân tình của người ta như thế, nếu thư viện tuyển chọn rộng rãi đề thi chắc hẳn cũng khó, con dành thời gian chuẩn bị trước, chưa chắc thi được."

Triệu sư gia bất ngờ nhưng cũng mỉm cười: " ra cũng phải nhân tình gì, mỗi chủ giảng của thư viện đều có thể đề cử người là con cháu trong nhà tới nhập học, sau năm nếu thi qua bị đuổi học giữa chừng. Mấy đứa cháu trong tộc của ta có nhiều cách lắm, cần nhờ đến ta, ngươi là học sinh của ta, suất này cho ngươi là được, dùng cũng lãng phí mà!"

Qua khóe mắt, Phó Vân thấy người dẫn đường phía trước dường như chậm lại, nàng mỉm cười, hơi cao giọng hơn chút: "Con vẫn muốn khiến thầy phải lo lắng, kì thi nhập học khó gì? Con muốn thử lần, nếu như thi được tới lúc đó lại mặt dày mày dạn nhờ thầy giúp đỡ sau."

Triệu sư gia cũng hiểu ý, quay đầu sang nhăn mặt trêu nàng, khẽ ho khan, trả lời: "Cũng được, nửa tháng nữa là tới kì thi nhập học, đợi ngươi thi xong, có kết quả tính sau vậy."

Hai người hề cố gắng kiềm chế lượng nên người trông có vẻ như là quản nghe được rành mạch nhưng sắc mặt từ đầu đến cuối vẫn thay đổi, ánh mắt nhìn thẳng phía trước, hề liếc nhìn hai thầy trò chút nào. Tới trước khu phía nam, người nọ chỉ vào trong viện trống, cười : "Đây là nơi ở của học sinh mới sắp tới nhập học."

Người nọ nhìn Phó Vân lát, cười ôn hòa với nàng, vẫy tay ra hiệu cho người làm công chuyên dọn dẹp gần đó rồi chắp tay xin lỗi Triệu sư gia, bảo người nọ dẫn Triệu sư gia tới chỗ ở mới của ông ở khu phía bắc.

Thư viện nhiều quy củ, học sinh thể ra vào khu phía bắc, người trẻ tuổi trông như quản này là học trưởng do Khương Bá Xuân chọn ra, thường gọi là đường trưởng, thường ngày chuyên giám sát học sinh, bản thân người này cũng là học sinh nên chỉ có thể dẫn Triệu sư gia tới đây.

Triệu sư gia vỗ vai đường trưởng, : "Đứa cháu trai [2] này của ta đành để ở đây với ngươi vậy!" rồi theo người kia.

[1] Nguyên văn là đại ngoại sinh, nghĩa là cháu trai lớn nhất gọi Triệu sư gia là cậu, cái này tiếng Việt biết để thế nào

...

Phó Vân rất muốn trừng mắt lườm ông ta cái nhưng phải kiềm chế lại, nàng trở thành cháu trai của Triệu sư gia từ bao giờ thế?

Học trưởng dõi mắt nhìn theo Triệu sư gia dọc hành lang, rồi quay lại tự giới thiệu bản thân, họ Trần tên Quỳ, năm nay hai mươi hai tuổi, đỗ tú tài, tuổi trẻ tài cao, hào hoa phong nhã, lúc chuyện môi vẫn vương nụ cười, có thể thấy là người ôn hòa, còn nhiệt tình giới thiệu phong cảnh trong thư viện cho Phó Vân .

Khu nhà phía nam tường trắng ngói đen, gồm hơn trăm gia, nửa tây thông ra sơn cốc sau núi, là nơi ở của phụ khóa sinh, nửa đông gần khu phòng học phía đông, là nơi ở của chính khóa sinh. Phòng ốc tuy hơi cũ nhưng rất sạch , trong viện rợp bóng cây cổ thụ, ngoài ra còn trồng nhiều loại hoa cỏ đan xen.

Trần Quỳ chỉ về phía dãy nhà vừa rồi, cười : "Năm nay học sinh mới nhập học may mắn, ta còn nhớ ngày ta mới vào học, bốn người ở viện, năm nay Lý đại nhân vừa nhậm chức đồng tri quyên góp xây dựng thêm dãy nhà mới, thành ra có thêm phòng, năm nay học sinh mới hai người viện, thoải mái yên tĩnh hơn."

Phó Vân mỉm cười , thể thái độ khiêm tốn kính cẩn, yên lặng lắng nghe Trần Quỳ giảng giải.

Nàng sợ Trần Quỳ biết nàng có Triệu sư gia giúp đỡ, chuyện này cũng chẳng có gì đáng xấu hổ, dù sao nữa nàng cũng đâu thèm để ý tới cái nhìn của những học sinh khác. Trần Quỳ có thể trở nên nổi bật giữa hơn trăm học sinh, trở thành học trưởng, tài năng nhất định tệ, hơn nữa chắc chắn phải giỏi giao tiếp, được lòng cả thầy dạy lẫn học sinh trong trường, những học sinh như vậy đa phần là những người thông minh, hiểu đời. Nàng thể điểm khác biệt của bản thân, Trần Quỳ ắt có ấn tượng sâu sắc về nàng, về sau dù giúp đỡ nàng cũng dám tùy tiện bắt nạt nàng.

...

Triệu sư gia đưa Phó Vân tới Giang Thành sư viện vốn là định đưa nàng bái kiến Khương Bá Xuân nhưng nghe nàng muốn tham gia kì thi nhập học như các học sinh khác liền đổi ý luôn.

ra từ khu phía bắc, ông ta lời cảm ơn Trần Quỳ vì giúp đỡ, rồi bảo Phó Vân theo mình, "Gặp Lão Khương rồi, nếu ngươi gặp ông ta ta cũng chẳng có gì để với ông ta cả. Chúng ta về nhà chuẩn bị cho kì thi ."

Trần Quỳ mới được mấy bước nghe thấy hai chữ "Lão Khương", mặt bỗng cứng đờ, trong lòng có dự cảm tốt.

Thầy chủ giảng mới tới này... hình như nghiêm túc lắm...

hơi thất thần, nhận ra mình nghe Triệu sư gia xong liền vô thức gắn sợi dây liên tưởng giữa vị sơn trưởng thận trọng, nghiêm túc, cổ hủ và gừng già gừng non gì đó, vội vã lắc đầu như thể cố hất hai chữ "củ gừng" ra khỏi đầu. [3]

[3] Khương, chỉ họ Khương và khương nghĩa là gừng là cùng chữ. Triệu sư gia gọi Khương sơn trưởng là Lão Khương, theo kiểu bạn bè, nghiêm túc, thực ra trong trường ai gọi thế cả. Lão khương còn có nghĩa là gừng già.

lát sau, hiểu sao đầu óc vẫn toàn gừng, khẽ cắn môi, vội vàng ra khỏi chỗ thị phi đó.

...

Phó Vân theo Triệu sư gia ra khỏi Giang Thành thư viện. Đám tôi tớ dẫn hai con lừa ra đón, thư viện ngay gần Trường Xuân Quan, cũng có đoạn đường dốc, cưỡi lừa là tiện nhất.

Vương thúc bế Phó Vân lên lưng lừa, vừa mới nâng roi lên nghe thấy bên cạnh vang lên tiếng gọi vừa ngạc nhiên vừa vui vẻ, thiếu niên trắng trẻo mặc áo gấm nhấc rèm ra khỏi kiệu, rảo bước về phía bọn họ, "Ngươi cũng là học sinh ở Giang Thành thư viện sao?"


Tác giả có lời muốn :

Những từ như giáo thụ, trợ giáo, tiến sĩ, học trưởng, giảng sư...v.v... có từ thời xưa, chỉ là ý nghĩa hơi khác so với nghĩa thường dùng tại. (Đa phần editor giữ lại vì lắm từ quá, tiếng Việt có)

Ví dụ như học trưởng phải là học sinh khóa mà là học sinh được chọn để giám sát các học sinh khác, giải đáp thắc mắc cho các học sinh khác, vị trí này do học sinh có tài năng xuất chúng đảm nhiệm.

Những miêu tả về thư viện trong truyện có phần tham khảo trong lịch sử nhưng hoàn toàn giống, phần do tác giả tưởng tượng ra.

Chương 58: Ôn thi

Ánh mắt Phó Vân lướt qua khuôn mặt thiếu niên áo gấm liền nhớ tới năm mươi lượng đêm hội đèn lồng.

Quyển sách về đố đèn nàng vẫn chưa chép xong, nhà họ Dương ở bến tàu thực ra phái người tới nhà hỏi mấy lần, nhưng họ cũng dám thúc giục, mỗi lần tới nhà đều mang theo nhiều quà cáp, khéo léo dò hỏi tiến độ, thái độ thậm chí còn có chút cung kính, sợ sệt. Phó tứ lão gia cũng lấy làm lạ, lần nào gặp tôi tớ của Dương gia cũng được người ta săn đón nên hơi băn khoăn, về nhà lựa lời khuyên Phó Vân : "Tiểu quan nhân kia xuất thân phú quý mà lại lấy thế áp người như thế cũng là hiếm có, tỷ nhi à, tôi tớ nhà người ta còn đối xử với con cung kính như thế, con bớt chút thời gian chép lại mấy câu đố đèn đó cho họ mang , như vậy cho yên tâm, dù sao cũng là năm mươi lượng bạc!"

Đố đèn chỉ là trò tiêu khiển lúc rảnh rỗi của đám văn nhân, có rất ít người nghiêm túc nghiên cứu. Những câu đố này nhiều câu rất phức tạp, lấy nguồn rất rộng, bất cứ người nào, vật nào đời cũng có thể lấy ra làm câu đố, mỗi chữ mỗi câu đều có thể trở thành cái bẫy, nếu biết điểm mấu chốt ngay cả những người học thức uyên bác nhất cũng có thể nghĩ mãi ra đáp án của câu đố đơn giản. Phó Vân từng sưu tầm những câu đố đèn từ cổ chí kim nên trong hội đèn lồng mới có thể trả lời lưu loát như thế, ngay cả Tô Đồng cũng theo kịp nàng.

Chép lại lần nữa khó, cái khó là phân loại những câu đố này theo thời gian và tác giả, vì thế nàng tìm đọc rất nhiều sách cổ, sách của Phó Vân Chương cũng sắp bị nàng lật rách đến nơi.

Tới giờ nàng mới hoàn thành hơn nửa.

...

Dương Bình Trung lại căn bản đề cập tới quyển sách về đố đèn kia, mặt mày hưng phấn, chiếc quạt trong tay cũng quạt mạnh hơn, cười : "Năm nay ta cũng nhập học, lo lạ nước lạ cái, may quá gặp được ngươi. Đúng rồi, ngươi ở viện nào ở khu nhà phía nam thế?"

Phó Vân thấy có vẻ rất mong chờ được bắt chuyện với mình như thế hơi cau mày, đứng xuống chào hỏi : "Ta theo thầy tới bái kiến trưởng bối, vẫn chưa nhập học."

Bên kia Triệu sư gia thấy nàng bị người khác giữ lại nhưng cũng lại gần, cũng chẳng thúc giục nàng, còn đứng bên cạnh quan sát cách đầy hứng thú, khóe miệng cong lên.

Nàng thầm liếc xéo Triệu sư gia, Triệu sư gia giống y Phó Vân Chương, cảm thấy nàng hòa đồng, muốn nàng làm quen với những người cùng lứa tuổi, cần biết người đó là nam hay nữ.

Dương Bình Trung dường như ý thức được lãnh đạm của Phó Vân , tiến lên hai bước, kìm được nắm lấy tay nàng, "Hẹn trước cũng chẳng bằng tình cờ gặp gỡ, bây giờ ngươi chuẩn bị về phủ Võ Xương phải ? Hay để hôm nay ta làm chủ nhà , đưa ngươi dạo vòng được ? Hoàng Hạc Lâu tựa lan can ngắm cảnh thế nào? Ta sai người chuẩn bị tiệc rượu..."

vẫy tay, tôi tớ đứng cách đó xa vội vàng khom người chạy tới, nghe sai bảo, vâng vâng dạ dạ.

Phó Vân mặt đổi sắc tránh khỏi tay Dương Bình Trung, khóe miệng nhếch lên, nàng mới mấy tuổi chứ, chuẩn bị tiệc rượu cái gì chứ?

"Đa tạ thịnh tình của Dương huynh, nếu ta có thể trúng tuyển nhập học, sau này còn nhiều cơ hội gặp mặt." Nàng nhìn sang Triệu sư gia, nheo nheo mắt.

Triệu sư gia rùng mình, dám đùa với nàng nữa, nhận chiếc roi lão bộc vừa tới, nhàng quất vào con lừa ông ta còn cưỡi, cười hơ hớ: "Vân ca nhi, thôi!"

Phó Vân cười với Dương Bình Trung rồi lời cáo từ rời .

Trong đáy mắt Dương Bình Trung lên chút thất vọng nhưng cũng dám ép nàng ở lại, ngơ ngẩn đứng nhìn theo bóng nàng. Đám tôi tớ mắt dính chặt xuống đất, đứng như tượng gỗ, quy củ đứng bên cạnh.

lúc lâu sau, Dương Bình Trung mới thoát khỏi ủ ê, phe phẩy chiếc quạt, cười : "Ta và Phó tiểu tướng công đúng là có duyên, ngờ lại tới phủ Võ Xương... Về sau còn nhiều cơ hội gặp mặt..."

lẩm bẩm, liếc sang tôi tớ đứng phía sau, khẽ : " hỏi xem Phó tiểu tướng công ở viện nào, chuyển sang ở cùng viện với ta."

Gã tôi tớ khom lưng : "Thiếu gia, Chung tướng công sợ ngài quen ở chung phòng mới người khác nên thông báo với thư viện trai trường (gần như người quản lý ký túc xá), ngài ở mình viện..."

Dương Bình Trung cau mày, xoay người lại, chiếc quạt trong tay gõ cạch cái vào đầu tên tôi tớ nọ, "Bảo ngươi làm gì làm , ta muốn ở cùng viện với ai cùng viện với người đó."

Gã tôi tớ dám cãi lại nữa, vội vàng trả lời: "Thiếu gia, Phó tiểu tướng công vẫn chưa nhập học... Mà cậu ta có thi qua kì kiểm tra hay còn chưa biết, tại trai trường cũng biết cậu ta ở phòng nào..."

Dương Bình Trung hừ tiếng khinh thường, "Ta muốn thi được phải thi được."

Gã tôi tớ hiểu ý, dám nhiều lời nữa, thưa: "Tiểu nhân hiểu rồi ạ."

...

Trở lại phố Cống Viện, quản nghe thấy tiếng chuyện bên ngoài vội vàng chạy ra đón: "Thiếu gia, thiếu gia trở về rồi! Người Triệu gia vừa mới tới, thái thái sốt ruột chờ thiếu gia về!"

Triệu Kỳ và Triệu Thúc Uyển tới phủ Võ Xương, hỏi được địa chỉ của Phó Vân liền đến thẳng đây. Phó Vân theo Triệu sư gia ra ngoài, Hàn thị chỉ có thể cắn răng làm tròn vai trò thái thái để tiếp đón hai em họ, Phó Vân Khải cũng phải ra tiếp khách.

Hàn thị biết chữ, cũng chỉ quen chuyện với chị em dâu như Phó tam thẩm, đến chuyện với người thích phô trương như Lư thị cũng thấy ngại ngần, làm sao có thể thoải mái tiếp đãi người văn nhã lịch như thiếu gia và tiểu thư Triệu gia được. Mới được nửa canh giờ, tóc bà như bạc thêm mấy sợi rồi.

Nghe tôi tớ thông bẩm Triệu sư gia và thiếu gia trở về, bà vui vẻ ra mặt, suýt nữa nhảy cẫng lên trước mặt Triệu Kỳ và Triệu Thúc Uyển, cười : "Báo cho thiếu gia tiếng, thiếu gia và tiểu thư Triệu gia chờ!"

Triệu Kỳ mỉm cười .

Triệu Thúc Uyển bĩu môi, thầm nghĩ, Hàn thị quê mùa, Phó Vân Khải tính như trẻ con, cái nhà này đúng toàn những người hiểu lễ nghĩa.

Nàng ta bưng ly sứ thanh hoa, nhấp ngum trà. Nghe thấy ngoài cửa vọng vào tiếng bước chân và tiếng chuyện của đám tôi tới, mí mắt hơi nhướn lên, lơ đãng liếc ra ngoài.

Nhìn xung quanh lát, cuối cùng cũng thấy thiếu niên cạnh tam gia gia, bàn tay nâng chén trà của nàng bỗng khựng lại ngẩn người.

Thiếu niên theo Triệu sư gia vào chính đường, chào hỏi Triệu Kỳ.

Người này dáng người mảnh khảnh, khuôn mặt thanh tú, đôi mắt vừa trong vừa sáng, đôi mày tuấn tú văn nhã, người mặc áo bào cổ tròn bằng lụa xuân la màu lục, dáng người thẳng tắp, cử chỉ đầy khí độ, tuy tuổi còn nhưng điệu bộ toát ra vẻ ưu nhã, khiến người khác chẳng thể coi thường.

Mặt Triệu Thúc Uyển nóng bừng, khẽ cắn môi. "Y" chính là trai của Phó Vân , Đan Ánh công tử? Đúng là tuổi cũng lớn... Trời xui đất khiến thế nào mình hỏi cầm bài vở của "y" , "y" có tức giận lắm nhỉ...

Nàng lo lắng hoảng hốt, nghe Triệu Kỳ vừa gọi nàng mấy lần, vẫn bưng ly trà ngẩn người.

Triệu Kỳ xấu hổ, tươi cười với Phó Vân , "Tiểu muội còn tuổi, người lớn trong nhà thường cưng chiều nên có chỗ thất lễ, mong Phó tiểu tướng công đừng trách. Ta thay mặt tiểu muội xin lỗi Phó tiểu tướng công."

Dứt lời, quay sang liếc Triệu Thúc Uyển cái, "Uyển tỷ nhi, mau lại đây nhận lỗi với Phó tiểu tướng công ."

Phó Vân khẽ trả lời: " sao, lệnh muội lớn tuổi hơn ta, dám nhận lễ."

Triệu Kỳ ngạc nhiên, quan sát từ đầu đến chân Phó Vân , đánh giá chút, thấy "y" cao dong dỏng, khí độ bình tĩnh, thận trọng, còn tưởng rằng "y" lớn hơn Triệu Thúc Uyển, hóa ra còn tuổi hơn Triệu Thúc Uyển!

Câu " dám nhận lễ" này ràng là châm chọc Triệu Thúc Uyển lớn tuổi hơn "y" mà lại tùy hứng thất lễ, nhân dịp "y" ở nhà mà lấy trộm văn chương của "y", tuy rằng đồ vật là do Phó Dung lấy ra, Triệu Thúc Uyển cũng biết nhưng như thế là quá kiêu căng lỗ mãng. Nghĩ sâu hơn chút, Phó Vân có phải cũng nhân tiện châm chọc luôn ? Bài vở kia là do Triệu Thúc Uyển lấy nhưng người cố ý truyền bài văn phản đòn Triệu sư gia kia ra ngoài chính là con cháu Triệu gia bọn họ.

Triệu Kỳ đơ ra, vốn tưởng rằng em họ chủ động nhận sai, tên nhóc chưa thành danh xuất thân chốn hương dã như Phó Vân chắc chỉ có thể đưa đẩy cho qua việc này. Hơn nữa, Triệu sư gia nhận "y" và em "y" làm học sinh, "y" còn kiêu ngạo, làm mình mất mặt ngay trước mặt Triệu sư gia?

Bỗng ly trà chạm vào bàn gỗ cách tiếng phá vỡ im lặng trong chính đường, Triệu Thúc Uyển mặt đỏ bừng, tay chân luống cuống đặt lại chiếc ly bàn cho ngay ngắn, ho khan tiếng, đứng dậy hành lễ xin lỗi Phó Vân .

Triệu Kỳ ngoài miệng xin lỗi nhưng ánh mắt lại lơ đãng, có thành ý nên Phó Vân chẳng thèm giữ mặt mũi cho , tới khi Triệu Thúc Uyển lên tiếng, nàng chấp nhặt nữa, đưa tay đáp lễ.

Triệu Thúc Uyển hơi chần chừ chút rồi : " biết lệnh muội có ở đây ? thể trực tiếp lời tạ lỗi với nàng, ta cũng khó an lòng."

Nhờ những sắp xếp của Phó Vân , hai thân phận ngũ tiểu thư Phó gia và Phó Vân hoàn toàn tách biệt, ngũ tiểu thư Phó gia tu hành ở Trường Xuân Quan, Phó Vân bái Triệu sư gia làm thầy, nhập học ở Giang Thành thư viện. Ngay cả tôi tớ Phó gia và tiểu nhị ở cửa hàng cũng cho rằng Phó tứ lão gia lại nhận nuôi đứa trẻ nữa.

Phó Vân trả lời: "Sức khỏe xá muội tốt, Trương đạo trưởng tốt nhất muội ấy nên gặp người lạ, xin thứ cho."

Triệu Thúc Uyển áy náy: "Vậy làm ơn chuyển lời tới lệnh muội, ta cũng chỉ là vô tình, may mắn thay là tạo ra sau lầm lớn, mong nàng tha thứ cho."

Phó Vân mỉm cười im lặng.

chuyện lát, Triệu sư gia đòi đưa hai đứa trẻ nhà mình về, Hàn thị mời Triệu sư gia ở lại dùng bữa, ông ta xua tay, "Bữa này cứ để đó , lần sau ta lại tới ăn."

Trước khi , Triệu Kỳ nhìn thẳng vào Phó Vân , mỉm cười : "Nửa tháng sau Giang Thành thư viện mở kì thi nhập học, mong có thể được thấy tiểu tướng công thể tài năng lần nữa."

Phó Vân cũng đáp lại bằng nụ cười, đáp: "Đương nhiên ta cố hết sức."

...

Tiễn hai em Triệu gia ra về, Hàn thị thở phào hơi, cười : "Mẹ thấy tiểu thư Triệu gia rất lịch nhã nhặn, giống kiểu người chưa được cho phép lấy đồ của người khác."

Phó Vân Khải trừng mắt, "Lấy lấy rồi, giống nữa cũng là nàng ta lấy!"

Phó Vân bảo thư đồng lấy kẹo hạt thông, bánh sơn tra Tô Châu và kẹo mè xửng Phúc Kiến khi nãy mua đường đưa cho Hàn thị, Phó Vân Khải nhìn thấy cũng cười ngoác miệng.

Kinh sư nhiều nhà quyền quý, cũng có lắm kẻ ăn chơi đàng điếm. Nhưng những kẻ ăn chơi đàng điếm kia cũng là công tử thế gia, chọn bừa tên chơi bời lêu lổng, hở tý là gây chuyện thị phi, bị người lớn trong nhà tức giận cầm gậy đuổi đánh, thậm chí là coi thường mạng người, cưỡng đoạt dân nữ, việc ác nào làm nào đó, đặt vào trong những bữa tiệc quan trọng hoặc bái kiến họ hàng thân thích đảm bảo người này vẫn lễ nghĩa chu toàn. Những quy củ đó họ được học từ , làm sao có thể hiểu đạo lý đối nhân xử thế. Triệu Thúc Uyển dù sao cũng là tiểu thư nhà quyền quý, từ được dạy từng chút , quy củ lễ nghĩa ăn vào trong xương trong máu nàng ta, bình thường tham dự yến tiệc hoặc ra ngoại thành dạo chơi với những thế gia khác, nàng ta bao giờ thất lễ.

Nàng ta tùy ý làm bậy ở Phó gia như thế chẳng qua là bởi nàng ta coi Phó gia ra gì thôi. Cũng giống như những kẻ ăn chơi đàng điếm kia, trước mặt những vương công quý tộc hoặc người lớn có thân phận cao, bọn họ là những đứa trẻ ngoan ngoãn kính cẩn, hiểu chuyện nhất. Trước mặt dân chúng bình thường yếu ớt có tiếng , họ lại như khoác lên mình tấm da khác, trở thành con cháu nhà giàu ngang ngược kiêu ngạo.

Triệu sư gia vội vàng tuyên bố thân phận học sinh của nàng, cảnh cáo con cháu Triệu gia rằng ai dám bắt nạt học sinh của ông ta chẳng khác gì tát vào mặt ông ta, Triệu Thúc Uyển dù cam lòng tới đâu chăng nữa cũng chỉ còn cách thay đổi thái độ với Phó gia. Vậy nên Hàn thị mới thấy Triệu Thúc Uyển dịu dàng dễ gần, lịch nhã nhặn.

Thấy Phó Vân nhìn mình có vẻ khen ngợi, Phó Vân Khải vui sướng, từ đầu đến chân như có làn sóng tự hào chạy qua, mắt vẫn nhìn chằm chằm bao giấy dầu Hàn thị mở ra, kiềm chế được cơn thèm, lên tiếng làm nũng: " lâu ăn kẹo mè xửng rồi."

Hàn thị a tiếng, đặt bao kẹo mạch nha vào tay , "Khải ca nhi thích ăn cái này à? Cho con hết!"

Phó Vân Khải nghiêng đầu, nhìn về phía Phó Vân đầy trông đợi.

Phó Vân hơi trầm mặc, nàng chỉ nhớ mua đồ ăn Hàn thị thích mà lại lại quên mua cho Phó Vân Khải.

"Kì thi nhập học của Giang Thành thư viện sắp tới, huynh chuẩn bị đến đâu rồi?"

Nàng đổi sang đề tài khác.

Phó Vân Khải ngơ ngác, hỏi lại: "Chuẩn bị cái gì cơ?"

"Giang Thành thư viện mỗi năm chỉ nhận ba mươi suất chính khóa sinh, bảy mươi suất phụ khóa sinh. Huynh muốn vào thư viện học hành phải thi qua kì thi trước ."

Phó Vân Khải cười ha hả : " tỷ nhi, muội cần lo cho huynh, tứ thúc chuẩn bị xong rồi!"

Phó Vân dở khóc dở cười.

Thảo nào Phó tứ lão gia chưa bao giờ nhắc tới chuyện thi cử, hóa ra ông cũng nghĩ Phó Vân Khải và Phó Vân Thái có thể thi vào thư viện được, nên nhờ người mua hai suất từ trước, Phó Vân Khải nhập học theo diện phụ khóa sinh. Nửa số học sinh phụ khóa sinh là nhập học bằng cách này, thư viện nhận lễ vật nhập học, cũng thu tiền ăn ở, mỗi tháng còn phát tiền đèn sách, hoa hồng (chú thích của tác giả ở cuối chương), tiền mà châu học chuyển cho hằng năm căn bản đáp ứng được. Để duy trì việc dạy học, hiến tế ở văn miếu, lương bổng cho giáo viên, trợ cấp cho học sinh, thư viện còn nhận thêm những khoản quyên góp của những nhà giàu có trong vùng.

Nếu biết trước Phó tứ lão phải tốn khoản tiền lớn như thế, đáng lẽ ra phải nhờ Triệu sư gia giúp đỡ rồi sau đó lấy khoản tiền kia biếu Triệu sư gia, được lợi cũng là người nhà mình được lợi.

Phó Vân Khải biết Phó Vân nghĩ gì, thấy nàng lặng im , nghĩ ngợi lúc, suy đoán rằng nàng khó xử chuyện gì, bèn tỏ ra thông minh, sốt sắng giúp nàng giải quyết nỗi băn khoăn, thầm: " tỷ nhi, muội đừng sợ, Thái ca nhi phải bị nãi nãi bắt về tới được hay sao? Vừa hay, suất của đệ ấy có thể để dành cho muội, thế là muội cũng có thể nhập học thư viện rồi!"

Phó Vân lườm cái, sao lại nghĩ ra cái ý tưởng hợp lý thế biết?

"Nửa tháng sau là đến kì thi, muội tập trung ôn thi, huynh cũng thế. Bắt đầu từ ngày mai, muội dậy lúc nào huynh cũng phải dậy lúc ấy, muội chưa nghỉ ngơi huynh cũng được lười biếng."

Phó Vân Khải há hốc mồm, ngơ ngác nhìn Phó Vân .

...

Khi đọc sách, đầu tiên đọc "Luận ngữ", "Mạnh Tử", sau đó là "Đại Học", "Trung Dung", đọc hết Tứ thư rồi chuyển sang "Kinh Thi", "Thượng Thư, "Lễ Ký", "Chu Dịch", "Xuân Thu".

Thuộc được Tứ thư, có thể bắt đầu học làm văn, văn bát cổ bắt đầu từ việc viết hai ba câu "phá đề", đây là nguyên tắc thể thay đổi nên nhất thiết phải luyện tập phá đề cho tốt, sau đó tới thừa đề, nguyên đề, tiểu giảng, viết chính văn cần có các vế đối ngẫu, luyện dần cho tới khi có thể viết ra bài văn bảy tám trăm chữ hoàn chỉnh.

Người lớn trong nhà hỏi thăm tình hình học tập của con hỏi hỏi luôn học làm văn đến phần nào rồi, nếu trả lời là có thể phá đề có nghĩa là thuộc làu Tứ thư, nếu trả là lời là có thể viết được bài văn bát cổ hoàn chỉnh có nghĩa là qua giai đoạn học vỡ lòng để trở thành tú tài. Ở những địa phương như huyện Hoàng Châu, người đạt tới trình độ này là có thể thi được rồi.

Phó Vân Khải vừa mới bắt đầu học phá đề và phần trước tiểu giảng, vẫn chưa viết được bài văn giải đề hoàn chỉnh.

Phó Vân kêu học quá chậm, bắt ôn tập Tứ thư hai lần, cầu đọc thuộc lòng nội dụng trong đó, phát ra tuy vẫn còn ngắc ngứ nhưng cũng học thuộc toàn bộ, coi như có gốc.

Nàng hỏi Triệu sư gia về nội dung thi khóa trước của Giang Thành thư viện, đề thi tuyển sinh nên cơ bản khó, chỉ cần đọc thuộc lòng Tứ thư là có thể thi được.

Phó Vân Khải to gan ra điều kiện với nàng: " tỷ nhi, nếu thi khó huynh cần phải học hành vất vả như thế nữa được ..."

Vốn biết tỷ nhi chăm học, ngờ ngày nào nàng cũng tuân theo thời gian biểu nghiêm ngặt, học hành và nghỉ ngơi đúng giờ, chểnh mảnh khắc nào! Buổi sáng giờ Mão phải thức dậy, ban đêm tới giờ Hợi mới được ngủ, dù nắng mưa gió bão gì cũng thay đổi, hoàn toàn có ngoại lệ nào hết!

Phó Vân Khải trước kia còn oán giận Tôn tiên sinh quá nghiêm khắc, nay ôn thi với Phó Vân , bị nàng giám sát mấy ngày, cảm thấy Tôn tiên sinh còn khoan dung hiền từ chán!

Trời còn chưa sáng, nàng sai nha hoàn xách tai nhấc ra khỏi chăn, sáng mùa thu sương mù dày đặc vẫn bắt đứng trong viện đọc thuộc lòng, đọc xong mới cho ăn sáng. Sau khi ăn xong nàng liền bắt vào thư phòng, giám sát ôn tập bài vở, dám lơ đãng, nàng tiếng đập chiếc thước tre xuống. Giờ ăn trưa mới có thể thở phào hơi nhưng nào dám vui mừng quá sớm, buổi chiều nàng kiểm tra bài vở học ngày hôm qua, nếu trả lời được, nàng cũng trách phạt , chỉ có ánh mắt lạnh lẽo của nàng quét qua người khiến run cầm cập, chỉ muốn tự đào hố rồi chôn mình xuống đó cho đỡ xấu hổ.

Phó Vân Khải bắt đầu hâm mộ Phó Vân Thái bị giữ lại nhà, tỷ nhi còn khó đối phó hơn Tôn tiên sinh nhiều! Tôn tiên sinh đánh bọn họ, đau cũng chỉ là đau da thịt, bọn họ da dày, sao. Ánh mắt thất vọng lạnh lẽo của tỷ nhi mới là đáng sợ, bị ánh mắt ấy lướt qua còn thấy đau hơn bị thước đánh vào tay gấp mười lần, hơn nữa thước đánh đau cũng chỉ đau tay, bị tỷ nhi nhìn cả người đều bức bối, thực có cảm giác muốn cúi rạp xuống chân nàng xin tha.

"Cửu ca," Phó Vân vừa viết xong bài văn, đặt tờ giấy còn chưa khô mực sang bên, nhàng trả lời, "Tứ thúc chuẩn bị cho huynh suất phụ khóa sinh, đương nhiên huynh cần học hành vất vả như thế. Nhưng dù sao phụ khóa sinh làm sao chắc chắn như chính khóa sinh được, nếu như huynh có thể nằm trong ba mươi người đầu tiên, trở thành chính khóa sinh, tứ thúc và nãi nãi nhất định vui mừng, mấy họ trong tộc học đều hâm mộ huynh nữa đấy."

Ngữ điệu dịu dàng hơn ngày thường của nàng thành làm dịu lại những bất mãn trong lòng Phó Vân Khải, mở sách ra, tưởng tượng tới cảnh tượng ở Phó gia sau khi cái tin mình có thể tự mình thi được vào Giang Thành thư viện được đưa về huyện Hoàng Châu, cười ngớ ngẩn, "Huynh có thể nằm trong ba mươi người đứng đầu hả?"

Vụt tiếng, Phó Vân khẽ nhướn mi, lấy gậy trúc đập lên bàn , "Nếu như huynh chăm chỉ, có khi có lại được biết chừng."

...

Nửa tháng nhanh chóng trôi qua, dưới đốc thúc của Phó Vân , Phó Vân Khải ôn tập lại toàn bộ bài vở. kinh ngạc nhận ra những tri thức hỗn độn học thuộc trước kia nay trở nên có kết cấu, có trình tự. Như người vừa tỉnh mộng, trí óc như mở rộng, giữa mông lung bỗng tìm được hướng , tuy rằng vẫn còn rất nhiều điều chưa lý giải được nhưng cũng còn nhìn thấy sách là đầu váng mắt hoa như trước kia nữa.

cảm thán: " tỷ nhi, muội học nhanh như thế là do ngày nào cũng ôn tập tổng kết những điều học à?"

, muội học nhanh như vậy là vì có nền tảng từ kiếp trước.

Phó Vân lơ đãng trả lời: "Đấy là do nhị ca dạy tốt."

Phó Vân Khải liếc nàng cái, hừ tiếng, gì nữa.

...

đêm trước ngày thi, bỗng nhiên lại có người tới nhà.

người tự xưng là tôi tới của Dương gia đưa cho Phó Vân xấp giấy tràn ngập chữ, với nàng: "Thiếu gia nhà chúng ta có mấy chỗ còn chưa hiểu, muốn thỉnh giáo Phó thiếu gia chút."


Tác giả có lời muốn :

Đèn sách: cách đơn giản đây là sinh hoạt phí thư viện phát cho học sinh, học sinh ăn ở đều tốn tiền, thư viện còn cho ngươi tiền tiêu. Như vậy, tiền đèn sách của chính khóa sinh cao hơn phụ khóa sinh.

Hoa hồng: Khoản này tương tự học bổng, học sinh biểu tốt, khi thi xếp hạng cao có thưởng thêm gọi là hoa hồng.

Chương 59: Xin lỗi

Từ ngày tình cờ gặp nhau trước cổng thư viện, Dương Bình Trung biết Phó Vân thuê nhà ở phố Cống Viện tới nhà bái phỏng. Nếu phải Phó Vân bận ôn thi, rảnh tiếp chỉ mong ngày nào cũng có thể tới nhà nàng ăn nhờ bữa cơm.

"Thiếu gia vốn định đích thân tới đây nhưng vừa ra tới cửa lại gặp đại quan nhân nên bị bắt ra sân bóng..."

Gã tôi tớ vừa chỉ huy những người khác đưa quà vào trong viện vừa giải thích với nàng.

Dương đại quan nhân thời trẻ thích chơi xúc cúc, nhưng giờ tuổi lớn nên chơi được nữa. Ông ta già rồi nhưng vẫn dẻo dai, cam lòng ngồi nhà trêu chó, nghịch mèo, cho chim ăn. Gần đây ông ta cuối cùng tìm được sở thích mới, đó là chủy hoàn [1]. Chơi chủy hoàn cần phải chạy khắp sân như chơi xúc cúc, cần vận động quá nhiều nhưng vẫn có thể lưu thông khí huyết, thả lỏng tinh thần, các thái thái, phu nhân nhà giàu cũng có thể chơi đươc

[1] Xúc cúc là môn thể thao gần bóng đá. Chủy hoàn là môn thể thao dùng gậy đánh bóng, giống chơi golf.

Dương gia còn xây hẳn sân bóng để chơi chủy hoàn, mỗi khi Dương đại quan nhân rảnh rỗi thường bắt đứa con ăn ngồi chơi chủy hoàn với mình. Dương Bình Trung chán ngán, giờ nhìn thấy gậy đánh bóng phát mệt.

Phó Vân liếc mắt nhìn qua nội dung tờ giấy, mày hơi nhíu lại, liếc mắt nhìn gã tôi tớ của Dương gia cái.

Gã tôi tớ cười toe toét.

Phó Vân hỏi: "Thiếu gia nhà các ngươi bảo ngươi mang thứ này tới sao?"

Gã tôi tớ mặt hơi biến sắc, "Thiếu gia bảo tiểu nhân đưa cho Phó thiếu gia."

"Vậy phiền ngươi cầm về cho Dương thiếu gia, cả mấy thứ đồ trong viện cũng mang về luôn ."

Phó Vân đặt xấp giấy kia xuống, đứng dậy bảo quản tiễn khách rồi luôn.

Gã tôi tớ Dương gia hiểu có chuyện gì nhưng thấy "y" hơi tức giận nên dám nhiều, nhận lấy xấp giấy từ tay quản , cả đoàn người lại thất thểu kéo nhau về Dương gia.

Quản gia thấy bọn họ khi vui vẻ hào hứng là thế mà lúc về mặt mày ủ ê xám ngoét bèn tò mò hỏi han.

Gã tôi tớ kể lại chuyện tặng quà còn bị trả về, tự nhiên thấy tủi thân, hừ lạnh: "Phó tiểu tướng công kia nhìn có vẻ tuổi thế mà cứ thích làm to chuyện."

Quản gia nghe kể ngọn ngành xong cười lạnh: "Tự cho là thông minh lắm vào! Đáng đời! Thiếu gia bảo mày cứ mang đề thi sang đó thế à?"

Gã tôi tớ gật đầu, "Thiếu gia bảo cháu mang sang đó mà."

Quản gia mở miệng mà mãi nên lời, lúc sau mới nghiến răng khẽ mắng: "Thiếu gia chưa kết bạn với ai bao giờ... Mày cũng hiểu đạo lý đối nhân xử thế chắc? Trong cái đầu này của mày toàn là hồ nhão hay sao hả? Làm sao lại có người đưa thẳng đề thi cho người khác như thế hả? Mày còn biết là phải tìm người biết chữ sao ra bản rồi hẵng mang sang đó hay sao? giấy còn cả con dấu của thư viện đây này! Người đọc sách họ chú trọng cái gì mày cũng biết hay sao? Hùng hùng hổ hổ mang đề thi đưa cho Phó tiểu tướng công, người ta liếc qua cái là hiểu mày định làm cái trò quỷ gì rồi! Người ta lịch bảo mày mang về mày còn tủi thân nữa hả? Phó gia đánh cho mày trận, xem như người ta kiềm chế tốt lắm rồi đấy!"

Gã tôi tớ gục đầu xuống, lẩm bẩm, "Thiếu gia làm vậy chẳng phải là lo Phó tiểu tướng công thi đỗ hay sao!"

"Thi đỗ hay cần thiếu gia đích thân lo lắng chắc! Ta hỏi rồi, Phó tiểu tướng công là học sinh của Triệu lão tam, đương nhiên là chính khóa sinh, mà dù người ta có thi đỗ chăng nữa vẫn còn có Chung tướng công bên kia cơ mà! Lo chuyện bao đồng, tém tém lại, đừng có suốt ngày nghĩ ngợi lung tung! Rồi lại suốt ngày xúi giục thiếu gia làm bậy đấy!"

Quản gia mắng mắng nhưng giọng điệu cũng nghiêm khắc.

Gã tôi tớ cười hề hề, khoanh tay xin tha, "Cháu cũng sợ thiếu gia thất vọng mới suy nghĩ cho kỹ, nếu có lần sau, cháu nhất định hỏi ý kiến ông trước, ông tha cho cháu lần này mà."

Quản gia bật cười, phồng râu trợn mắt, đập đánh bốp vào đầu gã tôi tớ cái, "Những chuyện thiếu gia nghĩ tới, mày phải nghĩ tới! Thiếu gia vừa động lông mày, mày phải biết thiếu gia muốn cái gì rồi, cần chờ thiếu gia phải ra. Phó tiểu tướng công này ở dưới huyện lên, học sinh nghèo đều trọng thể diện, mày đắc tội người ta, lần sau gặp người ta nhớ xin lỗi cho tử tế đấy!"

Gã tôi tớ vỗ ngực đảm bảo: "Cháu hiểu rồi, cháu Phó gia xin lỗi, với Phó tiểu tướng công chuyện đưa đề là ý của cháu, có quan hệ gì với thiếu gia hết!"

Quản gia mỉm cười, lắc đầu, " được, dối hỏng chuyện, chuyện này vẫn nên để thiếu gia tự tốt hơn."

...

Nhân lúc cha mình còn trêu ghẹo những thị nữ xinh đẹp được gọi tới chơi chủy hoàn với ông ta, Dương Bình Trung vứt vợt đánh bóng sang bên, lén lút chạy ra khỏi sân bóng, nghe quản gia gã tôi tớ đưa đề thi sang cho Phó Vân bị đuổi về, mày nhíu lại, "Tại sao lại cần cơ chứ? Lần trước mấy tiểu tướng công Chung gia lấy được đề thi đều mừng như bắt được vàng cơ mà!"

Quản gia cố gắng lắm mới trừng mắt lườm , Chung gia căn bản cũng chẳng lo được nhập học, bọn họ vui mừng là cho ngài vui thôi, "Thiếu gia, Phó tiểu tướng công tức giận, thiếu gia xem nên bảo Cát Tường qua đó xin lỗi hay là..."

Ông ta còn chưa dứt lời, Dương Bình Trung vội vàng lau mồ hôn trán, cười : "Ta ta ! Ta tự ! Ta còn chưa bao giờ xin lỗi ai đâu đấy!"

Quản gia cuối cùng chẳng nhịn nổi nữa, xoay người giấu mặt chỗ khác, tỏ vẻ xem thường, rồi lại quay mặt lại, mặt vẫn là vẻ cung kính như cũ, "Vậy tiểu nhân gọi người chuẩn bị xe."

...

Phó Vân đọc văn bát cổ cả buổi sáng, vừa đến giờ ăn trưa, quản tới thông báo người Dương gia đưa mấy xe quà sang bên này.

Phó Vân Khải mấy ngày nay chăm chỉ học hành, lấy cớ này năn nỉ Phó Vân cho ngồi cùng bàn dùng bữa, nghe thấy thế cười hì hì : "Lại tới nữa à? Cái món thịt chiên hôm trước nhà bọn họ mang sang ăn ngon ơi là ngon."

Phó Vân lườm Phó Vân Khải cái, "Đó là thịt chuột hoang."

"Cái gì?!" Phó Vân Khải kinh hãi, chiếc đũa trong tay cũng rơi xuống bàn đánh cạnh cái.

lúc lâu sau, mới thoát khỏi cơn sửng sốt, ôm cổ, làm như muốn nôn, "Thế mà huynh lại ăn phải thịt chuột!"

Phó Vân thấy làm trò cũng gì, đặt bát xuống, dùng trà súc miệng. Tới khi nàng ra chính đường đón khách, Dương Trung Bình được quản dẫn vào, nhìn thấy nàng lại càng bước nhanh hơn, "Ứng Giải, đệ vui à?"

mặt mày ngơ ngác, hết sức chân thành, ràng dáng người cao to là thế, phải cao hơn Phó Vân tới hai cái đầu, nhưng mỗi khi lên tiếng đều rất nhàng, hoàn toàn tạo áp lực cho người khác, còn khiến Phó Vân có cảm giác mình tạo áp lực cho có.

Phó Vân Khải vẫn quen gọi nàng là tỷ nhi, bị Dương Trung Bình vô tình nghe thấy, tò mò hỏi nàng, nàng trả lời rằng người lớn trong nhà mình tin Phật, vì thích câu "Nhất thiết hữu vi pháp, như mộng huyễn bào ảnh, như lộ diệc như điện, ứng tác như thị quán" (Tất cả các pháp hữu vi, như mộng, huyễn, bọt, ảnh, như sương, cũng như chớp, nên quán xét như vậy) trong "Kim Cương Bàn Nhược Ba La Mật Kinh" nên đặt cho nàng nhũ danh (tên hồi ) là Ứng Giải.

"Dương huynh, đúng là ta vui." Nàng trả lời, "Ta biết huynh có ý tốt, nhưng thể có lần sau."

Nàng bài xích việc đường tắt, đời này cũng có gì gọi là công bằng tuyệt đối, nếu làm việc gì gây tổn hại cho người khác có thể lợi dụng ưu thế của mình cách vừa phải. Nếu nàng từ đầu đến giờ có trợ giúp của Phó tứ lão gia, Phó Vân Chương và Triệu sư gia làm sao được đến giờ? Nếu nàng là người cứng nhắc, chắc chắn nữ giả trang nam tới tận phủ Võ Xương học.

Nhưng đường tắt cũng phải có nguyên tắc.

Thi đỗ, nàng nhập học. Thi đỗ, nàng giống như Phó Vân Khải, quyên khoản tiền, trở thành phụ khóa sinh rồi sau đó nỗ lực học tập để nhanh chóng trở thành chính khóa sinh.

Kết quả vẫn như nhau. cần Dương Trung Bình làm việc thừa thãi.

Dương Trung Bình gãi gãi đầu, "Ta hiểu rồi, đệ đừng nóng giận, ta xin lỗi đệ."

chắp tay quy củ thi lễ với Phó Vân , lưng còn chưa cong xuống, Phó Vân ngăn lại, " cần, dù sao cũng chẳng có gì."

Nàng nào dám nhận lễ của .

Dù là chỉ là nhàn rỗi chẳng có việc gì làm lấy dân chúng bình thường như nàng ra làm trò tiêu khiển hay thực là người ngây thơ, đơn thuần đến độ hiểu việc đời, có thể hạ mình dùng danh nghĩa bạn cùng trường để qua lại với nàng, nhưng nàng thể.

Thấy “y” để bụng chuyện đề thi nữa, Dương Bình Trung cười cười, "Đệ giận là tốt rồi."

Hóa ra xin lỗi lại đơn giản như thế! Ứng Giải đúng là thấu tình đạt lý, tha thứ cho lỗ mãng của nhanh như thế. Mỗi lần với ông già cãi nhau, mười ngày nửa tháng thèm chuyện với ông già là bình thường, có lần còn thèm để ý ông già chút nào tới ba tháng khiến ông già cuống phát khóc cơ.

Dương Bình Trung ngoác miệng cười, thầm nghĩ, lần sau lại làm ông già bực mình đành xuống nước trước đền bù cho ông già vậy.

...

Trời vào thu, mặt trời dần dần xuống núi như rơi vào vùng núi non phủ sương, núi non mờ sương vốn như được thoa lớp phấn, nay mặt trời lặn, lớp mây mù càng thêm rực rỡ. Dọc theo con đường núi quanh co từ dốc xuống, những nóc nhà cao của Giang Thành thư viện trong những lớp tùng trúc xanh rì, hành lang uốn lượn, đình viện thâm sâu, yên tĩnh thanh cao.

Trong gian đình bát giác ở khu phía bắc, hành lang chạm trổ, những bồn cúc ngập trong ánh hoàng hôn xán lạn càng trở bên diễm lệ. Bên trong đình đặt bình phong và bàn ghế, bàn có mấy thứ đồ nhắm và hoa quả tươi, hai gã sai vặt trẻ tuổi đứng sau phe phẩy quạt, gã tôi tớ lớn tuổi hơn chút ngồi xổm dưới đất hâm nóng rượu.

Hương rượu nồng hòa quyện với hương cúc nhạt khiến người ta muốn uống cho say, sơn trưởng Khương Bá Xuân cầm danh sách báo danh năm nay do trai trường đưa tới, uống chén rượu, thở dài tiếng: "Hơn nửa là những thí sinh mới vừa học phá đề, thư viện xuống cấp tới mức này rồi, trở thành nơi dạy người ta đối phó với chuyện khoa cử?"

người đàn ông trung niên ước chừng ba mươi tuổi đầu quấn nho khăn ngồi bên cạnh cao giọng cười ha hả, "Văn võ nghệ học được, bán cả cho đế vương. Người đọc sách đời này đơn giản chỉ vì công danh phú quý, đây là chuyện thường. Đâu phải ai cũng có thể quan tâm đến vận mệnh dân tộc và quốc gia như sơn trưởng?"

Khương Bá Xuân gượng cười: "Ta cũng biết đời là như thế, chỉ là cảm khái mà thôi."

Ông ta uống thêm chén rượu, : "Thôi chuyện này nữa, ngày mai Lý đồng tri, Diêu học đài, Phạm tri phủ đều tới quan sát kỳ tuyển chọn nhập học, cái ông Triệu chủ giảng kia là người bừa bãi, phóng túng, sợ gây chuyện với mấy người Phạm tri phủ, thôi cậu ra mặt vậy."

Người đàn ông đối diện với ông ta tên là Ngô Đồng Hạc, cử nhân, đảm nhiệm chức phó giảng ở thư viện, nghe vậy mày hơi nhíu lại, "Vãn bối nghe người ta Diêu học đài từ lúc vào thu sức khỏe được tốt, đau ốm suốt."

Khương Bá Xuân kinh ngạc: " thế à? Ta lúc nào cũng bận mấy việc trong thư viện, cũng chưa để ý chuyện này, Diêu học đài từ trước tới nay sức khỏe vẫn tốt. Về lý mà , ông ta tới cũng sao nhưng nếu chúng ta mời, với tính cách của ông ta sợ là lại hồi ầm ĩ."

Ngô Đồng Hạc cười khẽ : "Nếu sơn trưởng biết chắc cũng có việc gì lớn. Diêu học đài, Phạm tri phủ và Lý đồng tri thực ra cũng vừa mắt lẫn nhau, ngày mai thế nào cũng có chuyện."

"Có chuyện cũng được, có chuyện cũng thế, kệ bọn họ , chỉ hy vọng ngày mai có thể chọn được mấy người có tiềm năng trong đám thí sinh..."

Khương Bá Xuân xua tay, cầm đề thi mà mấy vị chủ giảng ở khu phía bắc soạn ra, nhíu mày, a tiếng, "Sao lại có thêm đề thi thế này?"

Kỳ thi nhập học thường dễ hơn so với huyện thí, phủ thí và viện thí. Cũng phân thành ba phần thiếp kinh, tạp văn, sách luận, lần lượt kiểm tra việc thuộc lòng, văn chương và chính kiến về những tình hình chính trị đương thời, nhưng kỳ thi nhập học tập trung vào thiếp kinh (chép thuộc long), trong Ngũ kinh chỉ cần thuộc tốt ba cuốn, "Luận Ngữ" và "Hiếu Kinh" là bắt buộc, còn lại có thể tự chọn, chỉ cần viết ra được đoạn mà mình thuộc nằm lòng trong các đoạn được chỉ định là được.

Năm nay cách thức ra đề lại khác với năm trước, cuối cùng có thêm đề văn giải đề, đề là: Đức bất , tất có lân. (Người có đức sợ lẻ loi, tất có bạn cũng trọng đạo đức như mình)

"Vớ vẩn! Hơn nửa số thí sinh mới vừa đọc hết Tứ thư, làm sao có thể làm bài văn hoàn chỉnh được?"

Ngô Đồng Hạc vội trả lời: "Sơn trưởng biết đó thôi, đề này là cố ý cho vào."

đứng dậy, tới gần Khương Bá Xuân, thầm vào tai ông ta mấy câu.

Khương Bá Xuân tròn mắt, khuôn mặt đầy nếp nhăn lên vẻ bất ngờ. Ngẩn ra lúc lâu, đôi tròng mắt bởi chuếnh choáng say mà hơi mờ đục bỗng trở nên trong sáng mấy phần, kích động đến mức môi cũng run rẩy: "Tốt! Tốt lắm!"


Chú thích của editor:

Xúc cúc



Chủy hoàn

Chương 60: Gặp lại

Sáng sớm, mặt trời lên đánh tan mây mù, trời quang mây tạnh, bầu trời xanh ngắt gợn mây. Tia nắng chiếu lên tường viện màu trắng. Gió thu hiu hiu, thổi bay vài giọt sương vẫn còn vương cành lá, vài giọt đậu xuống người đám học sinh đứng chờ dưới tán cây, chuẩn bị bước vào kì kiểm tra nhập học của thư viện.

Học trưởng Trần Quỳ dẫn vài bạn học dán danh sách lên bảng, bước chân lên bậc thang cao nhất, xua tay ra hiệu cho những người nôn nóng chờ đợi giữ trật tự, cất cao giọng : "Mời các vị tới lấy thẻ dự thi của mình rồi dựa vào thẻ dự thi này để tìm được lều có số của mình trong trường thi, giờ Thìn bắt đầu tính giờ, muộn nhất là đến buổi trưa phải nộp bài."

Trước trường thi người đông như kiến, mấy trăm học sinh trẻ tuổi người mặc quần áo mới tinh vây xung quanh Trần Quỳ. Thông báo dán bức tường đá xanh cũng bị đám người bâu lại kín mít, người phía trước khẽ đọc thông tin đó cho người bên cạnh nghe, người phía sau kiễng chân ngó vào nhìn.

Mấy học sinh thấp bé nghe Trần Quỳ gì, vô cùng bực bội, muốn chen vào trong nhưng chen vào lại bị người khác đẩy ra, tức giận khẽ chửi mắng mấy câu.

Đứng phía sau đám người chen chúc, Phó Vân Khải nghển cổ xem danh sách thi bảng, quay đầu lại thầm với Phó Vân , chặc lưỡi: "Làm y như thi luôn."

từng đưa mấy người họ trong tộc thi huyện thí, lúc ấy trước trường thi cũng khác lắm so với cảnh tượng lúc này ở Giang Thành thư viện. Tuy nhiên huyện thí dù sao vẫn có nhiều quy định nghiêm ngặt hơn so với kì thi nhập học, giờ Mẹo khắc bắt đầu vào bàn, đa phần học sinh đến sớm trước giờ thi. Quan phủ phái binh sĩ đóng trước cửa trường thi, kiểm tra cẩn thận giỏ đựng giấy bút và quần áo của thí sinh, có năm tra xét rất kỹ, thí sinh gần như phải cởi hết quần áo giữa đường.

Giang Thành thư viện làm kỹ càng đến thế, mười mấy thiếu niên tầm mười lăm mười sáu tuổi, người mặc đạo bào màu nguyệt bạch ngồi trước bàn kiểm tra, kiểm tra giỏ đựng đồ đạc tùy thân của thí sinh ra rồi chỉ dẫn cho bọn họ vào lều thi, kiểm tra quần áo người họ.

Phó Vân nhận thấy họ đối xử với thí sinh rất ôn hòa, tự nhiên bị người nhà thí sinh nào túm lấy hỏi cái này cái nọ cũng nóng giận, mặt vẫn tươi cười nhàng trả lời.

Những thiếu niên đó là học sinh của thư viện, có thể viết được bài văn giải đề hoàn chỉnh, về cơ bản có thể tham gia huyện thí, phủ thí, huyện thí, có khi trong đó có mấy người là tú tài. Ngoài ra còn có nhóm học sinh nữa tuổi hơn, đó là học sinh vào thư viện học từ lúc học vỡ lòng, bắt đầu từ Tứ thư Ngũ kinh học lên. Hôm nay là ngày thi nhập học, học sinh lớn của thư viện được cử đến giữ trật tự, đám học trò thấy đông người nên đến chơi nhưng cũng nhất định đòi giúp đỡ liền được phân cho việc hướng dẫn cho thí sinh, dẫn bọn họ vào lều thi đánh số của mình sao cho đúng.

"Mấy năm gần đây thư viện mới bắt đầu áp dụng hình thức này, trước kia có nhiều thí sinh thi kì thi định kì hằng tháng được hạng nhất nhưng tới khi thi tú tài lại sao thi đỗ, các thầy hỏi ra mới biết người nọ vừa đến trường thi tim đập chân run, ngồi trong lều thi run rẩy viết nổi chữ nào." Trần Quỳ lách qua đám học sinh đông đúc, tới trước mặt Phó Vân Khải và Phó Vân , mỉm cười giải thích với họ, "Sau này các kì thi của thư viện đều tổ chức theo kiểu này, có thẻ dự thi mới được vào trường thi, dùng lều thi cách biệt, sau khi vào trường thi có việc gì gấp được ra, cho tới khi nộp bài mới được ra khỏi lều. Luyện nhiều lần cũng can đảm hơn, đến lúc ít nhiều gì cũng quen hơn người khác."

Triệu sư gia hôm nay chủ trì lễ hiến tế ở văn miếu với sơn trưởng Khương Bá Xuân, ông ta nhờ Trần Quỳ giúp đỡ Phó Vân .

Trần Quỳ làm xong việc của mình mới tìm được thẻ dự thi của Phó Vân Khải và Phó Vân , đưa cho hai người, "Giữ cho cẩn thận, có cái này mới được vào bàn, lúc nộp bài thi phải trả lại thẻ cho mấy học huynh (học sinh khóa trước) đứng ở cửa."

Trần Quỳ dáng người cao nên dễ dàng nhìn thấy tấm bản đồ dán bảng, xác định vị trí lều thi của hai người rồi chỉ về bên tay trái, "Hai người gặp đội bên trái kia ."

Hai người thưa vâng, cảm tạ rồi xoay người bước về hướng thềm đá, đứng sau đám người xếp hàng rồng rắn.

Thư đồng và gã sai vặt cầm theo giỏ đồ tùy thân sau hai người.

Vương Đại Lang sợ Phó Vân đói bụng, trong giỏ đặt hộp đồ lớn toàn đồ ăn, đồ mặn có bánh nướng nhân thịt, ngọt có bánh hoa quế bột củ sen, nhưng sợ đủ, thấy trong ngõ gần thư viện có bày mười mấy sạp bán hàng rong, có bánh bao rau, có bánh chưng, có hoành thành, có bánh quẩy chiên, có cả hoa quế ngó sen và vịt muối, hấp háy mũi hít hít mấy cái rồi hỏi Phó Vân , "Thiếu gia, hay mua vịt bát bảo nhé? Cái đó ăn chắc bụng."

Phó Vân chưa trả lời, chiếc quạt trong tay Phó Vân Khải gõ thẳng lên đầu Vương Đại Lang, cười mắng: "Ai thi còn ăn vịt bát bảo bao giờ? Ăn xong tay toàn dầu mỡ, làm sao cầm bút được?"

Vương Đại Lang gãi đầu, hỏi tiếp: "Lều thi có nước nóng, trời lạnh thế này, thiếu gia sức khỏe tốt được ăn lạnh uống lạnh, nếu muốn uống trà làm thế nào bây giờ?"

Thằng nhóc này còn , tính trẻ con, biết làm thư đồng cho thiếu gia phải làm những gì, chỉ biết nghe cha mẹ dặn, nhất định được để thiếu gia đói bụng, được để thiếu gia lạnh, đặc biệt là nếu có ai bắt nạt thiếu gia nó phải là đứa đầu tiên nhảy tới trước mặt thiếu gia chắn đòn.

Phó Vân Khải há miệng nhưng biết phải gì, liếc nhìn cái, "Ngươi câm miệng! Nghe người dong dài ta đến ong cả đầu." Lần này thi có áp lực, thoải mái nhìn quanh tò mò hỏi, "Dương thiếu gia sao thấy đến nhỉ?"

Rồi hừ tiếng, " cứ thích quấn lấy muội suốt, chẳng phải sáng sớm nay tới nhà chờ muội cùng tới thư viện sao?"

Giọng điệu giận dỗi của Phó Vân Khải thành công thu hút chú ý của Phó Vân , nàng khẽ trả lời, "Dương thiếu gia cần thi."

Năm nay số suất phụ khóa sinh cố định. Trong mấy trăm học sinh tới dự thi, ba mươi người là chính khóa sinh, thứ hạng từ ba mươi mốt đến tám mươi là phụ khóa sinh, những người nộp tiền, cửa sau cũng tính là phụ khóa sinh, bởi vì có thể có nhiều người như thế nên thường tổng số học sinh được nhận mỗi năm nhất định phải là trăm người, thường là cao hơn. Sau đó sau mỗi lần kiểm tra giữa tháng, vài học sinh bị loại ra.

Dương Bình Trung thể nào trở thành học sinh bị loại giữa chừng, nên ngay cả kì thi nhập học cũng tới.

"Ặc!" Phó Vân Khải ưỡn ngực, mắt lộ ra vẻ khinh thường, "Hóa ra là suất nộp tiền."

Phó Vân lườm cái, còn thế nữa, huynh phải chắc!

...

Đám người trước rất chậm, mãi rồi cũng đến lượt Phó Vân , nàng tới trước bàn đăng ký, đợi các học sinh ở đó kiểm tra giỏ đồ dùng của mình.

Vừa lúc này cũng tới lượt nhóm thí sinh khác, người cầm theo chiếc giỏ tới cạnh nàng chờ kiểm tra.

Qua khóe mắt, nàng liếc thấy người bên cạnh có vẻ quen quen, quay đầu nhìn sang, hóa ra là người quen .

Tô Đồng cảm nhận được ánh mắt của nàng, miệng hơi cong lên, mỉm cười với nàng, "Vân ca nhi."

Phó Vân gật đầu chào hỏi, "Ngũ biểu huynh."

Tô Đồng vạch trần thân phận của nàng, hại người hại cả mình, có quan hệ phức tạp với Phó gia, nếu cẩn thận có khi lưỡng bại câu thương (cả hai bên đều thua, gặp tổn thương lớn). Hơn nữa, chắc chắn muốn tự nhiên lại đắc tội với Phó Vân Chương hay Phó tứ lão gia, còn cả lão già trẻ con Triệu sư gia nữa.

Quan trọng hơn, Tô Đồng cần tiền, thể cứ dựa vào tiền của Phó tam lão gia mà sống như thế được, cần phải nhanh chóng thoát khỏi Phó gia. Trước đó, phải cẩn thận, nhúng tay vào chuyện liên quan đến mình, nhúng mũi vào chuyện của người khác.

Hai người đều hiểu trong lòng mà ai ra, nhìn nhau nữa.

Lúc này, ở bàn thứ nhất bên trái, học sinh kiểm tra đồ đạc bỗng nhiên nhíu mày.

Chủ nhân của chiếc giỏ này là thiếu niên tầm mười ba mười bốn tuổi, thấy học sinh kia khựng lại, khuôn mặt lập tức đỏ bừng, gân xanh trán nổi lên, lạnh lùng lên giọng: "Làm sao? Các ngươi phải bút mực và nghiên mực có thể tự chuẩn bị sao?"

Giọng của hơi nặng, có vẻ quen giọng Hồ Quảng.

Học sinh kiểm tra hơi chần chừ nhưng vẫn cho thiếu niên vào, đứng lên tới cạnh Trần Quỳ, thầm bàn bạc với Trần Quỳ mấy câu.

Những thí sinh xung quanh đa phần tuổi còn , đúng vào cái tuổi hiếu kỳ, thích nghịch ngợm, gây , thấy thế lại càng hứng thú, miệng ghé tai thào.

"Có phải định gian lận ?"

"Nhìn kìa, chắc là bị phát ! Đáng đời! Đường lớn , lại giở thủ đoạn hèn kém, xem về sau còn dám học hành thi cử gì hay !"

Mặt thiếu niên càng lúc càng đỏ, nhìn xung quanh lượt, ánh mắt lạnh như băng.

Học sinh kia vẫn còn chuyện gì đó với Trần Quỳ, đám thí sinh xếp hàng giờ nhận định rằng thiếu niên ban nãy nhất định là gian lận, cố tình cao giọng châm biếm .

Mặt thiếu niên tái mét, nắm tay siết chặt kêu lách cách.

Bàn kiểm tra Phó Vân đứng ở gần Trần Quỳ nhất nên đại khái có thể nghe nội dung câu chuyện hai người , học sinh kia ngăn thiếu niên lại căn bản cũng phải do trong giỏ của giấu đồ vật gì nên mang mà là có gì cả, chỉ có giấy bút và nghiên mực, chiếc bút kia mòn vẹt, biết có thể dùng tới khi thi xong hay . Đồ ăn thức uống và đồ giữ ấm cũng có. Quần áo người trông đẹp đẽ chỉnh tề, nhưng chân lại đôi giày rơm cũ mòn cả đế.

Thiếu niên là người phủ Trường Sa, xét về dòng tộc, đáng lẽ ra đến mức nghèo khó đến thế, học sinh sợ người này mạo danh thi nên mới tìm Trần Quỳ xác nhận lại thân phận của .

nhộn nhạo, thiếu niên mặc áo gấm, tướng mạo đường đường bước tới cạnh thiếu niên tới từ phủ Trường Sa kia, chắp tay chào hỏi, đôi mày nhíu lại, "Dù sao cũng chỉ là kì thi nhập học, về sau các thầy chủ giảng còn phải gặp mặt hỏi chuyện, có học vấn hay chỉ là hạng vớ vẩn, các thầy hỏi mấy câu lộ ra rồi. Là người đọc sách với nhau, ai lại có thể có những thứ suy nghĩ xấu xa như thế chứ?"

nhìn như thể giải vây giúp thiếu niên phủ Trường Sa nhưng thực ra là cố ý châm chọc thiếu niên nọ.

Chu Đại Lang vừa dứt lời, xung quanh ồ lên tiếng bàn tán. Mấy người thẳng tính còn chỉ thẳng vào mặt thiếu niên nọ, làm vậy là làm nhục sách vở, còn mau thu dọn đồ đạc mà cho mau, đừng để nhiều người nhận ra mất mặt.

Trong mắt thiếu niên loang loáng nước mắt, mặt mày hằm hằm tức giận.

Phó Vân hơi nhíu mày, đưa mắt nhìn Trần Quỳ ở cạnh đó, "Trần học trưởng, sao vậy ạ?"

Trần Quỳ mải chuyện với học sinh kiểm tra về chuyện thiếu niên nọ rốt cuộc có phải là mạo danh thi hay nên chú ý tới đám thí sinh xếp hàng bên này, nghe thấy câu hỏi của Phó Vân mới ngừng câu chuyện, tới : "Chuyện thôi, các ngươi vào ."

Giọng địa phương đặc biệt như thế, thiếu niên kia gần như thể là người mạo danh.

Thấy học sinh kiểm tra cho , thiếu niên kia lại càng tức giận, giật mạnh chiếc giỏ của mình rồi quay về những người vừa chỉ trỏ vừa rồi nhổ mạnh búng nước bọt rồi nghênh ngang vào.

Mọi người vội vàng trốn tránh, người lui về phía sau miệng lắp bắp, "Như thế là... Như thế là..."

Khóe miệng Phó Vân nhếch lên, thiếu niên này dám nhổ nước bọt vào Chu Đại Lang trước mặt mọi người, Phó Vân Khải và Phó Vân Thái thích lắm đây.

Chu gia và Phó gia chẳng là kẻ thù truyền kiếp còn gì, thực ra cũng phải phải huyết hải thâm thù gì cả nhưng mà nhìn nhau thấy ngứa mắt, gặp nhau là muốn đánh trận.

...

Vào trường thi, tìm tới lều thi của của mình theo chỉ dẫn thẻ dự thi, Phó Vân đặt chiếc giỏ của mình xuống. Nhìn xung quanh, nàng phát ra thiếu niên có giọng địa phương kì lạ khi nãy ở lều đối diện với mình, chỉ cách đường ở giữa.

Nàng mở chiếc giỏ thi mà Vương Đại Lang chuẩn bị cho nàng ra, trong đó có mấy bộ giấy bút dự phòng, nàng lấy bộ, đưa cho học trò kiểm tra, nhờ người nọ đưa sang phía đối diện.

Học trò mặt mày nghiêm túc, kiểm tra cẩn thận rồi mới đưa sang cho thiếu niên, "Nè, Phó tiểu tướng công phía đối diện cho huynh mượn dùng."

Thiếu niên nhíu mày, "Ta có quen biết đâu!"

Học trò liếc nhìn chiếc giỏ trống huếch trống hoác của , : "Huynh cứ nhận , thư viện chúng ta cung cấp giấy bút đâu, nhỡ đâu huynh viết được nửa lại phải mượn người khác sao."

Thiếu niên im lặng.

Học trò cứ đặt giấy bút bên góc bàn rồi ra.

...

Giờ Thìn, Trần Quỳ gõ chuông báo hiệu thời gian làm bài thi bắt đầu, các lều thi dần an tĩnh, chỉ còn tiếng bút lông quét giấy và tiếng lật giấy sột soạt.

Phó Vân mở đề thi, nhanh chóng xem lượt.

Thiếp kinh chiếm phần lớn nội dung, nhiều câu hỏi là đưa ra câu bất kỳ trong Tứ thư, cầu viết tiếp đoạn tiếp theo. Có nhiều câu là đưa ra câu ở giữa, cầu chép lại phần trước và phần sau. Có câu lắt léo hơn chút, chỉ đưa gợi ý, cầu chép lại đoạn hoàn chỉnh.

Tóm lại, chỉ cần thuộc làu Tứ thư cơ bản có vấn đề gì.

Ngoài ra còn có tạp văn, sách luận, thí nhiếp thi nhưng dễ hơn huyện thí, chỉ cần sử dụng ngôn từ dễ hiểu để biểu đạt ý tứ của mình cách ràng rành mạch là được.

Phán, chiếu, cáo, tấu trạng, chương biểu lại càng đơn giản, cứ đúng theo công thức mà làm.

Cuối cùng có vài câu hỏi về thiên văn, địa lý, số học, nông nghiệp do chủ giảng ở thư viện tự đặt ra, thí sinh có thể chọn câu trong số đó để trả lời, cũng có thể trả lời toàn bộ, thiếu câu cũng có vấn đề gì. Đây là dạng đề thi tự chọn được thêm vào.

Phó Vân nhìn xuống phần đề thi cuối cùng, hơi sửng sốt.

Đức bất , tất hữu lân.

Vậy là lại còn có câu là văn bát cổ.

Học trò trong thư viện mới vừa bắt đầu học Ngũ kinh, chưa thể chế nghệ (viết văn bát cổ). Đương nhiên đa số học sinh đến thi hôm nay lại càng thể viết ra được bài văn bát cổ hoàn chỉnh.

...

Đề tự chọn thí sinh có thể làm, cũng có thể làm, thư viện chỉ thêm đề văn để thử trình độ bọn họ mà thôi nhưng lại sao lại chọn đúng câu này?

...

Đề bài của văn bát cổ nhất định phải là câu lấy từ Tứ thư Ngũ kinh. Trong Tứ thư Ngũ kinh, bốn cuốn Tứ thư cộng lại vào khoảng hơn năm vạn chữ, Ngũ Kinh dài hơn, "Chu Dịch" hơn hai vạn bốn nghìn chữ, "Thượng Thư" hơn hai vạn năm nghìn chữ, mỗi kì thi thí sinh phải làm đề.

Nghĩ chút mà xem, trong những cuốn sách này, loại bỏ những nội dung thể xuất trong đề thi còn lại bao nhiêu đề?

Khắp các vùng trong cả nước, ba năm có hai lần thi đồng sinh, ba năm có lần thi hương và lần thi hội ở kinh sư, tính toán cách sơ lược số lượng đề được ra là tầm năm nghìn đề, triều đại này qua hai trăm năm, vậy tổng cộng có bao nhiêu đề?

Tứ thư ngũ kinh nội dung có hạn, những câu có thể dùng để ra đề bị học quan các vùng xào xáo biết bao nhiêu lần, thậm chí đến thi hương cũng có thể xuất tượng đề thi bị lặp lại.

Có nhiều người nhìn thấy lỗ hổng này, những người giàu có muốn trục lợi chi tiền mời những nhà nho nổi tiếng nghĩ đề, đoán đề, rồi làm văn để con cháu nhà mình học thuộc lòng. Tới khi vào trường thi, có khi trúng đề đến tám phần, như thế cần học hành vất vả vẫn có thể dễ dàng thi đỗ, đạt được công danh.

Cách làm như vậy gọi là đạo văn bát cổ, nhưng càng ngày càng nhiều người đỗ theo cách đó, kẻ sĩ trong thiên hạ càng tích cực bắt chước, tình hình càng ngày càng nghiêm trọng, triều đình ban lệnh cấm nhưng ăn thua gì.

Số người thi đỗ ở mỗi kì thi ít ỏi vô cùng, cứ kẻ hèn hạ nhờ vào học thuộc bài văn mà thi đỗ, lại có học sinh chăm chỉ cần cù bất hạnh thi trượt.

Để đảm bảo công bằng, công chính cho các kỳ thi, quan chủ khảo phải vắt óc suy nghĩ, lật xới từng câu trong Tứ thư Ngũ kinh tìm được đề thi mới, thậm chí theo quy tắc cũ, lấy hai câu liên quan gì đến nhau, gộp lại, lấy làm đề thi để đối phó với nạn đoán đề.

Mỗi sĩ tử thi, sau khi thuộc làu Tứ thư Ngũ kinh, bắt đầu luyện làm văn, cũng tự đoán đề, sau đó ngừng tôi luyện. đề cũng có thể sử dụng các góc độ khác nhau để phá đề, viết ra mấy chục thậm chí cả trăm bài văn.

Cứ như thế, từ khi bắt đầu có khoa cử, giám khảo và thí sinh liên tục đấu trí đấu dũng.

Giám khảo vắt óc suy nghĩ đề thi, học sinh vận sức bình sinh đoán đề, giải đề.

"Đức bất , tất hữu lân" xuất phát từ "Luận Ngữ", những đề thi được đoán và giải sẵn phố thường rất ít khi có đề này.

Bởi vì đây là đề thi hội đích thực.

Do cũng mới thi gần đây nên trong vòng mười năm thể lặp lại, đề thi hương ở Giang Nam, Bắc Trực Lệ và mấy lần thi hội sắp tới nhất định xuất đề này.

...

Phó Vân có ấn tượng sâu sắc với câu này... Đây là đề thi gốc của kỳ thi hội năm Đồng An thứ hai mươi.

Sau kỳ thi hội, triều đình công bố bài văn của quan chủ khảo và những sĩ tử thi đỗ, nàng cũng sưu tầm mấy bài.

biết đây là trùng hợp hay có gì khác... Nàng ngẩn ra lúc, thất thần.

...

Tiếng loạt soạt của lá cây trong đình viện bị gió thu thổi bay và tiếng bước chân của những học trò làm Phó Vân bừng tỉnh.

Nàng định thần, nghĩ luận điểm phá đề, cầm bút viết.

Mục tiêu của việc làm văn là để tuyển chọn quan lại cho triều đình, do đó người làm văn cần trình bày quan điểm của bản thân về đạo trị quốc, giải thích về luân lý của xã hội, từ đó thể tài hoa khát vọng của bản thân. Khi nàng học làm văn tự đặt mình vào vị trí của nam giới để tề gia, trị quốc, bình thiên hạ, đứng từ góc nhìn của nam giới đọc đề, hiểu đề rồi phá đề, sử dụng giọng điệu của Thánh nhân, liên hệ với tình hình chính đương thời để trình bày và phát huy quan điểm, sử dụng ngôn từ tinh tế, ý nghĩa sâu xa, lập luận sắc bén.

Lập luận thế nào cũng chỉ hướng vào những tư tưởng trung quân ái quốc (trung với vua, nước) và kính thiên trung quân hiếu thân (kính trọng trời cao, trung thành với vua, có hiếu với cha mẹ) mà thôi.

Biết giới hạn là ở đâu mới có thể hoàn thành bài văn theo đúng những nguyên tắc đặt ra, đồng thời phải mở rộng, phát huy phong cách của bản thân.

Nàng nhanh chóng hoàn thành bản nháp, kiểm tra lại mấy lần rồi chép lại vào bài thi.

...

Lều thi trong thư viện được dựng ở sâu trong đình viện, gió từ bốn phương tám hướng thổi lại, lạnh tới mức các thí sinh đều run lên cầm cập.

Phó Vân sợ lạnh, thấy mình hoàn thành toàn bộ bài thi liền đứng dậy nộp bài.

Học trò thấy người này cũng còn , đánh giá hành động này của “y” là ngạo mạn của tuổi thiếu niên, mỉm cười đưa "y" ra khỏi lều.

...

Bên ngoài trường thi người đông như kiến, người nhà và tôi tớ của các thí sinh đứng tràn ra trước cửa, kiễng chân lên cũng nhìn được vào trong, thấy có người ra liền đổ xô ra đón, phát phải người mình chờ lại phất tay áo, trở về chỗ tiếp tục đợi.

Khi Phó Vân bước qua ngạch cửa, đám người dường như khựng lại chút, sau đó xung quanh vang lên tiếng cười mỉa mai.

"Ôi chao, như vậy..."

"Chỉ được cái xinh xắn..."

"Chắc là trả lời được nên xấu hổ mới ra sớm đây mà..."

...

Những tiếng bàn tán mang theo tiếng cười nhạo đập vào tai Phó Vân , nàng mặt đổi sắc, tới bàn điều hành trả lại thẻ dự thi.

Học sinh thu thẻ đọc tên thẻ rồi lại quay qua nhìn nàng, mãi tới khi nàng xa vẫn nhìn theo.

Phó Vân Khải còn chưa ra.

Vương Đại Lang cầm ấm trà nóng ra đón Phó Vân , nước trà nhanh chóng được bưng lên cho nàng, "Thiếu gia, nô tài vừa mới đun đấy!"

Sạp bán hoành thánh trong ngõ vẫn chưa dọn hàng ra về, vẫn còn mấy người lấy tiền ra gọi hoành thánh. Ở bàn bên cạnh, mấy người khác ngồi ăn mì. Vương Đại Lang mượn bếp của nhà bán hoàn thánh này để đun trà.

"Vịt bát bảo đây, nô tài vừa mua xong, thiếu gia ăn luôn cũng được."

bưng chiếc hộp đựng vịt bát bảo lên.

Phó Vân lắc đầu, uống ngụm trà.

...

Lúc Phó Vân Khải ra khỏi trường thi tầm giờ Tỵ.

"Huynh thấy mình làm bài tệ, những nội dung trong đó huynh vừa ôn tập xong, thuộc hết!"

cười tươi hơn hớn, nhét chiếc giỏ thi vào lòng gã sai vặt đứng phía sau, vừa vung tay vung chân vừa .

"Đề văn cuối cùng huynh cũng viết rồi hả?" Phó Vân hỏi.

Mặt cứng đờ, thở dài: "Đề này tiên sinh dạy rồi, ta làm theo lời tiên sinh dạy, viết phần phá đề, biết có được hay ."

Hai người vừa vừa bàn tán về đề thi nhập học.

Trước cửa bóng người bỗng xuất . Học trưởng Trần Quỳ vội vàng tới, nhìn khắp xung quanh tìm kiếm, thấy hai em rảo bước tiến về phía họ, "Triệu chủ giảng tìm hai người."

...

Triệu sư gia hôm nay chủ trì buổi hiến tế ở văn miếu nên ăn mặc chỉnh tề, đứng bên tường vẫy tay với Phó Vân , "Diêu học đài bị bệnh, hôm nay tới, ta thay mặt sơn trưởng tới thăm. Nghe Trọng Văn ngươi gặp Diêu học đài rồi hả?"

Phó Vân gật gật đầu.

Gặp gặp rồi nhưng chắc Diêu Văn Đạt nhớ nàng, tuy rằng ngày hôm đó ông ta khen nàng vài câu. Giờ nghĩ lại lúc ấy ông ta cũng chỉ định cố chọc tức Phó Vân Chương mới thế thôi.

"Được rồi, ngươi với ta. Mấy người Trần Quỳ cũng ."

Diêu Văn Đạt tính khí dữ dằn, từ sơn trưởng Khương Bá Xuân tới các vị chủ giảng, phó giảng trong thư viện đều từng bị ông ta chửi mắng té tát. Vài vị tiên sinh lén suy đoán, Diêu học đài ngày thường hơi tí là nổi giận đùng đùng, đến lúc bị bệnh càng khó tính, thăm bệnh quá bằng nghe mắng, thế là phái mấy học sinh trẻ tuổi mang lễ vật tới nhà thăm bệnh. Diêu học đài quý trọng nhân tài, hẳn là đến mức mắng chửi cả mấy tiểu quan nhân mới mười mấy tuổi đâu nhỉ?

Bỗng Triệu sư gia ở bên cạnh lại tỏ vẻ bản thân ông ta quen biết Diêu học đài, tình nguyện dẫn học sinh Diêu gia thăm bệnh, sơn trưởng biết thừa ông ta thừa dịp làm bậy, định cự tuyệt nhưng lại nghĩ có lẽ có thể nhân cơ hội này kéo lại quan hệ giữa hai ông lão cứng đầu này nên lại đồng ý.

Đoàn người tập trung trước cổng thư viện rồi lên xe la Diêu gia.

Dẫn đầu đám học sinh đương nhiên là học trưởng Trần Quỳ.

Triệu Kỳ vừa nộp bài thi xong cũng cùng.

Trần Quỳ biết được Phó Vân gặp Diêu học đài, suy tư chút rồi quay đầu lại đưa mắt ra hiệu cho mấy học sinh vẫn có quan hệ tốt với mình.

Triệu Kỳ lúc này vẫn biết gì với mấy người Trần Quỳ, tới cạnh Phó Vân , mỉm cười khẽ chuyện phiếm với nàng, "Ta xưa nay vẫn ngưỡng mộ nhân phẩm của Diêu học đài nên mới xin tam gia gia cho ta tới thăm cùng."

Phó Vân mỉm cười đáp.

Trong mấy người, chỉ có Phó Vân Khải là ngơ ngác nhất. đường đến Diêu gia, sát Phó Vân , đề phòng các học sinh khác, đặc biệt là Triệu Kỳ, tới gần nàng. Cho tới tận khi xe la dừng lại trước ngõ dẫn vào Diêu gia, mới biết mục đích chuyến này.

Trần Quỳ gõ cửa.

Lão bộc Diêu gia tiến lên mở cửa, nhìn quanh lượt, ngó gã sai vặt tay xách nách mang cơ man nào là quà cáp rồi mới nhận ra người tới là ai, "Triệu đại quan nhân tới chơi."

Ngữ khí mấy thân thiện.

Diêu Văn Đạt và Triệu sư gia hợp, thường xuyên viết văn chửi bới lẫn nhau.

...

Lão bộc dẫn đoàn người vào trong, "Lão gia tiếp khách, mời các vị tướng công ngồi chờ lát.

Tòa nhà Diêu gia hẹp, ít phòng. Cửa phòng Diêu Văn Đạt mở rộng, trong phòng bày biện đơn giản, đặt bình phong, đứng ở cửa là có thể nhìn thấy hết quang cảnh trong phòng. Khi đoàn người qua hành lang thấy Diêu Văn Đạt ốm yếu nửa nằm nửa ngồi dựa vào thành giường, mặt hướng ra ngoài, đầu tóc chưa chải, tóc bạc che hết nửa khuôn mặt, thần sắc uể oải.

Người đối diện ông ta quay mặt vào trong, đưa lưng về phía cửa, ngồi ghế chuyện với ông ta. Tuy là ngồi nhưng sống lưng thẳng tắp, dáng người đoan chính, tạo cho người ta cảm giác trầm tĩnh uy nghiêm.

Thanh tuy chỉ có thể nghe thấy loáng thoáng nhưng có vẻ như là người trẻ tuổi.

Bên cạnh còn có người đàn ông trung niên vẻ mặt phúc hậu chắp tay, cung kính chuyện với người trẻ tuổi.

Diêu Văn Đạt uể oải nhưng vẫn lớn tiếng chuyện, bỗng nhiên kích động, tay quơ về phía trước, ngón tay gầy đét suýt nữa chọc vào mắt người trẻ tuổi.

Người đàn ông trung niên vội vàng đỡ lấy ông ta.

Diêu Văn Đạt nằm lại về gối, trong cổ họng phát ra tiềng cười khàn.

Lão bộc đứng ở cửa nhìn lát, thở dài, dẫn Triệu sư gia và đoàn học sinh vào chính đường dùng trà.

"Tam gia gia! Đại ca ca!"

Trong phòng, hai người trẻ tuổi, nam nữ, ngồi chuyện bỗng đứng dậy, "Sao tam gia gia và đại ca ca tại tới đây?"

Đó là Triệu Thúc Uyển và người họ khác của nàng ta.

"Ai đưa mấy đứa tới thế?" Triệu sư gia hỏi.

Triệu Thúc Uyển nhìn thấy đám học sinh của Giang Thành thư viện bước vào cũng có vẻ sợ hãi thẹn thùng gì, thoải mái trả lời: "Vừa rồi chúng con tới chỗ đường chơi, biểu huynh đưa chúng con sang đây. Biểu huynh nghe Diêu đại nhân chuyện với ai đó nên cho chúng con qua gặp, bảo chúng con ngồi đây chờ."

Đường mà nàng ta đến là người Triệu sư gia vài lần đề cập tới, Triệu Thiện, biểu huynh là tri phủ phủ Võ Xương Phạm Duy Bình.

"Thảo nào vừa rồi ta thấy người ngồi trong phòng quen quen." Triệu sư gia nhấp ngụm trà, bảo mấy người Trần Quỳ ngồi xuống.

Trong phòng có tiểu nương tử xinh đẹp, mấy người Trần Quỳ dám ngẩng đầu lên, ngồi cũng dám ngồi, liên tục chối từ, tìm cớ chạy ra khỏi chính đường, ra tận hành lang mới dám thở ra hơi.

Triệu Kỳ ra, bảo Triệu Thúc Uyển, "Muội đó! biết tránh chút hay sao."

Triệu Thúc Uyển hừ tiếng: "Tránh làm gì? ràng là muội đến trước, tại sao cứ gặp đám đàn ông con trai các người là muội phải trốn với tránh?”

Hai em họ tranh cãi hồi, ánh mắt Triệu Thúc Uyển bỗng dừng lại ở người yên lặng dùng trà bên cạnh Triệu sư gia là Phó Vân , "Còn biết phải xưng hô với Phó gia thiếu gia thế nào?"

Triệu Kỳ ngạc nhiên, miệng mấp máy nên lời.

đợi Phó Vân trả lời, Phó Vân Khải nhảy vào cướp lời: "Em trai ta là học sinh của tam gia gia của tiểu thư, tiểu thư thấy nên xưng hô thế nào đây? Hay gọi là ngũ thúc ."

Phó Vân liếc Phó Vân Khải cái, lập tức im bặt.

Triệu Thúc Uyển lườm Phó Vân Khải, thầm trách lắm miệng.

Triệu sư gia cúi đầu dùng trà bỗng phụt cười, nước trà bắn ra, chảy xuống theo chòm râu, "Ha ha, ngũ thúc!"

...

Lát sau, lão bộc quay lại bưng thêm trà và điểm tâm mời mọi người.

"Để các vị phải chờ lâu, mong các vị thứ lỗi."

Mọi người đều biết Diêu Văn Đạt làm quan thanh liêm, nhà cửa xác xơ, nghèo khổ, trong nhà chỉ có hai người hầu hạ, giờ Diêu Văn Đạt đau ốm nên tiếp khách chu toàn cũng là chuyện bình thường, vội đứng dậy đáp lễ.

Ở phòng bên cạnh, tiếng gào thét tức giận của Diêu Văn Đạt xuyên qua bức vách đập vào tai mọi người.

Mấy người Trần Quỳ ngại ngùng, đứng bên hành lang khe khẽ chuyện.

Triệu sư gia vẫn tỉnh bơ, dù có nghe thấy tiếng Diêu Văn Đạt ho sằng sặc đến mức nghẹt thở ở bên kia vách tường, ông ta vẫn nhíu mày, tập trung uống trà.

Tầm nửa canh giờ sau, lão bộc mới qua mời bọn họ sang phòng bên cạnh.

Triệu sư gia bảo mấy người Phó Vân ở lại, mình gặp Diêu Văn Đạt trước.

Lát sau, lão bộc mời bọn họ cùng sang bên đó.

Phó Vân đặt ly trà xuống, chờ Triệu Kỳ, Triệu Thúc Uyển và mấy người Trần Quỳ ra tới trước hành lang mới theo sau.

Phó Vân Khải biết chuyện gì xảy ra, bám sát bên người nàng.

Mới được vài bước, Trần Quỳ ở phía trước nhìn thấy người trẻ tuổi đứng cầu đá xa xa đối diện bọn họ, sửng sốt sững người, dừng bước.

...

"Sao thế?"

Phó Vân Khải kiễng chân nghển cổ, nín thở, ngó về phía trước.

Phó Vân cuối cùng hơi nhíu mày, nhìn theo ánh mắt , bỗng dưng ngẩn ra. Dưới bóng cây, thanh niên mặc đạo bào màu xanh đá đứng cầu đá, nhìn ngắm cá bơi dưới áo, phong nhã tuấn tú, thân cao dong dỏng, ánh mắt trầm tĩnh như thể vực sâu biển lớn, gió thu thổi qua tán lá khẽ lay động ống tay áo .

vẫn đứng yên, mặc kệ tay áo đung đưa theo gió, thần sắc thanh lãnh bình lặng, có vẻ như vui cũng buồn.

Như thể đột nhiên bị quăng tới đầu sóng ngọn gió, Phó Vân đột nhiên ngơ ngẩn, tay chân lạnh toát, cái lạnh thấm vào tận xương.

Trước mắt nàng, cảnh vật như tĩnh lại, gió thu thổi bay lá trong viện, tiếng loạt soạt đập vào tai nàng.

Giờ khắc này, mọi giác quan của nàng trở nên vô cùng nhạy bén, nàng thậm chí còn có thể nghe thấy tiếng máu chảy trong cơ thể mình.

Gió thổi qua, trong viện lạnh lẽo.

Nàng bỗng nhiên đứng lại như thế khiến Triệu Kỳ phía trước cũng ngoảnh lại nhìn nàng.

Tim đập thình thịch, nàng khẽ nhìn xuống, lông mi che lại kinh ngạc trong mắt.

Nàng gần như bước về phía trước cách đờ đẫn.

Mấy học sinh trẻ tuổi đằng trước bàn tán sôi nổi, suy đoán thân phận của thanh niên.

chính là người trẻ tuổi vừa rồi ngồi trước giường bệnh chuyện với Diêu Văn Đạt.

Có người là người nhà của Diêu Văn Đạt, có người có thể là học sinh. Nhưng nhìn khí độ hình như giống lắm, học sinh nào có khí độ bình tĩnh thận trọng như thế, cũng uy nghiêm như thế.

Phó Vân nhận ra .

Nhoáng cái mấy năm gặp, chẳng thay đổi gì.

Người chồng kiếp trước của nàng.

Người được dân chúng ca tụng, Thôi thị lang.

Nàng khẽ khép mắt lại. Lúc mở ra, đôi mắt còn tia gợn sóng.

Phía trước vọng lại tiếng hít vào của Triệu Thúc Uyển, nàng ta nhìn Thôi Nam Hiên đứng dưới bóng cây, si mê : "Hình ảnh này có khác nào trong tranh. Người kia là ai mà tuấn tú đến thế!"

Triệu Kỳ nhếch miệng cười nhạo, nhìn xung quanh rồi khẽ cảnh cáo nàng ta: "Đó chính là Thôi thám hoa, đại công thần phò tá Hoàng thượng đăng cơ, thủ đoạn tàn nhẫn, thiết diện vô tình, đến hoàng thân quốc thích cũng dám buộc tội, là học trò tâm đắc nhất của phụ nhà chúng ta, Thẩm các lão. Muội nghiêm chỉnh chút , nếu đến cha muội cũng chẳng bảo vệ nổi muội đâu!"

Mắt Triệu Thúc Uyển như dính chặt vào người Thôi Nam Hiên, "Người ta đẹp, muội khen người ta mấy câu làm sao? Chẳng lẽ còn phải dối là người ta xấu xí à?”

Triệu Kỳ thở dài, trả lời nàng ta.

Lúc này lão bộc Diêu gia mới khom người : "Vị này là người bạn ở Kinh Sư của lão gia chúng ta, họ Thôi, là Thám hoa năm Đồng An thứ hai mươi, hôm nay tới đây thăm lão gia."

Lời này như cơn sóng đánh mạnh vào đám học sinh, nhiều người kìm được còn thốt ra tiếng kêu kinh ngạc.

Cùng với việc thi hành chính sách mới, danh tiếng của Thôi thị lang lẫy lừng khắp thiên hạ, trong số họ có nhiều người từng nghe tới Thôi thám hoa, còn từng bắt chước văn phong của Thôi thám hoa, hâm mộ lâu, ngờ hôm nay lại có cơ hội nhìn thấy người .

Đám học sinh ủn đẩy lẫn nhau, muốn tới chào hỏi Thôi Nam Hiên nhưng lại sợ mình lỗ mãng làm vui.

Có người tinh ý khẽ hỏi: "Thôi đại nhân phải làm quan ở kinh sư ư? Tại sao lại tới Võ Xương?"

Đình viện vừa rồi còn ríu rít tiếng học sinh bỗng lắng lại mấy phần, chỉ có người thanh niên cầu đá từ đầu đến cuối vẫn thay đổi vẫn thay đổi, yên tĩnh như cũ, thời gian dường như cũng vì ái mộ vẻ ngoài của mà ngừng lại.

Nghe được tiếng chuyện của đám học sinh, ngẩng đầu lên, đôi mắt sáng tựa sao trời.

Mọi người bị ánh mắt của làm cho sững sờ ngây ngẩn.

Phó Vân vô thức tránh ánh mắt .

Ngụy Tuyển Liêm khi xưa vẫn luôn thích phong độ và cốt cách của Thôi Nam Hiên, từng mượn thơ Sơ Đào ca ngợi Kê Khang để miêu tả , bảo "Nham nham nhược tùng chi độc lập, nguy nga nhược Ngọc Sơn chi tương băng" [1]

[1] Hai câu Sơ Đào dùng để miêu tả vẻ ngoài của Kê Khang, bình thường cao thẳng sừng sững như tùng bách, tới khi say sắp ngã cũng mất vẻ phong nhã, như băng Ngọc Sơn đổ xuống.

Phong tư tuấn tú, nổi bật giữa bao người.

Chẳng phải có lý do mà lần đầu gặp , tiên đế thấy như thể người trời, khen tài năng ngất trời, ngay giữa buổi tiệc phong quan cho , trái hẳn lẽ thường.

cần làm gì khác biệt, chỉ cần đứng đó thôi làm lu mờ tất cả những tiến sĩ cùng thi năm đó.

Phó Vân từng cảm thấy Phó Vân Chương rất giống Thôi Nam Hiên, khí khái quạnh quẽ giống nhau, từ tảo tuệ giống nhau, gia thế, hoàn cảnh khi còn bé cũng tương tự.

Sau này, nàng nhận ra hai người thực ra chẳng giống nhau gì hết. Phó Vân Chương nhìn có vẻ lãnh đạm nhưng lại dịu dàng, tình cảm, tiếp xúc nhiều có thể cảm nhận được ấm áp nơi y. Còn Thôi Nam Hiên ôn tồn lễ độ, năng thong thả ung dung, đối diện với Diêu Văn Đạt, người vẫn luôn soi mói, cố gắng làm khó xử vẫn luôn ôn hòa ưu nhã lại thực ra là người lạnh lẽo vô tình, lý trí sắt đá, dù người khác có lấy dao vạch tim mình ra cho xem cũng cảm động.

Nàng còn nhớ đêm thành thân ấy, tân phòng lạnh lẽo. Thôi gia khi ấy xuống dốc, lúc lên kinh mang theo nhiều tiền, tiệc cưới cũng rất đơn giản, sau khi người tới chúc mừng ra về, hỉ nương mấy câu cát tường xong ra ngoài, cửa phòng đóng lại, chỉ còn hai vợ chồng trẻ ngồi đối diện nhau, nến đỏ lay động.

Tim nàng đập thình thịch, lòng bàn tay ướt đẫm, nhàng ngước lên nhìn cái.

Trong vùng đỏ thẫm, mặc quần áo kết hôn màu xanh thẫm, mặt mày như tranh vẽ, vừa uống rượu nên hai má cũng đỏ lên.

đẹp đấy! Người đẹp như vậy, chắc hẳn là người chồng tốt phải ?

Nàng đắm chìm trong suy nghĩ của bản thân, tim đập càng lúc càng nhanh.

cũng nhìn nàng chăm chú, nét mặt vẫn bình tĩnh, hoàn toàn giống tân lang mới cưới được kiều thê, khóe môi hình như hơi cong lên nhưng hình như lại phải. Môi vốn đầy đặn, khi cười khóe miệng cũng hơi cong lên rồi.

Cho tới hôm nay, Phó Vân cũng biết được rốt cuộc khi ấy có cười hay .

Nàng chỉ còn nhớ đôi mắt trong sáng của , dưới ánh nến dường như có ánh nước lay động.

Nàng cúi đầu.


Tác giả có lời muốn :

Thi hội là thi toàn quốc nên ít khi xảy ra trường hợp lặp lại đề thi.

Thi đồng sinh và thi hương khác, cả nước có nhiều vùng như thế, mấy năm thi lần, phạm vi ra đề rộng, còn phải bỏ bớt phần nội dung trong sách thích hợp đưa vào làm đề thi. Vậy nên mỗi lần là mấy trăm đề.

Những người dựa vào việc đoán đề và học thuộc lòng thực ra ít.

Thậm chí vào năm Vạn Lịch triều Minh còn có người học thuộc bài văn mà đỗ tiến sĩ, viết từ đầu đến cuối khác chữ.

...

Đội ngũ giám kháo cũng biết phải làm sao, nhiều giám khảo phải lấy bừa trong sách hai câu liên quan ghép lại thành đề, ép các thí sinh phải động não, chỉ là phải tìm được liên quan giữa hai câu này mà còn phải viết được bài văn hùng hồn dõng dạc, khó hơn cả thời đại thi đại học phải suy đoán xem tác giả suy nghĩ những gì.



Editor: Chương dài đằng đẵng. là lúc chuyển ngữ đoạn miêu tả trai phượng hoàng hốt hoảng vì bao nhiêu từ miêu tả vẻ đẹp đập hết vào rồi, đến đoạn tác giả miêu tả Thôi Nam Hiên cảm thấy người này phải là người, tả chóng hết cả mặt. Chương này quá dài, chẳng biết nhận xét ra sao, đoạn giữa thấy dễ thương, đặc biệt là mấy ông già siêu dễ thương. Đến cuối chỉ thấy thương tỷ nhi của kiếp trước, thực ra nàng từng rất hy vọng vào cuộc hôn nhân đó…

Thư viện bao gồm học sinh học vỡ lòng (nguyên văn là “mông sinh”) và học sinh lớn đến học để chuẩn bị khoa cử, mình để là “học trò ” và “học sinh” để dễ phân biệt.