Ba Điều Bí Ẩn - Agatha Christie (30 chương)

CHUƠNG V

Thiếu tá Riddle giọng thân mật:
- Snell, hãy ngồi đây, tôi cần hỏi nhiều điều, và tôi biết chưa hết cơn xúc động.
- Vâng thưa ông; cảm ơn ông - Snell vừa vừa rón rén ngồi xuống ghế.
- phục vụ ở đây lâu lắm rồi phải ?
- Mười sáu năm, thưa ông; từ khi ngài Gervase bắt đầu định cư, ấy là nếu có thể như vậy.
- A! Đúng rồi, ông chủ là người chu du khắp thiên hạ.
- Vâng, thưa ông. Ngài thám hiểm Bắc cực, và nhiều nơi.
- cho biết nhìn thấy ông chủ lần cuối cùng lúc nào?
- Tôi ở phòng ăn, kiểm tra công việc chuẩn bị bữa tối, cửa lúc đó mở, tôi thấy ngài Gervase bước từ cầu thang xuống, qua sảnh rồi vào hành lang dẫn tới văn phòng.
- Lúc đó là mấy giờ?
- Khoảng tám giờ kém năm.
- Rồi sau đó nhìn thấy ông chủ lần nào nữa?
- Thưa .
- có nghe tiếng nổ?
- Ồ! Có nhưng dĩ nhiên lúc đó hề nghĩ... Làm sao nghĩ ra được?
- Vậy lúc đó nghĩ gì?
- Tôi tưởng đó là tiếng nổ của ôtô. Đường cái chạy dọc tường nhà, hoặc cũng có thể là tiếng súng săn ngoài rừng... Tôi thể tưởng tượng...
Thiếu tá Riddle ngắt lời:
- lại giờ giấc, chính xác.
- Thưa ông, tám giờ tám phút.
- Tại sao nhớ từng phút như vậy? - Thiếu tá hỏi ngay.
- Dễ thôi ạ . Lúc đó tôi vừa gõ tiếng cồng đầu tiên.
- Tiếng cồng đầu tiên?
- Thưa ông, vâng. Theo lệnh của ngài Gervase, bao giờ cũng phải đánh cồng bảy phút trước giờ ăn. Ngài muốn đến tiếng cồng thứ hai là tất cả mọi người có mặt trong phòng khách. Ngay sau khi tôi gõ tiếng thứ hai, tôi bước vào báo bữa ăn dọn, và mọi người sang phòng ăn.
- Tôi bắt đầu hiểu tại sao lại ngạc nhiên đến thế khi báo mọi người vào ăn - Hercule Poirot - Thường lúc đó ngài Gervase cũng ra phòng khách?
- sai lần nào, vì thế tôi hết sức ngỡ ngàng.
Thiếu tá Riddle mau mắn hỏi luôn:
- Và tất cả những người khác cũng thường phải có mặt ở phòng khách?
- Vâng! Dứt khoát phải như vậy. Ai đúng giờ, lần sau ngài mời nữa.
- Hừ, thế cố chấp quá.
- Ngài Gervase rằng bữa ăn tối quan trọng khác nghi lễ tôn giáo.
- Người trong nhà có kêu ca gì ?
- Phu nhân Chevenix-Gore muốn ai làm trái ý ngài, cả Ruth cũng dám đến chậm.
- Hay - Hercule Poirot .
- Tôi hiểu - Riddle - Có nghĩa là bữa ăn bắt đầu lúc tám giờ mười lăm, nên đánh tiếng cồng đầu tiên lúc tám giờ tám phút như thường lệ ?
- Thưa ông, vâng, nhưng hôm nay giống mọi hôm. Thường ăn tối lúc tám giờ, nhưng ngài Gervase lệnh hôm nay ăn muộn mười lăm phút, vì còn đợi vị khách tới bằng chuyến tàu muộn.
Snell quay về phía Poirot, hơi nghiêng mình.
- Ông chủ có vẻ gì lo nghĩ hoặc đăm chiêu khi vào văn phòng?
- Tôi thể . Ngài ở xa, tôi nhìn nét mặt.
- Ông ấy vào văn phòng mình?
- Thưa ông, vâng.
- Và có ai vào sau đó?
- Tôi . Ngài qua rồi, tôi ra ngoài cho đến lúc đánh tiếng cồng đầu tiên lúc tám giờ tám phút.
- Và lúc đó mọi người nghe thấy tiếng nổ?
- Thưa ông, vâng.
Poirot hỏi chen vào câu:
- Tất cả mọi người đều nghe thấy, phải ?
- Vâng. Cậu Hugo, Cardwell và Lingard.
- Tất cả đều ở ngoài sảnh?
- Lingard từ phòng khách ra, Cardwell và cậu Hugo vừa xuống thang gác.
- Họ bàn tán thế nào? - Poirot hỏi.
- Cậu Hugo hỏi bữa ăn có sâm banh ? Tôi đáp có rượu xérès, rượu Rhin và bourgogne.
- Cậu ấy tưởng là tiếng nổ sâm banh?
- Vâng.
- Nhưng ai quan tâm lắm?
- Ồ! Vâng, thưa ông. Tất cả vào phòng khách, vừa vừa cười đùa.
- Còn những người khác nữa ở đâu?
- Tôi , thưa ông.
Thiếu tá Riddle rút khẩu súng trong túi.
- có biết khẩu này ?
- Ô! Có ạ. Súng của ngài Gervase, bao giờ ngài cũng cất nó trong ngăn kéo.
- Thường nó có nạp đạn ?
- Tôi biết.
Riddle đặt súng xuống, hắng giọng:
- Snell, bây giờ tôi hỏi điều quan trọng, mong trả lời hết sức thẳng. có biết lý do nào có thể dẫn chủ đến chỗ phải tự tử?
- Thưa ông, , tôi thấy có lý do nào.
- Ngài Gervase có vẻ gì là lạ thời gian gần đây? Mệt mỏi, lo lắng?
Snell ho mấy tiếng, vẻ lúng túng:
- Thưa ông, tôi xin lỗi phải điều này, song ngài Gervase... luôn luôn có cung cách... mà người khác cho là lạ. Ngài là người cực kỳ đặc biệt.
- Phải, ai cũng vậy.
- Người ngoài khó mà hiểu ngài Gervase - Snell tiếp, giọng trịnh trọng.
- Tôi biết. Nhưng nhận thấy có gì khác thường trong cư xử?
bếp lưỡng lự:
-Tôi cho là ngài Gervase có băn khoăn. Băn khoăn, chứ mệt mỏi, suy yếu.
- Và có biết là ngài băn khoăn điều gì?
- Dạ, tôi biết.
- Băn khoăn ấy liên quan đến người nào cụ thể?
- khó . Vả lại đó chỉ là cảm giác chủ quan của tôi.
Poirot lại xen vào:
- Vụ tự tử có làm cho bị bất ngờ lắm ?
- Ô! Có chứ ạ. Tôi thực bị choáng. bao giờ tưởng tượng có chuyện ấy.
Aau khi đưa mắt trao đổi với Poirot, Ridđle :
- E hèm. Đó là tất cả những gì tôi cần hỏi lúc này. còn có điều gì thêm ... Ví dụ việc nào mới xẩy gần đây.
- Thưa ông, còn gì ạ.
- Vậy là xong.
- Cảm ơn ông.

* * *

Ra tới cửa, Snell lùi lại để nhường bước cho phu nhân Chevenix-Gore. Bà mặc bộ áo kiểu phương đông bằng lụa màu huyết dụ và da cam quấn chặt lấy người. Bà tỏ ra rất bình tĩnh.
Thiếu tá Riddle đứng dậy:
- Chào bà.
- Người ta bảo ông cần gặp, vậy tôi xin đến.
- Theo tôi, ta có nên sang phòng khác? Ở đây e gợi lên cho bà những chuyện u buồn.
Bà lắc đầu, ngồi xuống ghế :
- Ô! , có làm sao đâu?
- Bà nén tình cảm riêng để làm việc với chúng tôi, cảm kích. Tôi hiểu bà bị choáng váng thế nào...
Bà ngắt lời, tự nhiên như :
- Tôi có bị choáng lúc đó thôi, song ông biết đấy con người thực ra chết, chỉ là thay đổi. Ông Gervase vẫn đứng phía sau vai trái ông kia kìa, tôi thấy rất .
Vai trái của thiếu tá Riddle hơi rung lên, ông nhìn phu nhân với vẻ ngờ vực.
Phu nhân mỉm cười:
- Ông tin tôi, tất nhiên! Ít người có khả năng tin được. Với tôi, thế giới linh hồn cũng có thực như thế giới người sống. Nhưng thôi, ông cần hỏi gì cứ hỏi, cần quan tâm đến tâm trạng của tôi. Tôi hoàn toàn buồn. Số mệnh là đấng tối cao, ai thoát khỏi số mệnh. Mọi thứ hòa hợp. Tấm gương... và mọi thứ khác.
- Bà tấm gương, thưa bà? - Poirot hỏi.
Bà ngước mắt nhìn lên tường:
- Vâng, tấm gương bị vỡ, ông thấy đấy. Đó là biểu tượng. Ông có thuộc bài thơ của Tennyson? Hồi con , tôi đọc mà hiểu cái nghĩa bí hiểm: Gương kia bị xẻ làm hai, Đòn trời giáng kêu hoài làm chi! Tai họa giáng xuống đầu ông ấy. Tôi nghĩ phần lớn các dòng họ lâu đời đều phải chịu gánh nặng của lời nguyền... Gương vỡ, ông ấy biết là số mệnh định...
- Nhưng thưa bà, phải số phận làm gương vỡ, mà là viên đạn!
Vẫn cái giọng mềm mại, mơ hồ đáp lại:
- cũng vậy mà thôi... Đó là số mệnh.
- Đây là ông nhà tự giết mình.
Phu nhân Chevenix-Gore cười hiền:
- Tất nhiên, ông ấy nên làm vậy. Song ông Gervase nhà tôi tính nóng nẩy, sốt ruột thể ngồi chờ. Giờ định mệnh điểm, ông ấy muốn ngay. Thế thôi.
Thiếu tá Riddle nghe chối tai, hắng giọng:
- Vậy là bà hề ngạc nhiên khi ông nhà tự tử? Bà đoán trước?
- Ồ! - bà mở to đôi mắt - phải lúc nào cũng đoán được tương lai. Thực ra Gervase là người rất kỳ lạ, ông ấy giống ai. Đó là trong nhưng ông lớn đầu thai vào, gần đây tôi hiểu. Với ông, uốn mình theo những thói quen của cuộc sống hàng ngày là rất khó. (Bà nhìn lên vai trái của thiếu tá). Đây này, ông ấy cười, ông ấy cười chúng ta là ngốc, là trẻ con, tưởng rằng cuộc sống là có , là quan trọng... Cuộc đời thực ra chi là ảo ảnh lớn.
Thiếu tá Riddle hiểu mình lao vào cuộc tranh luận vô vọng, đành chịu thua và hỏi:
- Bà có thể giúp chúng tôi hiểu vì lý do gì ông nhà tự tử?
Bà nhún đôi vai mảnh mai:
- Các thần linh sai khiến chúng ta... ông thể hiểu. Ông chỉ sống về mặt vật chất.
Poirot ho lên tiếng:
- Nhân về mặt vật chất, bà có biết ông nhà có ý định thế nào về của cải của mình?
- Của cải? Tôi bao giờ nghĩ đến tiền bạc - bà đáp với giọng coi thường.
Poirot chuyển sang đề tài khác:
- Hôm nay bà xuống để ăn tối lúc mấy giờ?
- Giờ à? Thời gian là cái gì? Thời gian là vô tận.
- Nhưng thưa bà, người ta là chồng bà rất nghiêm khắc về giờ giấc, nhất là giờ ăn tối?
Bà cười cách khoan dung:
- Ôi, cái ông Gervase, ông ấy có cái tật buồn cười như thế chúng tôi cũng làm theo.
- Lúc tiếng cồng vang lên, bà ở phòng khách chưa?
- Chưa, tôi ở trong phòng tôi.
- Bà có nhớ khi xuống phòng khách, thấy có những ai?
- Gần hết có mặt phải. Điều đó quan trọng sao?
- Có thể , điều khác: chồng bà có bao giờ với bà rằng ông ngờ bị người khác lừa đảo, lấy cắp?
Phu nhân Chevemx-Gore tỏ ra quan tâm đến câu hỏi:
- Bị lấy cắp... .
- Bị mất cắp... bị lừa... cách nào đó?
- , , có... Ai làm điều ấy với ông, tất ông giận điên lên rồi.
- Tóm lại ông gì hết?
- , , nếu có tôi nhớ.
- Bà trông thấy ông còn sống lần cuối là lúc nào?
- Ông vào phòng tôi như thường lệ, trước bữa ăn tối. Người hầu của tôi lúc đó có mặt. Ông chỉ là ông xuống.
- Trong những ngày gần đây, ông thường chuyện gì nhiều nhất?
- Ồ! Về việc viết lịch sử gia đình, có vẻ tiến triển. Gervase coi cái già, Lingard ấy, là của quý. ta vào Bảo tàng quốc tìm tư liệu cho ông. ta cũng quan hệ với ngài Mulcaster. Được cái ấy cũng tế nhị... Có nghĩa là ghi những chuyện xấu. cho cùng, dòng họ nào mà chẳng có người ra gì, nên bới móc ra. Gervase rất cẩn thận về vấn đề này. ấy còn giúp tôi sưu tầm về dòng họ Harshepsut.
Thiếu tá Riddle :
- Vâng... vậy là tôi còn gì để hỏi nữa. Xin cảm ơn bà.
Phu nhân Chevenix-Gore đứng lên, khép chặt bộ áo mỏng mảnh.
- Chào các ông - bà .
Rồi nhìn chăm chăm điểm phía sau thiếu tá Riddle:
- Chào ông Gervase, tôi rất muốn ông cùng với tôi, nhưng rất tiếc là ông phải ở lại đây.
Bà thêm để giải thích:
- Người chết phải ở tại chỗ ít nhất hăm bốn tiếng. Phải mất thời gian mới được phiêu diêu tự do và liên lạc với người thân.
Bà ra. Thiếu tá lau mồ hôi trán.
- Chà chà! Hóa ra bà này điên hơn mình tưởng. Chả biết bà có tin thực vào những trò vớ vẩn ấy?
Poirot lắc đầu vẻ nghi ngờ.
- Có thể bà tìm ở đó niềm an ủi. Lúc này bà cần tạo ra thế giới ảo để khuây khỏa cái chết của chồng.
Tôi nghĩ đáng cho bà ta vào trại tâm thần. lăng nhăng, chẳng có lấy lời tỉnh táo.
- Đó chính là cái làm ông nghĩ lầm đấy, ông bạn ạ. Điều đáng chú ý là, như cậu Hugo Trent với tôi, giữa cái mớ vớ vẩn ấy, có khi có cái trúng. Bà ta khi bảo là Lingard tỏ ra tế nhị khi lờ những ông tổ xấu. , phu nhân Chevenix-Gore ngốc đâu (ông đứng lên, lại lại). Có số mặt của vụ việc này chưa làm tôi hài lòng.
Riddle tò mò nhìn Poirot:
- Ông muốn nguyên nhân vụ tự tử?
- Tự tử... tự tử? Tất cả chuyện đó là giả, vâng, về mặt tâm lý ràng là khớp. Gervase coi mình là người thế nào? Là người khổng lồ, nhân vật cực kỳ quan trọng, trung tâm của vũ trụ. Người như thế mà lại tự huỷ hoại mình? ! Ông ta định huỷ diệt người khác thôi. Chứ tự giết mình? đời nào!
- Ông Poirot, ông rất hay, song chứng cớ rành rành. Cửa khoá, chìa khóa bỏ túi, cửa sổ chốt chặt. Tôi biết những điều ấy chỉ được sắp xếp trong tiểu thuyết... song dù sao những việc hiển nhiên. Ông còn điều gì khác nữa ?
- Còn (Poirot ngồi vào chiếc ghế bành). Hãy tưởng tượng tôi là ông Gervase, tôi ngồi ở bàn giấy, quyết tâm tự tử bởi vì... Cứ cho là tôi phát điều gì hết sức tổn thương đến danh dự của gia đình. Cũng thuyết phục lắm, nhưng hãy tạm cho như vậy.
“Thế ... tôi làm gì? Tôi nguệch ngoạc mấy chữ xin lỗi lên tờ giấy, tôi mở ngăn kéo, lấy khẩu súng vẫn để ở đó, nếu chưa có đạn tôi lên đạn.... lúc đó tôi bắn chưa? Chưa. Tôi lại quay ghế sang bên, như thế này... Rồi hơi ngả người về bên phải, thế... Rồi tôi áp nòng súng lên thái dương và bắn!
Poirot chồm đứng lên:
- Như vậy có hợp lý ? Tại sao lại xoay ghế? Nếu có bức tranh nào đó tường, mà người ta muốn nhìn lần cuối trước khi chết, còn có thể lý giải. Những chỉ có tấm rèm cửa... A, , ăn khớp.
- Có thể ông ta muốn nhìn qua cửa sổ, thấy quang cảnh lần cuối.
- Ông vậy chỉ để . Thực ra, chuyện ấy là vô lý, là hơn tám giờ tối, còn nhìn thấy gì, hơn nữa rèm cửa lại đóng. , phải có cách giải thích khác.
- Theo tôi, chỉ có cách: lão Gervase điên.
Poirot lắc đầu vẻ bằng lòng. Thiếu tá Riddle đứng dậy:
- Thôi, ta thẩm vấn những người khác, may ra biết thêm được gì.

CHUƠNG VI

Sau lần chuyện trò khó khăn với phu nhân Chevenix-Gore chẳng mấy kết quả, thiếu tá Riddle thấy rất dễ chịu được hỏi chuyện luật gia thông minh như ông Forbes. Mặc dù ông này hết sức thận trọng, dè dặt trong lời , ông ta trả lời tương đối khách quan.
Forbes công nhận việc Gervase tự tử khiến ông bị choáng lớn, vì ông khi nào nghĩ ông lão lại có thể tự kết liễu cuộc đời. Ông mảy may có ý niệm gì về lý do cử chỉ tuyệt vọng ấy.
- Ngài Gervase chỉ là thân chủ của tôi, còn là bạn lâu năm. Tôi biết ông từ hồi cả hai còn , và tôi có thể ông biết tận hưởng thú vui cuộc sống.
- Ông Forbes, hãy trả lời thẳng thắn. Ông có biết trong đời ông Gervase, có nỗi đau thầm kín hoặc buồn phiền nào ?
- ; như mọi người, ông cũng có những bực bội lặt vặt, nhưng có gì nghiêm trọng.
- Bệnh tật? Bất hòa với vợ?
- , Gervase và phu nhân luôn luôn hòa hợp.
- Phu nhân dường như có những ý tưởng khá kỳ lạ - Riddle .
Forbes mỉm cười hiền hoà.
- Cũng phải để cho phụ nữ họ có những ảo tưởng hão huyền chứ.
Riddle chuyển sang vấn đề khác.
- Ông là người quản lý mọi công việc của ngài Gervase?
- Hãng của tôi: Forbes, Ogilvie và Spence lo việc của nhà Chevenix-Gore từ hơn trăm năm nay.
- Trong gia đình có từng xẩy ra những vụ tai tiếng gì?
Ông Forbes chau mày:
- Quả , tôi hiểu ông gì.
- Ông Poirot, ông hãy đưa ông F'orbes xem lá thư.
Poirot gì, chìa lá thư cho Forbes. Ông này đọc và thực ngạc nhiên, rồi :
- Lạ , và bây giờ tôi hiểu ông định hỏi gì? Tuy nhiên, theo tôi biết, chẳng có lý do gì để thân chủ tôi phải viết thư này.
- Ngài Gervase gì với ông chuyện ấy?
Hoàn toàn toàn , và xin là tôi rất lấy làm lạ.
- Ngài có hay tâm với ông?
- Ngài rất tin vào ý kiến của tôi.
- Giờ ông có thể xem, ngài Gervase để lại của cải cho ai?
- Tất nhiên, tôi có thể , có gì bí mật. Gervase để lại cho vợ thu nhập hàng năm là sáu ngàn livrơ lấy vào lợi tức của cơ nghiệp, ngoài ra tuỳ bà chọn, có thể lấy tòa nhà hoặc ngôi nhà ở London gần công viên Lowndes... Ngoài ra tất nhiên dành số tiền vào các tổ chức từ thiện. Toàn bộ phần còn lại thuộc về con nuôi Ruth, với điều kiện là khi lấy chồng, chồng phải mang tên dòng họ Chevenix-Gore.
- Thế còn cậu cháu, cậu Hugo Trent được gì?
- Có, được tặng năm ngàn livrơ.
- Vậy là ngài Gervase rất giầu?
- Vâng, tài sản riêng rất lớn, kể cả cơ nghiệp. Dĩ nhiên, bây giờ cũng bằng trước, vì mọi đầu tư đều chịu ảnh hưởng của khủng hoảng. Ngoài ra, ngài bị thất thoát những món tiền lớn ở công ty Paragon, mà đại tá Bury khuyên ngài hùn vốn.
- Lời khuyên khôn ngoan.
Forbes thở dài:
- Những ông quân nhân về hưu mà lao vào trò chơi tài chính chỉ có thua thiệt. Quá tin người...
- Nhưng những món đầu tư sai lầm ấy ảnh hưởng gì lớn?
- Ô! ! Ngài Gervase vẫn cực kỳ giàu có.
- Di chúc ông ấy làm từ khi nào?
- Cách đây hai năm.
Poirot chen:
- Quy định như di chúc có hơi thiệt thòi cho Hugo Trent, cháu gọi ông ấy bằng cậu? Dù sao ta cũng là họ hàng gần nhất.
Ông Forbes nhún vai:
- Còn phải tính đến tình thế gia đình nào đó
- Ví dụ?
Ông Forbes có vẻ rụt lại, thiếu tá Riddle vội :
- phải chúng tôi muốn xoi mói vào vài vụ bê bối qua, song phải tìm ra lời giải thích cho lá thư ngài Gervase gửi ông Poirot.
Forbes vội đáp ngay:
- Hoàn toàn có gì khó hiểu trong thái độ của ngài Gervase với người cháu. Đó chỉ là do ngài rất coi trọng vai trò trưởng tộc của mình. Ngài có chị và em trai, ông em trai Anthony Chevenix-Gore, hy sinh trong chiến tranh; bà chị Pamela, kết hôn với người mà Gervase phản đối, cho rằng dòng họ đại uý Trent là tương xứng để liên kết với họ Chevenix-Gore. Song bà chị bất cần, do đó về sau ngài Gervase cũng ưa người cháu lắm. Có lẽ vì thế nên ngài mới quyết định nhận con nuôi.
- Ông thể có con?
- , năm sau khi lấy nhau, họ có con nhưng đứa bé chết ngay trong bụng mẹ, và bác sĩ phu nhân thể sinh nở nữa. Hai năm sau, ông nhận Ruth làm con nuôi.
- Và bé này là con ai? - Poirot hỏi - Tại sao được chọn?
- Hình như là con bà con xa.
- Thảo nào - Poirot vừa vừa ngước nhìn những bức chân dung treo tường - Thấy ngay ấy là người cùng dòng máu: cái mũi, cái cằm, chung rất giống.
- Giống cả về tính cách nữa - Forbes thêm.
- Tôi cũng nghĩ vậy. ta có hòa hợp với cha nuôi?
- Ông đoán ra rồi đấy. Thường xuyên xảy ra bất đồng ý kiến, tuy nhiên vẫn có hòa hợp nhất định.
- ta hẳn gây cho ngài nhiều mối bận tâm?
- Liên tục bận tâm. Nhưng đến nỗi phải tự tử, tôi xin khẳng định.
- Đồng ý! - Poirot thốt lên - ai tự bắn vào đầu chỉ vì có đứa con bướng bỉnh! Vậy là, Ruth thừa kế. Ngài Gervase có bao giờ thay đổi di chúc?
- Hừm!
Forbes ho tiếng đề giấu bối rối.
- Quả , cách đây hai ngày, ngài Gervase lệnh cho tôi dự thảo di chúc mới.
Thiếu tá Riddle kêu:
- Sao? Thế mà ông ngay!
- các ông chỉ hỏi ngài Gervase để lại di chúc thế nào, và tôi . Còn chúc mới thảo xong đâu, gì đến ký.
- Các khoản mới là gì? Điều này làm ta hiểu thêm tâm trạng của Gervase.
- Phần lớn vẫn như cũ, nhưng Ruth chỉ được hưởng thừa kế nếu kết hôn với Hugo Trent.
- A! - Poirot reo - như thế là khác nhiều.
- Tôi tán thành điều khoản này - Forbes - tôi phải là điều khoản ấy có thể được tòa án chấp nhận. Nhưng ngài Gervase nhất quyết.
- Thế nếu Ruth (hoặc có thể là Hugo) nghe?
- Nếu Hugo muốn kết hôn với Ruth toàn bộ của cải thuộc về này điều kiện, nhưng nếu Hugo muốn mà Ruth từ chối, cháu này lại hưởng hết.
- Sắp xếp gì đến lạ! - Riddle .
Poirot cúi xuống, đập tay vào đầu gối vị luật gia:
- Đằng sau việc này là chuyện gì? Ý đồ của Gervase khi đặt ra điều kiện ấy là thế nào?... Chắc phải có ý gì... cái gì... chàng trai nào khác... người mà ông ta rất ghét. Ông Forbes, ông ông biết gì về người đó?
- Xin là tôi được thông báo gì.
- Nhưng ông đoán ra?
- Tôi bao giờ đoán mò! - Forbes phản ứng, vẻ bất bình.
Ông ta lau mắt kính, đeo lại lên mũi rồi thêm:
- Các ông hỏi gì nữa ?
- Lúc này - Poirot đáp - Phần tôi, xong.
Thiếu tá cũng ý ấy.
- Xin cảm ơn ông Forbes, lúc này tạm ngừng ở đây. Nếu có thể, tôi muốn được gặp Ruth Chevenix-Gore.
- Dễ thôi, có lẽ ấy ở gác với phu nhân.
- Thế trước đó tôi muốn chuyện chút với ông Burrows và với thư ký viết lịch sử gia đình.
- Cả hai đều ở phòng sách. Để tôi báo.

CHUƠNG VII

- Cái nghề chết tiệt! - Riddle thở dài, sau khi vị luật gia ra - Với loại người này, moi thông tin dễ. Toàn bộ vụ việc này có vẻ xoay quanh con .
- Đúng như thế.
- A! Ông Burrows đây rồi.
Godfrey Burrows tới, vẻ hết sức cởi mở.
- Chúng tôi muốn hỏi ông vài câu.
- Xin sẵn sàng, thưa thiếu tá. Ông cứ hỏi bất kỳ điều gì ông muốn.
- Trước hết, tôi muốn biết ý riêng của ông về cái gì dẫn ngài Gervase đến chỗ tự tử.
- Tôi có ý nào hết. hoàn toàn bất ngờ đối với tôi.
- Ông có nghe thấy tiếng súng?
- . Lúc đó chắc chắn tôi ở phòng sách... Tôi xuống đó từ sớm để tìm tài liệu. Phòng sách ở phía bên kia tòa nhà so với văn phòng, do đó nghe thấy gì.
- Trong phòng sách chỉ có mình ông? - Poirot hỏi.
- Mình tôi.
- Ông có biết lúc đó những người khác ở đâu?
- Phần lớn chắc mặc quần áo tầng hai.
- Ông xuống phòng khách lúc nào?
- Ngay trước lúc ông Poirot đến. Mọi người tập hợp ở đó... trừ ngài Gervase, tất nhiên.
- Ông có lấy làm lạ về chuyện đó?
- Có, vì thường ngày bao giờ ngài cũng xuống phòng khách trước tiếng cồng thứ nhất.
- Thời gian gần đây ông có nhận thấy thay đổi nào trong thái độ của ngài Gervase? Có băn khoăn, lo lắng? Mệt mỏi?
Burrows suy nghĩ:
- , tôi thấy... Hơi bận tâm chút, có lẽ.
- Nhưng vì nguyên cớ gì đặc biệt?
- .
- Có khó khăn gì về tài chính?
- Ông ấy hơi lo ngại về chuyện ở công ty Paragon.
- Ông ấy với ông thế nào?
Burrows hơi mỉm cười:
- Rằng lão Bury là thằng ngu hoặc tên lừa đảo. Đúng hơn là ngu, nhưng ông ấy phải mềm mỏng "vì chiếu cố đến Wanda”.
- Tại sao lại “chiếu Cố đến Wanda”? - Poirot hỏi.
- Vì phu nhân Wanda rất quý đại tá Bury, và ông này cung cúc cung tận tụy với bà. Theo đuôi bà như con chó.
- Và ngài Gervase ghen?
- Ghen? (Burrows phá lên cười). Ông ấy biết đến từ ấy. Ông ấy bao giờ nghĩ là bà lại người khác hơn ông.
Poirot chen vào:
- Ông có vẻ cảm tình lắm với ngài Gervase?
Burrows đỏ mặt.
- Ồ! Có chứ! Song cái trò ấy thời nay là hơi kỳ cục.
- Trò gì?
- Cái tình cảm phong kiến. Tôn vinh tổ tiên và kiêu ngạo quá mức. Ngài Gervase là người có tài trong nhiều lĩnh vực và có cuộc đời lý thú, nhưng người ta quý ông hơn nếu ông chỉ biết có mình, cái gì cũng quy vào mình và thu mình trong bộ áo ích kỷ.
- Con ông ấy có nghĩ giống như ông ?
Burrows lại đỏ mặt hơn cả lần trước.
- Tôi cho là Ruth có những quan điểm hoàn toàn đại. Tuy nhiên, tôi chưa bao giờ trao đổi vấn đề này với .
- Thanh niên công kích bố mẹ là chuyện thường! - Poirot - Đó chính là tinh thần đại, họ chẳng ngại.
Burrows nhún vai. Thiếu tá Riddle lại hỏi:
- Ngài Gervase có mối lo nào khác về tiền bạc? Ngài phàn nàn với ông là bị lừa đảo?
- Lừa đảo? - Burrows tỏ vẻ thực ngạc nhiên - !
- Quan hệ giữa ngài và ông là tốt?
- Tất nhiên. Sao lại tốt?
- tôi hỏi thế thôi. Ông có biết ngài Gervase viết thư cho ông Poirot, cầu ông ấy đến đây?
- .
- Ngài Gervase thường tự tay viết thư?
- , bao giờ cũng đọc cho người khác viết.
- Tại sao lần này ông ấy làm khác?
- Tôi .
- Ông thấy lý đo nào để ngài tự tay viết cho ông Poirot?
- , tôi biết.
- À, lạ đấy. Ông trông thấy ngài Gervase lần cuối cùng khi nào?
- Ngay trước khi tôi lên gác để mặc quần áo xuống ăn. Tôi mang tới vài lá thư để ngài ký.
- Lúc đó tâm trạng ngài thế nào?
- Hoàn toàn bình thường. Thực ra, ngài có vẻ rất hài lòng vì lý do nào đó.
Poirot ngồi yên ghế.
- A, đó là cảm giác của ông. Có vẻ hài lòng nhưng sau đó ít lâu lại tự tử. Quái lạ!
Burrows nhún vai:
- Tôi chỉ cảm giác của tôi.
- Vâng, những điều ấy rất quý. Dù sao, ông là trong số những người cuối cùng thấy ông Gervase còn sống.
- Snell là người cuối cùng.
- Chỉ nhìn thấy thôi, chứ chuyện.
Burrows đáp.
- Lúc ông lên thay quần áo là mấy giờ?
- Khoảng bẩy giờ năm.
- Ngài Gervase làm gì?
- Ngài ở lại trong văn phòng.
- Thường ngài thay quần áo mất bao lâu?
- Thường là bốn nhăm phút.
- Bữa ăn định vào tám giờ mười lăm, vậy ngài phải lên gác chậm nhất là bẩy giờ rưỡi.
- Khoảng thế.
- Còn ông thay quần áo sớm hơn?
- Vâng, vì ăn mặc chỉnh tê rồi, tôi còn muốn xuống phòng sách tra cứu số tài liệu cần.
Poirot và thiếu tá đưa mắt nhìn nhau. Thiếu tá .
- Vâng, có vậy thôi. Ông làm ơn mời giúp tôi gì-ấy-nhỉ?

* * *

Lingard người bé đến ngay tức khắc, đeo co chỗi hạt quấn nhiều vòng kêu lanh tanh khi ngồi xuống.
- Chuyện hôm nay đáng buồn, Lingard ạ - Thiếu tá .
- Phải, rất buồn - Lingard trịnh trọng lặp lại.
- đến làm ở đây từ khi nào?
- Khoảng hai tháng. Ngài Gervase viết thư cho đại tá Fotheringay, bạn ngài ở Bảo tàng, đại tá liền giới thiệu tôi. Tôi chuyên về nghiên cứu lịch sử.
- Làm việc với ngài Gervase có khó khăn ?
- Ồ . Chịu khó chiều theo tính ngài chút là được, tôi nhận thấy với đàn ông, làm thế là tốt nhất.
Riddle thầm nghĩ trong bụng, phải chăng này cũng làm thế với mình.
- giúp ngài Gervase viết cuốn sử gia đình, song vai trò cụ thể của là gì?
Lingard bỗng như dịu xuống, đôi mắt nhấp nháy:
- Thực tế là biên tập toàn bộ cuốn sách! Tôi sưu tầm tư liệu, ghi chép, soạn thảo, và sau là xem lại những gì ông viết.
- Gần phải tỏ ra hết sức thận trọng, tế nhị? - Poirot hỏi.
- Tế nhị và quyết đoán. Phải cả hai.
- Và ngài Gervase lấy làm khó chịu vì quyết đoán của ?
- . Tất nhiên tôi với ông ấy nên tiếc những chi tiết quan trọng.
- À! Tôi hiểu.
- Thực ra rất đơn giản - Lingard - Ngài Gervase dễ nghe theo nếu ta biết cách .
- có dấu hiệu gì có thể soi sáng vụ tự tử này ?
lắc đầu.
- Đáng tiếc là . Ngài bao giờ tâm với tôi, tôi chỉ là người ngoài. Dù sao, ông ấy rất tự kiêu, chẳng với ai về chuyện nội bộ gia đình mình.
- Nhưng cho vụ tự tử này là do lục đục nội bộ?
Lingard tỏ vẻ ngạc nhiên:
- Dĩ nhiên! Còn cách giải thích nào khác?
- chắc chắn là có rắc rối trong gia đình?
- Tôi biết là ông ấy rất bồn chồn, day dứt.
- Ồ! biết như thế?
- Chứ sao!
- Ông ấy có với day dứt cái gì?
- .
- Đại thể thế nào?
- Xem nào... Tôi nhận thấy ông có vẻ hiểu những gì tôi ...
- Khoan . Đó là lúc nào?
- Chiều nay. Chúng tôi thường làm việc từ ba đến năm giờ.
- tiếp .
- Như , ngài Gervase có vẻ rất khó khăn, tập trung tư tưởng. Và ngài công nhận là tâm trí lo lắng nhiều việc. Ngài còn ... (để tôi nghĩ ) đại thể như sau, (nhưng tôi bảo đảm nguyên văn): " Lingard, là kinh khủng, khi chuyện ô danh xẩy ra với dòng họ lớn nhất nước".
- Và trả lời sao?
- Ồ! Vài câu an ủi. Đại khái là thế hệ nào cũng có những con chiên ghẻ, đó là luật bù trừ... nhưng rồi đời sau cũng quên , chẳng ai nhắc tới.
- Như thế có làm ông ấy nguôi phần nào?
- Nguôi ít nhiều. Chúng tôi trở lại chuyện ngài Roger Chevenix-Gore. Tôi tìm được đoạn đáng chú ý về ngài trong văn bản đương thời. Nhưng đầu óc ông Gervase cứ để đâu đâu; cuối cùng ông bảo thôi làm việc nữa, vì ông vừa nhận cú sốc.
- Cú sốc?
- Ông ấy thế. Tất nhiên tôi hỏi thêm, chỉ đáp: "Thưa ngài Gervase, rất tiếc!". Rồi ông báo tôi bảo cho Snell biết ông Poirot sắp tới, vì vậy lùi giờ ăn đến tám giờ mười lăm và cho xe ra ga đón chuyến tàu bẩy giờ năm mươi.
- Ông ấy thường giao làm loại nhiệm vụ ấy?
- , lẽ ra đó là việc của ông Burrows, tôi chi lo việc biên tập, chứ phải thư ký theo đúng nghĩa ấy.
- cho lý do gì khiến ông Gervase giao việc đó chứ bảo ông Burrows? - Poirot hỏi.
Lingard suy nghĩ:
- Lúc đó tôi nghĩ gì, cho là nhân tiện ông nhờ vậy thôi. Nhưng nay nghĩ lại, tôi nhớ ông dặn tôi với ai về việc ông Poirot đến. Ông : phải dành bất ngờ.
- Ồ, sao! Lạ , hay , thế có với ai ?
- Tất nhiên . Tôi bảo Snell lui giờ ăn, cầu lái xe đón khách tới chuyến tàu bảy giờ năm mươi.
- Ngài Gervase còn với điều gì khác?
Lingard nghĩ lát:
- , có lẽ . Ông ấy có vẻ bị ám ảnh... Tôi nhớ có nghe ông lẩm bẩm lúc tôi ra: "Giờ ông ấy đến cũng chẳng ích gì. Muộn mất rồi!"
- Và hiểu như thế là nghĩa gì?
- Kh... - Lingard đáp, có vẻ như chắc chắn.
Poirot chau đôi lông mày.
- "Muộn rồi", đúng ông ấy như vậy? "Muộn mất rồi".
- thể cho biết cái gì làm ngài Gervase sầu muộn như vậy? - Riddle hỏi.
Lingard thong thả đáp:
- Tôi cho là có liên quan ít nhiều đến cậu Hugo Trent.
- Hugo Trent? Tại sao nghĩ vậy?
- gì cả; nhưng chiều hôm qua, khi chúng tôi xem xét cuộc đời của ngài Hugo Chevemx-Gore (ông này gương mẫu lắm trong cuộc chiến tranh Hai Bông hồng), ngài Gervase thốt lên: "Thế mà bà chị ta lại chọn tên Hugo đặt cho con trai cả; tên ấy luôn là điềm xấu cho gia đình. Bà ấy phải hiểu là kẻ nào mang tên Hugo đều ra gì!"
- Điều gợi mở ra nhiều vấn đề - Poirot .
- Ngài Gervase gì cụ thể hơn? - Riddle hỏi.
Lingard quay mặt về phía thiếu tá:
- , và tất nhiên tôi tiện hỏi thêm. Thực ra, ngài Gervase suy nghĩ và to thành lời chứ cốt với tôi.
- Tôi hiểu.
Poirot .
- Thưa Lingarđ, phải người trong gia đình, nhưng sống trong thân tình hai tháng, xin cho biết những cảm nghĩ thực thà về nhà này, như vậy giúp chúng tôi rất nhiều.
Lingard bỏ kính ra, vừa chớp mắt vừa suy nghĩ rồi :
- ra, lúc đầu tôi tưởng mình rơi vào trại điên! Phu nhân Chevenix-Gore luôn luôn trông thấy những điều có thực, ngài Gervase thái độ cứ như... như ông vua... tự huyễn hoặc vai trò của mình cách quá đáng, đó là những người bất bình thường nhất mà tôi từng gặp. Tất nhiên, Ruth hoàn toàn bình thường và sau đó tôi nhận ra phu nhân Chevenix-Gore thực là phụ nữ tốt, bà ấy đối xử với tôi niềm nở, hòa nhã ai bằng. Ngài Gervase... tôi cho là điên . Cái thói tự cao tự đại - tôi thể nào khác - ngày càng trầm trọng.
- Còn những người khác?
- Tôi đoán ông Burrows cũng khốn khổ với ông Gervase. Ông ấy có vẻ mừng là ông Gervase bị hút vào việc viết sử, nên còn chỗ để ông ấy thở. Đại tá Bury luôn luôn tươi tắn, rất trung thành với phu nhân, ông ấy rất khéo tác động vào ông Gervase. Cậu Hugo Trent, ông Forbes và Cardwell mới đến được vài ngày, tôi chưa hiểu .
- Cảm ơn . biết gì về đại uý Lake, người quản lý?
- Ồ! Ông ấy rất tốt, ai cũng .
- Kề cả ngài Gervase?
- Chứ sao. Tôi nghe ngài ông Lake là người quản lý tốt nhất mà ngài có! Tất nhiên, đại uý Lake cũng gặp khó khăn khi làm việc với ông Gervase, song ông cũng xoay sở được, tuy phải dễ.
Poirot gật đầu đồng tình, :
- Tôi có điều hỏi ... chi tiết . Cái gì ấy nhỉ?
Lingard quay về phía Poirot, chờ đợi.
- A! - Poirot bực dọc kêu - tôi vừa nghĩ ra, lại quên rồi.
Mấy phút vẫn thấy Poirot chưa , thiếu tá Riddle tiếp tục hỏi:
- trông thấy ngài Gervase lần cuối khi nào?
- Vào giờ dùng trà, trong phòng này.
- Ngài tỏ ra bình thường?
- Hoàn toàn như mọi khi.
- Còn những người khách, có cảm thấy căng thẳng gì ?
- , tất cả đều hoàn toàn tự nhiên.
- Sau khi dùng trà, ngài Gervase làm gì?
- Ngài kéo ông Burrows vào văn phòng như thường lệ.
- Và đó là lần cuối cùng trông thấy?
- Vâng, tôi ra phòng khách , ở đó tôi đánh máy đến bẩy giờ. Sau đó, tôi lên phòng mình để nghỉ và thay quần áo.
- có nghe thấy tiếng súng?
- Có, tôi ở phòng mình. Nghe tiếng nổ, tôi xuống sảnh, ở đó có cậu Hugo, Cardwell. Cậu Hugo hỏi Snell có sâm banh , lấy chuyện đó ra đùa cợt. hề nghĩ là xẩy ra chuyện gì nghiêm trọng. Chúng tôi lại nghĩ đó là tiếng nổ xe hơi.
- có nghe cậu Hugo : “Cũng có thể là án mạng"? - Poirot hỏi.
- Hình như tôi có nghe, tất nhiên đó là vui.
- Rồi sau ra sao?
- Tất cả chúng tôi vào đây.
- có thể nhớ thứ tự mọi người xuống?
- Hình như Ruth xuống đầu tiên; rồi ông Forbes. Đại tá Bury và phu nhân cùng xuống lúc, có ông Burrows theo sau ngay đó. chung họ xuống gần như cùng lúc.
- Do nghe tiếng cồng thứ nhất nên cùng tập hợp?
- Phải, nghe tiếng cồng là ai nấy vội vào phòng khách. Ngài Gervase rất nghiêm về giờ giấc.
- Thường mấy giờ ngài xuống?
- Bao giờ cũng có mặt dưới phòng khách trước tiếng cồng thứ nhất.
- Thấy hôm ấy ngài có mặt, có ngạc nhiên?
- Cực kỳ ngạc nhiên.
- A! - Poirot đột nhiên thốt lên - tôi nhớ định hỏi gì rồi.
Hai người quay lại nhìn ông.
- Lúc đó, sau khi Snell ra báo là cửa phòng khóa chặt và tất cả mọi người tới văn phòng, có cúi xuống và nhặt vật gì.
- Thế ư? - Lingard hỏi lại, vẻ ngạc nhiên.
- Phải, lúc chúng ta vào hành lang để tới văn phòng; vật gì và bóng.
- Lạ nhỉ... tôi nhớ. À mà khoan, tôi quên khuấy. Có lẽ nó đây.
mở túi xắc, đổ tất cả lên bàn. Poirot và Riddle chú ý nhìn: hai chiếc khăn tay, hộp phấn, chùm chìa khoá, bao kính và vật mà Poirot vội cầm lên.
- Ô, viên đạn! - Thiếu tá Riddle kêu.
Đúng là vật có hình viên đạn, nhưng thực ra là mẩu bút chì .
Lingard :
- Tôi nhặt cái này đây, rồi quên mất.
- có biết vật này của ai?
- Của đại tá Bury. Ông ấy thửa nó theo hình viên đạn bắn trúng ông - nhưng may ông việc gì - trong chiến tranh ở Nam Phi.
- Ông ấy còn giữ vật này đến lúc nào?
- Tôi thấy ông ấy dùng để ghi điểm chơi bridge, lúc tôi đến dùng trà.
- Những ai chơi bridge?
- Đại tá Bury, phu nhân Chevenix-Gore, cậu Hugo và Cardwell.
- Thế ta giữ nó để trả lại cho đại tá - Poirot .
- Vâng, ông cứ giữ, đầu óc tôi hay quên lắm.
- vui lòng ra mời đại tá Bury vào cho chúng tôi gặp.
- Vâng, tôi xin ngay.
vội vã ra.
Poirot lại lại trong phòng. Ông :
- Chúng ta bắt đấu tái buổi chiều hôm ấy. Hai giờ rưỡi, Gervase và đại uý Lake ngồi kiểm tra sổ sách. Gervase có vẻ hơi bận tâm. Ba giờ, ông thảo luận việc viết sách với Lingard. Ông có vẻ rất day dứt. Lingard cho sở dĩ như thế là do cậu Hugo Trent, nhân tình cờ trao đổi tư liệu. Trong lúc dùng trà, thái độ của ông là bình thường. Sau bữa trà, Burrows cho biết ông khá vui vẻ vì lý do nào đó. Đến tám giờ kém năm, ông xuống văn phòng, viết chữ xin lỗi lên giấy rồi tự tử.
- Tôi hiểu ông muốn gì rồi - Riddle thong thả - Tất cả là lôgích.
- Cái ông Gervase thất thường! Ông ta bận tâm - rồi rất day dứt - bình thường - rồi lại vui vẻ. kỳ cục, lại còn cái câu ông ta về tôi “muộn mất rồi". Quả nhiên, tôi đến quá muộn để thấy ông còn sống.
- Tôi hiểu. Vậy ông cho rằng...
- Tôi bao giờ biết tại sao ông ấy cầu tôi đến. Điều đó là chắc chắn.
Poirot vẫn lại lại trong phòng. Ông nhấc lên đặt xuống mấy tượng lò sưởi, nhìn chiếc bàn chơi bridge, mớ ngăn kéo xem mấy quân bài và sổ ghi điểm. Rồi lại gần bàn , nhìn vào sọt rác. Trong đó chỉ có túi giấy. Poirot hít ngửi, lẩm bẩm "túi đựng cam” và vuốt phẳng, đọc nhãn in bên : Carpenter and Sons, của hàng hoa quả, Hamborough, ông cẩn thận gấp túi giấy làm tư đại tá Bury vào.

CHUƠNG VIII

Ông Bury ngồi phịch xuống ghế, than van:
- Ôi chuyện rắc rối! Nhưng phu nhân Chevenix-Gore tuyệt vời, tuyệt vời. là phụ nữ can đảm.
- Ông biết bà ấy lâu rồi phải? - Poirot nhàng lại gần, .
- Vâng, tôi chứng kiến buổi khiêu vũ đầu tiên của bà lúc còn trê. Nàng cài bông hồng mái tóc, mặc bộ váy trắng toát... xinh đẹp!
Poirot chìa mẩu bút chì:
- Cái này của ông phải ?
- Gì thế? Ồ! Cám ơn, chiều nay tôi vừa dùng để ghi điểm bài bridge. Lần ấy tôi đỏ quá, được ba vÁn liền. Chưa bao giờ đỏ như thế.
- Các vị chơi bài bridge trước giờ dùng trà? Tâm trạng ngài Gervase thế nào lúc ngài ấy gặp ông?
- Ông ấy hoàn toàn như thường, thể ngờ là sắp tự vẫn. Bây giờ nghĩ lại, có lẽ lúc bấy giờ, ông hơi có vẻ nôn nóng hơn thường lệ.
- Ông nhìn thấy ngài lần cuối lúc nào?
- trong lúc dùng trà! Sau gặp lại.
- Sau khi dùng trà, ông vào văn phòng ông ấy?
- .
- Ông xuống ăn tối lúc nào?
- Sau tiếng cồng đầu tiên.
- Cùng lúc với phu nhân?
- , chúng tôi... chúng tôi gặp nhau ngoài sảnh, lúc đó hình như bà vào phòng ăn để xem lại cách bố trí hoa.
Thiếu tá Riddle cất tiếng:
- Mong ông phật ý, nếu tôi hỏi câu có tính riêng tư. Ông và ngài Gervase có tranh luận gì với nhau về công ty Paragon?
Mặt đại tá đỏ ửng:
- , hoàn toàn . Ông cụ Gervase này là người kỳ cục, ông biết rồi đấy, cứ nghĩ mình đụng vào cái gì cái ấy thành vàng. chịu hiểu là cả thế giới khủng hoảng và đo đó cổ phiếu phải giảm giá.
- Vậy là giữa hai người có trục trặc?
- phải trục trặc, mà là vài phát biểu đúng của Gervase.
- Ông ấy đổ lỗi cho ông gây ra thiệt hại?
- Gervase là người bình thường! Bà Wanda biết rất , nhưng chưa được với chồng. Tôi cứ để bà ấy làm.
Poirot khẽ ho tiếng. Riddle nhìn ông, thay đổi đề tài.
- Ông là bạn lâu năm của gia đình. Ông có biết ngài Gervase dành quyền thừa kế cho ai?
- Tôi đoán phần chính thuộc về Ruth.
- Như thế có hơi bất công với Hugo Trent?
- Gervase ưa Hugo. Ông ấy chịu được cậu ta.
- Nhưng ông ấy có tinh thần gia tộc rất cao, và Ruth dù sao cũng chỉ là con nuôi...
Đại tá Bury ràng tỏ ra lúng túng. Cuối cùng ông :
- Thôi tôi cũng để các ông biết, như thế có lẽ hơn... Nhưng chỉ cần ta biết với nhau thôi.
- Ông yên tâm.
- Ruth là đứa con hoang, nhưng thuộc dòng Chevenix-Gore . ấy là con cửa Anthony, trai ông Gervase, chết trong chiến tranh. Hình như Anthony ăn nằm với thư ký. Anthony chết, này viết thư cho bà Wanda. Bà Wanda đến thăm... lúc đó thư ký có mang. Bà Wanda lúc đó biết mình thể sinh nở, về bàn với Gervase, họ nhất trí nhận đứa bé về nuôi ngay lúc mới đẻ.
“Người mẹ trẻ đồng ý từ bỏ mọi quyền về đứa bé. Họ nuôi Ruth như con đẻ, các ông nhìn ấy biết là đúng dòng dõi Chevenix-Gore.
- A! - Poirot - Như vậy ta có thể hiểu thái độ của Gervase. Nhưng nếu ưa Hugo, sao ông ấy lại muốn cho cậu ta lấy Ruth?
- Vì như thế là thuận tiện, hợp lẽ hơn cả.
- Dù chẳng cảm tình, tin cậy gì chàng?
Đại tá Bury cười gằn.
- Ông chưa hiểu ông lão Gervase. Ông ấy coi người khác như con người, thích tuỳ tiện gán ghép người này người nọ như vua chúa thời xưa! Gervase thấy Hugo và Ruth lấy nhau là phù hợp và Hugo mang họ Chevenix-Gore. Còn người trong cuộc nghĩ gì quan trọng.
- Và Ruth đồng ý với sắp đặt đó?
Đại tá Bury che miệng, cười:
- Ô, ! này bất trị.
- Ông có biết rằng trước lúc chết ông Gervase dự thảo di chúc mới, theo đó Ruth chỉ được thừa kế nếu lấy Hugo?
Đại tá Bury huýt tiếng sáo dài:
- Hẳn ông ta mang máng biết chuyện Burrows...
Vừa đến cái tên này, ông ta biết lỡ mồm, nhưng kịp. Poirot tóm ngay cơ hội, hỏi:
- Vậy có chuyện gì giữa Ruth và chàng Burrows'?
- Ô! Cũng quan trọng...
Thiếu tá Riddle đằng hắng:
- Ông nên tất cả những gì ông biết. Như vậy ta hiểu hơn tâm trạng của ngài Gervase.
- Có thể. Vậy thực ra, cậu Burrows này cũng khá... ít nhất là dưới con mắt phụ nữ! Ruth và ta có vẻ tâm đầu ý hợp ít lâu nay, điều đó vừa lòng ông Gervase... Hoàn toàn vừa lòng, song dám đuổi Burrows, sợ đổ vỡ hết. Vì ông ấy biết tính Ruth chịu can thiệp thô bạo. Cho nên tôi đoán ông ấy ra điều khoản mới, hòng tách họ ra. Ruth thích tiền bạc, xa hoa, dễ hy sinh tất cả vì tình.
- Ý kiến riêng của ông về Burrows thế nào? - Riddle hỏi.
Đại tá đáp Godfrey Burrows như con gấu háu mồi, khiến thiếu tá bật cười.
Sau khi trả lời vài câu hỏi phụ, đại tá Bury rút lui. Riddle hỏi:
- Ông Poirot, ông thấy thế nào?
Nhà thám tử bé giơ bàn tay:
- Tôi thấy lờ mờ lên bức tranh.
- Khó đấy.
- Đúng, nhưng số câu lỡ mồm có vẻ rất ý nghĩa.
- Ví dụ?
- Câu mà Hugo Trent vừa cười vừa : Vẫn có thể là có án mạng.
Riddle đáp luôn:
- Phải, tôi thấy ngay từ đầu là ông ngả theo giả thuyết đó.
- Ông có thấy , càng hỏi nhiều biết nhiều, ta càng thấy lý do để tự tử là thuyết phục? Ngược lại, ta bắt đầu thấy vô số động cơ có thể dẫn đến giết người.
- Nhưng ông nên nhớ lại: cửa đóng, chìa khóa nằm trong túi người chết. Ôi! Tôi biết các cách bố trí thiếu: nào là lấy đinh ghim bẻ cong, nào là lấy giây giật... đủ các cách, song dễ thành công.
- Bây giờ, ta thử bỏ chuyện tự tử sang bên, mà xét vấn đề dưới khía cạnh: đây là vụ giết người.
- Đồng ý. Vì ông có mặt ở đây, tất phải là vụ giết người.
Poirot mỉm cười, đáp:
- Tôi thích ông kháy.
Rồi nghiêm nét mặt, tiếp:
- Giả thử là giết người. Khi tiếng súng nổ, bốn người ở ngoài sảnh: Lingard, Hugo Trent, Cardwell và Snell. Những người khác ở đâu?
Burrows ở trong phòng sách, theo lời ông ta khai, có ai làm chứng. Những người khác có lẽ đều ở trong phòng của họ, nhưng cũng có gì kiểm chứng. Mỗi người hình như đều xuống riêng rẽ, phu nhân Chevenix-Gore và Bury cũng chỉ gặp nhau dưới sảnh. Phu nhân từ phòng ăn ra, nhưng Bury từ đâu xuống?
- Biết đâu từ gác xuống mà từ văn phòng ra?
- Đúng, cái bút chì rơi là đáng lưu ý. mảy may xúc động khi tôi chìa nó ra, nhưng có thể là chưa biết tôi nhặt nó ở đâu? Ta lại xem ai chơi ở bàn bridge lúc dùng cái bút ấy? Hugo Trent và Cardwell vô can rồi; Lingard và bếp Snell chứng minh được là ngoại phạm. Người thứ tư là phu nhân Wanđa.
- Ông nghi cho bà ta à?
- Tại sao ? Tôi phải nghi tất cả mọi người! Biết đâu dù tỏ ra rất quý mến đức ông chồng, lão Bury mới là người bà ta say đắm sao?
- Hừm! - Riddle bật lên tiếng kêu - Hóa ra bao lâu nay là tình tay ba à?
- Rồi lại còn trục trặc giữa Gervase và Bury về cái công ty nọ...
- Đúng là có vẻ ông Gervase có ý định phản ứng quyết liệt. Chúng ta biết nội vụ câu chuyện ra sao. Có thể vì thế ông ta mới muốn nhờ ông. Giả thiết Gervase nghi ngờ Bury đánh lừa mình nhưng chưa muốn làm to chuyện, vì ngờ là vợ ông cũng dính líu? Có thể, có thể lắm. Thế là cả hai đều có động cơ khả dĩ. Rất lạ là phu nhân Chevenix-Gore rất bình tĩnh trước cái chết của chồng. Chuyện tin vào linh hồn này nọ chỉ là hỏa mù.
- Còn chuyện rắc rối nữa - Poirot - Ruth và Burrows. Điều cốt tử với đôi trai này là để cho ông già ký bản di chúc mới. Cứ để như cũ Ruth vẫn hưởng tất cả gia sản, miễn là chồng , dù là ai, chịu mang họ Chevenix-Gore.
- Phải, và những điều Burrows với chúng ta về thái độ của Gervase tối nay, là có vẻ gian. Bảo là ông lão có vẻ thích thú về chuyện nào đó. khớp với những gì người khác .
- Còn ông Forbes nữa, ông này nghiêm túc đấy, thuộc công ty luật gia có tiếng đấy, nhưng ta từng thấy nhiều vị đàng hoàng đấy mà vẫn tìm cách biển thủ tiền của thân chủ như .
- Ông cứ hay tìm ra những ngóc ngách ly kỳ.
- Ông tưởng những gợi ý của tôi giống như xi-nê à? Xin lỗi, cuộc đời đôi khi cũng hệt như trong phim ảnh.
- Chuyện ấy chưa xẩy ra ở xứ này - thanh tra - Có lẽ ta phải kết thúc các cuộc thẩm vấn thôi, phải ? Muộn rồi, mà ta còn chưa gặp Ruth Chevenix-Gore, có thể là nhân chứng thú vị nhất.
- Đồng ý. Còn Cardwell nữa, có lẽ ta nên gặp này trước. Ông thấy thế nào?
- Cũng được.

CHƯƠNG IX

Poirot lúc mới đến chỉ thoáng gặp Susan Cardwell, nay mới có dịp ngắm kỹ hơn. Ông thầm nghĩ: “Bộ mặt thông minh, xinh, song có cái duyên mà nhiều khác phải ghen tị. ta có bộ tóc đẹp, son phấn khéo, song đôi mắt đầy ngờ vực".
Sau vài câu hỏi mở đầu, thiếu tá Riddle vào vấn đề:
- Tôi có phải là người quen thân thiết với gia đình này ?
- , tôi có quen gì đâu! Hugo đưa tôi đến đấy chứ.
- Vậy là bạn của Hugo Trent?
- Phải.
- biết ấy từ bao lâu?
- Ồ, chừng tháng... chúng tôi chuẩn bị đính hôn.
- Và ấy đưa đến đây để giới thiệu với gia đình?
- Ồ! , có ý định ấy, chúng tôi giữ bí mật hoàn toàn. Tôi đến đây để thăm thú tình hình, Hugo bảo là nhà của người điên. Tôi muốn tận mắt đến xem sao. Hugo tốt, nhưng còn dại lắm. Tình cảnh chúng tôi khá khó khăn. Cả hai chẳng có tài sản gì, Hugo hoàn toàn dựa vào ông cậu, thế mà ông ấy lại bắt phải lấy Ruth. Hugo người mềm yếu, có lẽ phải chấp nhận đám cưới ấy để rồi ly dị sau.
- Và chắc đồng ý với cách giải quyết ấy? - Poirot hỏi.
- Chắn chắn . Lúc đó Ruth chịu ly dị sao.
- Vì vậy đến đây để thăm dò tình hình?
- Phải.
- E hèm! - Poirot đằng hắng.
- Và Hugo đúng! Cả cái nhà này điên! Trừ Ruth là còn tỉnh táo. ấy có người riêng, và cũng chịu bị áp đặt trong hôn nhân, giống như tôi.
- Có phải định tới ông Burrows?
- Burrows? . Ruth chàng nhí nhố ấy.
- Vậy đối tượng của Ruth là ai?
Susan Cardwell lấy thuốc lá ra, châm hút.
- Các ông nên hỏi ấy hơn. phải việc của tôi.
Thiếu tá Riddle hỏi:
- nhìn thấy ông Gervase lần cuối khi nào?
- Lúc dùng trà.
- Thái độ ông ấy có gì khác thường?
- Như mọi khi.
- Dùng trà xong, làm gì?
- Chơi bi-a với Hugo.
- Và gặp lại Gervase nữa?
- .
- cho biết về tiếng súng.
- Khá là lạ. Tôi tưởng tiếng cồng thứ nhất điểm, vội vã mặc quần áo, và khi nghe cái mà tôi tưởng là tiếng cồng thứ hai, tôi nhảy ba bậc xuống thang. Hôm trước, tôi xuống chậm phút và Hugo bảo thế là gây ấn tượng tốt với ông cậu. Nên lần này tôi xuống nhanh! Hugo, đứng ngay trước mặt tôi, mọi người nghe tiếng bục. Hugo bảo đó là tiếng nổ sâm banh, nhưng Snell phải. Song tôi nghĩ tiếng nổ là từ phòng ăn. Lingard bảo là từ gác, cuối cùng chúng tôi cho là tiếng nổ xe hơi ngoài đường. Sau đó chúng tôi vào phòng khách, để ý đến nữa.
- Có bao giờ nghĩ ngài Gervase có thể tự tử? - Poirot hỏi.
- Sao tôi phải nghĩ ra điều đó? Ông ấy vẫn cho là mình rất quan trọng mà! Đơn giản là ông ấy điên.
- là buồn.
- Rất buồn... cho Hugo và cho tôi. Hình như ông ấy để lại gì cho Hugo hoặc rất ít.
- Ai thế với ?
- Hugo tra hỏi ông Forbes.
- Thế là được rồi! - Thiếu tá Riddle - Hôm nay trao đổi đến đây là xong. xem giúp Ruth sẵn sàng để gặp chúng tôi chưa?
- Vâng, để tôi ra xem.
Poirot ngăn lại:
- Khoan , Cardwell. trông thấy cái này chưa?
Ông đưa ra mẩu bút chì hình viên đạn.
- Ồ, có, chúng tôi dùng chiều nay lúc chơi bài. Của đại tá Bury phải?
- Chơi xong, ông có cầm nó ?
- Tôi .
- Cảm ơn . Xong.
- Vâng, để tôi báo Ruth.

* * *

Ruth Chevenix-Gore bước vào phòng như bà hoàng. Mặt hồng hào, đầu ngẩng cao, nhưng dôi mắt giống như Susan Cardwell, luôn gườm gườm. vẫn bận dạ phục màu vàng nhạt lẫn da cam, vai cài bông hồng giờ trước còn tươi, nay úa.
- Tôi rất tiếc phải làm phiền ... - thiếu tá Riddle mở đầu.
Ruth ngắt lời:
- sao, rồi ai cũng phải qua tay các ông thôi. Tuy nhiên, tôi giúp các ông đỡ mất thời gian, ngay là tôi biết tại sao bố tôi tự tử. Tôi chỉ muốn là chuyện này đúng với tính cách của ông.
- có thấy ông nhà có thái độ gì bất thường trong ngày hôm nay? Ông có suy nhược hoặc bị kích động vì lý do nào đó?
- Tôi biết, để ý.
- Lần cuối gặp ông là khi nào?
- Vào giờ dùng trà.
Poirot khẽ nghiêng đầu vào Ruth:
- Sau đó... có vào văn phòng của ông?
- , lần cuối là thấy ông ở phòng này, ngồi chỗ này.
chỉ chiếc ghế bành.
- có biết cái bút chì này ?
- Của đại tá Bury.
- có nghe có chuyện bất hòa giữa cha và đại tá Bury?
- Về công ty Paragon?
- Đúng. Ông nhà cho rằng mình bị lừa.
- Hình như có. Cha tôi tức điên lên.
Rồi nhún vai:
- Ông ấy có hiểu gì về tài chính.
Poirot hỏi:
- cho phép tôi hỏi câu hơi tọc mạch nhé?
- Nếu muốn, ông cứ hỏi.
- Thế này... ông nhà mất, có buồn ?
Ruth tỏ vẻ ngạc nhiên:
- Tất nhiên tôi buồn! Tôi khóc, nhưng rất nhớ cha tôi. Hugo và tôi gọi cha tôi là "Cụ cố". "Cụ cố” còn nữa... nghe có vẻ vô phép, song có rất nhiều thương mến đằng sau từ ấy. Đành rằng ông ấy là con người kỳ cục, tệ hại nhất đời.
- hay .
- Cụ cố vĩ đại, nhưng óc lại xíu. Lẽ ra tôi nên , nhưng đó là . Ông hoàn toàn có khả năng lao động bằng chất xám. Nhưng ông ấy rất tốt và biết sợ ai, kể cả Đức Chúa lẫn quỷ thần. Ông có thể thám hiểm bắc cực, dám đấu súng. Tôi vẫn cho rằng ông huyênh hoang như vậy, chính vì ông biết mình có trí khôn. Ai cũng có thể đưa ông vào tròng.
Poirot rút lá thư trong túi.
- hãy đọc cái này.
Ruth cầm đọc rồi trả lại:
- Ra vì thư này mà ông tới đây?
- Đọc thư, có nẩy ra ý gì ?
- . Có thể đúng. Tội nghiệp, ai cũng có thể móc tiền của ông cụ. John với tôi rằng người quản lý trước moi của ông khối tiền. Cụ Cố oai phong lẫm liệt, bao giờ đoái kiểm tra kỹ các tiểu tiết. Và thế là khuyến khích bọn ăn cắp.
- đánh giá ông nhà hoàn toàn khác với mọi người.
- Ồ, đó là vì ông biết giấu mình, ngụy trang rất thành công. Mẹ tôi và bà Wanda càng ủng hộ ông theo hướng ấy. Ông rất hãnh diện được ra mặt oai phong, tự coi mình như Đức Chúa Cha. Cho nên, phần nào tôi mừng là ông chết. Như vậy lại tốt hơn cho ông.
- Thưa , tôi chưa hiểu ý lắm.
Ruth như vẫn thao thao dòng suy nghĩ. lẩm bẩm:
- Tình trạng ông suy giảm rồi. Có ngày rồi phải nhốt ông lại... Thiên hạ bàn tán quá lắm.
- có biết ràng ông định thảo lại di chúc, theo đó chỉ được thừa kế nếu chịu lấy cậu Hugo Trent?
- Vô lý! Dù thế nào di chúc như vậy là có giá trị pháp lý. Tôi tin là ai có thể ép ai lấy ai.
- Nếu ông ký di chúc như vậy, liệu nghe theo?
Ruth mở to mắt:
- Tôi... tôi...
ngừng lời, phân vân, chân đu đưa, và mẩu đất rơi ra từ chiếc giầy bé .
Bông Ruth vụt đứng dậy.
- Các ông hay chờ đấy.
chạy ra, sau đó trở vào ngay cùng với đại uý Lake. Và vừa thở vừa :
- Thà trắng ra mọi chuyện cho xong. Cách đây ba tuần, tôi và John làm lễ cưới ở London.