xin chào, cám ơn vì bạn type cuốn sách này. Tuy nhiên, tôi nghĩ rằng bản dịch cuốn này có vấn đề. biết ngoài dịch giả có còn ai dịch cuốn này nữa nhỉ? Nếu có, bạn nên đối chiếu nó để tìm ra cuốn dịch hay hơn hoặc có thể đối chiếu nó với bản gốc. Tôi từng mua phải 2 cuốn kinh điển bị dịch rất tệ là Lolita (NXB Nhã Nam, Dương Tường dịch) và cuốn Bên phía nhà Swann cũng của Dương Tường và Lê Hồng Sâm dịch, tệ đến mức tôi vẫn đặt nó giá sách ngang tầm mắt mình để nhắc bao giờ mua sách Nhã Nam nữa.
Với bản dịch này, tôi sợ rằng nó bị dịch sai nghĩa vài đoạn, dẫn tới có nhiều câu tối nghĩa.
Nếu có thể, bạn nên đối chiếu nó với bản gốc là tốt nhất trước khi chọn truyện để đăng lên đây.
Đây chỉ là ý kiến cá nhân của tôi, bạn có thể cân nhắc nhé.

Cảm ơn bạn đóng góp ý kiến cho mình,nhưng theo như mình tìm hiểu hình như chỉ có bản dịch của Huỳnh Kim Oanh thôi phải.Vì thế rất mong nhận được thông cảm của mọi người.

CHƯƠNG 5
Trò càm ràm của tôi cuối cùng đánh bại Jem, như tôi tiên đoán, và tôi thấy nhõm khi chúng tôi bớt chơi trò này trong thời gian. Tuy nhiên vẫn cho rằng bố Atticus cấm chúng tôi chơi, vì vậy chúng tôi có thể chơi; và nếu bố Atticus có chúng tôi được chơi Jem nghĩ ra cách luồn lách nào đó: đơn giản là đổi tên nhân vật và sau đó chúng tôi thể bị buộc tội chơi bất cứ thứ gì.

Dill hăng hái đồng tình với kế hoạch hành động này. Dù sao Dill cũng trở thành thứ gì đó của cuộc thử nghiệm, luẩn quẩn theo sau Jem. Hồi đầu hè nó cầu tôi cưới nó, rồi nó nhanh chóng quên mất chuyện đó. Nó bám sát tôi, xem tôi như thứ tài sản của nó, tôi là đứa con duy nhất nó từng , sau đó nó bỏ mặc tôi. Tôi đập nó hai lần nhưng ăn thua gì, nó càng thân thiện với Jem hơn. Hai đứa ở suốt nhiều ngày với nhau trong căn nhà cây để lập mưu và lên kế hoạch, chỉ gọi tôi khi chúng cần đứa thứ ba. Tôi tránh xa những mưu ngu ngốc của chúng thời gian, và với nỗi đau bị gọi là con , tôi dành hầu hết những buổi hoàng hôn còn lại của mùa hè năm ấy để ngồi với Maudie Atkinson ở hàng hiên trước nhà .

Jem và tôi được tự do chạy chơi trong sân của Maudie nếu chúng tôi tránh xa những cây đỗ quyên của , nhưng mối liên hệ của chúng tôi với được định . Cho đến khi Dill và Jem gạt tôi ra khỏi kế hoạch của chúng, vẫn là phụ nữ khác duy nhất trong khu đó, nhưng là người tương đối hiền lành.

Hiệp ước ngầm của chúng tôi với Maudie là bọn tôi có thể chơi bãi cỏ của , ăn nho của nếu chúng tôi nhảy lên giàn cây, hay mò vào khu đất rộng phía sau, những điều khoản quá hào phóng mà chúng tôi hiếm khi với , vì thế chúng tôi thận trọng giữ gìn cân bằng tế nhị trong mối quan hệ của chúng tôi, nhưng lối cư xử của Dill và Jem đẩy tôi đến gần hơn.

Maudie ghét ngôi nhà của : thời gian ở trong nhà là thời gian bị lãng phí. là quả phụ, phụ nữ với bề ngoài thường xuyên thay đổi, người chăm sóc những luống hoa trong chiếc mũ rơm cũ và bộ đồ lao động của đàn ông, nhưng sau buổi tắm lúc năm giờ xuất ở cổng và thống trị cả con phố trong vẻ đẹp đầy uy quyền.

mọi thứ mọc đất của Chúa, cả cỏ dại. Với ngoại lệ. Nếu thấy lá cỏ cú trong sân nhà , mọi chuyện giống như là Trận Marna thứ nhì 1: sà xuống bên bó với chậu thiếc và bắt nó phải cháy lá từ bên dưới bằng chất độc mà là cực mạnh, có thể giết tất cả chúng tôi nếu chúng tôi đứng ra xa.

"Sao đơn giản là nhổ nó lên?" Tôi hỏi, sau khi chứng kiến chiến dịch bền bỉ chống lại lá cỏ cao chưa tới tấc.

"Nhổ nó lên, bé con, nhổ nó lên hả?" nhặt lên cái chồi yếu ớt và ép chặt ngón cái vào thân cuống bé xíu của nó. Những hạt li ti rớt ra. "Ồ, nhánh cỏ có thể làm hư cả cái sân. Nhìn nè. Khi mùa thu đến cái này khô và gió thổi nó bay khắp hạt Maycomb!" Khuôn mặt của Maudie ví cố này như bệnh dịch trong kinh Cựu ước.

Cách ăn của cả quyết so với cư dân Maycomb. gọi chúng tôi bằng cả tên lẫn họ của chúng tôi. Và khi cười, để lộ hai thanh nẹp vàng xíu kẹp vào răng hàm . Khi tôi ngắm nghía chúng và mong rốt cuộc tôi cũng được vài cái như vậy, , "Nhìn nè." Bằng cái búng lưỡi làm cái cầu răng giả thò ra, cử chỉ chân tình có tác dụng thắt chặt tình bạn của chúng tôi.

Lòng tốt của Maudie mở rộng tới Jem và Dill, bất cứ khi nào tụi nó tạm nghỉ trong những cuộc rượt đuổi của chúng: chúng tôi được lợi từ tài năng mà cho đến nay Maudie vẫn giấu chúng tôi. làm những chiếc bánh ngon nhất trong vùng này. Khi được chúng tôi tin cậy, mỗi lần nướng bánh lại làm cái bánh to và ba cái bánh , và gọi vọng qua đường, "Jem Finch, Scout Finch, Charles Baker Harris, sang đây!" mau mắn của chúng tôi luôn được tưởng thưởng.

Trong mùa hè, những buổi hoàng hôn thường dài và thanh bình. Nhiều khi Maudie và tôi vẫn ngồi im lặng ở hàng hiên nhà , nhìn bầu trời chuyển từ vàng sang hồng khi mặt trời lặn, dõi theo những đàn chim nhạn bay sà thấp khu phố này và biến mất đằng sau mái trường học.

" Maudie," tối tôi , " có nghĩ Boo Radley còn sống ?"

"Tên ta là Arthur và ta còn sống," . đu đưa chiếc ghế gỗ sồi to. "Cháu có ngửi thấy mùi hoa Mimosa của ? Tối nay nó giống như hơi thở của thiên thần vậy."

"Vâng, có. Làm sao biết?"

"Biết cái gì, bé con?"

"Rằng B.. ông Arthur vẫn còn sống?"

" câu hỏi kinh khủng. Nhưng cho rằng đó là đề tài kinh khủng. biết ta còn sông, Jean Louise, bởi vì thấy ta bị đưa ra."

"Có lẽ ông ta chết rồi và họ nhét ông ta vào ống khói."

"Cháu lấy đâu ra cái ý tưởng đó vậy?"

"Jem ấy nghĩ họ làm vậy."

"Ôi xì. Càng ngày nó càng giống Jack Finch hơn."

Maudie biết chú Jack Finch, em trai của bố Atticus, từ khi họ còn . Gần như cùng tuổi, họ cùng nhau lớn lên ở Finchs Landing. Maudie là con chủ đất lân cận, bác sĩ Fank Buford. Nghề của bác sĩ Buford là nghề y và nỗi ám ảnh của ông là bất cứ thứ gì lớn lên trong đất, vì vậy ông vẫn nghèo. Chú Jack Finch giới hạn niềm đam mê đào xới với những bồn hoa cửa sổ của chú ở Nashville và vẫn giàu có. Chúng tôi gặp chú Jack vào mỗi Giáng sinh, và mỗi Giáng sinh chú đều gọi um qua đường kêu Maudie sang cưới chú. Maudie thường gào lại, "Kêu lớn chút nữa , Jack Finch, và ở bưu điện họ nghe , tôi chưa nghe !" Jem và tôi nghĩ đây là cách kỳ lạ để xin cưới phụ nữ, nhưng hồi đó chú Jack cũng hơi kỳ lạ. Chú chú chọc tức Maudie, rằng chú cố gắng mà thành công suốt bốn mươi năm, rằng chú là người cuối cùng trái đất này Maudie nghĩ đến khi muốn kết hôn nhưng là người đầu tiên nghĩ đến để chọc ghẹo và cách phòng thủ tốt nhất của là xúc phạm mạnh mẽ, tất cả điều này chúng tôi hiểu .

"Arthur Radley chỉ ở trong nhà, vậy thôi," Maudie . "Cháu có ở trong nhà nếu cháu muốn ra ngoài?"

"Phải, nhưng cháu muốn ra ngoài. Sao ông ta muốn nhỉ?"

Maudie nheo mắt. " cũng biết như cháu thôi."

"Cháu chưa từng nghe giải thích tại sao. Chẳng ai cho cháu biết tại sao?"

Maudie gắn lại cái cầu răng giả. "Cháu biết ông già Radley là tín hữu Baptist rửa chân... 2"

"Như vậy, phải ?"

"Vỏ ngoài của cứng đến thế, bé con. chỉ là Baptist."

"Tất cả những người như đều tin vào việc rửa chân chứ?"

"Tin chứ. Ở nhà, trong bồn tắm."

"Nhưng chúng cháu thể rước lễ chung với những người như ..."

ràng, Maudie cho rằng định nghĩa phái Baptist nguyên thủy là dễ hơn định nghĩa họ đạo khép kín 3, nên , "Người Baptist rửa chân tin rằng những gì đem đến niềm vui đều là tội lỗi. Cháu có biết có bữa thứ Bảy nọ, số họ ra khỏi rừng và ngang qua chỗ này và với rằng cả và những bông hoa của xuống địa ngục ?"

"Hoa của cũng xuống hả?"

"Phải, cưng. Chúng cũng bị thiêu cháy với . Họ nghĩ dành quá nhiều thời gian sinh hoạt ngoài trời và đủ thời gian ở trong nhà để đọc Kinh thánh."

Niềm tin của tôi vào sách Phúc bục giảng đạo bớt dần trước cảnh tượng Maudie bị nung mãi mãi trong đủ loại hỏa ngục của người Tin lành. Quả là có giọng lưỡi cay độc, và khắp xóm làm điều tốt, như Stephanie Crawford làm. Nhưng trong khi ai có chút xíu hiểu biết lại tin cậy Stephanie, Jem và tôi tin Maudie hết mực. bao giờ mách tội chúng tôi, hề chơi trò mèo vờn chuột với bọn tôi, hoàn toàn quan tâm đến đời sống riêng tư của chúng tôi. là bạn của chúng tôi. Làm sao mà sinh vật hiểu biết như thế có thể sống trong nguy cơ bị tra tấn mãi mãi thể nào hiểu được.

"Điều đó đúng, Maudie. là người phụ nữ tuyệt vời nhất cháu biết."

Maudie cười tươi. "Cám ơn bé. Vấn đề là, những người rửa chân nghĩ phụ nữ là tội lỗi nào đó theo định nghĩa. Họ hiểu Kinh thánh hoàn toàn theo nghĩa đen, cháu biết đấy."

"Đó có phải là lý do ông Arthur ở trong nhà, để tránh xa phụ nữ ?"

" ."

"Cháu chẳng hiểu gì cả. Giống như nếu ông Arthur thèm khát nước trời ít nhất ông ấy phải bước ra cổng. Bố Atticus Chúa thuong loài người giống như mình chính mình....."

Maudie ngừng đu đưa, và giọng đanh lại. "Cháu còn quá hiểu điều đó đâu," , "nhưng đôi khi Kinh Thánh trong tay người nào đó còn tệ hại hơn chai rượu mạnh trong tay của... ồ, của ba cháu chẳng hạn."

Tôi bị sốc. "Bố Atticus uống rượu," tôi . "Bố cả đời chưa hề uống giọt nào... à , bố có uống chứ. Bố có lần bố uống chút ít và thấy thích."

Maudie cười lớn. "Ta về ba cháu," . "Ý là, nếu Atticus Finch uống cho đến khi say khướt ông cũng khó chịu như số người ở trạng thái tốt nhất của họ. Có những loại người .... họ quá bận lo về thế giới bên kia đến độ hề biết cách sống trong thế giới này, và cháu có thể nhìn xuống phố và thấy những kết quả đó."

" có nghĩ chúng có , tất cả chuyện mà người ta về B... ông Arthur ?"

"Những chuyện gì?"

Tôi kể ra với .

"Ba phần tư là chuyện do người da màu kể và phần tư là của Stephanie Crawford," Maudie cách cả quyết. "Stephanie Crawford với rằng có lần ấy thức dậy lúc nửa đêm và thấy ta nhìn ấy qua cửa sổ. hỏi rồi chị làm gì, Stephanie, nằm xích qua bên và dành chỗ cho ta hả? Câu đó làm ta im họng được thời gian."

Tôi tin chuyện đó. Giọng điệu của Maudie đủ sức làm bất cứ ai im miệng.

", bé ạ," , "đó là ngôi nhà buồn. nhớ lại Arthur Radley hồi ta còn . ta luôn chuyện với cách dễ thương, cho dù ai gì ta cũng vẫn dễ thương. Ăn dễ thương hết mức hiểu biết của ta."

" có cho là ông ta khùng ?"

Maudie lắc đầu. "Nếu ta điên vào lúc này hẳn ta phải điên. Chúng ta bao giờ thực biết những gì xảy ra với người ta. Những gì xảy ra trong các ngôi nhà đóng kín cửa, những bí mật gì...."

"Bố Atticus bao giờ làm bất cứ điều gì với Jem và cháu trong nhà mà ông làm ngoài sân," tôi , cảm thấy nhiệm vụ là phải bênh vực bố mình.

" bé ngoan, gỡ rối sợi chỉ, thậm chí hề nghĩ tới ba cháu nữa, nhưng bây giờ điều này: Atticus Finch ở trong nhà cũng giống như ông ấy ở nơi công cộng. Cháu có muốn mang ít bánh nướng về nhà ?"

Tôi thích quá chứ.

Sáng hôm sau khi thức dậy tôi thấy Dill và Jem ở sân sau say sưa chuyện. Khi tôi nhập bọn với chúng như thường lệ, chúng bảo tôi chỗ khác chơi.

". Sân này đâu phải của riêng , Jem Finch. Em có quyền chơi ở đây cũng như vậy."

Dill và Jem bàn bạc riêng lát với nhau rồi quay sang tôi, "Nếu ở đây mày phải làm theo lời tụi tao," Dill cảnh báo.

"Ái chà," tôi , "ai mà bất ngờ cao cấp và quyền hành dữ vậy ta?"

"Nếu mày chịu làm theo lời tụi tao, tụi tao cho mày biết bất cứ điều gì hết," Dill tiếp tục.

"Mày cứ làm như đêm rồi mày cao vọt lên cả tấc vậy! Được rồi, cái gì thế hả?"

Jem cách bình thản, "Tụi tao gửi lá thư cho Boo Radley."

"Bằng cách nào?" Tôi cố dằn nỗi khiếp hãi tự động dâng lên trong tôi. Maudie gì cũng sao... già và yên lành ở hàng hiên nhà . Còn tụi tôi lại khác.

Jem chỉ đặt lá thư lên đầu cần câu và nhét nó qua chớp cửa sổ. Nếu có ai xuất Dill rung chuông.

Dill giơ tay phải lên. Nó cầm cái chuông bạc báo hiệu giờ ăn của mẹ tôi.

"Tao vòng qua hông nhà," Jem . "Hôm qua tụi tao đứng bên kia đường nhìn sang thấy có ô cửa bị long ra. Tao nghĩ ít ra tao có thể nhét nó vào bệ cửa sổ."

"Jem..."

"Bây giờ mày dính vào chuyện này, mày thể rút lui, mày phải tham gia, Priss!"

"Được rồi, được rồi, nhưng em muốn canh chừng. Jem, có ai đó..."

"Mày phải canh chừng phía sau còn Dill canh chừng phía trước ngôi nhà và đường, nếu có ai đến nó rung chuông. chưa?"

"Vậy được rồi. viết gì cho vậy?"

Dill , "Tụi tao mời hết sức lịch là thỉnh thoảng hãy ra ngoài và cho tụi mình biết làm gì trong đó.. tụi tao tụi mình làm đau và mua cho cây kem."

"Mấy người điên hết rồi, giết tụi mình!"

Dill , "Đây là ý của tao. Tao nghĩ nếu bước ra và ngồi lát với tụi mình có thể cảm thấy dễ chịu hơn."

"Sao mày biết cảm thấy dễ chịu?"

"Vậy mày cảm thấy thế nào nếu mày bị nhốt trăm năm mà chẳng có gì để ăn ngoài mèo? Tao cá là râu dài đến tận đây...."

"Giống râu ba mày hả?"

"Ba tao có râu, ông ấy..." Dill nín bặt, như thể cố nhớ lại.

"Xì, xạo," tôi . "Mày trước khi xuống xe là ba mày có râu đen..."

"Nếu đúng như vậy hồi mùa hè ba tao cạo rồi! Ờ phải, tao còn lá thư để chứng minh điều đó... ông cũng gửi cho tao hai đô nữa!"

"Tiếp .... tao chắc là ổng còn gửi cho mày bộ đồng phục cảnh sát kỵ binh nữa kìa! Và bao giờ đến, đúng ? Mày cứ kể hoài những chuyện đó, đồ con...."

Dill Harris có thể bịa những chuyện lớn lao nhất mà tôi từng nghe. Chẳng hạn như, nó lên máy bay chở thư mười bảy lần, nó đến Nova Scotia, nó thấy con voi và ông nội nó là thiếu tướng Joe Wheeler và để lại cho nó thanh gươm của ông.

"Tụi bây im hết coi," Jem . mò dưới lớp ván sàn nhà và lấy ra cây sào tre vàng. "Cái này có đủ dài để đứng vỉa hè thò vô ?"

"Bất cứ ai có đủ can đảm bước vô ngôi nhà đều cần dùng cây cần câu," tôi . "Sao đến gõ ngay cửa trước?"

"Chuyện-này-khác," Jem , "tao phải với mày câu này bao nhiêu lần?"

Dill rút miếng giấy ra khỏi túi và đưa cho Jem. Ba đứa chúng tôi thận trọng về phía ngôi nhà cổ. Dill dừng lại ngay cột đèn ở góc phía trước ngôi nhà, còn Jem với tôi dè dặt theo vỉa hè song song với hông nhà. Tôi vượt qua Jem và đứng ở nơi có thể thấy chỗ rẽ.

"Vắng tanh," tôi . " thấy ai hết."

Jem nhìn lên lề đường chỗ Dill, nó gật đầu.

Jem gắn lá thư vào đầu cần câu, thò nó ngang qua sân và đẩy về phía cửa sổ chọn. Cần câu thiếu vài phân nữa mới tới nơi, và Jem chồm tới trước hết sức mình. Tôi theo dõi làm những động tác thọc này hồi lâu, tôi bỏ vị trí đến chỗ .

" hất nó ra khỏi cần câu được," lầm bầm, "còn nếu hất ra được để nó vào đúng chỗ được. Quay ra đường , Scout."

Tôi trở lại và nhìn quanh cung đường vắng ngắt. Thỉnh thoảng tôi nhìn về phía Jem, kiên nhẫn tìm cách đặt lá thứ lên bệ cửa sổ. Nó cứ rớt xuống đất và Jem cứ lo vít nó lên, cho đến khi tôi nghĩ nếu Boo Radley nhận được cũng thể đọc lá thư đó. Tôi nhìn dọc theo đường chuông rung lên.

Hãy chấp nhận, tôi lảo đảo quay sang, nghĩ rằng mình đối mặt với Boo Radley và những chiếc răng nanh dễ sợ của ; thay vào đó tôi thấy Dill đứng trước mặt bố Atticus và lắc chuông cật lực.

Jem trông có vẻ quá khốn khổ đến độ tôi nỡ lòng với rằng tôi bảo trước rồi mà. lê bước, kéo theo chiếc cần câu dài lề đường.

Bố Atticus , "Thôi lắc cái chuông đó ."

Dill nắm lấy con lắc của chuông, trong khoảng im lặng tiếp theo, tôi ước gì nó lại lắc chuông tiếp. Bố Atticus hất mũ về phía sau và đứng chống nạnh. "Jem," ông , "tụi con làm gì vậy?"

" có gì, thưa bố."

"Bố muốn nghe câu trả lời đó nữa. bố nghe."

"Con chỉ... tụi con chỉ cố đưa thứ cho ông Radley."

"Tụi con cố đưa cho ông ta cái gì?"

"Chỉ lá thư."

"Đưa bố coi."

Jem chìa ra mẩu giấy bẩn thỉu. Bố Atticus cầm lấy và cố đọc. "Sao tụi con lại muốn ông Radley ra ngoài?"

Dill , "Tụi cháu nghĩ ông ấy thích tụi cháu.." và im bặt khi bố Atticus nhìn nó.

"Con trai," ông với Jem, "bố với con điều và chỉ lần thôi: chấm dứt ngay trò quấy rầy ông ấy. Điều đó áp dụng với cả hai đứa."

Những gì ông Radley làm là việc riêng của ông ta. Nếu ông ta muốn ra ngoài, ông ta ra. Nếu ông ta muốn ở trong nhà của ông ta ông ta có quyền ở lại trong đó để thoát khỏi chú ý của bọn trẻ tò mò, vốn đó là thuật ngữ nhàng dành cho những kẻ như chúng tôi. Chúng tôi nghĩ thế nào nếu bố Atticus xông vào mà gõ cửa, khi chúng tôi ở trong phòng mình vào ban đêm? Chúng tôi, thực tế, làm chính điều như thế với ông Radley. Điều ông Radley làm có thể có vẻ kỳ quặc với chúng tôi, nhưng nó kỳ quặc với ông ta. Hơn nữa, có phải chúng tôi chưa bao giờ có ý nghĩ rằng cung cách lịch thiệp để giao tiếp với người khác là qua cửa trước thay vì qua cửa sổ ? Cuối cùng, chúng tôi phải tránh xa ngôi nhà đó cho đến khi được mời vào, chúng tôi được chơi trò ngu ngốc nào mà ông thấy chúng tôi chơi hoặc chọc ghẹo bất cứ ai tren con phố này hoặc trong thị trấn này...

"Bọn con chọc ghẹo ông ta, bọn con cười nhạo ông ta," Jem , "bọn con chỉ...."

"Vậy đó là chuyện con làm, phải ?"

"Chọc ghẹo ông ta hả?"

"," bố Atticus , "phơi bày lịch sử đời ông ta cho cả khu phố này biết hết."

Jem có vẻ hơi sưng lên. "Con tụi con làm chuyện đó, con vậy!"

Bố Atticus cười khan. "Con vừa với bố xong," ông . "Tụi con ngưng ngay trò nhảm nhí này lại, cả ba đứa."

Jem há hốc nhìn ông.

"Con muốn trở thành luật sư, đúng ?" Miệng bố tôi mím lại cách đầy nghi ngờ, như thể ông cố giữ cho nó mím chặt.

Jem quyết định rằng có đôi co về chi tiết cũng chẳng ích gì, và im lặng. Khi bố Atticus vào trong nhà để tìm hồ sơ mà ông quên mang theo đến sở sáng nay, Jem mới nhận ra rằng bị hạ gục bằng cái mánh lới cổ xưa nhất từng được ghi nhận của giới luật sư. đứng chờ ở khoảng cách hợp lý tính từ bậc thềm, dõi theo bố Atticus rời khỏi nhà về phía thị trấn. Khi bố Atticus xa khỏi tầm nghe thấy, Jem mới gào lên sau lưng ông, "Con nghĩ muốn trở thành luật sư, nhưng bây giờ con chắc nữa rồi!"

--------------------------------

1. Trận Marne thứ nhì, hoặc trận Reims: trận đánh mang tính bước ngoặt trong Thế chiến thứ nhất, diễn ra từ thứ tháng Bảy đến tháng Tám năm 1918, trong đó Đức đại bại trước Đồng minh. Trận này cũng mở đầu loạt chiến thắng khác của Đồng minh và dẫn đến kết thúc chiến tranh.

2. Tín đồ Baptist (Tẩy lễ) sùng đạo đến mức cho rằng mọi thứ đều tội lỗi, nhất là những gì đem lại niềm vui.

3. Nguyên văn: Closed communion: giáo xứ có chủ trương chỉ làm nghi thức thánh thể (rước lễ) cho những người trong giáo xứ, chứ cho những tín hữu vãng lai.

CHƯƠNG 6
"Được," bố tôi khi Jem hỏi liệu chúng tôi có thể qua ngồi cạnh hồ cá của Rachel với Dill , vì đây là đêm cuối cùng của nó ở Maycomb. "Tạm biệt cậu ta giùm bố luôn, chúng ta gặp lại cậu ta vào mùa hè sang năm."

Chúng tôi nhảy qua bức tường thấp ngăn giữa sân của Rachel và đường lái xe của chúng tôi. Jem huýt sáo giọng chim đa đa và Dill trả lời trong bóng tối.

" ngọn gió," Jem . "Nhìn đằng kia kìa."

chỉ về hướng Đông. Mặt trăng khổng lồ nhô lên phía sau rặng câu hồ đào của Maudie. "Nó khiến trời có vẻ nóng hơn," .

"Tối nay có hình thánh giá đó hả?" Dill hỏi, nhìn lên. Nó làm điếu thuốc từ tờ báo và sợi dây.

", chỉ có chị Hằng. Đừng đốt nó, Dill, mày làm hôi rình cả góc phố này đó."

Có phụ nữ trong mặt trăng ở Maycomb. ta ngồi chải tóc trước chiếc gương trang điểm.

"Tụi tao nhớ mày đó, nhóc," tôi . "Chắc mình nên chờ xem ông Avery hả?"

Ông Avery ở thuê bên kia đường đối diện nhà bà Henry Lafayette Dubose. Ngoài việc làm thay đổi trong đĩa tiền quyên góp mỗi Chủ nhật, ông Avery còn ngồi ngoài hiên mỗi tối cho đến chín giờ và hắt hơi. tối nọ chúng tôi được ông cho hưởng đặc ân chứng kiến màn trình diễn có vẻ như là lần cuối cùng của ông, vì chúng tôi chờ xem biết bao lâu mà ông hề làm như vậy lần nữa. đêm nọ khi tôi và Jem rời hàng hiên nhà Rachel Dill ngăn tụi tôi lại, "Này, nhìn đằng kia xem." Nó chỉ sang bên kia đường. Thoạt tiên chúng tôi chẳng thấy gì ngoài giàn nho phủ hiên trước, nhưng nhìn kỹ thấy tia nước cong vòng từ đám lá, chúng tôi ước chừng nó cách mặt đất khoảng ba mét, đổ xuống và văng tung tóe trong vòng tròn vàng kệch của ngọn đèn đường. Jem ông Avery tính toán sai. Dill ông ta phải uống khoảng hơn bốn lít ngày, và cuộc thi đua kế tiếp sau đó để xác định khoảng cách tương đối và tài năng của mỗi đứa lại làm tôi cảm thấy bị ra rìa, vì tôi có khiếu trong lĩnh vực này.

Dill vươn vai, ngáp, và hết sức thản nhiên. "Tao biết chuyện gì tôi, tụi mình dạo lát ."

Tôi nghe giọng nó đáng ngờ. ai ở Maycomb này dạo khơi khơi cả. " đâu vậy, Dill?"

Dill hất đầu về hướng Nam.

Jem , "OK". Khi tôi phản đối, ngọt ngào, "Mày cần phải theo, Angel May."

"Mày phải . Nên nhớ..."

Jem phải là người nghĩ mãi tới những thất bại qua: có vẻ thông điệp duy nhất nhận được từ bố Atticus là hiểu thấu nghệ thuật kiểm tra chéo. "Scout, tụi tao tính làm gì cả, chỉ đến chỗ đèn đường rồi quay lại thôi."

Chúng tôi lặng lẽ dọc vỉa hè, lắng nghe tiếng ghế xích đu ở hàng hiên kẽo kẹt dưới sức nặng của người hàng xóm, lắng nghe tiếng thào nho của người lớn trong khu phố chúng tôi. Thỉnh thoảng chúng tôi nghe tiếng Stephanie Crawford cười lớn.

"Sao?" Dill .

"Được," Jem đáp. "Sao mày về nhà , Scout?"

Đơn giản là Dill và Jem nhìn trộm qua ô cửa sổ bị long thanh chớp để xem chúng có thể thấy Boo Radley , và nếu tôi muốn với chúng, tôi có thể về thẳng nhà và giữ im cái miệng bép xép, vậy thôi.

"Nhưng làm cái quái gì mà mấy ông đợi tối nay vậy?"

Bởi vì ai thấy chúng vào ban đêm, bởi vì bố Atticus đắm mình vào cuốn sách đến nỗi nghe thấy nước Chúa trị đến, bởi vì nếu Boo Radley có giết chúng chúng chỉ lỡ mất năm học thay vì mất kỳ nghỉ hè, và bởi vì đứng trong bóng tối dễ thấy bên trong ngôi nhà hơn giữa ban ngày, tôi hiểu ?

"Jem, làm ơn...."

"Scout, tao với mày lần cuối, im mồm hoặc cút về nhà.. tao có Chúa chứng giám là mày ngày càng giống đứa con ."

Nghe câu đó, tôi có chọn lựa nào khác ngoài việc theo họ. Chúng tôi nghĩ tốt nhất là chui dưới hàng rào dây kẽm cao ở phía sau khu đất nhà Radley, chúng tôi ít có nguy cơ bị nhìn thấy hơn. Hàng rào bao bọc mảnh vườn lớn và nhà vệ sinh bằng gỗ.

Jem kéo sợi dây hàng rào kẽm thấp nhất lên và Dill chui qua. Tôi theo sau, nâng hào rào cho Jem. Khoảng trống quá đối với Jem. "Đừng gây tiếng động," thào. "Có làm gì nữa thù đừng bước vào luống cải, chúng đánh thức được cả người chết 1."

Ghi nhớ điều đó, nên tôi có lẽ phải mất phút mới được bước. Tôi di chuyển nhanh hơn khi thấy Jem tuốt đằng trước vẫy tay ra hiệu dưới ánh trăng. Chúng tôi tới cái cổng ngăn cách khu vườn với sân sau. Jem chạm vào nó. Cánh cổng kêu ken két.

"Nhổ nước bọt vào đó," Dill thầm.

" đưa cả lũ vô chỗ bí, Jem," tôi lầm bầm. "Mình dễ gì rời khỏi chỗ này đâu."

"Suỵt, nhổ nước bọt vào đó , Scout."

Chúng tôi phun đến khô miệng, và Jem mở cổng từ từ, nhấc nó qua bên và để dựa vào hàng rào. Chúng tôi ở trong sân sau.

Phía sau nhà Radley dễ coi bằng phía trước: hàng hiên đổ nát chạy suốt chiều dài ngôi nhà; có hai cửa cái và hai cửa sổ xen kẽ với cửa cái. Thay vì có trụ lớn, chỉ có cây cột vuông chống đầu mái nhà. cái lò Franklin cũ 2 nằm ở góc hàng hiên; bên nó là tấm gương kèm giá treo mũ phản chiếu ánh trăng và sáng lên vẻ kỳ bí.

"Aaa," Jem thào, nhấc chân cao lên.

"Gì vậy?"

"Lũ gà con," thở ra.

Việc chúng tôi buộc phải né tránh những thứ thấy được từ mọi phía được khẳng định khi Dill dẫn đầu chúng tôi thào đánh vần chữ C-h-ú-a. Chúng tôi bò đến hông nhà, vòng tới ô cửa chớp bị long. Bệ cửa cao hơn Jem đến mấy tấc.

"Làm kiệu cho mày lên nghe," Jem thào với Dill. "Đợi ." Jem nắm lấy cổ tay trái của ấy và cổ tay phải của tôi, còn tôi nắm lấy cổ tay trái của tôi và cổ tay phải của Jem, chúng tôi ngồi thấp xuống và Dill ngồi lên cái kiệu của tụi tôi. Bọn tôi nâng nó lên và nó bám vào được bệ cửa sổ.

"Lẹ lên," Jem thào, "tụi tao chịu được lâu đâu."

Dill đám vai tôi và tụi tôi hạ nó xuống đất.

"Mày thấy cái gì?"

"Chẳng thấy gì. Mấy tấm màn. Dù sao cũng có ánh đè le lói đâu đó."

"Rút khỏi chỗ này ," Jem thơ ra. "Mình vòng lại ra phía sau. Suỵt." cảnh báo tôi, khi tôi định phản đối.

"Thử dòm ra cửa sổ phía sau ."

"Dill, ," tôi .

Dill dừng lại và để Jem trước. Khi Jem đặt chân lên bậc cấp cuối cùng, nó kêu cót két. Jem đứng im, rồi thử trọng lượng của từng chút . Bậc cấp im lặng, Jem bỏ hai bậc, đặt chân lên hàng hiên rồi thót cả người lên, và lảo đảo hồi lâu. lấy lại thăng bằng và quỳ xuống. bò tới cửa sổ, ngỏng đầu lên, nhìn vào.

Rồi tôi thấy cái bóng. Nó là bóng người đàn ông đội mũ. Mới đầu tôi tưởng đó là cái cây, nhưng có gió thổi, và thân cây bao giờ . Hàng hiên sau nhà ngập tràn ánh trăng, và cái bóng, cứng còng, băng qua hàng hiên tiến về phía Jem.

Dill thấy cái bóng sau tôi. Nó đưa hai tay che mặt.

Khi cái bóng lướt ngang qua Jem, Jem cũng trông thấy. vòng tay ôm đầu và đứng im.

Cái bóng dừng lại cách Jem vài tấc. Cánh tay nó từ hông giơ lên, rồi buông xuống, và đứng im. Rồi nó xoay người lại, qua chỗ Jem, dọc theo hàng hiên và biến mất bên hông nhà, trở lại như nó đến.

Jem phóng khỏi hàng hiên và chạy về phía tụi tôi. giật mở cánh cổng, lôi Dill và tôi qua, và xua chúng tôi xuống hai luống cải. Chạy được nửa đường, tôi vấp té; khi tôi vấp, tiếng gầm của khẩu súng săn ầm vang cả khu phố.

Dill và Jem kè bên tôi, Jem thở hổn hển ra hơi, "Hàng rào mé sân trường!... Lẹ lên, Scout!"

Jem kéo sợi dây kẽm lên, tôi và Dill chui qua và khi chạy được nửa đường đến chỗ cây sồi lẻ loi giữa sân trường chúng tôi mới nhận ra Jem theo chúng tôi. Bọn tôi chạy trở lại và thấy lăn lộn ở hàng rào, tuột cái quần dài ra để thoát thân. chạy tới cây sồi trong chiếc quần soóc.

An toàn sau thân cây, chúng tôi chết lặng nhưng đầu óc Jem hoạt động, "Mình phải về nhà, mọi người nhận ra mình vắng mặt."

Chúng tôi chạy băng qua sân trường, bò dưới hàng rào vào Bãi Hoẵng sau nhà chúng tôi, leo qua hàng rào sau nhà và tới được bậc tam cấp cửa sau Jem mới cho tụi tôi dừng lại nghỉ.

Khi thở được bình thường, ba chúng tôi cố ra vẻ tà tà ra sân trước. Bọn tôi nhìn ra đường và thấy nhóm người hàng xóm tụ tập ngay trước cổng nhà Radley.

"Mình tới đó ," Jem . "Họ thấy kỳ lạ nếu tụi mình xuất ."

Ông Nathan Radley đứng bên trong cổng nhà ông, tay ôm khẩu súng săn gãy. Bố Atticus đứng ngay cạnh Maudie và Stephanie Crawford. Rachel và ông Avery đứng kế bên. ai trong số họ thấy bọn tôi đến.

Chúng tôi chen vào cạnh Maudie, lúc đó nhìn quanh. "Mấy đứa ở đâu vậy, bộ nghe thấy vụ lộn xộn này hả?"

"Có chuyện gì vậy?" Jem hỏi.

"Ông Radlay bắn tên da đen trong vườn rau nhà ông."

"Ồ. Có bắn trúng ?"

""," Stephanie . "Bắn chỉ thiên. Dù sao cũng làm sợ xanh mặt. nếu ai thấy tên đen nhưng da lại trắng quanh đây, chính là người đó. ông ta có cái nòng súng khác cho tiếng động kế tiếp ông ta nghe được trong vườn rau, và lần kế ông ta nhắm cao nữa đâu, dù có là con chó, tay da đen, hay... Jem Finch!"

"Sao ?" Jem hỏi.

Bố Atticus hỏi, "Quần dài của con đâu, con trai?"

"Quần dài hả, bố?"

"Quần dài."

Vô phương cứu vãn. chỉ mặc quần soóc trước mặt Chúa và mọi người. Tôi thở dài.

"A... ông Finch?"

Trong ánh sáng chói của ngọn đèn đường, tôi có thể thấy Dill có mưu: mắt nó mở to, khuôn mặt bầu bĩnh của nó tròn hơn.

"Gì đó Dill?" Bố Atticus hỏi.

"A... cháu thắng được quần của nó," nó mơ hồ.

"Thắng được quần của nó? Cách nào"

Dill sờ gáy, rồi đưa tay ngang trán. "Tụi cháu chơi đánh phé cởi đồ đằng kia cạnh hồ cá," nó .

Jem và tôi nhõm. Những người hàng xóm có vẻ hài lòng: tất cả họ cứng đờ người lại. Nhưng đánh phé cởi đồ là gì?

Chúng tôi có cơ hội để khám phá: Rachel rú lên như cái còi báo cháy của trị trấn, "C-h-ú-a ơ-i, Dill Harris! Đánh bài ngay hồ cá của ? đánh phé cởi đồ cháu đây, ông nhóc ạ!"

Bố Atticus cứu Dill khỏi tội phân thây tức . "Khoan , Rachel," ông . "Trước đây tôi chưa từng nghe bọn trẻ chơi trò này. Cả bọn chơi bài lá hả?"

Jem bắt gọn quả bóng Dill đập qua với đôi mắt nhắm nghiền 3, ", thưa bố, chỉ bằng mấy que diêm."

Tôi phục ông mình. Những que diêm nguy hiểm, nhưng những lá bài là tai họa.

"Jem, Scout," bố Atticus , "bố muốn nghe vụ bài bạc dưới bất cứ hình thức nào nữa, nghe chưa. với Dill và lấy quần lại, Jem. Con tự giải quyết."

"Đừng lo, Dill," Jem , khi chúng tôi vỉa hè, " ấy phạt mày đâu. Bố tao thuyết phục về chuyện này. Đó là nhanh trí đó, ông tướng. Im nào... tụi bây có nghe ?"

Chúng tôi dừng lại, và nghe giọng bố Atticus, "... nghiêm trọng... tất cả chúng đều trải qua, Rachel...."

Dill nhõm, nhưng Jem với tôi . Đó là vấn đề Jem bày ra cái quần nào đó vào buổi sáng.

"Để tao đưa mày quần của tao," Dill , khi chúng tôi tới bậc thềm nhà Rachel. Jem mặc nó vừa, nhưng dù sao cũng cám ơn. Chúng tôi tạm biệt nhau, và Dill vào nhà. ràng nó nhớ ra nó đính hôn với tôi, vì vậy nó quay trở ra và hôn tôi nhanh trước mặt Jem. "Nhớ viết thư, nghe ?" Nó gào lên sau lưng chúng tôi.

Nếu cái quần của Jem có nằm an toàn người Jem, chúng tôi hẳn cũng ngủ được nhiều. Mỗi thanh đêm tôi nghe từ chiếc giường của tôi ở hiên sau nhà đều được phóng đại gấp ba lần; mỗi tiếng chân bước sỏi là Boo Radley tìm cách trả thù, mỗi người da đen ngang qua cười ầm ĩ trong đêm là Boo Radley lang thang truy tìm chúng tôi; những côn trùng đâm bổ vào cửa lưới là những ngón tay điên rồ của Boo Radley ngắt sợi kẽm thành từng mẩu; những cây xoan hiểm ác, chờn vờn, sống động. Tôi chập chờn giữa ngủ và thức cho đến khi nghe Jem lầm bầm.

"Ngủ chưa, Ba Mắt ?"

" khùng hả?"

"Suỵt. Đèn của bố Atticus tắt rồi."

Trong ánh trăng tàn tôi thấy Jem búng chân xuống đất.

"Tao lấy lại nó," .

Tôi ngồi bật dậy. " được. Em để đâu."

mặc áo vào. "Tao phải lấy nó về."

"Nếu em kêu bố Atticus dậy."

"Mày làm vậy là tao giết mày."

Tôi kéo xuống cạnh tôi giường. Tôi cố thuyết phục . "Ông Nathan tìm thấy nó sáng mai, Jem. Ông ta biết làm mất nó. Khi ông ta đưa nó cho bố Atticus tình hình khá tệ hại, nhưng chỉ vậy thôi. Thôi ngủ ."

"Tao cũng biết vậy," Jem . "Thế nên tao mới phải lấy nó về."

Tôi bắt đầu cảm thấy khó chịu. mình quay lại chỗ đó... tôi nhớ Stephannie : ông Nathan có nòng súng khác cho tiếng động kế tiếp ông ta nghe được, dù đó là con chó, tay da đen... Jem biết điều đó hơn tôi.

Tôi tuyệt vọng, "Nghe nè, nó đáng, Jem à. cú đánh đau nhưng kéo dài. bị bắn nát đầu, Jem. Làm ơn..."

thở ra cách kiên nhẫn. "Tao... nó giống như vậy nè, Scout," lầm bầm. "Từ khi tao có trí khôn tới giờ bố Atticus chưa từng đánh đòn tao. Tao muốn giữ điều đó."

Đây là ý tưởng. Có vẻ như bố Atticus dọa nạt chúng tôi mỗi ngày. "Ý muốn rằng bố Atticus chưa từng bắt quả tang bất cứ chuyện gì."

"Có lẽ thế, nhưng... tao chỉ muốn giữ nó như vậy hoài, Scout. Lẽ ra tối nay mình nên làm chuyện đó, Scout."

Đến lúc đó, tôi cho rằng tôi và Jem bắt đầu rạn nứt. Đôi khi tôi hiểu ấy, nhưng những thời kỳ hoang mang của tôi khá ngắn ngủi. Điều này quá tầm của tôi. "Làm ơn," tôi van nài, " thể nghĩ về nó chỉ trong phút sao.... mình ở đó...."

"Im mồm!"

"Nó giống chuyện bố bao giờ với nữa hoặc điều gì đó... em kêu bố dậy, Jem, em thề là em...."

Jem nắm lấy cổ áo ngủ của tôi vặn chặt. "Vậy em với ..." Tôi nghẹt thở.

" mày được . Mày chỉ làm ồn."

toi công. Tôi mở chốt cửa sau và giữ nó trong khi bò xuống các bậc thềm. Lúc đó hẳn hai giờ. Trăng sắp lặn và những hàng rào mắt cáo mờ dần. Chiếc áo sơ mi trắng của Jem nhấp nhô giống như con ma nhảy trốn buổi sáng đến. cơn gió thổi qua làm lạnh mồ hôi chảy hai bên mặt tôi.

ngõ sau, qua bãi Hoẵng, băng qua sân trường và vòng tới hàng rào, tôi nghĩ vậy... ít ra đó là lộ trình nhắm theo. Đường đó mất nhiều giờ hơn, vì vậy chưa đến lúc phải lo. Tôi chờ cho đến lúc phải lo và chờ nghe tiếng súng của ông Radley. Rồi tôi nghĩ mình nghe hàng rào sau kêu cót két. Đó chỉ là mơ tưởng.

Rồi tôi nghe bố Atticus ho. Tôi nín thở. Đôi khi nửa đêm đến phòng tắm chúng tôi thường thấy ông đọc sách. Bố ông thường thức giấc lúc nửa đêm, kiểm tra tụi tôi, rồi đọc sách lại để ngủ. Tôi chờ đèn của bố bật lên, căng mắt nhìn ánh sáng tràn ngập căn phòng. Đèn vẫn tắt, và tôi thở phào.

Những con giun về nghỉ, nhưng những quả xoan chín vẫn gõ mái nhà khi gió thoảng qua, và bóng tối thảm não với tiếng chó sủa xa xa.

ấy kia rồi, trở lại với tôi. Tấm áo trắng của thấp thoáng bên hàng rào sau nhà và dần hơn. bước lên những thềm sau nhà, đóng chốt cửa sau lưng lại và ngồi xuống giường của mình. lời nào, giơ cái quần lên. nằm xuống, và trong lát tôi nghe giường rung lên. Rồi nằm im, tôi nghe ngọ nguậy nữa.

--------------------------------

1. Đây là loại cải bẹ xanh (collard), lá rộng và dài mọc lòa xòa ra hai bên, nên rất khó giữa hai liếp cải mà gây loạt xoạt.

2. Lò sưởi bằng sắt do Benjamin Franklin sáng chế.

3. Ý hai đứa tung hứng rất khớp.

CHƯƠNG 7
Jem ủ rũ và im lặng suốt tuần. Như bố Atticus có lần khuyên tôi làm, tôi thử đặt mình vào vị trí Jem và ứng xử như ấy xem sao: nếu tôi mình đến nhà Radley lúc hai giờ sáng, đám tang của tôi hẳn được tổ chức vào chiều hôm sau. Vì vậy tôi để Jem mình và cố quấy rầy .

Năm học bắt đầu. Lớp hai cũng tồi tệ như lớp , thậm chí tệ hơn-họ vẫn chìa tấm thẻ vào mặt bạn và cho bạn đọc hay viết. tiến bộ của Caroline ở lớp kế bên có thể được ước tính bằng tần số tiếng cười; tuy nhiên, cái nhóm như thường lệ qua được lớp vẫn ở nguyên đó, và chúng có công lớn trong việc giữ trật tự. Điều lý thú duy nhất của lớp hai là năm nay tôi phải ở lại muộn bằng Jem, và em tôi thường cùng về nhà lúc ba giờ.

buổi chiều khi chúng tôi băng qua sân trường về phía nhà, bất ngờ Jem , "Có điều tao chưa với mày."

Vì đây là câu chuyện trọn vẹn đầu tiên của sau nhiều ngày, nên tôi khuyến khích , "Về chuyện gì?"

"Về đêm đó."

" hề với em bất cứ chuyện gì về đêm đó," tôi .

Jem xua những lời của tôi như quạt mấy con ruồi nhuế. im lặng lát, rồi , "Khi trở lại để lấy cái quần... nó rối nùi từ khi tao tuột nó ra, tao gỡ nó ra được. Khi tao quay lại..." Jem hít hơi sâu. "Khi tao quay lại, nó được xếp vắt ngang qua hàng rào.... giống như nó chờ tao vậy."

"Ngang..."

"Và còn chuyện nữa...." Giọng Jem chùng xuống. "Về nhà tao cho mày xem. Nó được khâu lại. giống phụ nữ khâu, mà giống kiểu tao ráng làm. Nhăn nhúm hết trơn. Hầu như giống...."

"... ai đó biết quay lại kiếm nó."

Jem rùng mình. "Giống như ai đó đọc được ý nghĩ của tao... giống như ai đó có thể biết tao sắp làm gì. ai có thể biết tao sắp làm gì trừ khi họ biết tao, đúng , Scout?"

Câu hỏi của Jem là lời khẩn cầu, tôi trấn an , " ai có thể biết sắp làm gì trừ khi họ sống trong nhà này với , còn em thậm chí còn biết nữa kia."

Chúng tôi ngang cái cây của mình. Trong lỗ hốc của nó có cuộn dây xám.

"Đừng lấy nó, Jem," tôi . "Đây là chỗ giấu của ai đó."

"Tao nghĩ thế, Scout."

"Phải mà. Ai đó như Walter Cunningham đến đây vào mỗi giờ nghỉ và giấu các thứ của nó... và tụi mình ngang rồi lấy của nó. Nghe nè, cứ để nó ở đó vài ngày. Nếu nó còn đó, mình lấy, đồng ý ?"

"Đồng ý, có thể mày đúng," Jem . "Chắc nó là chỗ của thằng nhóc nào đó.... giấu những thứ của nó khỏi bọn lớn hơn. Mày biết là chỉ khi học mình mới thấy mấy thứ đó."

"Phải," tôi , "nhưng tụi mình đâu có ngang đây trong lúc nghỉ hè."

Chúng tôi về nhà. Sáng hôm sau cuộn dây vẫn còn ở nơi chúng tôi để nó lại. Khi nó vẫn ở đó vào ngày thứ ba, Jem bèn bỏ nó vào túi. Từ đó trở chúng tôi xem mọi thứ tìm thấy trong lỗ hốc đó là tài sản của chúng tôi.

Lớp hai chán, nhưng Jem cam đoan rằng tôi càng lớn trường học càng tốt hơn, rằng mới đầu cũng vậy, và mãi đến lớp sáu người ta mới học được điều đáng giá. Lớp sáu có vẻ khiến vui từ đầu: học qua Thời kỳ Ai Cập mà tôi thấy khó hiểu.... cố thẳng đơ người, giơ tay tới trước và tay ra sau, để bàn chân này sau bàn chân kia. tuyên bố người Ai Cập theo kiểu đó; tôi nếu họ như vậy, tôi biết làm thế nào họ hoàn thành công việc được, nhưng Jem họ đạt thành quả hơn người Mỹ nhiều, họ chế ra giấy vệ sinh và thuật ướp xác vĩnh viễn, và hỏi ngày nay chúng ta ở đâu nếu họ nghĩ ra những thứ ấy? Bố Atticus bảo tôi bỏ bớt những tính từ và tôi có các kiện 1.

Ở Nam Alabama các mùa được xác định ràng; mùa hè lan sang mùa thu, và mùa thu đôi khi có mùa đông nối theo sau, mà chuyển sang mùa xuân ngắn ngủi rồi tan lại vào mùa hè. Mùa thu năm đó là mùa thu dài, hầu như lạnh đến mức cần tới chiếc áo khoác mỏng. Jem và tôi theo quỹ đạo của chúng tôi vào chiều tháng Mười dịu mát cái hốc cây khiến chúng tôi dừng lại. Lần này có cái gì trăng trắng trong đó.

Jem dành cho tôi đặc ân: tôi lôi ra hai hình nhân được tạc bằng miếng xà bông. cái tạc hình đứa con trai, hình kia mặc chiếc đầm thô.

Trước khi tôi nhớ ra rằng có thứ bùa ếm nào như vậy, tôi hét lên và ném chúng xuống.

Jem lượm chúng lên. "Có chuyện gì với mày vậy?" gào lên. chùi sạch bụi đỏ bám chúng. "Mấy cái này hên lắm," . "Tao chưa từng thấy thứ đẹp như vậy."

thả chúng xuống tay tôi. Chúng gần như là hình ảnh thu hoàn hảo về hai đứa trẻ. Đứa con trai mặc quần soóc, và lọn tóc bù xù xõa xuống chân mày nó. Tôi nhìn lên Jem. lọn tóc nâu thẳng rũ xuống từ đường ngôi. Trước đây tôi chưa từng nhận ra điểm này.

Jem nhìn từ búp bê sang tôi. Búp bê có tóc che kín nửa trán. Tôi cũng vậy.

"Nhưng hình này là tụi mình," .

"Theo ai làm chúng?"

"Ai ở quanh đây biết đẽo gọt mà tụi mình biết?" ấy hỏi.

"Ông Avery."

"Ông Avery chỉ làm giống vậy. Ý tao chạm khắc."

Ông Avery làm trung bình thanh củi tuần; ông gọt đến lúc nó lại còn bằng cây tăm rồi nhai nó.

"Đó là người của Stephanie Crawford," tôi .

"Ông ta khắc được, nhưng ông sống ở vùng nông thôn. Ông ta chú ý đến tụi mình hồi nào vậy?"

"Có lẽ ông ngồi ở hàng hiên và nhìn tụi mình thay vì Stephanie. Nếu em là ông ta, em làm vậy."

Jem nhìn tôi rất lâu đến độ tôi hỏi có chuyện gì vậy, nhưng chỉ nhận được câu trả lời Có Gì, Scout à. Khi về tới nhà, Jem cất hai con búp bê vào rương của .

Chưa đầy hai tuần sau, chúng tôi nhận được nguyên gói kẹo cao su, mà chúng tôi cứ thế tận hưởng, lời đồn rằng mọi thứ ở khu nhà Radley đều là thuốc độc trôi khỏi ký ức của Jem.

Tuần kế tiếp lỗ bọng đó chứa huy chương xỉn màu. Jem đưa nó cho bố Atticus xem, ông đó là huy chương đánh vần, rằng trước khi tụi tôi ra đời các trường ở hạt Maycomb có những cuộc thi đánh vần và thưởng huy chương cho người thắng cuộc. Bố Atticus chắc có ai làm mất nó, và hỏi tụi tôi hỏi lòng vòng xung quanh chưa? Jem đá chân tôi khi tôi định khai ra nơi chúng tôi nhặt được nó. Jem hỏi liệu bố Atticus có nhớ ai nhận được cái , bố Atticus .

Món quà lớn nhất của chúng tôi xuất bốn ngày sau đó. Nó là chiếc đồng hồ bỏ túi còn chạy nữa, gắn vào sợi dây chuyền có con dao nhôm.

" có nghĩ đó là vàng trắng , Jem?"

" biết. Để tao đưa cho bố xem."

Bố Atticus chắc nó đáng giá mười đô, gồm con dao, dây chuyền các thứ, nếu nó còn mới. "Con có đổi chác với ai trong trường ?" Ông hỏi.

"Ồ, , thưa bố!" Jem lôi ra cái đồng hồ của ông nội mà bố Atticus cho ấy đeo mỗi tuần lần nếu giữ nó cẩn thận. Vào những ngày đeo đồng hồ đó, Jem đứng rất cẩn thận. "Bố, nếu bố đồng ý, con giữ được cái này xài thay cái kia. chừng con sửa nó được."

Khi cái mới thay thế dần cái đồng hồ của ông nội, và việc đeo nó trở thành nhiệm vụ phiền toái trong ngày, Jem còn cảm thấy cần thiết của việc xác minh giờ giấc năm phút lần nữa.

làm việc sửa chữa ngon lành, chỉ có lò xo và hai mẩu xíu được bỏ ra, nhưng đồng hồ vẫn chạy. "Ô-h," thở dài, "nó bao giờ chạy, Scout.....?"

"Hả?"

"Mày có cho là mình nên viết lá thư cho người để lại những thứ này cho mình ?"

"Đúng vậy, Jem, mình cám ơn họ.... có gì sai đâu?"

Jem nắm hai lỗ tai, lắc đầu qua lại. "Tao hiểu, tao vẫn hiểu được..... tao biết tại sao, Scout...." nhìn về phía phòng khách. "Tao nghĩ tốt hơn là với bố Atticus..... , tao cho là ."

"Em với bố dùm ."

", đừng làm vậy, Scout. Scout nè?"

"Gì?"

Suốt buổi tối định với tôi điều gì đó; khuôn mặt sáng bừng và chồm tới bên tôi, rồi đổi ý. Giờ lại đổi ý nữa. "Ô, có gì."

"Nè, mình viết thư ." Tôi chìa tờ giấy và cây bút chì vào ngay mũi .

"Được rồi. Kính thưa ông....."

"Sao biết đó là đàn ông? Em cá đó là Maudie.... em tin chắc điều đó từ lâu."

"Á...à, Maudie đâu có nhai kẹo cao su..."Jem cười toe. "Mày biết đó, nhiều khi có thể chuyện khá . Có lần tao mời thanh kẹo cao su , cám ơn, rằng.... kẹo cao su dính vào vòm miệng làm chuyện được," Jem cách thận trọng. "Điều đó bộ hay sao?"

"Phải,có khi ấy có thể những điều hay ho. Nhưng dù sao cũng có đồng hồ đeo tay với sợi dây chuyền."

"Thưa ngài," Jem . "Chúng tôi trân trọng cái..... , chúng tôi trân trọng mọi thứ mà ngài đặt vào cây cho chúng tôi. Kính thư, Jeremy Atticus Finch."

"Ông ta đâu biết là ai nếu ký tên như vậy?"

Jem tẩy tên và viết, "Jem Finch". Tôi ký tên, "Jean Louise Finch (Scout)," bên dưới. Jem để lá thư vào bì thư.

Sáng hôm sau đường đến trường chạy trước tôi và dừng lại chỗ cái cây. Jem quay mặt về phía tôi khi nhìn lên, và tôi thấy trở nên trắng bệch.

"Scout!"

Tôi chạy tới chỗ .

Có ai đó trám lỗ bọc đó bằng xi măng.

"Đừng khóc, Scout, lúc này... đừng khóc lúc này, mày lo rằng..." thầm với tôi suốt đường đến trường.

Khi chúng tôi về nhà ăn trưa Jem nuốt vội nuốt vàng, chạy ra hàng hiên và đứng ở bậc thềm. Tôi theo . "Chưa có ai ngang đó," .

Ngày hôm sau Jem lặp lại việc trông chừng của và được đền bù.

"Ô, chào ông Nathan," .

"Chào buổi sáng Jem, Scout," ông Nathan khi ngang qua.

"Ông Radley," Jem .

Ông Radley quay sang.

"Ông Radlay, ờ..... ông trét xi măng vào cái lỗ ở cây đằng kia kìa ạ?"

"Phải," ông đáp. "Ta trét nó đó."

"Sao ông làm vậy?"

"Cây sắp chết. Cháu dùng xi măng trét vào khi chúng bệnh. Cháu phải biết điều đó, Jem."

Jem gì về chuyện đó cho đến chiều tối. Khi chúng tôi ngang cái cây của chúng tôi vỗ cách trầm tư vào lớp xi măng của nó, và vẫn chìm sâu trong suy nghĩ. Có vẻ như buồn phiền vì vậy tôi giữ khoảng cách.

Như thường lệ, chúng tôi đón bố Atticus làm về tối đó. Khi tới bậc thềm, Jem . "Bố Atticus, làm ơn nhìn ra đằng kia chỗ cái cây đó."

"Cây nào, con trai?"

"Cái cây ngay góc khu đất nhà Radley đường tới trường đó."

"Sao?"

"Cây đó sắp chết hả?"

"Ồ, , con trai, bố nghĩ thế. Nhin lá nó kìa, chúng sum suê và xanh um, đâu có chỗ nào úa đâu....."

"Thậm chí nó bệnh nữa hả bố?"

"Cái cây đó khỏe mạnh như con vậy, Jem. Có chuyện gì?"

"Ông Nathan cây đó sắp chết."

"Cũng có thể. Bố chắc ông biết nhiều về cây của ông hơn chúng ta."

Bố Atticus để chúng tôi ở lại hàng hiên. Jem tựa vào cây cột, cọ vai vào đó.

" ngứa hả, Jem?" Tôi hỏi cách hết sức lịch . trả lời. "Vào nhà Jem." tôi .

"Lát nữa ."

đứng đó cho đến khi đêm xuống, và tôi chờ . Khi chúng tôi vào nhà, tôi thấy nãy giờ khóc, mặt bẩn ở những chỗ có thể có nước mắt, nhưng tôi nghĩ kỳ lạ là tôi hề nghe tiếng khóc.

--------------------------------

1. Jem bắt chước dáng điệu của người Ai Cập qua tranh vẽ của họ ( tường, đồ gốm...) còn Atticus bảo Scoutt bỏ tính từ trong câu của Jem nghĩa là: người Ai Cập chế ra giấy (chứ phải giấy vệ sinh) và thuật ướp xác (đương nhiên là vĩnh viễn).