- giận tốt, có thể cả nghĩ, chỉ sợ em trách hôm núi… quay lại nhìn Thu, chậm lại:









- Hôm ấy có phần kích động, nhưng em đừng nghĩ xấu về …









Thu vội :









- Em muốn đến chuyện ấy. cũng nên quên chuyện ấy , chỉ cần sau này tái diễn. Em chỉ sợ Lâm hiểu nhầm, nếu ra ngoài…









- ấy đâu, em yên tâm, với ấy rồi









- gì với ấy để ấy với người khác? ấy nghe lời thế cơ à?









Hình như Ba rất bối rối, lúc sau mới :









- biết em rất lo, nhưng ấy cũng chỉ thấy cõng em, thế có gì, đoạn sông này thường xuyên có con trai cõng con , nghe trước kia có đò ngang, chỉ có người cõng qua sông, đều là nam, chủ yếu cõng nữ, người già, trẻ con, nếu hôm ấy là Lâm ấy cũng cõng em. Chuyện ấy là gì, em đừng lo.

















- Lâm có đoán ra cũng chả sao, cậu ấy thà, ra đâu, gì cũng cẩn thận. biết, em rất lo, định chuyện với em, bảo em đừng lo, nhưng em cứ tránh . Em yên tâm, Lâm có ra, chỉ cần hai ta có chuyện đó, người khác cũng tin cậu ta đâu.









- Chẳng hóa ra chúng ta dối à?









an ủi:









- dối chuyện này cũng chẳng hại đến ai, có tội lỗi gì. Cho dù người khác có tin lời Lâm, cũng với người ta phải là em, mà là theo đuổi em, chặn đường đòi cõng.









Từ “theo đuổi” khiến Thu giật mình, chưa bao giờ Thu trực tiếp nghe ai đến từ này, nhiều lắm chỉ nghe ai đó có tình cảm nồng hậu của giai cấp vô sản với ai đó. Thu đọc được trong cuốn sách cho mượn từ “theo đuổi” nghe cũng thuận tai, vậy mà đem ra dùng, nghe rợn cả tóc gáy.









khẩn thiết:









- Em đừng vì chuyện ấy mà quá lo lắng được ? Em nhìn em xem, má hôm nay tóp hẳn , mắt trũng sâu.









Thu chợt xúc động, ngẩn ngơ nhìn , trong bóng tối Thu cảm thấy cũng gầy . Thu sững sờ nhìn, suýt nữa bước hụt xuống ruộng.









vội đưa tay ra đ>





- Ở đây có ai, để dắt.









Thu nhìn quanh, đúng là có ai, nhưng Thu biết có ai đó chui ra từ đâu đó, Thu cũng biết có ai đó ở đâu đó trông thấy Thu mà Thu thấy. Thu chịu đưa tay cho :









- Thôi, người khác trông thấy phiền lắm.









- Em sợ người khác trong thấy hay là… thích dắt tay em?









- Có gì khác nhau đâu? – Thu có phần khách khí. – Với lại, từ nay về sau đừng để thức ăn dưới bát cơm của em nữa, bà Trương trông thấy, khác nào cung cấp chứng cứ cho người khác?









hiểu:









- Để gì dưới bát cơm của em? để.









- đừng có giả vờ, để ai? Những lúc em có ở đấy, dưới bát của em có lạp xưởng, trứng gà, làm như em là nàng dâu sợ hết hồn hết vía, lần nào em cũng phải lén vứt vào máng lợn.









đứng lại, nhìn Thu, rất nghiêm túc:









- phải , có thể là Lâm. Em bảo những lần đến nhà bà Trương, có thể vào những lúc mang thức ăn đến mới có thứ để vùi vào bát cơm của em, nhưng phải là , biết làm như thế em rất khó xử cho nên mua nhiều chút, để em ăn cùng với cả nhà.









Thu rất ngạc nhiên:









- phải ? Vậy ai? Lẽ nào Lâm? – Thu nghĩ đến Lâm, tỏ ra thanh thản. – Nếu là ấy sao.









Vẻ mặt Ba hình như rất khó coi:









- Tại sao em sợ người khác em với cậu ấy?










10









LIỀN MẤY NGÀY SAU ĐẤY, tất cả đều sóng lặng gió yên, Tĩnh Thu mới tin rằng có chuyện gì xảy ra, Lâm có thể là con người thà, đồng ý với Ba ra, khiến Thu yên tâm hơn.









Tâm trạng yên, Thu bắt đầu đan áo giúp Lâm, áng chừng chiều cao và vòng ngực của Lâm, chọn kiểu thô khỏe và dễ đan. Thu định trước khi về đan xong, cho nên ngày nào cũng đan đến tận khuya.









Bà Trương thấy, liền :









- vội, đan xong con cứ mang về phố đan, bao giờ xong nhắn Lâm lên lấy, hoặc con về chơi đem cho ấy.









Nghe bà Trương vậy, Thu lại càng cố đan cho xong trước khi về, khỏi để lại cái đuôi sau này phải gặp Lâm. Nhưng rất lạ là, Thu sợ người khác hiểu nhầm mình đan áo cho Lâm, chỉ sợ Lâm có ý nghĩ ấy, đến lúc bấy giờ Thu đồng ý làm tổn thương Lâm.









hôm, Thu cùng bà Trương làm việc lặt vặt trong nhà, Thu bảo sức khỏe của mẹ tốt lắm, thường tiểu ra máu, nhưng vẫn chưa nguyên nhân. Bác sĩ bảo mẹ Thu nên ăn hồ đào và đường phèn, hai thứ này trị bệnh tiểu ra máu rất hữu hiệu. Đường phèn là thứ hiếm, cho dù có đơn của bác sĩ cũng khó mua.









Bà Trương :









- Bên nhà mẹ đẻ chị Mẫn của con có cây hồ đào, con chị ấy bao giờ về lấy cho con ít, con đem cho mẹ nhà.









Nghe bà Trương như vậy Thu vui lắm. Mẹ bị chứng tiểu ra máu lâu, uống nhiều thuốc, tiêm, bấm huyệt, tất cả những phương pháp chữa trị ít tốn tiền đều thử nhưng có tác dụng. Lúc bệnh nặng, khám, nước tiểu đỏ như máu.









Thu hỏi chị Mẫn, chị :









- Bên nhà mẹ chị có cây hồ đào, nhưng cách đây xa lắm, biết bao giờ chị mới về? Nhưng chị có thể viết thư, bảo mẹ chị cứ cất giữ hồ đào, lúc nào về bên ấy chị có thể lấy cho em ít.









- Nhưng… hồ đào của nhà ta bán bao nhiêu tiền cân?









- Của nhà, tiền nong gì. Ở chỗ mẹ chị đường lối lại khó khăn, thể mang bán, với lại bây giờ “cắt đuôi tư bản” ngay cả những thứ của rừng, của nhà cũng phải để đấy, đâu có chuyện đem hồ đào bán. Thu ơi, cả nhà xem em như người trong nhà, chỉ cần mẹ em khỏi bệnh, dù em có chặt hẳn cây cũng là gì. – Mẫn .









Thu rất cảm kích, nhưng dám giục chị viết thư, chỉ :









- Lúc nào rỗi rãi chị viết thư giúp em, để em dành thời gian lấy. Mẹ em khỏi bệnh, em sợ có ngày máu ra kiệt…









Mấy hôm sau, Lâm mang vào buồng Thu cái làn, :









- thấy đủ chưa?









xong, cậu ta bỏ ra ngoài. Thu xem thấy làn đầy hồ đào. Thu ngớ ra, chả nhẽ chị Mẫn bảo Lâm lấy về? Phải lúc lâu sau Thu mới cầm nổi nước mắt. Thu thề, trong đời bao giờ chảy nước mắt, vì lúc Thu chảy quá nhiều nước mắt rồi. Thu biết những chuyện chảy nước mắt bao giờ bù đắp nổi. Thu quyết chí làm người kiên cường, vì trai và bố ở nông thôn, mẹ ốm đau, em kém Thu năm tuổi, Thu là trụ cột của gia đình, cho nên khẩu hiệu của là: Chảy máu, chảy mồ hôi, chảy nước mắt.









Thu tìm Lâm, muốn hỏi chuyện cho ràng. Thu thấy Lâm ngồi ăn cơm ở đầu hồi nhà, ăn vội ăn vàng, giống như người đói lắm.









- sang nhà chị Mẫn đấy à? – Thu hỏi.









- Ừ!









- Có xa ?









- .









Thu nhìn chân Lâm, phát đôi giày rách nát, ngón chân lòi cả ra ngoài. Thu nên lời, chỉ đúng ngẩn ngơ nhìn chân Lâm. thấy vậy, vội cởi giày, chân đất, xấu hổ :









- Chân tôi đau, giày rách định đất nhưng đường núi lạnh lắm…









Thu nghẹn ngào, cố nén, hỏi:









- Chị Mẫn bảo Lâm đấy à?









- . Muốn lấy về để mẹ sớm khỏi bệnh. – và mấy đũa là hết bát cơm. – Tôi chỉ mất nửa ngày thôi.









xong, bỏ chỗ khác, lúc sau thấy vác cuốc quay lại:









- lấy tờ báo đậy cái làn, đừng để thằng Hoan trông thấy kẻo nó ăn hết. đừng thấy nó , nó biết kẹp hồ đào vào cách cửa để bóc vỏ đấy.









Thu thấy Lâm để đôi giày lên đống củi ngoài sân, rồi quay lại dặn Thu:









- Đừng với mẹ tôi nhé, mẹ mắng, lên phố mà làm rách cả giày.









Lâm rồi, Thu lật giở xem đôi giày đống củi, định giặt giúp , nhưng phát chiếc đế thủng, có cách nào vá nổi, đành để lại chỗ cũ.









Thu đứng tần ngần, nhận những tình cảm này của Lâm, biết lấy gì để trả ơn? Cuối cùng Thu vẫn quyết định làn hồ đào của Lâm. Bác sĩ Âu Dương ở bệnh viện số Hai của thành phố , bệnh của mẹ là do sinh hoạt quá kém, sức khỏe yếu lâu ngày, thêm vào đấy là tư tưởng được thoải mái mới sinh ra chứng tiểu ra máu kéo dài. Nếu đời sống khá hơn, tư tưởng thoải mái, bệnh có thể thuyên giảm, ăn hồ đào và đường phèn là để bồi bổ sức khỏe.









Thu tin lời thầy thuốc, vì những lúc tâm trạng mẹ thoải mái bệnh cũng đến nỗi nặng lắm. Mỗi lần có chuyện gì lo lắng hoặc công việc quá vất vả, máu lại ra, ăn hồ đào và đường phèn, máu ra nữa.









Thu bào buồng, ngồi trước làn hồ đào, đưa tay lên sờ từng hạt, phải đến hơn hai chục cân, nếu theo đơn của bác sĩ, phải mười đơn thuốc mới mua được từng này, hơn nữa còn phải tiền. Có thể hồ đào này còn mới, tươi hơn hồ đào mua ở phố, mua ở phố có khi bóc ra mới biết có hạt lép, nhân bên trong như mảnh giấy đen. Hồ đào này hạt nào cũng tươi, cầm lên tay chắc, nhất định bên trong bị khô lép.









Thu muốn mang ngay làn hồ đào về cho mẹ, nhưng Thu nghĩ phải có thêm đường phèn, có đơn của thầy thuốc mua được đường phèn, tiểu ra máu phải đến mức độ nào đó thầy thuốc mới cho đơn mua đường phèn, có đơn rồi cũng chưa chắc mua được.









Thu nghĩ, làn hồ đào này đủ cho mẹ dùng thời gian, em chắc chắn vui lắm, vì nó rất thích bóc vỏ. Nó bóc hạt hồ đào rất giỏi, nó dựng hạt lên, dùng búa gõ , cái vỏ vỡ thành bốn mảnh, nhân bên trong rất nguyên vẹn. Có lúc nó cũng làm vỏ bị nát, lúc ấy nó dùng cái kim khều nhân ra, nó lại tán vụn đường phèn đưa cho mẹ ăn. Nhưng mẹ ăn, nhường cho hai chị em, mẹ bảo sức khỏe có vấn đề gì, hai chị em còn bé, phải ăn cho lớn. Hai chị em lại bảo hồ đào chát, thích ăn.









Thu ngồi trước làn hồ đào suy nghĩ lúc, cảm thấy Lâm rất tốt với mình. Thu nghe kể trong xã hội cũ có người con phải bán mình để cứu mẹ, Thu rất hiểu. Thời ấy, người con chỉ có thể bán mình, còn có cách nào để cứu mẹ? ra, trong xã hội mới, như Thu ngoài bán thân ra, còn có thể lấy gì để cứu mẹ? Mỗi lần thấy mẹ ốm đau, Thu lại nghĩ bụng: nếu có ai chữa khỏi bệnh cho mẹ, mình đồng ý bán mình cho người ấy. Nhưng lúc này làn hồ đào ở ngay trước mắt, bất giác Thu nghĩ, nếu làn hồ đào này có thể chữa khỏi bệnh cho mẹ, liệu mình có thể lấy Lâm ? Bây giờ xã hội mới, thể mua bán người, cho nên thế “bán” mình cho Lâm, chỉ có thể lấy ta.









Thu nghĩ, lấy bản thân để đền đáp công ơn Lâm, nhưng lại thể nghĩ đến Ba. Từ trong lòng, Thu rất muốn làn hồ đào là của Ba mang đến, như vậy mọi chuyện đều dễ giải quyết, Thu vui vẻ “bán” mình cho Ba.









Thu tự phê phán, Lâm có điểm nào bằng Ba? Chẳng qua chỉ lùn, nhưng người “tiểu tư sản” như Ba. Chúng ta xem xét con người, chẳng phải cần chú trọng đến tâm hồn người đó hay sao? Tại sao chỉ nhìn ngoại hình? Nhưng Thu lại tự phản bác, tại sao mi tâm hồn Ba được như Lâm? ấy cũng rất quan tâm đến mi đấy chứ? Với lại, ấy sửa chữa bút máy, đồng hồ cho người khác, còn bỏ tiền túi ra mua linh kiện lấy của ai xu, đấy chẳng phải là biểu của tâm hồn cao đẹp hay sao? Nghe , còn là đội viên gương mẫu của đội thăm dò, vì tự nguyện cầu được dã ngoại, chính được phân công về làm việc ở tổng đội tỉnh. bỏ nơi công tác dễ chịu ở thành phố, đến vùng núi để làm việc, chẳng phải là con người có tâm hồn cao đẹp hay sao?









Sau hồi suy nghĩ vẩn vơ, Thu cười chế nhạo bản thân, hai người này chưa ai chuyện làm bạn với mi, còn mi vội vã gì cơ chứ? Có thể người ta giống Lôi Phong giúp mi, kết quả mi biến lòng tốt của người khác thành cái gì, đúng là lòng tốt được đền đáp, bùn tốt đắp được lò tốt.









Thu quyết định trước hết khâu cho Lâm đôi giày, để bà Trương mắng , mà cũng để phải chân đất vào lúc trời lạnh thế này. Thu biết, trong cái làn may vá của bà Trương có sẵn đế giày, có nhiều mũi giày nhưng chưa được khâu vào đế, coi như giày bán thành phẩm. Thu chỉ cần mấy buổi tối là có thể khâu thành đôi giày.









Thu với bà Trương khâu giày cho Lâm, bà Trương cười híp cả mắt, lập tức tìm đế giàyi giày đưa cho Thu, lại lấy kim chỉ, khuôn giày, sau đấy bà đứng bên cạnh nhìn thu khâu giày bằng đôi mắt trìu mến.









Ba Trương khen Thu:









- ngờ, con ở thành phố mà cũng biết khâu giày, con chần đế khéo hơn cả mẹ, chần vừa dày vừa chắc. Mẹ con dạy học nhưng biết dạy cả con khéo tay hay làm.









Thu xấu hổ, với bà Trương, biết khâu giày là vì nhà nghèo, có tiền mua giày, mẹ Thu tự khâu giày để . Mua thước vải đen có thể làm hai đôi rưỡi giày, có thể làm đế, mũi giày, đế giày tự chần lấy, khó nhất là khi đóng giày, tức là khâu mũi giày vào đế, nhưng Thu cũng học được. Thu giày tự khâu, chỉ những hôm trời mưa, phải xa, hoặc tập quân Thu mới đôi giày bộ đội cũ. Chân Thu rất được việc, chân chỉ lớn đến số ba mươi lăm rồi lớn nữa, hình như nó sợ Thu vừa đôi giày bộ đội cũ. Bà Trương :









- Cái Phần, cái Phương của mẹ biết khâu giày, biết chúng nó về nhà chồng rồi thế nào.









Thu động viên:









- Bây giờ chẳng mấy ai giày tự khâu lấy, hai chị về nhà chồng mua giày là được rồi.









- giày mua đâu có dễ chịu như giày tự làm? Mẹ quen, vào chân ra mồ hôi, cởi ra thối lắm.









Bà Trương nhìn chân Thu, kêu lên:









- Đôi chân quá, đây là chân con nhà giàu trước kia, con nhà nông làm gì có đôi chân xắn thế này.









Nghe bà Trương , Thu cảm thấy xấu hổ vô cùng, đôi chân của mình ràng di truyền của bố là “địa chủ”, chân bố cũng , chân mẹ Thu , có thể thấy gia đình bên mẹ là nhân dân lao động, bên gia đình bố sống dựa vào bóc lột, phải xuống ruộng, chân trở nên nhắn. Thu rất chân :









- Có thể đấy là bố con di truyền, bố con là… địa chủ, tử tưởng con phân ranh giới bới bố rồi, nhưng cái chân…









Bà Trương :









- Địa chủ là gì? Người ta tốt số, biết làm ăn mới có nhiều ruộng. Chúng tôi ở đây có ruộng, cấy rẽ, nộp tô cho người ta, chuyện đó ở đâu chả có. Mẹ thích những người đỏ mắt nhìn nhà địa chủ giàu có, thế rồi kiếm cớ đâu tố người ta.









Thu cảm thấy lỗ tai mình có vấn đề, bà Trương là phụ nữ nông dân nghèo từ đời tổ đời tiên, lại biết những lời phản động như thế? Thu nghĩ, có thể bà Trương cố tình vậy để thử lòng Thu, nhất định mình chịu được thử thách, Thu dám tiếp chuyện, chỉ cúi xuống khâu giày.









Thức hai đêm, Thu khâu xong đôi giày cho Lâm, lúc ta làm về, Thu bảo thử. Lâm lấy chậu nước rửa sạch chân, rất cung kính vào đôi giày, bảo thằng Hoan lấy mấy tờ báo để lót xuống đất rồi mới cẩn thận bước lên đấy vài bước.









- Có chật ? Có quá ? Có bó chân ? – Thu lo lắng hỏi.









Lâm chỉ lặng lẽ cười>





- Thoải mái hơn giày mẹ khâu.









Bà Trương cười, vờ bực tức:









- Người ta bảo có vợ quên mẹ, mày vẫn còn đấy mà …









Thu vội vã thanh minh:









- Đôi giày này là để cảm ơn Lâm lấy hồ đào cho mẹ con, có ý gì đâu.









Hai hôm sau, Ba mang về cho Thu gói to đường phèn, :









- Thu mang về cho mẹ chữa bệnh.









Tĩnh Thu sững sờ:









- Tại sao biết mẹ em cần đường phèn?









- Thu với , Hay Thu cho người khác với ? như trách móc. – Tại sao Thu có thể với người khác mà với ?









- với ai?









- Còn ai nữa? Tất nhiên là bà Trương, là chị Mẫn, là Lâm. Biết vậy, ngay từ đầu với em phải là người nhà của người ta.>





Thu ngớ ra, biết bực hay là đùa.









Thấy Thu đuối lí, cười:









- phải trách em, đùa vậy thôi. Lâm bảo với , cậu ta chỉ kiếm được hồ đào, thể tìm được đường phèn, có đường phèn thứ thuốc này cũng có tác dụng.









- gói to đường phèn thế này mất bao nhiêu tiền.









- làn đầy hồ đào thế kia mất bao nhiêu tiền?









- Hồ đào hái ở cây.









- Đường phèn cũng ở cây.









Thấy đôi co với mình, Thu bật cười:









- bịa, đường phèn mà mọc cây à?









Thấy Thu cười, cũng phấn khởi:









- Chờ em kiếm được tiền trả , ghi nợ, được nào?









Thu nghĩ, thế này nguy to, nếu Lâm và liên hiệp lại chữa khỏi bệnh cho mẹ, lẽ nào mình lấy cả hai? Thu tự cười mình về ý nghĩ ấy. Có ai bắt mi phải hứa? Thành phần xuất thân của mi, người ta có cần mi phải đền đáp còn là dấu hỏi lớn.










11









NGƯỜI TA vết thương thành sẹo còn đau, câu rất đúng. Sau thời gian lo lắng, thấy có vấn đề gì, Thu mạnh dạn hẳn lên, lại dám đứng chuyện với Ba. Đúng lúc ông bà Trương về thăm bên ngoại ít hôm, Mẫn lên Nghiêm Gia Hà thăm chồng, đem thằng Hoan theo. Ban ngày ở nhà chỉ có Thu, còn ai. Ba hết giờ làm liền về sớm giúp Thu thổi cơm, cũng ăn ở bếp tập thể, về ăn ở đây. và Thu người nhóm bếp, người nấu nướng, phối hợp rất ăn ý.









Ba biết xào nấu, thổi cơm, đầu tiên xới cơm ra cái ang, để cơm cháy trong nồi, cho ít muối, ít dầu, để lên bếp nóng lúc, cậy ra thành tảng cháy vừa thơm vừa ngon. Thu ăn thích lắm, bữa tối ăn cơm, chỉ ăn cháy, ai cũng phải ngạc nhiên: bở cơm trắng để ăn cháy, người thành phố kỳ lạ.









Phần thấy cha mẹ vắng cũng đưa bạn trai về nhà ăn cơm, Thu nghe bà Trương , kia “chỉ được cái mặt”, thực tế, chịu ở làng làm ruộng, chỉ muốn chạy đây chạy đó kiếm ăn. Ông bà Trương thích này, cho Phần qua lại quan hệ với ta. Phần vẫn lén hẹn hò với kia, lúc này mẹ có nhà rất thoải mái đưa “cái mặt” về nhà.









Thu thấy “cái mặt” ấy cũng khá, người cao lớn, chuyện như người từng trải việc đời, đối với Phần cũng rất tốt. “Cái mặt” còn đem cho Thu mấy sợi dây chun hoa hoét để buộc tóc, ta đem cái thứ này đến các thôn làng để bán. Phần đưa cho Thu xem cái đồng hồ đeo tay, tỏ ra rất đắc ý, hỏi:









- Đẹp ? ấy mua cho mình đấy, trăm hai mươi đồng.









Thu giật mình, trăm hai mươi đồng! Gần bằng ba tháng lương của mẹ. Phần đeo đồng hồ vào cổ tay, rau cũng chịu rửa, bảo sợ nước vào đồng hồ.









Lúc ăn cơm, Ba gắp thức ăn cho Thu, “cái mặt” gắp thức ăn cho Phần, chỉ có Lâm lẻ loi. Lâm xới bát cơm, gắp ít thức ăn rồi biến đâu mất. Ăn xong, buông đũa buông bát, mất tăm, đến giờ ngủ mới về.









Buổi tối, Phần đưa “cái mặt” vào buồng riêng đóng cửa lại, biết hai người làm gì trong đó. Buồng của Phần và Phương chỉ cách nhau bức tường cao ngang đầu người, bên thông với nhau, hề cách . Thu ở buồng mình viết lách, nghe tiếng cười khúc khích, giống nhu bị ai cù vào người vậy.









Ba ngồi đàng hoàng trong buồng Thu, giúp Thu viết lịch sử thôn. Có lúc Thu đan áo, ngồi đối diện, tay cầm cuộn len, ngẩn ngơ nhìn Thu, quên cả thả sợi len ra, Thu cứ phải cầm đầu sợi len giật giật, nhắc nhở .









như được Thu đánh thức, bừng tỉnh, vội xin lỗi, buông sợi len ra để Thu đan.









Thu :









- Hôm ấy bảo với em, đan cho cái áo len phải ? Tại sao thấy mua len?









cười:









- Mua rồi, nhưng dám đem đến đây.









Thu nghĩ, có thể thấy mấy hôm nay mình bận nên muốn làm mình thêm bận. Thu rất xúc động. Thu rất dễ xúc động, hễ xúc động lại hứa hẹn. Thu rất thản nhiên









- cứ mang len đến, em đan xong cái áo này đan cho .









Hôm sau mang len đến, len đựng trong cái túi to, xem ra khá nhiều. Thu lấy ra xem, len đỏ, phải đỏ thẫm, phải đỏ hoa hồng, cũng phải phấn hồng, mà là màu đỏ hoa đỗ quyên. Trong các màu đỏ, Thu thích nhất màu đỏ này, Thu gọi đấy là đỏ đỗ quyên.









Nhưng con trai ít ai mặc màu đỏ này, Thu ngạc nhiên hỏi:









- … mặc màu này à?









- Cây sơn tra núi kia hoa cũng màu đỏ này. Thu bảo muốn xem hoa ấy cơ mà?









Thu bật cười:









- Em muốn xem cái cây ấy nở hoa, mặc áo len màu đỏ là để em coi là cây sơn tra à?









trả lời, chỉ nhìn cái cổ áo len để lộ ra ngoài cái áo bông xanh của Thu. Thu hiểu, mua len này cho Thu, cho nên mới chọn màu đỏ. Quả nhiên, :









- Thu đừng giận nhé, ấy là… mua cho Thu…









Đúng lúc Thu bực mình, nghĩ bụng hôm ấy hai người đường, lén nhìn cái áo len của Thu, nếu tại sao mua len cho Thu?









Hôm ấy đường rất nóng, cởi áo ngoài, chỉ mặc cái áo len, nhưng Thu vẫn mặc áo bông. hỏi:









- Thu có nóng ? Nóng cởi bớt áo bông ra.









- Em… quen mặc áo len ngoài đường, muốn cởi áo trong, chỉ mặc áo bông là đủ.









rất tự giác :









- Vậy ra kia, Thu thay áo xong gọi .









Thu muốn mặc áo len ra đường là bởi áo len của Thu vừa ngắn vừa chật, ôm khít lấy người. Ngực Thu hơi to, tuy Thu phải dùng áo nịt ngực số để ép xuống, nhưng dưới lớp áo len ngực vẫn nổi lên, áo len lại kín mông, đúng là trước chật sau ngắn, xấu hổ.









Hồi ấy trong đám con vẫn với nhau, muốn biết cơ thể người con có đẹp hay phải đứng áp người vào tường, thấy còn kẽ hở mới là người có thân hình đẹp, đoan trang, đứng đắn. Tĩnh Thu thể đứng sát tường mà có khe hở, nếu đứng úp mặt vào tường, phía trước có bộ phận nổi cao chạm tường; nếu lưng dựa vào tường phía sau cũng có bộ phận nổi cao chạm tường, cho nên bọn bạn cười Thu “ba đoạn”.









Thu biết cơ thể mình đẹp, rất ít khi mặc áo len ra đường để khỏi lộ cái xấu. Thấy Ba tránh chỗ khác, Thu vội cởi áo bông, áo len, rồi mặc lại cái áo bông, Thu cẩn thận lộn phải cái áo len, cầm tay. Lúc đầu Thu sợ trông thấy mặt trái cái áo len, chịu để cầm giúp, về sau mải chuyện với , Thu quên bẵng, bảo để cầm giúp áo len, Thu đưa cho , có thể lúc ấy lén nhìn bí mật của cái áo.>





Cái áo len Thu mặc là do mẹ mua len từ hồi Thu ba, bốn tuổi. Mẹ biết đan, phải nhờ người đan, đan xong mẹ trả tiền công, người đan còn lấy bớt rất nhiều len, chỉ đan cho Thu và trai hai cái áo rất .









Về sau Thu biết đan, Thu tháo hai cái áo ra đan thành chiếc. Mặc mấy năm, lại tháo, thêm cuộn sợi đan lại thành áo. Vài năm sau, lại tháo, lại thêm cuộn sợi. Cuối cùng biến thành cái áo năm, sáu màu. Nhưng Thu đan rất khéo, người khác nhìn cứ tưởng cố tình pha màu tạo nên hoa văn phức tạp, chồng chéo nhau. Nhưng vì dùng quá lâu, len rất dễ đứt, tạo nên những đoạn ngắn. Lúc đầu Thu còn cẩn thận xe hai đầu sợi len lại với nhau, như vậy thấy mối . Về sau thấy nối quá nhiều, xe lại, Thu phải nối thành mối. Cho nên cái áo len của Thu mặc ngoài khá đẹp, trông rất tinh xảo, nhưng nếu lật mặt trong đầy mối nối, giống như cái áo lông cừu của lãnh tụ vĩ đại Mao Trạch Đông mặc hồi còn ở núi Tĩnh Cương, vẫn là áo lông cừu, nhưng vì lông cừu rối tung rối mù.









Thu nghĩ, nhất định thấy cái áo len đầy mối nối cho nên thông cảm với Thu, mua len màu đỏ mẫu đơn, để Thu tự đan áo cho mình. biết tại sao Thu chợt nhớ đến truyện ngắn Xà phòng của Lỗ Tấn, trong đó người đàn ông có tâm địa nhơ nhớp, trông thấy người con nghèo khổ, cơ thể bẩn thỉu, trong bụng ta nghĩ mua cục xà phòng để ta tắm.









Thu bực tức trách Ba:









- Tại sao làm như vậy? cầm cái áo len cứ việc cầm, … nhìn mặt trong cái áo len của em làm gì?









ngạc nhiên hỏi lại:









- Mặt trong cái áo len của em? Mặt trong cái áo len của em thế nào?









Nhìn vẻ mặt vôanh, Thu nghĩ bụng có thể bị oan, trông thấy. Lần ấy đường có cơ hội để nhìn cái áo của Thu. Có thể thấy màu len đẹp, giống như màu hoa sơn tra, cho nên mua.









Thu vội giải thích:









- có chuyện gì đâu, chỉ đùa tị thôi









như trút được gánh nặng:









- Ôi, đùa vậy mà tưởng Thu nổi giận.









sợ Thu nổi giận, khiến Thu có cảm giác tự hào hình như thao túng tình cảm của . là con cán bộ, lại thông minh, làm việc giỏi giang, người cũng “tiểu tư sản” nhưng trước mặt Thu lại tỏ ra thà, nhút nhát như chuột, sợ Thu nổi giận, khiến Thu có cảm giác bềnh bồng trôi, muốn đùa tí chút để thấy cái vẻ sợ hãi của , chứng thực mình đủ khả năng chi phối . Thu biết như vậy tốt, chỉ là vinh dự hão huyền, cho nên Thu làm như thế.









Thu gói những cuộn len lại, đưa trả cho :









- Em lấy len của đâu, nếu mẹ em thấy, em phải thế nào với mẹ? em ăn cắp à?









vẫn đứng lặng, tay ôm bọc len, khẽ:









- nghĩ Thu phải trả lời mẹ. Thu cứ bảo mua được à?









- Em hào có làm thế nào để m được nhiều len như thế? – Thu như thách thức mình ra hoàn cảnh gia đình, hình như muốn : gia đình em nghèo, xem thường em ? Nếu xem thường sớm thôi !









đứng kia, vẻ mặt đau khổ, miệng lẩm bẩm:









- ngờ… ngờ…









Thu cảm thấy hối hận như vừa bị dối, vậy là Thu đùa:









- ngờ gì? Chuyện khôn ngờ còn nhiều lắm, chỉ trách tinh mắt. Nhưng yên tâm, em thế này, tiền đường phèn, tiền bút máy em trả . Nghỉ hè em làm, nếu tháng nghỉ ngày nào em được ba mươi sáu đồng, chỉ tháng em trả hết nợ.









vội vã hỏi:









- Làm… việc gì?









- Làm những việc linh tinh lặt vặt mà biết à? Đến công trường xây dựng làm thuê, chở than ở bến cảng, đến xưởng sản xuất học cụ sơn đồ dùng dạy học, dán hộp giấy, có việc gì làm việc nấy, nếu làm sao gọi là việc vặt. – Thu hơi thổi phồng. – phải ai cũng tìm được việc đâu nhé, tìm được việc vì phụ huynh học sinh của mẹ là chủ tịch khu dân cư, chuyên quản lý những việc ấy.









Thu kể cho nghe chuyện vui về con bà chủ tịch khu dân cư, cậu ta là bạn học với Thu, người gầy gò thó, các bạn cùng lớp đặt cho cậu ta cái tên “ em vợ” trong lớp còn có cậu nữa được gọi là “ Điền”, cậu nữa có tên “thím Đỗ”, mấy cậu con trai đều mang những cái tên đàn bà. đến đoạn buồn cười, Thu nhịn nổi.









Thu cười lúc mới phát cười, chỉ sững sờ nhìn Thu. Thu vội giải thích:









- đừng thấy em vô duyên, phải em đặt cho các cậu ấy đâu, trong lớp em chưa bao giờ gọi họ bằng cái tên ấy, chỉ kể cho nghe thôi.









, giọng khàn khàn:









- Dán hộp còn có thể, nhưng Thu đừng làm ở công trường, càng nên ra cảng chở than, nguy hiểm lắm, Em là con , sức yếu, cẩn thận bị tai nạn, bị xe cán thế nào?









ra vừa rồi nghe, chuyện cười mà nghĩ đến chuyện Thu làm thuê. Thu động viên:









- chưa làm những việc ấy cho nên nghĩ nó rất đáng sợ, nhưng thực tế …









- chưa làm những việc ấy, nhưng thấy công nhân chuyên chở than ở bến cảng phải kéo xe lên dốc dựng đứng, nếu tay khỏe cả người lẫn xe lăn xuống sông. cũng thấy công nhân xây dựng xây tường lợp ngói như thế nào rồi, nếu từ giàn giáo ngã xuống nguy hiểm vô cùng, nặng nhọc nguy hiểm công nhân chính làm, cần thuê lao động phụ làm gì, làm sao yên tâm nổi? Liệu mẹ em có yên tâm được ?









Chắc chắn mẹ Thu thể yên tâm, mẹ lo Thu làm như thế bị tai nạn lao động, nghe làm phụ động mà bị tai nạn được hưởng bảo hiểm lao động, cuộc đời coi như xong. Được mấy đồng tiền còm nhưng hỏng cả cuộc đời. Nhưng Thu biết mấy đồng tiền còm , có mấy đồng ấy mua được gạo, coi như nhịn đói. Hơn nữa, nhà Thu chỉ thiếu mấy đồng tiền ấy mà thiếu rất nhiều. Mẹ thường phải phải vay tiền các đồng nghiệp, hễ lĩnh lương là phải trả nợ, chỉ sau ngày lĩnh lương lại vay. Nhà Thu thường đem cho phiếu thịt, phiếu trứng, bởi có tiền mua. Đội sản xuất ở nông thôn nơi trai Thu lao động thu nhập rất kém, đám thanh niên trí thức về lao động phải xin tiền bố mẹ mua thóc để xay thành gạo mới đủ cái ăn, vì công điểm rất thấp, công điểm cả năm đủ gạo ăn.









Những năm gần đây may mà mỗi vụ nghỉ hè Thu làm, giúp gia đình được ít nhiều. Thu vẫn thường động viên mẹ: “Con lao động như thế chả tốt hay sao? Mẹ có thấy ai bị tai nạn ? Mà có bị tai nạn ngồi nhà cũng làm được việc cơ mà”.









Lúc này thấy Ba như vậy, Thu cũng đem cái lí ấy ra, nhưng nghe lọt, chỉ khẩn thiết :









- Em đừng làm như thế nữa, nguy hiểm lắm, lỡ xảy ra việc gì khổ cả đời. Em cần tiền, có đây, dã ngoại thế này lương khá cao, có cả phụ cấp dã ngoại. có tiền tiết kiệm, em lấy mà trả nợ. Sau này mỗi tháng có thể đưa em từ ba chục đến năm chục đồng, như thế có đủ ?









Thu thích như vậy, tưởng như lương cao là diều ghê gớm lắm, có thể nhìn người bằng nửa con mắt, muốn được cứu tế Thu. Thu trả lời rất kiêu:









- Lương của cao là của , em cần tiền của .









- Em… coi như cho em vay được hay sao? Sau này em ra công tác trả .









- Sau này em có công tác gì? – Thu tự chế giễu. – Bố em phải là cán bộ cao cấp, với lại liệu có thể tìm được công việc dã ngoại hay . Em về nông thôn có cơ hội về lại thành phố. Đến lúc ấy mẹ phải cho em tiền mua gạo là may mắn lắm rồi, đâu còn tiền trả nợ.









- trả được thôi, dù sao số tiền ấy cũng dùng đến, em đừng cố chấp, chỉ vì mấy đồng tiền mà làm mình mang thương tật, suốt đời phải nằm liệt giường, như thế có phải là khổ hơn ?









Thu nghe “chỉ vì mấy đồng tiền” cảm thấy xem thường mình, coi Thu như người tiền, Thu bực mình:









- Em là người vì mấy đồng, là người tầm thường thế đấy. Em thà làm thuê, thà vất vả cực nhọc cũng cần tiền của .









Ba tưởng như bị Thu đâm mũi dao vào tim, biết gì, chỉ khẽ:









- Em… …









lúc sau được gì, trông rất đáng thương, khiến Thu nghĩ đến con chó con Thu nuôi trước đây bị đội tiêu diệt chó bắt, bị trói và rọ mõm, kêu thành tiếng, trông đáng thương. Nó nhìn Thu, cầu cứu Thu, biết bị trói thể nào cũng bị chết.










12









HAI HÔM SAU chị Mẫn về, trong nhà lại yên tĩnh. “Cái mặt” của Phần cũng thấy đâu, đội của Ba hôm ấy cũng phải họp, còn thời gian đến. Buổi tối, Mẫn đưa giáo Diệp, đồng nghiệp đến nhờ Thu chỉ cách đan cửa quần len nam giới.









Thu biết cách đan cửa quần, nhưng giáo Diệp những hỏi Thu cách đan cửa quần, còn hỏi cửa quần phải đan cao bao nhiêu để cho chồng tiện mở. Thu cũng học được của người khác, lúc đan nghĩ phải để cao bao nhiêu. Lúc này giáo Diệp hỏi “tiện mở” làm Thu ngượng đỏ mặt, bối rối:









- để em đan giúp. – xong, Thu nhanh tay giúp giáo Diệp đan.









giáo ngồi chờ Thu đan cửa quần, vừa chuyện với Mẫn:











- Mẫn này, Thu nó vừa đảm , vừa xinh đẹp, chả trách gì bác Trương muốn hỏi Thu cho chú Hai. Thu ơi, em cứ lấy chú Hai nhà chị Mẫn , em về làm dâu bác Trương, bọn chị muốn đan gì cũng tiện, lúc nào cũng có thể hỏi em.









Mẫn :









- Đằng ấy đừng vớ vẩn, Thu nó còn trẻ con lắm.









Mẫn thăm dò:









- Thu người thành phố, ăn gạo ngon, làm sao ưng được người miền núi chúng mình? Người như Thu chắc chắn phải lấy người thành phố, có đúng , Thu?









Thu mặt đỏ bừng, :









- Em còn , chưa nghĩ đến chuyện ấy.









giáo Diệp :









- Lấy người thành phố à? Chị tính thế này, đến đội thăm dò tìm người, ở đấy có người thành phố đấy. Đến lúc Thu lấy chồng người thành phố, chúng mình có người giúp đan áo, vẹn cả đôi đường. – giáo Diệp suy nghĩ lúc rồi tiếp: - Chị thấy cậu Tân được đấy, biết kéo đàn, xứng với Thu lắm. Mẫn ơi, cậu Tân vẫn đến chơi nhà đằng ấy, chắc là nhắm nhe Thu đấy nhỉ.









Mẫn cười phá lên:









- Mắt đằng ấy tinh. Trước đây tôi gợi ý cậu ấy với cái Phần nhà tớ, cậu ta tránh đến. Nhưng gần đây năng đến lắm, hầu như ngày nào cũng đến.









Thu nghe dám gì, chỉ mong hai người đùa.









giáo Diệp :









- Vậy bác Trương bực lắm nhỉ? đứa con xinh xắn, định đánh tiếng cho con trai, ngờ bị nẫng tay .









Mẫn cười:









- đâu, Thu chắc chắn là người nhà tôi rồi, cậu Tân ở nhà có vợ chưa cưới.









Thu cảm thấy đầu óc quay cuồng, tưởng mình sắp ngã ra đất, nhưng ngã mà còn như bay lên trung, tự đánh giá cao mình, sung sướng đau khổ của người khác, nghĩ bụng: Thu ơi, suốt ngày mi phải lạc quan trước mọi chuyện, đây là lúc thử thách mi.









Chị Mẫn và giáo Diệp thầm chuyện trò, thỉnh thoảng lại cười khúc khích, Thu cũng thỉnh thoảng cười mình, nhưng trong đầu óc chỉ có ý Tân ở nhà có vợ chưa cưới.









Thu vừa đan vừa nghe chị Mẫn và giáo Diệp chuyện, cuối cùng biết cái cửa quần kia dài bao nhiêu, nhưng câu chuyện của người Thu nghe sót câu. Cho đến khi giáo Diệp bảo phải về, Thu mới cầm cái quần lên xem, phát cửa quần dài đến ba mươi phân.









giáo Diệp kiềm chế nổi:









- Được, như thế này chồng chị mở cho dễ, chả khác gì quần mở.









Thu rất ngượng, rất muốn tháo ra đan lại ngay. Chị Mẫn với giáo Diệp:









- cần phải tháo, đằng ấy về lấy kim khâu bớt lại là được.









- Đúng đấy, tháo ra tiếc lắm. – giáo Diệp .









Chờ cho giáo ra về, Thu vội về buồng mình, tưởng như chịu đựng nổi, nằm lên giường, trùm chăn kín đầu giả vờ ngủ. Tuy đắp cái chăn rất dày, Thu vẫn run rẩy, biết mình lạnh hay sợ hãi, hay vì nguyên nhân nào khác. Thu trốn trong chăn, rất giận Ba: đồ lừa dối! Đồ lừa dối! Ở nhà có vợ chưa cưới, tại sao lại đối với mình như vậy? làm những chuyện đó lẽ nào là việc của người có vợ chưa cưới đối với người con ?









Thu đau đớn nhận ra rằng, nguyền rủa kẻ lừa dối có tác dụng. Ở đời này kẻ lừa dối nhiều lắm, có chửi rủa kẻ lừa dối cũng chết, cũng làm đau được chúng. Muốn trách chỉ nên trách bản thân, trách mình có mắt, biết phân biệt đâu là kẻ lừa dối.









Chuyện dọc đường hôm đó lại lần lượt về, như bộ phim liên tục chiếu thể dừng, loạt cảnh cứ loang loáng lướt qua, đầu óc Thu hoàn toàn mụ mẫm biết mình nghĩ gì, cũng biết mình nên gì. Bây giờ nghĩ lại, giống như xem tập ảnh, mỗi tấm ảnh cố định thời điểm, có thể có rất nhiều cảnh bị tước bỏ, nhưng những cảnh chính vẫn còn, có thể xem từng tấm , vừa xem vừa bình luận, phản tỉnh. Nhưng cảnh trước khi Ba ôm Thu hình như chụp, cho dù có chụp Thu cũng lật giở nhanh. Tất cả lại trong ký ức, đấy là lúc Ba dọa, bảo giống như oan hồn đứng dưới gốc cây, sau đấy biết tại sao, ôm Thu, hôn Thu, lại còn đưa lưỡi vào sâu trong miệng Thu.









Lúc này biết ở nhà có vợ chưa cưới, bỗng Thu cảm thấy lật giở nhiều tấm ảnh rất cũ, đó ghi tất cả, nhưng lúc ấy nhận ra. Lúc Thu ở cùng với Ba luôn có cảm giác mê mẩn, giống như bản thân từ trước đến nay vẫn cho rằng sức phán đoán, sức chịu đựng rất đáng tự hào của mình tồn tại. giống như cơn gió mạnh khiến Thu theo chân bén đất, tư duy trở nên chậm chạp, thính giác trở nên trì độn, nhưng thần kinh cười lại rất phát triển – tất nhiên là thần kinh cười ngây dại.









Thu nhớ lại những ngày qua, lúc núi, lấy Romeo và Juliet làm ví dụ, biện hộ cho người thanh niên bỏ rơi người trước đấy, ra là về chính . Buổi tối hôm ấy đường về, gián tiếp thừa nhận cầm tay người khác.









Nghĩ đến đây Thu chợt ân hận vô cớ. Tại sao lúc bấy giờ mình hiểu? Nếu hiểu, lúc ôm, chắc chắn Thu nổi cáu. Nếu nổi cáu, là cách biểu lập trường, chứng minh Thu rất ghét làm như vậy.









Rất tiếc, ngay lúc ấy Thu nổi cáu mà còn lặng lẽ thừa nhận mình thích được cầm tay, Thu hiểu tại sao mình lại thích thú việc ngu ngốc đến vậy. Lúc cầm tay mình, hình như cũng ít chuyện để , lại cảm thấy bực mình, biết tại sao trong lòng lại sờ sợ, sợ bỏ mặc.









Bây giờ Thu để ôm rồi, để hôn rồi, kết quả có vợ chưa cưới, chẳng hóa ra Thu bị lừa dối? Từ Thu nghe mẹ con “ lần sẩy chân ôm hận suốt đời”, ngay từ đầu Thu hiểu nhưng cũng hiểu cơ bản câu ấy, song “sẩy chân” là thế nào?









Theo Thu, để người con trai biết mình ta, tức là sẩy chân, bởi ta có thể đem chuyện ra khoe với người khác, hủy hoại thanh danh người con . Thu từng biết nhiều chuyện như vậy, mà cũng từng thấy người con gặp chuyện bất hạnh như vậy, cho nên Thu rất chú ý để “sẩy chân”, biện pháp an toàn nhất là ai, như vậy có chuyện “sẩy chân”.









Nghĩ đến đây Thu cảm thấy sợ hãi. Nhưng vẫn còn may, chuyện của Thu với chưa ai biết, mà Thu cũng để lại dấu vết mực đen giấy trắng. Cho nên lúc này, khốn đốn nhất là Thu thừa nhận với mình thích được cầm tay. Nhưng hôm gọi về ăn cơm, Thu từ chối cho cầm tay, phải chăng tình hình thay đổi?









Thu quyết định quan tâm đến nữa, coi như chưa từng xảy ra chuyện gì. Cho dù có vợ chưa cưới, cũng với ai, mong việc ấy mắc mớ gì đến cuộc sống của Thu. Thu nhớ mình gặp câu này ở đâu rồi: “Việc xấu người khác biết coi như có việc xấu”. Thu mong câu ấy thuật lại .









Nhưng gói đường phèn kia xử lí thế nào, mẹ rất cần thứ đó? Thu về thành phố cũng thể nào mua nổi đường phèn, cho nên Thu quyết định nhận, nhưng nhất định phải trả tiền cho . Đầu tiên Thu hỏi vay các bạn trong tổ cải cách giáo dục, sau đấy trả cho .









Thu ngồi dậy, định đến hỏi vay cán bộ Lí trong tổ cải cách giáo dục, và muốn tìm chị Mẫn để chuyện.









C:









- Mẹ bảo chị với em chuyện Lâm, nhưng chị vẫn chưa , chủ yếu cảm thấy có khả năng, em là người thành phố, lại học trung học phổ thông, Lâm là người nhà quê, học chưa hết trung học cơ sở, chắc chắn xứng với em.









Thu rất buồn, :









- Em xem thường Hai, nhưng…









Chị Mẫn lại :









- Về sau chị nghe chuyện gia đình em, chị cảm thấy nên chuyện Lâm với em, với em về những gì trải qua, biết đâu có ích cho em. – Mẫn thở dài: - ra thấy em chị lại nhớ chị hồi xưa. Trước đây, hộ khẩu của chị cũng ở thành phố, nhưng bố mẹ chị đều bị quy là phái hữu, bị đuổi khỏi biên chế nhà nước, trở thành những người nghề nghiệp, phải làm thuê kiếm sống. Đến khi thành phố có phong trào thanh lí, những người nghề nghiệp bị đưa về nông thôn, bố mẹ chị mới về cái thôn miền núi này.









- ra chị cũng có giai đoạn khốn cùng như vậy. – Thu tỏ ra đồng tình. – Ngay ngày đầu tiên về đây em cảm thấy chị phải người ở đây, cả tên chị cũng giống với người địa phương.









- Bây giờ vẫn chưa thành người địa phương này à? Sau này em về nông thôn, biết về đâu. ra ở đây cũng gần phố huyện, xa thành phố K, coi như vùng đông đúc, giàu có. Em sống ở đây vài tháng chắc chắn nhận ra, bà Trương rất tốt với mọi người. Nên nếu em lấy Lâm, nhà này đối với em như đối với nàng tiên.









Thu cố lại câu chuyện sang hướng:









- Chị từ thành phố về, cũng… bực bội khó chịu lắm nhỉ?









- Đấy là số phận, có cưỡng lại cũng được. – Mẫn thở dài. – Nhưng số chị cũng gặp may, lấy Sâm, cha ấy dù lớn dù cũng là quan, xoay sở cho ấy được ăn gạo nhà nước, chị cũng kiếm được chân dạy tiểu học. Tuy chị được ăn gạo nhà nước, nhưng dạy học còn khá hơn ra đồng làm việc. Sau này em về Tây Thôn Bình chỉ cần ông Trương còn sống, chắc chắn em cũng được làm giáo viên tiểu học.









Chưa bao giờ Thu nghĩ số phận mình được thay đổi nhờ người nhà, Thu biết số mình phải về nông thôn, hơn nữa về nông thôn còn được gọi về thành phố. Thu biết nhà mình nghèo, cũng muốn thay đổi cuộc sống, nhưng Thu quyết dựa vào người nhà để thay đổi, dù có phải cướp ngân hàng. Với Thu, tất cả của tất cả còn bấp bênh, học lên, tìm việc làm, đều chưa thể được gì. Thu chỉ nắm vững tình cảm của mình, đấy là cái mà Thu có thể tự do chi phối, cho nên Thu phải dựa vào ý chí để chi phối tình cảm. Thu chỉ có thể đền đáp người khác bằng lời cảm ơn, có thể cứu giúp con người bằng đồng tình, nhưng Thu quyết đem tình cảm của mình để đánh đổi lấy tiền tài và địa vị.









Mẫn :









- Chị biết em chịu lấy Lâm, vì em rất thích Ba, , cậu ấy là con người rất tốt.









- Ai bảo em thích ấy? – Thu phủi ngay Ba khỏi bản thân. – Chị bảo ấy với chị Phần, cuối cùng là chuyện gì?









- Ôi, hồi trước, khi đội thăm dò mới về thôn này, lán trại chưa kịp dựng, phải chia nhau ở nhờ nhà dân, cậu Ba ở nhà chị. Phần thích hát, Ba biết kéo đàn, Phần cứ bắt cậu ấy đệm đàn, vậy là lại lại với nhau, Phần thích cậu ấy. Nhưng Phần ngượng dá ra, cho đến khi cậu ấy ra lán ở, mới bảo chị giúp. Chị với cậu ấy, cậu ấy bảo ở nhà có vợ chưa cưới.









- Có phải ấy kiếm cớ?









- , cậu ấy đưa cho chị xem ảnh chụp chung với vợ chưa cưới. ấy đẹp lắm, là con cán bộ cao cấp, hai người rất xứng đôi. – Mẫn vừa , vừa bước đến trước cái bàn. – Tấm ảnh ấy ép dưới tấm kính này, để chị chỉ cho em.









Mẫn tìm lúc, ấy làm lạ, : “Ôi, đâu rồi? Chả nhẽ Phần lấy rồi à? Hay là Phương lấy?”









Thu lập tức nghĩ ngay đến Ba giấu để Thu thấy, điều này càng chứng tỏ là kẻ lừa dối, lén lút, giấu giếm, đáng xấu hổ.









Mẫn :









- Từ đấy cậu ấy ít đến chơi. Mẹ vẫn rất tốt với cậu Ba, việc thành, tình người vẫn còn đó, có cái gì ăn ngon cũng gọi cậu ấy về. Về sau Phần có người , coi như còn việc gì.









- Chị gặp… vợ chưa cưới của ấy chưa?









- Chưa, ấy là người tỉnh, bố là quan to, đến cái thôn miền núi này làm gì.









Thu tiện hỏi thêm, cũng biết gì hơn, chỉ ngồi.









Mẫn :

- Chị khuyên em đừng để ý đến cậu Ba, sớm quên cậu ấy . Em hãy nghe lời chị, em nên biết con nhà quan phải là để những người như chúng ta bấu víu. Nhà chị trước khi bị đưa về nông thôn, chị cũng có người bạn trai, bố ấy cũng là quan to, nhưng to bằng bố cậu Ba, nghe bố cậu ấy là Tư lệnh quân khu, bố của bạn trai chị chỉ là sĩ quan phân khu. Nhưng con nhà quan đều như nhau, họ hiểu biết nhiều, tiếp xúc với nhiều người, lo gì tìm được người . Gia đình bạn trai của chị ngay từ đầu đồng ý cho ấy quan hệ với chị, có điều ấy dám đưa chị về nhà. Đến lúc nghe gia đình chị phải về nông thôn, vậy là ấy hoảng lên, muốn mở cửa sau giữ chị ở lại, nhưng lại đủ dũng cảm, cuối cùng cũng thôi. Rất may, lúc bấy giờ chị lại rất chủ động, để ấy lên người chị, cho nên về sau chị cũng lấy được người tử tế, nếu lúc ấy nghe theo ấy, xảy ra chuyện, ngày ấy vứt bỏ chị cũng là ngày giỗ chị.










Thu nghe chợt giật mình:










- Tại sao lại là… ngày giỗ?










- Với người con bị thất thân, lại bị người ta vứt bỏ, sau đấy ai dám đến với ta nữa? Cứ coi như lấy được chồng, đến đêm tân hôn chồng phát ta còn là con , xem thường ta, coi ta là người. Thu này, chị thấy em còn đáng hơn chị, em xinh đẹp, đời em nhất định được nhiều con trai để ý, nếu em vững vàng chắc là gánh chịu tội lỗi.










Thu nghe mà rối lòng, trước kia chỉ nghe “cùng phòng”, “ngủ” với con trai là nguy hiểm, bây giờ lại nghe “lên người”, biết bị Ba ôm có phải là “lên người” ?










Thu mạo mu:










- Chị bảo lúc ấy để ấy… lên người là ý làm sao? – Hỏi xong, Thu hối hận, sợ Mẫn hỏi tại sao mình lại quan tâm đến chuyện đó.










- hiểu lên người à? Tức là ở cùng phòng, ngủ với ta, làm chuyện vợ chồng với nhau.










Thu cảm thấy yên tâm hai phần, vì Thu ở cùng phòng, ngủ với Ba, nhưng biết mình làm chuyện vợ chồng với chưa? Nhưng Thu dám hỏi lại, hỏi lại, chắc chắn Mẫn nghi ngờ, người con tại sao lại quan tâm nhiều đến chuyện ấy?











13














HÔM SAU, Thu mặt dày mày dạn hỏi vay tiền mấy người trong tổ cải cách giáo dục, bảo vay tiền để mua đường phèn cho mẹ. Sắp đến ngày về, ai còn nhiều tiền. cán bộ Lí và thầy Triệu hiệu phó gom lại được mười tám đồng, đưa cho Thu vay.






Bà Trương và mọi người trong nhà về, Thu nghe thấy tiếng Ba đùa với thằng Hoan ở phòng ngoài, liền lấy tiền ra, thấy ngồi chiếc ghế thấp, thằng Hoan bám lấy lưng rất thân thiết. Thấy Thu, ngước lên hỏi han, nhưng Thu làm ra vẻ lạnh lùng, gì, ném tiền lên chân , :






- Cảm ơn mua giúp đường phèn, xem đủ chưa?






Vẻ mặt Ba khiến Thu nhớ đến câu của nhân vật Tường Lâm trong truyện của Lỗ Tấn “giống như bị nướng”, Thu thấy nhìn số tiền chân tưởng như tiền làm bỏng chân, nhưng dám cầm. ngước lên, hình như hỏi xảy ra chuyện gì?






biết tại sao Thu cảm thấy mình có quyền nổi giận với , Thu thở gấp gấp, :






- Đủ chưa? đủ bảo em, em bù thêm.






ra Thu đưa toàn bộ số tiền vay được, còn đâu tiền để bù thêm, nếu thiếu, Thu phải vay nữa.






- rồi cơ mà… sau này trả cũng được.






- rồi, nhưng việc thay đổi, có thể đánh thuế những câu của người khác được ?






suy nghĩ câu của Thu, hình như vẫn hiểu, chỉ :






- Thu bảo có tiền, tiền đâu nhiều thế này?






- Vay những người trong tổ cải cách giáo dục.






như người bị tổn thương:






- Thu nhất định vay, tại sao phải vay người khác?






- Em thích vay người khác. Em thay mặt mẹ em cảm ơn .






xong, Thu vào trong buồng, lấy cuốn vở viết lịch sử thôn ra định viết gì đó. Nhưng tay Thu run lẩy bẩy, biết mình tức giận hay rét.






theo vào, đứng sau lưng Thu:






- Có chuyện gì vậy? với , Thu đừng làm như thế, chắc chắn xảy ra chuyện gì rồi, mới hôm kia còn vui vẻ, tại sao…






- Hôm kia thế nào? Em vay tiền của rồi.






nghi ngờ, hỏi:






- Là vì hôm ấy bảo cho Thu vay tiền, Thu giận đấy à? Hôm ấy Thu cần, đâu có miễn cưỡng. biết Thu là con người rất tự trọng, muốn tiếp nhận giúp đỡ của người khác, nhưng Thu… Thu đừng coi … như>






Thu nghĩ: đúng là kẻ lười dối, miệng ngọt như đường, nếu tôi biết ruột gan bị lừa rồi. Có phải hồi ấy cũng lừa dối vợ chưa cưới của giống như thế này? Chị ấy có biết lừa dối người khác ? Chả trách người ta , những người mỏng môi thể tin nổi, ta lừa dối được mi cũng lừa dối được người khác, cứ củ mỉ thà như Lâm bao giờ lừa dối ai.






Thu vẫn quay lại, :






- đừng đứng đây. , em còn phải viết.






Thu có cảm giác vẫn đứng đấy, nhưng vẫn quay đầu lại, chỉ run rẩy viết gì đó. lúc sau, cảm thấy Thu mới quay đầu lại, quả nhiên . Thu rất buồn, cứ nghĩ còn đứng sau lưng mình, thậm chí đứng mãi đấy.






Thu cũng biết tại sao mình lại thế, muốn quên , coi như có . Thu vẫn nghĩ khó gì để quên , gặp , cũng có thể bực tức vài câu. Khi tỏ ra đáng thương nhìn Thu, lòng Thu lại rất kiên định, chút lay chuyển. Nhưng khi rồi, Thu lại hoang mang bối rối, chỉ biết oán giận mình, nghĩ bụng: tại sao lại có thể như thế? Tại sao lại như thế? Em chỉ mới vài câu mà bỏ ?






Thu cảm thấy hành động của mình đáng xấu hổ, người ta chiều mi, sợ mi nổi giận, mi lại nhởn nhơ, những câu làm tổn thương người ta; đến khi người ta bỏ , mi lại hối hận. Mi buộc người khác phải lạnh lùng với mi, xem thường mi. Thu tự nguyền rủa, rồi giả vờ ra sau nhà để xem chưa. Thu qua nhà ngoài, vào bếp, ra sau nhà, phát còn ở nhà , có ở trong bếp, Thu dỏng tai nghe, cũng nghe thấy tiếng . rồi, giận mình, vì mình tôn trọng , lạnh lùng với . Thu như người mất hồn tìm khắp nơi, biết đâu. Thu biết phải làm thế nào, Thu bất chấp tất cả, chỉ mong vẫn chưa .






Cuối cùng Thu thấy trong nhà để cối xay, xay còn bà Trương ngồi bên cho thóc vào cối. Thu nhìn , biết chưa , còn hoang mang, lại giận , hằn học thầm chửi “đồ lừa dối”, rồi quay về buồng mình.






Liền mấy ngày sau đấy, Thu quan tâm đến . tìm cơ hội để chuyện với Thu, hỏi Thu cuối cùng có chuyện gì, Thu . Có lúc hỏi quá nhiều, Thu bự buông câu:






- Việc làm, tự biết.






cầu khẩn:






- , Thu bảo với , làm điều gì sai trái?






Thu mặc kệ, vào buồng mình, giả vờ viết lách. Thấy bực mình bỏ , Thu càng tỏ ra lạnh lùng, vẫn giải thích, khiến dằn vặt suy nghĩ. Thu biết mình tại sao lại cho mình cái quyền giày vò , là bởi Thu có thể làm đau khổ hay sao? Hay là cảm thấy hôm ấy núi ôm hôn, cho nên phải dùng phương thức giày vò để trừng phạt ?






Tổ cải cách giáo dục chuẩn bị về thành phố K, Thu vẫn nghĩ được cách nào tốt hơn để đem số hạt hồ đào về, Thu kiên quyết để Lâm mang về, càng để Ba mang. Nhưng Thu mong tổ cải cách giáo dục giúp, vì trong tổ ai cũng phải đem theo hành lí của mình, có thể cõng nổi hành lí của mình khó, liệu ai có thể giúp Thu xách hộ cái làn hồ đào?






Thu muốn bóc bỏ vỏ, chỉ mang nhân hồ đào về thôi, như vậy rất nhiều, những Mẫn bảo, nếu bóc bỏ vỏ rất khó bảo quản, thể để mẹ ăn lúc hết từng ấy, nhất định phải dự phòng lần sau bệnh tái phát. Thu nghĩ cũng phải, đành để cả vỏ mang về.






Chị Mẫn đề nghị:






- Để Lâm mang giúp, vì chú ấy ít khi lên thành phố, cũng coi như chơi chuyến. Nếu thấy tiện để bố chồng chị cử chú ấy , coi như tiễn cả tổ cải cách giáo dục, đội sản xuất ghi công điểm cho chú ấy.






Thu thấy như vậy càng bất tiện, kéo cả ông trưởng thôn vào cuộc, mình càng trở thành nàng dâu trong nhà ông.






Cho đến trước ngày lên đường, Phương từ Nghiêm Gia Hà về mới giải quyết được vấn đề: để Phương tiễn, nhưng lại xách nổi cái làn hồ đào, có thể với Lâm, hai em lên thành phố K chơi, tiện thể giúp Thu. Phương , từ lâu muốn lên đấy chơi, nhưng vì có bạn, rất may có lí do để chơi. Bà Trương và Mẫn cũng bảo Phương tiện thể mua vài thứ phố. Thu cũng chẳng nghĩ được cách nào khác, trong suy nghĩ cảm thấy làm như vậy là để trừng phạt Ba, liền>






Lâm rất phấn chấn, bà Trương cũng rất phấn chấn. Bà soạn sửa áo quần, giày tất cho Lâm làm khách, lại chỉ bảo cậu ta phép tắc lễ nghi, dặn cậu ta gặp mẹ Thu phải chào là “ giáo”, được ngây ra như tượng gỗ; ăn uống phải từ tốn, được như tù nhân đói khát; đứng phải nhàng, được băm bổ như cuốc đất. Tóm lại, bà dặn tỉ mỉ, dặn dặn lại, xem ra có cách nào để làm thay con trai.






Buổi tối, Ba đến. Lúc đến, cả nhà nhộn nhịp chuẩn bị cho Lâm lên thành phố K chơi. Bà Trương và chị Mẫn bận cho hồ đào vào túi, lấy ít đậu khô, rau khô, dưa muối gói lại, bảo Thu đem về làm quà.






Thu rất sợ, cảm thấy việc vượt quá dự định, bào hai em Lâm lên thành phố chơi, tiện thể mang giúp hồ đào, lúc này làm như Lâm lần đầu tiên ra mắt bố mẹ vợ vậy. Thu định ngăn lại, nhưng dám , tình cảm khó chối từ, ai tay tát người cười, người khác vui mừng phấn khởi làm thế náo để dội nước lạnh? Với lại, bà Trương cũng bảo Lâm gặp mẹ Thu phải gọi bằng mẹ, mà chỉ bảo gọi bằng giáo. Lẽ nào ở trong nhà bà Trương bấy lâu, nay con bà lên chơi mình lại tiếp?






Ba đứng giữa những người bận bịu túi bụi, tỏ ra khó hiểu, biết gia đình có việc gì. hỏi mới biết cả nhà chuẩn bị hành trang cho Lâm lên chơi nhà Thu, mặt biến sắc, đứng ngơ ngác trở thành so sánh khác biệt với những người bận kia.






Thu nhìn , có phần vui mừng vì đau khổ của người khác, nghĩ bụng: ai bảo có vợ chưa cưới? vui vì có vợ chưa cưới, tôi vui vì có người giúp đỡ. Vừa rồi Thu còn hối hận để Lâm mang hồ đào lên phố giúp, sợ xảy ra chuyện phiền hà, bây giờ lại thấy quyết định của mình là đúng, có thể trả thù đích đáng Ba.






- có túi du lịch ? Túi xách cũng được, Lâm lên phố mà đem túi du lịch ra dáng.






Ba im lặng lúc rồi mới :






- Vâng, cái túi tôi vẫn công tác, để tôi về lấy.






xong ngay. lúc sau mang túi đến, đưa cho Lâm, hỏi:






- mìnhcó mang nổi ? mang nổi, ngày mai tôi giúp tay, ngày mai tôi được nghỉ.






Lâm vội vã :






- Em mang nổi, cái làn kia em cũng đưa từ bên nhà chị Mẫn về. Em những mang nổi hồ đào còn có thể mang giúp ba lô cho mọi người. Ngày mai khỏi phải .






Ba nhìn Thu, hình như mong Thu ngỏ lời ngày mai giúp đỡ. Thu vội tránh ánh mắt , về buồng của mình thu xếp đồ đạc. Ba vào theo, hỏi:






- Có cần giúp gì ?






- !






- Tại sao lại nhờ Lâm giúp? ấy mất công điểm. Ngày mai phải làm, như…






- Thôi, làm phiền .






lúng túng đứng nhìn Thu thu xếp đồ đạc. Thấy Thu muốn nhét nhiều thứ vào cái túi xách quân dụng, hỏi:






- có thể đem đến vài cái túi nữa, Thu xem có cần ?






- cần. Em đem túi nào đến đem túi ấy về.






khó hiểu nhìn Thu bực bội ấn bừa đồ đạc vào túi, :






- Thu về, cho gửi lời hỏi thăm mẹ, chúc mẹ sớm bình phục sức khỏe.






- Vâng, em cũng thay mặt mẹ cảm ơn mua giúp đường phèn.






im lặng giây lát rồi thêm:






- Dùng hết đường phèn rồi bảo với , mua nữa.






- Khỏi cần.






- Quan trọng là để mẹ chữa khỏi bệnh…






- Em biết…






lại im lặng lúc:






- Sau này rỗi rãi Thu về chơi, về xem hoa sơn trà…






Thu chợt nghĩ đến lần đầu tiên gặp , cũng mời Thu về xem hoa sơn trà. Lần ấy Thu cảm thấy nhất định về, nhưng bây giờ Thu biết gì, hình như hoa sơn trà đối với Thu còn ý nghĩa.






Thu thẫn thờ như người mất của, nghĩ mình sắp rời nơi này, đúng là nỡ, ngay cả con người lừa dối đứng trước mặt đây cũng làm Thu lưu luyến. Thu nhìn , cái vẻ thẫn thờ như người mất của cũng lên khuôn mặt , Thu quay mặt , nhìn.






Hai người đứng thẫn thờ, Thu :






- đứng đây Phương dám vào ngủ, về .






- về nhé. – về nhưng vẫn đứng yên. – Thu… sắp rồi mà vẫn chịu với tại sao giận ?






Thu trả lời, cổ họng như nghẹn lại. Thấy Thu muốn trả lời, chuyển sang chuyện khác:






- Thu… đồng ý với bác Trương rồi à?






- Đồng ý chuyện gì?






- Chuyện với Lâm.






- Chuyện ấy có liên quan gì đến .






bị Thu trả lời thẳng thắn nên phải lúc lâu mới bình tĩnh trở lại, :






- Vừa rồi về lấy túi, có viết lá thư, mong Thu ý của . về nhé, Thu chú ý nghỉ ngơi, ngày mai thuận buồm xuôi gió. – đặt lá thư mặt bàn, nhìn Thu rồi .






Thu nhìn lá thư xếp hình bồ câu, nghĩ bụng, chắc chắn đây là thư tuyệt giao, vì viết lúc về lấy túi du lịch, tức là biết Lâm tiễn, liệu có chuyện gì khác?






Thu dám mở thư, chỉ nhìn lá thư, rất giận , thầm chửi: nhanh tay đấy nhỉ, nhanh chóng viết xong lá thư tuyệt giao, chủ động gớm, đá tôi đấy à? muốn gì? Tôi đồng ý với đâu mà phải đá tôi?






Tất cả đều là do lừa dối, mình có vợ chưa cưới mà còn lừa dối người khác.






Thu cũng muốn viết lá thư trút hết những lời giận dữ, nguyền rủa, nhưng cảm thấy làm như thế cũng thể cứu vớt, là bởi lừa dối Thu. Người lừa dối phẩm chất rất xấu, người bị lừa dối đầu óc tỉnh táo. Xưa nay người đời vẫn cười chê người bị lừa dối. Nghĩ đến đây, Thu cầm bức thư lên, muốn xem viết những gì, để viết lá thư phê phán. Thu từ từ mở thư, thư dài, chỉ đoạn ngắn:






Ngày mai Tĩnh Thu về, có Lâm đưa tiễn, nữa. Thu quyết định thế nào cũng đồng ý, chỉ mong quyết định của Thu phải từ nội tâm Thu.






Thu rất có tài, có thiên phận, nhưng sinh gặp thời, thể phát huy năng lực của mình. Thu thể xem thường bản thân, phải tin tưởng “trời sinh tài năng phải có chỗ dùng”, có ngày tài năng của Thu được xã hội thừa nhận.






Bố mẹ Thu bị oan, đấy phải là sai lầm của hai người. Thu đừng nghĩ mình xuất thân trong gia đình như thế nên bản thân phải thấp kém hơn người khác, bố mẹ Thu làm việc gì để dám nhìn mặt mọi người. Ba mươi năm bôn ba đó đây, nay lại bị người khác xem thường, biết đâu ngày mai lại là người được hoan nghênh, cho nên Thu đừng tự ti vì những gì xã hội áp đặt.






biết Thu muốn hỏi nhiều về chuyện Thu lao động, nhưng vẫn muốn khuyên Thu đừng làm những công việc nặng nề và nguy hiểm. Ngộ nhỡ xảy ra chuyện, mẹ buồn biết chừng nào. nên cố làm những việc nặng nhọc, nên cố làm những việc làm nổi, nên miễn cưỡng. Thân thể là vốn quý của cách mạng, thân thể bại hoại làm nổi việc gì.






Thu bỏ , trách. Thu là con người thông minh, có trí tuệ. Nếu Thu muốn để ý đến , chắc chắn có nguyên nhân. Nếu Thu muốn với nguyên nhân,cũng là có nguyên do. buộc Thu phải , bao giờ Thu muốn với n.






Quen Thu mấy tháng nay, rất vui, rất hạnh phúc. Thu đem đến cho những niềm vui mà chưa bao giờ được hưởng, rất quý trọng. Mấy tháng nay nếu có làm điều gì nên phải với Thu, khiến Thu vui, mong Thu bỏ qua.











14










HÔM THU RA VỀ đúng ngày Chủ nhật, toàn tổ xuất phát lúc bảy giờ rưỡi. Lúc đầu Thu sợ tổ cải cách giáo dục phê bình vì đưa Phương và Lâm theo, kết quả mấy người lãnh đạo tổ khen Thu hòa nhập được với thành phần trung nông lớp dưới, kết nối sâu sắc tình cảm giai cấp vô sản.






Lâm đeo túi nặng hồ đào, còn mang giúp đồ cho Thu, Phương cũng giúp hai học sinh mang đồ. Mọi người vừa vừa chuyện, rất ồn ào vui vẻ. Kỳ lạ là lúc đến, đoạn núi này hình như rất dài, biết tận cùng là đâu. Lúc về, biết có phải vì quen đường hay là sắp được về nhà, tưởng chừng chỉ lúc là đến cái cây sơn trà kia. cuối tháng Tư mà sơn trà vẫn chưa nở hoa.






Thu rất nóng, nhân lúc mọi người ngồi nghỉ dưới gốc sơn trà, Thu tránh chỗ để cởi áo len. Thu vừa cởi áo, vừa nhớ lại cảnh tượng hôm ấy với Ba, Thu cũng tránh vào chỗ để cởi áo len, còn rất nghiêm túc đứng chỗ xa, quay lưng lại, cho đến khi Thu “xong rồi” mới quay lại. Thu đứng ở chỗ lần trước nhìn lúc lâu, lòng những bâng khuâng.






Về đến nhà, Thu phát bệnh của mẹ lại tái phát, mẹ nằm giường, mặt tái nhợt. Em chẻ củi mỏm đá ở ngay trước nhà ăn của trường học, nó cố chẻ thanh củi cong queo, chặt ngắn cho dễ đun.






Thu rất xót xa, vội tới, cầm búa chẻ củi và bảo em bóc hạt hồ đào.






Phương với Lâm:






- Lâm, sao giúp chị Thu chẻ củi?






Lâm như tỉnh giấc mơ, cầm cái búa trong tay Thu, chẻ củi.






Hồi ấy mọi người phải đun nấu bằng than, củi nhóm lò cung cấp theo tiêu chuẩn, mỗi tháng chỉ được mười lăm cân, dùng hết coi như hết, cho nên lò của nhiều gia đình tắt lửa bao giờ, phải dùng than ướt để ủ bếp, đến hôm sau chọc lò tiếp tục đun. Có thể hôm qua lò ủ nên bị tắt, củi lần trước Thu về chẻ dùng hết, cho nên em Thu cố bằng mọi cách để nhóm lò, may mắn có chị về, nếu hôm nay có cơm ăn.






Lâm chỉ lúc chẻ , chặt ngắn hết số củi ở nhà Thu, để vào chỗ dùng dần. Phương cười nhà Thu đun củi ngắn ngủn, ngắn chỉ mươi phân, ở nhà Phương, cho hẳn khúc củi to vào bếp. Lâm nghe , mỗi tháng nhà Thu chỉ được mua dăm ba thanh củi, phải dùng suốt tháng, bảo lần sau lên chơi gùi củi lên.






Lò nhóm xong, nhưng lửa vẫn chưa lên, Thu phải lấy quạt quạt lò, muốn thổi cơm nhanh, Lâm và Phương ăn rồi còn chơi phố, nếu , ăn xong bữa cơm hai người phải lên xe ra về. Phương định giúp Thu thổi cơm, nhưng tìm thấy chạn bát và các thứ đồ dùng nhà bếp ở đâu, liền hỏi:






- Nhà có chạn bát à?






- Nhà Thu có thứ gì sắt. – Thu .






Đúng là nhà Thu có gì, chỉ có bốn bức tường, bàn học là cái bàn cũ của nhà trường, ghế cũ của học sinh, giường là mấy tấm ván kê lên hai cái ghế dài của trường học, chăn đệm giường giặt sạch , nhưng đều vá víu. Bát ăn cơm để vào cái chậu rửa mặt cũ, thớt là tấm ván mặt bàn.






Lâm ậm ừ lúc rồi :






- Nhà Thu còn nghèo hơn nhà tôi.






Phương đưa mắt nhìn Lâm, Lâm dám gì thêm.






Rất khó khăn mới nấu xong bữa cơm, mấy người cùng ngồi ăn. Căn hộ của Thu gồm hai phòng , tất cả chỉ mười bốn mét vuông, vốn là cái lớp học ngăn ra. Trước đây trai Thu ở phòng ngoài còn Thu, mẹ và em chung phòng. Bây giờ trai về nông thôn, Thu ở phòng ngoài, mẹ và em ở phòng trong, ăn cơm ngay phòng>






ăn con gió nổi lên, những thứ bẩn từ mái nhà tơi xuống như trận tuyết. Thu kêu lên “hỏng quá”, rồi vội vàng lấy tờ báo che mâm cơm, đồng thơi bảo mọi người che bát cơm của mình. Lúc này mọi người mới phát trong bát toàn những thứ đen bẩn. Phương hỏi, những thư này ở đâu ra? Thu , đây là tro bên bếp ăn tập thể bay sang.






Bếp tập thể của nhà trường đun bằng vỏ trấu, tro bụi theo ống khói bay ra giống như tuyết đen. Căn hộ Thu ở có trần, hễ có gió bụi trấu từ khe ngói rơi xuống. Trước kia bên cạnh còn có hai hộ, hai hộ này được trường phân nhà mới, nên họ dọn , gia đình Thu thuộc loại có vấn đề, đành phải ở lại.






Thu rất bực, ngờ hoàn cảnh nghèo túng của gia đình lại bị hai em Phương trông thấy. Nhưng Thu vẫn còn may, may là hôm nay phải là Ba đến chơi nhà. Ba trông thấy hoàn cảnh này, quen sống trong gia đình cán bộ, liệu có quay đầu bỏ chạy? Nếu như vậy Thu thà chết cho xong.






Cơm nước xong xuôi, Thu đưa Phương và Lâm chơi phố, chưa kịp vào cửa hàng cửa hiệu gần bốn giờ chiều, ba người vội vội vàng vàng ra bến xe, mua được vé chuyến xe cuối cùng, vậy là hai em Phương ra về. Thu rất ngượng, khách đến chơi nhà phải mua vé xe, coi như giúp Thu mang hồ đào về tận nhà.






Về đến nhà, Thu thu xếp đồ đạc, giật mình phát tiền trả cho Ba biết ai nhét vào cái túi quân dụng. Thu cố nhớ lại sau khi trả tiền cho Ba, sao nghĩ ra bỏ tiền vào túi lúc nào. Hay là sáng nay theo? Nếu đúng như vậy, rất có thể khi Thu cởi áo len nhét tiền váo túi Thu, vì lúc ấy Thu treo cái túi lên cành cây cách đấy xa. Nhưng liệu có thể theo sau mà vẫn im lặng?






Lúc này hai em Lâm về, thể nhờ đem trả cho Ba. Thu quyết định ngày mai đem tiền trả cho Lí, đội viên đội tuyên truyền cách mạng và thầy Trần, rồi sau này tìm cách trả nợ cho Ba. hiểu tại sao, Thu rất vui khi nghĩ đến chuyện sau này trả tiền cho Ba, hình như đấy là là cơ hội để được gặp lại .






Thu lại nghĩ đến lá thư của Ba và cả bài thơ viết vào sổ tay, tất cả phải được xử lí nếu , mẹ trông thấy lo lắng. Để người khác trông thấy rắc rối, rất có thể dẫn đến tai hoa chết người. Thu đọc lại thư của Ba, vẫn hiểu thư của Ba là thư gì? Giống như bản tổng kết, lại giống bản tổng kết, “nhớ lại quá khứ, ướng về tương lai”, sau này chúng ta “cố gắng tiến lên”, hoặc “tình hữu nghị của chúng ta muôn đời xanh tươi”… Điều này giống như dấu chấm sau mấy tháng quen nhau, tư tưởng trung tâm là “mấy tháng ấy rất tốt đẹp, nhưng trở thành quá khứ”.






Phải công nhận sức lí giải của Thu rất mạnh, Thu là cây bút của lớp, được thầy giáo cử làm “Ủy viên tuyên truyền”, tức là cán bộ phụ trách làm báo của lớp. Hồi ấy, các lớp luân chuyển dùng bút lông viết báo tường những trang giấy to, có lúc phê phán ai đó hoặc tư tưởng nào đó, có lúc thông tin phong trào học tập công nhân, học tập nông dân, học tập quân đội. Thu viết được, vẽ được, bút lông, bút máy, chữ to, chữ đều biết viết, bình thường có thể mình viết báo dán kín bức tường.






Thầy dạy ngữ văn khen chữ của Thu, nhất là thầy La, thầy Thu là con người “tài hoa tràn trề”. Thầy thường đem bài tập làm văn của Thu ra đọc trước lớp, thầy còn gửi bài văn Thu viết cho sở giáo dục thành phố, đưa vào Tuyển tập những bài văn của học sinh trung học, tiểu học thành phố K. Trường hai lần tổ chức thi viết văn, Thu đều giành giải nhất, nổi tiếng toàn trường. Thầy La dạy ngữ văn hai lớp, có đến nửa số bài của lớp do Thu phê duyệt, vì thầy La muốn đọc những bài viết dở. Mỗi lần học sinh nộp bài, thầy La chỉ chọn hơn chục bài khá nhất, số còn lại giao cho Thu chữa lỗi chính tả, chữa câu, để Thu cho điểm. Bạn học của Thu, kể cả bạn nam, có gì hiểu, dù là thư tình, thư từ chối đều nhờ Thu xem giúp, là bởi bọn chúng biết Thu kín mồm kín miệng, cho ai biết, ngoài ra cũng vì thầy giáo thường xuyên Thu “rất có năng lực lí giải”, nắm bắt tư tưởng chính bài văn rất chuẩn, có khả năng hiểu những câu văn phức tạp. Thu hiểu tại sao mọi người gọi những bức thư tình là “lời tâm ”, có thể vài trang thư mỏng tang đáng gọi là thư chăng?






Nhưng con người “có năng lực đọc” như Thu cũng tư tưởng “bài văn” của Ba là gì, biết đấy là thư tình hay thư tuyệt giao, hầu như tất cả đều bắt đầu “gió mưa đưa xuân về, tuyết rơi đón xuân đến”, biết ai là người bắt đầu viết câu đó nhưng ai cũng thích dùng, có thể dùng thời tiết thay đổi để dụ thay đổi của tình cảm?






Thu cũng đọc số bức thư tình. Những bức thư của đám con trai giả dối thiếu văn hóa, hầu hết thẳng “Bạn có muốn làm bạn với tôi ?” “Bạn có chịu làm ngựa cho tôi ?”. Có lần, lớp kỷ luật bạn, bảo Thu chuẩn bị tài liệu, Thu đọc được bức thư tình rất “vàng” trong đó có câu “mao phi nữ tử thiên bát nhập”, là ngữ, nghe sắp xếp những chữ này lại thành câu rất bậy bạ, ý chỗ nào đấy của người con rất thơm. Nhưng Thu sắp xếp mãi, lại tra từ điển cũng thể hiểu nổi chữ “mao” với chữ “phi” có thể trở thành chữ bậy bạ.






Thu đọc những bức thư tình viết ở trình độ cao phần lớn dùng lời của Mao Chủ tịch hoặc những câu thơ. Hồi ấy phổ biến nhất là câu: “Chờ đến ngày hoa rừng nở, nàng cười trong bóng cây”. Nghe con trai thích dùng câu thơ này là bởi trong đó có “nàng”. Thu nhớ, có bạn trai hiểu, lại viết “nàng kêu trong bóng cây”, rất may, cậu kia viết xong rồi nhờ Thu đọc lại. Thu xem, cười đau cả bụng, sửa lại giúp cậu ta, còn giải thích cho cậu ta hiểu. Cậu kia bừng tỉnh, “Mình cũng hiểu tại sao lại bảo người con ấy kêu trong bóng cây”.






Thư tình viết ở trình độ cao, thư tình kín đáo, là do Tả Hồng, bạn về nông thôn cho Thu đọc, tác giả là bạn trai học cùng lớp, Tả Hồng rất ngưỡng mộ, cậu kia tặng Tả Hồng cuốn sổ tay, trang bài lót viết: “Hoa đẹp nở cho người dũng sĩ”. Câu này làm khó cho Thu, biết có phải là “thư tình”, có cảm giác dùng vào đâu cũng được chứ riêng cho Tả Hồng và cậu kia. Nhưng Tả Hồng sớm phát cậu kia có bạn cho nên khỏi cần diễn dịch câu ấy làm gì, hầu như đấy là “điểm đen” trong lịch sử giải mật của Thu.






Thư của Ba chưa thể xem là thư tình, vì suốt từ đầu đến cuối thư có “nàng cười trong bóng cây”, cũng hỏi “có muốn làm bạn với ”, càng có câu “quan hệ hai ta có thể hơn quan hệ đồng chí”. xưng hô với Thu vẫn là Tĩnh Thu, lược bỏ tên lót, cũng thêm “thân ”, tên ký ở dưới cũng chỉ bỏ họ Tôn, còn lại hai chữ Kiến Tân, đọc có phần rờn rợn, nhưng chưa đến mức xao động, vì cái tên chỉ bỏ chữ họ như vậy vẫn rất bình thường, bình thường mọi người vẫn gọi nhau như thế, nếu bỏ thêm chữ nữa là “tự vạch trần dã tâm của sói”.






Cho nên, Thu cho rằng, đây chỉ là bản tổng kết, giống như mỗi lần họp kết thúc bằng bài hát Ra khơi nhờ tay lái vững, chỉ cần nghe thấy bài hát ấy là biết cuộc họp sắp kết thúc.






Thu nhớ lại hồi còn cùng bố đến quán trà nghe người ta kể chuyện sách, người kể chuyện muốn để mọi người hồi hộp, dõng dạc đọc: “Hai đóa hoa nở, mỗi cành bông”. Có thể Ba dùng cách này để bày tỏ, khoảng thời gian vừa rồi giữa và Thu là mỗi người mỗi cành, lúc này hoa cành của nở, tàn, sau đấy hoa nở cành khác.






Thu quyết định viết thư trả lời, viết thư có nghĩa là mực đen giấy trắng, cho dù là phê phán thư , cũng có thể cắt đầu cắt đuôi, bỏ đoạn tìm ý để tạo nên lừa dối. Con người trong thời ấy ai cũng sợ “chữ là nhà tù”.






Thư của Ba nếu người khác đọc được có thể cho là thư tình, hoàn toàn coi ấy là luận điệu phản động và đem phê phán. Những là “ba mươi năm bôn ba”, hoàn toàn là khẩu khí của kẻ thù giai cấp mong thay đổi trời đất. Còn nữa: “sinh gặp thời”, “bố mẹ em chịu oan khuất” vân vân, đều là giọng điệu bất mãn với tại, phản động cực điểm. Nếu là người khác đọc được, Ba coi như xong đời, Thu là người chưa chấp và loan truyền luận điệu phản động cũng xong đời!






Những năm ấy truy bắt “phản động hành” rất căng thẳng, tấn công những luận điệu phản động bất mãn với tại rất kiên quyết. Trường trung học số Tám cũng có lúc xuất khẩu hiệu phản động, hễ xuất , trường học bao trùm bầu khí sợ hãi, ai cũng sợ. Có lần, Thu chơi bóng sân, bỗng tiếng loa của nhà trường vang lên, gọi mọi người tập hợp sân trường, được phé đến muộn. Chờ mọi người đông đủ, mấy người mặc quần áo công an xuất bục cao trước sân trường, tuyên bố vừa rồi nhà trường phát khẩu hiệu phản động, sau đấy họ nhấn mạnh hậu quả của khẩu hiệu phản động, bảo mọi người vào lớp để so sánh nét chữ.






Đó là việc Thu sợ nhất, Thu cầm bút, mắt nhìn trang giấy trắng vừa được phát, run rẩy, dám đặt bút viết. Nếu nát bút của mình giống với nét bút khẩu hiệu phản động thế nào? Với thành phần xuất thân như mình, liệu có thể giải thích được ? Nhưng có gì để bảo đảm nét chữ của mình giống với nét chữ khẩu hiệu phản động? Ở đời này nhiều người có nét chữ giống nhau. Vậy đổi nét chữ khác? Nhưng đổi nét chữ chẳng may giống nét chữ khẩu hiệu phản động? Chẳng hóa ra tốt biến thành xấu?






Thu biết nội dung của khẩu hiệu phản động, nhưng như công an , theo những lời viết ra có thể phỏng đoán được ít nhiều. Hồi ấy, phần lớn khẩu hiệu “Mao Chủ tịch muôn năm” viết thành “Đả đảo”. Cho nên, Thu đoán nội dung khẩu hiệu phản động gồm những nhóm từ hợp thành. hôm, học sinh cẩn thận viết sai tên người sau hai chữ “đả đảo”, vậy là bị công an bắt vì tội phản động hành. Đúng là “ hành”, truy tìm khẩu hiệu phản động xuất ngay khẩu hiệu phản động. Cậu học sinh kia bị dẫn , chỉ còn nhớ mặt cậu ta tái nhợt, dám kêu oan.






Thu rất căm giận người viết khẩu hiệu phản động, viết như vậy liệu có tác dụng gì? Người viết sướng tay, người khác phải khổ sở. Mỗi lần truy tìm khẩu hiệu phản động, so sánh nét chữ, Thu cảm thấy tế bào não của mình chết rất nhiều. hôm, khẩu hiệu phản động xuất ngay trong lớp Thu, hơn nữa hôm ấy Thu viết báo bảng của lớp tấm bảng đen , viết chưa xong nghe có tiếng loa của nhà trường cầu mọi người tập trung sân trường, sau đấy nghe tuyên bố có khẩu hiệu phản động, còn chỉ địa điểm xuất khẩu hiệu là bảng đen của lớp mười.






Thu nghe , suýt ngất xỉu, lẽ nào vừa rồi mình viết lên bảng đen có gì sơ suất? Sau đấy, lớp Thu bị đưa sang lớp khác, mỗi người lại được phát trang giấy trắng để viết mấy chữ theo quy định.






Lần ấy rất nhanh chóng tìm ra kẻ phản cách mạng hành, đó là học sinh nam vốn rất ngớ ngẩn tên là Dư Kiến Thiết. Cậu ta lúc tan học có việc gì làm, liền lấy phấn ra viết viết vẽ vẽ lên bảng đen, tiện tay viết câu của Mao Chủ tịch: “Xin đừng quên đấu tranh giai cấp”, vì thiếu cẩn thận, “đừng quên” cậu ta viết thành “quên”. Khốn đốn hơn nữa là, gia đình cậu ta thuộc thành phần bất hảo, bố là phú nông, vậy là việc trở nên phức tạp. Cho dù cậu ta thanh minh rằng mình viết sót chữ vẫn ai tin. Câu này phải chỉ có hai chữ, tại sao bỏ sót chữ nào khác mà bỏ sót chữ quan trọng nhất? Kiến Thiết bị bắt ngay tại chỗ, về sau thế nào Thu biết.






Thu suy nghĩ, cuối cùng nỡ xé lá thư của Ba. Thu chỉ xé dòng chữ in tên đội thăm dò đầu trang giấy và xé cả tên cùng tên mình đó, vứt vào nhà vệ sinh. Sau đấy, Thu tìm mảnh vải khâu thành cái túi bên trong áo bông, bỏ lá thư và mấy câu thơ của Ba vào đấy, dùng kim chỉ khâu kín lại, đường chỉ khâu chìm, nhìn kỹ thấy.











15










SAU NGÀY VỀ THÀNH PHỐ, Thu bắt đầu đến lớp học. Nhưng thời gian ấy phần lớn học sinh tham gia hoạt động ngoại khóa, học công nhân, học nông dân, học y thuật, học đủ thứ, chỉ duy nhất học kiến thức trong sách vở, cho nên về được ít lâu, lớp của Thu chuyển sang học y.






Phần lớn học sinh của lớp Thu do giáo viên chủ nhiệm đưa xuống thị trấn Quan Lâm thuộc huyện D, ở đấy có phân viện của quân y viện, học sinh ở nhờ nhà bà con nông dân, học y trong quân y viện. Vì nhà nghèo, Thu có tiền trả tiền đường và tiền ăn, Thu cùng mấy học sinh gia đình thuộc diện cực kỳ khó khăn được ở lại thành phố K, đến mấy bệnh viện trong thành phố để học. Nhưng nhà trường cảm thấy Thu và mấy học sinh ở lại thành phố đạt mức độ gian khổ như về nông thôn, có lợi cho trưởng thành, vậy là giao cho thấy Trịnh, hiệu trưởng trường tiểu học trực thuộc, đưa mấy cậu này học đông y.






Nhà thầy Trịnh ở thôn Phó Gia Xung, thôn miền núi gần Nghiêm Gia Hà, cha của thầy Trịnh là “thầy thuốc chân đất” của đội sản xuất, thầy Trịnh cũng học được vài môn như giác, châm cứu, thừa sức dạy lại bọn Thu.






Thu và mấy đứa bạn rất bận, cuối tuần chỉ học ngày Chủ nhật. Hễ đến thứ Bảy, Thu phải vào bệnh viện để học, làm như y tá bệnh viện; Chủ nhật học giác, học châm cứu của thầy Trịnh, thỉnh thoảng lại ra ngoại thành tìm thảo dược, chữa bệnh cho bà con trung nông lớp dưới, bận rộn suốt ngày.






Những lúc về nông thôn tìm thảo dược, những lối mòn trong làng, nhất là vào lúc chiều tối, khói bếp lan tỏa, Thu lại nhớ những ngày ở Tây Thôn Bình, nhớ cảnh lần đầu gặp Ba, lòng lại trào lên nỗi buồn vô cớ, cảm giác như sắp khóc. Những ngày ấy, tối nào, Thu cũng trốn vào chăn, mở cái túi bí mật bên trong áo bông, lấy lá thư ra đọc. Phần lớn thời gian Thu chỉ nhìn những dòng chữ của Ba viết, vì nội dung bức thư Thu thuộc lòng. Ngay từ đầu Thu rất thích nhìn nét chữ của , chữ rất đặc biệt, chữ ký của đáng , chữ “Tân” chỉ có hai nét, phía chấm ngang, những nét ở dưới viết liền nét. Thu lặng lẽ mô phỏng chữ , chep chép lại đoạn lịch sử Tây Thôn Bình viết giúp, có thể đạt đến độ giả khó phân biệt.






Hồi ấy có bài hát Đọc sách của Mao Chủ tịch, bài hát có đoạn:






Sách của Mao Chủ tịch, tôi rất ham đọc, trăm bài í… a…, ngàn bài í… a…, công phu, đạo lí sâu sắc, tôi lĩnh hội sâu sắc lòng tôi í… a… bừng nóng, huầy dô, giống như í… a… ruộng khô hạn được mưa, mạ non long lanh giọt sương mai… Tư tưởng của Mao Chủ tịch vũ trang chúng ta… hăng say làm cách mạng í… a… a…






Hồi ấy hát có nhạc đệm, chỉ hát, miệng đệm la đô la la đô la nào nào tạo nên cảm giác như có nhạc đệm.






Thu hát bài này giống như “nhà sư tụng kinh, có miệng có lòng”. Nhưng bây giờ đọc thư Ba, Thu mới thực hiểu cảm giác trong bài hát miêu tả, tất nhiên Thu biết như vậy coi như so sánh với lãnh tụ là rất phản động, nhưng thư của Thu càng đọc càng thấy thích đọc. Thu dần dần cảm nhận ý nghĩa sâu sắc trong thư ấm lòng.






Ví dụ mong Thu tin rằng “trời sinh ra tài năng ắt phải có chỗ dùng”, hình như Thu rất có tài, hơn nữa có tài là việc tốt. Thu từng nghe “có tài” nên rất căng thẳng, là bởi “có tài” rất có thể Thu con đường “bạch chuyên”, “chuyên” mà “hồng”. Mọi người đều biết, vệ tinh lên bầu trời cờ đỏ rơi xuống đất, cho nên người chỉ “chuyên” mà “hồng” bị đả đảo.






Những điều ấy ra từ miệng Ba, Thu nghe rất đúng, có thể có tài phải là chuyện xấu. có ngày lại thi tuyển đại học, Thu thi để trở thành sinh viên, vậy hay biết chừng nào!






Trong thư, Thu thích nhất câu “cho đến khi Thu bằng lòng với , với ”, lúc ấy đọc có ý nghĩa gì, bây giờ đọc lại cảm thấy hình như chờ Thu, vì mong Thu trả lời và vẫn chờ.






Nghĩ đến đây, Thu rất muốn về Tây Thôn Bình để xem cây sơn trà, biết đâu có thể gặp tại nhà bà Trương, biết đâu đưa Thu xem hoa sơn trà. Thu bảo với nguyên nhân Thu cáu giận, giải thích với Thu rằng có vợ chưa cưới, mà chị Mẫn nhầm. Nhưng vào cái thời công nhân học việc lương tháng chỉ mười tám đồng, mất năm, sáu đồng tiền đường để xem hoa sơn trà, với người nghèo như Thu, quả là chuyện ngược đời. Với lại, Thu cũng có thời gian. Hơn nữa, từng , đồng ý lấy con cấp của bố. Thậm chí, từng nắm tay người con kia.






ngày Chủ nhật cuối tháng Năm, trời rất đẹp, Thu dậy muộn, định giặt khăn trải giường của cả nhà vì buổi chiều còn phải học châm cứu với thầy Trịnh, Thu vừa mở cửa phát thằng từ cửa nhà Thu chạy vụt . Thu muốn đuổi theo, vì trong nhà có gì có thể ăn cắp hoặc phá phách, nhiều lắm cũng chỉ lấy vài đôi giày cũ để trong ngăn bàn học cũ ở cửa. Nếu những đôi giày ấy rách nát Thu cũng để ở cửa.






Thu nhìn cái bàn, bỗng giật mình, bàn có cái lọ hoa cắm bó hoa, hoa đỏ, có cả lá xanh. Cái lọ đổ nghiêng, nước chảy ra đất, có cành hoa bị ai đó lấy ra, vứt xuống đất, có thể thằng kia vừa làm. Chắc hẳn nó thấy lọ hoa định đánh cắp cành, gặp lúc Thu ra cho nên vứt hoa bỏ chạy.






Thu ngớ ra trong giây lát, ý thức được có thể đây là hoa sơn trà. Thu thấy hoa đào, hoa mai, hoa sơn hồng, nhưng chưa thấy hoa này bao giờ, màu hoa giống như màu len của Ba, chỉ có thể đấy là hoa sơn trà, điều ấy chứng tỏ Ba dến, đem hoa sơn trà cho Thu.






Có thể những ngày này Ba chờ Thu về Tây Thôn Bình xem hoa sơn trà, nhưng Thu , hái mấy cành mang đến nhà Thu. Nhưng tại sao biết nhà Thu ở đây? Thu nhớ lại, lần đầu tiên gặp , : “Muốn báo với Thu nhưng biết cách nào”. Xem ra, trước đây là lính trinh sát.






Tim Thu đập dồn dập, biết là cảm động hay vì chuyện khác. Thu đổ đầy nước vào lọ hoa, cắm ngay ngắn những cành hoa, đem vào đặt cái bàn bên giường, ngắm nhìn xem hoa có đẹp , lòng những cảm thấy dịu ngọt: ấy còn nhờ đến mình, nhớ đến việc mình muốn thấy hoa sơn trà, phải vượt chặn đường rất xa để mang hoa đến cho mình.






Sau lúc cảm thấy dịu ngọt, Thu nghĩ đến việc hệ trọng: Liệu có để kèm lá thư bên bình hoa? Lẽ ra phải để cái gì chứng tỏ rằng mình đến? thể cứ lặng lẽ để hoa lại rồi bỏ . Nếu để thư lại, vậy thư đâu rồi?






Cửa nhà Thu giống như đường Giải phóng của thành phố, là nơi có trường học ồn ào nhất. Cả trường chỉ còn lại hai cái vòi nước ở cạnh nhà Thu, trước nhà là cửa sau nhà ăn tập thể của trường, đến nhà ăn lấy nước lấy cơm đều qua lối cửa sau này, người ra vòi nước giặt rũ, rửa rau, xách nước đều có thể trông thấy cái bàn để ở cửa nhà Thu.






Chợt Thu rùng mình, biết vừa rồi xảy ra chuyện kia. Bên cạnh nhà Thu là giáo viên chủ nhiệm lớp từ hồi Thu còn học trung học cơ sở, tên là Nghiêm Sường, tốt nghiệp đại học sư phạm L, nghe là con người tích cực hoạt động tạo phản, rất biết “chấn chỉnh” mọi người ở đại học L thời kỳ đầu Cách mạng văn hóa. Về sau, phái tạo phản bị thất thế, thầy bị phân công về trường trung học số Tám cách xa trung tâm thành phố K. Nhưng đầu óc tạo phản của thầy giáo này vẫn nguội, rất tích cực tham gia chấn chỉnh>






Thầy Nghiêm Sường dạy toán, luôn khen ngợi khả năng học toán của Thu, nhưng thầy rất thích để ý chuyện lặt vặt, nhất là chuyện quan hệ trai . Thầy thường xuyên gọi mấy học sinh trong lớp ra, bắt làm báo cáo, gửi lên nhà trường, làm cho mấy cậu học sinh kia điêu đứng. Cái cậu học sinh viết lá thư tình có câu “Mao phi nữ tử thiên bát nhật” cũng chính thầy giáo này bắt được và báo cáo lên nhà trường để kỷ luật cậu ta.






Cái tình để ý những chuyện lặt vặt của thầy Sường suýt nữa làm hại Thu. Thu có đứa bạn từ hồi học tiểu học, tên là Trương Khắc Thụ, người đen đúa gầy gò. Bố mẹ Thụ đều là công nhân của xưởng đóng tàu, mẹ còn là quan chức . Hồi ấy xưởng đóng tàu xây được trường tiểu học cho con em công nhân, liền đưa con em về học tại trường của xưởng. Vậy là từ năm đầu trung học cơ sở Thụ còn học cùng trường với Thu nữa. biết bắt đầu từ bao giờ cái cậu Thụ này viết thư cho Thu, chữ cậu ta rất đẹp, câu cú cũng rất mạch lạc, nhưng Thu rất ghét cậu ta, cũng biết vì sao. Thu cảnh cáo cậu ta mấy lần, cậu ta vẫn nghe, tiếp tục viết thư tình cho Thu.






hôm, Thụ bỏ thư vào chiếc giày cũ trước cửa nhà Thu, vì cậu ta phải đến trường của xưởng cho nên qua đây rất sớm, lúc ấy người nhà Thu chưa ai dậy. Thầy Sường bên cạnh dậy rất sớm, trông thấy lá thư liền cầm về, bóc ra xem ngay.






Mở đầu bức thư tình hình thế giới và trong nước rất tốt đẹp, sau đấy lại tình hình trong thành phố ta cũng rất tốt đẹp, lại tình hình trường ta lớp ta rất tốt đẹp, cậu ta viết liền ba trang giấy. Nhưng đấy là cách viết thư thời bấy giờ, ai có thể chê trách. Cuối thư viết câu tỏ ra kính nể tài hoa của Thu, có phần luyến tiếc trí thông minh, tỏ ra hùng gặp hùng. Tất nhiên cuối thư quên hỏi Thu có muốn làm bạn chơi với nhau ?






Ngay cả con người như thầy Sường cũng nhận ra Thu có trách nhiệm trong việc này, cho nên thầy đưa lá thư ấy cho mẹ Thu, bảo với bà chuyện với Thu, phải giáo dục Thu chăm học, được phân tán tư tưởng. Thầy còn tự biểu dương mình, may mà thầy trông thấy, nếu là người khác biết chuyện lan truyền đến tận đâu.






Về sau Thu được đọc lá thư ấy, ơn trời ơn đất, cậu ta vẫn chưa bịa chuyện hai người nhau, nếu sóng gió cũng nổi lên rồi. Nhưng mẹ Thu sợ gần chết, lại đưa câu “ lần sẩy chân ôm hận suốt đời” ra nhắc nhở Thu.






Thu ghét cay ghét đắng con người như Thụ, nhưng đáng sợ lắm, vì được Thu là con người thế nào. Thu hổ thẹn với lòng mình, chưa bao giờ chuyện với những con người như vậy, càng thể làm được việc gì.






Nhưng với Ba, Thu thể biết. Thu càng ngày càng sợ, nhất định có viết thư. con người văn chương tài giỏi, chỉ khoảnh khắc về lấy cái túi mà viết được lá thư, liệu lần này viết? Có thể để cả hoa và thư mặt bàn, ai đó qua thấy, rất độc ác lấy thư để hoa lại.






Thu ruột nóng như lửa đốt, chạy tìm thằng kia, nhưng nó bảo thấy thư, nó chỉ muốn lấy cành hoa chơi, ngoài ra biết gì. Hỏi nó có biết ai để hoa ở đấy, nó cũng biết; hỏi lúc đến có thấy ai , nó bảo thấy.






Chút tâm trạng dịu ngọt vừa rồi của Thu tan thành mây khói, bắt đầu điên cuồng nghĩ đến chuyện: Nếu Ba viết thư, viết những gì? Nếu chỉ theo đuổi Thu cũng đáng sợ, bị người khác theo đuổi phải là tội lỗi. Nhưng Thu khẳng định Ba viết như thế, viết những chuyện của hai người, ví dụ: Thu có còn nhớ hôm ấy chúng ta núi, Thu để nắm tay, ôm Thu vào lòng…






lá thư như vậy vào tay những người như thầy Sường Thu coi như hết đời, chắc chắn bị đem ra phê phán tác phong đúng đắn, như vậy chỉ Thu bị chôn vùi cuộc đời, ngay cả mẹ và em cũng bị liên lụy. Nếu Ba viết những lời lẽ phản động như lần trước lại càng tệ hại hơn.






Suy nghĩ như vậy Thu dám giữ hoa lại, tưởng như có bó hoa mọi người lần mò tìm ra Thu. Thu vội bẻ vụn cành hoa, vứt vào nhà vệ sinh, ngay cả cái bình thủy tinh cũng vứt vào thùng rác xa. Tối hôm ấy Thu rất căng thẳng, sao ngủ nổi, mấy ngày tiếp theo còn nằm mơ thấy thầy Sường gọi Thu, tay thầy cầm lá thư, bảo Thu thành khẩn khai báo phải chăng trong thời gian biên soạn tài liệu giáo khoa ở Tây Thôn Bình có vấn đề về tác phong? Thu giải thích, thanh minh, nhưng ai tin. Cuối cùng họ gọi Ba đến, để hai người đối chất.






-Thu thừa nhận , lúc ấy Thu bảo rất thích được cầm tay cơ mà? – Ba .






Thu ngờ Ba thú nhận cách nhanh chóng như vậy, hơn nữa lại đẩy trách nhiệm cho Thu. Thu muốn chửi mắng , nhưng làm sao thành lời. Sau đấy, Ba viết tường tr, nhà trường xử lí tay đối với , nhưng Thu bị lôi lên sân khấu để mọi người phê phán. biết thế nào, Thu lại bị dẫn bêu khắp phố phường, ngực đeo xâu giày rách, tay trái cầm phèng, tay phải cầm dùi, vừa vừa gõ phèng phèng, miệng hô to: “Tôi là giày rách1, mọi người hãy phê dấu tôi!” “Tôi là mụ đàn bà xấu xa, tôi thông dâm với người khác!”






Thu giật mình tỉnh giấc, người đẫm mồ hôi, lúc lâu sau mới biết đấy là ác mộng. Nhưng cảnh trong ác mộng từng xảy ra, đấy là cảnh tượng Thu được thấy từ hồi con học tiểu học. Nghe , người con ấy trước kia là làm tiền, sau giải phóng được cải tạo, lấy chồng, nuôi đứa con nuôi, thằng ấy học cùng lớp với Thu. Mấy ngày sau khi bị dẫn bêu riếu, chị kia nhảy xuống đập nước tự tử, trong bụng chứa đầy nước, nổi lên mặt nước đập bẩn thỉu, mấy ngày sau vẫn có người vớt xác chị lên, vì sợ bẩn tay. Thu hiểu tại sao người ta gọi phụ nữ là “giày rách”, cũng hiểu thế nào là “thông dâm”, nhưng từ đấy về sau, Thu dám giày rách, thà chân đất, mỗi lần nghe thấy tiếng “thông” lại cảm thấy buồn nôn, nghe thấy tiếng “dâm” càng khỏi phải .






Thu sợ hãi biết đến bao giờ mới hết, thấy ánh mắt của những thầy giáo, giáo ở trong trường rất bình thường, hình như họ vừa chuyền tay nhau đọc thư của Ba. Thu muốn giải thích, nhưng biết phải làm thế nào, đầu óc lòng dạ trống trải. Thu cũng biết cuối cùng ai là người lấy là thư ấy , nhưng Thu cảm thấy những người kia bàn với nhau phải tìm được nhiều chứng cứ, bàn với nhau thi hành kỷ luật Thu thế nào.






tuần lễ qua , Thu thấy thần kinh mình sắp sụp đổ. Thu quyết định viết thư cho Ba, bảo với câu chuyện vô cùng nguy hiểm này. Thu cố thay đổi nét chữ, cũng dám ghi tên mình, vì Thu sợ nhà trường theo dõi, bức thư này trở thành chứng cứ. Thu khẩn thiết mong quên Thu, đừng tặng hoa nữa, nếu tương lai của cả hai người chôn vùi trong tay .






Nhưng viết như thế Thu thấy ổn, nếu người khác bắt được thư họ suy đoán giữa Thu và Ba có chuyện gì rồi, nếu tại sao lại đến quên nhau, tại sao lại đến chôn vùi tương lai?






Vậy là Thu viết lại, rất bực tức : tôi quen biết , tại sao cứ bám lấy tôi, xin hãy biết tự trọng.

Nhưng viết như thế Thu cũng thấy được. Thu lạnh lùng, độc ác, nếu làm phải xấu hổ dẫn đến phẫn nộ, vạch trần ra bằng hết, thậm chí thêm thắt bịa đặt, gửi cho trường Thu, như vậy càng tệ hại hơn. bên là con ông tư lệnh quân khu, bên là con địa chủ, nhà trường tin ai, điều này khỏi phải .






Thu viết viết, sửa sửa, mất trọn ngày mới viết được lá thư ngắn. Thu cố viết lạnh lùng, lễ độ, xa lạ, để vừa đắc tội với , vừa có thể có tác dụng đe dọa, cuối cùng Thu quyết định viết mười sáu chữ:






Biển khổ vô biên, ngoảnh đầu là bờ, trách lỗi xưa, lần sau xin đừng!






___________________________________






[1] Ý “Tôi là con đĩ”. – ND











16










TUY THU CÓ ĐỊA CHỈ CHÍNH XÁC của Ba, chỉ ghi thêm mấy chữ “đội thăm dò” sau thôn Tây Thôn Bình, nhưng đoán chắc Ba nhận được, vì thấy gửi thêm gì nữa.






Thu phấn khởi, kỳ nghỉ hè sắp tới Thu lại có thể làm suốt vụ hè, nghỉ ngày nào, rất lạc quan ước đoán được tám, chín chục đồng.






Tiền chưa đến tay nhưng Thu dự toán. Đầu tiên trả cho Ba ba chục đồng, sau đấy cho mẹ mua túi đựng nước nóng. Mỗi lần mẹ ốm đều đau bên hông, cần túi đựng nước nóng để chườm. Bây giờ mẹ phải dùng cái chai để thay túi nước nóng, nhưng cái chai có lúc bị chảy nước, hơn nữa diện tích nóng cũng hẹp.






Kế hoạch của Thu là, khi có tiền mua nửa cái thủ lợn về ăn, vì cân tem thịt có thể mua được hai cân thủ, tai lợn, lưỡi lợn đều ngon, thịt thủ nấu, còn các thứ khác có thể để hầm canh. Nghĩ đến thịt thủ xào mầm tỏi, Thu cảm thấy thèm, muốn mua về làm ngay. Nhà Thu thường mấy tháng thấy miếng thịt, ở Tây Thôn Bình Thu được thịt Ba mang đến đều tự hỏi lòng mình có ngượng hay , vì thể đem về cho






Mùa hè năm nay làm, Thu nhất định phải mua vải để may cho em cái áo mặc Tết. Thu mặc đồ cũ của trai bị mọi người cười, cho nên Thu muốn để em phải nếm trải cái cảm giác, bị cười chê ấy. Thu còn muốn mua cho em đôi ủng lửng, kể ra cũng hơi xa xỉ. Nhưng nó muốn đôi như vậy từ lâu rồi, qua ánh mắt lúc nó nhìn đôi ủng của người khác Thu biết tâm tư nó.






trai của Thu còn nợ tiền lương thực của đội sản xuất, Thu hi vọng tiền làm công trong kỳ nghỉ hè giúp trai thanh toán phần. Đám thanh niên trí thức về nông thôn có cái ăn, có lúc bắt trộm gà, trộm chó, ra đồng lấy trộm rau của bà con nông dân. Nhiều nơi, thanh niên trí thức hây thù gây oán với dân địa phương, hai bên thường xuyên đánh nhau. Có lúc, nông dân nhiều thôn liên hiệp lại đánh thanh niên trí thức, thanh niên trí thức của mấy đội sản xuất liên kết lại đánh nông dân, hai bên đánh nhau chảy máu, mọi người trong tình thế nguy hiểm.






Cách đây ít lâu, trai Thu bị nông dân đánh, mặt người đầy thương tích. của Thu , may mắn, vì lần ấy đám bạn bè bị thương còn nặng hơn, có mấy cậu bị đánh nằm liệt giường, được bạn bè khiêng về, chỉ có Thu và mấy người nữa trong tiểu đội chạy nhanh, nên chỉ bị trầy da, xước thịt tí chút.






Lần ấy, những thanh niên bị đánh và người nhà gặp nhau ở thành phố K để bàn biện pháp đối phó. Những thanh niên bị đánh cho rằng nông dân sai, họ ăn cắp, nông dân nhận nhầm, hỏi han gì mà cứ vậy bao vây, dùng đòn gánh, cuốc cào xông vào đánh túi bụi. Còn nông dân rất căm đáng thanh niên trí thức, bảo họ về nông thôn cướp mất công điểm vốn ít ỏi của bà con, làm chó gà táo tác, cho nên, hễ có cơ hội là nông dân đánh thanh niên. Đám thanh niên chỉ biết tố giác với đại đội sản xuất và công xã, nhưng đại đội và công xã phân xử. Kết quả của cuộc thảo luận là báo cáo việc với cấp ủy. Những thanh niên bị đánh và người nhà tìm nhiều cách, cấp ủy địa phương mới đồng ý cử người tiếp họ, nghe báo cáo lại việc.






Tối hôm ấy Thu cũng đến, vì mẹ ốm, lại bị thương. Mọi người kéo đến cơ quan cấp ủy khu [1] ư, thấy trước cổng cơ quan có lính gác với đầy đủ súng đạn, vài người sợ, cùng những người bị trương nặng lắm rút lui. Thu và những người kiên cường vào trong sân cơ quan cấp ủy, cấp úy cử người ra tiếp, mời mọi người vào phòng họp chờ, ông bí thư bận họp.






Chờ suốt mấy tiếng đồng hồ nhưng chẳng thấy ông bí thư đâu. ai thăm dò biết ông bí thư ăn nhậu với ai đó, say xỉn, biết có tiếp được dân hay .






Nghe tin ấy, Thu vô cớ nghĩ đến bố của Ba, hình như cũng là quan to, lòng Thu bỗng trào lên nổi hận, ra quan to ở tít cao, xem thường người dân như ngọn cỏ. Trong phòng họp có những thanh niên bị đánh nằm bất động, có những người mặt mũi thâm tím, gãy tay gãy chân, thêm vào đó là bố mẹ ruột nóng như lửa, vậy mà ông bí thư vẫn yên tâm nhậu.






Thu biết quân khu K chỉ có quân khu, bố của Ba là tư lệnh quan khu, quản lí địa bàn lớn hơn. Thu tưởng tượng Ba ở trong khuôn viên có lính gác, vợ chưa cưới của cũng ở trong đó, bố có thể là người chuyện với giọng điệu quan cách, hễ mở miệng ra như là người báo cáo: “Vấn đề này, việc này…”.






Thu nhớ có lần chị Mẫn , chúng ta thể đến được với những người làm quan. Thu hiểu câu ấy, nhưng tận mắt trông thấy việc trong khuôn viên cơ quan cấp ủy khu mới hiểu. ràng Ba đối với Thu như người ở trời, người dưới đất, hai người của hai thế giới. Lúc này Thu ngồi chờ ông bí thư, có cảm giác như chờ bố của Ba, lòng đầy phẫn nộ và bất bình. Vì người làm quan nghĩ rằng làm quan ai cũng như ai, chắc chắn bố của Ba đối xử với dân thường cũng như thế này. Lại chờ lúc nữa, có mấy vị phụ huynh sợ hãi, bảo đây là cài thòng lọng, họ để mọi người ngồi và gọi lính đến bắt, cần tội danh gì, chỉ cần “xâm phạm cơ quan chính quyền cách mạng” cũng đủ để vào tù.






Những người có mặt đều sợ hãi, mẹ Thu :






- Chúng ta về thôi, người khác có thể làm nổi, người nhà ta làm nổi. bị đánh rồi còn bị đánh thêm, như vậy chỉ chuốc thêm cái khổ vào người, liệu có thể trông chờ ông bí thư cho bắt những người nông dân kia ? Tại sao thanh niên về nông thôn để tiếp thu giáo dục của nông dân, nông dân lại dùng đòn gánh để giáo dục, còn cách nào khác hay sao?






Thu rất bực vì mẹ nhát gan, Thu kiên trì đợi đến cùng, nếu mẹ sợ, cứ để con chờ. Mẹ còn cách nào, đành cùng chờ với Thu. Cuối cùng có cán bộ xuất , phải ông bí thư khu ủy, biết là cán bộ gì, chỉ thay mặt ông bí thư. Thanh niên và người nhà tình hình, người kia ghi lại, rồi bảo mọi người về.






Sau đấy còn nghe thấy tin tức gì nữa. Mẹ Thu tự an ủi:






- Thôi, thế thôi, ít ra là bắt cánh thanh niên bị thương, bị xử phạt.






Rồi bà nuốt nước mắt, đưa cậu con trai về lại nông thôn. Có thể người của đội sản xuất nơi trai Thu làm việc, nghe bị tố giác, nên họ cũng sợ, chăm sóc , để trông coi sân phơi thóc, việc hơn ra đồng, nhưng mỗi ngày chỉ được nửa công điểm, xem ra cuối năm phải kiếm thêm để trả tiền khẩu phần ăn.






Nghĩ đến những khoản chi cần thiết ấy, cho nên ngày đầu tiên của kỳ nghỉ hè, Thu bảo mẹ tìm mẹ của “ em vợ” làm chủ tịch khu dân cư để xin việc. Hai mẹ con mới sớm ra đến nhà “ em vợ” ngồi chờ. “ em vợ” tên là Lý Thân Minh, mọi người gọi mẹ cậu ta là bà chủ tịch. Thu ngượng vì phải gặp “ em vợ”, vì hai người tuy học cùng lớp, ngày thường vẫn gặp nhau nhưng ít chuyện trò, bây giờ phải gõ cửa cậy cục, nhờ mẹ cậu ta giúp đỡ.






Mẹ Thu từng dạy con trai bà chủ tịch, cho nên bà Chủ tịch rất khách khí với mẹ, bảo mẹ cứ về , bà ta hứa tìm việc cho Thu. Năm nào Thu cũng được mẹ dẫn đến gặp bà Lí, cho nên Thu đều bảo mẹ về để Thu đợi.






Lúc ấy, các nhà náy, xí nghiệp cần người làm việc vặt đều cho người phụ trách lao động đến gặp bà Lí, người của nhà máy, xí nghiệp đều được gọi chung là bên A.






Chín giờ hàng ngày bên A đến tuyển người, những người tìm việc nếu sau chín giờ mà được tuyển coi như mất dứt ngày hôm đó. Nhìn chung, nếu tìm được việc làm có thể làm mấy ngày, công việc kết thúc, người tìm việc lại đến nhà bà Lí tìm việc mới.






Hôm ấy cùng chờ với Thu còn có bà già, biết bà bao nhiêu tuổi, răng rụng hết. Thu biết bà này, hai người trước đây cũng làm với nhau, mọi người gọi bà là bà Đồng. Vì bà lớn tuổi vẫn phải làm, Thu gọi bà là bà. Nghe con trai bà bị đấu, bị đánh đến chết, nàng dâu bỏ , để lại đứa cháu vừa đến tuổi học. Thu dám nghĩ đến hoàn cảnh của bà, nếu nay mai bà chết, thằng cháu kia sống thế nào?






Ngồi chờ hồi lâu mới thấy bên A đến tuyển người, họ cần lao động khỏe, vì phải chuyển cát từ thuyền xuống và gánh lên bờ. Thu hào hứng đò, nhưng bên A chấp nhận, bảo cần lao động nữ, nữ gánh nổi cát. Bà Lí bảo Thu vội, chờ có công việc đến lượt.






Lại ngồi chờ. bên A khác đến, lần này cần người đầm đất, Thu lại hăng hái xung phong, nhưng bên A nhận, bảo quá trẻ, da mặt mỏng, đầm đất phải là người vừa làm vừa hát to. Thu bảo sợ, có thể hát. Bên A bảo hát thử. Thu cảm thấy người kia có phần giả dối, bên cạnh lại có Thân Minh, thể hát nổi.






Bên A :






- Tôi rồi, hát được, việc này chỉ có thể cho phụ nữ trung niên, mồm mép các bà ấy gì cũng có thể hát.






Bà Đồng :






- Để tôi hát, tôi dám hát. – Bà hắng giọng. – Ni hòa thượng trở mình, huầy huầy a…, ngày ngày đêm đêm nhờ người thương, cũng í a… í a…






Thu nghe, biết hát cái trò gì mà toàn chuyện trai , tuy hiểu, nhưng cũng nghe ra: về đêm nhơ trai, trai nhớ . Thu nghĩ mình làm được chuyện ấy, đành xem bà Đồng hát, thế rồi bà vui vẻ với bên A.






Hôm ấy Thu chờ đến mười giờ mà vẫn tìm được việc, đành lưu luyến ra về. ngày có việc làm tựa như ngồi lửa, tựa như có người lấy từ trong túi Thu ra đồng hai hào, đành phải chờ ngày mai đến nhờ bà Lí.






Chờ đến ngày thứ ba Thu mới tìm được việc, vẫn là việc gánh cát. Bên A nhiều người hôm trước tuyển đều gánh nổi, bỏ việc, cho nên ông ta phải đến đây tuyển thêm. Thu khẩn thiết cầu. Bên A mới tạm cho Thu thử việc, nếu làm nổi phải thôi ngay, trả tiền công nửa ngày. Thu vội đồng ý.






Tìm được việc Thu vui lắm, giống như chân bước đến chủ nghĩa cộng sản. Thu theo bên A đến nơi làm việc, lúc ấy vừa đúng giờ nghỉ giải lao, tất cả đều là nam, có phụ nữ nào. Những người kia thấy Thu đến gánh cát đều ngạc nhiên. Có người với giọng thân thiện:






- Đằng ấy gánh ít, chúng tớ chịu thiệt, coi như giúp đằng ấy, tìm việc khác mà làm, làm nhiều được nhiều, làm ít được í>






người khác có phần tốt bụng, :






- Cánh tớ hai người làm thành nhóm, người xuống thuyền, người gánh lên dốc, chứ người vừa phải xuống thuyền vừa phải gánh lên dốc vất vả lắm. Liệu ai làm thành cặp với cậu? Cùng nhóm với cậu chẳng hóa ra phải gánh thêm cho cậu à?






Thu lạnh lùng :






- đừng lo, tôi vơi tôi làm thành nhóm, tôi gánh ít hơn các đâu.






Bên A :






- cứ làm rồi hãy , được đừng cố rồi lại xảy ra tai nạn lao động.






Có người quen Thu : “Mẹ là giáo, còn tham chút tiền này làm gì?”






Có người thấy bên A rồi liền đùa:






- Ngày hè nóng bức, mình là ở đây tiện. Chốc nữa làm nóng lên, chúng tớ cởi hết áo quần, đến lúc ấy em đừng xấu hổ nhé.






Thu mặc bọn họ, nghĩ bụng: chúng mày cởi mà chả sợ xấu hổ, tao nhìn sợ gì? Thu chỉ cắm cúi sửa lại quang sọt, đòn gánh. Lúc làm việc, Thu cùng với con trai xuống sông. Thuyền nối với bờ bằng tấm ván làm cầu, tấm ván chỉ rộng chừng ba chục phân, lên đấy tấm ván oằn xuống. Phía dưới là sông, nước sông to, đục ngầu, đỏ vàng lẫn lộn, trông dễ sợ, những người non gan tay cũng dám qua cầu ván này đừng gì gánh cát nặng.






Lâu gánh, nay gánh cảm thấy đâu vai. Cũng may, cái đòn gánh Thu gánh quen từ nhiều năm nay, vẫn còn rất tốt, quá dài, hơn nữa rất mềm, gánh lên vai cứ nhún nha nhún nhảy. Những người biết gánh đều biết, nếu đòn gánh nhún nhảy, cứng đơ đơ, lúc gánh rất mệt; nếu cái đòn gánh gánh lên nhún nhảy hài hòa với bước , khiến gánh nặng vai nhe rất nhiều.






Gánh cát phải đến năm chục ký, Thu gánh cát cái cầu ván hẹp oằn xuống, chỉ sợ chân bước hụt rơi xuống sông. Thu biết bơi, nhưng bên mép nước đầy những đá, ơi xuống chắc chắn bị chết đuối cũng va vào đá mà chết. Thu dám nhìn xuống chân, mắt nhìn thẳng, nín thở, coi như qua cầu an toàn.






Xuống khỏi thuyền lại phải leo dốc, có đoạn bằng phẳng gần mép nước, nhưng càng càng dốc, tay leo dốc còn phải thở phì phò, gánh nặng vai biết như thế nào. Bây giờ Thu mới hiểu tại sao bọn con trai kia chia thành nhóm hai người, là vì vừa qua cầu ván, hai chân bủn rủn, nếu có người tiếp sức leo dốc, người gánh từ thuyền xuống có thể nhàng về thuyền, tạm thời nghỉ ngơi. Nhưng nếu là người phải đoạn đường xa mới tới đích.






Thu có bạn, đành gánh mình. Gánh được hai chuyến, toàn thân ướt đẫm mồ hôi, nắng lên, lại có nước uống, cảm thấy người như say nắng, sắp ngất. Nhưng nghĩ hôm nay gánh được đồng hai hào, nhất là nhớ lại hai hôm nay tìm được việc, Thu phải cắn răng để làm.






Ngày hôm ấy biết qua thế nào, đến lúc hết giờ, Thu mệt nhoài. Nhưng về đến nhà Thu vẫn làm ra vẻ thanh thản, nếu mẹ lo lắng. Hôm ấy Thu rất mệt, ăn cơm, tắm xong là ngủ ngay.






Hôm sau, mới rạng sáng Thu dậy, lúc ấy mới cảm thấy cái đau đớn của ngày hôm qua là gì, lúc này toàn thân rã rời, hai vai phồng rộp, đau đến độ mặc được áo. Vì phải trở vai luôn luôn nên phía sau cổ cũng bị trầy xước, hai bắp đùi nặng trĩu, mặt với cánh tay sém nắng, khi rửa mặt nước lên mặt đau rát.






Mẹ thấy Thu dậy liền đến khuyên con đừng làm nữa, mẹ :






- Con làm vất vả quá, đem qua ngủ cứ rên hừ hừ, hôm nay đừng nữa.






- Con ngủ lúc nào cũng rên. – Thu






Mẹ cầm cái đòn gánh, như khẩn cầu:






- Con ơi, đừng nữa, con của mẹ, con gánh nặng tốt đâu, sinh ra nhiều chứng bệnh, mẹ biết thói quen của con, con ốm làm sao ngủ lại rên, chắc chắn hôm qua con mệt lắm.






Thu an ủi mẹ:






- Mẹ yên tâm, conoán cả rồi, con làm những việc quá nặng nhọc đâu.






Gánh cát hai ngày, cánh thanh niên cùng làm có cái nhìn khác về Thu, tuy Thu là nhưng gánh kém bọn họ. Có câu tên lá Vương Trường Sinh chủ động đến nhận làm nhóm với Thu, cậu ta bảo, leo dốc mệt, tôi gánh lên dốc, Thu gánh từ thuyền xuống.






Sinh cố gắng nhanh, quãng đường dài thêm, như vậy Thu có thể quãng đường ngắn hơn. Có lúc Thu vừa xuống thuyền Sinh đến đón, khiến Thu phát ngượng, những người khác cũng cười cho hai người.






Gánh liền mấy hôm Thu cảm thấy đỡ đau mỏi, cũng thở dốc như mấy hôm trước. Điều Thu lo lắng ấy là việc làm chỉ được mấy hôm, lại phải đến chờ việc, biết lúc nào mới có việc làm. Bây giờ hạnh phúc nhất đối với Thu có cát để gánh, có việc để làm, suốt mùa hè làm hết việc.






Trước khi hết đợt gánh cát vài hôm, Thu vừa gánh cát từ thuyền lên, Sinh đến đón, :






- Để tôi gánh cho, có người chờ kia, lên đấy nhanh lên.






_______________________________






[1]Khu (địa khu) là cấp hành chính dưới tỉnh, huyện, gồm huyện trong tỉnh. - ND











17










THU RẤT SỐT RUỘT, biết ai đến tận công trường tìm mình, Thu hỏi Sinh:






- có biết ai tìm em ?






- người giống như em của , còn người kia tôi biết.






Nghe em , tay chân Thu mềm nhũn, chắc là mẹ xảy ra chuyện gì rồi, thể tr nắng em phải ra tận đây. Đúng lúc, Thu gánh gánh cát lên, nhưng nghe vậy, Thu gánh nổi, đành để Sinh gánh lên. Thu xin lỗi:






- Làm phiền , em chạy lên xem ai.






Thu vội vã chạy lên, trông thấy em đứng dưới bóng cây, bên cạnh còn có người con khác, Thu nhìn, ra Phương, Thu cảm thấy cả người.






- Phương đấy à? Mình cứ ngỡ…






Phương phe phẩy cái khăn tay, :






- Nóng quá, nắng nóng thế này mà chị Thu vẫn làm?






Thu đến dưới bóng cây:






- Phương vừa đến à? Hôm nay có phải về ngay ? – Thấy Phương gật đầu liền : - Vậy Thu xin phép nghỉ hôm nay.






ra cũng khó, nếu xin phép nghỉ Sinh hải gánh mình, như vậy chẳng hóa ra làm hại ? Nếu nghỉ, chỉ đứng đây chuyện người ta có ý kiến. biết phải xử lí thế nào Thu thấy Sinh gánh cát lên, chạy đến thương lượng.






Sinh rất mau mồm mau miệng:






- cứ nghĩ , tôi gánh mình cũng được.






Vậy là Thu xin nghỉ, cùng về với em và phương. Về đến nhà, nghe Phương chưa ăn cơm, Thu liền thổi cơm mời Phương, cũng chẳng có gì ăn, Thu lấy dưa muối, rau cải khô lần trước bà Trương cho, đem ngâm nước nóng, xào lên, làm ít nộm, nấu cháo đỗ xanh, ăn cũng ngon miệng. Ăn xong, Phương kêu muộn, phải lên phố đón xe, Thu định giữ Phương ở lại chơi ít hôm, nhưng Phương chịu. Thu thấy cũng muộn, giữ, liền đưa Phương ra bến xe.






Hai người ra bến đò, qua con sông trước nhà. Thu xin lỗi Phương:






- Lần nào đằng ấy lên cũng vội vội vàng vàng, ở chơi lâu được.






- Chỉ nên trách Phương, Phương chuyến xe tám giờ, chín giờ lên đến đây, kết quả quên đường. Dọc đường phải hỏi thăm, cứ loanh quanh mãi, người ta chỉ ngược đường, lạc biết bao nhiêu chỗ. Phương nhớ đường kém lắm.






Thu liền chỉ dẫn cho Phương biết đường từ bến xe về đến trường trung học số Tám, mời Phương lần sau lên chơi.






Hai người ra bến, lên đò sang bên kia, Phương lấy ra cái hộp đưa cho Thu:






- Phương xem chị Thu như chị, nếu chị xem Phương như em nhận cái này, nếu Phương giận đấy.






Thu mở cái hộp giấy ra, bên trong là trăm đồng. Thu giật mình:






- Phương… tại sao Phương cho mình tiền?






- Để chị Thu phải làm thuê.






- Phương làm gì có tiền?






- Tiền của chị Phần, chị ấy bán đồng hồ của Hải cho. – Phương .






Thu biết, Hải chính là “cái mặt” của Phần, nhưng Thu hiểu tại sao Phần lại bán cái đồng hồ, lấy tiền cho Thu vay. Phần cái đồng hồ ấy như bản thân, tại sao lại bán nó ? Thu định ấn số tiền kia vào tay Phương:






- Phương giúp tớ cảm ơn chị Phần, nhưng Thu thể nhận. Thu có thể làm, có thể kiếm tiền, thích nợ ai.






Phương kiên quyết cầm lại tiền:






- Vừa rồi Phương coi chị Thu như chị , tại sao lại xem Phương như người ngoài vậy?






Hai người cứ đẩy đẩy lại, con đó chòng chành, người lái đó phải kêu lên:






- Hai định làm đắm đò đấy à?






Thu và Phương sợ hãi, ngồi yên. Thu cầm tiền, định lên bờ tìm cách bỏ vào túi Phương.






Phương rất lòng:






- Chị Thu thấy đấy, trời nắng thế này mà chị làm ở ngoài trời, làm cái việc gánh cát Phương cũng làm nổi. Chị làm sao làm nổi? Đừng gì đến kéo xe, làm xây dựng, đấy phải là những việc để cho phụ nữ làm.






Thu thấy lạ, chưa bao giờ với Phương rằng mình lao động, tại sao Phương biết những chuyện kéo xe, làm ở công trường xây dựng như vậy? Thu hỏi Phương:






- Tiền này có của chị Phần ? Phương , Thu nhất định nhận.






- Phương , chị Thu có nhận ?






- Phương cứ bảo tiền này ở đâu ra, Thu nhận. – Thu dỗ ngọt.






Phương do dự giây lát, :






- Chị Thu giữ lời, đừng hòng Phương , chị lại nhận.






Nghe vậy, Thu càng tin số tiền này là của Phần. Thu suy nghĩ lúc, :






- Phương bảo với tớ tiền này ở đâu ra, Phương coi mình như chị, vậy mà mình Phương cũng tin.






Phương do dự lúc, cuối cùng cũng ra:






- Tiền này của Ba bảo Phương mang đến cho chị, nhưng ấy cho Phương , ấy bảo biết vì sao ấy có lỗi với chị, nếu chị biết đây là tiền của ấy, chắc chắn chị nhận.






Thấy Thu cầm tiền, Phương cho rằng Thu nhận, rất vui, tự thổi phồng:






- Phương rồi, chuyện này Phương làm được, Ba tin, sợ Phương thuyết phục nổi chị. – Phương tìm trong túi mấy đồng tiền lẻ ra đếm, rất đắc ý. – Tiền đường của Phương cũng là Ba chi, ấy bảo xuống xe đường xa phải tiếp xe buýt nội đô đến trạm cuối cùng, đến bờ sông, đò qua sông, cứ dọc theo bờ sông là đến nhà chị. Phương xe buýt, sợ nhầm xe, cho nên mới lạc đường, nhưng Phương tiết kiệm được tiền xe buýt.






Thu nghĩ rằng Ba nhận được thư của mình, chắc chắn “lần sau xin đừng”, ngờ thôi, hay là nhận được thư? Thu dám với Phương về lá thư, chỉ hỏi:






- Ba… vẫn tốt đấy chứ?






- ấy là con người đàng hoàng, có gì tốt? Nhưng ấy bảo, hễ đến kỳ nghỉ hè ấy lại lo, đoán chừng chị Thu làm, sợ chị đứng giàn giáo ngã xuống, lại sợ kéo xe ngã xuống sông, ấy mấy lần giục Phương đem tiền đến cho chị, sợ đưa muộn chị làm. phải Phương muốn đưa sớm, nhưng vì trường Phương nghỉ hè muộn hơn trường của chị, nên vừa được nghỉ hè là Phương ngay, nếu ấy giục.






Cổ họng Thu như nghẹn lại, lặng lúc, rồi cố tỏ ra có chuyện gì:






- Tại sao ấy cứ những chuyện gở ấy? Bao nhiêu người làm, có ai ngã chết hay rơi xuống sông chết đuối đâu?






Thuyền ghé bờ, hai bước lên, Thu :






- Thu với Phương ngồi xe buýt để Phương làm quen, lần sau lên khỏi lạc.






Lần đầu tiên Phương xe buýt, rất lạ, dọc đường chỉ nhìn ra ngoài, còn tâm trạng nào chuyện với Thu. Nhưng chỉ lúc sau phải xuống xe. Phương và Thu chen xuống, liên tục hỏi:






- Sao gần thế? Vừa mới ngồi, bộ thấy xa quá, tại sao ngồi xe chỉ lúc là đến?






Hai người đến bến xe đường dài, mua vé chuyến xe ba giờ chiều, Thu lo lắng hỏi:






- Chốc nữa Phương đường núi về, có sợ ?






- Phương đường núi, đường dưới, đường ấy đông người qua lại.






Thu thấy yên tâm. Vẫn chưa đến giờ xe chạy, hai cìm chỗ ngồi chuyện. Thu chú ý nhưng có cơ hội náo để nhét tiến vào túi Phương, đành phải nhận. Thu nắm tay Phương, để tiền vào tay Phương, rồi nắm chặt tay hơn, :






- Phương cảm ơn Ba giúp Thu, Thu nhận tiền của ấy đâu. Phiền Phương giúp, bảo Ba từ nay về sau đừng gửi nữa.






Phương bị Thu nắm chặt tay, có cách nào để tiền lại vào tay Thu, đành chờ cơ hội:






- Tại sao chị Thu chịu nhận? ấy muốn giúp, chị chứ đề ấy giúp, lẽ nào chị phải để ấy ngày ngày lo lắng mới thấy thoải mái?






- Thu muốn để ấy lo lắng, ra ấy cũng cần phải lo cho Thu. – Thu suy nghĩ rồi thêm: - ấy có… vợ chưa cưới, nên lo cho chị ấy hơn.






Thu hi vọng nghe được Phương ấy đâu có vợ chưa cưới, nhưng lại nghe thấy Phương :






- Chuyện này đâu có liên quan gì đến vợ chưa cưới của ấy?






- ấy có… vợ chưa cưới rồi à?- Thu rụt rè hỏi.






- Nghe hai gia đình thỏa thuận, chuyện từ mấy năm trước rồi.






Thu rất buồn, tuy biết chuyện phải ngày ngày hai, nhưng trong lòng Thu mong đấy phải là . Thu ngẩn ngơ hỏi:






- Làm sao Phương biết ấy … có vợ chưa cưới?






- ấy , còn cho chị Mẫn xem ảnh hai người chụp chung.






- Nghe chị Mẫn , tấm ảnh ép dưới tấm kính bàn, nhưng tại sao Thu thấy? Chắc chắn ấy cất rồi.






- Đừng đổ oan cho ấy, là Phương lấy . Vì Phương nghe , nếu cắt hai người ra cách nguyện vẹn có thể chia rẽ họ, Phương lấy kéo tách đôi hai người ấy ra rồi.






Thu thấy chuyện hết rất mê tín, nhưng lại làm lòng người say mê, nếu như thế tuyệt biết chừng nào. Thu rất hào hứng hỏi:






- Vậy Phương… có tách được hai người ra mà làm tổn hại sợi tóc nào ?






- Cũng tương đối, nhưng vai hai người hơi sát vào nhau, vai ấy bị khuất sau vai chị kia, cho nên… cho nên sau khi cắt ra, vai của Ba bị thiếu chút. Chị Thu đừng với ấy nhé, chuyện có lợi. – Xem ra Phương cũng tin những chuyện đó, nhưng vẫn cười hì hì. – Nếu hôm nào đó vai Ba bị đau, ấy là tại Phương.






- Cho đáng đời, tại sao ấy lại như thế? Ở nhà có vợ chưa cưới mà còn cho tiền người khác…






Phương ngạc nhiên:






- Ở nhà có vợ chưa cưới lại cho người khác tiền được à? ấy tốt bụng, giúp đỡ người khác, đâu có ý gì. Chị Thu đừng hiểu nhầm, cho rằng ấy có ý gì với chị, ấy phải là con người như thế. ấy rất thương người, muốn thấy ai cực khổ. Cái Tú trong thôn cũng được ấy giúp như thế đấy.






- Ai cơ?






- Tức là… cái Tú, bố nó rất nát rượu, mọi người gọi ông ta là ông “Tào ba bữa”, chị Thu quên rồi à? hôm, Ba ăn cơm ở nhà Phương, ông “Tào ba bữa” đến tìm, hỏi xin tiền.






Thu nhớ ra người ấy. Lúc ấy Thu nghĩ, ai đó vay tiền Ba, nên để ý. Thu nỏi:






- Ba giúp Tú con ông ấy à? Giúp gì?






- Cha cái Tú nát rượu, mẹ nó chết từ lâu, có thể bị cha nó đánh chết. Cha nó uống nhiều rượu rồi đánh vợ, uống ít cũng đánh, uống càng đánh dữ hơn. Cha nó mỗi ngày ba bữa rượu, mỗi ngày đánh mẹ nó ba lần, nếu làm sao dân làng gọi lão là ông Tào ba bữa? Me cái Tú chết mấy năm nay rồi, cha nó vẫn chịu làm đồng, đội sản xuất phân cho ông ta chăn bò, ông ta mải uống, để bò ăn lúa và hoa màu, bị đội sản xuất trừ công điểm. Ông ta có đồng nào đều uống rượu bằng hết. Cái Tú mới mười bốn, mười lăm tuổi, ông ta định gả bán nó để đổi lấy tiền uống rượu.






- Cái Tú có ai lấy, vì có người cha như vậy, trong thôn ai dám lấy. Về sau, cha nó gán cho Hai con nhà Mạnh, này có chứng động kinh, mỗi lần lên cơn dễ sợ, sùi bọt mép, gặp đâu cũng nằm, bất tỉnh nhân , sớm muộn gì rồi cũng chết. Cái Tú chịu lấy, bị cha nó đánh chết sống lại, bảo nuôi toi cơm bao nhiêu năm, người ta bảo con là hũ rượu của cha, vậy mà tao sinh ra mày là cái hũ cứt, hũ đái, phải hũ rượu.






- Vậy Ba đồng ý lấy Tú để cứu nó à? – Thu phỏng đoán.






- Đâu có chuyện! ấy cho cha nó tiền uống rượu, bảo ông ấy đừng đẩy con đên chỗ chết. Cha cái Tú chỉ cần có rượu uống, còn con lấy ai cũng cần biết, về sau cái Tú bị ép lấy cái động kinh kia. Nhưng Ba thoát khỏi sữ quấy nhiễu, cha cái Tú hễ hết tiền uống rượu lại đến tìm, lão , điều này chỉ nên trách , nếu nhúng vào tôi gả nó cho người ta lấy tiền uống rượu rồi. Ba sợ lão đánh cái Tú, lần nào lão đến tìm cũng cho tiền. Lão ta được đằng chân lân đằng đầu, định bắt lấy cái Tú, lão bảo giết người giết cho chết hẳn, giúp người giúp cho đến noi đến chốn, lấy con tôi , như vậy tôi lo có rượu. ra cái Tú cũng có ý ấy, ai mả muốn lấy chồng ăn gạo nhà nước, cha lại là quan to? Hơn nữa, Ba đẹp trai, tốt tính. Cái Tú cứ đến lán đội thăm dò tìm , giặt đồ giúp ấy, nhưng chịu, chị Phần cũng để thế, chị giành lấy mang về giặt.






- Chị của Phương… cũng thích Ba lắm nhỉ?






- Ừ, chị Phần tớ nhờ chị Mẫn chuyện với Ba, nhưng ấy đồng ý, bảo ở nhà có vợ chưa cưới. Chị Phần khóc lóc, thề suốt đời lấy ai, nhưng sau đấy chị ấy gặp Hải, còn giữ lời thề nữa, suốt ngày đòi cưới.






- Phương ấy cắt cái ảnh là định giúp chị Phần à?






Phương cười ngượng rồi :






- Chuyện của chị Phần từ lâu rồi. Cái ảnh ấy Phương cắt cách đây ít lâu.






Tim Thu đập dồn dập, nghĩ bụng có thể Phương nhìn thấu lòng mình rồi nên cắt giúp mình. Thu hỏi:






- Vậy… Phương giúp ai cắt ảnh>






- Cắt giúp người khác có tác dụng, phải tự cắt cho mình. – Phương thẳng thắn. – Phương cắt ảnh của hai người có tác dụng, chỉ cắt rời hai người, thể ghép được ấy. Ba xem thường bọn mình, nghe ấy với vợ chưa cưới quen nhau từ ngày , bố của hai bên đều là quan to, chúng ta có là gì? Cho nên ấy cho chị Thu tiền chỉ là giúp đỡ, phải để ý đến đâu. Phương khuyên chị cứ lấy tiền, vì chị lấy người khác cũng lấy mất, việc gì để lão “ba bữa” lấy uống rượu.











18










THU RẤT BUỒN, Phương càng chuyện của Ba, Thu càng buồn. Trước đây Thu nghĩ Ba giúp là vì thích mình, tuy Thu vì tính tự trọng nhận nhưng trong lòng rất cảm động. Bây giờ nghe chuyện của Tú, lòng Thu hoàn toàn băng giá.






Thu nghĩ, chắc chắn Ba ôm Tú rồi, chỉ mới quen biết Thu thời ngắn ôm, vậy quen biết Tú thời gian khá dài, liệu có thể ôm Tú ? Xem ra Ba như chàng công tử quyền quý trong sách, Thu hiểu ý nghĩa của những từ này, chẳng phải là đem mấy đồng tiền xấu xa ra chinh phục đám con hay sao?






Nghĩ đến đây, Thu cảm thấy mình bị Ba bôi bẩn lên người, nhất là đôi môi. Bị ôm cách mấy lớp áo quần, tắm giặt bao nhiêu lần, liệu sạch chưa? Nhưng lưỡi đưa vào tận chân răng vào môi, nghĩ mà buồn nôn. Thu phì phì nhổ nước bọt, mặt mày tái xanh, ngồi kia được lời nào.






Phương định nhét tiền vào tay Thu, :






- Chị Thu cầm lấy, đồng ý với Phương , thể giữ lời hứa.






Thu như bị bỏng, tránh xa ra, tiền rơi xuống đất. Thu nhặt, chỉ đứng từ xa :






- Thu đồng ý nhận tiền của Phương, nhưng đồng ý nhận tiền bẩn của ấy, Phương đem tiền về trả cho ấy, đừng để vì số tiền này mà ngày mai Thu phải mất công về tận Tha>






Thu những lời này nét mặt và khẩu khí đều rất khó coi. Phương sợ hãi nhìn Thu, rụt rè :






- Số tiền này… bẩn thế ư?






Thu dám ra chuyện Ba ôm mình, chỉ :






- Phương hiểu thôi, đừng hỏi.






Phương ngồi xuống nhặt tiền, vừa lúng búng:






- Làm thế nào bây giờ? Phương dùng hết tiền đường của ấy, bây giờ việc thành, chị Thu bảo Phương phải thế nào với ấy? Chị là người tốt, nhận tiền của ấy coi như giúp đỡ.






Thu muốn để Phương phải khó xử, liền an ủi:






- sao, Phương về bảo với ấy Thu làm việc dán hộp giấy, tiền công cao, công việc nặng nhọc, cần đến tiền của ấy, cũng cần ấy phải lo lắng. Phương như vậy ấy trách đâu.






Phương suy nghĩ rồi đồng ý:






- Phương có thể giúp chị Thu dối, nhưng chị phải bảo Phương cách . Phương biết dối, hễ dối là sợ, bị người ta hỏi này hỏi nọ vậy là lòi đuôi dối. Lần






Này Ba dặn dặn lại mãi, kết quả bị chị dỗ ngon dỗ ngọt, Phương ra mất thôi.






Thu bảo Phương cách dối, ra cả địa chỉ xưởng may, xưởng hướng về phía nào, bảo gặp Thu ở đấy, kỳ nghỉ hè năm nay Thu làm ở xưởng dán hộp giấy, cần phải đâu.






Phương dặn:






- Vậy chị Thu đừng làm công việc nguy hiểm kia nữa, nếu xảy ra tai nạn, Ba biết Phương dối.






Tiễn Phương rồi, Thu nỡ bỏ tiền ra xe buýt, cứ vậy bộ về, dọc đường luôn nghĩ đến ú. Thu chưa gặp Tú, nhưng trước mắt lên ràng ăn mặt rách rưới nhưng rất thanh tú, xinh đẹp, rồi hình ảnh Ba, sau nữa là hình ảnh ôm Tú. Tú hàm ơn Ba, chắc chắn Ba muốn làm gì làm, có thể đưa lưỡi vào tận miệng Tú, Tú cũng có phản ứng.






Về đến nhà, Thu thấy đầu đau nhức, ăn uống gì, nằm luôn. Mẹ sợ Thu bị cảm nắng. Mẹ hỏi, Thu bực mình, mẹ dám hỏi thêm.






Ngủ lúc, Trường Sinh đến, bne6 A tối nay cầu làm thêm giờ, vì thuyền chờ hôm nào là xưởng phải trả thêm tiền hôm ấy. Hôm nay làm thêm giờ từ sáu giờ đến chín giờ, ba tiếng đồng hồ dược tính nửa ngày công.






Vừa nghe , Thu bất chấp đau đầu, bất chấp tức giận, gì nữa Ba vẫn thuộc thượng tầng kiến trúc, vẫn nắm kinh tế. Thu cảm ơn Sinh, ăn vội vài bát cơm, quẩy gánh ngay. Ra đến bờ sông thấy người làm đông đủ, có người còn gọi thêm người nhà cùng làm. Làm ba tiếng đồng hồ được những nửa ngày công, liệu ai muốn làm?






Tối hôm ấy phải làm ba tiếng, mọi người gánh cho hết cát thuyền mới nghỉ. Bên A bảo mọi người vất vả, tối nay tính trọn ngày tiền công. Coi như việc xong, ngày mai khỏi phải làm, sau này có việc gì gọi mọi đến làm.






Vui vì kiếm được tiền nhưng lại bị nỗi khổ thất nghiệp xóa sạch, Thu ngao ngán: Ngày mai lại đến cầu xin mẹ “ em vợ”, chưa biết có việc làm hay , Thu lê đôi chân nặng nề về nhà, bên A đuổi theo, hỏi có muốn sơn đồ hay , ta còn ít đồ phải sơn, nếu đồng ý, từ mai đến đội sửa chữa của xưởng để làm việc.






Thu dám tin vào lỗ tai mình. Bên A hỏi lại, Thu mới :






- đấy? Em cứ nghĩ đùa.






Bên A :






- Tôi có đùa đâu? Tôi bảo sơn đồ, thấy làm chăm chỉ, tin ở . Hơn nữa, sơn đồ phải tỉ mỉ, con làm việc này rất thích hợp. – Bên A .






Thu mừng lắm, như thế gọi là “vận may đến cửa nào ngăn nổi”. Hôm sau Thu đến đội duy tu làm thợ sơn, tuy nghe sơn có độc tính, được thêm hào phụ cấp độc hại, Thu bất chấp độc hại.






Kỳ nghỉ hè ấy Thu gặp may, về sau mỗi lần khoác lác Thu bảo được đến xưởng bao bì dán hộp giấy hai tuần lễ, ngay cả Thu cũng biết ra sao, đồn rằng ai dối bị sét đánh, Thu bị sét đánh mà được đến xưởng bao bì dán hộp giấy, có thể lần ấy Thu dối gặp may.






Việc làm ở xưởng này phải do bà Lí giới thiệu, xưởng bao bì ở bên kia sông, thuộc khu vực bà Lí quản lí. Việc này là do thầy Vương của trường số Tám giới thiệu, con thầy là quan ở xưởng này, kỳ nghỉ hè năm nào cũng giới thiệu người đến đây làm việc.






Thầy Vương khen Thu khéo tay, thường mua sợi nilông nhờ Thu đan vỏ bọc li trà, mua len nhờ Thu đan áo đan quần. Khăn trải bàn tròn, bàn trà, bàn vuông trong phòng khách của nhà thầy đều do Thu móc giúp, móc toàn bằng chỉ thường nhưng hoa văn do Thu thiết kế giống của ai, khăn bàn Thu móc giống như đồ mỹ nghệ, ai trông thấy cũng khen hết lời, cứ nghĩ thầy Vương phải mua.






Mỗi lần có cơ hội việc làm, người đầu tiên thầy Vương thông báo là Thu. Lần này xưởng dán hộp mà là thao tác giống như công nhân chính thức, được phát mũ trắng, trong xưởng máy có dây curoa, sợ công nhân nữ tóc dài bị cuốn vào máy. Công nhân chính thức còn được phát cái tạp dề màu trắng mặc lên giống như công nhân máy dệt. Nhưng thợ phụ có, cho nên nhìn là biết ngay ai là công nhân chính thức, ai là công nhân phụ việc. Thu muốn tìm cái tạp dề trắng để có cảm giác mình là công nhân thực thụ. Công việc cũng đơn giản, túc là cầm hai tấm bìa phẳng và tấm bìa lượn sóng cho vào máy, máy quét hồ lên tấm bìa, mấy tấm bìa chạy qua máy được ép vào với nhau thành bìa lượn sóng, có thề dùng làm thùng giấy, hộp giấy. Kỹ thuật duy nhất là lúc cho bìa vào máy phải ngay ngắn, nếu lớp bìa lượn sóng bị lệch, trở thành phế phẩm. Thu làm việc gì cũng cẩn thận, cố gắng làm tốt cho nên nhanh chóng thạo việc. Công nhân làm cùng rất thích Thu, vì Thu nhanh tay, chăm chỉ, lười, công nhân để Thu làm, họ lĩnh ra ngoài, đến cửa hàng bách hóa gần đấy chơi. Ngày nào cũng vậy, máy của họ đều làm xong công việc trước tiên, chờ nhân viên nghiệm thu đến kiểm tra, họ chỉ còn ngồi trong phân xưởng chờ hết giờ.






Xưởng còn chia lê cho công nhân, công nhân chính thức được ba cân, thợ phụ được hai cân. Lê của thợ phụ quả bé, nhưng Thu rất phấn khởi, đấy là lê được chia, mất tiền, bình thường làm gì có chuyện được chia lê.






Thu được chia lê, rất vui, những người khác đều ăn tại chỗ, Thu nỡ, vẫn làm việc, vài người lấy làm lạ, hỏi Thu lại sao ăn. Hết giờ làm, Thu biến nhanh như làm xiếc, mang lê về cho em . Em Thu rất phấn khởi, vội cầm ba trái lê ra máy nước rửa sạch, đưa mỗi người trái, Thu ăn, bảo ăn ở xưởng nhiều rồi, muốn ăn nữa.






Thu thấy em vừa ăn vừa đọc sách, nó cắn từng miếng , nửa tiếng đồng hồ mới ăn hết trái lê, Thu xót xa tự nhủ: bao giờ có nhiều tiền mua hẳn làn lê để em muốn ăn lúc nào ăn, ăn cho chán thôi.






Tiếc là, việc ở xưởng bao bì chỉ làm trong hai tuần, lúc người phụ trách thông báo ngày mai phải làm nữa, Thu mới biết mình chỉ là công nhân phụ động, chợt nhớ đến câu trong sách Ba cho mượn: “Trong mơ biết mình là khách, ham chơi chiều”.






Sau đấy Thu lại đến chờ việc ở nhà bà Lí, lại lo có việc làm, lại là công việc nặng nhọc, vào lúc ruột nóng như lửa và cơ thể mệt mỏi, chàng công tử con nhà giàu và tất cả cứ xa dần.






Sau ngày khai giảng, Thu rất bận, bận vì việc học mà bận với những thứ linh tinh. Trong học kỳ ấy, Thu là đội viên đội bóng chuyện của trường, còn phải tập luyện bóng bàn, chuẩn bị thi đấu.






Nhà trường quy định, mỗi học sinh chỉ được tham gia môn thể thao để tránh phân tán sức lực, chơi tốt môn nào. Nhưng với Thu có chút đặc biệt, thầy Uông huấn luyện viên bóng bàn thương lượng với thầy Vạn huấn luyện viên đội bóng chuyền để Thu tham gia cả hai môn.






Thầy Uông rất coi trọng Thu, cả trường có nữ sinh nào chơi bóng bàn giỏi như Thu, ngoài ra còn nguyên nhân nữa là, vấn đề lịch sử.






Lúc còn học trung học cơ sở, Thu là đội viên đội bóng bàn. Năm đó, trong cuộc thi bóng bàn học sinh toàn thành, Thu được xếp thư tư. Vào bán kết, Thu gặp tuyển thủ khác cùng trường tên là Lưu Thập Xảo. Lúc Xảo viết tên mình thường tách rời hai phần của chữ Xảo trông như số 23, thầy giáo dạy thể dục lúc điểm danh gọi Xảo là 6+23[1], vậy là thành cái biệt hiệu của Xảo.






Ở trường, những lúc tập luyện, Thu vẫn tập với 6+23, Thu cầm vợt dọc tấn công, 6+23 cầm vợ phòng thủ. Huấn luyện viên biết 6+23 đỡ bóng rất tốt, nhưng tấn công manh, có những tuyệt chiêu làm đối phương phải bó tay, như Thu, lúc tiu bóng có thể tiu chết người, phát bóng cũng chết người. Cho nên, huấn luyện viện định cho 6+23 chiến thuật đẩy xa đối phương, làm đối phương yếu dần, mong hạ được đối thủ, chờ cho đối phương mất kiên nhẫn, phạm sai lầm chết người.






Thu và 6+23 cùng đội, tất nhiên biết chỗ mạnh chỗ yếu của nhau, đồng thời cũng biết huấn luyện viên định chiến thuật nào cho mỗi bên, cho nên biết cách đối phó. Bình thường tập luyện với nhau Thu đều thắng.






Lúc ấy thi đấu theo thể thức loại trực tiếp, hễ thua là bị loại. Vào vòng hai, Thu gặp tay vợt của trường huấn luyện thể dục thể thao, nghiệp dư gặp chính thức. Thầy Uông hi vọng ở Thu, bảo Thu đánh thoải mái, để trắng tay, ý bảo để thua ba séc là vinh dự lắm rồi. Thậm chí thấy Uông cũng ngồi xem, vì xem cũng chẳng làm được gì, chỉ làm chết thêm tế bào.






ngờ, vì Thu hi vọng nên đánh rất thoải mái, liên tục vụt phải vụt trái, ngay cả trọng tài ghi điểm cũng muốn xem. Có thể Thu đánh sức ép tâm lí làm đối phương phải chùn tay, cũng có thể cách đánh của Thu chính quy, đối thủ quen, cuối cùng Thu thắng đối thủ là học sinh trường huấn luyện thể dục thể thao.






Lần ấy thầy Uông phấn khởi vô cùng, những người chơi cùng phải nể sợ, đối thủ tiếp theo thua rất tự nhiên, Thu tiếp tục thắng. Bảng của 6+23 cũng rất thuận lợi, hai cây vợt cùng trường gặp nhau trong trận bán kết.






Bắt thăm lấy bàn giao bóng xong, quyết định ai đứng bên nào, thầy Uông đến bên Thu :






- Để bên kia được, nghe chưa?






Thu biết tại sao lại để 6+23 được, nhưng cảm thấy có thể là chiến thuật của huấn luận viên nhằm giành toàn thắng về cho trường. Hồi ấy ai cũng biết Trung Quốc có truyền thống về bóng bàn, đầu tiên phải giành ngôi vị số , có lúc nhường đối phương là người của mình thắng, ví dụ Từ Dần Sinh nhường cho Trang Tác Đống thắng. Thu nén đau khổ nhường 6+23 thắng. Có thể huấn luyện viên vẫn chưa yên tâm, đánh xong séc thứ nhất lại nhắc nhở, Thu cũng nghĩ nhiều, đánh rất đại khái, nhường cho 6+23 thắng.






Sau đấy Thu mới hỏi thầy Uông hôm nay chơi chiến thuật gì, tại sao lại nhường 6+23 thắng. Thầy Uông giải thích:






- Người vào bán kết được trường thể dục thể thao triệu tập học, xuất thân gia đình của em tốt, đến lúc ấy bị loại khó xử.






Thu tức đến chảy nước mắt, nghĩ bụng, cứ coi như trường thể dục thể thao loại, mình vẫn có thể giành quán quân hoặc á quân toàn thành, cớ gì lại bắt mình phải thua, như vậy còn ê hơn bị trường thể dục thể thao loại.






Về sau mẹ Thu biết chuyện cũng rất vui, bà tìm thầy Uông chuyện, bà đưa câu của lãnh tụ tối cao “xuất thân tự mình, đường có thể tự chọn” để thầy làm như vậy đúng.






Thầy Uông cứ thanh minh đấy là ý tốt, sợ Thu đến lúc bị trường thể dục thể thao loại buồn; thầy Uông thầy cũng rất hối hận, bởi nếu bảo Thu nhường rất có thể chức quán quân toàn thành về trường số Tám, 6+23 chỉ được á quân.






Thu bảo với mẹ chuyện qua rồi, cũng để làm gì. Về sau Thu ra khỏi đội tuyển bóng bàn, chỉ chơi bóng chuyền.






Nhưng thầy Uống muốn bù đắp tổn thất cho Thu, hơn nữa cũng tìm ai hơn được Thu, cho nên thầy bàn với đội tuyển bóng chuyền để Thu chơi bóng bàn, tham gia giải cuối năm của toàn thành phố. Đúng lúc đội tuyển bóng chuyền cũng phải tham gia giải cuối năm, vì vậy Thu rất bận, ngoài giờ lên lớp còn phải tập với đội tuyển.






Chiều thứ Năm, Thu tập, thầy Uông vào phòng tập, với Thu:






- Tôi thấy phía sau nhà ăn tập thể có người đeo ba lô, bảo tìm “ Tĩnh”, có thể tìm mẹ em. Tôi dẫn ấy về nhà em, nhưng mẹ em có nhà, nhà cũng có ai, chiều nay có giờ giáo viên đến thăm nhà học sinh, có thể mẹ em bận. thầy bảo ấy chờ ở nhà ăn, em về xem ai.






Thu vội chạy về nhà ăn gần đấy, thấy Lâm như pho tượng đá ngồi ở cửa nhà ăn, người ra vào hết sức hiếu kỳ nhìn . Thu vội chạy tới chào hỏi.






Lâm thấy Thu liền đứng dậy, chỉ vào cái túi to bên mình, :






- Đây là hồ đào đem cho mẹ . – Lại chỉ vào cái làn để gần đấy. – Đây là củi đem cho . Tôi về nhé.






__________________________________






[1] Trong tiếng Trung Quốc, “sáu” và “lưu” (họ Lưu) đọc gần giống nhau. – ND







19










THẤY LÂM BỎ NGAY, Thu rất bối rối, muốn giữ lại, nhưng dám kéo tay , chỉ gọi:










- Này, này, đừng vội, ít nhất phải giúp em mang những thứ này về nhà chứ.










Lâm như người vừa được đánh thức, quay lại:










- xách nổi à? Để tôi giúp. – xong, đeo cái túi lên vai, tay xách làn củi, theo Thu về nhà.










Thu định chọc lò, thổi cơm, hỏi Lâm:










- ăn cơm chưa?












- Ăn rồi. – Lâm trả lời rất kiêu. – Ăn nhà hàng rồi.










Thu lấy làm lạ, ra Lâm biết nhà hàng ăn, ngờ. Thu lấy nước mời Lâm, rồi tìm đồ đựng hồ đào, để Lâm mang túi về. Thu hỏi:










- sang nhà chị Mẫn lấy hồ đào đấy à? Gia đình chị ấy vẫn khỏe cả đấy chứ?










- Gia đình nhà chị ấy à? – Lâm nhìn Thu rất khó hiểu, khiến Thu cảm thấy Lâm sang nhà chị Mẫn hái hồ đào rồi về thẳng, chào hỏi ai trong gia đình chị Mẫn.










Thu còn nhớ bà Trương , từ Lâm bị tật hễ dối là mắt chớp liên tục, cho nên lần nào dối bà Trương đều biết. Thu nhìn vào mắt Lâm, thấy chớp chớp mắt, biết có phải dối . Thu thấy trong cái túi lớn còn có cái túi đựng đường phèn, liền hỏi:










- Cái này… đường phèn mua đấy à?










- Cả mua.










Vậy là Cả cũng vào cuộc. Thu rất xúc động biết gì hơn, chỉ hỏi:










- Đường phèn phải có giấy chứng nhận của bác sĩ mới được mua, Cả lấy đâu ra giấy của bác sĩ?










Thu vừa vừa lấy hai chục đồng tiền lao động trong mấy tháng hè nhét vào cái túi rồi cuộn lại, dùng sợi dây buộc chặt, nghĩ bụng dọc đường Lâm phát trong đó có tiền. Nhưng Thu sợ về đến nhà mà Lâm vẫn phát ra, bà Trương hoặc chị Mẫn giặt túi, hai chục đồng ấy nát. Thu chuẩn bị lát nữa đưa Lâm ra bến xe, chờ cho xe chạy với Lâm trong cái túi có>










- Cả quen bác sĩ, bác sĩ này cho giấy. – Lâm .










Thu cảm thấy Lâm trả lời rất gẫy gọn, giống với Lâm, hơn nữa mắt Lâm nháy liên hồi. Thu suy nghĩ rồi :










- Hôm nay mình Lâm đến hay sao? cũng nhớ được đường à?










- Đường ở dưới mũi.










- Vé xe từ phố huyện đến đây tăng mười phần trăm, giá vé đắt lắm phải ? – Thu truy hỏi.










Lâm ngớ ra, bấm đốt ngón tay tính toán, mặt đỏ bừng, hỏi:










- Tăng… có đến mười hai đồng tám hào ? Chó má, như vậy khác nào lột da người ta?










Bây giờ Thu có thể khẳng định Lâm mình, cậu ta thể biết giá vé xe, mười phần trăm lại nghĩ là mười đồng. Thu đoán, Lâm với Ba, nhưng Ba trốn đâu đấy. Thu cũng chưa vội vạch trần lời dối của Lâm, chỉ giữ ngồi lâu chút, nghĩ bụng, nếu Ba chờ lâu cho rằng Lâm lạc đường, chắc chắn Ba tìm.










Nhưng Lâm nhất quyết ngồi lại, đòi về, bảo sợ trễ xe. Thu đành đưa ra bến xe. Vừa ra khải cổng trường, Lâm cho Thu tiễn, thái độ rất kiên quyết, cậu ta định dùng tay đẩy Thu quay>










Thu đành tiễn, chỉ dặn vài cậu rồi quay về trường. Nhưng Thu vẫn chưa về ngay, còn đứng ở phía sau cửa sổ phòng thường trực nhà trường lén nhìn Lâm. Thu thấy Lâm đứng bên bờ sông ngóng nhìn rồi xuống sông, lúc sau cậu ta với người nữa. Thu nhận ra người kia là Ba, Ba mặc bộ đồ quân phục bạc màu, rất nhanh nhẹn. Hai người đứng chuyện bên mép nước, Lâm thỉnh thoảng lại chỉ về phía trường học, hai người vừa chuyện vừa cười, hình như Lâm kể về chuyện mạo hiểm của mình.










Ba nhìn về phía trường học làm Thu phải né tránh, nghĩ rằng trông thấy. Nhưng trông thấy, chỉ đứng nhìn rồi với Lâm về phía bến đò.










Thu theo, từ xa trông thấy hai người. Ba như đứa trẻ đường lớn, con chồ ngăn nước xây bằng xi măng. Con chồ chỉ rộng chừng vài ba chục phân, Ba , mất thăng bằng, khiến Thu giật mình suýt kêu lên, sợ ngã xuống sông. Nhưng giơ hai tay, người nghiêng ngả nhưng rồi lấy lại thăng bằng, tiếp tục con chồ bằng xi măng, giống như người dây, rất nhanh.










Thu rất muốn gọi, nhưng Ba tránh gặp Thu, Thu cũng phải làm như vậy. Xem ra, đúng như với Phương, là người dễ mềm lòng, muốn thấy ai chịu cực khổ, cho nên giúp Tú, giúp Thu, bây giờ lại giúp Lâm. Vé xe hôm nay nhất định do mua, biết Lâm biết đường, nên với Lâm lên tận đây.










Thu nghĩ, nhất định Ba nhường mình cho Lâm, hoặc trước kia Ba có ý định với mình, nhưng Thu muốn tin vào điều ấy, chả phải lúc ấy chỉ “tranh luận” là gì? Tóm lại, biết thế nào lại biến thành “đạo diễn kiêm hướng dẫn” của Lâm. Trong sách vẫn thường viết công tử con nhà giàu phải chiếm được con mồi rồi mới chịu thôi, lẽ nào Ba chiếm được mình rồi? Thu rất bực những cuốn sách viết ràng, chỉ “thú tính bùng phát, chiếm được nàng” nhưng chiếm thế nào.










Nhưng Thu lơ mơ cảm thấy sau khi chiếm hữu, người con mang thai, Hỉ Nhi trong phim Bạch Mao nữ chả thế là gì? Kịch mẫu Bạch Mao nữ tước bỏ chi tiết đó, nhưng Thu đọc sách và biết có đoạn ấy. Chuyện Ba ôm Thu cách đấy nửa năm, “bạn thân” của Thu cũng đến mấy lần, thể có mang được đâu nhỉ? Như vậy coi như chưa “chiếm” được.










Thu nghĩ đến số tiền bỏ trong túi của Lâm, sợ cậu ta ngớ ngẩn làm mất, hoặc để mẹ giặt, vậy là Thu theo hai người đến tận bến đò. Khi hai người ngồi lên con đò và rời bờ, Thu mới đứng bờ gọi to:










- Lâm, em để hai chục đồng trong cái túi của , đừng để mẹ giặt túi làm ướt nhé!










Thu gọi to hai lần, đoán chừng Lâm nghe thấy, vì thấy cởi dây buộc cái túi. Thu thấy Ba quay sang chuyện với người chèo đò, bỗng đứng dậy, cầm cái túi trong tay Lâm, đến trước mũi thuyền, khiến con thuyền chòng chàng.










Sợ Ba trả lại tiền, Thu quay người bỏ chạy. Lúc này Thu mới nghĩ, ở thuyền, liệu có thể làm được gì mình? Thu chậm lại, vừa quay người thấy Ba đuổi theo. Cái quần quân phục của ướt đến tận đùi, dính vào người. Thu kinh ngạc, sững sờ, cuối tháng Mười, có lạnh ?










chạy thêm mấy bước, nhét hai chục đồng vào tay Thu, :










- Thu cầm lấy, đường phèn là của người ta cho, mất tiền. Thu cầm tiền mua bộ đồ thể thao, sắp thi đấu rồi.










Thu đứng ngây ra, biết tại sao biết mình sắp thi đấu? vội vàng :










- Lâm thuyền, chắc cậu ấy hoảng lên, cậu ấy biết đường. nhé, sợ muộn kịp xe. - xong, chạy nhanh về phía bến đò.










Thu muốn gọi lại, nhưng thể cất thành lời, giống như mỗi lần Thu mơ thấy , muốn , nhưng thể lên tiếng, chỉ còn biết nhìn , nhìn xa dần.














Hôm ấy về trường, Thu còn tâm trạng nào để chơi bóng, chỉ nghĩ đến cái quần ướt mặc người phải mấy mấy tiếng đồng hồ sau mới thay, liệu có bị cảm lạnh ? Tại sao khờ dại nhảy xuống như vậy? chờ cho đò ghé bến rồi ngồi đò quay sang bên này được sao?