Phần II - Chương 18: - Tiếp tục chứ, - Hercule Poirot , - Chúng ta vẫn còn phải tiếp chặng nữa ! Tiến sĩ Gerard vừa rồi viện dẫn chứng tâm lý. Vì thế mà bây giờ chúng ta xem xét đến khía cạnh tâm lý của vụ án này. Chúng ta xem xét đến khía cạnh tâm lý của vụ án này. Chúng ta xem xét các dự kiện, chúng ta lập lên được nối tiếp nhau về thời gian của các kiện, chúng ta lập lên được nối tiếp nhau về thời gian của các kiện, chúng ta cũng nghe các chứng cớ. Bây giờ còn có yếu tố tâm lý mà thôi. Và cái chứng cớ tâm lý quan trọng nhất liên quan đến người phụ nữ chết. Đó là trạng thái tinh thần của chính bà ta và đó cũng là điểm quan trọng nhất trong vụ này. - Hãy xem những dự kiện bà và bốn trong bảng những điểm đáng lưu ý của tôi. Bà Boynton tỏ ra rất thoải mái để cho các con mình được vui vẻ với những người khác. Bà Boynton, vào cái buổi chiều hôm đó, khích lệ cho con cái mình chơi và để bà ta ở lại … - Hai dự kiện này, chúng hoàn toàn mâu thuẫn với nhau ! Tại sao vào cái buổi chiều đặc biệt đó, bà Boynton bỗng dưng lại thay đổi các cách cư xử thông thường hàng ngày của mình ? Có phải tự dưng bà ta cảm thấy trái tim mình ấm áp, muốn hướng tới lòng nhân từ ? Từ tất cả những gì mà tôi được nghe, chuyện đó khó mà có thể xảy ra được ! Tuy vậy, chắc chắn là phải có nguyên nhân. Cái nghuyên nhân đó là gì ? - Chúng ta hãy xem xét kỹ lưỡng tính cách của bà Boynton. Ở con người bà ta tính cách được thể rất khác nhau. Bà ta là con ngưòi kỷ kuật đến bạo ngược. Bà ta là con quỷ sa tăng, bị bệnh thần kinh. Bà ta là thân của quỷ dữ. bà ta điên khùng. Trong những quan niệm đó cái nào đúng ? - Tự bản thân tôi nghĩ rằng Sarah King tiếp cận được gần nhất với khi mà chỉ trong thoáng cảm hứng ở Jerusalem ấy nhận ra bà ta là người đáng khinh. Nhưng chỉ đáng khinh thôi đâu mà bà ta còn là phù phiếm. - Nếu có thể, chúng ta hãy tự mình nghĩ về trạng thái tâm lý của bà Boynton. con người được sinh ra với tham vọng quá lớn, với khát khao được thống trị và muốn áp đặt tính cách của mình với người khác. Bà ta chế ngự được thèm muốn quyền lực đó mà cũng tìm cách chế ngự nó. , mesdames and messieur – thưa quý ông và quý bà mà bà ta nuôi dưỡng nó ! Nhưng rồi cuối cùng xin các vị hãy nghe cho kỹ đây nhưng rồi cuối cùng, chuyện đó là để làm gì ? bà ta phải là quyền lực tối thượng ! Mọi người sợ bà ta mà trái lại còn rất căm ghét bà ta ! bà ta là bạo chúa trong gia đình tách biệt ! Và khi tiến sĩ Gerard với tôi rằng bà ta cũng giống như những bà già khác chán ngấy sở thích cũ của mình và tìm cách mở rộng các hoạt động của mình và để mua vui cho chính mình, và làm như thế là bà ta làm cho cái thế thống trị của mình càng trở nên dễ bị lung lay hơn ! Nhưng chuyện đó lại dẫn tới khía cạnh hoàn toàn khác trong vụ này ! Với chuyến ra nước ngoài này, lần đầu tiên bà ta nhận ra là mình chẳng có ý nghĩa gì cả ! - Còn bây giờ chúng ta thẳng tới điểm thứ mười. Những lời của bà ta với Sarah King ở Jerussalem. Như các vị thấy đấy, Sarah King đặt được ngón tay lên . King nhân nhượng khám phá ra cách đầy đủ nhất phù phiếm tới mức đáng khinh bỉ trong tồn tại của bà Boynton ! Còn bây giờ xin các vị hãy nghe cho kỹ, chính xác những gì bà ta với King, King rằng bà Boynton chững điều này với « vẻ cay độc, thậm chí còn thèm nhìn vào tôi nữa. – Còn đây chính là những gì mà bà ta – « Ta chưa bao giờ quên điều gì cả. Bất cứ hành động, cái tên, hay khuôn mặt ». - Những từ ngữ đó để lại ấn tượng sâu sác đối với King. Bà ta những từ như vậy, bằng cái giọng to khàn khàn của bà ta với căng thẳng khác thường ! Tôi nghĩ rằng King bị quá ấn tượng đến nỗi hề nhận ra quan trọng khác thường của chúng ! - Có ai trong số các vị thấy những lời đó là quan trọng ? – Ông đợi chút rồi tiếp – Có vẻ như là … Nhưng, mes amis – thưa các bạn của tôi, các các vị có thấy là những lời đó hoàn toàn phải là câu trả lời hợp lý với những gì mà King với bà ta . – Ta chưa bao giờ quên điều gì cả. hành động, cái tên, khuôn mặt, Câu đó chẳng có ý nghĩa gì cả ! nếu như bà ta trả lời rằng : Ta bao giờ quên xấc láo đó, hay đại loại là như thế còn có lý nhưng , đàng này bà ta lại là khuôn mặt … - A ! – Poirot kêu lên, đập hai tay vào với nhau. - Bởi vì nó đập vào mắt bà ta ! Những lời đó có vẻ như là nhắm vào King, nhưng là lại hề nhắm vào vô King chút nào cả ! Nó ám chỉ người khác đứng đàng sau King. Poirot ngừng lời, ghi nhận cảm xúc của những người ngồi nghe. - Đúng vậy, nó đập vào mắt bà ta ! Đó là thời điểm thích hợp nhất trong cuộc đời của bà Boynton ! Bà ta tự bộc lộ bản chất của mình trước trẻ thông minh ! cơn thịnh nộ lan khắp người bà ta và vào chính lúc đó bà ta nhận ra ai đó. khuôn mặt của quá khứ. nạn nhân do chính bàn tay bà nhào nặn lên. - Các vị thấy đấy, chúng ta lại quay trở lại với chuyện những người bên ngoài gia đình Boynton ! Còn bây giờ nguyên nhân của việc bà Boynton bỗng dưng trở nên thân ái với mọi người vào cái buổi chiều hôm bà ta chết ràng. Bà ta muốn từ bỏ gia đình bởi vì … có thể diễn đạt cách nôn na là bà có công việc khác quan trọng hơn ! Bà ta muốn quang cảnh nơi bà ta chuyện với nạn nhân mới phải gọn ghẽ, quang đãng… - Còn bây giờ, từ quan điểm mới này, chúng ta xem xét các việc xảy ra vào buổi chiều hôm đó ! Gia đình Boynton hết cả. Còn bà Boynton ngồi trước cửa lều của mình. Bây giờ chúng ta xem xét kỹ lưỡng các chứng cớ của bà Westholme và Pierce. Pierce là nhân chứng đáng tin cậy, ta là người mấy khi chịu quan sát, người khác luôn quan sát tỉ mì và và rất ràng y như những chứng cớ mà bà ta cung cấp. Cả hai quý bà này đều nhất quán với nhau ở điểm ! người Á rập, là trong số những ngưòi phục vụ, đến gần chỗ bà Boynton và làm thế nào đó để bà ta nổi giận và phải vội vàng bỏ . Bà Westholme khẳng định ràng trước tiên, người phục vụ đó vào lều của Ginevra Boynton, nhưng các vị nhớ lại cho, lều của tiến sĩ Gerard ở ngay cạnh lều của Ginevra. Do đó có khả năng người Á rập đó vào trong lều của tiền sĩ Gerard chứ phải của Ginevra … Đại tá Carbury hỏi chen vào : - Ông định rằng trong những ngưòi Á rập của tôi giết bà già đó bằng cách tiêm cho bà ta mũi đấy chứ ? là tuyệt ! - Xin đợi cho chút, ngài đại tá Carbury, tôi còn chưa xong mà. Chúng ta hãy đồng ý với nhau rằng người phục vụ Á Rập đó có thể là ra từ lều của tiến sĩ Gerard chứ phải là của Ginevra Boynton. Chuyện gì tiếp theo ? Cà hai quý bà đều đồng ý rằng họ nhìn mặt ta được lắm vì thế thể nhận mặt ta được và rằng họ nghỉ được là bà Boynton và ta gì với nhau. Chuyện này cũng dễ hiểu thôi. Khonảg cách giữa lều lớn và vách núi là khỏang hai trăm thước . Tuy vậy bà Westholme lại có thể mô tả ta rất chi tiết, từ chiếc quần ống túm rách rưới của ta tới cái cách ta quấn xà cạp cách cẩu thả. Poirot nghiêng người ra phía trước ; - Các bạn của tôi, chuyện đó là hết sức kỳ lạ ! Bởi vì, nếu như bà ta thể nhìn mặt người Á Rập cũng như thể nghe được điều gì, làm sao bà ta có thể chú ý từng chi tiết như thế tới chiếc quần ống túm và cái xà cạp của ta được ! Từ khoảng cách tới hai trăm thước ! - Các vị thấy đấy, đó là sai lầm ! Sai lầm này gợi cho tôi ý tưởng tò mò. Tại sao họ cứ nhấn mạnh vào đặc điểm chiếc quần ống túm bị rách và chiếc xà cạp quấn cẩu thả. Có thể đó là bởi vì chiếc quần hề bị rách và chuyện chiếc xà cạp là có chăng ? Cả bà Westholme và Pierce đều nhìn thấy người đàn ông đó nhưng từ cái chỗ mà họ ngồi họ thể gặp nhau được. bởi vì chính bà Westholme khai rằng bà ta tới lều của Pierce để xem côi ta còn thức và thấy ta ngồi trước cửa lều. - Trời ơi, - đại tá Carbury bỗng dưng ngồi thẳng lên, - ám chỉ rằng … - Tôi biết chắc chắn là Pierce – nhân chứng duy nhất có vẻ như là còn thức lúc đó) làm gì vì thế mà tôi muốn ám chỉ rằng chính bà Westholme quay trở về lều của mình, mặc chiếc quần ống túm cưỡi ngựa, ủng vào, khoác thêm cái áo vải kaki và tự làm lấy chiếc khăn trùm đầu của phụ nhữ Á rập bằng tấm vải kẻ ca rô và cuộn len và với bộ trang phục như vậy, bà ta thẳng tới lều của tiến sĩ Gerard, lúc túi thuốc của tiến sĩ, chọn ra loại thuốc phù hợp, cầm lấy chiếc sy-lanh và tiêm vào đó đầy thuốc, rồi lại thẳng tới chỗ nạn nhân của mình … - Bà Boynton có thể lúc đó ngủ gà gật. Bà Westholme rất nhanh nhẹn. Bà ta cầm lấy cổ tay bà Boynton và tiêm vào đó. Bà Boynton cố kêu lên, cố vùng đứng dậy, nhưng rồi lại ngồi phịch xuống. « Người Á rập » đó chạy ngay , ra cái vẻ xấu hổ ; luống cuống. Bà Boynton lắc lắc cây gậy, cố nâng nó lên, nhưng rồi lại phải rơi người xuống ghế . - Sau đó năm phút, bà Westholme gặp lại Pierce và bình luận cái chuyện mà bà ta vừa được chứng kiến, cố gắng thêm thắt tạo ấn tượng cho người nghe …Sau đó họ dạo, rồi dừng lại ở phía dưới vách núi và bà Westholme kêu to gọi bà Boynton. Bà Westholme thể nghe thấy lời đáp lại bởi vì bà Boynton chết nhưng bà ta quay lại và với Pierce như thế này « là thô lỗ khi bà ta cứ khụt khịt mũi về phía chúng ta như thế ! » Pierce đồng ý ngay với lời gợi ý bởi vì ta thường hay nghe thấy bà Boynton sụt sịt mũi như vậy và ta chắc chắn rất thành mà thề khi thấy cần thiết rằng thực tế là ta nghe thấy tiếng sụt sịt của bà Boynton. Bà Westholme ngồi họp với những người kiểu như Pierce thường xuyên đến nỗi bà ta biết đích xác địa vị và cá tính hách dịch của mình có thể gây ảnh hưởng tới họ đến mức nào. Chỉ có điểm duy nhất mà từ đó cái kế hoạch của bà ta bị đổ bể đó là việc đem trả lại chiếc sy-lanh. quay trở về của tiến sĩ Gerard chẳng mấy chốc làm cho kế hoạch của bà bị đảo lộn. Bà ta hy vọng là tiến sĩ chú ý mấy đến việc chiếc sy-lanh bị biến mất, và vì bà ta có thể nghĩ rằng tiến sĩ Gerard tìm chiếc sy-lanh khắp mọi nơi nên vào ban đêm bà ta đem đặt trả nó vào chỗ cũ. Poirot ngừng lời. Sarah cất tiếng hỏi : - Nhưng mà tại sao ? Tại sao bà Westholme lại muốn giết bà Boynton ? - phải là chính với tôi rằng, bà Westholme đứng rất gần khi chuyện với bà Boynton ở Jerusalem đó sao ? Chính bà Westholme là người mà bà Boynton muốn ám chỉ tới. « Ta chưa bao giờ quên chuyện gì cả. hành động, cái tên, khuôn mặt ». Hãy xem xét chúng với thực tế là bà Boynton từng là cai ngục ở nhà tù và từ đó có thể rút ra lột lý thuyết hay ho nào đó về của vụ án này. Ngài Westholme gặp gỡ phu nhân của mình trong chuyến biển từ nước Mỹ trở về. Bà Westholme, trước khi lấy chồng, từng là tội phạm và từng phải thụ án. - hiểu cái thế tiến thoái lưỡng nan của bà ta chưa ? Công danh, tham vọng, địa vị xã hội. Tất cả đều bị đe dọa ! Chúng tôi chưa biết vì phạm tội gì mà bà ta phải ngồi tù (sớm hay muộn gì chúng tôi cũng biết cả thôi) nhưng chắc hẳn phải có ai đó có thể làm cho nghiệp chính trị của bà ta tan thành mây khói nếu chuyện đó bị bêu riếu công khai. Và hãy nhớ điều này, bà Boynton phải là kẻ tống tiền tầm thường đâu nhé. Bà ta cần tiền. Cái bà ta cần là có được thú vui, được tra tấn nạn nhân của mình và sau đó bà vui vẻ mà tiết lộ cái đó ra theo cách rất ngoạn mục ! , bà Boynton còn sống ngày nào, bà Westholme yên ổn ngày ấy. Bà Westholme tuân theo chỉ dẫn của bà Boynton tới gặp bà ta ở Petra (tôi cho chuyện này là hơi lạ bởi vì người phụ nữ ý thức được tầm quan trọng của mình như bà Westholme lại chịu du lịch như lữ khách tầm thường), nhưng trong lòng bà ta lại, hiển nhiên là luôn dằn vặt suy xét tiến hành vụ giết người bằng cách nào và như thế nào. Bà ta nhận thấy cơ hội của mình và tiến hành tội ác cách táo bạo. Bà ta chỉ để xảy ra có hai sơ suất . là quá nhiều. mô tả cách quá chi tiết tới cái quần ống túm bị rách là điều đầu tiên làm tôi chú ý tới bà ta, và hai là khi bà ta vào nhầm lều của tiến sĩ Gerard và trước tiên là nhìn vào chỗ mà Ginevra nằm nửa thức, nửa ngủ. Vì thế mà câu chuyện của về tộc trưởng cải trang nửa là đúng, nửa là bịa. tự cho mọi thứ xung quanh mình đều rất khủng khiếp, tuân theo bản năng của mình để bóp méo bằng cách làm cho chúng trở nên bi thảm, nhưng những biểu bên ngoài của ta rất quan trọng đối với tôi. Ông nghỉ chút rồi tiếp. Nhưng sớm muộn gì chúng ta cũng biết cả thôi. Hôm nay tôi lấy được dấu vân tay của bà Westholme mà để cho bà ta biết. Nếu những dấu vân tay này được gửi tới nhà tù mà bà Boynton từng làm cai ngục để so sánh với những tài liệu lưu lại tại đấy, chẳng bao lâu chúng ta biết được thôi. Ông ngừng lời. tiếng gì đó sắc lạnh vang lên trong bầu khí tĩnh lặng chốc lát đó. - Cái gì thế nhỉ ? - Tiến sĩ Gerard hỏi. - Nghe cứ như là phát súng, - Đại tá Carbury nhanh chân đứng phắt dậy. - Ở phòng bên cạnh. Ai ở phòng đó nhỉ, đường nào đây ? Poirot khẽ : - Tôi có suy nghĩ nho , đó là phòng của bà Westholme …
Đoạn Kết: Đoạn trích từ thời báo Evening Shout. Chúng tôi vô cùng thương tiếc báo tin bà Westholme, thượng nghị sĩ … từ trần do tai nạn thảm khốc. Bà Westholme là người ưa thích du lịch nước ngoài và luôn luôn mang theo mình khẩu súng lục . Bà Westholme chết trong khi lau chùi khẩu súng bỗng dưng bị cướp cò. Bà Westholme chết ngay lập tức. Chúng tôi xin gửi những lời chia buồn sâu sắc nhất tới ngài quận công Westholme, vân ..vân… vân… vân … Vào buổi chiều tháng Sáu ấm áp, năm năm sau kiện đó, Sarah Boynton và chồng mình ngồi trong phòng của nhà hát London. Họ xem vở kịch Hamlet. Sarah nắm chặt lấy tay chồng khi nhân vật Ophelia cất tiếng hát từ phía sân khấu: Làm sao em biết được tình đích thực của . ngưòi khác với em, có thể? Bằng chiếc mũ nhăn nheo và cây gậy ba toong Và bằng đôi dép mà ta nữa Hỡi em , ta chết và biến mất, ta ra chẳng để lại chút gì; Chỉ có cỏ đầu ta xanh mướt;và bia đá dưới chân lặng thầm Ô, hô! Sarah cảm thấy cái gì đó dâng nghẹn ngào trong cổ họng mình. Vẻ đẹp thanh tú nhưng lơ đãng ấy, cái nụ cười thanh kiết đẹp như thiên thần của người phải trải qua biết bao buồn đau, sầu thảm để tới được nơi mà chỉ có ảo ảnh mong manh là … Sarah tự nhủ với mình: - “ ấy đáng quá, đáng quá …” Giọng hát du dương mượt mà và luôn luôn bay bổng trong từng nốt nhạc ngày xưa ấy nay được chỉnh nắn, được chau chuốt và trở thành thanh tuyệt hảo. Khi hồi kịch kết thúc và cánh màn nhung khép lại, Sarah quả quyết : - Jinny là ca sĩ tài ba, nữ ca sĩ xuất sắc, rất xuất sắc. Cuối cùng họ cùng ngồi với nhau xung quanh cái bàn ăn ở nhà hàng Savoy. Ginevra, môi nở nụ cười xa vắng quay sang người đàn ông có hàm râu rậm bên cạnh mình : - Em diễn rất hay phải Theodore? - Ma chérie (em cũa ) Em đúng là tuyệt vời. nụ cười mãn nguyện nở môi . khẽ : - luôn luôn tin tưởng em . luôn biết rằng em có thể làm được những chuyện lớn lao, cuốn hút được mọi người … Ở cái bàn cách đó xa, chàng đóng vai Hamlet ban nãy ủ dột : - Ôi cái kiểu cách của ta ! tất nhiên lúc đầu mọi người tỏ ra thích thú đấy, nhưng điều tôi muốn ở đây là đó phải là Shakespeare. Các vị có thấy ta làm hỏng cả cái cảnh mà tôi phải chết ở đó ? … Nadine ngồi đối diện với Ginevra lên tiếng : - Được có mặt ở đây, ở London này vui biết bao, được xem Jinny đóng vai Ophelia và trở nên rất nổi tiếng ! Ginavra nhàng : - Chị tử tế vì đến đây. - Toàn là những người thân quen trong gia đình, - Nadine và mỉm cười khi nhìn ra xung quanh. Sau đó chị quay sang phía Lennox : - Em nghĩ là nên cho bọn trẻ xem buổi chiều biểu diễn này, có nghĩ thế ? Chúng đủ khôn lớn rồi và chúng cũng rất mong muốn được xem dì Jinny sân khấu. - Lennox đưa tay gỡ kính mắt ra, chàng Lennox trông điềm tĩnh, hạnh phúc với đôi mắt ánh lên vẻ hài hước ; - Xin chúc mừng đôi uyên uơng là ông và bà Cope. Jefferson Cope và Carol nhận lời chúc. - là người tình trung thực ! Carol và phá ra cười. – Jeff, nên uống rượu chúc mừng với tình đầu tiên của , chị ấy ngồi đối diện với đấy. Raymond vui vẻ chen vào : - Jeff đỏ mặt lên rồi kìa. ấy thích nhắc lại chuyện cũ đâu. rồi nhưng vẻ mặt của Raymond vẫn thoáng trở nên u ám. Sarah đưa tay nắm lấy tay chồng và đám mây u ám lập tức biến mất. Raymond nhìn và mỉm cười. - Giống như là cơn ác mộng vậy ! nhân vật bảnh bao dừng lại ở bàn của họ. Hercule Poirot ăn bận đẹp đẽ, chải chuốt, bộ ria mép được tỉa tót cẩn thận cúi đầu chào họ. - Thưa quý , - ông với Ginevra, - Mes hommages – tôi xin bày tỏ lòng kính trọng của mình. là tuyệt vời ! Mọi người thân ái đáp lại lời chào của ông, họ thu xếp cho ông chỗ bên cạnh sarah. Ông tham gia chuyện cùng mọi người, và khi tất cả còn mãi tán gẫu ông quay sang phía Sarah và khẽ : - Eh bien - thế nào, xem ra mọi chuyện đều tốt đẹp cả với gia đình Boynton đấy chứ ? - Tất cả đều là công của ông đấy ! Sarah trả lời. - Chồng , ta tỏ ra rất xuất sắc. Ngày hôm nay tôi đọc bài phê bình rất hay về cuốn sách mới nhất của chồng . - Dù sao tôi thấy … nó cũng tạm được thôi ! Ông có biết là Carol và Jefferson Cope cuối cùng cũng lấy nhau chưa ? Còn Lennox và Nadine có hai con. Hai đứa trẻ xinh đẹp nhất đời này. Raymond bảo chúng rất thông minh. Còn Jinny, tôi cho ấy là thiên tài đấy. nhìn qua bàn kế bên tới khuôn mặt rất đáng với những cuộc tóc màu hung hung, bỗng dưng khuôn mặt tỏ vẻ đau đớn. Trong thoáng khuôn mặt Sarah tỏ ra trang nghiêm. từ từ nâng ly rượu lên môi. - Bà ta uống chúc mừng sao ? – Poirot hỏi. Sarah chậm rãi trả lời ông : - Bỗng dưng …tôi lại nghĩ … tới Bà Ta. Nhìn khuôn mặt Jinny … lần đầu tiên tôi nhận ra giống nhau đó. Cùng vẻ …chỉ có điều Jinny ngập tràn trong ánh sáng còn Bà ta chỉ có bóng tối mà thôi … Từ phía bàn đối diện bên kia, Ginevra bất ngờ lên tiếng : - Mẹ tội nghiệp … bà ấy kỳ quặc … Còn bây giờ, khi tất cả chúng ta ở đây đều hạnh phúc em lại thấy tội nghiệp cho mẹ. Bà đạt được những điều bà mong muốn trong suốt cuộc đời . Điều đó chắc hẳn phải rất dằn vặt bà. Và cất tiếng hát du dương, nhàng đoạn trong vở Cymbeline, những người khác ngồi nghe chăm chú như bị mê bởi giai điệu của lời hát : Chẳng sợ gì nữa hơi nóng mặt trời, Cả giận của mùa đông khắc nghiệt ; Ta xong công việc ở trần gian Trở về nhà với bao nhiêu niềm vui chờ đợi … Hết