Chương 88: Emma Lyonna


Để trừng phạt kẻ thắng trận Aboukir và Trafalgar, công lý của đức Chúa muốn cái tên Emma Lyonna phải gắn với cái tên Nelson mãi mãi.

Như tôi vừa nhấc ở , Nelson cho con thuyền hoả tốc về báo tin chiến thắng trận Aboukir đến Naples và London.

Ngay khi nhận được thư của Nelson, Emma Lyonna chạy ngay đến chỗ hoàng hậu Caroline và chìa lá thư ra trước mắt hoàng hậu. Bà hoàng liếc mắt xem qua rồi kêu lên và đúng hơn là rú lên vì sung sướng.

Sau đó, cần biết đến đại sứ Pháp Garat, người đọc bản án tử hình vua Louis XVI và người được chính quyền Đốc chinh cử đến Naples như lời cảnh báo cho nền quân chủ Bourbon, hoàng hậu ra lệnh chuẩn bị chu đáo để thết đãi Nelson đến Naples như người ta nghênh đón người chiến thắng trở về.

Và để đứng sau các quốc vương khác, bà ta muốn tỏ lòng biết ơn trội hơn hẳn người nước khác mà nghĩ đến nguy cơ cao gấp hai lần khi có diện quân đội Pháp ở Rome cộng với tuyên bố chế độ Cộng hoà La Mã. Hoàng hậu thúc người tình của mình, ngài bộ trưởng Acton thuyết phục vua phong cho Nelson tước Quận công Bronte với ba nghìn livre tiền tô tức mỗi năm. Mặt khác, bên cạnh việc trao sắc phong nhà vua còn đích thân tặng cho Nelson thanh kiếm được vua Louis XIV trao cho con trai ngài là vua Philippe Đệ ngũ khi ông ta trị vì Tây Ban Nha rồi vua Philippe Đệ ngũ lại trao lại cho con trai Carlos của ngài khi người con này chinh phục Naples.

Ngoài giá trị lịch sử, tức là giá trị định giá được thanh gươm này (theo lời di huấn của vua Charles Đệ tam chỉ có thể trao cho người bảo vệ và cứu tinh nền quân chủ của Hai đảo Sicile) còn có thể xác định giá trị vật chất, dựa vào các viên kim cương khảm nạm đó, là năm nghìn livre tức 125 nghìn phăng.

Riêng hoàng hậu, bà ta dành cho Nelson món quà mà tước hiệu hay đặc ân vua chúa nào đời có thể sánh nổi đó là trao cho ông ta Emma Lyonna, mục đích năm năm mơ mộng mãnh liệt nhất của Nelson.

Kết quả là vào buổi sáng hôm Nelson đến Naples, khi Emma Lyonna vén mái tóc hạt dẻ để hôn lên cái trán dối trá nhưng bề ngoài lại thánh thiện như thiên thần của hoàng hậu hoàng hậu :
- Emma dấu của ta, để ta còn là vua và em là hoàng hậu, con người ấy phải thuộc về chúng ta và để con người ấy thuộc về chúng ta em phải thuộc về ông ấy.

Emma cụp mắt xuống gì, ta nắm lấy hai tay hoàng hậu mà ra sức hôn lên đó.
Hãy xem tại sao hoàng hậu Marie-Caroline lại có thể cầu xin hay đúng hơn là ra lệnh như vậy với phu nhân Hamilton, bà đại sứ phu nhân quốc.

Emma là con của nông dân nghèo xứ Galles. ta biết mình bao nhiêu tuổi và được sinh ra ở đâu. Những gì ta còn nhớ là hình ảnh đứa trẻ ba, bốn tuổi mặc chiếc váy xoàng xĩnh chân trần con đường miền sơn cước giữa sương mù và mưa bay tháng Chín, níu đôi bàn tay lạnh cóng vào bộ quần áo của mẹ, phụ nữ đáng thương bế bé trong tay mỗi khi mệt hay phải lội qua con suối chặn qua đường.

Emma nhớ đến cái đói và lạnh trong chuyến ấy. ta còn nhớ khi họ qua thành phố, mẹ phải dừng lại trước ngôi nhà giàu có hay trước cửa hàng bánh mì để van xin vài đồng tiền lẻ hay cái bánh mỳ nhưng luôn bị từ chối.

Cuối cùng, hai mẹ con cũng đến thành phố Flint, nơi họ cần đến. Đó là nơi sinh ra mẹ của Emma và John Lyon, cha của . Cha khi tìm việc rời mảnh đất Flint để đến Chester. Công việc chẳng đem lại kết quả gì, John Lyon qua đời khi còn trẻ và trong nghèo khổ, bà vợ goá đành mang con về quê xem mảnh đất này còn đón nhận họ .

Thế là như trong giấc mơ, Emma thấy mình sườn đồi chăn vài con cừu. Chúng đến uống nước bên dòng suối nơi bé hay soi xuống xem khuôn mặt mình ra sao khi đội lên đầu vành hoa dại.

Sau đó, gia đình được nhận khoản tiền từ bá tước Halifax, phần dành cho mẹ và phần dành cho ăn học.

Thế là người ta đưa vào trường nội trú dành cho các bé , tại đó bé được mặc đồng phục là chiếc mũ rơm, chiếc váy màu thiên thanh và tạp dề đen.

bé ở đó hai năm. Sau hai năm, bà mẹ đến đón về vì còn tiền trả tiền học. Bá tước Halifax chết và bỏ quên hai người phụ nữ ấy trong di chúc của mình.

buộc phải làm hầu trong gia đình của ông Thomas Hawarden nào đó có con goá qua đời để lại ba đứa cháu côi cút.

buổi đưa lũ trẻ dạo xui khiến nên cuộc gặp định mệnh quyết định số phận cuộc đời ta. ả lầu xanh nổi tiếng tên là Miss Arabell và hoạ sĩ tài danh, người tình qua đường của ả có tên là Romney, dừng chân để cho hoạ sĩ ký hoạ khung cảnh làng quê xứ Galles. Miss Arabell theo xem hoạ sĩ vẽ.

Đám trẻ do Emma dẫn chơi nhón chân lại gần xem hoạ sĩ làm gì. Emma theo chúng. Khi quay lại, hoạ sĩ nhìn thấy ta và kêu lên kinh ngạc. Emma mới mười ba tuổi và chưa bao giờ người hoạ sĩ thấy ai đẹp như thế.

Ông ta hỏi ta là ai và làm gì. Vốn có chút học hành nên bé trả lời câu hỏi ấy khá lịch . mình kiếm được bao nhiêu khi chăm sóc lũ trẻ nhà ông Hawarden: mình được nuôi ăn, mặc, ở và kèm theo mười schelling mỗi tháng.
- Hãy đến London - Hoạ sĩ bảo - Tôi trả năm đồng guinée cho mỗi bức ký hoạ nếu đồng ý làm người mẫu.
Rồi ông ta chìa tấm thiệp có ghi: "Edward Romney, số 8 Quảng trường Cawendish", đồng thời Miss Arabell cũng rút vài đồng vàng đưa cho .

bé cầm tấm các, cần thận cất vào ngực nhưng nhận khoản tiền. Khi Miss Arabell nài ai rằng khoản tiền ấy để tới London, Emma :
- Cảm ơn bà. Nếu tôi đến London, tôi bằng khoản tiết kiệm tôi vẫn dành dụm và tiếp tục để dành.
- Với mười schelling tháng ư? - Miss Arabell cười hỏi.
- Vâng thưa bà. - bé đáp gọn.
Và mọi chuyện kết thúc ở đó.

, mọi chuyện chưa kết thúc ở đó vì ngày hôm ấy còn có chuỗi hệ quả khác. Sáu tháng sau, Emma đến London, nhưng hoạ sĩ Romney vắng. gặp được ông bé đến gặp Miss Arabell, người này coi như kẻ cùng hội cùng thuyền.

Miss Arabell là người tình của ông hoàng nhiếp chính nên ả đạt đến tột đỉnh giàu sang của kỹ nữ. Trong hai tháng Emma ở nhà ả, bé đọc đủ loại tiểu thuyết đến tay, lui tới tất cả các nhà hát kịch, trở về phòng mình bắt chước mọi vai kịch nghe được, tập tành đủ các loại vở ba lê được xem. Những gì người khác chỉ xem là trò giải trí, lại coi là mối bận tâm duy nhất. Vừa đến độ mươi lăm, bé bước vào tuổi thanh xuân rực rỡ nhất vẻ đẹp lộng lẫy nhất. Thân hình mềm mại cân đối cho phép bé thực được mọi tư thế, mọi uốn éo và đạt đến độ khéo léo nhất của vũ nữ. Về khuôn mặt, dù những vất vả cực nhọc khuôn mặt ấy vẫn giữ được vẻ trong sáng thơ ngây trinh trắng. Được trời phú cho khả năng biểu cảm xúc vô cùng tinh tế, khuôn mặt ấy có thể biểu lộ, nỗi đau đớn qua vẻ đượm buồn hay cơn bột phát sung sướng. Người ta bảo rằng vẻ thanh khiết của tâm hồn toát ra dưới những đường nét ngây thơ tuy nhiên đại thi hào thời đại chúng ta ngần ngại làm lu mờ tấm gương tuyệt mỹ ấy khi đến các tật của rằng: "Sa ngã của nàng nằm ở thói hư mà vì bất cẩn và lòng tốt".

Cuộc chiến nước phát động chống lại thuộc địa Mỹ ở đỉnh điểm. trai bạn của Emma tên là Richard bị ép phải xung vào hải quân. em chàng trai tên là Fanny chạy đến chỗ Emma nhờ giúp. Fanny thấy Emma quá đẹp nên nghĩ nếu cầu xin hộ chắc ai nỡ từ chối.

Emma vui vẻ mặc chiếc váy đẹp nhất cùng bạn tìm ngài đô đốc. Emma nhận được điều muốn song John Payne cũng có điều kiện của ông ta đó là Emma đổi tự do cho Richard nếu bằng tình cũng bằng lòng biết ơn của .

Emma Lyonna trở thành người tình của đô đốc Payne, có ngôi nhà riêng, có xe ngựa, đầy tớ riêng cho mình. Tuy nhiên đống của cải phù du ấy đến và nhanh hơn thời tiết. Hạm đội ra . Emma Lyonna lại thấy chiến thuyền của người tình trong lúc khuất dần chốn chân trời cũng đồng thời cuốn mọi giấc mộng vàng son của .

Tuy thế Emma đâu phải là người phụ nữ dễ gục ngã như Didon sau lần cất cánh của Enée. trong những người bạn của đô đốc Payne, Sir Harry Fatherson, giàu có và lịch lãm, muốn tiếp tục làm cái việc làm, tức là trở thành người tình cho ông ta.

Emma bước những bước đầu tiên con đường sa ngã. ta chấp nhận và trong suốt mùa trở thành nữ hoàng trong các buổi săn bắn, hội hè và vũ tiệc. Nhưng than ôi, khi mùa qua , bị người tình thứ hai lãng quên, bị coi rẻ trong mối tình thứ hai, ta dần rơi vào thế cùng quẫn đến độ còn nguồn nào khác ngoài vỉa hè Heymarket, vỉa hè nhơ nhớp nhất cho những sinh linh bất hạnh ăn mày tình ái của những kẻ qua đường.

May thay, người mối lái mà ta nhờ dẫn dắt vào ngành bán phấn buôn hương ấy bị ấn tượng trước vẻ tao nhã và chỗ ở mới thanh đạm của ả nên thay vì đưa ta làm điếm như những người khác, lại dẫn đến chỗ bác sĩ nổi tiếng quen lui tới chỗ bà ta.

Đó là bác sĩ nổi danh Graham, tay lang băm ưa thần bí và thích nhục dục, người hành nghề thứ tôn giáo vật chất sắc đẹp trước các trẻ London.

Khi Emma xuất trước mắt tức là thần vệ nữ Astarté của được tìm thấy dưới những đường nét của Vệ nữ trinh bạch. ta trả giá cao cho kho báu ấy. Nhưng với , kho báu này vô giá. đặt ta ngủ giường thần Apollon, đắp lên ta tấm voan trong suốt hơn cả của thần Vulcain đắp lên nữ thần Vệ nữ khiến mọi con mắt của đỉnh Olympia phải hút vào, rồi phô trương ầm ĩ trong báo giới rằng cuối cùng mình cũng sở hữu nguyên bản duy nhất và tột đỉnh về sắc đẹp còn thiếu cho đến giờ để hoàn tất học thuyết của mình.

Trước lời kêu gọi vừa nhắm vào sa hoa và khoa học ấy, mọi tông đồ trong cái tôn giáo tình ái, thứ tôn giáo khoả rộng toàn cầu đều đổ dồn đến phòng của bác sĩ Graham.

Thành công trọn vẹn: hoạ sĩ hay nhà điêu khắc nào từng tạo được kiệt tác tương tự, đến Apelle và Phidias cũng phải chịu thua cuộc.

Các nhà hoạ sĩ và điêu khắc kéo đến rất đông. Romney khi trở về London cũng đến như người khác và nhận ra bé ở Flint dạo nào. Ông ta thể dưới nhiều hình dạng, thành Ariane, đồng, Léda, hay nữ thần Armide và chúng ta có ở Thư viện hoàng gia bộ sưu tập điêu khắc thể quyến rũ trong mọi thái độ khoái cảm từ thời cổ đại dâm đãng nghĩ ra.

Thế là vì tò mò, chàng trai Charles Grenville xuất thân trong gia đình danh giá Warwich mà người ta gọi là Người lập vua và là cháu họ của Sir William Hamilton cũng tìm đến. Thấy Emma hoàn hảo nên đem lòng dấu. Những lời hứa hẹn bay bướm nhất được chàng trai quý tộc này chuyển đến Emma. Nhưng ta còn vướng bận với bác sĩ Graham mối liên hệ ơn nghĩa nên cự lại mọi lời quyến rũ, tuyên bố lần này chỉ chia tay nhân tình để theo chồng.

Sir Charles hứa lời hứa danh dự của quý ông lấy Emma Lyonna ngay khi đủ tuổi trưởng thành. Trong khi chờ đợi Emma đồng ý để ta làm cuộc bắt cóc.

Thực ra hai kẻ đương ấy sống với nhau như vợ chồng và theo lời ông bố, ba đứa trẻ sinh ra phải được hôn thú chứng nhận hợp pháp.

Tuy nhiên trong quãng thời gian sống chung ấy, thay đổi bộ ngành khiến Grenville mất công việc mang lại thu nhập chính cho ta. may là việc này xảy ra khi họ ở với nhau được ba năm do đó Emma Lyonna kịp nhờ các ông thầy giỏi nhất London, học và tiến bộ vượt bậc trong nhạc và hội hoạ, ngoài ra ta còn hoàn thiện học vấn, học thêm tiếng Pháp và tiếng Ý, làm thơ như phu nhân Siddons.

Dù mất việc, Grenville vẫn thể giảm bớt chi tiêu, vậy là chàng viết thư cho chú mình để xin tiền. Ban đầu, lần nào cầu của ta cũng được đáp ứng nhưng lần cuối, ngài William Hamilton trả lời rằng ông định đến London ít ngày và nhân cơ hội ấy để xem xét công việc của cháu.

Cái từ xem xét này làm đôi trẻ lo sốt vó. Họ vừa muốn lại vừa sợ xuất của ngài William. Rồi ông đột ngột xuất tại nhà họ mà báo trước. Ông ở London từ tám ngày rồi.

Trong tám ngày ấy, Sir William tìm hiểu tin tức về cháu mình. Những người cung cấp tin cho ông quên đến nguyên nhân đảo lộn và khốn khó của cháu ông là do con điếm cháu ông ăn ở và đẻ được ba đứa con gây ra.
Emma lui vào phòng để người tình của mình ở lại với ông chú. Ông chú đưa ra điều kiện nào ngoài việc lựa chọn hoặc ngay lập tức bỏ Emma hoặc từ bỏ quyền kế nghiệp thứ mà từ nay là nguồn tài sản duy nhất của ta.
xong ông chỉ ra để cho cháu mình ba ngày suy nghĩ.
Mọi hy vọng của hai người từ giờ chỉ còn trông đợi ở Emma. ta phải là người xin Sir William Hamilton tha thứ cho tình nhân của mình và chứng tỏ ta đáng được tha thứ bao nhiêu.

Thế là thay vì mặc bộ đồ sang trọng trong hoàn cảnh mới, Emma mặc lại bộ quần áo thời thiếu nữ: chiếc mũ rơm và chiếc váy cà tàng. Những giọt nước mắt, nụ cười, trò điệu bộ khuôn mặt, những cái ve vuốt và giọng làm nốt phần còn lại.
Khi được đưa đến chỗ Sir William, Emma phủ phục dưới chân ông; và hoặc khéo léo buộc hờ hoặc do tình cờ dải quai mũ tung ra khiến mái tóc hạt dẻ xổ tung vai.
Kẻ quyến rũ trong đau đớn vô bờ.

Ông già cổ hủ, kẻ từng say đắm bức tượng cẩm thạch ở thành Athènes và những tượng Hy Lạp cổ đại, lần đầu liên thấy sắc đẹp sống động át cả vẻ đẹp lạnh lùng và tái nhợt của những nữ thần do Praxitèle và Phidias tạc nên. Tình , cái thứ ông muốn hiểu ở đứa cháu, xộc thẳng vào tim ông rồi chiếm vị trí trọn vẹn mà ông kịp phản ứng.

Khoản nợ của cháu, xuất thân thấp hèn của Emma, những tai tiếng, tiền quảng cáo cho mỗi tiếng, tất cả, thậm chí những đứa con của , Sir William chấp nhận hết chỉ với điều kiện duy nhất là Emma phải dứt bỏ hoàn toàn cách sống cũ.
Thế cũng là thành công lớn thoả ước ao bấy lâu của Emma, nhưng lần này ta ra điều kiện cụ thể như lời hứa suông làm đám cưới với cháu ông lần trước. ta tuyên bố chỉ đến Naples với tư cách là vợ chính thức của ngài William Hamilton.
Sir William chấp nhận hết.

Sắc đẹp của Emma mang đến thành Naples tác động chưa từng có, ả chỉ khiến mọi người ngạc nhiên mà còn khiến họ loá mắt.
Vốn là nhà khảo cổ học và khoáng vật học có uy tín, ngôi nhà của đại sứ quốc, là em cùng vú nuôi và bạn thân của vua Georges Đệ tam, Sir William hội tụ tại nhà mình giới thị thành hàng đầu của Hai đảo Sicile gồm những nhà khoa học, chính khách và giới văn nghệ sĩ. Chỉ ít ngày cũng đủ cho Emma dù rất nghệ sĩ, muốn hiểu về chính trị và khoa học, biết mình còn biết gì và rất nhanh sau đó những lời đánh giá của Emma thành luật đối với những ai hay lui tới phòng tiếp của Sir William.

Thành công của ả chưa dừng lại ở đó. Vừa mới được giới thiệu đến triều đình, hoàng hậu Marie-Caroline tuyên bố ả là bạn thân thiết và từ đó trở thành người mến những xuất trước công chúng với ả điếm phố Haymarket mà còn suốt phố Tolède, dạo ở Chiaia trong cùng cỗ xe và trang điểm cùng kiểu với ả. Hơn thế, sau những buổi tối bắt chước những tư thế gợi cảm và bốc lửa nhất thời cổ đại, bà hoàng sai người với Sir William, kẻ sung sướng lặng người trước ân huệ ấy, rằng bà chỉ trả lại ông ta bạn của mình vào ngày hôm sau.
Người ta thấy, bên cạnh những chuyện gây xôn xao triều đình Naples ấy, xuất và lớn mạnh Nelson, nhà quán quân trong các thế lực triều đình cũ. Chiến thắng Aboukir mang lại hy vọng cho tất cả các ông vua từng đặt tay lên vương miện chao đảo của họ. Bằng mọi giá, Marie-Caroline người đàn bà hám của, quyền lực và đầy tham vọng, cũng phải bảo vệ vị thế của mình; cho nên có gì lạ khi bà ta lại nhờ đến sức cuốn hút của bạn khi vào buổi sáng hôm dẫn Emma đến trước.
Nelson người trở thành chìa khoá cho nền chuyên chế, bà với ả: "Người đàn ông này phải thuộc về chúng ta và để con người ấy thuộc về chúng ta, em phải thuộc về ông ấy".

Liệu việc giúp người bạn Marie-Caroline về chuyện đô đốc hải quân Horace Nelson có khó như việc Emma Lyonna từng làm giúp bạn Fanny trong về chuyện đô đốc Payen ?

Vả lại phải có phần thưởng vẻ vang cho những què cụt của Nelson, cho đứa con người linh mục nghèo làng Burnham-Thorpe, cho con người gây dựng vĩ đại cho mình bằng chính dũng khí bản thân, gây dựng tiếng tăm bằng tài năng của mình, phải có phần thưởng xứng đáng cho những vết thương để thấy ông vua, bà hoàng, cái triều đình này và phần thưởng cho chiến thắng của ông, cái con người ông đam mê tiến đến trước mặt chứ.

Chương 89: Do đâu Napoléon thấy đôi khi buộc con người tuân lệnh còn khó hơn số mệnh

Ai cũng biết hậu quả sau buổi lễ đón chào Nelson.
Đại sứ Pháp đùng đùng nổi giận trước động thái ngang ngược ấy lấy lại hộ chiếu và về nước. Nhà vua muốn cho nước Pháp cái mãn nguyện là người tấn công trước. Ông ta cầm 65 nghìn quân đối đầu với Championnet chỉ có 12 nghìn và ngày lần gặp đầu tiên đức vua thất bại thảm hại, chạy trốn và chỉ dừng lại ở Naples.

Championnet đuổi theo với lòng nhiệt tình mà các tướng lĩnh Cộng hoà vẫn hay phô ra. Chỉ năm, sáu nghìn người cùng khổ, thành Naples cũng làm được điều mà 65 nghìn quân của vua Naples thể. Họ đối đầu với quân Pháp, bảo vệ thành suốt ba ngày thậm chí còn bảo đảm an toàn cho nhà vua, hoàng hậu, hoàng gia Naples, ông bà đại sứ xuống thuyền an toàn.
Những người này trốn sang đảo Sicile.

ngày, giáo chủ Ruffo được lệnh của nhà vua trở về từ Messine để chiếm lại Naples.
Trong khi ấy Bonaparte vẫn ở Ai Cập, bị chôn chân chỗ do chiến hạm Aboukir bị phá huỷ.
Quân đội Pháp ở nhà thất thủ tại Italie cũng mất luôn uy danh bất khả chiến bại của mình.
Giáo chủ Ruffo lấy lại Calabres rồi Naples và chỉ dừng lại khi đến biên giới Rome.
Vua Ferdinand trở lại Naples với danh sách trăm người bị ông ta tuyên phạt tử hình trước khi đưa ra toà án.
Caracciolo, người từng từ chức đô đốc hải quân như công dân Naples bị buộc đứng vào hàng ngũ ấy. toà án nào dám kết án ông ta nhưng Nelson chấp nhận làm đao phủ để đổi lấy nụ hôn của người đẹp Emma và nụ cười của hoàng hậu.

Nelson cho bắt Caracciolo tại nhà ông này náu, đưa ông ta lên tàu Foudroyant và chống lại luật nhân quyền, đô đốc Naples bị đô đốc kết án và treo cổ như tên cướp biển hèn hạ đầu xà buồm.

Người ta cứ nghĩ rằng khi trở lại London, sau những trò hổ thẹn ông ta làm cho triều đình Naples, Nelson ít nhất cũng nhận quở trách công khai. Thế nhưng ông ta chẳng làm sao cả.

Ngược lại, trở về cùng Lady Hamilton ông ta còn được tôn vinh về chiến thắng Aboukir và chiến công tại Naples: mọi tàu chiến ở Tamise đều trưng cờ hoa, chính phủ và tổng bộ London ca tụng ông ta như vị cứu tinh cho tổ quốc: dân chúng cuồng nhiệt sau mỗi bước chân và sau thành đoàn người vào thành.
Ông ta mua toà nhà ưng ý tên là Merton gần London, cất giữ tình , vinh quang và những hối hận của mình trong đó. Ông ta có với Emma Lyonna con đặt tên thánh là Horatia.

Cuộc chiến biển Baltique gọi con người này trở lại Đại dương. Nelson chỉ huy hạm đội buộc cảng Copenhague, khuất phục và thiêu cháy hạm đội Đan Mạch. Lần ấy khi nhận được tín hiệu của đô đốc đối phương, Nelson đưa ống ngắm lên cái mắt bị chột và khi người ta bảo ông ta ngừng bắn ông lại cứng đầu "Tôi chẳng thấy gì cả".
Câu trả lời ấy từng là câu của Alanc hay Allila và bị xử phạt tại tất cả các dân tộc văn minh, lại vinh danh ông ta tại London cũng đồng thời là nỗi ghê sợ cho phần còn lại của châu Âu.

Nelson trở về quốc như người chiến thắng và được nhà vua phong tước quý tộc.
Nước chỉ có ông ta làm đối trọng có thể chống lại Napoléon.
Tuy thế Napoléon vẫn đeo đuổi cuộc đọ gươm với nước .

Từ mười tám tháng qua, khắp các cảng nước Pháp hay Hà Lan, ông cho tập trung mối đe doạ tấn công sang . Năm sáu trăm xà lan cỡ lớn chở đại bác được tập hợp từ Dunkerque đến Abbeville sẵn sàng chở quân từ Boulogne cắm trại bên bờ biển và có thể ngày nào đó đưa sang bờ biển đội quân bất khả khuất phục như đội quân của hoàng đế Guillaume Người chinh phục.

Nước trong lúc chế nhạo những vỏ dừa của ngài Bonaparte, như cách gọi của họ, hề bỏ sót hành động tập hợp quân đội đáng sợ trước mặt. Các hạm đội của họ cũng toả khắp eo biển Manche và tức thời có thể chặn các xà lan chuyên chở của Pháp sang London.

Ngài Napoléon chỉ muốn tấn công sau khi tập hợp đủ hạm đội với 60 hoặc 80 tàu chiến toả ra eo biển Manche để đương đầu với hạm đội . Với ông, bất kể thắng hay bại, miễn là ông cầm chân địch trong ngày để đưa 50 hay 60 nghìn quân đổ bộ lên bờ biển . Nhưng các tàu chiến Pháp nằm rải rác ở Escaut, Brest, Toulon hay Cadix nên chỉ có thể tập hợp nhanh khi có sức mạnh huyền bí, có phối hợp và có cả táo bạo nữa. Tuy nhiên, đô đốc nào ở Pháp, Hà Lan hay ở Tây Ban Nha có đủ khả năng thực công cuộc hùng và vô vọng ấy. Dù có lòng dũng cảm nhưng trì tuệ hạn chế, tất cả bọn họ đều suy nghĩ và làm theo áp lực trách nhiệm. Họ hiểu điều gì nằm ở sau mệnh lệnh: "Hãy biết phòng ngự nếu các ông thể tấn công, những dù thế nào vẫn cứ tiếp tục chiến đấu".

Họ cũng hiểu rằng bằng mọi giá phải ngăn các chiến hạm cách Manche 500 dặm tức là giúp Napoléon trong kế hoạch xâm chiếm nước .

Vấn đề là chiến đấu bộ chỉ cần dũng khí nhưng khi chiến đấu biển nhất thiết phải có khí chất hùng và khoa học. đội quân cạn bị thua, chỉ huy mất hay chạy trốn vẫn có thể tập hợp lại, chỉnh đốn và hồi phục. Nhưng hạm đội bị thất bại hay bị bốc cháy nuốt chửng theo những ai nó và chỉ để lại sóng những mảnh vỡ cháy đỏ.
Điều này người cũng chẳng khác gì Napoléon.

Trong cơn tuyệt vọng khi tập hợp các chiến hạm tản mác, ngài Bonaparte mang hai chiến hạm ở Toulon và ở Brest đồng thời xuất phát mang theo 40 - 50 nghìn quân chia ra làm hai cánh vào Ấn Độ Dương. Hai chiến hạm này chắc chắn buộc các chiến hạm đuổi theo và trong khi lực lượng hải quân còn mải chạy đến cứu Ấn Độ có thể ông còn thời gian đưa các boong di động qua eo biển Manche và làm điều mà hai người, César và hoàng đế Guillaume Người chinh phục, từng làm trước mình.

Nhưng phạm vi đồ sộ của kế hoạch này nhanh chóng khiến ông nản lòng. Ông nghĩ đến phương án khác có vẻ đơn giản và chắc chắn hơn. Ông kéo đám chiến hạm dày đặc ra xa eo biển Manche. Theo lệnh của ông, đô đốc Villeneuve, chỉ huy tối cao chiến hạm Tây Ban Nha và Pháp hợp lại, rời Toulon cùng mười ba tàu chiến và vài chiến thuyền ba cột buồm.

Ông tập hợp hạm đội Tây Ban Nha tại Cadix dưới chủ huy của đô đốc Gravina. Từ đây Gravina vượt Đại Tây Dương đến gặp chiến hạm của đô đốc Missiessey với sáu tàu chiến tại Antilles; còn đô đốc Ganteaume, chỉ huy hạm đội Brest, nhận lệnh nhân cơn bão đầu tiên đẩy đội tuần dương của đô đốc Comwallis của ra xa Brest, đến gặp Villeneuve, Gravina và Missiessey ở đảo Martinique.

Toàn bộ hạm đội này tức tốc về Pháp sau khi khiến người lo ngại mất quần đảo Antilles mà chia ra đuổi theo. Họ tiếp tục giao chiến với lực lượng hải quân ở lại bên bờ châu Âu tạo điều kiện cho các xà lan cỡ lớn đưa quân đổ bộ sang .

Nhưng may, trời yên biển lặng và có cơn bão nào nên hạm đội của đô đốc Ganteaume rời được Brest. Thế là Đô đốc Villeneuve trở lại biển châu Âu nhận lệnh giao chiến với Comwallis để giúp hạm đội của đô đốc Ganteaume rồi tập hợp toàn bộ lực lượng hải quân quốc gia với 60 tàu chiến hợp lại chiến đấu với lực lượng hải quân ngay lối vào eo biển Manche bất kể lực lượng nhiều ít ra sao.

Ngài Napoléon giương nắm đấm như Ajax và kêu to:
- Người biết cái gì treo lơ lửng đầu họ: nếu tôi làm chủ eo biển Manche 12 tiếng, nước chỉ còn là quá khứ!

Lúc Napoléon kêu lên vui sướng như vậy, ông ở Boulogne, đứng trước đội quân 80 nghìn người từng thắng trận các lục địa và ánh mắt khao khát cuộc chinh phạt cuối cùng.

Napoléon có cảm giác rất tốt về giá trị của thời gian. Ông biết mình chỉ cần vài ngày chuẩn bị tiếp việc tuyên chiến với áo và thôn tính toàn bộ nước Đức. Nhưng ông đâu có hay Villeneuve ở trước Brest trong khi tệ hơn thế, sau cuộc chiến ban đêm giữa bóng tối và sương mù, ông ta còn vừa để mất hai tàu chiến Tây Ban Nha vào tay quân và mặc dù nhận lệnh phá phong toả Brest, liên kết với Ganteaume rồi giương buồm ra phía cổng vào Manche, ông ta lại tiến vào cảng Ferrol để tiếp tế cho tàu cách cần thiết.

Napoléon nổi giận đùng đùng. Ông cảm thấy cơ hội tuột khỏi tầm tay. "Hãy xuất phát - ông viết cho Ganteaume bị kẹt trong cảng Brest - Hãy xuất phát và chỉ trong ngày chúng ta báo thù được sáu thế kỷ yếu thế và hổ thẹn. Hãy xuất phát . Vì kết cục quan trọng nhất, bao giờ bộ binh và hải quân của tôi tiếc mạng sống của họ".

"Hãy xuất phát - ông viết cho Villeneuve - Hãy xuất phát ngay và đừng để lỡ phút nào, hãy xuất phát và cùng các chiến hạm khác của tôi vào eo biển Manche. Tất cả chúng tôi sẵn sàng, tất cả lên tàu để đổ bộ, chỉ trong vòng 24 giờ thôi mọi chuyện chấm đứt".

Qua những lá thư này người ta có thể cảm nhận Napoléon sốt ruột như thế nào. Khi ông sững sờ được biết Villeneuve vẫn im ắng ở cảng Cadix và điều này bắt buộc Ganteaume bị kẹt lại trong cảng Brest ông coi Villeneuve là kẻ ngu si và hèn nhát. Ông tuyên bố người này thể chỉ huy nổi thuyền ba cột buồm.

- Đó là người bị nỗi sợ làm cho mù quáng - ông .
Ngài bộ trưởng Hải Quân Decrès vốn là bạn của Villeneuve. thể giáng đòn cho Villeneuve thế là ngài Napoléon giận cá chém thớt quay sang Decrès.
"Ông bạn Villeneuve của ông chắc quá hèn nhát nên dám rời cảng Cadix - Napoléon viết gởi Decrès - Hãy cử đô đốc Rosily chỉ huy hạm đội nếu nó chưa xuất phát. Ngài ra lệnh cho đô đốc Villeneuve đến Paris giải trình cho tôi động thái của ông ta".

Bộ trưởng Decrès đủ sức thông báo cho Villeneuve cái bất hạnh tước của con người này mọi cách khôi phục ấy, ông ta chỉ báo cho bạn mình rằng Rosily khởi hành mà lý do. Ông ta cũng khuyên Villeneuve ra khơi trước khi Rosily đến Cadix dù ông hy vọng là như vậy, và, trong cơn bối rối của người bạn mà ông biết lỗi của bạn cũng như cơn giận chính đáng của hoàng đế, sai lầm khi tham gia và để mác mọi chuyện cho số phận.

Nhưng khi nhận được thư từ ngài Bộ trưởng, Villeneuve đoán ra tất cả những gì ông bạn dám . Điều tổn thương ông ta nhất đó là tiếng xấu về hèn nhát mà ông đáng phải chịu. Nhưng vào thời điểm ấy, hải quân Pháp trong tình trạng suy sút ghê gớm và ai cũng biết yếu thế của nó. Mặt khác, Nelson lại tiếng nổi như cồn đặc biệt là dũng khí kỳ cục, cho nên chiến hạm nào đối diện với Nelson cũng coi như thất bại.

Villeneuve quyết định tìm lối thoát. Ông ta đưa quân lên bờ để cho họ nghỉ ngơi và chữa bệnh cho người ốm yếu. Đô đốc Gravina bỏ lại nửa số tàu thể ra khơi đổi lấy những chiếc tốt hơn trong xưởng tàu Cadix.

Toàn bộ tháng chín dành cho những công việc ấy. Chiến hạm củng cố nhiều về vật lực nhưng nhân lực vẫn y như cũ.
Từ tám tháng hoạt động, các thủy thủ đoàn cũng thu được ít nhiều kinh nghiệm. vài thuyền trưởng rất giỏi nhưng trong số các sĩ quan phần lớn đều chuyển từ ngành thương mại sang nên thiếu hiểu biết cũng như óc quân biển. Các thủy thủ đặc biệt thiếu hệ thống chiến thuật hải quân tương thích với cách đánh mới của người : Thay vì hình thành hai chiến tuyến, như người ta vẫn làm trước kia, và tiến lên có phương pháp họ lại xếp hàng đối đầu với từng tàu chiến, Nelson bỏ thói quen tấn công ồ ạt, cần biết gì khác ngoài vận tốc. Ông ta tấn công vào chiến hạm địch, tách nó làm hai, chia mà sợ bị rối loạn và có nguy cơ tự bắn vào mình, sau đó khai hoả cho đến khi địch thủ đầu hàng hoặc chìm nghỉm.

Khi đó, dù chưa chắc chắn nhưng cũng bắt đầu e rằng chuyến chuyển quân sang thất bại, Napoléon viết cho ngài Talleyrand lá thư chỉ cho ông này biết những kế hoạch mới của mình, kế hoạch còn mơ hồ trong lớp sương mù chưa có gì sáng tỏ.
"Thực tế là các chiến hạm của tôi mất hút Đại dương - ông viết - Nếu chúng trở lại Manche thời gian vẫn còn, tôi lên thuyền và đổ bộ sang , cắt đứt phe liên minh ở London. Tôi chiếm Vienne, săn bọn Bourbon khỏi Naples và khi lục địa bình yên, tôi trở lại Đại dương và chinh phục hoà bình biển".

Cuối cùng, ngày 18 tháng Chín, Napoléon thông báo cho La Malmaison biểu chống đối của hoàng đế Áo với nước Pháp.
Nước Pháp đáp trả Áo tương đương với những khiêu khích của Áo.
Với hành động khẩn trương, thứ chủ đạo làm nên con người ông, Napoléon chuyển phần quân đội Boulogne bị bại thay vì thành công và quay sang kế hoạch chiến đấu bộ mà ông mới chỉ ấp ủ có hơn chục ngày qua.
Chưa bao giờ ông có nguồn lực mạnh thế. Chưa bao giờ ông lại thấy phạm vi hành động rộng mở đến vậy. Đây là lần đầu tiên ông tự do như Alexandre và César. Những kẻ đồng hành ghen ghét đố kỵ cách lỗi thời với ông như Moreau, Pichegru, Bernadotte vv… đều tự loại mình khỏi trường đấu bằng cách cư xử phạm pháp hay bất cẩn. Ông chỉ còn trong tay những sĩ quan phục tùng và tập hợp những phẩm chất ở cấp độ nào thích hợp nhất cho việc thực mục đích của ông.

Sáu bốn năm mệt mỏi vì nằm yên, quân đội của ông chỉ khao khát chiến thắng, chỉ muốn được chiến đấu, qua mười năm chinh chiến và ba năm hạ trại, nó sẵn sàng cho những bước đầy khó khăn như đối với lần xông pha quan trọng nhất.

Chỉ có điều quân đội này được chuẩn bị vô cùng kỹ lưỡng, có thể chưa thời kỳ nào nước Pháp có được đội quân như thế lại phải đột ngột chuyển về đánh ở lục địa đó là vấn đề.

Chương 90: Cảng Cadix



Ngày 17 tháng Mười năm 1805, sau khi chuyển về thành Paris hai khẩu đại bác và tám lá cờ chiếm được trong trận Gunzbourg, hoàng đế đến Munich, vây hãm Ulm, vào trận Elchingen cuộc chiến khiến thống soái Ney đáng với tước hiệu công tước của mình. Cùng ngày diễn ra trận chiến ấy tức là trước hôm hoàng đế gửi tiếp 40 cờ đến Nghị viện, chiếc tàu Slúp cột buồm mang cờ Mỹ vào cảng Cadix nơi neo đậu toàn bộ chiến hạm của đô đốc Villeneuve.

Khi vào trong cảng, nó xác định hướng và tên xem tàu Redoutable đậu ở đâu. Được biết nó ở chân pháo đài và vì để đến tận nơi, nó thả thuyền danh dự xuống biển rồi thuyền trưởng ra lệnh các tay chèo bơi về phía tàu Redoutable.
Cách con tàu chiến hạng nặng Redoutable đoạn, bị sĩ quan canh gác hỏi, viên thuyền trưởng đáp con thuyền đó tên là Tay đua New York và rằng thuyền trưởng mang tin từ Ấn Độ và thư của đảo trưởng đảo Pháp đến ngài chỉ huy Lucas.
Ngay khi thuyền trưởng Lucas được báo, ông chạy đến boong và ra hiệu cho người sĩ quan dưới thuyền con trèo lên tàu lớn.

Người sĩ quan ấy phải ai khác chính là René. Và chỉ trong nháy mắt, leo lên cầu thang và đến boong.

Thuyền trưởng Lucas nhã nhặn tiếp . Ông ta hỏi người khách xem có phải ta muốn chuyện riêng với mình hay , khi người này đáp đúng ông ta mời vào phòng riêng.

Hai người đàn ông vừa vào trong và cánh cửa cũng vừa khép lại phía sau họ, René trao cho Lucas lá thư của ngài đảo trưởng.

Lucas chỉ liếc qua lá thư ấy rồi hỏi:
- Ông bạn tướng quân Decaen của tôi giới thiệu với tôi bằng những lời lẽ mà tôi chỉ có thể hỏi xem tôi làm gì giúp vui lòng đây?
- Thưa ngài chỉ huy, trong ba bốn ngày tới ngài có trận đại chiến biển. Từ trước đến giờ tôi chỉ từng thấy cuộc chiến lẻ và xin thú với ngài tôi muốn tham gia vào đại châu Âu nào đó nơi mà tôi có thể góp phần tên tuổi của mình, thứ mà chỉ được biết đến trong Ấn Độ Dương.
- Phải, phải - Lucas đáp - Đúng là chúng tôi sắp tham gia cuộc đại thủy chiến nơi chắc chắn bằng cách này hay cách khác người ta góp tên của mình vào cuộc chiến mất còn đó. Tôi có thể hỏi, phải kiểu thẩm vấn đâu mà như cuộc chuyện bạn bè, phục vụ trong ngành hải quân thế nào?
- Thưa ngài chỉ huy, tôi mới tham gia gần hai năm vào ngành này. Tôi phục vụ bên ngài Surcouf, cùng con người nổi tiếng ấy chiếc tàu 16 đại bác và 100 thủy thủ đoàn đánh chiếm con tàu Standard có 48 đại bác và 450 người boong. Sau đó, tôi chỉ huy chiếc Slúp này để sang Miến Điện thám hiểm. Cuối cùng, khi trở về đảo Pháp tôi may mắn cùng phối hợp với ngài Surcouf chiến đấu với hai tàu và tôi chiếm được tàu có 16 đại bác và 60 thủy thủ dù tôi chỉ có 18 người.
- Tôi biết ông Surcouf. - Lucas - Đó là trong số những tay chiếm tàu táo bạo nhất của chúng ta.
- Đây là thư của ông ấy phòng khi tôi có gặp ngài.

Rồi René đưa cho chỉ huy tàu Redoutable lá thư Surcouf viết cho Lucas. Ông này chăm chú đọc từ đầu đến cuối.
- bạn ạ - ông ta với René - để ngài Surcouf ca ngợi như vậy quả là người kỳ lạ. Ông ta với tôi rằng với số tiền 500 nghìn phăng đầu của chiếm được, để 400 nghìn cho các thủy thủ của mình còn 100 nghìn cho người nghèo đảo Pháp. Điều này cho thấy là người rất giàu có nhưng do khuynh hướng lớn về hải quân nên mới đầu quân vào đó - ông ấy với tôi - như kẻ cướp biển bình thường với tham vọng nhanh chóng xây dựng con đường của mình đến lực lượng hải quân đế chế. Tiếc thay tôi chỉ dành được vị trí làm đại uý thứ ba tàu Redoutable thôi.
- Thưa chỉ huy, như vậy cũng vượt quá điều tôi mong đợi rồi và tôi chấp nhận với lòng biết ơn ngài lắm. Khi nào tôi có thể bắt tay vào việc?
- Bất cứ lúc nào muốn!
- Nhanh nhất có thể thưa chỉ huy. Mùi khói đạn sực lên rồi và tôi chắc chỉ ba bốn hôm nữa tôi thấy trận đại chiến mà mình tìm kiếm từ tận bán cầu bên kia. Con tàu của tôi có trọng tải quá để giúp ích được gì cho ngài, tôi xin trở lại boong và gửi nó về Pháp rồi quay trở lại.
Lucas đứng dậy nở nụ cười duyên dáng :
- Tôi chờ , đại uý.

René đưa cả hai tay bắt tay ông ta trong dạt dào tình cảm, lao xuống cầu thang trở lại chiếc thuyền Slúp của mình.

Đến nơi, gọi François vào phòng.
- François này, - với ta - tôi ở lại đây, tôi tin tưởng giao chiếc Slúp của tôi cho cậu để cậu đưa nó về Saint-Malo. Đây là chiếc ví có di chúc của tôi. Nếu tôi chết, cậu thấy phần của mình trong di chúc ấy. Ngoài chiếc ví ra, đây là chiếc túi đá quý. Nếu tôi chết chính cậu mang chiếc túi này đến tiểu thư Claire de Sourdis. ấy sống cùng mẹ là nữ bá tước Sourdis tại lâu đài nhà Sourdis hướng quay ra bến hướng quay ra phố Beaune.
Trong chiếc túi này có lá thư chỗ đá quý ấy từ đâu ra nhưng cậu chỉ mở di chúc và trao đá quý này khi chắc chắn tôi chết. Dưới giấy sở hữu tôi có ghi tên cậu làm chủ tạm thời con tàu. Hãy là người giữ tàu trong vòng năm. Trong ngăn kéo bàn làm việc cậu thấy mười hai xâu tiền vàng mỗi xâu nghìn phăng. Số tiền này dành cho cậu chi tiêu trong năm ấy.
- Nếu cậu bị quân bắt, cậu chứng minh xuất xứ con tàu của cậu và nếu chúng hỏi tôi đâu cậu đáp là khi gặp chiến hạm của Nelson tôi bị bắt lên tàu chiến của ông ta. Tạm biệt François quý hãy ôm hôn tôi, mang giùm vũ khí của tôi và đến Saint-Malo đừng hà tiện. Ngay khi đến nơi hãy đến báo tin về Robert cho bà Surcouf và gia đình.
- Thế có nghĩa là - François đưa mu bàn tay to tướng lên lau mắt - thế có nghĩa là ngài tôi đến mức có thể cho tôi cùng ngài, tôi theo ngài đến cùng trời cuối đất thậm chí còn xa hơn nữa. Tim tôi tan nát khi phải xa ngài!
Rồi chàng ấy khóc rống lên.
- phải thế mà là khi xa cậu, tôi coi cậu là người bạn duy nhất, vì cậu là người duy nhất tôi có thể tin tưởng vì cái ví này đựng nửa triệu, vì túi đá quý này đựng hơn 300 nghìn phăng và cuối cùng là vì khi tất cả những đồ vật này nằm trong tay cậu tôi cũng cảm thấy yên tâm như chúng ở trong tay tôi. Nào, chúng ta hãy bắt tay nhau như hai người đàn ông rắn rỏi. Chúng ta hãy thương nhau như hai con tim trung hậu. Hãy ôm nhau như hai người bạn tốt! Cậu đưa tôi lên tàu Redoutable, cậu là người cuối cùng tôi chào từ biệt.

François nhận thấy René cương quyết và thậm chí rất cương quyết. René gom vũ khí gồm khẩu cạc bin, khẩu súng trường hai viên và chiếc rìu chiến. Xong xuôi, thông báo tình hình mới cho thủy thủ đoàn mong mọi người công nhận người bạn François của họ là chỉ huy mới.

Nghe xong ai nấy đều buồn thiu nhưng René cho phép họ giữ nguyên các điều kiện tại năm cảng Saint-Malo với khoản lương bình thường tàu Tay đua New York. Giữa những lời hứa tuyệt đối trung thành của họ, xuống chiếc thuyền cùng François và sáu tay chèo.
Mười phút sau ở trước mặt thuyền trưởng Lucas.

Họ từ biệt nhau trước mặt ông này.
tiến cử tốt nhất đối với con người chính là tình cảm quyến luyến cấp dưới dành cho ta. Trong mối quan hệ ấy, vì René rất được mến, những giọt nước mắt của François và vẻ nuối tiếc khuôn mặt các thủy thủ khác cũng đủ để ông thuyền trưởng thấy cảm mến viên đại uý của mình. Lúc ra về, thuyền trưởng Lucas còn tặng cho François chiếc tẩu đá bọt tuyệt đẹp.
- Thế là biết bày tỏ lòng biết ơn ra sao!

François càng khóc nấc lên gấp hai lần rồi ra mà thể cất lên dù chỉ lời.
- Tôi thích cách bày tỏ ý kiến ấy với mọi người - Lucas - và chắc phải là người nhân nghĩa vì được quý trọng nhường ấy. Nào, hãy ngồi xuống và chúng ta chuyện.

Và như để làm gương, ông ta ngồi xuống trước trong khi xem xét vũ khí của René, lúc này chỉ có khẩu súng trường hai viên nòng trơn, khẩu cạc bin nòng rãnh và chiếc rìu tấn công.
- Tôi tiếc là chia vũ khí của mình cho các bạn đảo Pháp. - René - Lẽ ra tôi phải tặng ngài cái gì xứng với ngài nhưng giờ tôi chỉ còn ba thứ…
- Người ta bảo tôi bắn xuất sắc lắm - Lucas - nên hãy giữ súng lại, tôi lấy cái rìu, tôi hy vọng khiến nó vẻ vang trong trận đánh tới.
- Trận đánh tới, nếu có gì bí mật, diễn ra khi nào? - René hỏi.
- Thực lòng mà nó thể chậm trễ hơn nữa - Lucas - Hoàng đế cử đô đốc Villeneuve chuẩn bị cho chiến hạm Pháp-Tây Ban Nha ra khơi, tiến về Carthagène để liên kết với chuẩn đô đốc Salceco và từ Carthagène đến Naples để tiếp quân thêm cho hạm đội ở đó rồi kết hợp với tướng Saint-Cyr. "Ý định của chúng ta - Hoàng đế chỉ - là dù bất cứ chỗ nào hễ thấy quân địch dù có lực lượng mạnh hơn cũng tấn công chần chừ. Hãy giáng đòn quyết định. Thành hay bại phụ thuộc chủ yếu vào xuất phát ngay lập tức của ông khỏi Cadix. Chúng tôi mong và tin ông trễ hạn định và cầu dốc toàn lực trong lần xuất quân táo bạo quan trọng và có ảnh hưởng lớn nhất này". Với đô đốc Villeneuve, Hoàng đế sợ phải quá ý nghĩ của mình. Dưới con mắt của ngài, vị đô đốc này là trong những người cần khăn khố hơn là dây cương. Đồng thời ngài cũng phái phó đô đốc Rosily rời Paris và chỉ huy hạm đội liên quân Pháp-Tây Ban Nha nếu hạm đội còn ở Cadix, giương cờ thách đấu cột buồm lớn của tàu Bucenlaure và cầu đô đốc Villeneuve về Pháp để báo cáo chiến dịch vừa rồi của ông ta.
- Chúa ơi! - René kêu lên - Tình hình nghiêm trọng .
- Chính vì vậy - Lucas tiếp - hội đồng trực chiến được triệu tập ở chỗ đô đốc Villeneuve. Các đô đốc và các sư trưởng, các chuẩn đô đốc Dlamanoir và Magon, các thuyền trưởng Cosmao, Maistral, Devillegris và Piglly đại diện cho hạm đội Pháp. Họ được tham khảo ý kiến về tình mỗi chiến thuyền với mong muốn và lo ngại của họ.

Lucas lại lại khi đột ngột dừng lại hỏi René.
- có biết Hoàng đế như thế nào ?
- thưa chỉ huy, tôi chẳng biết gì cả. Tôi rời nước Pháp hai năm rồi.
- Quân - Hoàng đế - trở nên bé xíu khi ở Pháp có hai hay ba đô đốc muốn hy sinh". Tuy nhiên - Lucas tiếp - dù chúng ta phải là những đô đốc, chúng ta vẫn chứng tỏ cho Hoàng đế thấy trong vài ba ngày tới, thay vì các đô đốc muốn hy sinh, có những thuyền trưởng biết hy sinh.

Lucas chuyện đến đó với René sĩ quan bước vào.
- Thưa thuyền trưởng - ta với Lucas - có tín hiệu thông báo tất cả các thuyền trưởng tập trung về tàu ngài đô đốc.
- Tốt lắm, hãy cho thả xuồng xuống - Lucas đáp.

Chiếc xuồng sẵn sàng, ông ta bước xuống và giống như năm sáu con tàu có các thuyền trưởng được triệu tập khác, nó hướng mũi về phía tàu Bucenlaure.

Trong lúc đó, René xem phòng cho mình. Đó là phòng rất đẹp, lớn hơn và tiện nghi hơn phòng thuyền trưởng tàu Tay đua New York.
Vừa đặt xong mấy chiếc rương mang theo chỉ huy Lucas cũng trở lại. René dám xuất trước mặt ông ta khi được gọi nhưng sau buổi chuyện vừa rồi chắc thế nào người này cũng cho mình cái vinh hạnh được tiếp kiến lần nữa.

René nhầm: năm phút sau, viên thuyền trưởng cho gọi . René kính cẩn lắng nghe vị chỉ huy :
- Thế này, là ngày mai hoặc ngày kia. Đô đốc trả lời: "Nếu gió thuận, tôi nhổ neo ngay ngày mai". Lúc nãy cũng có tin báo Nelson vừa cho sáu tàu rời Gibraltar; vậy là đô đốc Villeneuve cho gọi đô đốc Gravina lên tàu và sau khi bàn bạc, ông lại cho triệu tập các thuyền trưởng nằm trong hội đồng để ra lệnh chuẩn bị căng buồm. Đó là tín hiệu tôi vừa biết.
- Vậy tôi có thích hợp cho công việc gì chăng? - René hỏi.
- Hãy nghe đây - Lucas - chưa biết gì về tàu cũng như mọi người của tôi. Hãy bắt đầu bằng việc làm quen với họ và chờ đợi. Được biết bắn giỏi, hãy chọn chỗ cao để có thể nhìn boong tàu địch. Hãy hạ càng nhiều quân có cầu vai màu vàng càng tốt. Còn khi áp sát hãy chỉ hành động theo cảm húng của . Tôi giữ cái rìu của , nó làm tôi thích lắm. Tôi bảo người mang thanh kiếm của tôi sang phòng rồi. Nó quá to so với tôi! - Lucas thêm và cười rung cả thân hình bé của ông ta - Đúng ra nó phải là của .

Hai người chào nhau và René lui về phòng.

thấy trong phòng có thanh kiếm thép Đa-mát kiểu Tunis bản rộng và hơi cong. Đó là thứ binh khí lưỡi rất bén chỉ cần huơ tay cũng cắt đứt tấm khăn Ấn Độ bay trong gió làm 2 phần.

Tuy nhiên lúc xuất phát, người ta phát ra điều, đó là từ hai tháng rưỡi lưu lại cảng Cadix và những vùng lân cận, hàng ngũ lính sĩ vơi khá nhiều, nhất là thủy thủ đoàn Tây Ban Nha vắng đến phần mười.

Người ta dành cả ngày để thu lượm nhiều người đảo ngũ nhất có thể các phố ở Cadix nhưng phần đông chạy về nông thôn này thế, bảy giờ sáng ngày 19, liên quân vẫn bắt đầu xuất phát.

Nelson cũng biết chuyện này. Thế là tập trung phần lớn hạm đội chặn phía Tây Bắc cách Cadix chừng 16 dặm. Biết rằng nếu ra eo biển trước, Villeneuve có thể thoát được nên ông ta cho tiến về đoạn hẹp để chặn đường.
Tuy nhiên việc phối hợp ra khỏi cảng Cadix dễ. Sáu năm trước đô đốc Villeneuve, đô đốc Bruix mất ba ngày mới ra khỏi đây. Biển động và luồng ngược nhanh chóng cản trở đường của đội quân. Suốt ngày 19, chỉ có tám đến mười tàu chiến ra khỏi lối vào.

Hôm sau, ngày 20, làn gió đông nam giúp chiến hạm ra khỏi cảng dễ dàng hơn. Hôm trước thời tiết đẹp nhưng đêm đó lại đầy mây và dự báo có gió tây nam. Nhưng vài giờ sau có gió thuận đưa chiến hạm liên quân về phía mũi Trafalgar và cơn bão thổi từ đông đến tây nam chỉ càng thuận lợi cho kế hoạch của đô đốc Villeneuve.

Mười giờ sáng, những chiến tàu Pháp và Tây Ban Nha cuối cùng ra khỏi cảng Cadix. Hạm đội cách mũi Spartel vài dặm và trực gác ở eo biển.
- Thế là đô đốc Villeneuve, quyết định lùi nữa, viết thư cho đô đốc Decrès bức điện nhanh cuối cùng sau:
"Tất cả chiến hạm giong buồm… Gió nam - Tây nam, nhưng tôi nghĩ đó chỉ là gió buổi sáng. Người ta thông báo cho tôi có mười tám buồm. Như vậy rất có thể dân Cadix là người báo tin tiếp cho ngài… Thưa đức ông, trong chuyến này tôi chỉ có ước muốn mãnh liệt là làm theo ý của Hoàng đế và cố gắng hết sức phá bất bình mà Bệ hạ thấy qua chiến dịch vừa rồi. Nếu nó thành công - tôi thấy khó tin mọi việc tiến triển như vậy tất cả đều vì điều tốt đẹp nhất cho Đấng chí tôn của chúng ta".

Chương 91: Con chim


Hai tháng trước lúc chúng ta nhắc đến, Nelson những tưởng dứt bỏ hoàn toàn và mãi mãi con đường binh nghiệp. Ông ta lui về ở trong khu làng Merton tuyệt đẹp cùng phu nhân Hamilton. Quý ông Hamilton cha qua đời và chỉ còn trở ngại duy nhất ngăn đôi kẻ đương thách vợ chồng: đó là tồn tại của bà Nisbeu người mà Nelson kết hôn vài năm trước.

Nelson định biển nữa. Mệt mỏi trước các chiến thắng, chán chường vinh quang, danh dự nặng nề, cơ thể què cụt, ông ta khát khao sống trong hạnh phúc và bình yên. Trong cơn hy vọng ấy, ông ta cho chuyển toàn bộ đồ đạc quý giá từ London về Melton.

nàng Emma Lyonna xinh đẹp chắc mẩm mười mươi về tương lai ổn định cú sét giáng xuống đánh thức ả giữa những cơn mơ màng êm dịu.

Ngày 2 tháng Chín, tức là chỉ 12 ngày sau khi Nelson trở về, năm giờ sáng người ta gõ cửa ngôi nhà ở Merton. Dự đoán có thông điệp từ Bộ tư lệnh hải quan, Nelson nhảy xuống giường gặp vị khách sớm mai.

Đó là thuyền trưởng Blackwood. Quả nhiên ta đến từ Bộ tư lệnh hải quân mang tin các chiến hạm liên quân Pháp-Tây Ban Nha, sau nhiều lần bị Nelson đuổi đậu trong cảng Cadix.

Vừa nhận ra Blackwood, Nelson kêu lên:
- Blackwood này, tôi cá là mang tin về chiến hạm liên quân và tôi phải chịu trách nhiệm huỷ diệt chúng.
Đó đúng là điều Blackwood đến thông báo. Người ta chờ Nelson huỷ diệt đó.
Vậy là mọi dự định êm đềm của Nelson đều tan thành mây khói, ông ta chỉ còn thấy cái góc đất liền hay đúng hơn là góc biển nơi chiến hạm liên quân neo đậu. Ông ta nhắc nhắc lại với Blackwood bằng vẻ chắc chắn từ nhiều chiến công trong quá khứ rằng:
- Blackwood, hãy tin chắc là tôi dạy cho Villeneuve bài học mà phải nhớ mãi.

Ban đầu, ông ta định London và chuẩn bị mọi việc cho chiến dịch mà gì về nhiệm vụ mới. Chỉ đến giờ phút cuối ông ta mới thú toàn bộ. Nhưng vì Emma thức dậy cùng ông ta nên ả nhận ra vẻ tư lự của ông sau khi gặp Blackwood. nàng đưa chồng ra góc vườn nơi ông ta thích hơn những chỗ khác và gọi là bàn tiêu khiển của mình.
- Ngài có chuyện gì vậy, bạn của em? - ta hỏi - Có gì khiến ngài bận tâm mà muốn cho em biết?
Nelson gượng cười đáp:
- Tôi là người hạnh phúc nhất trần gian. Ở giữa tình dạt dào của em tôi còn mong gì hơn là ở nhà? ra, tôi bỏ tiền mua trăng đâu.
Emma ngắt lời:
- Em hiểu ngài, Nelson, và ngài cần dối em làm gì. Ngài biết chiến hạm địch ở đâu, ngài coi chúng như con mồi và ngài là người đau khổ nhất nếu có ai khác ngài huỷ diệt chúng.
Nelson nhìn Emma dò xét.
- Được rồi người bạn đời của em, hãy đập tan các chiến hạm ấy, hãy kết thúc công việc mà ngài bắt đầu rất hoàn hảo. Lần huỷ diệt này là phần thưởng cho hai năm nhọc lòng mà ngài vừa phải chịu đựng.
Nelson vẫn nhìn tình nương của mình, dù im lặng, khuôn mặt của ông ta vẫn toát lên vẻ biết ơn khó tả.
Emma tiếp:
- Dù vắng ngài lòng em đau khôn xiết nhưng hãy cống hiến cho tổ quốc như ngài vẫn làm và hãy ngay đến Cadix. Những cống hiến ấy được ghi ơn và lòng ngài cũng thanh thản. Ngài ca khúc khải hoàn cuối cùng và vinh quang rồi trở lại hạnh phúc khi thấy ở nơi đây nghỉ ngơi và phẩm tước.
Nelson nhìn ả vài phút giây vẫn trong im lặng rồi nước mắt ứa ra ông ta thốt lên:
- Emma can đảm! Emma tốt bụng! Đúng vậy, em đọc thấu tim tôi, đúng, em vào từng suy nghĩ của tôi. Nếu có Emma còn Nelson nữa. Chính em là người làm nên tôi bây giờ, ngay hôm nay tôi London con tàu Victory tối hôm ấy vẫn ở Tamise được gọi về bằng điện tín và hôm sau người ta chuẩn bị xong xuôi cho chuyến ra khơi.

Tuy nhiên hai kẻ còn ở bên nhau mười ngày nữa, nhưng Nelson mất trọn năm ngày cuối ở Bộ tư lệnh hải quân. Đến ngày 11, họ dạo lần cuối cùng nhau và quay lại Merton dấu, bên nhau suốt ngày 12 và ngủ tại đó.

tiếng trước khi trời sáng, Nelson thức dậy sang phòng con , cúi xuống giường, lặng lẽ cầu nguyện thành tâm và rơi nhiều nước mắt.
Nelson là kẻ rất mê tín.
Bảy giờ sáng, ông ta từ biệt Emma. Ả đưa ông ta đến tận xe. Ông ôm ả vào lòng lâu, ả khóc sướt mướt nhưng vẫn gượng cười giữa những giọt nước mắt và :
- Đừng giao chiến khi chưa thấy con chim nhé.

Để đánh giá chính xác con người, phải đánh giá ta từ đỉnh thế lực danh vọng mà phải đánh giá ta từ tận đáy của lòng yếu đuối.

Câu chuyện về con chim của Nelson là thế này:
Lần đầu tiên Emma Lyonna thấy "Người hùng sông Nil", như cách người ta gọi Nelson thời bấy giờ, là khi ông ta từ trận Aboukir trở về. ả thấy khó ở khi ôm hôn ông ta. Nelson đưa nàng đến ca bin của mình. Trong khi tỉnh táo đầu óc trở lại con chim bay qua cửa sổ đến đậu vai Horatio.
Khi mở mắt, Emma, người có lẽ nhắm mắt hoàn toàn, hỏi ông.
- Con chim này là thế nào?
Nelson bật cười và vừa cười vừa trả lời:
- Đây là thần may mắn của tôi thưa phu nhân. Khi người ta chặt cái cây để làm cột buồm cho chiến thuyền, người ta phát cành có tổ chim. Mỗi chiến thắng của tôi đều được con vật nhắn dễ thương này đến báo, dù tôi ở biển nước , Ấn Độ hay Mỹ quốc. Chắc chắn tôi còn nhiều chiến thắng đợi nên chú chim này lại đến thăm. Nhưng hôm tôi giao chiến mà thấy nó hôm trước hoặc hôm giao chiến, tôi chắc bất hạnh xảy ra với mình.

Và quả lần ấy con chim đến báo chiến thắng tuyệt vời của ông ta, đó là chiến tích với Emma Lyonna.

Lần đánh Copenhagen, ông ta thức dậy với tiếng hót của con chim ấy dù hoàn toàn biết làm sao nó vào trong phòng được.
- Đó là lý do tại sao Emma lại :
- Đừng giao chiến khi chưa thấy con chim nhé.
Nelson đến Portsmouth vào sớm hôm sau. Ngày 15 tháng Chín ông ta lên đường ra khơi.

Nhưng thời tiết quá xấu đến nỗi con tàu Victory buộc phải ở lại hai ngày bên bờ biển . chậm trễ này cho phép Nelson gửi đến tình nương của mình, trước lúc xa, hai lá thư tràn đầy tình cảm cho con và cho Emma nhưng từ đây cũng bắt đầu có vài dự cảm chẳng lành.

Cuối cùng cũng đến lúc trời quang mây tạnh và Nelson có thể ra khỏi eo biển Manche. Sáu giờ chiều ngày 20 tháng Chín, cháy hết tốc lực ông ta gặp chiến hạm Cadix bao gồm hai mươi ba tàu chiến dự phòng dưới chỉ huy của phó đô đốc Collingwood.
Hôm ấy cũng là ngày ông ta 46 tuổi.

Ngày 1 tháng Mười, qua lá thư dưới đây, Nelson báo tin gặp phó đô đốc Collingwood cho Emma đồng thời cả cơn đau đầu từ hồi bị con rắn độc cắn.

Lá thư như sau:
"Ngày 1 tháng Mười năm 1805
Emma vô cùng dấu của tôi, là niềm an ủi lớn khi lại được cầm bút viết đôi dòng cho em. Vì sáng nay, khoảng bốn giờ tôi bị cơn đau dữ dội. Tôi nghĩ ngày nào đó, trong những cơn đau ấy giết tôi mất. Tuy nhiên, mọi chuyện hoàn toàn lui vào quá khứ và chỉ còn thấy hơi khó ở. Hôm qua tôi viết liền bảy giờ, có lẽ mệt mỏi gây ra cơn đau này.
Tôi gặp lại hạm đội vào lúc khá muộn tối 20 tháng Chín và chỉ có thể hoà vào đó sáng ngày hôm sau. Tôi nghĩ xuất của tôi vốn rất được mong đợi chỉ từ phía chỉ huy hạm đội mà còn từ tất cả các thành viên khác. Khi tôi đưa ra cho các sĩ quan kế hoạch tác chiến của mình, nó như phát với họ khiến họ nhảy lên vô cùng hào hứng. Thậm chí vài người còn rớm nước mắt. Kế hoạch ấy vừa mới, đặc biệt lại đơn giản và nếu áp dụng được vào cuộc chiến chống lại hạm đội Pháp, chiến thắng là điều chắc chắn: "Ngài có những người bạn vô cùng tin tưởng vào ngài bên cạnh!". Tất cả các sĩ quan ấy đều hô vang có thể trong số họ vẫn có Judas nhưng phần lớn chắc chằn đều vui mừng khi tôi chỉ huy họ.
Tôi mới nhận được những bức thư của hoàng hậu và vua Naples khi đáp lại những lá thư của tôi từ 18 tháng Sáu và 12 tháng Bảy vừa rồi. có lời nào dành cho nàng. Kỳ thực ông vua và bà hoàng này làm Thần Bạc Bẽo cũng phải đỏ mặt. Tôi gửi kèm theo bản chép cùng với lá thư của tôi và chúng đến nước ngay cơ hội đầu tiên, để rằng tôi em biết bao.
Vẫn chưa có con chim nhưng thể để lỡ thời gian.
Thể xác tôi ở đây, nhưng con tim tôi trọn vẹn bên em
H. N."

Đúng tháng sau ngày Nelson nhập vào chiến hạm của Collingwood, đô đốc Villeneuve cũng nhận được, như chúng ta đến ở , lệnh của chính phủ Pháp ra khơi, vượt eo biển và tấn công lên bờ biển Naples và sau khi quét sạch các chiến hạm khỏi Địa Trung Hải quay về cảng Toulon.

Hạm đội liên quân, bao gồm 33 tàu chiến hạng nặng, 18 tàu Pháp. 15 tàu Tây Ban Nha, bắt đầu xuất ngày chủ nhật 20 tháng Mười vào lúc 7 giờ sáng dưới cơn gió .

Ngay sáng hôm ấy, trận đấu có vẻ sắp xảy ra, Nelson viết hai lá thư, cho tình nương và cho con Horalia.
"Emma dấu, người thương nhất của tôi, tôi nghĩ chiến hạm của kẻ thù rời cảng. Chúng tôi có rất ít gió đến độ tôi hy vọng chạm trán chúng trước ngày mai. Cầu Thần Chiến tranh ban thưởng cho những nỗ lực của chúng ta bây giờ chiến thắng vang dội. Dù thế nào, chiến thắng hay hy sinh tôi chắc rằng tên tôi càng thân thương với em và với Horalia vì tôi hai người hơn cả mạng sống của chính mình.
Hãy cầu nguyện cho người bạn của em.
NELSON"

Ngày hôm sau, ông ta viết thêm tái bút vào lá thư gửi Emma:
"Sáng 20 tháng Mười đến cửa eo biển. Có người báo thấy 40 cánh buồm từ xa. nghĩ đó là 33 tàu chiến hạng nặng và bảy tàu ba cột buồm nhưng vì gió lạnh và biển động mạnh, nghĩ chúng trở lại cảng trước đêm nay".

Cuối cùng, khi nhận ra chiến hạm liên quân, Nelson viết vào nhật ký đặc biệt của mình.

"Cầu đức Chúa vĩ đại, trước người con quỳ lạy bằng tất cả lòng kính, phù hộ cho nước , vì lợi ích của cả châu Âu, chiến thắng vĩ đại và vinh quang và cầu xin người, cho chiến thắng ấy có sai lầm nào từ phía những người tham chiến và chiến thắng. Về phần cá nhân con, con xin trao mạng sống của mình vào tay người tặng nó cho con. Cầu Đấng tối cao ban phước cho những nỗ lực mà con sắp làm để tận trung với tổ quốc.
Con tin tưởng và trao cho chỉ mình người lý tưởng thần thánh mà hôm nay người hạ cố chỉ định con là người bảo vệ. Amen! Amen! Amen!".

Sau lời cầu nguyện có hoà lẫn chút thần bí và nhiệt thành ấy, thứ mà đôi khi vẫn toát ra ngoài lớp vỏ khô khan của người đàn ông biển, ông ta viết di chúc:
Ngày 21 tháng Mười năm 1805
Trước chiến hạm liên quân Pháp-Tây Ban Nha, cách chúng tôi khoảng 10 dặm.

"Xét thấy những phục vụ hết mức của Emma Lyonna, goá phụ của Ngài William Hamilton, đến Đức vua và quốc gia nhận được khoản đãi nào từ nhà vua cũng như quốc gia.
Tôi xin đặc biệt lưu ý những điều sau:
1) Năm 1799, phu nhân Hamilton được biết thông điệp của vua Tây Ban Nha gửi đến em trai mình là vua Naples, trong thư ông ta thông báo ý định tuyên chiến với nước và rằng, được báo trước nội dung bức thư, ngài bộ trưởng ra lệnh cho Sir John Jervis, nếu điều kiện cho phép, tiến công chiến hạm Tây Ban Nha và nếu những chuyện này được thực lỗi phải từ phu nhân Hamilton.
2) Chiến hạm , dưới chỉ huy của tôi, chỉ có thể quay lại từ Ai Cập lần thứ hai nhờ tác động của phu nhân Hamilton đối với hoàng hậu Naples, nhờ vậy tôi nhận được tất cả những gì mình cần và phá huỷ chiến phạm Pháp.
Do đó, tôi xin giao lại cho nhà vua và tổ quốc tôi trách nhiệm bảo đảm quyền lợi cho phu nhân Hamilton.
Tôi cũng tin tưởng trao lại con nuôi của mình là Horalia Nelson Thomson cho nhà nước và tôi mong từ nay bé sang tên Nelson.
Đó là những cái duy nhất tôi mong đức vua và nước để tâm khi tôi sắp mạo hiểm mạng sống của mình vì họ. Cầu Chúa phù hộ cho nhà vua và đất nước của tôi cũng như tất cả những người thân thiết.
Nelson"

Tất cả dự phòng nhằm bảo đảm tương lai cho người tình của mình là chẳng bằng chứng cho thấy Nelson bước theo lối linh cảm chết chóc dẫn dắt. Để đảm bảo tính xác thực hơn nữa cho các chứng thư trong nhật ký của mình, ông gọi hai thuyền trưởng Hardy và Blackwood đến làm chứng. Ông cho họ ký vào bản di chúc ấy. Tên họ quả nhiên nằm cạnh chữ ký của Nelson trong cuốn nhật ký hạm đội.

Chương 92: Trận đánh Trafalgar


Vào thời điểm ấy, tức là ngày 21 tháng Mười năm 1805, ở Pháp chỉ có cách đánh nổi tiếng biển: xông vào kẻ thù, nếu có thể nhờ thế gió thượng phong, theo hàng ngang duy nhất, tấn công tàu trước mặt, hạ nó hoặc bị nó hạ và nhường cho con tạo sắp đặt lực lượng mạnh yếu mỗi bên.

Ngoài ra, còn có các nguyên tắc khác, chủ yếu là mệnh lệnh giúp cho cuộc giao chiến bớt nguy hiểm cho địch hơn là cho ta các chỉ thị chính thức được hải quân đưa ra là được quên rằng mục tiêu đầu tiên và chủ yếu của cuộc thủy chiến là bắn bỏ buồm chão và hạ cột buồm đối phương.

- Chúng ta thường thấy rằng - Tướng Sir Edward Douglas của - trong các lần đụng độ với người Pháp, tàu của chúng ta luôn gặp vấn đề về buồm chão hơn là vấn đề về vỏ tàu.
Điều mấu chốt là hoả lực mạnh hơn Pháp. Đại bác của họ bắn đạn phút quả trong khi Pháp chỉ bắn được ba phút quả.
Chính do chênh lệch về hoả tiễn như vậy mà người khiến các boong tàu của Pháp phơi đầy xác thủy thủ trong khi đạn đại bác của Pháp chỉ chạy theo các cột buồm và dây buộc, bắn năm sáu quả cao vống lên chẳng có tác dụng gì. Ngược lại, tàu cỡ 74 lại phóng vào mạn tàu ta ba nghìn livre sắt với vận tốc 500 mét/ giây.
Khi ba nghìn livre sắt va phải mạn tàu, tức là va phải chướng ngại bị xuyên thủng được khiến nó tan thành những mảnh vỏ nguy hiểm chết người hơn là chính quả đạn. Thay vì lãng phí sức mạnh bất khả kháng, như Pháp vẫn làm, họ bắn vào các mạn tàu rồi hướng cao nòng giết nốt những gì còn lại trước mặt.
"Chính nhờ những loạt đạn ấy mà nước trở thành đế chế tuyệt đối biển - Nelson viết cho Bộ tư lệnh hải quân - và năm năm trước, nó tạo cho ta chiến thắng Aboukir".

Về cách đánh dàn hàng ngang, Nelson từ bỏ từ lâu và thay vào đó cách mà chúng ta còn chưa quen. Ông ta cho dàn hàng thành hai cánh chữ V ngược, tức là rẽ quân Pháp ra làm hai. Tàu của ông ta đầu, nó rẽ tất cả những gì nó đụng phía trước khai hoả từ hai bên mạn, vượt qua hàng rào địch rồi quay lại với đội hình ngược lại tiếp tục như thế.

Trong cuộc họp hội đồng hai ngày trước, đô đốc Villeneuve :
"Tất cả cố gắng của các tàu chiến của chúng ta là trợ cứu các tàu bị tấn công và áp vào tàu đô đốc tiên phong. Người can đảm và vinh quang là chỉ huy phải biết tham khảo tín hiệu của đô đốc, người cũng tham gia cuộc chiến và chìm trong vòng khói lửa cùng các bạn, như thế công việc dễ dàng hơn. Mọi chỉ huy xông vào lửa đạn tức là ở đúng vị trí của mình và tín hiệu phải gọi ta vào vị trí của mình là vết nhơ hổ thẹn với ta".

Nelson :
"Sau khi chia hạm đội của tôi thành hai cánh quân, tôi cũng chia ra làm hai loại trận chiến khác nhau: loại tấn công, tôi dành cho Collingwood, và loại phòng thủ do chính tôi chỉ huy. Villeneuve có thể trải ra gian rộng 5 đến 6 dặm. Tôi lao vào ông ta, chia ra làm hai phần. Do đó, tôi để Collingwood được lợi thế số quân và là người duy nhất chống lực lượng mạnh hơn.

Chiến hạm bao gồm 40 tàu chiến, chiến hạm liên quân Pháp-Tây Ban Nha có 46. Collingwood, cùng với 16 tàu chiến tấn công mười hai tàu địch, còn tôi với 24 tàu còn lại tôi giữ chân 34 tàu khác và chỉ giữ chân, tôi lao vào trung tâm có các tàu chiến bao quanh tổng tư lệnh, bằng cách này tôi lập đô đốc Villeneuve khỏi đội quân của ông ta và ngăn ông ta truyền lệnh cho đội tiên phong.

Ngay khi tôi ra hiệu cho chỉ huy cánh quân thứ hai, toàn bộ hướng và quyền chỉ huy tuyệt đối của cánh quân này thuộc về Collingwood. Chính ông ta là người điều khiển việc tấn công của mình như ông ta muốn và lựa theo lợi thế của mình cho đến khi bắt được hay phá huỷ các tàu xung quanh. Tôi chịu trách nhiệm để các tàu địch khác can thiệp vào đó. Còn về các thuyền trưởng trong chiến hạm, nếu trong trận chiến họ nhận ra hay hiểu hoàn toàn tín hiệu do đô đốc của mình đưa ra, họ cứ yên tâm rằng họ chỉ có nước trả giá ngay khi chạm trán với tàu địch".

Với lối trình bày đơn giản về những nguyên tác xúc tích nhất trong chiến thuật hải quân, phòng họp hội đồng tàu Victory nơi triệu tập các sĩ quan cấp trưởng, các thuyền trưởng trong chiến hạm vang dậy tiếng hô la nhiệt thành rất lâu.

"Có thể - Nelson viết cho Bộ tư lệnh hải quân - đây là cú sốc điện. Vài sĩ quan còn cảm động đến rơi nước mắt. Tất cả mọi người đều nhất trí với kế hoạch tấn công ấy. Họ thấy mới lạ bất ngờ, dễ hiểu và dễ triển khai. Từ các đô đốc đầu tiên đến các thuyền trưởng cuối cùng đều kêu lên "Kẻ địch thua nếu chúng ta có thể bắt kịp chúng".

Hoàn toàn ngược lại với Nelson, kẻ cầm chắc phần thắng mười mươi, Villeneuve chạy theo cuộc chiến nhưng lại chạy trong trạng thái mất niềm tin. Trong chiến hạm của người dũng, vô cùng tận tụy này cũng có bao người có học thức và vui vẻ song ông ta lại cảm thấy mầm mống huỷ diệt mà thể cắt nghĩa nó là gì. Ký ức về trận Aboukir còn nằm ở tận cùng mối sợ hãi của ông ta, việc thiếu kinh nghiệm biển của các sĩ quan, thiếu kinh nghiệm trận mạc của các thuyền trưởng chỉ huy, thiếu lòng tin của các binh sĩ, thiếu gắn kết tổng thể là nguyên do buộc ông phải liên tục liên lạc với họ.

Gió đưa chiến hạm của Villeneuve và Gravina ra khỏi cảng đột ngột yếu . Dù chạy chậm lại do vài tàu chiến Tây Ban Nha thiếu kinh nghiệm khi gặp gió, chiến hạm liên quân vẫn chầm chậm rời bờ biển.

Nelson được tàu ba cột buồm của mình báo quân ta xuất phát, ông ta căng hết buồm để chặn đánh. Nhưng chẳng mấy chốc gió dịu lại và đêm xuống trước khi hai chiến hạm có thể nhận ra nhau.

Ngày hôm sau, khoảng bảy giờ sáng, đô đốc quân Pháp ra hiệu dàn hàng ngang nghênh chiến. Nhận ra động thái đó, Nelson hiểu rằng cuộc chiến mong đợi bấy lâu diễn ra ngay hôm đó.

Chiến hạm liên quân tiến lên theo mệnh lệnh và siết chặt vòng vây rất quyết liệt và nhanh chóng khiến khoảng cách đôi bên giảm dần sau mỗi đợt sóng.

cơn gió Tây - Tây nam yếu khẽ làm cho các cánh buồm chiến thuyền phồng lên qua mỗi xà buồm rồi lại chuyển xuống những đợt sóng dài, triệu chứng cơn bão hề bị suy yếu.

Chiến hạm tiến lên với vận tốc dặm giờ và theo kế hoạch của Nelson nó chia ra làm hai cánh.

Tàu Victory có Nelson ở , dẫn đầu chiến hạm. San nó có hai tàu loại 98 là tàu Téméraire và Neptune bọc đồng dùng để khoét lỗ thủng đầu tiên trong hàng ngũ tàu địch. Tàu Conquéraut và Léviathan cỡ bảy mươi tư sau Neptune và trước Britannia, tàu có trăm khẩu đại bác mang cỡ hiệu của chuẩn đô đốc như Northerk.

Cách tốp đầu đoạn khá xa là tàu Agamemnon, trong những tàu chiến đầu tiên Nelson từng chỉ huy trước đây, nó dẫn theo tàu Britannia và bốn tàu bảy mươi tư đại bác khác là Ajax, Orion Monitor và Spartiate.

Các chiến thuyền vào tầm đại bác. Villeneuve theo chiến thuật quen thuộc biển là chờ tàu vào gần mới bắn, nhưng lần này ông ta may. Hai cánh quân tập hợp lượng tàu lớn nên nếu có bắn từ xa thế nào cũng trúng vì tàu địch có khoảng trống là bao nhiêu.

Đến giữa trưa, cánh quân phía nam do đô đốc Collingwood chỉ huy xuất phát, trước mười lăm phút so với cánh quân phía bắc do Nelson chỉ huy, tiến đến giữa hàng quân của ta đường đầu với tàu Santa Anna. Tàu Belle-Isle và Mars theo sau nó, tàu Tonnant và Bellérophon đứng hai bên Mars. Tàu Colossus, Achille và Polyphème gần Bellérophon, chếch sang bên phải là Revenge dẫn theo nó có Swiftsure, Thunder và Réfence. Hai tàu Dreadnought và Prince, cả hai đều có buồm tốt và thuộc phạm vi của cánh quân Collingwood.

Chiến hạm có 2.148 đại bác, chiến hạm Pháp có 1.356, chiến hạm Tây Ban Nha có 1.270 khẩu.

Cờ hiệu đô đốc Villeneuve ở tàu Bucenlaure còn cờ hiệu đô đốc Gravina phấp phới tàu Prince des Astuties, tàu chiến có 112 đại bác. Chuẩn đô đốc Dumanoir ở tàu Formidable, (chuẩn đô đốc Magon tàu Algésiras: hai chiếc ba boong tuyệt vời của Tây Ban Nha. Tàu Santissima Trinidad, 130 đại bác, và Santa Anna, 112 đại bác, mang cờ lần lượt của chuẩn đô đốc Cisneros và chuẩn đô đốc Alava.

Mười tàu khác do gió lặng và sóng vẫn chưa vào vị trí chiến đấu, tạo thành hàng thứ hai sau chiến tuyến thứ nhất. Đó là các tàu Neptune, Seipion, Intrépide, Ray, Fomlidable, Duguay-Trouin, Mont-Blanc, San Francesco di Assisi.

Ba tàu chiến hàng đầu của hạm đội tập trung quanh tàu Bucenlaure. Trước đô đốc là tàu Santissima Trinidad, tàu Redoutable ở đường chạy riêng và cuối cùng Neptune ở giữa Bucenlaure và Redoutable.

Thuyền trưởng Lucas trong lúc nhận ra điểm hai cánh quân phải tụ lại, do tàu Victory dẫn đầu và cánh quân kia do tàu Royal Souverain điều khiển tiến lên khi có ngăn cách giữa Bucentallre và Santa Anna. Ông cho gọi số sĩ quan trẻ còn xa lạ với mọi người đến bên cạnh mình boong thượng. Người đó ai khác chính là René.
René mang theo thanh kiếm và khẩu cạc bin.

Người ta có thể thấy Nelson đứng boong thượng của ông ta cùng Blackwood, thuyền trưởng tàu Euryale, người cùng với Hardy là thuyền trưởng cờ hiệu luôn chiếm được lòng tin và tình cảm của Nelson. Khi ấy ông ta gọi trong những sĩ quan tuỳ viên bộ tham mưu của mình lại bảo:
- Ngài Pasco, hãy truyền khẩu hiệu sau đến toàn quân:
"England expects every man will do his duty!" (Nước trông mong mỗi người làm nhiệm vụ của mình).

Hôm ấy, Nelson mặc bộ quần áo màu thiên thanh. Ông ta đeo ngực đủ loại huân chương. Thuyền trưởng Hardy lại gần ông ta :
- Thưa chỉ huy, vì Chúa, ngài hãy thay đồ , những trang sức loè loẹt ngực của ngài là điểm ngắm cho mọi tay súng.
- Muộn quá rồi - Nelson - mọi người thấy tôi trong trang phục này, tôi thể mặc khác được.

Thế là người ta xin ông ta nghĩ đến vị trí tổng chỉ huy chứ đừng xông ra như tàu tiên phong trước vòng vây sát sao của chiến hạm liên quân.
- Hãy để mặc. - Hardy - Hãy để mặc tàu Léviathan theo sau ngài vượt qua và để quân Pháp khai hoả.
- Tôi muốn - Nelson và cười - tàu Léviathan vượt qua trước tôi lắm, nếu nó có thể - Rồi ông quay lại phía Hardy: Trong khi chờ đợi hãy tăng tốc lên.

Bấy giờ các thuyền trưởng mới rời boong tàu Victory để ai nấy quay về tàu của mình. Khi chia tay từ đầu cầu thang mạn tàu Nelson thân ái bắt tay thuyền trưởng Blackwood, người này nồng nhiệt chúc ông chiến thắng.
- Bao nhiêu tàu chiến địch đầu hàng hay chìm mới đủ cho cuộc đại thắng? - Ông ta cười hỏi Blackwood.
- mười hai hoặc mười lăm,- Blackwood đáp.
- Thế vẫn chưa đủ. - Nelson - Tôi hài lòng dưới hai mươi tàu, rồi trán ông sầm lại - Tạm biệt Blackwood. Cầu chúc ban phước cho , tôi gặp lại nữa.

Tuy nhiên, Nelson dành cho mình cái vinh dự là người khai hoả đầu tiên. Dẫn đầu cánh quân, đô đốc Collingwood sáp mạn theo hướng chếch với đường của cánh quân do Nelson chỉ huy. Chính Collingwood là người xé toạc chiến thuyền quân Tây Ban Nha và Pháp. Con tàu Royal Souverain có Collingwood bên trong lao vào con tàu ba boong Tây Ban Nha Sanh Anna quay mạn trái vào nhau rồi trùm lên nó bằng trận mưa đạn và khói.

- Collingwood can đảm! - Nelson kêu lên và chỉ vào lỗ hổng giữa quân địch vừa được tạo ra - Hãy nhìn kìa Hardy, hãy xem ông ấy như lao tàu của mình vào lửa mà cần nhìn đằng trước; đằng sau và bên cạnh. Đường thông rồi, hãy lấy hết gió nào.

Trong lúc Nelson kêu lên như vậy đuôi khoang thượng Collingwood cũng kêu lên với thuyền trưởng cờ liệu giữa lòng sấm sét ấy.
- Ha ha! Nelson cũng sung sướng nếu ông ấy ở đây!
Nelson đến đó chậm trễ. Bắt đầu những đạn pháo từ bảy tàu chiến của hạm đội liên quân bay ràn rạt qua đầu xé toạc các cánh buồm và cày lên bong tàu của ông ta.
Người đầu tiên rơi từ tàu Victory là thanh niên tên là Scott thư ký của Nelson. Trong lúc chuyện với đô đốc và Hardy, ta bị quả đạn cắt làm đôi.

Vì Nelson rất mến chàng trai trẻ này nên Hardy nhanh chóng cho mang cái xác để đô đốc khỏi đau lòng khi nhìn thấy.
Vừa khi ấy hai quả đạn khác khiến tám người nữa bị cắt giữa thân mình đổ vật xuống boong.
- Ồ! Nelson - Đây là hoả lực mạnh nên kéo dài đấy.
Đúng lúc đó, sức gió từ quả đạn bay ngay trước mặt Nelson khiến ông ta tức thở và suýt bị ngạt. Nelson vịn tay vào sĩ quan lảo đảo và thấy tức ngực, khi tỉnh lại ông ta :
- sao, sao.

Những phát đạn đại bác ấy đến từ tàu Redoutable.
Như chúng ta biết vào thời điểm ấy người Pháp có thói quen bắn vào cột buồm và dây néo nhưng với tàu của Lucas lại thế.
- Hỡi em - ông với những pháo thủ trước khi họ bắt đầu khai hoả - Hãy bắn thấp xuống! Bọn thích bị giết đâu.
Và thế là họ bắn thấp.
Tàu Victory vẫn chưa bắn trả.

- Chúng ta có ba tàu trước mặt, ta tấn công cái nào trước? - Hardy hỏi Nelson.
- Cái gần nhất- Nelson trả lời - Mà tuỳ ông chọn.
Đó chính là tàu Redoutable cho đến lúc ấy khiến Victory tổn hại nhiều nhất. Hardy ra lệnh cho các thủy thủ đài chỉ huy tiến về phía tàu Redoutable và sáp lại.
- Tôi nghĩ - René bảo Lucas - đến lúc tôi về vị trí của mình cánh buồm rồi.
Và lao lên xà cột buồm lái.

Trong khi René trèo lên, hai chiến thuyền cho hai mạn húc vào nhau. Cú đâm mạnh tạo thành cơn chấn động dữ dội đến mức người ta tưởng trong hai tàu đâm thủng tàu kia. Lẽ ra như vậy nếu sức gió giảm khối cánh buồm làm tàu Redoutable lui lại, trong động tác lùi ấy kéo theo tàu Victory với nó.

Những tàu chiến theo Nelson vượt qua lỗ hổng trong chiến tuyến tàu liên quân rồi chia ra hai bên tả hữu lao vào đoạn bị chặn của liên quân.

Đến mười hai giờ trưa cuộc chiến bắt đầu. Quân giương lá cờ thánh Geoges lên, bên dưới có chiếc thuyền Yacht đuôi trắng. Quân Tây Ban Nha cũng giương cờ Castille, treo bên dưới cây thập tự bằng gỗ dài đồng thời bảy lần tung hô "Hoàng đế vạn tuế". Còn người Pháp, các mũi tàu đều giương lá cờ ba màu.

Xong xuôi, sáu bảy tàu chiến quanh đô đốc Villeneuve đồng loạt khạc đạn vào tàu Victory. Tàu Redoutable chắn ngay lối của nó, có hai trăm cái miệng lửa nhằm vào nó mà thể chặn nó được. Nó tiến đến phía sau tàu Bucenlaure chỉ cách tầm súng lục. khẩu đại bác cỡ 68 đặt dưới boong mũi trước của nó nhả đạn tròn qua cửa sổ đuôi tàu Pháp kèm theo năm trăm phát súng trường.

Tàu Victory chầm chậm qua chiến tuyến mà đám cháy lớn tàu Redoutable vừa tắt. Bị níu sát vào nhau, hai con tàu ấy tiếp tục chuyển hướng khỏi chiến tuyến. Từ xà buồm và giàn súng của Le Redoutable, người ta đáp lại hoả lực của Victory và trong trận đấu bằng loạt súng hơn là loạt pháo, các thủy thủ của Pháp là người chiếm ưu thế. Chỉ trong thời gian ngắn, cầu tàu và khoang thượng tàu Victory, các xác chết nằm la liệt.

Hơn trăm mười tên của tàu này trước khi kịp ra tay chỉ còn hai mươi tên có thể chiến đấu tiếp. Gian boong đầy ắp thương binh, những người chết bị đưa liên tục. Nhìn thấy những thân thể bị thương, những cái chân dập nát, những cánh tay lìa khỏi thân, các bác sĩ cũng phải nhìn nhau sững sờ. Cha xứ tàu Victory cũng phải kinh hãi mụ mị người và muốn chạy khỏi cái lò mổ khủng khiếp ấy, như cách ông ta gọi nó mười năm sau.

Ông ta lao lên boong. Giữa đám lộn xộn, qua làn khói, ông ta nhận ra Nelson và thuyền trưởng Hardy đứng ở khoang sau.
Đột nhiên Nelson đổ vật xuống boong như bị sét đánh.
Lúc đó là đúng giờ mười lăm phút.

viên đạn từ xa cột buồm lái tàu Redoutable bắn trúng ông ta theo hướng từ xuống, dọc theo vai trái nhưng bị cầu vai cản lại tiếp tục xuyên vào cột sống.

Nelson đứng ở chỗ thư ký của mình bị trúng đạn, ngã xuống gục mặt vào vết máu của ta. Ông ta định quỳ gối đứng dậy với giúp đỡ của cánh tay duy nhất còn lại. Hardy đứng cách đó hai bước nghe tiếng ngã quay lại, vội vã chạy đến cùng hai thủy thủ và Secker giúp ông ta đứng lên:
- Mong là đức ông bị thương nặng. - Hardy .
Nhưng Nelson trả lời:
- Hardy ạ, lần này chúng kết thúc với Nelson rồi.
- Ô! Tôi mong phải thế? - Viên thuyền trưởng hét lên.
- đấy! - Nelson - tôi thấy toàn thân rung động như bị dập cột sống.
Hardy lập tức ra lệnh mang đô đốc đến trạm cứu thương.

Trong lúc các thủy thủ khiêng , Nelson nhận ra các dây chão dùng để giữ bánh lái bị đạn bắn đứt. Ông ta chỉ cho Hardy và ra lệnh cho chuẩn uý thay dây mới.

Sau đó, ông ta rút khăn mùi xoa trong túi đậy lên mặt và huân chương để các thủy thủ nhận ra và biết ông ta bị thương. Khi xuống đến gian boong, ông bác sĩ Beatty chạy lại sơ cứu.
- Ồ, Beatty thân mến của tôi. - Nelson - Dù có giỏi đến đâu cũng thể làm gì cho tôi. Tôi bị vỡ cột sống rồi.
- Tôi hy vọng vết thương nặng như đức ông nghĩ - Bác sĩ .
Khi ấy, vị mục sư tàu Victory lại gần Nelson. Nelson nhận ra ông liền kêu lên bằng giọng tắc nghẹn do đau nhưng còn vang:
- Thưa cha, hãy nhắc con đến phu nhân Hamilton, đến Horalia, đến tất cả các bạn của con. Hãy với họ là con viết di chúc và giao phu nhân Hamilton và con Horalia của mình cho đất nước… Hãy nhớ điều con vào lúc này và đừng bao giờ quên!

Nelson được khiêng lên giường. Khó khăn lắm người ta mới cởi được quần áo của ông ta và quấn lên người tấm vải ga.
Trong lúc người ta làm nhưng công việc , ông ta bảo bác sĩ.
- Bác sĩ, tôi thua rồi! Bác sĩ, tôi chết mất!

Ông Beatty xem xét cẩn thận vết thương. Ông ta trấn an Nelson rằng mình có thể thông vết thương mà gây đau đớn lắm. Quả khi thăm xong, bác sĩ nhận ra viên đạn xuyên vào ngực và dừng lại ở sống lưng.
- Tôi chắc chắn ráng - Nelson trong lúc người ta xem vết thương tôi bị xuyên từ bên này sang bên kia.
Ông bác sĩ xem lưng nhưng nó bị làm sao.
- Ngài lầm rồi thưa đức ông. Những hãy cố xem ngài cảm thấy thế nào.
- Tôi cảm thấy như có những đợt máu trào lên mỗi lần tôi thở. Nửa thân dưới như chết… Tôi thấy khó thở và dù ông có ngược lại tôi vẫn chắc chắn sống lưng bị vỡ.

Những triệu chứng cho bác sĩ thấy mười mươi còn hy vọng nào nữa. Chỉ có điều ai tàu được biết Nelson bị thương nặng trừ bác sĩ, thuyền trưởng Hardy, vị mục sư và hai phụ mổ.

Nhưng, mặc mọi dự phòng của Nelson để mọi người nhận ra thảm hoạ vừa xảy ra, thảm hoạ ấy vẫn được cả tàu Redoutable biết đến.

Khi Nelson ngã xuống boong, giọng mạnh mẽ vang lên từ xà của cột buồm lái và toàn bộ thủy thủ đoàn đều nghe thấy:
- Thuyền trưởng Lucas ơi, tấn công bên mạn thôi! Nelson bị giết rồi.