Hà Tiên : Cuộc sống điền viên - VRSS

Chương 10: biển hay làm ruộng
Cơm chiều vừa xong trời cũng sụp tối. Dọn dẹp hai mâm cơm rồi đốt chén đèn dầu ở nhà , người lớn ngồi bàn dài và hai bộ ván chuyện, con nít ngồi hàng hiên trước nhà. Hôm nay có gió lớn, ngoài bãi có hai nhà chuẩn bị lên ghe đánh cá, tiếng xôn xao xa xa vọng đến.

Nhóc Phúc chạy đến gần Mai, tay cầm ống tre lúc trưa nhà Tiêu thúc cho. đường nhóc nỡ uống hết nước thốt nốt mà để dành lại. A Trúc hơn a Phúc mấy tháng cầm cái chén theo.

– Đệ uống hết nước chua đó.

Bình ca .

– Đệ biết.

A Phúc vừa vừa rót từ trong ống tre ra nứa chén.

– A Trúc, tỷ và Mai tỷ uống cái này. Ta, An ca, Vĩnh ca uống hết trong ống nhé.

– Được,

A Trúc bưng cái chén đến ngồi cạnh Mai ngạch cửa. Mai nâng chén cho bé uống hớp, rồi mình mới uống. Nhìn gương mặt thoả mãn của bé, Mai cũng thấy vui. Nước thốt nốt này chắc mới được lấy sáng nay nên giờ vẫn chưa bị lên men chua, nhưng nếu để vài giờ nữa, khí dịu mát của đêm làm nó lên men ngay. Ba em trai bên kia vừa chỉ trỏ phía bãi vừa thầm chuyện rất hưng phấn.

– Lúc sáng nhà Lưu bá con vô trong đó phụ dựng nhà. Con có gặp đường ?

Ông nội ngồi ghế hỏi cha Mai.

– Dạ cha. Chắc Lưu bá đường trong, con đường ngoài. Đầu a Mai chưa hết hẳn nên con đường ngoài, tuy xa hơn nhưng dễ chút.

– Ừ, khoẻ hẳn chưa? Cần mời lang y nữa ?

– Đỗ lang y chỉ cần uống ba thang này nữa là khoẻ. Cẩn thận trông chừng xem có bị choáng váng, nhức đầu, nôn mửa báo ông ấy biết.

– Trời, nếu bị bệnh lại có kịp mời ổng ? Mời nữa tốn bao nhiêu? Hay chú thiếm tư bị lang băm gạt rồi! Chớ ta thấy a Mai khỏe lắm mà.

Tam bá mẫu lại khan giọng lên tiếng, hình như bà rất ‘nhạy cảm’ khi nhắc đến tiền.

– Đỗ lang y ở làng Đông Hồ mấy năm rồi, trong làng ai cũng biết. Sao gạt ta chứ.

Cha Mai lên tiếng giải thích.

– Nhưng mà,…

– Cha có nghe tiếng ông ấy.

Tam bá mẫu vừa muốn tiếp hai tiếng bị ông nội chặn lại, bà đành im lặng.

Nhị bá hỏi cha:

– Lưu Hà mới đến đó hơn năm có thể dựng nhà. Đệ thấy trong đó làm được ?

– Nhà Lưu huynh dựng cũng lớn, xung quanh đất ruộng trồng lúa, khoai, đậu. Cá tôm bắt trong vũng, trong mương, cũng lo đói.

Cha Mai cứ tuần tự kể lại mấy việc thấy ở làng Đông Hồ, có mấy chuyện Mai biết như: Mỗi tháng nước lớn có ghe xuồng từ miệt thứ lên mua bán đồ. Mấy người trong làng cũng quá giang ghe đó lên chợ. Gần nhứt là chợ Sông Lớn rất nhộn nhịp vào ngày chợp phiên.

Năm rồi, miệt trong nước nổi cao hơn bình thường, nhiều gia đình chịu được nên theo ghe vào sống phía trong làng Đông Hồ tránh con nước, rồi ở lại luôn. Cha còn kể mấy chuyện nghe được từ Bùi ông cho cả nhà nghe nữa. Chuyện ông mắt xanh vồ bắt người rừng, thồ lộ cắn người đánh cá hay hà bá dưới sông ghét người thất kính làm sóng dữ chìm ghe.

Mấy đứa ngoài sân nghe đoạn cũng bị doạ nên đều rúc vào ngồi ván gần người lớn. Vĩnh ca, An ca lần đầu nghe nên rất chăm chú, hai mắt sáng như sao. A Phúc nghe rồi mà vẫn dóng tai nghe lại, còn thầm bổ sung thêm lời cha kể làm Mai nhịn cười nhìn. Đúng là cái gì sợ thích nghe, càng nghe càng sợ, rồi lại càng thích.

Nương Mai ngồi góc bên này thấy cha kể xong liếc qua gật gật đầu ra hiệu. Mai lên tinh thần, biết là hai người sắp tới điểm chính đây. Từ khi nghe Cúc tỷ kể tình hình trong nhà, cũng suy nghĩ đến việc này.

Thời này rất coi trọng đạo hiếu, tam đại – tứ đại đồng đường là việc thường. Nhưng ở vùng đất mới xa xôi này, cộng thêm nhiều tộc người sống chung, văn hoá trộn lẫn vào nhau nên mọi thứ cũng ‘linh động’. Muốn thuyết phục ông bà nội cho nhà Mai chuyển ra ngoài nên làm cách nào đây?

– Cha, nương,…

Cha Mai ấp úng rồi cũng cương quyết :

– Con định theo Lưu huynh vô trong đó làm ruộng rẫy sinh sống.

khí trong nhà trầm lại, mấy đứa tự doạ mình sau khi nghe kể chuyện cũng tỉnh lại.

– Con, … ý con là sao?

Bà nội lắp bắp , giọng nghẹn lại. Đây là đứa con đầu lòng ruột thịt của bà, lúc vì để cả nhà hoà thuận nên chịu ít thiệt thòi. Dù bây giờ cưới vợ sinh con, coi như trưởng thành nhưng bà vẫn thương. Trong lòng muốn chăm sóc nó, con cái nó cho đến hết đời. Giờ nó lại muốn chuyển ra ngoài sống, cách xa bà, hỏi sao bà đau lòng.

– Cha, vết thương ở chân con,… Sau này con và tụi cũng khó tự mình biển được. Làm ruộng đỡ hơn. năm sáu tháng trồng lúa, thêm khoai đậu, ít ra cũng đủ ăn no.

Ai cũng trầm mặc suy nghĩ, lời của cha Mai là . Nghề biển đánh cá thu nhập cao hơn nhưng sóng to, gió lớn. Giữa biển đủ sức lèo lái là nguy hiểm cận kề, khỏe mạnh là thể làm. Ở lại làng chài mà biển lấy gì ăn? Người làng chài đâu có làm lúa gạo, lương thực gì? Tất cả đều phải mua từ miệt trong. Những năm miệt trong mất mùa, giá lúa gạo lên cao cũng phải mua. Sao bằng nhà mình tự trồng, tự thu lúa mà ăn.

Làm ruộng lại khác, việc ở ruộng quan trọng là chăm chỉ cần mẫn. Ngày ngày ra ruộng chăm sóc lúa, làm cỏ, canh nước, đàn bà con vẫn phụ làm được. Thời này chỉ cần có lúa gạo trong nhà là vững bụng. Năm nào trúng mùa, lúa gạo dư bán lấy tiền mua đồ dùng trong nhà. Năm nào thất mùa tiết kiệm ăn xài chờ mùa sau.

Bây giờ còn ông bà, ba bốn thế hệ sống chung nhà Lê nhị, Lê tam cùng đánh cá, ăn chung xài chung. Sau này ông bà mất rồi, chắc chắn phân gia. Hai nhà kia có nguyện ý giúp đỡ hay còn phải xem lại. Huống chi cả gia đình tám người chẳng lẽ cứ bám người ta, dù là họ hàng cũng ngẩng mặt lên được. Vậy nên tiếp tục bám biển mưu sinh hay vào trong đó khai khẩn đất hoang rồi làm ruộng kiếm ăn?

Năm trước khi Lưu Hà vào trong đó sinh sống, vài người trong làng ra vào. Còn có người đoán Lưu Hà quay lại làng chài, nhưng bây giờ dựng nhà mới, đói ăn thiếu mặc.

Lê lão nhớ về mấy chục năm trước khi ông còn sống ở miệt trong. Cá tôm sông nhiều vô kể, siêng năng chút là có cái ăn. Trồng lúa năm đặng năm thất, nhưng mà biết tích trữ phòng nguy cũng đủ no. Lúc đó loạn lạc và bệnh dịch nên cha ông mới đưa cả nhà ra làng chài lánh nạn, quen dần với phong thổ rồi ở lại luôn nơi đây.

Giờ con trai ông lại muốn quay về nghề nông, âu cũng là vận số, phải là việc xấu. Lê lão ăn thêm miếng trầu, rít hơi thuốc trầm ngâm, ông khẽ liếc nhìn lão bà ngồi bên ván, bà ấy nỡ ?