Chương 23: Những kẻ cướp phá


Tôi giải thích cho quý vị độc giả việc biến mất khó hiểu của vị hôn phu của tiểu thư Sourdis đúng thời điểm ký giấy kết hôn, điều khiến tất cả khách khứa ngạc nhiên và đặt ra mọi dị nghị tưởng về bá tước và những giọt nước mắt chảy mãi của dâu.
Chúng ta thấy Fouché cho gọi hiệp sĩ Mahalin đến mấy hôm trước để thoả thuận lập ra ba băng cướp ở miền Tây. Các băng đảng này những hoạt động muộn mà phải bắt đầu ngay, và sau hơn chục ngày kể từ khi hiệp sĩ nọ rời Paris, người ta nghe tới hai chủ lâu đài bị đốt phá: là Buré và người kia là Saulnaye.

Nỗi kinh hoàng ngày càng lan rộng khắp Morbihan. Suốt năm năm nội chiến biến vùng đất này kiệt quệ, nhưng trong tất cả những cuộc đấu kinh hoàng diễn ra, bao giờ ở đây có tệ nạn cướp bóc. Muốn tin dấu vết hành động như thế phải trở lại những ngày đen tối của vua Louis XV và những tác động luật giáo hội thời vua Louis XIV.
Những băng cướp gồm mười, mười lăm, hai mươi người như thể chui từ đất lên, lại như những cái bóng, lẩn khuất trong thung lũng, băng qua bờ rào, nấp sau thân cây, sẵn sàng hạ những nông dân làm về muộn bất chợt nhìn thấy chúng. Rồi chỉ chờ cửa sổ để hé, cánh cửa khép hờ là chúng lẻn vào trang trại hay lâu đài đánh lén hoặc siết cổ đám gia nhân, đốt đống lửa lớn giữa bếp, dẫn ông bà chủ nhà ra đó, để họ nằm sấp xuống sàn nhà rồi lấy lửa đốt chân họ cho đến khi họ đau đớn khai ra chỗ giấu tiền mới thôi, cũng có khi chúng tha cho họ nhưng những lần khai, sau khi mới khai xong, sợ bị lộ mặt, chúng đâm chết, treo cổ hay đánh bất tỉnh những người vừa mất tiền.

Khi nhà chức trách phát các vụ thứ ba hay thứ tư có hậu quả là đốt phá và giết người những tin đồn bắt đầu lan ra, mới đầu còn dè dặt sau đó úp mở nữa mà cho rằng chính Cadoudal cầm đầu bọn đạo tặc đó. Dù thủ lĩnh và bọn cướp đều bịt mặt nhưng những ai từng nhìn thấy đều nhận người chỉ huy có vóc dáng và đặc biệt là cái đầu to, tròn giống hệt Georges Cadoudal.
Lúc đầu người ta tin phán đoán ấy, ai cũng biết phẩm chất hiệp sĩ ở Georges và ai mà tin được ông đột nhiên biến thành thủ lĩnh của bọn cướp vô lại bất lương vô liêm sỉ ấy.
Tuy nhiên, tiếng đồn vẫn lan xa nhiều người thừa nhận nhận ra Georges và ngay lập tức tờ Thời báo Paris đưa tin chính thức rằng, mặc dù hứa tập hợp quân lính nhưng Cadoudal vẫn tổ chức gần năm chục tên cướp hoành hành miền nông thôn, chặn đường và tấn công trang trại.
Tờ Thời báo Paris được gửi sang London có thể tới tay Cadoudal nhưng người bạn cho ông xem. Cadoudal thấy trong đó có lời buộc tội chống lại ông và lời lẽ ấy đá động đến danh dự cũng như lòng ngay thẳng của mình.
- Được lắm! - ông - buộc tội tôi tức là họ phá bỏ hiệp ước có giữa chúng tôi, giết được tôi bằng gươm bằng súng, chúng quay sang hạ tôi bằng cách đơm đặt. Chúng muốn chiến tranh, chúng có chiến tranh.

Ngay tối hôm ấy, Cadoudal lên chiếc tàu đánh cá và năm ngày sau ông cập bến giữa Port-Louis và bán đảo Quiberon. Đồng thời, có hai người đàn ông tên là Saint-Régeant và Limoelan cùng rời London về Paris những bằng lối vách đá Biville và đường Normandie. Trước lúc khởi hành, họ gặp Georges trong giờ đồng hồ và nhận chỉ dẫn của ông Limoelan từng cắt đứt mọi vấn về cuộc nội chiến, còn Saint-Régeant vốn là cựu sĩ quan hải quân sau đó trở thành cướp biển rồi thành cướp cạn.
Cadoudal dùng những người này cho dự định mới của mình chứ đá động đến Gtüllemot và em Soi de Grisolles.
ràng họ trù tính kế hoạch và có những phương tiện chắc chắn để liên lạc với nhau nhưng hiển nhiên họ ra cũng vì mục đích duy nhất, chuyện xảy ra như sau:
Khoảng cuối tháng Tư năm 1804, khoảng năm giờ chiều có người đàn ông khoác áo măng tô cưỡi ngựa phi nước kiệu vào sân trang trại Plescop do ông chủ giàu có Jacques Doley đứng đầu.
Jacques Doley có bà mẹ vợ sáu mươi tuổi, vợ mới ba mươi, hai đứa con của họ cậu bé mười tuổi và con bảy tuổi. Trong nhà còn có hơn chục gia nhân, tì nữ giúp họ khai thác điền sản.
Người đàn ông ấy cầu gặp chủ nhà, bàn chuyện riêng khoảng nửa tiếng nhưng thấy xuất trở lại, chỉ thấy Jacques Doley trở ra mình.
Trong bữa tối hôm ấy, người ta nhận thấy ông chủ trở nên im lặng và mải suy tính. Nhiều lần vợ ông nhưng ông trả lời. Sau bữa tối, hai đứa con muốn chơi cùng bố nhưng ông nhàng đẩy chúng ra.
Như mọi người đều biết ở Bretagne, người làm ăn cùng bàn với chủ. Hôm đó cũng giống như mọi ngày, người ta cùng ăn song ai cũng nhận ra vẻ buồn bã ấy, họ rất ngạc nhiên vì thường ngày ông chủ là người vui tính.
Vì mấy hôm trước, đài Buré bị đốt nên đám người làm thầm bàn tán về kiện ấy. Doley cũng nghe họ, nhiều lần ông ngẩng đầu lên định hỏi nhưng cuối cùng lại thôi gì để họ tiếp tục kể. Bà mẹ già thỉnh thoảng lại đưa tay làm dấu thánh giá và đến phần cuối câu chuyện, bà Doley kìm chế được sợ hãi, đến ngồi cạnh chồng.
Tám giờ tôi, màn đêm hoàn toàn buông xuống, đó là lúc đám gia nhân rút về nghỉ, người vào nhà kho, người ra tàu ngựa. Doley như muốn họ tản nên ra lệnh được ra ngoài. Sau đó thỉnh thoảng, ông lại liếc nhìn mấy khẩu súng treo cạnh lò sưởi với ánh mắt của người cần sử dụng hơn là ngắm nó treo tường.
Tuy nhiên, mọi người ai nấy đều vẫn tán ra. Bà lão đưa bọn trẻ ngủ trong giường của chúng, kê giữa giường bố mẹ và bức tường, ôm hôn cháu rồi cũng nghỉ trong phòng cạnh bếp.
Doley và vợ rời bếp sang phòng ngủ cạnh đó, phòng này cách bếp bằng khung cửa kính và quay ra vườn bằng hai cửa sổ có thanh chắn bằng gỗ sồi và hai cánh cửa rất chắc chắn, khi cửa đóng chỉ có hai ô thoáng đủ lớn cho vài khe sáng lọt qua.
Bà Doley thay quần áo rồi lên giường. Trong những trang trại, người tá dậy rất sớm nên ngủ cũng sớm, nhưng tối ấy, linh tính báo cho họ điều đó gì khiến họ thấy bất an đến nỗi bà Doley tự thay áo mà khuyên chồng kiểm tra lại tất cả các cánh cửa xem chốt chặt chưa rồi mới thay quần áo ngủ.
Ông chủ trang trại nhún vai ra vẻ những đề phòng ấy vô ích rồi mới xem từng cửa : cánh cửa đầu tiên là cửa thông sang phòng ăn. Nhưng vì cửa này tiếp xúc ra bên ngoài nên bà chủ nài nỉ thêm khi chồng .
- Chúng ta phải vào bằng lối cửa bếp và lối khác sau chiều mai.

Cửa ngoài sân được kiểm tra, nó được chặn thanh ngang bằng sắt cẩn thận và có hai ổ khoá. Cửa sổ cũng vậy, cửa phòng làm bánh chỉ có ổ khoá nhưng cánh cửa bằng gỗ sồi và loại khoá khá tốt chỉ còn cánh cửa ngoài vườn nhưng để vào được lối ấy phải nhảy qua bờ tường cao chục bộ.
Bà Doley trở vào, trong lòng yên tâm hơn chút ít nhưng vẫn còn căng thẳng, cuối cùng kừn chế được, bà run lên lẩy bẩy.
Ông Doley ngồi cùng viên thư lại giúp việc, giả vờ xem xét giấy tờ nhưng dù có mạnh mẽ ông còn thể giấu được lo lắng lấn tới bằng những đợt run rẩy ngoài ý muốn và chăm chỉ vào từng tiếng động nhất.
Thời điểm tại lo lắng về nguy hiểm luôn rình rập ấy phải là có cơ sở.

Lúc giờ, gần làng Plescop, từ trong rừng Meucon có toán người khoảng hai mươi tên chui ra và vào đất trang trại, bốn tên cưỡi ngựa đầu như đội nhóm tiên phong mặc đồng phục cảnh sát, những tên còn lại bộ, mặc đồng phục nhưng khoác súng và đinh ba. Toán người này khéo léo hết mức để bị phát . Chúng men theo bờ rào, xuống dòng nước, men theo quả đồi và lúc nào cũng thẳng đến trang trại, chẳng mấy chốc, chúng chỉ còn cách toà nhà độ trăm bước. Đến đó, cả toán dừng lại, tên tách ra vòng quanh đó Những tên còn lại đứng tại chỗ chờ đợi. Ánh sáng xuất trở lại. Tên kia vừa vòng quanh trang trại nhưng có lối nào vào được: chúng bàn bạc rồi quyết định, vào được bằng mưu chúng vào bằng lực. Cả nhóm lại tiếp đến chân tường.
Từ lúc trước có tiếng chó sủa nhưng chúng biết đó là tiếng chó trong trang trại hay bên hàng xóm. Đến chân tường, đám ăn đêm mới biết là chó trong vườn. Chúng tiến vài bước về phía cửa, con chó cũng theo và sủa hết sức giận dữ. còn hy vọng đột nhập được nữa, bọn chúng bị lộ. Do đó, bốn tên mặc đồng phục tiến ra trước cửa, còn lại chúng nép mình sát tường. Con chó áp sát cái mũi vào cửa sủa inh ỏi hơn bao giờ hết.
giọng đàn ông cất lên:
- Có gì thế Blaireau? Chuyện gì vậy, chó ngoan?
- Con chó quay lại phía tiếng rồi rên lên ư ừ. giọng phụ nữ khác ở xa vọng lại:
- Hy vọng là mở cửa chứ?
- Tại sao ?
- Vì chúng có thể là bọn cướp, ngốc ạ?
Hai người trở nên im bặt.
- Nhân danh pháp luật, hãy mở cửa ra! - Giọng từ phía kia cánh cửa vang lên.
- Ông là ai mà đòi nhân danh pháp luật! - Người đàn ông hỏi.
- Cảnh sát Vannes đây, chúng tôi đến kiểm tra trang trại của ông chủ Doley do bị buộc tội là nơi chứa chấp quân Bảo hoàng.
- Đừng nghe chúng, Jean - Người vợ - Chúng lừa đấy, chúng bảo thế cốt để mở cửa thôi, hiểu .
Jean có vẻ đồng tình với vợ vì ông khẽ lấy cái thang bắc lên tường cao rồi khẽ kháng leo lên nhìn qua. Ông thấy bốn người ngựa cùng toán đứng sát tường.
Khi đó, đám người mặc đồng phục lấy báng súng phang vào cửa rầm rầm như muốn de doạ phá nó nếu mở ra. Những tiếng động ấy vang đến tận phòng ngủ của ông chủ trang trại, khiến bà Doley vô cùng hoảng sợ. Thấy vợ như vậy ông Doley lưỡng lự định mở cửa người lạ mặt ra, nắm tay ông và .
- Sao ông còn lưỡng lự? Chẳng phải tôi là đảm bảo hết mọi chuyện còn gì.
- chuyện với ai đấy? - Bà Doley kêu lên.
- Chẳng ai cả - ông Doley đáp rồi chạy ra vườn.
Cánh cửa trong nhà vừa mở ra ông nghe thấy cuộc trao đổi của người làm vườn và vợ ông ta về bọn cướp.
- Này Jean - ông Doley - Sao cứng đầu chịu mở cửa cho các nhà luật pháp thế. có biết chúng ta bị tình nghi khi chống lại họ . Xin các ông tha thứ cho người đàn ông này, ta nghe lệnh của tôi đâu.
Jean nhận ra ông chủ Doley liền chạy ra chặn ông.
- Ôi ông chủ Doley - ta - Tôi nhầm đâu, ông mới bị nhầm, họ phải là cảnh sát đâu, họ là bọn cướp cải trang đấy. Vì Chúa, đừng mở cửa.
- Tôi biết điều đó và cả điều tôi phải làm - Jacques Doley - Hãy về phòng và đóng cửa lại, nếu sợ cứ nấp với vợ của ở vườn liễu ấy, chúng ra tận đó tìm đâu.
- Nhưng ông... Nhưng ông... Nhưng ông...
- Tôi có người hứa bảo vệ tôi ở trong nhà rồi.
- Thế nào, các người mở cổng hay tôi phải phá nó đấy? - Tên thủ lĩnh kêu to như sấm rồi lập tức có bốn phát báng súng phang vào bản lề.
- Tôi là tôi mở mà - Jacques Doley kêu lên và ông ta ra mở .
Bọn cướp xông vào Jacques Doley và túm cổ áo ông.
- Này các vị - ông Doley - Các vị đừng quên tôi tự nguyện mở cửa cho các vị đấy nhé. Các vị nên nhớ tôi cũng có hơn chục gia đình trong nhà và tôi hoàn toàn có thể trang bị vũ khí cho họ, để họ nấp sau tường bảo vệ tôi và các vị khó mà vào dễ dàng được.
- Mày tưởng có chuyện cảnh sát chứ đâu phải với bọn tao.
Jacques chỉ chiếc thang cạnh tường cao.
- Phải, nếu như từ kia Jean thấy các vị.
- Thế mày mở cửa cho bọn tao làm gì?
- Để hy vọng các ông nương tay cho tôi. Nếu tôi mở, các ông có thể tức giận và đốt trang trại của tôi sao?
- Ai bảo mày bọn tao đốt trang trại của mày khi vui vẻ?
- Điều độc ác ấy vô nghĩa. Các ông muốn tiền của tôi thế là xong. Chắc các ông cũng muốn tôi phá sản chứ?
- Thôi được ít ra mày cũng là kẻ biết điều, thế mày có nhiều tiền ?
- , vì tôi mới trả nợ cách đây tám ngày.
- Đồ quỷ? Đó là những lời lẽ xấu xa từ miệng người.
- Nó có thể hay nhưng là .
- Chẳng lẽ bọn tao được báo sai ư, người ta nhà mi có khoản kếch xù đấy.
- Họ dối các ông rồi.
- Họ dối Georges Cadoudal đâu.
xong, bọn chúng tiến vào nhà, đẩy Jacques Doley vào bếp.
Bọn cướp ngạc nhiên hết mức khi chưa thấy ai lạnh lùng như vậy.
- Ôi thưa các ông, - Bà Doley kịp mặc quần áo chạy ra - Chúng tôi đưa tất cả những gì chúng tôi có nhưng xin các ông đừng làm hại chúng tôi.
- Được rồi - tên trong số bọn cướp - Mụ giống như cá Auray ấy, chưa đập giãy.
- chuyện thế đủ rồi - Tên thủ lĩnh - Tiền đâu?
- Này bà xã, Doley - Hãy đưa chìa khoá cho họ. Các ông đây tự lấy nếu họ lại bảo chúng ta đánh lừa.
Bà vợ ngạc nhiên nhìn chồng chưa vội nghe theo ông.
- Kìa, đưa - ông - Tôi bảo đưa mà, đưa .
Bà vợ đáng thương hiểu tại sao chồng mình lại cam chịu đến thế, bà đưa chìa khoá và kinh hãi nhìn tên chỉ huy tiến lại trong số những chiếc tủ lớn theo thói quen các chủ điền nơi cất tài sản quý giá nhất.
Tên cướp dùng cả hai tay nhấc ngăn kéo ra quẳng ra giữa phòng bếp thay vì có tám bộ đồ ăn bằng bạc, chỉ có sáu bộ ăn văng ra. Ngăn tiếp theo đựng túi tiền và túi vàng tổng cộng có khoảng mười lăm nghìn phăng, nhưng tên thủ lĩnh khua khoắng mãi mới chỉ lôi ra được túi tiền trong ngạc nhiên càng tăng lên của bà vợ.
Bà đưa mắt nhìn chồng hay đúng ra là tìm ánh mắt chồng nhưng được, ông quay chỗ khác.
tên cướp bắt gặp ánh mắt ấy.
- Con mẹ này, có đúng chồng mụ cố tình thế ?
- Ồ , thưa các ngài, tôi thề.
- Nếu mụ hẳn biết nhiều hơn chồng, được rồi, thế, hãy bắt đầu bằng mụ.
Bọn cướp xông vào lục tủ nhưng thấy gì cả, chúng mở tủ khác song tủ này cũng rỗng , chỉ có vài đồng louis, năm sáu đồng êcu, sáu livre và vài đồng tiền lẻ giấu trong chiếc bát gỗ.
- Tao nghĩ mày đúng - Tên thủ lĩnh với tên cướp vừa buộc tội bà chủ trang trại.
- Chắc hẳn được báo trước chúng ta đến nên đem tiền chôn rồi.
- Hởi trời đất và sấm sét! - Tên cầm đầu - Bọn tao có cách làm cho người chết còn chịu lên khỏi đất cơ huống hồ là tiền.
- Hãy mang củi và bó rơm lại đây.
- Để làm gì? - Người phụ nữ tức tưởi gào lên.
- Mày chưa bao giờ thấy cách quay lợn à?
- Jacques! Jacques! thấy chúng gì chưa?
- Chắc chắn là rồi, nhưng em muốn gì đây, họ là chủ phải để họ làm thôi.
- Ôi lạy Chúa! - Người vợ tuyệt vọng kêu lên khi thấy hai tên cướp mang rơm và củi vào - là kẻ cam chịu.
- cầu mong Chúa để vụ ám hại ti tiện như việc giết hai sinh linh, hai con người là mắc tội lỗi nào nhưng chưa hề giết hại ai, xảy ra.
- Làm thế nào thế" - Tên thủ lĩnh hỏi - ông ta phái thiên thần xuống đánh lại bọn tao chắc?
- Đây phải lần đầu tiên có phép màu đâu.
- Được lắm, thế chúng ta cùng xem và để cho ông ta cơ hội giúp cả hai, bọn ta thiêu sống và con lợn cái này.
Nhưng tiếng cười phá lên trước câu nhạo báng khiến chúng còn trở lên tục tĩu hơn. Bọn cướp xông vào Jacques Doley, lột giày, tất, quần dài, với bà vợ chúng cũng làm như vậy rồi trói tay họ ra sau đẩy ra hai phía của đống lửa, khi lửa bén chạy bùng lên, chúng đẩy họ chân trần sáp lại đống lửa, chỉ cách vài bước.
Cả hai cùng thét lên đau đớn.
- Khoan ! - tên cướp hét to - Tao vừa tìm được lũ thỏ con cho chúng vào nấu cùng bố mẹ chúng này.
Rồi bước vào, mỗi tay túm đứa trẻ run rẩy khóc nức nở. Đến đây thi Jacques Doley chịu nổi nữa kêu to:
- Nếu ông là người, đến lúc ông phải giữ lời hứa với tôi rồi chứ!
Lập tức cánh cửa bật mở, người đàn ông từ thông phòng để sữa ra, hai tay buông thõng nhưng mỗi bên cầm khẩu súng ngắn hai viên.
- Ai trong số các người được gọi là Georges Cadoudal? - Người lạ hỏi.
- Tao đây - Người bịt mặt cao lớn vừa vừa đứng dậy.
Mày láo - Người lạ rồi đưa súng lên bắn thẳng vào giữa ngực - Tao mới là Cadoudal.
Gã cao lớn đổ vật xuống.
Cả băng cướp lùi lại hai bước, chúng vừa nhận ra Cadoudal , con người mà chúng tưởng lúc này ở nước .

Chương 24: Mệnh lệnh mới


Với Cadoudal , người nào trong vùng Morbihan dám đưa tay lên đụng vào ông hay dám tuân lệnh ông.
Tên phó thủ lĩnh cũng nằm trong số đó, đặt hai đứa trẻ xuống đất, lại gần Cadoudal và :
- Thưa tướng quân, xin ngài ra lệnh.
- Trước tiên, hãy thả những người bất hạnh kia ra.
Bọn cướp vội chạy lại chỗ ông bà chủ trang trại, lát sao họ được cởi trói. Người vợ ngồi phịch xuống ghế, dang tay ôm hai đứa con vào lòng còn người chồng đứng dậy ra bắt tay ông Georges Cadoudal.
- Còn bây giờ - Tên phó thủ lĩnh hỏi.
- Bây giờ hả? Người ta các có ba băng đúng ?
- Vâng, thưa tướng quân.
- Ai cả gan dám tập hợp các để làm cái nghề này?
- Có người từ Paris đến khẳng định rằng cách đây tháng ngài về gặp chúng tôi và ra lệnh tập hợp đội quân mang tên ngài
- Để phục vụ cho triều đình ta còn hiểu được nhưng để ăn cướp là quấy quá! Liệu ta có phải là tên đạo tặc ?
- Người ta còn chọn trong số chúng tôi, đó là Georges II vì ta giống ngài, để làm thủ lĩnh. Bây giờ chúng tôi phải làm gì để sửa chữa sai lầm này?
- Sai lầm của các là nghĩ ta có thể trở thành thủ lĩnh băng đạo chích như các . Điều đó là thể tha thứ.
- Hãy truyền lệnh của ta đến các nhóm khác là phải giải tán và ngừng ngay tức khắc cái nghề ti tiện này. Sau đó, hãy báo cho tất cả các cựu chỉ huy, đặc biệt là Soi de Grisolles và Guillemot cầm vũ khí và sẵn sàng theo chỉ thị của ta chuẩn bị chiến dịch. Nhưng chưa có lệnh của ta, ai được manh động hay dùng cờ trắng.

Bọn cướp lời, có phản ứng gì khác và rút ra ngoài. Ông bà chủ trang trại dọn dẹp lại bãi chiến trường, sắp xếp lại đồ đạc vào từng ngăn tủ, cho tiền vào khay. Nửa giờ sau, tất cả lại như cũ.
Bà Doley nhầm, chồng bà hôm ấy có đề phòng.
Ông cất phần lớn số tiền và cái túi vàng tổng cộng khoảng mười hai nghìn phăng . Người dân Bretagne cũng như các nông dân khác đều là những người cẩn thận thậm chí còn biết tiền liệu trước. Mặc dù có lời hứa của Cadoudal, ông Doley vẫn nghi có thể mọi việc xấu và ít ra trong trường hợp như thế, ông có thể giữ được phần lớn của cải của mình. Nghĩ sao làm vậy, ông cất chỗ tài sản đó.
Người ta gọi Jean và vợ ông ta về, đóng cửa lại sau khi cho xác Georges II ra ngoài. Chưa ăn gì từ sáng, Cadoudal bình thản ngồi ăn súp như thể chưa có chuyện gì xảy ra, sau đó từ chối ngủ giường của chủ nhà và ngủ ổ rơm mới trong nhà kho.
Ngày hôm sau, vừa thức dậy ông tiếp Sol de Grisolles, người sĩ quan tuỳ tùng cũ của mình.
này sống ở Auray, tức là cách trang trại Plescop hai dặm rưỡi. trong số những tên cướp nghĩ rằng mình là người tử tế với Cadoudal nên vội vã báo cho hàng xóm của mình. Thực tế là Sol de Grisolles chạy đến. ta cũng hết sức ngạc nhiên vì giống như mọi người, ta nghĩ Georges Cadoudal ở London.

Cadoudal kể lại toàn bộ việc: Vết cháy và máu vẫn còn nền nhà. Đây hoàn toàn là vu khống của cảnh sát để biến hiệp ước thành vô liệu và rồi, người ta đổ cho Cadoudal là người phá vỡ hiệp ước đó. Trong trường hợp đó, mọi tự do của Cadoudal trở thành hành động ngông cuồng của ông. Chính vì thế, ông mới cần gặp Sol de Grisolles.
Trước hết, ông có ý định viết trực tiếp cho Bonaparte để thông báo rằng với những gì vừa xảy ra, ông quyết định rút lại lời tuyên bố và sau khi xử lý chê trách vào đâu được những băng miền Tây, kẻ huỷ hoại thanh danh của ông, ông tuyên chiến với Bonaparte, phải cuộc chiến giữa hai chế độ vì ông thể ủng hộ nó nữa mà là cuộc trả thù kiểu của người đảo Corse.
Sol de Grisolles chịu trách nhiệm thông báo món nợ ấy. ta chấp nhận ngay chút băn khoăn, đó là trong những người bao giờ chùn bước, nhất là khi đó là nhiệm vụ.
Tiếp theo, Sol de Grisolles gặp Laurent dù ta ở bất cứ đâu để thông báo tập hợp lại đội quân Jéhu vào việc ngay lập tức. Georges sang London sau đó về Paris để hành .

Quả nhiên, sau khi ra lệnh cho Sol de Grisolles, Cadoudal cáo từ chủ nhà, tỏ lời xin lỗi vì mượn nhà ông để diễn vở kịch khủng khiếp đó. Hai người lên ngựa, Sol de Grisolles, về Vannes còn ông hướng về phía bãi biển Erdeven và Camac nơi con tàu giả tàu đánh cá chờ tàu nhổ neo cũng thuận chèo mát mái như khi cập bến.
Ba ngày sau, Sol de Grigolles đến Paris và xin phép gặp Bonaparte vì chuyện tối quan trọng.
Tổng tài cử Duroc đến khách sạn nơi Sol tạm nghỉ. Nhưng Sol de Grisolles lịch từ chối và cầu đích thân được gặp Bonaparte để chuyển lời của Cadoudal. Duroc đành trở về và sau đó tới đón Sol de Grisolles. gặp Bonaparte trong thái độ cực lực phản đối Cadoudal, chưa để cho Sol de Grisolles cất lời ông :
- Tướng quân của biết giữ lời. Ông ta giả vờ London, thực ra lại ở lại Morbihan, lập ra những băng đảng hành nghề đạo tặc, đạo chích khắp nơi, nhưng tôi ra lệnh cho tất cả chính quyền và nếu ông ta bị bắt, ông ta bị xử bắn cần bản án nào như tên cướp. Đừng chuyện này đúng.
Các thời báo Paris cũng đưa tin, báo đồng tình với những bản báo cáo bên cảnh sát, vả lại người ta cũng nhận ra ông ta.
- Liệu ngài Tổng tài có cho phép tôi trả lời thay ông ấy, chứng minh cho vô tội của bạn tôi chỉ bằng hai từ thôi hay ?
Bonaparte nhún vai.
- Thế nếu trong năm phút nữa ngài phải thừa nhận báo chí và cảnh sát của ngài sai còn tôi đúng sao?
- tôi rằng Régnier là đồ ngốc, thế thôi.
- Vậy thưa tướng quân, số báo của tờ thời báo Paris có đăng tin Cadoudal rời Pháp và thành lập ba băng đảng ở Morbihan đến tay ông ấy ở London. Lập tức ông ấy lên tàu đánh cá về Pháp và cập bến tại bán đảo Quiberon. Nấp trong trang trại bị đánh cướp đêm ấy, ông bước ra đúng lúc tên đầu sỏ giả danh ông ấy chuẩn bị tra tấn chủ trại. Ông chủ trang trại tên là Jacques Doley. Trang trại tên là Plescop. Ông ấy tiến thẳng đến kẻ giả danh, bắn vỡ sọ và : "Mày láo, tao mói là Cadoudar". Sau đó, ông ấy giao trọng trách cho tôi đến với ngài rằng chính tướng quân hoặc cảnh sát của các vị bôi nhọ thanh danh của ông ấy bằng cách gán cho ông ấy tội danh cầm đầu băng cướp và dựng kẻ có dáng dấp giống ông ấy lên. Ông ấy trả thù kẻ này bằng cách giết và đuổi quân ô hợp ấy dù chúng có hai mươi tên còn ông chỉ có .
- Làm sao tôi tin điều được.
- Tôi thấy cái xác, còn đây là chứng nhận của chủ trang trại.
Sol de Grisolles đưa ra bản tường trình việc cho ngài Tổng tài có chữ ký của ông bà Doley.
Và Sol tiếp:
- Kể từ khi đó, ông ấy giữ cam kết với ngài nữa cũng như chấp nhận cam kết của ngài và chỉ có thể tuyên chiến với ngài vì ngài lấy mọi phương cách tự vệ của ông ấy. Ông ấy tuyên bố có cuộc trả thù theo phong thức đảo Corse của ngài: ăn miếng trả miếng!
- Này, kia - Duroc kêu to - có biết mình chuyện với ai ?
- Tôi với người cam kết như chúng tôi cam kết và giống như chúng tôi bây giờ, ông ấy có quyền để giữ lời nữa.
- ta có lý đấy, Duroc - Bonaparte - để xem ta đúng .
- Thưa tướng quân; khi người Bretagne ? - Sol de Grisolles kêu lên.
- người Bretagne cũng có thể nhầm hoặc bị lừa chứ. Duroc, hãy tìm Fouché đến đây.
Mười phút sau, Fouché có mặt trong phòng Tổng tài. Từ xa, Bonaparte nhận ra viên cựu Bộ trưởng cảnh sát.
- Ông Fouché, Cadoudal ở đâu?
Fouché bật cười.
- Tôi thể trả lời được vì tôi biết.
- Tại sao như thế?
- Vì tôi ở bộ Cảnh sát nữa.
- Ồ, ông biết là ông vẫn ở đó cơ mà.
- Chỉ ở dạng sát nhập thôi.
- Đừng đùa nữa, thực ra đúng! Ông sát nhập vai đó. Tôi liếp tục công việc cho ông, ông có cơ quan tương tự và ông báo cho tôi tất cả như thể ông vẫn ở bộ mang tên đó. Tôi hỏi Cadoudal ở đâu?
- Giờ này chắc ông ta trở lại London. Như vậy là ông ta rời nước ?
- Đúng thế.
- Để làm gì?
- Để bắn vỡ sọ tên cầm đầu băng đảng giả danh ông ta.
- Và giết chết chứ?
- Ngay giữa hai mươi người tại trang trại Plescop, nhưng ông đây - Fouché và chỉ vào Sol de Grisolles - có thể hết cho ngài biết bởi lẽ ông ta hầu như chứng kiến, Plescop, tôi nghĩ chỉ cách Auay hai dặm rưỡi thôi.
- Thế ư! Ông biết tất cả chuyện đó mà báo cho tôi ư?
- ông Régnier là cảnh sát trưởng, ông ta có trách nhiệm báo cho ngài, còn tôi chỉ là kẻ kỳ cục, thượng nghị sĩ thôi.
- Thế đấy những người bình thường chẳng bao giờ làm được cái nghề đó - Bonaparte thốt lên.
- Cảm ơn tướng quân - Fouché .
- Thôi được rồi! chỉ thiếu thanh xà nữa là sang bến của người chính trực. Ở vị trí của , tôi phải rất thận trọng. được tự do, Grisolles. Tôi chấp nhận việc trả nợ như ngài Cadoudal tuyên bố. Cứ bảo ông ta cẩn thận, về phần mình, tôi cũng phòng vệ, nhưng khi bị bắt, ông ta đừng mơ được ân xá.
- Đó cũng là điều ông ấy muốn - chàng Bretagne và cúi mình chào, sau đó ra khỏi phòng làm việc của ngài Tổng tài để ông ở lại với Fouché.
- Ông nghe chưa Fouché, cuộc trả thù bắt đầu rồi và ông là người bảo vệ tôi!
- Hãy khôi phục cho tôi Bộ cảnh sát, tôi bảo vệ ngài.
- Ông là kẻ ngốc vĩ đại, ông Fouché. cơn người tài trí như ông cần gì phải có bộ này ông mới bảo vệ được tôi. Vả lại như thế còn dễ dàng hơn cho ông vì ai nghi ngại ông cả. Hơn nữa, tôi mới huỷ bộ này hai tháng, tôi thể thiết lập nó lại ngay như vậy. Hãy giúp tôi loại trừ mối nguy hiểm này rồi tôi lập lại nó. Trong khi chờ đợi, tôi mở cho ông tài khoản năm trăm ngàn phăng từ nguồn bí mật. Hãy ngoạm cho đẹp vào, khi nào cạn vốn hãy báo cho tôi. Nhưng trước nhất tôi muốn Cadoudal phải được lành lặn và còn sống.
- Tôi lo chuyện đó, nhưng muốn vậy cũng phải xem ông ta có về Pháp .
- Ồ yên tâm , ta về. Tôi chờ tin của ông đấy.
Fouché chào Tổng tài Bonaparte rồi vội vã hết mức chạy ra xe và kêu to:
- Về lâu đài nhanh lên!
Vừa xuống xe, ông ta ra lệnh:
- Cho người gọi ông Dubois, nếu nó dẫn theo cả Victor, trong số nhân viên cừ nhất đến đây.
Nửa giờ sau, hai con người được gọi có mặt trong phòng làm việc của Fouché.
Dù ông Dubois chuyển sang làm việc cho cảnh sát trưởng mới nhưng ông này vẫn rất trung thành với Fouché. chỉ vì nguyên tắc đạo đức mà cả vì quyền lợi nữa. Ông hiểu rằng thất sủng của Fouché chỉ là tạm thời mà ông ta hay phản bội người mà chỉ phản bội khi có lợi mà thôi. Do đó, ông ta vẫn dành vài nhân viên lanh lợi nhất chuyên phục vụ cho Fouché. Ngay khi được gọi, ông ta chạy đến.
Hai chồng vàng đặt cạnh lò sưởi Dubois dẫn Victor vào. Nhân viên Victor vẫn mặc đồ dân do Dubois kéo quá vội vã.
- Chúng tôi muốn làm mất thời gian - Dubois chống chế - chính vì vậy tôi mang theo trong số những người tin cẩn nhất trong trang phục mặc thế này.
Fouché đáp tiến về phía chàng trai, giương cặp mắt ngạo nghễ nhìn ta.
- Quỷ ? Chết tiệt! Ông Dubois, đây phải người chúng ta cần.
- Vậy ngài cần gì thưa, công dân Fouché?
- Tôi cần thủ lĩnh Bretagne để theo dõi có thể ở Đức nhưng chắc chắn sang . Tôi cần người văn võ song toàn có thể theo ông ta vào các quán cà phê, các câu lạc bộ và thậm chí trong những phòng tiếp sang trọng. Tôi cần quý ông thế mà lại mang cho tôi tay cục mịch như thế này sao?
- Điều này đúng đấy - Nhân viên của Dubois - Quán cà phê, câu lạc bộ, phòng tiếp sang trọng quen tôi đâu, nhưng nếu thả tôi vào quán trọ, các sàn nhảy hay quán rượu ngài biết tôi kiêng đâu.
Dubois ngạc nhiên nhìn nhân viên của mình, ta ra hiệu lại cho ông. Dubois hiểu.
- Do đó - Fouché - ông hãy gởi ngay cho tôi người tối nay có thể đến nhà nhiếp chính để chậm giây nào.
- Tôi có việc cho ta - Sau đó cầm hai đồng vàng đống và - Này bạn, chỗ này cho vì quấy rầy nếu tôi cần ai cho việc giám sát dân chúng tôi gọi . Nhưng hãy ngậm mồm ngậm miệng về chuyến viếng thăm này nhé.
- Ngậm mồm ngậm miệng - chàng nhân viên vui vẻ đáp - Ngài cho gọi tôi nhưng lại sai bảo gì, cho tôi hai đồng vàng chỉ để tôi ngậm miệng.
- Tốt lắm! Tốt lắm! Cậu bé của ta. Thôi .
Cả hai người ra xe. Fouché sốt ruột nhìn theo chậm trễ ấy nhưng hiểu lỗi do mình vì chỉ định tìm người ràng và ông ta chỉ còn nước chờ đợi mà thôi.
ra Fouché cũng phải chờ lâu. Hơn mười lăm phút sau, người ta thông báo có người cần tìm đến gặp.
- Tôi bảo là cho vào ngay cơ mà - Fouché mất hết kiên nhẩn kêu lên - Cho vào ngay!
- Tôi đây, tôi đây thưa công dân - Người bước vào hồ hởi giới thiệu, đó là thanh niên đích thực độ hai mươi sáu tuổi, tóc đen, đôi mắt hoạt bát và sáng láng, cách ăn mặc miễn chê.
- Tôi để lỡ phút nào và có mặt.
Fouché ngắm nghía chàng trai bằng đôi mắt lé của mình.
- Đến sớm đấy! Đúng người cần đây rồi.
Sau lát im lặng dò xét, Fouché hỏi:
- có biết mình làm gì ?
- Có, theo dõi người khả nghi, cùng ta sang Đức cũng nên. Chuyện này khó khăn gì vì tôi tiếng Đức như người Đức và tiếng như người . Tôi để kẻ đó lọt khỏi tầm mắt dù chỉ khoảnh khắc. Chỉ cần chỉ người đó cho tôi hay là tôi gặp lần hoặc cho tôi là ai và ở đâu.
- ta tên là Soi de Grisolles, vốn là tuỳ tùng của Cadoudal - ta trọ phố Loi, khách sạn Unité. Có thể ta rồi, trong trường hợp ấy, phải hỏi xem ta đường nào và nhanh chóng bắt kịp. Tôi muốn biết tất cả những gì ta làm.
- Còn đây - Fouché thêm và chỉ vào hai đống vàng cạnh lò sưởi - Đó là thứ giúp dò la.
Chàng trai chìa tay đeo găng gạt số tiền vàng vào túi cần đếm.
- Bây giờ, - Chàng trai lịch lãm - Chúng ta có phải trả hai đồng louis cho chàng Thợ Nề ?
- Cái gì, hai đồng cho Thợ Nề à? - Fouché hỏi.
- Hai đồng mà lúc nãy ngài đưa cho tôi ấy.
- Thế người lúc nãy là đấy ư?
- Thế - Fouché chỉ vào đống vàng thứ ba - chỗ này cũng là của nhưng đó là tiền thưởng. Thôi, đừng để mất thêm thời gian nữa, tôi muốn có tin tức ngay tối nay.
- Ngài có.
Chàng trai ra hài lòng về Fouché cũng như hài lòng về . Ngay tối hôm đó, Fouché nhận được tin tức đầu tiên.
"Tôi thuê phòng cạnh phòng công dân Sol de Grisolles trong khách sạn Unité, phố Loi. Qua ban công chung của bơn cửa sổ, tôi có thể biết căn phòng ấy sắp đặt thế nào. chiếc bàn kê sát vách phòng của tôi dùng để tiếp khách, tôi đục lỗ cho phép nhìn được tất cả và nghe khá . Công dân Sol de Grisolles gặp được người mà ta đến tận khách sạn Mont-Blanc nên chờ này đến tận hai giờ sáng. ta cũng báo trước đón bạn mình rất muộn. Tôi là người thứ ba tham dự chuyến viếng thăm ấy mà ta biết.
THỢ NỀ
Tái bút - Sớm ngày mai ngài có tin thứ hai"

Sớm hôm sau, Fouché bị đánh thức bởi tin thứ hai có nội dung như sau:
"Người bạn mà công dân Sol de Grisolles đợi chính là Laurent lừng danh, hay còn gọi là Laurent bảnh trai, thủ lĩnh quân Jéhu. Sol nhận lệnh từ Cadoudal đến gặp này và truyền lệnh kêu gọi những cựu binh tiếp tục lời thề gia nhập chiến dịch của ông ta. Thứ bảy tuần sau, họ phải bắt đầu lại các cuộc chặn xe thu thuế Rouen đến Paris trong rừng Vernon. Những ai vào vị trí của mình bị xử tử.
Công dân Sol de Grisolles Đức vào mười giờ sáng. Tôi cùng ta, chúng tôi qua Strasbourg và báo trước ta đến Ettenheim, nơi ở của Công tước Enghien.
Thợ Nề"

Mẩu tin thứ hai này như ánh mặt trời loé lên bàn cờ của Fouches. Nhờ nó, viên trưởng Bộ Cảnh sát "sáp nhập" có thể nhìn được nước cờ của Cadoudal. Viên tướng này hề rung cây doạ khỉ khi đe doạ trả món nợ với Bonaparte. Ông ta đồng thời thiết lập lại các hoạt động của quân Jéhu vừa sai tuỳ tùng đến chỗ ở của công tước Enghien. Chắc chắn ông ta mệt mỏi trước những chần chừ do dự của con trai bá tước Artois và thậm chí cả bá tước Artois, những ông hoàng duy nhất Cadoudal còn liên hệ vì họ hứa chỉ chu cấp nhân lực và tài chính mà còn cả bảo lãnh nhân thân hoàng gia. Tuy nhiên chẳng mấy khi họ giữ lời nên Cadoudal đành viện đến hậu duệ cuối cùng của dòng tộc nhà Condé để xem ông này có giúp gì hơn những lời cam kết và an ủi hay .
Thế là lưới buông sẵn, Fouché chỉ còn nằm im chờ đợi giống như con nhện nằm chờ ở góc mạng do mình giăng ra.
Duy chỉ có quân miền Andelys và Vemon là nhận lệnh phải luôn ở tư thế sẵn sàng.

Chương 25: Công tước Enghien


Như ở , công tước Enghien sống trong lâu đài ở Ettenheim trong miền lãnh địa của thái công Bade, hữu ngạn sông Rhin cách Strasbourg hai mươi ki lô mét.
Đó là cháu trai của hoàng thân Condé. Hoàng thân Condé lại là con trai của hoàng tử Condé hay còn gọi là Borgne, tước vị rất cao quý dưới thời trị vì của Đức, quận công Orléans. Chỉ duy nhất cụ nhà Condé là người chia cắt nhà Condé với quận công Orléans. Chiến thắng ở Rocroi, làm sáng tỏ cái chết của vua Louis XII thắng trận Thionville hay Nordlingen khiến cụ được phong là nhà vĩ đại. Cụ có thể là con trai của vua Henri Đệ nhị triều Bourbon. Mong muốn có được ngai vàng khiến Condé trở thành người đầu tiên tố cáo hai con trai của hoàng hậu Anne d Autrice tức vua Louis XIV và quận công Orléans phải là con trai của Vua Louis XIII, điều này kể cũng có thể là lắm chứ.
Còn về vua Henri Đệ nhị triều Bourbon mà chúng ta vừa nhắc đến có kết hợp với đại tộc Condé khiến tính cách của Condé cụ có lai tạp và trở thành người vừa keo kiệt lại hay tư lự.
Dù chuyện xảy ra từ thời của con trai vua Henri Đệ nhất triều Bourbon nhưng dẫu sao Condé cụ vẫn có người cha khác. Mẹ của cụ Charlotte de la Trémouille có vụng trộm với gã giúp việc. Sau bốn tháng vắng mặt, chồng bà đột ngột trở về. Gã kia nhanh chóng bị bắt còn người vợ lăng nhăng gần như con đường chết. Bà ta mời chồng tham dự vào buổi tiệc vương giả.
Dù là mùa đông, bà ta vẫn cho lùng những hoa quả ngon nhất rồi ăn chung với chồng quả lê. Chỉ có điều bà dùng lưỡi dao bằng vàng có tẩm thuốc độc để bổ nửa quả lê cho chồng.
Đức vua chết ngay trong đêm.
Charles Bourbon tưởng mình là người báo tin này cho Henri Đệ tứ ông ta :
- Thực ra chuyện này giống như việc tiễu trừ giáo hoàng Sixte Đệ ngũ thôi.
- Đúng thế - Henri Đệ tứ đáp.
Bản án rất gay gắt chống lại Charlotte de la Trémeuille nhưng Đức vua Henri Đệ tứ tham gia xét xử và quẳng tất cả vào lửa. Khi mọi người hỏi lý do của hành động kỳ quặc đó, ngài trả lời:
- Thà để thằng con hoang thừa hưởng tước danh Condé hơn là phải thấy tên tuổi danh giá ấy bị tan vào hư vô.
Và đứa con hoang thừa hưởng tên tuổi Condé pha tạp vào tên tuổi ấy vài thói hư tật xấu mà trong số đó lại là nổi loạn vì thế chúng tôi chỉ là những tiểu thuyết gia, nếu tôi sâu vào nhũng chi tiết như thế, người ta cho rằng làm sao chúng tôi thông thái lịch sử bằng các nhà sử học, và nếu tôi cứ đưa ra những chuyện này, người ta lại tôi tầm thường hoá dòng tộc vua chúa.
Trở lại với công tước Enghien đó là thanh niên ba mươi ba tuổi rất đẹp trai sống lưu vong cùng cha và bá tước Artois.
Bá tước Artois từng gia nhập đoàn tị nạn năm 1797 và suốt tám năm tuyên chiến chống lại nước Pháp. Sau khi quân đội của hoàng thân Condé bị giải tán, công tước Enghien có thể rút sang như ông nội, cha và các vương tôn công tử khác nhưng vì còn vướng bận tơ lòng nên ông thích ở lại Ettenheim.

Tại đây, ông sống khá thanh đạm bởi lẽ số tài sản kếch xù bao gồm thừa kế của vua Henri Đệ tứ, tài sản của quận công Montmorency và gia sản của Louis le Borgne bị cách mạng tịch biên. Những người lưu vong sống quanh Offenbourg thỉnh thoảng vẫn đến thăm hỏi ông. Khi có đám thanh niên đến tổ chức buổi săn trong rừng Forêt-Noire khi chính hoàng thân biến mất trong vài ngày rồi lại đột ngột xuất mà ai biết ông đâu. vắng mặt ấy nhiều lúc cũng tạo ra các tin đồn thị phi, vị thân vương chẳng bận tâm để mặc ai muốn nghĩ gì nghĩ chứ hề đưa ra lời giải thích nào cả.

buổi sáng, có người đàn ông xuất trước nhà công tước và muốn gặp ông. ta qua sông Rhin tại Kell, theo đường Offenbourg để đến đấy.
Hoàng thân vắng từ ba hôm. Người thanh niên kiên nhẫn chờ. Ngày thứ năm hoàng thân trở về.
Người thanh niên xưng tên và thông báo mình do ai cử đến. Dù nài gặp hoàng thân ngay mà tuỳ ông tiếp lúc nào tiện lợi cũng được, tuy nhiên hoàng tước cho vời ngay lập tức.
Người đàn ông lạ ấy chính là Soi de Grisolles.
- đến từ chỗ tướng Cadoudal tài ba đó ư? - Hoàng thân hỏi - Ta vừa đọc tờ báo đưa tin ông ấy rời London, đến Pháp để trả thù kẻ làm ô danh ông ấy, sau đó ông ấy về London rồi.
Viên sĩ quan tuỳ tùng của Cadoudal thuật lại toàn bộ việc xảy ra dám thêm bớt chi tiết nào sau đó kể cho hoàng thân về nhiệm vụ tới gặp Tổng tài để tuyên chiến, gặp Laurent và ra lệnh tập hợp quân Jéhu chuẩn bị hoạt động trở lại.
- còn điều gì muốn với ta phải ? - Hoàng thân trẻ tuổi hỏi.
- Dạ có thưa hoàng thân. Tôi đến để thưa với ngài rằng, mặc dù hoà ước Lunéville có nhưng cuộc chiến khốc liệt chưa từng thấy sắp diễn ra để chống lại Tổng tài, tướng Pichegru thoả thuận với phu nhân của ngài bằng tất cả mối căm thù dồn nén bấy lâu để chống lại chính phủ Pháp từ hồi phải tị nạn ở Sinnaramry; tướng Moreau tức giận vì được coi trọng khi thắng lợi ở Hchenlinden và mệt mỏi khi phải thấy quân đội và các tướng lĩnh sông Rhin liên tiếp xả thân cho cuộc chiến Italie, nên có thể dựa vào uy tín của ông ta thêm nữa. Chuyện này mới chỉ là tin đồn thôi nhưng tôi cũng chịu trách nhiệm nhắc ngài, thưa hoàng thân.
- Chuyện gì?
- Đó là tổ chức xã hội bí mật tập hợp quân đội.
- Tổ chức những người Philadelphes?
- Ngài cũng biết nó ư?
- Ta nghe đến.
- Vậy đức ngài có biết ai là thủ lĩnh ?
- Đại tá Oudet.
- Ngài gặp ông ta rồi chứ?
- lần ở Strasbourg nhưng để ông ta biết ta là ai.
- Đức ngài thấy ông ta thế nào?
- ta tạo cho ta cảm giác đó là con người trẻ trung rất có chí khí cho nghiệp đồ sộ mà ta mơ tưởng.
- Vâng, đức ngài quả nhầm - Soi de Grisolles - Oudet sinh ra trong miền núi Jura và có đủ sức mạnh thể chất cũng như tinh thần của người miền núi.
- ta chỉ độ hai mươi lăm tuổi thôi.
- Bonaparte cũng chỉ hai mươi sáu tuổi khi ông ta đánh chiến dịch Italie đấy thôi.
- ta bắt đầu bằng việc đứng về phe chúng ta.
- Vâng, chúng tôi biết ông ta từ hồi ở Vendée.
- Sau đó lại quay sang bọn Cộng hoà.
- Nghĩa là hồi ấy ông ta mệt mỏi khi cảnh người Pháp nồi da nấu thịt lẫn nhau.
Hoàng thân thở dài và :
- Ta cũng vậy, ta mệt mỏi lắm rồi.
- Thưa bao giờ, dù đức ngài cứ tưởng đánh giá hết con người khoe khoang những thực ra đó là người chưa có ai từng có đủ các phẩm chất đối lập và tự nhiên như thế. Ông ấy có vẻ ngây thơ của đứa trẻ và dữ dội của con sư tử vẻ lơi lả của thiếu nữ đồng thời lại có vẻ quyết đoán của người La Mã lớn tuổi. Đó là người vừa năng động lại vừa trầm tư vừa lười nhác lại mẫn cán hơn hết thảy, tính khí thay đổi rất linh hoạt lúc dịu dàng khi nghiêm khắc, lúc hiền lành khi lại khủng khiếp lúc nhu lúc cương. Tôi chỉ có thể thưa với đức ngài trước danh dự của ông ấy rằng những người như Moreau và Malet chấp nhận ông ấy làm thủ lĩnh và chịu chỉ huy của ông ấy rồi.
- Kể cả ba thủ lĩnh vừa ?
- Oudet, Malet và Moreau Philopcemen, Manus và Fabius. người nữa sắp gia nhập đó là tướng Pichegru với bí danh Thémistocle.
- Ta thấy trong tổ chức ấy nhiều thành phần quá khác nhau - Hoàng thân .
- Nhưng họ rất mạnh. Ban đầu chúng ta lật đổ Bonaparte khi có chỗ, ta tìm được người hoặc nguyên tắc cần thiết để đặt vào vị trí đó.
- Thế các định lật đổ Bonaparte bằng cách nào? Ta hy vọng là bằng vụ mưu sát chứ?
- , những có trận quyết đấu.
- nghĩ Bonaparte lại chấp nhận cuộc đấu? Ba mươi người chắc? - Hoàng thân và bật cười.
- , thưa Hoàng thân, nhưng chúng tôi buộc ông ta phải chấp nhận. Ít nhất mỗi tuần ông ta đến La Malmaison ba lần kèm theo đoàn tuỳ tùng khoảng bốn đến năm mươi người. Cadoudal tấn công ông ta bằng đội quân đông tương đương và Chúa phán quyết đâu là lẽ phải.
- Như thế quả cũng phải là cuộc ám sát - Hoàng thân trầm ngâm - đó là cuộc chiến hẳn hoi.
- Nhưng để kế hoạch này thành công, tâu đức ngài, chúng tôi có hậu thuẫn của hoàng thân, can đảm và nổi tiếng như ngài đây. Các quận công Beng, Angoulême và cha của họ, bá tước Artois hứa hẹn với chúng tôi bao nhiêu lần bấy nhiên lần nuốt lời nên chúng tôi thể trông mong gì ở họ. Chính vì thế tôi lặn lội đến đây thay mặt tất cả mọi người mời ngài về Paris để khi Bonaparte chết, đất nước quay trở lại triều đình và có trưởng tộc Bourbon lên ngai ngay đúng theo luật.
Hoàng thân nắm tay Sol de Grisolles mà rằng:
- Thưa ngài, tôi xin tỏ lòng biết ơn sâu sắc về những gì các ngài dành cho tôi, tôi xin chứng tỏ, chỉ riêng ngài thôi, bằng chứng về tình cảm ấy bằng cách tiết lộ bí mật mà ai biết kể cả cha tôi. Với Cadoudal, Oudet, Moreau, Pichegru và Malet tôi rằng: "Chín năm tôi giữ chiến tuyến cũng là chín năm ngoài mạng sống luôn bị đe doạ, tôi mảy may quan tâm, tôi ngậm đắng nuốt cay trước các thế lực cứ là đứng về phe chúng tôi nhưng thực chất chỉ coi chúng tôi là công cụ, là tấm bình phong. khi các thế lực này có được hoà bình, chúng lại quên chúng tôi ngay. Cũng chẳng sao, tôi dai dẳng mình trong trận chiến hoàng tộc, giống như cụ cố Condé vĩ đại ngày xưa chống lại vua nên huỷ hoại phần vinh quang của mình. Các ông với tôi rằng cụ Condé chống lại vua còn tôi chống lại nước Pháp cơ mà. Xét về quan điểm mà tôi chiến đấu vì nó, cá nhân tôi, tôi thể tán thành với nó, biết đâu lỗi của tổ tiên tôi chỉ vì cụ chỉ chống lại có mình vua của cụ sao.
- Tôi chống lại nước Pháp, nhưng với tư cách là nhân vật thứ hai, tôi tuyên chiến cũng như tuyên bố chấm dứt chiến tranh, tôi để mặc các thế lực làm gì cũng được. Tôi với định mệnh "Ngươi gọi ta ta đây", bây giờ, khi hiệp ước hoà bình ký, tôi chẳng đổi những gì kết thúc.
- Đó là những lời tôi với họ đấy. Còn bây giờ, chỉ cho mình ngài thôi đấy. Hãy hứa với tôi ngài giữ bí mật này cho bất cứ ai.
- Tôi xin thề, thưa đức ông.
- Được rồi mong ngài thứ lỗi cho yếu đuối của tôi nhé, tôi .
Sol gật đầu.
- yếu đuối đúng thế - Công tước lặp lại - Nhưng đồng thời đó cũng là hạnh phúc, yếu đuối thôi thúc tôi mạo hiểm cái đầu của mình ba bốn lần tháng để vượt sông Rhin gặp người phụ nữ tôi . Người ta cứ tưởng tôi chịu xa em và ngay cả cha mình ở lại Đức vì lý do gì đó. Nhưng , điều lưu luyến tôi chính là tình nóng bỏng, cao thượng, khó cưỡng khiến tôi phải gắn tình ấy với nghĩa vụ của mình. Người ta cứ bàn tán xem tôi đâu, người ta tưởng tôi chuẩn bị mưu phản. Than ôi! Than ôi! Tôi chỉ , có thế thôi?
- Ôi! vĩ đại và thần thánh thay thứ gọi là tình vì nó khiến thành viên Bourbon quên hết mọi điều kể cả nghĩa vụ của mình - Sol de Grisolles mỉm cười thầm - Tâu hoàng thân, xin người cứ , và chúc ngài hạnh phúc! Hãy tin điều đó là sứ mệnh của đàn ông.
Sol de Grisolles đứng dậy để cáo từ.
- Ồ đừng ra như thế chứ? - Công tước .
- Tôi còn gì để làm bên ngài nữa ư?
- còn phải nghe tôi nữa. Tôi chưa với ai về tình của tôi. Ôi chao! Mối tình này làm tôi nghẹn thở mất tôi tin tưởng kể cho những như thế chưa đủ. Tôi còn phải về nó và còn nữa. bước vào phần đời hạnh phúc và tươi vui của tôi, tôi cần phải kể ấy xinh đẹp thông minh và tận tình thế nào. Hãy ở lại ăn tối cùng tôi và sau đó có thể . Tôi có thể ít nhất hai tiếng về ấy. Tôi ấy ba năm rồi thế mà thể về ấy với bất cứ ai.
Grisolles ở lại ăn tối.
Trong suốt hai tiếng, hoàng thân chỉ về người đàn bà của ông, kể toàn bộ tỷ mỉ cuộc tình ấy. Ông ta cười, khóc, ôm người bạn mới, rồi mới cho ta .
Ngay tối hôm đó, sứ giả của Cadoudal sang nước . Thám tử của Fouché cũng kịp gửi nhất cử nhất động của Sol về.

"Xuất phát tiếng sau Sol de Grisolles.
Theo chân từng trạm, qua cầu Kell, ăn tối cùng phòng tại Offenburg mà bị nghi ngờ…
Ngủ lại Offenburg.
Tiếp tục khỏi hành lúc tám giờ sáng cách xe trước nửa tiếng.
Đến khách sạn La Croix, còn S de G đến khách sạn Rhin ét Moselle.
Vì diện của tôi có thể gây chú ý nên tôi kím cớ đến gặp đức giáo hoàng cuối cùng của Strasbourg, ngài Rohan-Gueméné, rất nổi tiếng trong vụ Cái vòng cổ. Tôi giả vờ là dân tị nạn qua Ettenheim mà thể đến thăm hỏi ông ta. Vì ông ta khá ưa nịnh nên tôi giở đủ ngón tán dương đến nỗi ông phấn khởi mời tôi ở lại dùng bữa tôi. Nhân cơ hội ấy, tôi dò la về công tước Enghien. Vị hoàng thân này và ông ta ít khi gặp nhau nhưng trong cái thành phố chỉ có ba nghìn dân này ai chẳng biết người khác làm gì.
Hoàng thân là thanh niên tuấn tú khoảng ba hai hoặc ba mươi ba tuổi, tóc vàng và thưa, rất hào hiệp, dũng cảm và phong nhã. Cuộc đời ông ta khá bí vì thỉnh thoảng ông lại biến mất mà ai biết đâu. Đức Giáo hoàng đoán ông này sang Pháp vì hai lần gặp đường Strasbourg, lần ở Offenburg, lần khác ở Benfeld.
Công dân S de G được công tước Enghien tiếp đón nồng hậu, giữ lại dùng bữa tôi, này chấp nhận và cuối cùng công tước đưa ta ra tận xe và ôm hôn thắm thiết.
Công dân S de G tiếp tục sang London. ta khởi hành lúc mười giờ đêm mười hai giờ tôi cùng bám sát.
Ngài hãy mở cho tôi tài khoản chừng trăm louis gửi chỗ đại sứ quán Pháp, trong trường hợp tôi buộc phải ở lại đây cũng ai nghi ngờ tài khoản ấy.
Tái bút - Mong đức ngài nhớ cho rằng ngày mai quân Jéhu bắt đầu chiến dịch và phải chặn xe thuế từ Rouen trong rừng Vernon".

Nhờ những tình tiết vừa sáng tỏ trước mắt chúng ta, hy vọng các bạn hiểu được lý do gì khiến bá tước Sainte-Hermine phải vội vã bỏ trốn trong đám cưới như vậy.
Số là trước đây được giải ngũ được cởi bỏ lời thề do Cadoudal tự tay viết thông báo bá tước Sainte-Hermine ngỡ có thể được hành theo ý muốn nêu mới ngỏ lời xin cưới tiểu thư Sourdis, và đồng ý.
Khi Hector chuẩn bị ký vào tờ hôn ước hiệp sĩ Mahalin vội vã đến lâu đài, ngăn Hector đúng lúc Hector chuẩn bị cầm bút ký ở trong phòng Mahalin đọc lệnh của Cadoudal cầu Laurent tiếp tục cầm vũ khí và lệnh tập hợp tất cả quân Jéhu của Laurent để sẵn sàng hành động.
Hector kêu lên đau đớn. Tất cả giàn máy chém như đổ sụp xuống hạnh phúc của , những giấc mơ êm ái nhất được nuôi dưỡng, kỳ vọng suốt hai tháng qua giờ thành mây khói.
Nếu ký vào giấy kết hôn, có thể mạo hiểm, vào ngày nào đó biến tiểu thư Sourdis thành goá phụ của người đàn ông có cái đầu lăn lông lốc dưới dàn máy chém như tên cướp có vũ khí. Tất cả những mặt tốt đẹp về chàng hiệp sĩ biến mất trong mắt nàng. Nó được nhìn qua lăng kính màu hồng nữa mà ngược lại qua tấm kính biến dạng khổng lồ. Chỉ chạy trốn mới cứu vãn được tình thế. Hector lưỡng lự giây nào nữa, như chiếc ly vỡ vụn chỉ được từ.
- Trốn thôi!
Rồi lao ra khỏi lâu đài cùng hiệp sĩ Mahalin.

Chương 26: Rừng Vernon


Ngày thứ bảy sau đó, khoảng mười giờ đêm, có hai người đàn ông cưỡi ngựa ra khỏi làng Port-Mort, qua Isle và Pressagny, đến con đường chạy từ Andelys đến Vemon, qua những cây cầu gõ cũ kỹ, qua năm cối xay để đến Vemonnet và cuối cùng rẽ vào đường nôi Paris với Rouen.
Đầu cầu bên kia, chỉ cần ngoảnh mặt sang bên trái thấy cánh rừng Bizy ra như cánh cung đen sẫm. Dưới cánh cung ấy có bóng hai kỵ sĩ khác cách xa nhau quá.
Khi hai người bạn này qua Pressagny cũng là lúc hai kỵ sĩ đầu tiên xuống tả ngạn sông Seine, từ Rolleboise và rẽ vào rừng nơi hai người kia biến mất. Họ như bàn bạc lát rồi quả quyết vào rừng. Nhưng vừa được hơn chục bước có tiếng kêu lên "Ai đó".
- Vemon! - Hai người mới đến đáp.
- Versailles! - Hai người đến đầu tiên trả lời.
con đường xuyên cánh rừng nối Thilliers-en-Vexin với Bizy cùng lúc ấy cũng có hai kỵ sĩ nữa đến. Thông qua mật hiệu, họ gia nhập vào bốn người kia.
Sáu người đàn ông với nhau vài câu để nhận nhau sau đó tất cả họ đều im lặng chờ đợi.
Mười hai giờ đêm.
Mỗi người trong số họ lần lượt đếm mười hai tiếng chuông đổ xa xa. Kèm theo đó là tiếng bánh xe lăn lắm. Họ đặt tay lên cánh tay bạn mình và .
- Hãy nghe nhé!
- Ừ - Tất cả cùng đáp.
Họ hiểu và tiếng động ấy vang lên khá gần. Người ta nghe thấy tiếng nạp đạn lách cách. Đột nhiên từ khúc ngoặt xuất hai ánh đèn dẫn đường cho xe thuế. Người ta còn nghe thấy chính hơi thở của mình mà chỉ còn nhịp đập con tim rộn ràng gấp gáp như những giọt nước chảy trong động.
Chiếc xe vẫn tiến lên phía trước.
Khi nó chỉ còn cách chục bước, hai kỵ sĩ lao ra chặn đầu xe ngựa còn bốn người áp vào cửa xe và hô to:
- Quân Jéhu đây, đừng chống cự vô ích!
Chiếc xe dừng lại lát rồi đột nhiên đạn từ hai cánh cửa bắn ra xối xả và giọng hét lên "Nước đại" khiến cỗ xe từ mà chồm lên.
Hai lính Jéhu nằm lăn ra đất. người bị đạn xuyên từ thái dương này sang bên kia. ta vô phương cứu chữa. Người thứ hai bị ngã khỏi ngựa cố với khẩu súng văng ra xa. Nhưng người khác lao vào rừng hay nhảy xuống sông và kêu la.
- Có mai phục, mạnh ai nấy chạy thôi!
Bốn cảnh sát chạy đuổi theo rồi họ xuống ngựa lao vào người vừa với được khẩu súng và sắp bắn vào đầu mình.
Người kia chết, chân tuột khỏi bàn đạp khiến con ngựa tự do tha hồ chạy theo toán người. Người thứ hai bị bắn vào đầu nhưng hình như còn chút sức lực nào, ta thở dài rồi ngất ; từ vết thương đầu chảy ra vũng máu lênh láng. Người ta chuyển vào nhà lao Vemon. Khi tỉnh dậy, ta ngỡ mình như vừa thoát khỏi giấc mơ.
Ánh đèn leo lét rọi sáng cho ta biết mình ở trong phòng giam. Thế là chàng nhớ lại tất cả gục đầu vào đôi bàn tay khóc nức nở hồi lâu. Tiếng khóc ấy khiến cánh cửa bật mở, cai ngục bước vào hỏi có cần gì . Nhưng nước mắt đầm mi, chỉ lắc đầu và :
- Ông có thể đưa tôi khẩu súng để tôi bắn vỡ sọ mình hay ?
- Công dân ạ, việc đó cùng với việc thả là hai điều duy nhất tôi thể đáp ứng.
- Nếu thế tôi chẳng cần gì nữa cả.
Rồi ta thêm câu nào nữa. Chín giờ sáng hôm sau, có người vào phòng giam. chàng đó vẫn ngồi nguyên ở chỗ hôm qua, chỉ có điều máu từ vết thương đông lại, đầu ngả vào tường bằng chứng cho cả đêm hôm trước ta cử động tí nào.
Người vừa vào là viên biện lý và thẩm phán dự thẩm nhưng phạm nhân từ chối cung khai.
- Tôi chỉ khai với mình ngài Fouché - ta .
- có bí mật muốn riêng với ông ấy?
- Đúng vậy.
- Thề danh dự chứ?
- Tôi thề danh dự.
Tin đồn ta bắt được kẻ cướp xe thuế lan ra rất nhanh và người ta hiểu tầm quan trọng của tù nhân này. Thấy biện lý chần chừ cho gọi ngay xe bốn chỗ, cho phạm nhân bị trói lên xe, hai cảnh sát ngồi đối diện, ông ta ngồi cạnh đó và cảnh sát nữa ngồi gần người đánh xe. Chiếc xe lăn bánh và sau khoảng tiếng sau, nó dừng lại trước toà nhà của công dân Fouché.
Tù nhân được đưa vào phòng chờ dưới tầng trệt. Công dân Fouché ở phòng làm việc. Viên biện lý để tù nhân ở lại với bốn cảnh sát rồi báo cho Fouché biết, năm phút sau có người ra đưa tù nhân vào.
- ta được đưa vào phòng làm việc của ông nghị Fouché de Nantes. Người ngoài vẫn hay biết ông ta mới là bộ trưởng Bộ Cảnh sát. Dạo này, ông bắt đầu gắn cả cho mình và cái họ ấy giống như tước hiệu quý tộc vậy.
Tù nhân chịu đau đớn suốt chặng đường, mặt khác dây trói siết vào tay làm ta còn đau đớn hơn nữa. Fouché nhận ra điều đó.
- Này công dân - ông ta - Nếu hứa với ta tìm cách chạy trốn khi ở đây, ta cho tháo dây trói làm đau nhé.
- Đau kinh khủng - Phạm nhân .
Fouché rung chuông gọi phục vụ.
- Toutain, hãy cắt hay cởi cái dây kia ra cho ta.
- Ngài làm gì thế? - Thầy biện lý hỏi.
- Ông cũng thấy rồi còn gì, tôi cho cởi trói.
- Thế nhỡ tháo chạy sao?
- Tôi có lời hứa của ta rồi.
- Thế nếu nuốt lời.
- , nuốt lời đâu.
Phạm nhân thở phào hài lòng xoay xoay hai tay bật máu, chiếc dây siết quá sâu.
- Bây giờ chịu khai chứ?
- Tôi là chỉ khai với mình ngài. Khi nào có mình ngài tôi khai.
- Trước hết mời ngồi. Còn ngài, ngài biện lý, ngài nghe thấy rồi đấy, ngài yên tâm biên bản trước sau gì cũng đến tay ngài thôi. Tôi đảm bảo lòng hiếu kỳ của ngài được thoả.
rồi Fouché chào ông ta. Ông này dù muốn ở lại vẫn ra ngay sau đó.
- Bây giờ, thưa ông Fouché…
Những Fouché ngắt lời phạm nhân:
- cần khai cái đó, tôi biết hết rồi.
- Ông ư?
- tên là Hector de Sainte-Hermine; xuất thân trong gia đình quý tộc miền Jura, cha bị xử trảm, trai cả bị bắn chết tại lâu đài Auenheim; trai thứ hai của bị chém đầu ở Bourg-en-Bresse. Sau đó, đến lượt tham gia đội quân Jéhu. Cadoudal giải ngũ cho các sau khi ông ta đàm đạo cùng Bonaparte. Nhờ đó xin cưới quý Sourdis, người mà thương. Trong lúc ký giấy hôn ước, Tổng tài và phu nhân Bonaparte ký, đồng bọn của đến truyền lệnh của Cadoudal nên biến mất. Người ta cho tìm khắp nơi mà thấy. Hôm qua các định tấn công xe thuế từ Rouen đến Paris, bị bắt trong tình trạng mê man nằm con ngựa chết. muốn với tôi và xin tôi cho chết thầm bằng cách bắn vào đầu. Nhưng tiếc thay, tôi thể giúp được.
Hector ngỡ ngàng nhìn Fouché và thấy mình ngốc. Sau đó đưa mắt nhìn quanh, thấy bàn có con dao dọc giấy nhọn định nhảy đến nhưng ông Fouché ngăn lại.
- Này, cẩn đấy. sắp nuốt lời hứa đấy, nó xứng đáng với quý ông.
- Tôi có trốn đâu - Chàng trai trẻ kêu lên và cố gỡ tay Fouché ra.
- Tự sát cũng là cách trốn.
Sainte-Hermine thả con dao rơi xuống thảm để mặt nó lăn lông lốc vài vòng.
Fouché nhìn lát và thấy nỗi đau đớn đạt đến cực điểm khuôn mặt.
- Hãy nghe tôi - Fouché - có người có thể đáp ứng điều mong muốn đấy.
Sainte-Hermine đứng phắt dậy.
- Ai vậy?
- Ngài Tổng tài.
- Ôi! Ông hãy xin ông ta ân huệ ấy cho tôi, cho tôi chết sau bức tượng, cần đọc bản án, cần nêu tên tôi, ai biết tôi là ai.
- Vậy hãy hứa chờ tôi ở đây, tìm cách chạy trốn chứ?
- Tôi xin hứa! Tôi xin hứa thưa ông! Nhưng vì Chúa, hãy xin cho tôi được chết.
- Tôi cố gắng hết sức - Fouché kèm theo nụ cười - hứa?
- Tôi thề danh dự! - Sainte-Hermine giơ tay ra thề.
Thầy biện lý vẫn chờ bên ngoài. Thấy Fouché xuất , ông ta hỏi:
- Thế nào?
- Ông có thể về Vemon - Fouché đáp - Chúng tôi cần ông nữa.
- Nhưng còn phạm nhân của tôi?
- Tôi giữ ta lại.
Rồi giải thích gì thêm với vị quan toà, Fouché xuống cầu thang rất nhanh, lên xe và .
- Đến chỗ ngài Tổng tài.

Chương 27: Vụ tấn công


Lũ ngựa chỉ chờ lệnh ấy bèn tung vó lao . Đến Tulileries, chúng tự dừng lại vì đây là điểm đỗ quen thuộc.
Bonaparte ở cùng phòng Joséphine, Fouché muốn xuống vì e lại lôi kéo phụ nữ vào vấn đề chính trị. nhờ Boumerine báo Tổng tài lên ngay sau đó.
- Thế nào, ông Fouché. Có chuyện gì ?
- Thưa công dân Tổng tài, có rất nhiều chuyện để , tôi e là làm rầy ngài chứ.
- Ông làm tốt đấy. Xem nào, ông .
Trước mặt ngài Boumerine ư? - Fouché hỏi thầm.
- Quý ông Boumerine là người điếc, kẻ câm, kẻ mù. Ông cứ .
- Tôi cho nhân viên lanh lợi nhất theo dõi người của Cadoudal - Fouché bắt đầu kể - Ngay đêm hôm đó, gặp Laurent đẹp mã, thủ lĩnh quân Jéhu và ngay lập tức tổ chức này hoạt động trở lại.
- Thế sau đó?
Strasbourg, qua cầu Kell thăm công tước Enghlen ở Enenheim.
Fouché, ông để ý đúng mức đến công tước trẻ đó rồi. Đó là người duy nhất trong gia tộc còn nghị lực để tiếp tục chiến đấu và còn kiên cường lắm; người ta báo cho tôi vài lần đến Strasbourg. Cần phải theo dõi .
- Xin ngài yên tâm, chúng ta rời mắt khỏi .
- Thế người của ta có biết họ làm gì, gì ?
- Làm gì ư? Họ ăn tối. Còn nới gì rất khó đoán vì họ ăn cùng nhau.
- Họ chia tay khi nào?
Khoảng mười giờ đêm. Công dân Sol de Grisolles tiếp tục sang nước . Mười hai giờ đêm, người của tôi cũng theo.
- Tất cả có thế thôi à?
- , tôi còn chuyện quan trọng nhất muốn với ngài.
- Tôi nghe đây.
- Quân Jéhu bắt đầu hành động.
- Khi nào?
- Hôm qua. Chúng chặn xe chở thuế ban đêm.
- Chúng lấy hết chứ?
- . Tôi được báo trước nên cài quân lính bên trong nên khi bị chặn trong xe bắn ra. tên bị chết, tên khác bị bắt.
- kẻ mạt hạng à?
- ngược lại.
- Quý tộc?
- Và là quý tộc nhất.
- cung khai bí mật chứ?
- .
- khai?
- Tôi nghĩ vậy.
- Ít ra cũng phải biết tên chứ?
- Tôi biết.
- tên là gì?
- Hector de Sainte-Hermine.
- Cái gì? Là kẻ tôi ký giấy kết hôn nhưng lại biến mất đúng lúc phải ký sao.
Fouché gật đầu.
- Cho xử - Bonaparte kêu to.
- Danh tiếng nước Pháp bị tổn hại.
- Thế cho bắn sau bức tường, xó hàng rào hay hố nào đấy.
- Đó cũng là điều tôi thay mặt ta đến xin ngài.
- Thế hả! Vậy mong muốn của ta được chấp thuận rồi đấy.
- Cho phép tôi mang tin tốt này về cho ta?
- ở đâu?
- Ở nhà tôi?
- Sao lại ở nhà ông?
- Vâng, ta hứa trốn.
- Đó là kẻ trọng nhân phẩm chứ?
- Vâng.
- Tôi gặp được chứ?
- Tuỳ ngài, thưa Tổng tài.
- Ồ , tôi mềm lòng và lại tha cho ta mất.
- Trong lúc này, đó là tấm gương xấu nhất đấy ạ.
- Ông có lý. Thôi ông , ngày mai chuyện này phải kết thúc đấy.
- Đó là quyết định cuối cùng của ngài?
- Đúng thế. Chào ông.
Fouché chào lại rồi ra. Năm phút sau, về nhà.
- Thế nào rồi? - Hector nắm tay vào nhau hỏi.
- Đồng ý rồi - Fouché đáp.
- bản án, ồn ào?
- Tên bị nhắc đến, từ lúc đó, còn tồn tại với bất cứ ai.
- Tôi hy vọng điều ấy được thực bằng súng chứ?
- Đúng.
- Khi nào?
- Ngày mai.
Sainte-Hermine cầm tay Fouché và bắt tay ông ta đầy biết ơn.
- Ôi! Xin cảm ơn, cảm ơn ông!
- Bây giờ thôi.
Sainte-Hermine ngoan ngoãn theo như đứa trẻ. Xe vẫn chờ họ ngoài sân. Fouché lên xe sau đó đến lượt Hector.
- Đến Vincennes - Fouché ra lệnh.
Nếu chàng thanh niên còn chưa tin từ Vincennes khiến ta yên tâm. Vincennes là nơi xử các vụ án quân .
Cả hai người xuống xe rồi được đưa vào pháo đài. Ông Herel, quản lý, bước đến trước mặt Fouché. Fouché thầm vài câu viên tổng quản gật đầu vâng dạ:
- Vĩnh biệt ngài Fouché - Sainte Hermine xin ngàn lần đa tạ ngài.
- Tạm biệt.
- Tạm biệt ư? - Sainte-Hermine kêu lên - Ý ông là sao?
- nhờ Chúa! Ai biết cơ chứ?
Trong lúc đó, Saint-Régeant và Limoelan đến Paris và ngay ngày đầu bắt tay vào việc.
Thợ Nề theo cách gọi của Fouché - trở về Paris và thông báo với ông ta rằng Saint-Régeant và Limoelan rời London Paris. Đây là hai quân bài mà Georges dùng cho kế hoạch của mình nhưng kế hoạch đó vẫn chưa hoàn tất hoặc chỉ thành công khi hai quân bài này ghi điểm.
Nhưng cách thức họ tấn công Tổng tài là gì, ai biết, thậm chí mọi người còn chưa hay biết gì về diện bí mật của họ tại Paris.
Tổng tài sống khép mình. Buổi tối ông thường bộ phố Duroc, ban ngày xe đến La Malmaison hoặc bốn lần trong tuần kèm theo đoàn tuỳ tùng vài người đến các nơi, như viện Hài kịch hay nhà hát Opera.
Bonaparte hẳn là người văn chương. Ông đánh giá tổng thể tác phẩm qua các chi tiết, ông thích Corneille phải vì thơ của ông ta mà vì tư tưởng nằm trong đó. Mỗi khi tình cờ ông đọc vài câu thơ bằng tiếng Pháp, y như rằng chỉ được vài câu. Tuy nhiên ông cũng vẫn văn học lắm.
Về nhạc, ông chỉ coi đó là thứ giải trí với ông, cũng như người Italie, đó là thú vui như thú vui thể xác.
Ông bị lạc giọng nên thể hát nổi hai câu thế nhưng ông vẫn đánh giá cao các thiên tài bậc thầy như Gluck, Beethoven, Mozart, Spontini. Tác phẩm mốt nhất thời bấy giờ là bản La Création của Haydn sáng tác cách đó ba năm.
Có truyền thuyết về câu chuyện của nhà soạn nhạc bậc thầy người Hungary này. Ông ta là con trai người thợ đóng xe bần hàn, vào mỗi chủ nhật, vẫn hành nghề chơi nhạc lưu động với cây đàn hạc cùng người vợ và cậu con sáu tuổi. Dong duổi chiếc xe, họ từ làng này sang làng khác. Có ông thầy giáo ở Hainbourg nhận ra cậu bé có thiên bẩm về nhạc nên nhận về nhà dạy những kiến thức cơ bản về sáng tác và xin cho cậu chân trong dàn đồng ca Saint-Etienne, giáo đường Vienne. Trong bảy hay tám năm, đám đông đến thính ngưỡng giọng nam cao quãng tuyệt đẹp cho đến lúc cậu bị vỡ tiếng. Chàng trai còn nguồn sống nào khác vì giọng của cậu chỉ nuôi cậu đến đó, đành trở về làng và được nghệ sĩ đồng thời là thợ làm tóc giả nghèo đói đón chào. Ông sung sướng nhận người hát hay mà trước đây ông vẫn ngưỡng mộ ở nhà thờ. Để bị chết đói, Haydn phải làm việc cật lực mười sáu giờ ngày để cho ra tác phẩm Opera đầu tay "Quỷ thọt" được công diễn tại Carinthie.
Kể từ lúc đó, ông được cứu sống. Hoàng tử Esterhazy cho vời ông vào cung và giữ ông ở lại ba mươi năm. Nhưng khi hoàng tử đến, ông nổi tiếng rồi. Các ông hoàng đôi khi cứ muốn diện bên các nhà đại nghệ sĩ song họ lại đến quá muộn.
Những người nghèo ra sao khi có những người nghèo khác? Giờ đây, vinh quang đến với Haydn và như thể báo ân, ông lấy con người làm tóc giả giống như vì biết ơn mà Xanthippe thưởng Socrate ân phúc vậy.
Tác phẩm của Haydn được công diễn ở Pháp và ngài Tổng tài tuyên bố trước tham dự buổi mở màn. Lúc ba giờ chiều, khi làm việc với Boumerine, ông :
- Này Boumerine, tối nay đừng ăn tối với tôi. Tôi đến nhà hát lớn cho nên thể dẫn . Tôi cùng Lannes, Berthier và Launston nhưng cũng có thể đến đó, buổi tối là của mà.
Tuy nhiên, lúc ra , Bonaparte lưỡng lự mãi vì hôm đó ông có quá nhiều việc. lưỡng lự ấy kéo dài từ tám giờ đến tám giờ mười lăm phút.
Trong mười lăm phút dùng dằng ấy có chuyện xảy ra quanh điện Tuileries như sau:
Có hai người đàn ông vào phố Saint-Nicaise, con phố hẹp mà ngày nay còn nữa. Đó là con phố ngài Tổng tài phải qua. Họ dẫn con ngựa kéo xe bò chở thùng thuốc súng. Khi đến giữa phố, người rút đồng hai mươi tư xu đưa cho bé để giữ ngựa. Người kia chạy về phía điện Tuileries sau đó đứng ở đấy ra hiệu còn người này sẵn sàng châm lửa vào ngòi nổ.
- Đúng tám giờ mười lăm, người đứng phía điện Tuileries hô " kia!" người bên cỗ máy châm lửa rồi chạy biến. Chiếc xe tứ mã của ngài Tổng tài kèm theo tốp lính tinh nhuệ cưỡi ngựa ra khỏi cửa điện Louvre như cơn lốc xoáy. Vừa vào đầu con phố , người đánh ngựa tên là Germain, nhưng Tổng tài đặt biệt danh là César, thấy con ngựa và chiếc xe bò chặn ngang ta liền kêu lên mà dừng lại cũng hãm ngựa:
- Xe kia, sang phải!
Rồi lạng sang phía bên trái. bé liền cho xe nép sang phải. Xe của ngài Tổng tài vượt qua, đoàn người cũng vụt qua nhưng mới chỉ hết con phố, sang ngả rẽ đầu tiên, họ nghe tiếng nổ kinh hồn tương đương với mười quả pháo nổ cùng lúc.
- Chúng định cài pháo chúng ta. Dừng lại, César?
Chiếc xe dừng lại. Bonaparte nhảy xuống.
- Xe của vợ tôi đâu? - ông hỏi.
kỳ diệu là thay vì thẳng ngay, bà còn lại phía sau để tranh luận với Rapp về màu chiếc khăn bằng vải Cachemire.
Ngài Tổng tài đưa mắt nhìn xung quanh. Tất cả chỉ còn là đống đổ nát, ba ngôi nhà bị thủng toác, đều sụp xuống hoàn toàn. Quanh đó, những tiếng rên la của người bị thương vang lên, có vài cái xác nằm bất động. Tất cả cửa kính của điện Tuileries đều bị vỡ nát, cửa xe của ngài Tổng tài cũng bay tung ra. Phu nhân Murat sợ đến nỗi bước tiếp được nữa và người ta phải dìu bà trở lại lâu đài.
Bonaparte biết được ai trong nhà ông bị thương. Vì vẫn chưa thấy xe của Joséphine xuất nên chắc sao. Ông phái hai lính về thông báo ông vẫn bình an vô và rằng bà chuẩn bị đến gặp ông tại nhà hát.
Sau đó, ông leo lên xe và ra lệnh:
- Đến nhà hát nhanh lên! được để ai nghĩ rằng tôi chết.
Tiếng đồn về thảm hoạ lan đến nhà hát lớn, người ta kháo nhau rằng quân sát nhân làm nổ phố ở Paris, rằng ngài Tổng tài bị thương nặng, người khác lại bảo ông chết. Những đột nhiên, lô ghế của ông mở cửa và ông lại ngồi lên phía trước, bình tĩnh và thản nhiên như mọi khi.
Vừa thấy ông, hầu hết đều reo lên chân thành trừ những kẻ tư thù. Bonaparte trở thành trụ cột của nước Pháp. Tất cả đều dựa vào ông, những chiến thắng vẻ vang, hạnh phúc của cả dân tộc dân chúng ấm no, nước Pháp yên bình và cả hoà bình thế giới nữa.
Những tiếng reo còn rộ lên khi đến lượt Joséphine xuất nhưng bà tìm cách che giấu cảm xúc của mình, tuy tái mét và run rẩy nhưng vẫn bao trùm lên ngài Tổng tài ánh mắt lo lắng và đầy thương.
Bonaparte chỉ xem hơn mười lăm phút rồi ra lệnh trở về Tuileries hiển nhiên vội vàng muốn xả cơn giận phồng lên trong mình, vì hoặc đó hiển nhiên hoặc cơn thịnh nộ ảnh hưởng, mọi căm thù của ông đều nhắm vào quân Jacobin và cần trút xuống đầu chúng.
Có điều lạ lùng là các cuộc lật đổ của triều đại này với triều đại khác ở Pháp, nhà Napoléon, nhà Bourbon nhánh cả, nhà Bourbon nhánh út và thậm chí ngay cả chính phủ thời đều do bản năng tàn bạo và huỷ diệt thức đầy, đặc biệt là triều đình hủ bại của vua Louis XVI và phản quốc của Marie-Antoinette. Hình như kẻ thù của hai kẻ bất hạnh, đền tội cho lỗi của vua Louis XIV và Louis XV, đều là kẻ thù từ triều đại mới, dù chúng liên quan hay là chi nhánh trực tiếp của chế độ cũ. Nếu đó phải là trong những lỗi của Bonaparte ít nhất việc này cũng xuất phát từ trong những sai lầm của ông.
Vì vụ nổ khủng khiếp ấy lan khắp Paris nên phòng tiếp khách dưới tầng trệt điện Tuileries có hướng quay ra thềm đầy ắp người. Người ta đến đó đọc ánh mắt của chủ nhân, vì vụ nổ kia nhằm vào ông, để xem ông buộc tội cho ai.
Mọi người phải chờ lâu để biết chính kiến của ngài Tổng tài.
Dù họp ngày dài với Fouché để bàn về bộ máy triều đình nhưng lúc này ông quên bẵng . Bonaparte bước vào phòng vừa xúc động vừa hăng hái trái với lúc ở nhà hát lớn.
Trong lúc trở về, những dự định chống lại phải Jacobin tràn lên cổ họng và làm ông nghẹn lại.
- Thưa các quý ngài - ông vừa bước vào vừa - Chuyện lần này phải do bàn tay của các quý tộc, tăng lữ, Bảo hoàng hay dân Vendée. Đó là tác phẩm của phái Jacobin, chỉ những kẻ Jacobin mới muốn ám sát tôi. Tôi biết lần này ai nhằm vào tôi và tôi thay đổi. Đó là những kẻ tàn sát Tháng Chín những tên ác ôn vấy bùn, chúng lúc nào cũng muốn nổi loạn gây hấn chống lại xã hội và chống lại chế độ sau chúng. Cách đây chưa đầy tháng, các vị thấy Ceracchi, Aréna, Topino-lebrun, Demerville định ám sát tôi. Thế đấy! Vẫn bài cũ mèm, chúng là những tên uống máu Tháng Chín, quân sát nhân ở Versailles, bọn cướp bóc ngày ba mươi mốt tháng Năm, quân mưu phản Frainal, tác giả của tất cả các vụ sát nhân chống lại chính phủ. Nếu bắt được chúng cần phải đập nát chúng để thanh lọc nước Pháp khỏi những thành phần thối nát như thế. có lòng từ bi cho bọn bất lương ấy. Ông Fouché đâu?
Ông dậm chân sốt ruột và nhắc lại:
- Fouché đâu?
Fouché xuất , quần áo ông ta phủ đầy bụi và vôi nữa.
- Ông chui ra từ đâu thế? - Bonaparte hỏi.
- Từ chỗ tôi có nghĩa vụ phải chui ra: Những đống đổ nát - Fouché đáp.
- Được lắm. Lần này ông còn đổ cho quân triều đình nữa ?
- Thưa ngài Tổng tài, tôi chỉ đổ lỗi khi tôi biết chắc chắn tôi buộc tội ai, và khi tôi buộc tội xin ngài yên tâm, tôi chỉ nêu đích danh thủ phạm chính.
- , thủ phạm chính phải là bọn Jacobin?
- Thủ phạm chính là kẻ gây ra án mạng. Đó là những kẻ tôi truy tìm.
- Ôi Chúa? Tìm chúng đâu có khó.
- Ngược lại, rất khó là đằng khác.
- Hay lắm! Riêng tôi biết chúng rồi, tôi dựa vào cảnh sát của ông, tự tôi có cảnh sát của tôi. Tôi biết tác giả, tôi biết bắt chúng ở đâu và dành hình phạt làm gương như thế nào. Hẹn ông ngày mai nhé, ông Fouché, tôi chờ phá án của ông. Hẹn các ngài ngày mai.
Bonaparte lên phòng làm việc. Ông gặp Boumerine ở đó.
- Là đó ư! biết chuyện gì xảy ra rồi chứ?
- Tất nhiên, vào giờ này, tất cả Paris đều biết - Boumerine đáp.
- Đúng thế, mà phải cả Paris đều biết ai là thủ phạm.
- Xin ngài cẩn thận: Ngài nêu tên thủ phạm là ai, Paris buộc tội chúng đấy.
- Ông buộc tội ai ư, lạy Chúa! Tôi chỉ vào quân Jacobin đấy.
- Ông Fouché lại cho là như vậy. Ông ta đoán đây là vụ nổi loạn chỉ gồm hai hoặc ba. Tổng cộng có năm người là cùng.
- Fouché có lý lẽ của khi đồng tình với tôi. Fouché có việc của lão; Liệu lão có là trong số thủ lĩnh của chúng ? Tôi biết lão làm gì ở Léon và Loe chắc phải rồi!
- Loe và Léon giải thích về Fouché cho tôi. Tạm biệt Boumerine.
Rồi Bonaparte bình tĩnh hơn trở về phòng. Ông xả được phần cơn giận dữ.
Trong khi đó, Fouché trở về chỗ của mình, như ông , là đống đổ nát. Quanh phố Saint-Nicaise, ông ta cho đội quân bảo vệ trường trận đánh phá bãi chiến trường, ông ta thả Thợ Nề hay còn gọi là Victor Bốn mặt (cảnh sát gọi ta như vậy vì này dễ dàng cải trang thành bốn dạng người khác nhau: dân thường, quý tộc, người và người Đức)
Lần này ta cần phải cải trang mà chỉ cần để nguyên hình dạng, vận dụng mọi khả năng quý giá trời phú để đoán ra những mưu bí hiểm nhất, những toan tính bí mật nhất.
Fouché thấy ta ngồi mảng tường đổ và suy nghĩ.
- Thế nào rồi Thợ Nề? - Fouché hỏi.
- Thưa ngài người tôi nghĩ cần thẩm vấn người mà đánh xe nhìn thấy vì ta là người duy nhất có thể nhìn thấy phố có gì. César bảo tôi, chắc điều đó là .
- sợ tay đánh xe lác mắt vì sợ hay bị say chứ?
Thợ Nề lắc đầu.
Cesar là người dũng cảm. Tên của ta là Germain nhưng Tổng tài đích thân đặt tên cho ấy là César đúng hôm ông ấy nhìn thấy mình ấy hạ ba tên A Rập, giết , bắt làm tù binh tên khác hồi ở Ai Cập. Có thể ngài Tổng tài, vì muốn mang ơn ai nên bảo ấy say chứ thực ra ấy say.
- Được rồi, ta thấy gì - Fouché hỏi.
- ấy nhìn thấy người đàn ông chạy trốn sang phố Saint-Honoré sau khi ném sợi dây dẫn đốt cháy và bé giữ con ngựa đóng vào xe chở thuốc nổ. Chắc chắn bé biết xe có gì. Chính vì xe có thuốc nổ nên tên kia sau khi châm ngòi mới chạy như vậy.
- Cần phải tìm ra và thẩm vấn bé đó - Fouché .
- ấy ư! Ngài nhìn kìa, đó là chân ấy đấy.
Thợ Nề và chỉ vào cái chân lìa khỏi thân thể, giầy và tất màu xanh lơ.
- Còn con ngựa, có còn vài mẩu chứ?
- Chỉ còn cái đầu và khúc đuôi. Giữa trán có ngôi sao màu trắng, ngoài ra còn vài vết cháy xém da, thế cũng tương đối để lần ra đầu mối.
- Còn cái xe?
- Cái xe cần phải chờ, tôi cho tìm tất cả các thanh sắt ngày mai tôi xem xét nó.
- bạn, tôi giao cho việc này nhé.
- Vâng, nhưng chỉ mình tôi thôi.
- Tôi dám cam đoan với đám cảnh sát của ngài Tổng tài đâu.
- lo, miễn là người của ngài ủng hộ.
- Người của tôi để yên nếu có chuyện gì.
- Thế mọi việc ổn thôi.
- khẳng định chứ?
- Khi tôi bắt đầu việc gì, tôi phải đến cùng.
- Tốt lắm, vậy hãy tiếp , có nghìn êcu khi chúng ta đến đích.
Fouché tôi về nhà, trong lòng chắc chắn hơn bao giờ hết rằng phải quân Jacobin động thủ.
Ngày hôm sau, hai trăm người có liên quan đến việc chống đối cách mạng bị bắt. Sau khi đổi ý, Bonaparte chuyển họ sang Nghị viện để xét xử.
Trước lúc thả, họ lần lượt phải qua bốn người. lái ngựa, người bán gạo, chủ cho thuê xe và người đóng thùng.
Nhưng ai nhận ra trong số người tình nghi hai kẻ được coi là tham gia vụ đánh bom. Phiên xử diễn ra như vậy đó.
Thợ Nề, bằng trì thông minh tuyệt vời kèm theo nhận dạng của con ngựa soạn lại bản báo cáo. Do đó, ngay hôm sau diễn ra kiện, người ta có thể đọc được các mặt báo và áp phích dán ở góc phố như sau:
"Cảnh sát thông báo đến tất cả các công dân rằng chiếc xe chở thùng thuốc nổ phát nổ lúc tám giờ mười lăm phút tôi qua phố Saint-Nicaise đối diện phố Male lúc ngài Tổng tài qua do con ngựa cái kéo có đặc điểm như sau: bộ lông màu hồng, bờm xơ, đuôi hình chổi, mũi cóc, sườn và mông cùng màu, đầu có dấu, hai bên lưng có vệt trắng. Phía bên phải dưới bờm có vệt đốm trắng, quá tuổi và kích thước khoảng mét rưỡi và bốn bộ rưỡi, béo và khoẻ, có vệt dưới đùi hay ở cổ để chứng tỏ thuộc trạm thuê nào đó.
Những ai biết chủ con ngựa hay từng nhìn thấy nó chở xe kéo nào xin hãy cung cấp các thông tin cho nha cảnh sát hoặc trình bày trực tiếp hoặc gửi giấy. Ngài giám đốc nha cảnh sát có phần thưởng cho ai nhận được chủ nhân con ngựa . Vì lý do bảo quản, hãy đến nhận dạng phần còn lại của con ngựa càng sớm càng tốt”.

Với lời thông báo tất cả các nhà buôn ngựa ở Paris đều đổ xô đến xem. Ngay ngày đầu, nhà lái ngựa nhận ra đó là con ngựa ông ta bán. Ông này muốn báo cảnh sát. Người ta dẫn ông đến chỗ Thợ Nề. Ông cung cấp tên và địa chỉ người buôn gạo mua con ngựa ấy. Người buôn gạo cũng nhận ra phần còn lại của con ngựa và khai bán nó cho hai người buôn chợ phiên.
Ông buôn gạo nhớ họ khá vì vài lần làm ăn với họ. người tóc nâu, người kia tóc màu hạt dẻ nhạt, người cao lớn năm bộ bảy tấc, người kia thấp hơn khoảng ba tấc. người có dáng vẻ là cựu binh còn người kia giống nhà tư sản.
Ngày hôm sau nữa lại có người chuyên cho thuê xe đến và nhận ra con ngựa vì cho nó ở trong kho ngựa của mình vài ngày. Ông ta miêu tả hai người đàn ông giống y hệt miêu tả trước.
Cuối cùng, có người buôn thùng gỗ đến khai bán thùng và chính ông ta đóng cái đai sắt.
Điều khiến cho công việc của Thợ Nề dễ dàng hơn rất nhiều đó chính là lòng nhiệt tình của dân chúng với ngài Tổng tài mạnh đến mức các nhân chứng tự đến khai báo. Kể cả những ai nghĩ mình, ngày nào đó chứng kiến vụ kinh khủng đó tự đến và chỉ có thêm tình tiết chứ bớt.
Tuy nhiên, tất cả những cái đó chỉ đem lại kết quả ít ỏi. Nó chỉ giúp Fouché khẳng định ai trong đám Jacobin bị bắt kia có dính dáng đến vụ này vì bốn nhân chứng từng tiếp xúc với thủ phạm nhận ra ai trong số hơn hai trăm người kia cả.
Dẫu sao bất đồng quan điểm giữa Fouché và Bonaparte cũng được giải quyết phần nào, đó là người ta chấp nhận thả hai trăm hai ba mươi người. Nhưng Bonaparte rất cương quyết với trăm ba mươi người còn lại.
Chính vì thế mà xảy ra những điều lạ lùng trong Hội đồng Nhà nước. trong số người tham gia vào đó là Uỷ viên Hội đồng Réal, cựu thẩm phán tại Châtelet. Người từng bị Robespierre cách chức vì theo đường lối chủ nghĩa ôn hoà, người sáng lập tờ thời báo đối lập và tờ Đồng bào nước năm 1789, đồng thời cũng là nhà biên sở nền Cộng hoà. Ông hợp tác Regnault de Saint-jean-d Angély và Bonaparte. Theo Réal, bọn tấn công Bonaparte là những kẻ tư thù chứ phải là những người Bonaparte buộc tội.
- Nhưng tôi muốn động đến bọn tàn sát Tháng Chín - Bonaparte kêu to.
- Bọn tàn sát Tháng Chín ư! - Réal đáp trả - Nếu là chúng, chúng huỷ diệt còn ai. Nhưng nếu vụ này mà do bọn Tháng Chín làm Ngài Roederer ngày mai cũng là kẻ tàn sát Tháng Chín ở phố Saint-Germain, Ngài Saint-Jean-d Angély cũng đánh dân nhập cư để cướp chính quyền được.
- Chẳng lẽ lại có danh sách bọn người này ư?
- Có chứ, chắc chắn là có - ông Réal đáp - Đứng đầu danh sách là cái tên Baudrais, người này trở thành thẩm phán ở Guadeloupe từ năm năm nay. Tôi cũng thấy trong đó có cái tên Pâris, làm lực toà Cách mạng và chết cách đây sáu tháng.
Bonaparte quay lại phía Roederer hỏi: