Chương 15 Tội chứng Có người , chúng ta trần trụi đến với thế giới này, tất cả những gì có được đều là do ông trời ban tặng. Con người phải có lòng cảm ơn, thêm chút thỏa mãn, bớt chút trách móc, có lẽ vui vẻ hơn nhiều. Có người , chúng ta trần trụi đến với thế giới này, tất cả những gì có được đều là do ông trời ban tặng. Con người phải có lòng cảm ơn, thêm chút thỏa mãn, bớt chút trách móc, có lẽ vui vẻ hơn nhiều. ngày kia chúng ta đều ra , khi ra vẫn phải trả lại mọi thứ có được, bất kể bạn xiết bao lưu luyến thế gian này cũng chẳng ích gì. Biết như thế, vì sao mọi người thể sống bình an vô , vì sao luôn có người khơi dậy sóng gió mặt nước êm đềm? biết phải tu luyện bao nhiêu năm mới có lần chuyển thế tôn quý là thế, vì sao cơ duyên này vừa khéo cho Ngài? Biển biếc phải ngàn năm mới có thể biến thành nương dâu, vì sao lại cứ để Ngài gặp được? Tsangyang Gyatso hưởng thụ mật ngọt và hạnh phúc tình đem đến cho Ngài, nhưng mỗi khi Ngài về đến cung Potala, trước lễ bái của chúng sinh, lại khó tránh khỏi buồn bã như đánh mất thứ gì. Quan hệ qua lại ấy có thể lâu dài sao? biết ngày nào, cánh cửa ngách thông đến thành Lhasa kia bị người phát giác, thậm chí con chó vàng trung thành kia cũng già chết vào đêm tuyết nào đó. Hoặc là người đẹp Qonggyai Dawa Dolma lỡ hẹn vào đêm trăng mờ gió lộng. Đời người biến ảo vô thường, Ngài thể tính trước, dù cao quý như Phật, cũng thể tự làm chủ vận mệnh của mình, thể thỏa mãn tâm nguyện nhoi của mình. Nếu cùng người dấu, Chung sống đến bạc đầu, Giống như từ đáy biển, Vớt được hạt minh châu. Có lúc, Tsangyang Gyatso cảm thấy mình chính là chiếc lá gốc cây của Dawa Dolma, vốn định sẵn nương tựa vào nhau, thương nhau, nhưng cuối cùng vẫn phải chấp nhận biệt ly tan tác. Các thanh niên đến với quán rượu phố Barkhor, chỉ muốn có đêm vui hết mình, chưa từng nghĩ đến trời đất lâu dài. Chỉ có Tsangyang Gyatso là khác với họ, Ngài trải qua đau khổ thất tình, khi Ngài gặp được người đẹp Qonggyai, những mong trọn đời bên nhau, vĩnh viễn thương. Nhưng vô số lần Ngài hỏi bản thân, Tsangyang Gyatso, ngươi có nổi sao? Ngươi có thể cho nàng vĩnh viễn sao? Lúc hoang mang, Tsangyang Gyatso bắt đầu có đôi chút mâu thuẫn, Ngài biết mình lòng trao ra, có đổi lại thêm lần ruồng bỏ hay ? Dù Ngài có đủ nhiều tuổi xuân để có thể lưu luyến quên về đường phố của thành Lhasa, nhưng Ngài phải là những thanh niên bình thường nơi đầu phố kia, có thể đến tùy ý bị gò bó. Nếu có ngày, người đời phát giác chàng Dangsang Wangpo phóng khoáng phong lưu kia chính là Tsangyang Gyatso Phật sống của cung Potala, Ngài đón nhận phán xét và chỉ trích thế nào? Ngài xem cách nhìn của người đời đều là vô nghĩa. Điều Ngài lo sợ là ý trung nhân rời xa, vì Ngài biết đời này rốt cuộc còn có bao nhiêu lòng. Tốt nhất gặp gỡ, Đỡ thần hồn đảo điên. quen thân cũng tốt, Tránh vương vấn buồn phiền. Làn da nàng mềm mịn, Gợi ôm ấp triền miên. Chẳng lẽ tình giả dối, Lừa tiền kẻ thiếu niên. biết người đẹp Qonggyai Dawa Dolma đọc được câu thơ tình lang Dangsang Wangpo viết, trong lòng nảy sinh bi thương thế nào. người con nguyện ý dốc hết tất cả vì chàng trai mình , đổi lại nghi ngờ và hiểu lầm của chàng, sau khi nàng biết, vẫn chung thủy dâng hiến hay sao? Nhưng nàng chẳng bao giờ biết, vì nàng chìm đắm trong hạnh phúc, quên hết tất cả. Tsangyang Gyatso mỗi đêm đều đến đúng hẹn, mang cho ý trung nhân quà tặng và châu báu tinh xảo, Ngài sủng ái nàng tựa như châu báu tay. Khi nàng dịu dàng tựa vào lòng Ngài, Tsangyang Gyatso cười nhạo tất cả nghi kỵ của mình là kẻ khờ tự chuốc lấy phiền não. được ngày nào hay ngày đó, vị Phật sống trẻ tuổi Tsangyang Gyatso nghĩ vậy. Dù có ngày rời xa, Ngài cũng có thể thứ lỗi cho nàng, rốt cuộc từng có dâng hiến, chẳng ai có thể áp đặt bất cứ gánh nặng nào cho ai. Dù lời thề ước còn chưa nguội lạnh, sân khấu đèn đuốc vẫn sắp tàn, vở kịch vẫn phải đến hồi kết thúc. Tsangyang Gyatso lo xuể nhiều như thế, Ngài chỉ muốn sở hữu tại. Sức nặng của người đẹp Qonggyai trong lòng Ngài, vượt xa địa vị của Phật sống, cao hơn đỉnh vàng lấp lánh của cung Potala, cao hơn tất cả trời mây đời. Từng , bí mật giữ kín đến đâu cũng có ngày bị vạch trần. Khi bí mật còn là bí mật nữa, có gì lo lắng? Có gì lấp liếm? biết bắt đầu từ khi nào, mọi người trong thành Lhasa sôi nổi bàn tán, chàng lãng tử phong lưu Dangsang Wangpo đêm đêm lưu luyến nơi quán rượu phố Barkhor chính là vị Phật sống trẻ tuổi trong cung Potala. Tin tức kinh người ấy vốn tưởng rằng dấy lên sóng to gió lớn, nhưng người trong thành vẫn sống bình chân như vại. Họ chỉ xem chuyện này là đề tài chuyện phiếm lúc trà dư tửu hậu, có người coi như việc ấy có , có người mỉm cười cho qua. Còn những người trả tuổi chìm đắm ở quán rượu ban đên kia hoàn toàn để tâm những chuyện này. Họ tụ tập chỗ uống rượu ca hát, xưa nay hỏi thân phận đối phương, vì đây là đám người nhiệt tình hối, cần chịu trách nhiệm vì bất cứ hành vi phóng túng nào. Dangsang Wangpo vẫn là người nổi bật trong đám người này, họ cùng nhau vui thả cửa, sảng khoái uống cạn hết thảy phiền não đời. Chẳng ai quan tâm ngày mai ra sao, quan tâm bên mình có giấu vị Phật sống hay . Khi say túy lúy, Tsangyang Gyatso kiêng kỵ những lời đồn đại của phố chợ, thậm chí còn dùng giọng điệu khiêu khích ngạo nghễ ca rằng: Lời người ta đàm tiếu, Tự nhận chẳng sai. Thiếu niên chân bước, Vào quán rượu tìm ai. Tsangyang Gyatso lúc này sớm còn là thiếu niên nhu nhược, trải qua tu hành năm năm, hơn nữa quảng thời gian này được phàm trần rèn luyện, Ngài bắt đầu trở nên dũng cảm. Ngài cam tâm làm con chim trong lồng nữa, Ngài phải đủ lông đủ cánh, tìm kiếm con đường sống sáng sủa cho bản thân. Biết bao việc đời, trải qua cũng ung dung, khi bạn cho rằng trời long đất lở, phát sinh, cũng chẳng qua là nhàng như chuồn chuồn điểm nước. Nhưng có lúc, bạn vẫn phải trả cái giá thể biết trước vì số sai lầm. Tsangyang Gyatso chìm đắm trong thế giới hoan lạc, ý thức được những điều này, Ngài giận dỗi cho rằng, cho dù bị phát làm gì được ta. Có lẽ lời và hành động khác thường gần đây của Tsangyang Gyatso khiến Đệ Ba Sangye Gyatso sinh nghi, có lẽ những lời đồn đại kia đường phố Lhasa lọt vào tai y, có lẽ y cũng có thời trẻ tuổi, cũng từng thương lòng, cũng có lẽ y cứ giữ mãi quyền trượng, trong lòng hổ thẹn áy náy đối với đứa trẻ này. Tóm lại, Sangye Gyatso xưa nay vốn nghiêm khắc, lại giả vờ hay biết, cũng truy hỏi đối với hành vi của Tsangyang Gyatso. Ngày nào y cũng mệt nhoài với chính , chẳng còn bụng dạ nào chỉ trích hành tung kỳ lạ vào ban đêm của Tsangyang Gyatso. Y biết rằng, việc bỏ mặc của y có thể gây nên hậu quả thể sửa chữa; lòng từ bi của y, có lẽ trở thành tàn nhẫn. Đây là sai lầm đẹp đẽ, nhưng Tsangyang Gyatso biết là sai lầm mà vẫn để mình mắc phải. dung túng của Sangye Gyatso, khiến Tsangyang Gyatso càng chẳng chút kiêng dè, họ suy lòng khắc biết chẳng cần ra, cho rằng làm đến chút sơ hở có thể che giấu tất cả. Thế nhưng người bờ sông rồi có lúc bị nước sông tạt ướt vạt áo. Cũng giống như Tsangyang Gyatso, mỗi ngày về con đường núi giữa điện Phật và thế tục, làm sao có thể muôn lần sơ suất lần. Mỗi người sinh ra đều được sắp xếp sẵn mệnh số, khi bạn có quá nhiều, ông trời dùng phương thức khác đoạt vài thứ nào đó. Cũng như Tsangyang Gyatso, thời gian mấy tháng sống hết mình tiêu hao, khiến hạnh phúc còn lại của Ngài chẳng nhiều nhặn gì. Ngài lòng muốn níu giữ tình duyên, rốt cuộc vẫn là ngắn ngủi, tựa như cơn gió mát, dịu dàng mơn man mặt, lại chẳng thể nào nắm bắt được. Đều biết giấc mộng rất đẹp,nhưng sau khi tỉnh mộng, bạn phải dốc túi trả lại những thứ có được, cho đến khi cháy túi. Đó là đêm đông đẹp đẽ, hoa tuyết nhàng mặc sức vờn bay, quán rượu phố Barkhor dường như càng náo nhiệt hơn ngày thường. Họ quây quần bên lò hâm rượu, ngắm tuyết bay lả tả, hưởng thụ cảnh đẹp ông trời ban tặng cho nhân gian. Ngày hôm đó người đến cung Potala cầu nguyện ra về từ sớm, Tsangyang Gyatso cũng đến quán rượu sớm hơn thường ngày. người có hồn thơ chắc chắn tuyết, đêm đó Tsangyang Gyatso uống rất nhiều rượu, Ngài phải uống say mới thôi. Sau khi uống say, Tsangyang Gyatso cùng người đẹp Qonggyai Dawa Dolma quấn quýt mãi rời, Ngài hoàn toàn phát giác ra thần vận mệnh sắp trừng phạt thói phóng túng của Ngài. Hoan tình của đêm đó là cuối cùng, mà hoa tuyết là quà tặng đẹp nhất cao xanh ban cho họ. Khi duyên đến bạn chẳng ngăn cản nổi, khi duyên bạn cũng thể níu kéo. Duyên phận đối với mỗi người đều công bằng, dù bạn là Phật chí cao, hay là lãng tử lưu lạc đầu đường xó chợ, đều xem như nhau. việc bại lộ bắt nguồn từ trận tuyết lớn trắng xóa đẹp đẽ này. màu trắng tinh tì vết, lại đem đến cho Tsangyang Gyatso tai nạn thể tránh khỏi. Sáng sớm của đêm đông, Tsangyang Gyatso rời khỏi chăn êm nệm ấm, lưu luyến nỡ từ biệt người tình. Tuyết đọng dày cộp che lấp con đường lên núi, thấy trời sắp sáng hẳn, sư sãi trong cung Potala dậy sớm mở cửa quét tuyết, Tsangyang Gyatso đành vội vã gấp. Thế nhưng Ngài sơ ý, đất tuyết lưu lại hai hàng dấu chân sâu hoắm, đầu dẫn đến điện Phật trang nghiêm, đầu dẫn đến cõi trần xô bồ. Đây là chứng cứ phạm tội, là chứng cứ thể chối cãi. Tuyết trắng bán đứng Ngài, tiết lộ thói đa tình của Ngài. Sư sãi dậy sớm mở cửa tu viện, hai hàng dấu chân tuyết chứng thực lãng tử Dangsang Wangpo đường phố Lhasa chính là vị Phật sống Tsangyang Gyatso trong cung Potala. Vị Phật sống chí tôn giữ thanh quy, lưu luyến tình phàm trần, điều này có nghĩa Ngài đón nhận trừng phạt ra sao?
Chương 16 Sai lầm Con người có lúc bằng ngọn cỏ gốc cây, cỏ cây suốt đời cảm ơn ánh nắng và mưa móc cho nó năm tháng ấm nhuần, còn con người khi mất mát, hoàn toàn quên hết vị ngọt ngào và hạnh phúc của hoa đẹp trăng tròn. người trong mơ, luôn mơ thấy mất đồ, đó là vì y lo sợ mất mát. Chúng ta mỗi ngày đều đánh mất, đều bỏ lỡ, đánh mất thời gian như nước chảy róc rách, bỏ lỡ những tao ngộ đẹp đẽ trong tuổi xuân biêng biếc. Đối với nhiều người, cuộc sống của họ là chuỗi dài oán trách những thứ có được quá ít, những thứ mất lại quá nhiều, vui vẻ quá ít, bi thương quá nhiều. Con người có lúc bằng ngọn cỏ gốc cây, cỏ cây suốt đời cảm ơn ánh nắng và mưa móc cho nó năm tháng ấm nhuần, còn con người khi mất mát, hoàn toàn quên hết vị ngọt ngào và hạnh phúc của hoa đẹp trăng tròn. Lần này, Tsangyang Gyatso đánh mất. Ngài luôn lo lắng bí mật sớm muộn có ngày bị người phát , bèn dùng thân phận giả giả che đậy hành tung của mình. Nhưng việc càng lo sợ càng dễ xảy ra. Ngài tin tưởng hoa tuyết óng ánh, những hạt tuyết tràn trề thanh khiết ấy rơi vào câu thơ của Ngài, đồng thời cũng phản bội Ngài. Ngài cuối cùng hối hận, từng lập lời thề, bởi vì , có thể lưu đày đến chân trời, thê lương suốt quãng đời còn lại. Ngồi ngay ngắn trong điện lớn trang nghiêm, đối diện với vẻ hiền từ của Phật, Ngài áp sát trán nền gạch điện thờ, phải cầu xin Phật tha thứ, chỉ muốn với Phật, Ngài là vô ý. Vô ý bội bạc, vô ý phụ lòng, vốn dự định suốt đời là Phật, trong cung điện to đẹp đàng hoàng, đối diện dòng người hành hương vô tận, giảng kinh thuyết pháp cho họ, vô tư cống hiến vì họ. Tiếc rằng tình khó kìm chế, thắng cảnh diệu kỳ khôn tả này chẳng bằng lúm đồng tiền của Qonggyai. Điều Ngài cần là cùng ý trung nhân sống ở nơi thế ngoại đào nguyên[1]nho , bình yên với đồng ruộng vườn rau tự cấp tự túc. có phồn hoa nhốn nháo của thành thị, chỉ có đất lề quê thói chất phác, sống những ngày tháng cần quan tâm thế giới bên ngoài thay đổi thế nào. [1] Thế ngoại đào nguyên: Đào Tiềm đời Tấn trong “Ký Suối Hoa Đào” miêu tả miền đất cách tuyệt với đời, chịu tai họa chiến tranh, yên vui đẹp đẽ. Người sau mượn đó để chỉ miền đất chịu ảnh hưởng của bên ngoài hoặc thế giới đẹp đẽ trong ảo tưởng. Ngày bí mật bị vạch trần, vị Phật sống trẻ tuổi Tsangyang Gyatso còn bình tĩnh hơn trước, dù con đường tình cảm đến tận cùng hay , ít nhất Ngài vẫn sở hữu tại. Ngài đọc kinh văn, viết tình ca dưới ánh đèn chập chờn. Nếu có ngày Ngài chẳng còn gì cả, những bài tình ca này giống như gió từ cung điện cao ngất bay ra, vượt qua núi tuyết hoang nguyên, lan tỏa đến mỗi ngóc ngách của Thanh Tạng. Dù là giữa chợ đông, trong quán rượu, trong lều vải, những người đa tình cao nguyên đều truyền xướng nó ngừng. Vì có tình , mới có từ bi và khoan dung. Mỗi đóa hoa sen đều cần tình cảm vun tưới; mỗi ngọn đèn dầu thơm đều cần ấm áp thắp sáng; mỗi con người đều cần bồ đề độ hóa. Đêm hôm đó, Tsangyang Gyatso nghe thấy tiếng ca của mình được đống lửa thắp sáng, hương thơm của dầu bơ lan tràn giữa bầu trời trong suốt. Những chiếc chuyển kinh luân kia cứ thế ngày đêm xoay vòng biết mệt mỏi, chúng vốn có ý tốt, dẫn dắt nhiều người chìm đắm trong cõi trần rời xa rối ren. Tsangyang Gyatso thích nơi này, nếu cuộc sống có thể bị trói buộc, nếu ngày tháng có thể pha trộn gia vị tình , Ngài cam nguyện suốt đời bầu bạn với Đức Phật, cống hiến tất cả tư tưởng. Thế nhưng đời người có biết bao điều như ý, việc Ngài phải đối diện rốt cuộc cũng là lựa chọn. Nếu chọn mai lạnh cao ngạo, nghĩa là có duyên với hoa sen mát lành. Nếu chọn tuyết trắng dương xuân, nghĩa là mất rừng phong thu muộn. Cho rằng chẳng qua là cố chấp với tình của người trẻ tuổi, nhất thời mê man tâm tính, chỉ cần từ đó giữ nghiêm thanh quy, Ngài vẫn là Đạt Lai Lạt Ma tôn quý vô song của cung Potala. Tsangyang Gyatso biết thói buông thả và đa tình của mình trở thành cái cớ hoàn mỹ mà Lha-bzang Khan dùng để đánh dẹp Sangye Gyatso. phản bội của Ngài đối với Phật tổ trở thành lưỡi dao sắc bén để đối phó Ngài trong tay Lha-bzang Khan. Nếu Ngài chỉ là người dân bình thường, dù phạm phải tội lớn tày trời, cũng chẳng qua là lấy mạng đền mạng thôi. Nhưng Ngài phải, Ngài là thủ lĩnh chính giáo Tây Tạng, liên quan muôn ngàn chúng sinh. sinh diệt, đều là chuyện xưa mây khói. Lha-bzang Khan dâng thư cho vua Khang Hy ở xa tận thành Bắc Kinh, chỉ ra việc xấu Ngài vi phạm thanh quy, lừa dối chúng sinh. Và thâm độc rằng lãng tử chẳng có chút đạo hạnh tu hành thể là linh đồng chuyển thế của Đạt Lai thứ 5 thao lược kiệt xuất. Tsangyang Gyatso chỉ chẳng qua là món hàng giả mạo mà năm xưa Đệ Ba Sangye Gyatso tìm đến để ứng phó nhà vua, là con cờ y dùng để độc chiếm chính quyền Tây Tạng. Mấy năm nay, Tsangyang Gyatso là con rối của Đệ Ba Sangye Gyatso, trước giờ dính dáng đến chính . Đệ Ba Sangye Gyatso lừa dối chúng sinh thiên hạ, lừa dối vua Đại Thanh, hành vi dối lừa dưới này phải chịu xử phạt nghiêm khắc. câu “ phải là linh đồng chuyển thế của Đạt Lai thứ 5”, rất hùng hồn, dường như là tội chứng xác thực, cho phép giảo biện. Tấu chương này khiến vua Khang Hy hơi dao động, năm xưa Đệ Ba Sangye Gyatso giấu phát tang suốt mười lăm năm tròn đối với cái chết của Đạt Lai thứ năm, sau đó là vì Khang Hy tra ra, y mới đưa linh đồng chuyển thế trở về, cử hành điển lễ tọa sàng. Giờ đây bản tấu của Lha-bzang Khan thể khiến Khang Hy hoài nghi thân phận chân thực của Tsangyang Gyatso. Chẳng lẽ Sangye Gyatso quả to gan làm xằng, che giấu chân tướng của linh đồng chuyển thế? Tìm thiếu niên lai lịch ở dân gian tới giữ chức Phật sống? Trước khi chân tướng chưa làm sáng tỏ, Khang Hy đa mưu túc trí tin lời phiến diện của Lha-bzang Khan, nhà vua phái sứ giả đến Tây tạng để điều tra giả vị Phật sống trẻ tuổi này. Khi sứ giả nhìn thấy Tsangyang Gyatso phong thái khác thường, thông tuệ hơn người, nghi hoặc dường như thay đổi. Sứ giả dâng thư trình báo Khang Hy: “Lạt Ma này biết có phải là hóa thân của Đạt Lai thứ 5 hay , nhưng quả có pháp tướng thánh thể viên mãn.” Đồng thời còn đính kèm thơ tình của vị Phật sống này lưu truyền trong thành Lhasa, những câu thơ tươi đẹp, rung động lòng người, là độc, cũng là thuốc. Chẳng lẽ Ngài là linh đồng chuyển thế của Đạt Lai thứ 5? Chẳng lẽ hành vi lãng tử của Ngài chỉ là vì Phật động lòng phàm? Thế nhưng Phật có thể động lòng phàm chăng? Vị Phật sống vi phạm thanh quy Tsangyang Gyatso vốn nên chịu trừng phạt của giới luật. Nhưng vì lẽ gì thơ tình của Ngài lại sưởi ấm tâm ý con người như thế, đó phải là kinh văn tối nghĩa khó hiểu, phải là điều lệ đạo đức nhạt nhẽo hư vô, mà là cảm động, diễn giải bởi sinh mệnh và tình cảm mãnh liệt, là tiếng gọi đến từ linh hồn. Bắt đầu có những trái tim mềm yếu xúc động vì nó, lỗi Ngài phạm dường như chẳng phải là tội thể tha. Có lẽ đáy lòng mỗi người đều xao xuyến tình cảm êm đềm, có lẽ trong lòng mỗi người đều có bóng hình ghi lòng tạc dạ, có lẽ kiếp số của Tsangyang Gyatso cũng là kiếp số của đời người. Có điều sai rốt cuộc vẫn là sai, những ai từng phạm sai lầm đều phải gánh vác hậu quả vì sai lầm của mình. Dù Khang Hy lập tức trừng phạt Tsangyang Gyatso, nhưng Đệ Ba Sangye Gyatso lại dám dung túng Ngài tùy tiện làm càn nữa. Mà cung Potala dường như khóa nổi trái tim phóng đãng vì tình của Ngài, quản thúc lỏng lẻo đối với Ngài ngày xưa của Sangye Gyatso khiến thói ngỗ ngược của Tsangyang Gyatso ngày càng tăng thêm. Con ngựa hoang bị thả lỏng thoát cương mà , giờ nên làm sao để thu phục nó? Trong lúc bất lực, Sangye Gyatso đành cầu xin Ban Thiều thứ 5 Lobsang Yeshe giúp đỡ, y hy vọng Tsangyang Gyatso nghe theo lời khuyên của Ban Thiền, cứu với Ngài thoát khỏi biển tình cuồn cuộn. Đợi đến ngày kia sau khi tỉnh ngộ, có lẽ Tsangyang Gyatso phát ra rằng, thế gian có thể hoàn toàn đổi mới. thực tế, Sangye Gyatso hiểu hơn bất cứ ai, đứa trẻ này bướng bỉnh dường nào, đa tình dường nào. Nhưng Sangye Gyatso còn cách nào khác, Lha-bzang Khan làm sao chịu để yên cho họ? Tu viện Tashilhunpo[2] ở Shigatse[3], là trụ sở của Ban Thiền Lạt Ma các đời. Ban Thiền thứ 5 Lobsang Yeshe cũng có nghe về hành vi kinh hãi thế tục của Tsangyang Gyatso, Ngài phải khuyên nhủ, làm lễ thọ giới tỳ khưu[4] cho Tsangyang Gyatso. Ngài hy vọng nhìn thấy vị Phật sống trẻ tuổi này vì tình mất đứt tiền đồ, sa vào đầm lầy sâu thẳm khôn lường. mê loạn của Phật sống khiến cả Hoàng Giáo gió mây biến ảo, lúc đó, tước cục thế sóng lớn cuồn cuộn, ai còn có thể ra sức cứu vãn? [2] Tu viện Tashilhunpo (Trác Thập Luân Bố): xây năm 1447 bởi đệ tử của Tsongkhapa. [3] Shigatse hay Xigazê (Nhật Khách Tắc): là địa khu của Khu tự trị Tây Tạng, Trung Quốc. Về mặt lịch sử, hầu hết địa khu từng là phần của tỉnh Tsang, thuộc Tây Tạng cũ. Trung tâm hành chính của địa khu là thành phố Shigatse. [4] Giới tỳ khưu: còn gọi là giới cụ túc, chỉ giới luật các vị tỳ khưu và tỳ khưu ni phải tiếp nhận và tuân thủ, thọ giới tỳ khưu là chính thức có được tư cách tỳ khưu, tỳ khưu ni. Năm 1702, Tsangyang Gyatso hai mươi tuổi đến Shigatse. Tu viện Tashilhunpo dưới ánh nắng lấp lánh hào quang rực rỡ, nó chỉ thẳng lên trời xanh, dường như biết trước ý trời, quang ảnh mê ly, soi rọi cơn sóng nhấp nhô trong lòng Tsangyang Gyatso. Còn Ngài vẫn giữ vẻ mặt bình tĩnh điềm đạm, dường như người đến đây thọ giới là nhà sư liên quan gì với Ngài. Thượng Sư theo bên cạnh thấy thần sắc khác thường của Ngài lại sinh lòng bất an, vì họ biết vị Phật sống trẻ tuổi này rốt cuộc nghĩ gì. Vẻ trầm mặc của Ngài tựa như mặt trời lặn chầm chậm chìm xuống phía tây, mang theo nỗi độc cách biệt với đời và đoạn tuyệt lạnh lẽo. Đêm nay tôi bắt đầu cảm thấy bất an vì cái tên Tsangyang Gyatso. Đọc qua thơ tình của Ngài, tôi hiểu, đời Ngài thể thoát ly biển tình được nữa, dù linh hồn Ngài rất cố gắng đến gần bên Phật. Tôi từng thề ước, đời này chỉ làm trong cõi trần, kiếp sau lại nghe Phật giảng thiền. Nhưng thời khắc này tôi lại muốn làm người hành hương vô danh của cung Potala, mình thềm đá dài hun hút. Hoặc vượt ra khỏi hồng trần muôn trượng, cùng Ngài đến đạo tràng bồ đề; hoặc vì Ngài ở chốn hồng trần sâu nhất, soi gương trang điểm.
Chương 17 Chấp mê Tạm thời ném trách nhiệm và sứ mệnh sang bên, Ngài còn là vị vua lớn nhất của cung Potala, Ngài chỉ muốn làm lãng tử tên đường phố Lhasa, làm tình lang tuấn tú của Dawa Dolma. Có số nơi mà đời này nhất định phải , chỉ có đích thân thăm thú non nước phương xa, khiến giấc mơ hư ảo trở thành chân thực sống động, mới uổng công đến nhân gian này chuyến. Nhưng khi chúng ta nhìn thấy tình cảnh trong mơ, phong cảnh tuyệt đẹp như vậy, liệu chúng ta có thể yên lặng lời hay chăng? Há chẳng biết, mỗi hạt bụi trần rơi xuống đều quấy nhiễu nó. Khi chúng ta bước vào tu viện Tashilhunpo ở Shigatse Tây Tạng, nên hiểu rằng, từng cành cây ngọn cỏ, từng viên gạch ngói, từng vị sư vị sãi ở đây, đều nên bị làm phiền. Màu sắc của mặt trời khi lặn rất đẹp, tu viện Tashilhunpo biết được ai tráng lên lớp màu đỏ rực, tựa như hoàng hôn uống say. Con đường lát đá được năm tháng mài bóng kia cất giữ biết bao nỗi lưỡng lự hoang mang và cố chấp của khách hành hương. Chúng ta nên tin rằng, ở đây trước sau đều có lá kinh phướn phấp phới, chờ đợi bạn và tôi. Chỉ là đứng lặng hồi lâu trước điện Phật trang nghiêm, ngắm trời xanh mênh mông rộng lớn, nghe tiếng chuông đồng trong trẻo lay tỉnh ký ức kiếp trước, biết những người đột nhập đất thánh này vào cảnh thiền, còn có thể bước ra hay ? Ba trăm năm trước, vị Phật sống tên là Tsangyang Gyatso ấy thọ giới ở đây, ngọn đèn bơ cũ kỹ của tu viện Tashilhunpo nhớ được tình cảnh năm đó. Tsangyang Gyatso trẻ tuổi ngồi trang nghiêm trước mặt Ban Thiền thứ 5 và mấy vị Thượng Sư, Ngài nhắm mắt niệm kinh, sắc mặt lạnh nhạt như băng. Mặc cho đại sư khuyên giải và hướng dẫn, vẻ bình tĩnh của Ngài khiến mọi người cảm thấy hết sức lúng túng và đáng tiếc. Thời khắc đó Ban Thiền thứ 5 hiểu , đời người trăm dạng, dù bước vào cửa Phật, đông đảo sư sãi vẫn mội người có duyên pháp và số mệnh riêng. Có người muốn danh lợi, có người muốn tình , có người chỉ nguyện suốt đời ở bên Phật tổ, mong cầu. Ngắm vị Phật sống bình tĩnh trước mặt, Ban Thiền bắt đầu cảm thấy lời của mình yếu ớt, bất lực. Tsangyang Gyatso rốt cuộc cũng quỳ bái dưới gối Ban Thiền thứ 5, dập đầu sâu, kiên định rằng: “Làm trái mệnh lệnh của Thượng Sư, thực hổ thẹn. Đệ tử biết chân tướng đời đều là , nhưng đệ tử thể quay đầu, kính xin Thượng Sư thu hồi sa di thọ trước đây, để đệ tử hoàn tục.” Tsangyang Gyatso như hồ nước phẳng lặng, dáng bình tĩnh và kiên định của Ngài, lại khiến cả tu viện Tashilhunpo lập tức sóng lớn cuồn cuộn, các sư theo đó đồng loạt quỳ xuống. Họ chẳng ai lường được, vị Phật sống trẻ tuổi này lại cam nguyện vứt bỏ địa vị chí cao vô thượng, chọn lưu lạc cõi tục, làm người hát rong bình thường mua say đường phố. Lẽ nào Ngài bị tình làm mờ hai mắt, làm rối thần trí? Nếu sao Ngài lại có thể chẳng chút do dự từ bỏ mọi thứ có, buông bỏ Phật tổ mà Ngài kính, và cả những con dân ngày ngày về chầu Ngài. Phật lẽ nào từ bi khoan dung? Nhưng Ngài ràng quá đỗi ích kỷ, chỉ vì tình cá nhân, vì Qonggyai, bỏ rơi đông đảo chúng sinh. Ngài còn là vị Phật sống muôn dân kính mộ chăng? Song nhìn vào ánh mắt u uất của Ngài, vì sao chẳng ai nỡ trách tội Ngài? Đó là vì chẳng ai có thể giữ được lòng dạ sắt đá trước tình cảm chân thực. Lúc này tình ca của Tsangyang Gyatso từ cung Potala lan đến bầu trời tu viện Tashilhunpo. Các sư quỳ mãi đứng dậy, mắt ngấn lệ, chẳng biết nên xử lý thế nào. Tsangyang Gyatso cầu trả giới sa di hoàn tục, quả khiến các sư có mặt ở đó kinh hãi, ánh mắt sợ sệt của Ngài toát lên vẻ quyết liệt thề chịu thôi. Đúng thế, Ngài nhu nhược quá lâu, lần này Ngài thể cho phép bản thân nhẫn nhịn tiếp nữa. Tạm thời ném trách nhiệm và sứ mệnh sang bên, Ngài còn là vị vua lớn nhất cung Potala, Ngài chỉ muốn làm lãng tử tên đường phố Lhasa, làm tình lang tuấn tú của Dawa Dolma. Ngài muốn vì bản thân sống tốt lần, đời người phải vui hết mình, phải rồi, vui hết mình. thanh niên nếm trộm quả cấm, đứng trước những cám dỗ, thể nào ngoảnh mặt làm ngơ. Tsangyang Gyatso dùng mạng sống bảo vệ tình cảm, bị người đời vạch trần, lại đâu cam lòng cúi đầu nhận tội. Vì cấm kỵ, lòng Ngài càng thêm khao khát hướng đến tình cảm mãnh liệt và cám dỗ phong phú. Dù Ngài đối diện đao thương búa rìu, xông vào đầm rồng hang hổ, Ngài cũng vì nghĩa chùn bước. Do đó Ngài có dũng khí chống đối Thượng Sư, có gan quay lưng với Phật tổ, có dự tính đương đầu với Sangye Gyatso. Từng là thiếu niên độc hoang mang, bị năm tháng thôi thúc trưởng thành, Ngài học được cách cự tuyệt, hiểu được thói ích kỷ. Nhưng chúng ta nên tin là Ngài vô tâm, Ngài vốn có ý làm khó bất cứ ai, phụ lòng bất cứ ai, Ngài chẳng qua chỉ muốn làm chính mình. Nhưng mang linh hồn của kiếp trước người, Ngài phải trả giá suốt đời vì kiếp trước mà Ngài muốn có, đây là trách nhiệm Ngài thể chối bỏ. Khi chúng ta cho rằng Tsangyang Gyatso từ đây có thể giống như chim ưng, dang cánh bay lượn dưới trời xanh, số phận với Ngài tiếng: Xin lỗi. Từ khi Tsangyang Gyatso đến với nhân gian, cuộc đời Ngài viết sẵn sách phán quyết. Sangye Gyatso luôn nghiêm khắc quản thúc Ngài đột nhiên có chút lo sợ, e rằng đứa trẻ bướng bỉnh này chống cự đến chết. Nhưng y muốn Tsangyang Gyatso chết sao? Nếu Tsangyang Gyatso chết rồi, cục diện chính trị của Tây Tạng há chẳng danh chính ngôn thuận rơi vào tay y? Lúc đó, y có thể tiếp tục tìm linh đồng chuyển thế, làm con rối của y. Nhưng Lha-bzang Khan chịu tha cho y chăng? Vua Đại Thanh có thể bỏ qua cho y chăng? , Sangye Gyatso nhất thiết buộc Tsangyang Gyatso ở lại, tiếp tục làm con cờ trong tay y, khi qua sông, y cần Ngài. Lha-bzang Khan nghe được chuyện này, cũng vội vàng đuổi đến, y phải chặn đứng quyết định của Tsangyang Gyatso, vì y lo lắng Tsangyang Gyatso ra , khiến Sangye Gyatso có cơ hội để lợi dụng. Đối với Lha-bzang Khan, vị Phật sống hữu danh vô thực này cũng phải là mục tiêu y muốn đối phó, cung tên y giương lên kia, là muốn nhắm chuẩn trái tim Sangye Gyatso bắn ra. Đến lúc đó muốn đánh bại Tsangyang Gyatso, đương nhiên dễ như trở bàn tay, phí chút sức lực nào. việc là buồn cười, Lha-bzang Khan chẳng phải dâng thư cho vua Khang Hy, tố cáo Tsangyang Gyatso là Phật sống giả mạo ư? Vì sao lúc này lại lo sợ Ngài kiên quyết ra , có thể thấy người vì ham muốn quyền lực, hề tiếc rẻ bất chấp thủ đoạn, nuốt lời lật lọng. Chẳng ai biết vì lý do nào khiến Tsangyang Gyatso thu hồi lời Ngài ra ở tu viện Tashilhunpo. Là bởi nhẫn nhịn Sangye Gyatso? Là bởi e sợ quyền uy của Lha-bzang Khan? Bởi Ngài trước sau bỏ được những người hành hương nườm nượp dứt? Hay vì Sangye Gyatso đáp ứng Ngài điều kiện gì đó? Tóm lại, Tsangyang Gyatso tiếp tục ở lại trong cung Potala, làm Phật sống chí tôn của Ngài, tâm nguyện nhoi đáng kể kia rốt cuộc thể thực . Bộ áo sư màu đỏ kia khoác lên người, vì sao luôn khiến Ngài phiền lòng rối ý? Tsangyang Gyatso mưu đồ chạy trốn trong mưa, nhưng vòng, lại trở về chỗ cũ. Khách hành hương của cung Potala mảy may giảm bớt vì tin đồn chốn phố chợ, họ tin, tin lời đơm đặt của Lha-bzang Khan, trong lòng họ, Tsangyang Gyatso chính là Phật sống của họ. vị tình tăng có thể viết ra những câu thơ tuyệt đẹp như thế sao có thể là Đạt Lai giả được? Ngài ràng chính là hóa thân của Thần Phật, những câu thơ của Ngài chính là đống lửa rừng rực trong đêm tuyết, là đốm xanh trong sa mạc, là tia sáng bừng nở trong tăm tối. Những bài tình ca sinh động này được truyền xướng ngày càng vang dội đường phố Lhasa. Quán rượu phố Barkhor, vì từng được thanh niên phong lưu tên Dangsang Wangpo ghé thăm nên đêm đêm đông nghịt khách. Họ đều biết, chàng lãng tử chìm đắm ở quán rượu này chính là vị Phật sống Tsangyang Gyatso ở trong cung Potala. Nhưng điều này hề ảnh hưởng lòng kính mến của họ đối với Ngài, ngược lại khiến họ cảm thấy, vị Phật này là từ bi nhất, vì Ngài đứng ở nơi cao xa với tới, đợi họ ngước đầu mong ngóng, mà thâm nhập dân gian, cùng họ hưởng thụ vẻ đẹp của khói lửa mịt mờ. Hóa ra lòng người đều mềm yếu, khao khát tình cảm êm dịu và hạnh phúc như thế. Chúng ta xưa nay đều muốn thấy thế giới này chìm đắm trong giết chóc, muốn phải gánhh chịu nạn cướp bóc to lớn mà chiến tranh mang đến. Nếu mỗi người đều có lòng lương thiện, yên vui với nếp sống bình dị, ở thành thị thuộc về mình cười tươi như hoa nở, ca hát như oanh yến, thế đẹp biết bao! Có lẽ cần chờ đến khi giong hết ngàn cánh buồm, nếm đủ trăm mùi vị, mới cam nguyện kề cận đồng quê non xanh nước biếc, sống những ngày tháng thanh đạm nhất. Lúc ấy, phải chăng có cây bút nặng tình ghi lại bầu trời xanh thẳm, áng mây tinh khiết, và những câu chuyện êm đềm kia giữa xóm làng với xóm làng cổ xưa? Tan vỡ Đây chẳng phải là vô tình, mà là phép tắc sinh tồn, mỗi ngày, đều có những người khác nhau đến đến , chúng ta cần ghi nhớ quá nhiều, chỉ cần thuận hòa bên nhau, mỉm cười ly biệt. Đeo tay nải lên, tôi vẫn ở phương xa, phương xa của tâm linh, phương xa của cảnh mộng. Tôi biết, mỗi tấc đất ở đây đều thuộc về tôi, dù tôi rất muốn trân trọng, xem nó là đất nước của tôi, thành phố của tôi, nhưng rốt cuộc chỉ là mối tình đơn phương. Sau khi trời sáng, tôi phải rời khỏi nơi đây, rời khỏi quán rượu phố Barkhor, mặt trời ngày mai liên quan đến tôi, vì tôi là khách lạ chốn chân trời. Ở đây, tôi chẳng lưu lại bất cứ dấu vết nào, tôi hy vọng sau này có ngày, ai đó đến đây gọi ra tên họ của tôi, rồi vô tình trở thành người nhung nhớ trong cuộc đời ta. Tôi bằng lòng, tôi là khách qua đường vội vã, tay áo phất phơ, tỏ lòng ung dung hờ hững của tôi. Khi có người, năm tháng hoang phế ba trăm năm, biết bao lần oanh bay cỏ mọc, biết bao lần sen tuyết nở hoa, song người xa. Sau khi người rời xa, quán rượu vẫn mở cửa đón khách, vẫn cười vui vẻ, khách khứa ngồi đầy. Tuy đời người trống trải, nhưng kẻ sống vẫn cứ vui vẻ, chỉ có kẻ chết trầm mặc im lìm. Bi thương là ngắn ngủi, chúng ta có thể hoài niệm, nhưng chẳng ai vĩnh viễn chìm đắm vì nó. Đây chẳng phải là vô tình, mà là phép tắc sinh tồn, mỗi ngày, đều có những người khác nhau đến đến , chúng ta cần ghi nhớ quá nhiều, chỉ cần thuận hòa bên nhau, mỉm cười ly biệt. Khi nào dắt nàng dạo bước hồng trần. Tôi như nghe thấy ba trăm năm trước Tsangyang Gyatso bất lực than thở với Qonggyai Dawa Dolma. Ngài nắm chặt tay nàng, thắm thiết : “Hãy tin ta, có ngày nhất định dắt nàng dạo bước hồng trần”. Lúc đó, họ vẫn quấn quýt trong gian phòng ở quán rượu. Cuối cùng Ngài vẫn cho nàng biết, Ngài là Phật sống chí tôn của cung Potala. Khi tin đồn xôn xao, nàng biết , chàng trai giống như đứa trẻ nằm bên cạnh ra chính là Đức Phật nàng từng quỳ bái. Nàng im lặng, . Chỉ nghĩ, được ngày nào hay ngày ấy, vì nàng hiểu hơn bất cứ ai, ngày kia Ngài thực rời khỏi, đến vương quốc thuộc về Ngài, thế giới của Ngài. Nàng hối hận vì cuộc gặp gỡ với Phật kiếp này. Chỉ là tâm nguyện được dắt nàng dạo bước hồng trần trong kiếp này còn có thể hoàn thành hay chăng? Từ tu viện Tashilhunpo trở về cung Potala, Tsangyang Gyatso càng thêm trầm mặc. Mỗi ngày ngoài việc tụng niệm kinh văn, ngồi xếp bằng tham thiền, Ngài đứng ở khung cửa sổ của tẩm điện nhìn về phương xa, ngắm núi đồi nhấp nhô, mây trắng nhởn nhơ. Trọn đời này, Ngài chẳng có bao nhiêu khát vọng, việc hoàn tục thất bại ở tu viện Tashilhunpo cũng đập nát giấc mơ cuối cùng của Ngài. Biết bao người tỉnh mộng hồng trần, hy vọng gõ mở cửa Phật, từ đó thanh đạm qua ngày, cầm hoa mỉm cười, nhặt lá hoan hỉ. Mà Ngài lại muốn chạy trốn khỏi cũi tù của cõi Phật, sống cuộc sống chăn thả cùng người thân nơi quê nhà. Ngài nén được nhớ nhung người mẹ cho Ngài bú mớm, bạn bè chơi đùa với Ngài, và cả Ngài từng ôm hôn. Quá xa xôi rồi, xa xôi đến nỗi tưởng như cách mấy đời, mọi thứ trước mắt đều chứng thực Ngài chẳng có gì cả. Tsangyang Gyatso rốt cuộc chỉ là quân cờ hết sức quan trọng giữa Sangye Gyatso và Lha-bzang Khan, Ngài kẹt giữa cuộc đấu tranh của họ, phiền muộn đến gần như ngạt thở. Mỗi ngày, Ngài đều chờ cơ hội, hy vọng mình có thể chạy khỏi cung Potala, đến quán rượu Makye Ame trong thành Lhasa. Tsangyang Gyatso tin rằng, ý trung nhân của Ngài vẫn chờ Ngài trở về chốn đó, nàng dễ tin lời đồn của thế tục, họ từng thề non hẹn biển, cùng dắt tay nhau dạo bước hồng trần. Nhưng Ngài rốt cuộc vẫn phải phụ nàng, làm được lãng tử đường phố, Ngài đau lòng khôn xiết. Đêm đó, Tsangyang Gyatso cầu Sangye Gyatso cho phép Ngài tới phố Barkhor của Lhasa lần nữa, vẻn vẹn lần nữa thôi, rồi sau này Ngài chỉ kề cận bên Phật. Sangye Gyatso đáp ứng thỉnh cầu của Ngài, y muốn Ngài triệt để cắt đứt si niệm, từ đó an lòng sống trong cung Potala, tiếp tục nghe theo sắp xếp của y. Tsangyang Gyatso biết rằng, trước đó lâu, Sangye Gyatso phái người bí mật đến quán rượu , đưa Dawa Dolma về Qonggyai. Ra lệnh cha nàng tìm kiếm đối tượng cho nàng, nhanh chóng gả , nếu đem đến vận rủi cho cả gia tộc. Cách làm của Sangye Gyatso chính là nhằm triệt để đập tan hy vọng cuối cùng ở hồng trần của Tsangyang Gyatso, phải do y tàn nhẫn, mà là cục thế ép buộc. Đao kiếm của Lha-bzang Khan lúc nào cũng có thể đâm vào trái tim họ, mọi từ bi và lơi lỏng đều là vô trách nhiệm với chính bản thân. Mặt trời lặn xuống núi phía Tây, sắc chiều u bao phủ bốn bề, Tsangyang Gyatso cởi áo sư, thay y phục hoa lệ lâu mặc, đội mái tóc giả lên. Ngài trong gương vẫn tuấn tú như thế, nhưng gầy guộc hơn ngày trước rất nhiều, thần sắc của Ngài có mong đợi, có vui mừng, có sợ hãi, cũng có buồn rầu. Cuối cùng Ngài cũng có thể gặp ngày mong đêm nhớ, song lần gặp gỡ này là vĩnh biệt sao? Thề ước của quá khứ, Ngài nên lấy gì để thực ? thể nghĩ nữa, lúc này Tsangyang Gyatso chỉ muốn nhanh chóng xuống núi, đến quán rượu Makye Ame, cùng người đẹp Qonggyai uống thỏa thích. Chỉ cần đêm khuynh thành, đêm là được. Màn đêm xưa nay vẫn nghiêng thành như thế, chỉ về đêm con người mới có thể buông thả bản thân, cần đeo đẳng gánh nặng vì hành vi cuồng vọng của mình. Ban ngày là dành cho những người có chuẩn bị, ban đêm là để linh hồn được phóng túng mặc ý. Biết bao khách cầm ca trẻ tuổi trong thành Lhasa như nước triều đổ về nơi này, uống rượu nếp nồng đượm, hát những bài hát tình ca cảm động, chỉ để ngày nào đó về già, có thể với người khác rằng, tuổi thanh xuân của tôi trôi qua hối tiếc. Bước chân vào quán rượu , Tsangyang Gyatso trông thấy đám thanh niên vui tràn, ngâm nga bài hát mình viết. Tất cả quang ảnh như hôm qua lại, dù họ mê đắm trong hoan lạc của mình, vẫn có người nhìn thấy lãng tử phong lưu Dangsang Wangpo bước đến. Lúc này họ biết thân phận của Dangsang Wangpo, hiểu Ngài chính là Phật sống tôn quý của cung Potala. Họ hướng ánh mắt nhiệt liệt về phía Ngài, nhưng ai quỳ bái Ngài, ở nơi này, Ngài chỉ là lãng tử, là khách qua đường cùng họ duy hý nhân sinh. Những người trẻ tuổi xem đời như vở kịch này hoàn toàn muốn để ý tới thân phận của ai, điều họ cần chỉ là niềm khoan khoái đêm nay có rượu, đêm nay say. nhìn thấy bóng dáng xinh đẹp của Dawa Dolma, bóng dáng khiến Ngài hồn bướm mơ tiên ấy, vì sao đêm nay xuất nữa? Bà chủ quán cũng biết thân phận chân thực của Dangsang Wangpo, nhưng bà vạch trần, chỉ nhàng cho Ngài biết tin tức. Dawa Dolma của Ngài sau này cũng trở lại nữa, nửa tháng trước, nàng bị người ta đưa khỏi quán rượu, rất đỗi gấp gáp, để lại lời nhắn nhủ nào. Mấy ngày trước, nghe người ta đồn, cha Dawa Dolma tìm được đối tượng cho nàng, lâu sau, nàng làm dâu của người khác. Cảnh ngộ tương tự lại xảy ra với cùng người, lần này Tsangyang Gyatso vô cùng bình tĩnh, vì Ngài biết dù trời long đất lở cũng thể thay đổi được kết cục. Mấy năm nay, Ngài học cách nhẫn, chỉ là trái tim bị tình cứa đứt, chảy máu ngừng, Ngài nỡ chạm đến. Ngài hồn bay phách lạc lang thang đường phố Lhasa, đêm nay, Ngài là lãng tử chân chính, ôm bầu tâm đau lòng đứt ruột, tỏ cùng ai. Ngài là Phật sống, thể quang minh chính đại vội tới Qonggyai, đưa Dawa Dolma trốn đến chân trời. Sau khi trời sáng, Ngài mang vết thương trở về cung Potala, từ nay về sau, ngày đêm chặm máu tự trị thương. Ngài vẫn nhớ lời bà chủ quán, từ khi Ngài rời khỏi quán rượu, phố có quá nhiều tin đồn về Ngài. Nhưng Dawa Dolma mỗi ngày vẫn si dại chờ đợi Ngài, nàng vững tin, tình lang của nàng quay trở lại, cùng nàng nắm tay dạo bước hồng trần. Lời thề thành tuyết bay lả tả, gặp nước liền tan. biết đời này vì sao lại có nhiều tên đao phủ như thế, vì sao cứ tàn nhẫn vung đao chặt đứt tình duyên vốn tốt đẹp như thế. Lòng chúng đau xót chút nào ư? Gió lạnh lướt qua, Tsangyang Gyatso phát giác mình đầm đìa nước mắt. Ong sinh ra sớm quá, Hoa nở rộ muộn rồi. Gặp nhau trễ, Duyên phận bạc như vôi. Mặt trời chiếu bốn châu, Vòng quanh núi, trở lại. Còn người ta thương, Biền biệt ra mãi. Người như bến ngóng đợi, Lòng như phướn bay tung. Tên ta và người ấy, Sách vận mệnh ghi chung. thể trách tội, chỉ than duyên bạc. Cứ xem là chuyện ngoài ý muốn trong đời người, nhau ngoài ý muốn, biệt ly ngoài ý muốn. Nhưng quyển sách sổ mệnh chắc chắn có góc viết song song tên của họ, dù có ngày họ gặp nhau hay , tên của Dangsang Wangpo và Dawa Dolma vĩnh viễn ở bên nhau, ở bên nhau.
Chương 18 Quyển bốn: Chuyến này đừng hận chân trời xa Thành bại Những câu thơ bay tới tấp như bươm bướm, vượt qua thảo nguyên, bay qua biển xanh, dừng lại ở những nơi cần tình cảm ấm áp. Chỉ là những bài thơ tình này có nhiều bản dịch, chúng ta có thể lựa chọn bản mình thích, sao chép cầm đọc. kẻ hờ hững tín ngưỡng hiểu tín ngưỡng trong lòng người chiếm vị trí quan trọng đến thế nào. truyền hình và tranh ảnh mạng, chúng ta thường được thấy cảnh nhiều người Tạng hành hương đến tu viện làm lễ. Họ nhất bộ nhất bái, vái lạy trời xanh, cúi đầu xuống đất mẹ, thành kính đến nỗi khiến người xem rơi lệ. Những người này, kể nam nữ, kể già trẻ, kể sang hèn, đều dùng cùng phương thức, đến điện thờ thần thánh trong lòng. Họ cần phải thề ước, chỉ vì tín ngưỡng trong lòng, nguyện ý gió mưa vẫn lên đường, quỳ mãi dậy. Trong lòng những người này, Phật là thần thánh thể xâm phạm, là ký thác lâu dài về tinh thần kiếp này của họ. Trước lòng thành kính và si tình của họ, vẻ cao quý của chúng ta trở nên là hèn mọn. Mỗi khi tôi nhìn thấy những hình ảnh này, thường nén nổi xúc động mà hỏi bản thân: “Ngươi hạnh phúc ?” Được sống yên ổn là việc hạnh phúc biết bao. Đây là nhóm người hiền lành, lòng từ bi của họ khiến chúng ta dạt dào cảm động. Mọi tội ác và chiến tranh, đều là trừng phạt đối với bản thân, là tượng trưng của nhu nhược bi ai và vô tri ngang ngược. mảnh đấy tràn trề linh tính này, mọi người đều trở nên tươi cười rạng rỡ, mọi trái tim đều nên tinh khiết vương bụi trần. Dù đường đến Tây Tạng, hay ở mỗi ngóc ngách của cõi trần, đều lưu truyền thơ của Đạt Lai thứ 6 Tsangyang Gyatso. Những câu thơ bay tới tấp như bươm bướm, vượt qua thảo nguyên, bay qua biển xanh, dừng lại ở những nơi cần tình cảm ấm áp. Chỉ là những bài thơ tình này có nhiều bản dịch, chúng ta có thể lựa chọn bản mình thích, sao chép cầm đọc. Thậm chí thêm bớt sửa đổi theo sở thích và cảm giác của mình, dốc hết khả năng khiến mình cảm động. Những bài thơ tình và thiền hòa quyện này, giống như làn gió mát dịu, vuốt ve lòng người. Nơi chúng đến, hoang nguyên mọc lên đầy hoa, sa mạc tuôn chảy suối mát. Lúc đó, hai con bò Yak[1] giận dữ cao nguyên, Lha-bzang Khan và Sangye Gyatso mở màn cuộc chiến lớn đẫm máu long trời lở đất. Còn Tsangyang Gyatso ngồi điện mé bên của cung Potala, nhắm mắt niệm kinh, viết tiếp những bản tình ca, bình tĩnh chờ đợi kết cục liên quan với Ngài. Nếu Phật muốn Ngài trả hết nợ của kiếp trước, thế tình ca chính là an ủi duy nhất của Ngài trong kiếp này. Có người , Tsangyang Gyatso sinh ra vì Phật, cũng có người , Ngài sinh ra vì tình, cũng có người Ngài sinh ra vì văn chương, xưa nay chưa ai từng Ngài sinh ra vì bản thân. [1] Bò Yak hay Bò Tây Tạng là loài bò lông dài được tìm thấy trong suốt khu vực Himalaya ở miền nam Trung Á, bao gồm cao nguyên Thanh Tạng và xa về phía bắc tới tận Mông Cổ. Bộ lông dài và rậm bờm xờm giúp chúng bị lạnh. Dù trong mắt Sangye Gyatso, Tsangyang Gyatso là Đạt Lai Lạt Ma ích kỷ, Ngài kém xa Đạt Lai thứ 5 thao lược kiệt xuất, nhưng có lúc y lại thể cảm động bởi đa tình của đứa trẻ này. Chỉ đáng tiếc họ sinh ra bị cuốn vào trong cục diện chính trị rối ren, muốn thoát thân là điều thể. Sangye Gyatso biết, y chẳng còn sức khuyên nhủ thuyết phục Tsangyang Gyatso, tất cả quá muộn. Số mệnh Ngài định sẵn chỉ thích hợp làm vị tình tăng, dùng tình cảm lay động lòng người, đối với Ngài, mọi tranh đấu đều là tàn nhẫn. Trước uy hiếp hùng hổ của Lha-bzang Khan, Sangye Gyatso xưa nay vốn thâm trầm nhiều mưu lại có đôi chút cảm giác lực bất tòng tâm. Chẳng lẽ y già rồi sao? , Sangye Gyatso tuổi bốn mươi, có tinh lực dồi dào và sinh mệnh thịnh vượng. mình nắm giữ chính quyền Tây Tạng hai mươi năm, trải qua biết bao gió mưa, chẳng phải đều là mình y tự gánh vác vượt qua hay sao? Nhưng y dường như chán nản với tranh đấu và sát phạt, mỗi lần y tĩnh tọa trong điện thờ cung Potala, phát ra cố gắng đời của mình cũng chỉ là làm công cho người khác hưởng. Người chúng sinh quỳ bái vẫn là vị Phật sống lo chính kia, dù Ngài phạm phải sai lầm thể tha thứ, cũng hề ảnh hưởng đến địa vị tôn quý của Ngài trong lòng người đời. Sangye Gyatso là người chiến thắng sao? Y có quyền lực tối cao, Phật sống là con rối của y, thế nhưng y rốt cuộc cũng chỉ là Đệ Ba, vĩnh viễn cũng thể trở thành Phật sống, thể danh chính ngôn thuận ngồi ngai Phật cao ngất, được khách hành hương thành kính quỳ bái. đến lúc cần phân thắng bại, bất kể thành công hay thất bại, y đều phải dốc hết toàn lực sống mái trận. Tranh đoạt kéo dài khiến y mệt mỏi chịu nổi, cuộc sống cả ngày lo sợ yên, trải qua quá đủ rồi. Khi Lha-bzang Khan còn chưa phát động tiến công đối với Sangye Gyatso, Sangye Gyatso chọn hành động trước. Năm 1705, Sangye Gyatso mua chuộc nội thị phủ Khan, hạ độc vào thức ăn nước uống của Lha-bzang Khan. Ván cờ y tự cho là mưu tính tỉ mỉ, dễ dàng bị Lha-bzang Khan xảo quyệt nhìn thấu, gian tế phái giữ lời hứa, bán đứng y. cuộc chiến tranh thể tránh khỏi mở màn trong đêm tối. Vùng đất thánh khiết bình yên mấy mươi năm lại phải nhuộm máu tanh. Đây là điều Tsangyang Gyatso muốn nhìn thấy, dù Ngài xem thường kết cuộc của mình, nhưng muốn nhìn thấy ngày càng nhiều chúng sinh hài cốt chất chồng, lưu lạc khốn khổ vì kiếp nạn lớn này. Thực ra trận chiến này kéo dài bao lâu, Lha-bzang Khan như con sói đói khát, lòng đầy thù hận và dục vọng tham lam, giương ngọn cờ “Thanh quân trắc[2]”, rầm rộ cử binh đánh dẹp Sangye Gyatso. Những người lương thiện bao giờ muốn chứng kiến cuộc chiến tranh tàn khốc ấy, muốn nghe thấy tiếng mài dao xoèn xoẹt trong đêm vắng, muốn nhìn thấy mảnh đất kia bị nhuộm đỏ bởi máu tươi. [2] Thanh trừ loạn thần tặc tử bên cạnh nhà vua. Bao nhiêu người khuyên ngăn đều vô ích, Lha-bzang Khan bị dục vọng quyền lực bành trướng lấp đầy suy nghĩ, thể bỏ đao kiếm xuống dàn hòa. Y quyết chí phải giành được thắng lợi, lúc này y làm sao nỡ từ bỏ quyền lực trong tầm tay, trở lại sống những ngày yên ổn vô ? Mưu tính nhiều năm, tâm huyết nhiều năm, há chẳng phải trôi theo dòng nước chảy về đông? , tận mắt nhìn thấy Sangye Gyatso đầu rơi xuống đất, kiếp này của y được yên ổn. người sinh ra vì dục vọng quyền lực, nhất định phải dùng máu tươi tế lễ chặng đường sinh mệnh trắc trở của y. Quyết đấu giữa tôn giáo và thế tục, oanh liệt mở màn, lạnh lẽo hạ màn. Sangye Gyatso thua, thua thê thảm, khi chiến tranh còn chưa bắt đầu, y đoán trước được kết cuộc. Khoảnh khắc đầu rơi xuống đất, y dường như chẳng mảy may lưu luyến đối với thế gian tràn đầy ánh nắng này. Thứ y có thể có được, sớm có được; thứ có được, dù cố gắng hết sức ra sao, cũng thuộc về y. Có lẽ người đời biết, cuộc chiến tranh này do Sangye Gyatso cố ý khiêu khích gây nên, y là hùng, hùng tất nhiên có cách chết của hùng, do đó y phải chết ở chiến trường. Chỉ có con bò Yak ngang ngạnh Lha-bzang Khan có thể đối kháng với y, Sangye Gyatso hy vọng dòng máu của mình tuôn chảy mảnh đất y quyến luyến suốt đời. Cái chết là bi tráng thê lương. Kẻ chiến thắng Lha-bzang Khan, giây phút nhìn thấy Sangye Gyatso đầu rơi xuống đất, phải chăng khoái chí đến sung sướng lâm ly? Có lẽ y hiểu hơn bất cứ ai, ngày kia, y cũng phải đối mặt với cái chết bi tráng như vậy. Dù y ngông nghênh càn rỡ cỡ nào, trước cái chết đều phải đón nhận cuộc chiến tranh đẫm máu, dùng nó để chứng thực ý nghĩa sinh tồn của y. Nhưng tuyệt đối phải lúc này, Lha-bzang Khan lúc này nên kiêu ngạo tự mãn hướng lên trời cười lớn, xưng vương xưng bá với người đời, cúi đầu xưng thần trước dục vọng quyền lực. Khoảnh khắc Sangye Gyatso chết, tràng hạt tay Tsangyang Gyatso bị đứt, đây là điềm báo, Tsangyang Gyatso biết trước kết cuộc. Kết cuộc của Sangye Gyatso chính là kết cuộc của Ngài, Ngài mất người bảo vệ cuối cùng. Nhiều năm nay, Sangye Gyatso đoạt mất quyền lợi Ngài nên hưởng, nhưng lại cho Ngài bến cảng tránh gió vững chãi. Tsangyang Gyatso hận y, lại sinh lòng đau buồn và thương xót. Nếu nhiều năm nay có Sangye Gyatso chủ trì cục diện chính trị Tây Tạng, Ngài làm sao có cuộc gặp gỡ đẹp đẽ đường phố Lhasa? Bất kể rời xa của Qonggyai có liên quan đến Sangye Gyatso hay , Tsangyang Gyatso đều muốn ghi nhớ thù hận. Ngài thực và sở hữu, hạnh phúc ấy bất cứ Đạt Lai Lạt Ma nào cũng chưa từng có. Quỳ trước Phật, Tsangyang Gyatso lần đầu tiên thành kính thừa nhận sai lầm của mình, cũng bình tĩnh chờ đợi kết cuộc bản thân có thể đoán trước. Ngài sợ chết, nhưng dáng vẻ của Ngài mang cả tiếc nuối. Chết rồi thể tụng kinh, thể làm thơ, thể gặp lại ý trung nhân, thể nhìn thấy khách hành hương quỳ bái dưới chân Ngài. Ngài đột nhiên hối hận vì thói tùy tiện trong quá khứ, Ngài là Phật sống, nên vì tình cá nhân, bỏ rơi chúng sinh quan tâm. quá muộn, Sangye Gyatso vừa chết, cả cung Potala liền trở nên tòa thành trống rỗng, còn ai có thể chỉ điểm non sông trong tòa thành này? Dưới ánh trăng lạnh lẽo, Tsangyang Gyatso nhìn thấy bóng của mình, cái bóng tịch mịch. Rất muốn ra , rời xa tòa thành này, cùng mình nắm tay dạo bước hồng trần. trở về được nữa, điều giờ đây Ngài có thể làm, chính là bó tay chịu trói. Số phận cho Ngài phán quyết cuối cùng, dù công bằng hay công bằng, tội của Ngài, tự mình chịu. Khói mây Dạo bước chốn hồng trần, cười ngắm cõi đời trôi nổi, chẳng qua chỉ là áng khói mây. Nhưng mấy ai có thể hờ hững quên nhau, quên danh lợi, quên tình cảm, quên mọi thứ mình từng có? Dạo bước chốn hồng trần, cười ngắm cõi đời trôi nổi, chẳng qua chỉ là áng khói mây. Nhưng mấy ai có thể hờ hững quên nhau, quên danh lợi, quên tình cảm, quên mọi thứ mình từng có? Khi ngày kia, bạn muốn bình yên sinh tồn đời, từ đó sống những ngày phiền nhiễu, phải chăng như vậy, có thể sổ toẹt những hết thảy những rối ren trong dĩ vãng? Người từng , có thể vứt bỏ, lỗi phạm, có thể tha thứ, lời hứa trao, có thể nhất thiết thực . Chết là giải thoát, sống là gánh vác. Có người cái chết của Sangye Gyatso, là vì người đàn bà, người đàn bà từng bị y cự tuyệt. Người đàn bà này vì sinh hận, lúc y rơi vào nguy hiểm, quyết liệt vung đao thay y kết liễu tất cả. Còn tôi cũng bằng lòng thêm vào đoạn chuyện đẹp đẽ cho cái chết của Sangye Gyatso, tô vẽ sắc thái tình cảm cho cuộc sống chính trị hai mươi năm của y. Có lẽ cái chết như thế cũng là đẹp đẽ. Cái chết của hùng nên là chiến trường, da ngựa bọc thây. hùng còn có cách chết khác, chính là chết dưới kiếm của hồng nhan, làm quỷ cũng phong lưu. mảnh đất tình ca lan tỏa khắp trời ấy, dù cốt cách cứng rắn, cũng khó tránh mềm lòng trước phong hoa tuyết nguyệt. cao nguyên, những con người đa tình kia mỗi ngày hát lại tình ca của Tsangyang Gyatso, xinh đẹp, chàng trai dũng, kể cả sư sãi trong cung Potala cũng bị tiếng hát ban đêm hấp dẫn, thường quên lật giở quyển sách kinh tay. Trước khi Sangye Gyatso xuống tay với Lha-bzang Khan, phải chăng vì nghe tình ca của Tsangyang Gyatso, mà có cảm ngộ mới đối với đời người? Phải chăng y nhớ tới thời trẻ phụ bạc mà sinh lòng tiếc nuối và áy náy, do đó muốn nhanh chóng kết thúc tất cả? Cái chết của vị hùng thảo nguyên Sangye Gyatso khiến tôi cảm thấy xót xa. Dù nắm quyền của y thay đổi số phận đời của Tsangyang Gyatso, nhưng y lại hiểu được đạo lý nước đầy tràn, thịnh cực tất suy. Vào lúc bản thân lừng lẫy nhất, y lựa chọn kiên quyết quay người, hoàn toàn bất chấp lãnh thổ mà y tốn tâm lực cả đời xây dựng nên. Lẽ nào y xem chuyện cái chết của y đem đến nạn hủy diệt mới cho Tsangyang Gyatso, hơn nữa chính quyền Tây Tạng rơi vào trong tay Lha-bzang Khan? cam tâm như vậy ư? Nghiệp bá ngàn xưa đều cùng chìm xuống theo mặt trời lặn, mây khói tan biến, còn có gì cam tâm? Còn Lha-bzang Khan ngùn ngụt ý chí chiến đấu, bị thắng lợi và vui sướng bao bọc, làm sao chấp nhận được việc đắp xong núi đất chỉ vì thiếu sọt đất vào lúc này. Y trừ mối hiểm họa lớn ỉ khó đối phó là Đệ Ba Sangye Gyatso, có thể giống như trút bỏ gánh nặng, còn con cờ Tsangyang Gyatso, đối với y còn giá trị lợi dụng, Tsangyang Gyatso lúc này trở thành hòn đá ngáng chân Lha-bzang Khan mình nắm lấy quyền lực chính trị Tây Tạng. Vị Phật sống trẻ tuổi, thân thể bạc nhược, làm sao cản nổi muôn ngàn người ngựa của Lha-bzang Khan? Muốn trừ Tsangyang Gyatso, đối với Lha-bzang Khan, chẳng tốn mảy may sức lực. Ngài sợ, ngồi nghiêm trang ngai Phật cao ngất, lần đầu tiên Tsangyang Gyatso cảm thấy mình giống Phật, hiền từ, ôn hòa, an lành, điềm tĩnh, thương xót. Khách hành hương đến cung Potala vẫn nườm nượp ngớt, họ vì cái chết của Sangye Gyatso mà rời bỏ Phật, vì thói phóng đãng đa tình của Phật sống mà mất lòng kính trọng với Ngài. Họ càng tin lời đơm đặt Lha-bzang Khan tung ra, tin người viết những câu thơ tình cảm sâu đậm như vậy lại là Phật sống giả mạo. Chúng sinh thương tiếc Tsangyang Gyatso nặng tình và bi thương, Ngài có gút mắc tình cảm giống như dân thường, cam nguyện lưu lạc xuống nhân gian, cùng sống chết với cõi phàm, hướng đến tự do, theo đuổi tình . Do đó, Tsangyang Gyatso chính là vị Phật sống chí cao vô thượng trong lòng họ, dù chuyện đời thay đổi ra sao, họ đều ủng hộ, kính Ngài đến chết. Nhưng những người hành hương lương thiện làm sao chống nổi Lha-bzang Khan hung mãnh bạo ngược? Y quyết chí phải giành được chính quyền Tây Tạng thèm muốn lâu, giờ đây bất cứ ai cũng thể ngăn cản quyết định của y. Thử hỏi, ai có thể khiến nước lũ vỡ bờ dừng bước trong chớp mắt? Dù lúc này để y dùng sinh mạng đánh đổi, y cũng tiếc. Từ xưa đến nay, biết bao người vì cây quyền trượng, chiếc ngai báu, khối ngọc tỷ[1] tan xương nát thịt, máu tung ba thước mà hề nuối tiếc. Dục vọng quyền lực là độc dược, trước khi nhiễm độc, có thể bạn còn trong sạch, sau khi nhiễm rồi, nó xâm nhập vào xương tủy bạn, cả tư tưởng cũng bị ăn mòn. [1] Ngọc tỷ truyền quốc là ấn triện của hoàng đế Trung Quốc, bắt đầu từ thời nhà Tần, được truyền qua nhiều triều đại, tượng trưng cho quyền lực tối cao của hoàng đế, cũng được coi là quốc bảo. Muốn củng cố tư cách hoàng đế của mình, các vua chúa dù là cướp ngôi hay được nhường ngôi, thường tìm cách chiếm cho được ngọc tỷ. Lha-bzang Khan trúng loại độc này, thuốc nào giải được, chỉ có thỏa mãn lòng tham của y, ngày kia khi y sở hữu tất cả, còn gì để theo đuổi nữa mới có thể bình tâm. Nhưng con hổ hung mãnh, kể từ ngày làm vua chốn rừng sâu, liền sinh lòng từ bi, mong cầu ư? Con người cần phải giác ngộ, Đức Phật thương xót con người, chỉ dẫn dắt bạn làm sao ra khỏi cảnh mê, chứ thể thay thế suy nghĩ của bạn. Phật tha thứ sai lầm của bạn, nhưng thể ngăn cản hành vi của bạn. Đối với Tsangyang Gyatso như nhược, đối với Lha-bzang Khan dũng mãnh, hoặc đối với chúng sinh như cây cỏ, Phật đều công bằng như nhau, mảy may thiên vị. Song mỗi người có duyên phận và tạo hóa của mình, người lỡ bước vào đường mê, nghe khuyên giải, Phật cũng bất lực. Cũng giống như Tsangyang Gyatso, Ngài mỗi ngày đều tụng niệm kinh văn, lắng nghe Phật hiệu[2], vẫn đặt tình xuống được. Lẽ nào duyên Phật của Tsangyang Gyatso sâu? Ngộ tính của Ngài cao? , đều phải, tất cả những điều này đều là cục diện định sẵn trong số mệnh, thoát ra được, chỉ có thể chấp nhận. [2] Phật hiệu: chỉ danh hiệu “A Di Đà Phật” mà những người tin Phật thường tụng niệm. Lha-bzang Khan muốn trừ khử Tsangyang Gyatso, cần thu thập chứng cứ phạm tội, những bản tình ca bay lượn đầy trời kia có thể dễ dàng gỡ chiếc mũ Phật sống của Ngài. Nhưng loại bỏ Đạt Lai Lạt Ma thứ 6 phải là chuyện tùy theo ý muốn. Suy cho cùng Ngài vẫn là người thống trị cao nhất của chính giáo Tây Tạng, hơn nữa địa vị của Ngài trong lòng dân chúng Tây Tạng thể lay chuyển, lòng kính của họ đối với Ngài đạt đến mức gần như si mê. Lha-bzang Khan biết thể lôi kéo sư sãi trong cung Potala và dân chúng Tây Tạng, y cần mượn con dao, dùng dao người khác danh chính ngôn thuận chặt cái đầu của Tsangyang Gyatso xuống. ra Lha-bzang Khan hề muốn Tsangyang Gyatso chết, vị Phật sống đa tình vô tội này từ đầu đến cuối đều chỉ là con rối của Sangye Gyatso. tồn tại hữu danh vô thực của Ngài xưa nay phải là uy hiếp đối với Lha-bzang Khan. Thứ Lha-bzang Khan tham luyến chính là ngai báu của Ngài, dù y cũng thể danh chính ngôn thuận ngồi lên, nhưng có thể tìm vị Phật sống giống Tsangyang Gyatso, làm con rối của y, tỉ mỉ đạo diễn màn kịch như Sangye Gyatso năm xưa. Vì quyền lực của y, hy sinh Tsangyang Gyatso cũng chẳng có gì đáng tiếc. Tất cả những điều này, Tsangyang Gyatso thể biết, dù Ngài tham gia chính , hiền lành đến nỗi hiểu thói đời hiểm ác, nhưng trong lòng Ngài tỏ tường, Ngài biết những điều đó, chỉ ra mà thôi. Ngài hiểu năm xưa Sangye Gyatso luôn coi Ngài là quân cờ để khống chế cục diện chính trị Tây Tạng, cũng hiểu Lha-bzang Khan trăm phương ngàn kế muốn lôi Ngài từ ngai báu xuống. Nhưng Ngài mực bình tĩnh, Ngài đột nhiên rất muốn trân trọng chiếc ngai báu rung rinh trước gió mưa này. Quỳ trước Phật, ngước đầu nhìn Phật, Phật hiền hòa từ bi trước sau như . Thưa Đức Phật, nếu còn có kiếp sau, con nguyện suốt đời vì Người. Ngài khóc, khóc thành tiếng. Lha-bzang Khan nhẫn nhịn nhiều năm nôn nóng thể chờ đợi được nữa, y phái thân tín cấp tốc vào quan ải, y phải báo cáo với vua Khang Hy ở thành Bắc Kinh, Đệ Ba Sangye Gyatso có ý đồ cấu kết người Dzungar mưu phản, bị y xử tử. Đồng thời trong thư liệt kê các thói hư tật xấu của Tsangyang Gyatso, hành vi buông thả chịu ràng buộc, bản tính mê rượu háo sắc, người giữ thanh quy giới luật thể là linh đồng chuyển thế của Đại Lai thứ 5. Y khẩn xin vua Khang Hy phế truất Đạt Lai giả Tsangyang Gyatso do Sangye Gyatso lập nên, triệt để vạch trần trò lừa dối nhiều năm này. Đồng thời cầu lần nữa tìm kiếm Đạt Lai Lạt Ma chân chính, trả lại cho Tây Tạng thời buổi thái bình trong sáng. Thế giới này giả giả, ai có thể phân biệt ràng? Đều là giả được, là giả xong, nhưng đến cuối cùng ai định chắc tiêu chuẩn cho giả. Bao nhiêu kẻ dối đời trộm tên, vẫn vinh quang sống trọn đời, lại có bao nhiêu người khư khư giữ lấy hư danh, sống tạm bợ vất vả. Có câu kẻ thắng làm vua, thua làm giặc, dù dòng máu chảy người bạn cao quý dường nào, khi sa sút, chỉ có thể làm bụi trần dưới chân kẻ khác mà thôi. giả của thân phận Tsangyang Gyatso cách nào phân biệt, Lha-bzang Khan nằng nặc khẳng định Ngài là Đạt Lai giả, Tsangyang Gyatso mất chỗ dựa, lập viện trợ, còn có thể gắng gượng chèo chống bao lâu trong cung Potala? Hóa ra con dao Lha-bzang Khan muốn mượn chính là vua Đại Thanh. Duy chỉ có nhà vua có thể dùng tờ giấy mỏng, con dấu đỏ để đuổi Tsangyang Gyatso từ ngai Phật cao ngất, gỡ xuống chiếc mũ vàng cùa Ngài, cởi xuống áo sư của Ngài, khiến Ngài trong nháy mắt từ Phật sống tôn quý trở thành bá tánh bình thường. Đời người chính là vở kịch, hôm nay diễn vai vua chúa, ngày mai có thể là áo vải. Phật sống có số mệnh của Phật sống, nhà vua có bất lực của nhà vua, Lha-bzang Khan cũng có bi ai của Lha-bzang Khan. Việc họ làm chẳng qua là cố gắng diễn nốt vở kịch này, còn phụ lòng ai, làm tổn thương ai, bản thân cũng cách nào nắm bắt.
Chương 19 Kiếp số Trải qua bao nhiêu xuân thu đến, trước sau thể đo đạc dặm đường hồng trần rốt cuộc còn bao xa. Khi bạn mệt mỏi cũng thể dừng lại nghỉ ngơi, vì thời gian cứ luôn vội vã đuổi theo, từ bờ bên này đuổi sang bờ bên kia. Trải qua bao nhiêu xuân thu đến, trước sau thể đo đạc dặm đường hồng trần rốt cuộc còn bao xa. Khi bạn mệt mỏi cũng thể dừng lại nghỉ ngơi, vì thời gian cứ luôn vội vã đuổi theo, từ bờ bên này đuổi sang bờ bên kia. ngày nọ bạn dừng bước, có nghĩa là hành trình sinh mệnh sắp sửa kết thúc, mà bạn cũng hoàn thành sứ mệnh sinh tồn của mình. Có những người chán ngán phàm trần, lòng cầu dĩnh ngộ siêu thoát, làm ngọn cỏ gốc cây yên tịnh trước Phật, thấm nhuộm linh tính của Thiền. Có những người lại nguyện ý rời xa cảnh Thiền, cam nguyện rơi vào lưới trần, lưu lạc nơi thời loạn lạc, sống tỉnh táo mà đau khổ. Rốt cuộc cũng có người tin, Tsangyang Gyatso có thể giữ được bình tĩnh khi đối mặt với phán quyết. Ngài chẳng phải là vị tình tăng ư? Ngài đúng ra phải nhu nhược, e sợ hết thảy gió mưa rung chuyển đời, mọi tổn thương đối với Ngài là chí mệnh. Chúng ta vẫn tranh luận, những thứ Tsangyang Gyatso có được và mất , rốt cuộc thứ nào nhiều hơn, thứ nào ít hơn. ai có thể đưa ra câu trả lời chính xác, vì theo đuổi và mộng tưởng của mỗi người khác nhau. Còn tôi tin chắc, đời này Tsangyang Gyatso được sống trong hạnh phúc, tuy tình Ngài muốn có kết quả, nhưng Ngài lại từng chân thực sở hữu. Địa vị Phật sống của Ngài dù lung lay sắp đổ, nhưng muôn ngàn khách hành hương lại chưa từng từ bỏ Ngài. Lịch sử cũng vì tồn tại của Ngài mà ghi lại nét bút sâu sắc, để chúng ta đời sau ghi nhớ. Lha-bzang Khan trình thư cho Khang Hy có kết cuộc thế nào, cần cũng . Vua Khang Hy minh, từ khi đăng cơ năm tám tuổi đến nay chưa từng dám xem giang sơn. Nhà vua nam chinh bắc chiến mấy mươi trận, luôn nhìn đời mờ mịt cách sáng suốt tỉnh táo. Lần này, Lha-bzang Khan dâng thư, dụng ý là gì, nhà vua xem qua . ra về lời đồn liên quan đến Tsangyang Gyatso, Khang Hy cũng nghe được ít, nhà vua hề có lòng thù địch đối với vị Phật sống trẻ tuổi mà lại đa tình này. Nhà vua từng phái người đến Tây Tạng điều tra chân thân của vị Đạt Lai Lạt Ma thứ 6, tuy có kết quả xác định, nhưng nhà vua có thể dự cảm vị Phật sống này tuyệt đối phải người thường. Chỉ là đế quốc Đại Thanh lúc này tuy có thể xem là thái bình thịnh thế, nhưng non sông ôn nhu phương Nam hề khiến Khang Hy mực mê muội. Nhà vua biết phiến loạn thảo nguyên ngừng nghỉ, nhiều con sói xám vì được thỏa mãn, vẫn tru lên trong đêm vắng khiến nhà vua thể yên lòng. Lần này Lha-bzang Khan tuy giúp nhà vua trừ Sangye Gyatso tinh khôn mạnh mẽ, nhưng thế lực của con sói giảo quyệt Lha-bzang Khan cũng nhờ đó được mở rộng. Dù Khang Hy cần e dè y, nhưng vẫn thể xem thường tồn tại của y. Khang Hy thể biết, Lha-bzang Khan đến tìm nhà vua mượn dao giết người, loại trừ được Tsangyang Gyatso, Lha-bzang Khan chẳng cần kiêng kỵ, nắm giữ quyền lực chính giáo Tây Tạng. Khang Hy có ý đặt Tsangyang Gyatso vào chỗ chết, thậm chí vào lúc nửa đêm người, nhà vua thi thoảng còn lật xem tập thơ sứ giả mang từ Tây Tạng về. Nhà vua gần như dám tin, những câu thơ nặng tình đẹp đẽ đó lại do vị Phật sống ngồi thiền mây, vốn nên cắt đứt hết thảy ý nghĩ trần tục viết ra. Nhà vua bỗng nhiên bắt đầu có đôi chút kính phục, đôi chút thích đối với Ngài, vì nhà vua biết Tsangyang Gyatso ngồi ở tầm uôn dân thể với tới, nhưng Ngài lại dám lưu đày bản thân xuống phàm trần, nhàn du chốn dân gian, cuồng nhiệt, sống chân thực. Còn Khang Hy cũng có ngôi cao như vậy nhưng lại bị giang sơn trói buộc, chẳng khi nào dám buông thả. Tsangyang Gyatso có thể sống vì lòng mình, theo đuổi tình thế tục, mà Khang Hy lại phải sống vì muôn dân trăm họ, sớm đánh mất bản thân. Nhà vua là quân vương, phải bảo vệ đất nước của mình, con dân của mình. Còn tình cảm cá nhân vĩnh viễn chỉ là bé, vị quân chủ minh, mãi mãi đều thể có tình cảm mềm yếu, nếu nhất định tạo nên đổ vỡ càng lớn. Chính trị là vô tình, bao nhiêu người phải làm vật bồi táng của nó, nhưng nó vẫn chưa thỏa mãn, mực lạnh lùng đòi lấy. Rất đáng tiếc, Tsangyang Gyatso định sẵn phải làm vật hy sinh của chính trị, đây là điều duy nhất Ngài có thể làm được. Dù Khang Hy có lòng bảo vệ Ngài, cũng quá muộn. vở kịch diễn đến cao trào thể thay đổi vai chính. Dù bao nhiêu người ngừng rơi lệ, chung quy vẫn phải diễn nốt kết cuộc. là người xem, hà tất phải coi là , là thanh y[1], việc gì phải thương tâm. Tsangyang Gyatso có lòng làm thanh y trong kịch, nhưng Ngài lại nhất thiết phải đeo tấm mặt nạ, lúc là Phật sống, lúc là lãng tử, trong thời gian vô tình, thực luân hồi bi ai. Mọi người đều cho rằng Ngài có quyền lực chí cao vô thượng, chỉ bản thân Ngài mới hiểu , mình sống cách hèn mọn biết bao. Chẳng qua muốn cùng ý trung nhân ở bên nhau, chẳng qua muốn vẽ mày cho nàng suốt đời, cuối cùng trở thành mê muội mà cuộc đời này khó vượt qua. [1] Thanh y: vai diễn trong hý khúc, mặc áo màu xanh. Khang Hy sáng suốt xử theo tình cảm, cục diện chính trị Tây Tạng cần được ổn định, thể dẫn đến rối loạn lớn hơn bởi Tsangyang Gyatso. Nếu chính trị là canh bạc, mọi đồ vật đều có thể làm con tính, nhưng giang sơn lại thể đem ra cược, vì thua nổi. Nhà vua trước giờ đều mạo hiểm, đừng là vì Tsangyang Gyatso, dù là vì tình cảm của bản thân, nhà vua cũng dám. Do đó Khang Hy biết mình là lưỡi đao sắc bén Lha-bzang Khan mượn để giết Tsangyang Gyatso, cũng đành dốc túi trao ra. Đây là mũi tên độc Lha-bzang Khan chuẩn bị sẵn sàng, y cầm chắc khiến Tsangyang Gyatso đứt ruột. Cứ xem như là trừng phạt mà vị Phật sống phạm giới cần gánh chịu, vì cục diện chính trị Tây Tạng, vì giang sơn Đại Thanh, Khang Hy hy sinh Ngài, cũng tiếc. Chỉ mong hy sinh ấy, có thể khiến mảnh đất này từ đâu còn sát phạt máu tanh, trở lại thánh khiết và bình yên như lúc trước. Người dân lương thiện có thể hạnh phúc chăn thả, vui vẻ ca hát, đời đời kiếp kiếp an cư lạc nghiệp thảo nguyên. Khang Hy rốt cuộc vẫn hao tổn tâm tư, nhà vua phái Thị lang[2] Hách Thọ đến Tây Tạng, sắc phong Lha-bzang Khan làm “Dực Pháp Công Thuận Hãn[3]”, ban cho y chiếc ấn vàng. Ra lệnh phế bỏ chức vị ở cung Potala của Tsangyang Gyatso, “chấp hiến kinh sư”. [2] Thị lang: Chức quan thời xưa. Thời Minh Thanh, Thị lang tương đương Thứ trưởng các bộ của chính phủ, địa vị sau Thượng thư (tương đương Bộ trường). [3] Dực Phát: Phò tá, giúp đỡ Phật pháp. Chấp hiến kinh sư, chính là áp giải Tsangyang Gyatso từ Tây Tạng về kinh. Trong mắt người khác đây là trừng phạt nghiêm khắc đối với Tsangyang Gyatso, thực ra là cách Khang Hy bảo vệ Ngài. Vì Khang Hy hiểu , Tsangyang Gyatso bị phế bỏ chức vị ở Tây Tạng là tù nhân dưới thềm của Lha-bzang Khan, nhưng Ngài vẫn được muôn dân ủng hộ, với cá tính của Lha-bzang Khan, làm sao dễ dàng tha ột người lúc nào cũng mang lại mối uy hiếp cho y? Do đó Khang Hy sai người áp giải Tsangyang Gyatso đến kinh thành, giúp Ngài thoát khỏi mưu hại của Lha-bzang Khan. Trước tiên phải giữ được tính mệnh sau này mới có thể tính toán về hay ở của Ngài. Bất kể Tsangyang Gyatso có phải là linh đồng chuyển thế hay , từng phạm sai lầm thế nào, nhưng Ngài chung quy vẫn là người chí tình chí tính. Cá tính từ bi mềm yếu của Ngài trước giờ gây tổn hại ột ai, lại bị người khác thao túng số phận cách vô tội. Đồng thời Ngài trải qua lễ lớn tọa sàng, từng được muôn dân quỳ bái, từng vào ở trong cung Potala, từng làm vương giả chân chính. vị vương giả, dù cùng đường bí lối, cũng nên bị chà đạp đến mức chẳng còn tôn nghiêm. Nhưng Khang Hy cũng thể cho Ngài tự do, vì với tính tình của Ngài, chỉ cần vừa cởi áo sư, chắc chắn tiếp tục du hý hồng trần. Lúc đó, với địa vị của Ngài trong lòng dân chúng Tây Tạng, họ hết sức ủng hộ Ngài, lẽ nào lại chẳng gây nên trận gió mưa chẳng thể ngăn cản? Cách làm của Khang Hy có thể dụng tâm vất vả, nhưng người hiểu lại có mấy ai? Khi sứ giả phái truyền đạt ý chỉ của vua Đại Thanh gây nên sóng to gió lớn dường nào? Trăng có tối sáng tròn khuyết, người cũng như vậy, khi bạn khuyết mờ, có lẽ chính là lúc người khác tròn sáng. Lha-bzang Khan cuối cùng cũng thỏa nguyện giành được quyền lực mình muốn, trừ tâm phúc đại họa Sangye Gyatso, lại sắp sửa đuổi được Đạt Lai thứ 6 Tsangyang Gyatso. Từ đây mảnh đất Tây Tạng mặc cho con chim ưng hùng mạnh này dang cánh ngang dọc, khi tâm nguyện cả đời y được thỏa mãn, phải chăng cũng có chút trống vắng nhạt nhòa? Bồ đề Mỗi người sống đều có trách nhiệm, nhưng những điều này cũng chỉ là khói bụi rơi vạt áo, vừa thổi tan. Đối với những bóng lưng thể níu giữ, thành tâm tiếng trân trọng, chẳng phải là tốt hơn hay sao? Hãy làm đám mây trôi ngẫu nhiên bồng bềnh bầu trời, lướt qua tất cả vinh nhục của phàm trần, còn những bụi hồng hối hả đến đầu kia chỉ là khói lửa của người khác, chúng ta chẳng cần tốn công để ý. Dù là như thế, nhưng chúng ta vẫn lạc lối vì những vẻ đẹp hư ảo, rầu rĩ vì câu chuyện có kết cuộc. Mỗi lần quay đầu, đều là vì có người và việc thể cắt bỏ, mỗi lần thương cảm, đều là vì hồng trần còn có bận tâm khó dứt. Mỗi người sống đều có trách nhiệm, nhưng những điều này cũng chỉ là khói bụi rơi vạt áo, vừa thổi tan. Đối với những bóng lưng thể níu giữ, thành tâm tiếng trân trọng, chẳng phải là tốt hơn hay sao? Khi những người dân lương thiện vẫn chăn thả thảo nguyên, truyền xướng tình ca tuyệt diệu mà Phật sống viết, Lha-bzang Khan nôn nóng đem thánh chỉ của Khang Hy đến nơi. Cung Potala thần thánh trang nghiêm tụ tập rất nhiều sư sãi, còn có những người hành hương gió bụi dặm trường. Cái chết của Sangye Gyatso khiến họ có dự đoán nhạy cảm, biết vị Phật sống tôn quý của họ sắp sửa phải đương đầu với tai kiếp lớn. Họ quyết ý ở bên Ngài cùng chống chọi lại trận gió bão này, dùng nó để chứng minh lòng kính của họ đối với Phật sống và tín ngưỡng cháy mãi tắt trong lòng. Chấp hiến kinh sư. Lha-bzang Khan ra vẻ trịnh trọng truyền đạt ý chỉ của vua Khang Hy, nụ cười hơi nhếch khóe miệng và ý chế giễu nhiệt liệt trong lòng y, thoáng nhìn thấy mồn dưới ánh dương. Y dối, tất cả những điều này đều là , bên có con dấu Khang Hy tự tay đóng. Lha-bzang Khan giảo quyệt khiến cho vua Đại Thanh tin Đạt Lai thứ 6 phải là Phật sống , dễ dàng phá hủy giang sơn Đệ Ba Sangye Gyatso mười mấy năm khổ tâm vun vén. giờ y cần tự mình ra tay, chỉ cần mượn chỉ thị của nhà vua giết chết Tsangyang Gyatso. Giải về kinh thành, Tsangyang Gyatso chịu số phận ra sao? Chẳng ai đoán biết được, nhưng bất cứ ai cũng hiểu , vua Đại Thanh uy nghiêm làm sao có thể tha thứ ột vị Phật sống giả, lãng tử mê rượu háo sắc? Vị Phật sống chí cao vô thượng trong lòng họ chẳng bao lâu nữa trở thành tên tù nhân, chuyến này mây núi muôn dặm, lành dữ khó lường, còn có ngày trở lại hay sao? Những người dân chất phác lương thiện ấy trước giờ đều tin tưởng tất cả sinh linh mảnh đất này đều có tình cảm, núi thần hồ thánh, cỏ xanh bò cừu, đều hiểu được lời của họ, có cùng tín ngưỡng. Vị Phật sống mà họ thành kính lễ bái sớm bén rễ trong lòng họ, bất cứ lời đơm đặt nào đối với họ cũng là nhảm, vào tai này ra tai kia. Các sư nhất trí chịu thừa nhận cách của Lha-bzang Khan, cầu biện hộ với vua Khang Hy, Đạt Lai thứ 6 Tsangyang Gyatso là lạc lối bồ đề, là du hý tam muội[1]. Lạc lối, đúng vậy, Ngài là gốc bồ đề mọc trước Phật, vì tuổi trẻ vô tri, chống nổi những cám dỗ của khói lửa nhân gian, sa nhầm lưới trần, kết cuộc tình duyên. Ai chẳng từng có thời trai trẻ, ai chẳng từng phạm phải lỗi lầm, Phật phải từ bi hay sao? Chẳng lẽ đứa trẻ lầm đường lạc lối nên được tha thứ, nên được bỏ qua? [1] Du hý tam muội: Tam muội là dịch chữ Phạn “samādhi”, nghĩa là chính định, dùng công tu hành trừ sạch được hết trần duyên mà nhập vào cõi mầu, rỗng vắng lặng. Du hý tam muội: nhập định xuất định thuần mặc tự nhiên. Phật chẳng phải quay đầu là bờ ư? Nếu Ngài bằng lòng quay đầu, lỗi phạm được đền bù, tất cả chẳng phải có thể làm lại từ đầu sao? Hoa rối mờ mắt người, tình đẹp đẽ chính là cảnh hoa nở rực rỡ, mà Tsangyang Gyatso vì trẻ tuổi đa tình, bị vẻ xán lạn che mờ đôi mắt, xét về tình có thể tha thứ. Phật trước giờ đều trừng phạt chúng sinh, chỉ dẫn dắt những người lỡ bước lạc lối vào đường ngay, khiến người tu dưỡng đủ đọc lại kinh văn, tham ngộ bồ đề. Du hý tam muội cũng là như thế, Tsangyang Gyatso chỉ là đứa trẻ hiểu đời chưa sâu, thể chịu nổi cám dỗ của tình , nếm trộm trái cấm. Ngài chẳng qua chỉ muốn cùng ý trung nhân nắm tay dạo bước hồng trần, hết mình lần, dùng tuổi thanh xuân đổi lấy lần tim đập mạnh. Trước giờ chưa từng hỏi có hậu quả ra sao, Ngài thậm chí còn ấu trĩ cho rằng, mình hại người chính là từ bi lớn nhất. Tsangyang Gyatso viết thơ tình chỉ để bày tỏ tình cảm chân thực trong lòng, cũng chưa từng nghĩ những vần thơ này lưu truyền đến dân gian. Ngài đến phố Barkhor uống rượu, gặp gỡ Qonggyai, cũng chỉ là để khuây khỏa nỗi buồn, chưa từng nghĩ chuyện này lại trở thành lý do Lha-bzang Khan dùng để loại bỏ Ngài. Trò chơi của cá nhân, bi ai của muôn ngàn người. Thân là Phật sống, thể bài trừ tất cả tạp niệm, thể tâm thần bình tĩnh, Ngài có lỗi. Nhưng lỗi của Ngài, có nghĩa Ngài phải Đạt Lai . Bất cứ ai cũng biết, đây là cái cớ Lha-bzang Khan dùng để đối phó Tsangyang Gyatso, mà lời biện hộ các vị sư già đưa ra trở thành suông, mảy may tác dụng. Y muôn dặm xa xôi đến kinh thành, xin về thánh chỉ của vua Đại Thanh, làm gì có chuyện vì mấy vị sư già mà từ bỏ quyền lực địa vị y chìa tay lấy được. có đất vãn hồi, mặc cho họ đầm đìa nước mắt biện hộ van nài, lòng dạ lạnh lùng cứng rắn của Lha-bzang Khan chẳng mảy may lay động. Tsangyang Gyatso mình ngồi yên lầu mé bên của cung Potala, Ngài thể biết thế giới ngoài kia rối ren đến mức nào. Ngài sợ chết, nhưng Ngài nỡ rời mảnh đất bao dung Ngài, tôn vinh Ngài, nỡ rời dân chúng tin tưởng Ngài, phụng dưỡng Ngài. Ngài thể biết, lần này đặt chân lên con đường núi cao sông rộng, sau này sống chết chưa , cũng chẳng còn có ngày trở về. Ngắm Phật lần nữa, điều Ngài có thể làm chỉ là than thở. Nếu phải Ngài buông thả, có lẽ Đệ Ba Sangye Gyatso chết, dù y nắm chặt cây quyền trượng vốn thuộc về Phật sống, nhưng y cũng có trái tim quý muôn dân Tây Tạng. Sangye Gyatso nào làm tổn thương Tsangyang Gyatso? Y tín nhiệm Ngài, là bởi trong mắt Sangye Gyatso, Tsangyang Gyatso chỉ là đứa bé nhu nhược đa tình. Ngài có dục vọng đối với chính trị, do đó gánh vác nổi lá cờ nặng nề của chính giáo Tây Tạng. Tất cả những gì y làm, chỉ là vì thỏa mãn dục vọng và chí hướng cá nhân đối với quyền lực, dù chiếc ngai báu nạm vàng dát ngọc kia khiến y từng mất ngủ lúc nửa đêm, nhưng đây phải là vương vị thế tục. Có lẽ tắm máu hăng hái chiến đấu, dốc hết tất cả sống mái trận có thể đổi lại áo rồng bọc thân, chuyển thế của Phật sống sớm có nhân duyên từ trước, thứ Sangye Gyatso có thể có được là quyền lực , chiếc ngai báu kia mãi mãi là trang sức chạm trổ hư cấu trong mộng, chẳng chút dây mơ rễ má với y. Náo kịch tạo thành, chưa chờ tới kết cuộc cuối cùng người xem còn chưa thể ra về. Cung Potala lúc này bị bao vây đến giọt nước lọt, mọi người từ các ngóc ngách cao nguyên núi tuyết hội tụ về bên Đạt Lai, rạp mình quỳ lạy quảng trường cung điện. Gió xuân se lạnh lướt qua vạt áo họ, lướt qua khuôn mặt đầm đìa nước mắt của họ. “Nếu Đại sư này phải là chuyển sinh của Đạt Lai thứ 5, ma quỷ đập nát đầu ta.” Đây là lời họ , rất thành khẩn, rất kiên định, vừa vừa khóc. Những người dân hiền lành xưa nay chưa từng trách móc việc làm rời kinh phản đạo của Phật sống. Hành vi hoang đường mà trong mắt Lha-bzang Khan cho là thể tha thứ, trong lòng chúng sinh lại là cố chấp của vị Phật sống dám vì tình bất chấp bản thân. Nhưng lòng dạ rộng rãi và trái tim từ bi của họ thể sửa đổi giới luật nghiêm ngặt Phật tổ quy định ra, thể vượt qua rào cản cấm đoán của thế tục. Họ bất lực tụ tập chỗ, quỳ bái mặt đất băng giá, đau lòng khôn xiết. Nỗi lưu luyến và lòng kính của họ đối với Tsangyang Gyatso càng chọc giận Lha-bzang Khan. Nhưng Tsangyang Gyatso đợi quân đội của Lha-bzang Khan ra tay, ra khỏi gác bên, bình tĩnh đối diện với Lha-bzang Khan. Mấy giây ngắn ngủi, đôi mắt trong sáng kia khiến Lha-bzang Khan cảm thấy kinh hoảng vô cớ. Y thừa nhận cách sâu sắc, chàng trai vô cùng tuấn tú trước mắt chính là Đạt Lai . Biết là sai lầm, y vẫn phải sai sai luôn, chỉ cần trừ bỏ Ngài, cung Potala vàng son rực rỡ này từ nay là vương quốc của y. Y thay thế Sangye Gyatso thống lĩnh muôn dân Tây Tạng, dù họ có ủng hộ y hay , y chỉ cần kết quả. Nhìn dân chúng quỳ đầy mặt đất, Tsangyang Gyatso bình tĩnh cuối cùng cũng thể kìm nén được, để dòng lệ nhạt nhòa đôi mắt. Ngài thực động lòng vì những chúng sinh tín ngưỡng Ngài cách đơn thuần này. Thói ngỗ ngược trong quá khứ là tàn cục thể thu dọn, bày khám thờ Phật rộng lớn của cung Potala, tán loạn bừa bộn. Kết cuộc ấy khiến Tsangyang Gyatso trong lòng hổ thẹn, thẹn với chúng sinh, thẹn với Phật tổ, cũng thẹn với giai nhân. Vinh dự và ân sủng được hưởng nhiều năm nay đến lúc phải trả lại, bao gồm buồn khổ bị cầm tù, cũng đến lúc cần kết thúc.
