suy tàn của ngôi nhà Acsơ Tác giả: Edgar Allan Poe Độ dài: 3 phần Thể loại: điều tra Nguồn: http://maxreading.com/sach-hay/truyen-ngan-edgar-allan-poe/su-suy-tan-cua-ngoi-nha-acso-17862.html
Phần 1: Vào ngày thu lặng lẽ, buồn tẻ, tôi mình lưng ngựa tiến về phía ngôi nhà Acsơ. Khi đứng trước ngôi nhà tôi gần như xỉu hẳn . Tâm hồn tôi cũng buồn bã và tăm tối như bầu trời lúc đó. Lòng tôi u ám như những bức tường xám lạnh lẽo của ngôi nhà trước mắt. Tôi cũng biết tại sao lại có cái cảm giác đau khổ đến tột độ này. Có lẽ là do tàn tạ của ngôi nhà và của cả cảnh vật xung quanh chăng. Những cánh cửa sổ đen xì giống như những đôi mắt đen khuôn mặt trống rỗng. Những thân cây khô trắng toát còn sức sống để soi bóng toàn cảnh khu nhà trông còn tiêu điều hơn là cảnh thực. lát sau, còn đủ sức để tìm hiểu cái bí trong cảm xúc của mình nữa, tôi rời khu hồ chầm chậm bước vào nhà. Rôdric Acsơ, chủ nhân gia tài này, là người bạn thân nhất thời thơ ấu của tôi. mấy năm trôi qua, kể từ ngày gặp nhau lần cuối, mãi gần đây mới gửi cho tôi bức thư, tha thiết mời tôi đến thăm (thực ra là ta cầu khẩn tôi) và ở chơi với vài tuần. biết là bị ốm nặng, vì căn bệnh tinh thần. cho rằng có mặt của tôi làm vui lên, làm dịu những ý tưởng lộn xộn bất thường của . chân thành quá làm tôi nỡ từ chối và giờ đây tôi có mặt trước ngôi nhà. Dù trước đây, khi còn , chúng tôi từng là bạn thân thiết, nhưng thực ra tôi biết rất ít về Rôdric Acsơ. Tôi chỉ còn nhớ là người rất ít , thích tách mình ra khỏi những người khác. Mọi người trong dòng họ của theo như gia phả ghi, đều có trí tưởng tượng kì lạ và điều này bộc lộ trong các tác phẩm vĩ đại về nghệ thuật và nhạc. Tôi cũng biết điều rất lạ là hề có các chi ngành trong dòng họ Acsơ, mỗi thế hệ chỉ có người nối dõi. Tên tuổi cũng như gia sản được truyền từ đời cha sang đời con hề bị gián đoạn. Ngôi nhà Acsơ theo quan niệm của người dân khu này chỉ có nghĩa là ngôi nhà và mảnh đất mà còn là dòng họ ấy. Khi tiến gần đến ngôi nhà mầu xám xịt, trong óc tôi nảy ra ý tưởng kì lạ, tự nhiên tôi cảm thấy khí bao bọc xung quanh ngôi nhà ấy cũng khác với khí của chúa trời. Tôi tưởng tượng, khí ấy được lan toả từ những cái cây mục nát, từ những bức tường mầu xám và từ cái hồ im lìm, thứ khí mà bản thân nó cũng có mầu xám xịt bủa vây quanh ngôi nhà như đám mây mù. Khó khắn lắm tôi mới gạt bỏ được ý tưởng điên rồ này. Bây giờ tôi mới nhìn ngôi nhà, tuy vẫn còn nguyên vẹn song trông quá cũ. Tôi muốn là cả cái công trình bằng đá ấy chưa có chỗ nào bị đổ xuống. Nhưng từng viên đá đều mang dấu ấn của tàn lụi theo thời gian. Tất nhiên, tôi thấy dấu hiệu nào của sụp đổ, trừ vết nứt hẹp dài chạy thẳng từ nóc mái trước xuống tận chân tường. người đầy tớ chạy ra dắt con ngựa cho tôi. Tôi bước qua cổng vòm nhà, sau đó tôi được dẫn qua nhiều đoạn ngoằn ngoèo tối tăm đến căn phòng của ông chủ. Tôi cảm thấy mỗi bước đều tác động mạnh mẽ đến tôi mặc dầu suốt cả cuộc đời tôi quen thuộc với những cảnh này: những mảng trần nhà có trang trí, những mảnh rèm cửa nặng nề, những bộ áo giáp và vũ khí thời xưa, và những bức tranh tường. Tôi gặp ông bác sỹ của gia đình ở giữa cầu thang. Hình như ông ta vừa ngạc nhiên vừa hoảng sợ vì có mặt của tôi. Phòng của ông chủ là căn phòng riêng biệt, cao và tối. sàn có hàng loạt những đồ đạc cổ kính. Sách vơ nhạc cụ vung vãi khắp nơi, nhưng cũng chẳng tạo cho cảnh tượng sức sống nào cả. Tôi cảm thấy hít thờ bầu khí chết chóc. Acsơ đón tôi rất nồng nhiệt. Chúng tôi cùng ngồi xuống bên bàn. Tôi nhìn với cảm giác ái ngại. ràng người nào lại thay đổi khủng khiếp như thế này sau thời gian ngắn. Trước đây trông cũng xanh xao nhưng chưa bao giờ lại xanh xao đến như thế. Đôi mắt to và thông minh giờ đây còn bình thường nữa, mặc dù vẫn ánh lên thông minh lạ kì. Đôi môi chỉ còn lại vệt thẳng khuôn mặt. Bộ tóc mềm mại lâu cắt giống như bộ tóc của cụ già, rủ xuống mặt và cổ. thay đổi về cử chỉ của bạn tôi cũng kì lạ. luôn luôn chuyển từ trạng thái sôi nổi sang trạng thái lo âu. Và, khi chuyển từ trạng thái này sang trạng thái khác giọng của lại thay đổi: lúc cất cao, lúc hạ trầm xuống giống như kiểu của người quá say. Cứ như thế, đến cuộc viếng thăm của tôi, đến mong đợi tha thiết được gặp tôi, đến những niềm an ủi mà hy vọng tôi mang lại. Rồi bắt đầu kể lể dài dòng về bệnh tật. Theo đó là căn bệnh của dòng họ, có thuốc nào chữa được. Nhưng rồi bỗng nhiên lại : đó chỉ là căn bệnh đơn giản và qua nhanh thôi. Hình như phải chịu đựng căng thẳng về tinh thần. chỉ ăn được những thức ăn mùi vị, chỉ mặc được loại quần áo nào đó và chịu được mùi hoa; tia sáng mờ ảo nhất cũng làm cho đôi mắt đau nhức. cấm mọi người được gây ra tiếng động trong nhà, trừ vài thanh của số nhạc cụ.
Phần 2: : - Tôi hoảng sợ tương lại phải chỉ vì những kiện của tương lai mà cả tác động của nó đối với tôi. Tôi run rẩy khi nghĩ đến bất cứ kiện nào, dù là nhất, có thể làm tăng lo âu của tôi. Trong tình trạng khủng khiếp này tôi cảm thấy sắp đến lúc tôi phải từ bỏ cõi trần trong cuộc vật lộn chống lại sỡ hãi. Tôi rất kinh ngạc khi biết rời ngôi nhà từ nhiều năm nay. : - Chính ngôi nhà này... những bức tường và những cột nhà có ảnh hưởng mạnh mẽ đối với tôi. Chúng có ma lực buộc tôi vào chúng như thể chúng là những linh hồn sống. Tôi biết thế nào với bạn tôi. Mặc dù hơi do dực chút nhưng vẫn công nhận rằng tất cả những nỗi bất hạnh mà phải chịu đựng đều có cội nguồn đơn giản hầu như rất tự nhiên, đó là bệnh hoạn nguy hiểm và kéo dài của người em mà quý, người cùng dòng máu với còn lại duy nhất trái đất này. : - ấy sắp chết, - với giọng đau xót mà tôi bao giờ quên được. - cái chết của ấy bỏ lại mình tôi trái đất này, người con cuối cùng của dòng họ Acsơ lâu đời. Trong lúc tiểu thư Madơlin (đó là tên em ) chậm rãi ngang qua phía cuối căn phòng. để ý thấy có người lạ ngồi với . Tôi nhìn đầy kinh ngạc và hoảng sợ. Tôi thể nào giải thích được những cảm giác của tôi lúc ấy. vừa khỏi, tôi quay lại phái bạn tôi và thấy ôm mặt để giấu dòng nước mắt. Căn bệnh của tiểu thư Madơlin làm cho tất cả các bác sỹ đều phải bó tay vì còn quan tâm rằng mình còn sống hay là chết. héo hon dần dần về xác thịt làm cho cơ thể mỗi ngày yếu . Thỉnh thoảng trái tim lại ngừng đập lúc. Điều đó làm cho cơ thể càng suy kiệt. Bạn tôi đau khổ kể cho tôi nghe rằng học thể làm gì để ngăn chặn tấn công của thần chết. : - ấy phải nằm liệt giường và tôi tin rằng còn gặp lại ấy nữa. Suốt mấy ngày ở lại ngôi nhà này cả hai chúng tôi đều ai nhắc đến tên ấy nữa. Tôi chỉ cố gắng an ủi và làm cho bạn tôi nguôi ngoai, chúng tôi cùng nhau vẽ tranh và đọc sách. Có lúc tôi ngồi lặng nghe bạn tôi chơi bản nhạc như trong giấc mơ. Tình bạn của chúng tôi càng ngày càng thân thiết hơn, và cùng chia sẻ những ý tưởng thầm kín nhất. Nhưng cũng chẳng có ích gì. màn đêm bao phủ trong tâm hồn và toả ra mọi vật xung quanh cả chuỗi vô tận những nỗi niềm đau khổ. Tôi mãi mãi ghi nhớ những giờ phút trang trọng nhất mà tôi sống riêng với người chủ của ngôi nhà Acsơ. Thế nhưng tôi thể miêu tả bằng lời những gì chúng tôi cùng nhau tìm tòi và hoạt động. ta là người có những ý tưởng cao siêu. Nhưng những ý tưởng này trở nên lộn xộn vì bệnh tật của . Bây giờ chỉ còn có thể diễn đạt ý tưởng của mình bằng màu sắc và thanh-bằng loại màu hoang dã nhất của hội hoạ và bằng giai điệu khó hiểu nhất của chính những bản nhạc của . Và những ý tưởng này cũng thể ràng ngay đối với chính . Vậy ta cũng có thể tưởng tượng được rằng nó khó hiểu đói với tôi như thế nào. Tôi cho rằng trong bức tranh nào đó, ý tưởng của được thể ràng hơn nhưng tôi vẫn cứ hiểu nổi. Tôi vẫn còn nhớ bức tranh ấy bởi vì khi nhìn nó tôi bị xáo động dữ dội. Bức tranh vẽ lối tun hút, hai bên là hai bức tường thấp lè tè, bóng nhẵn và trắng toát. Nền bức tường gây cho ta cảm giác đó là lối sâu xuống lòng đất, nhưng có lối ra. bức tường có đèn sáng và cũng thấy có loại ánh sáng nào khác. Tuy nhiên hoàn cảnh bị nhấn chìm trong thứ ánh sáng rực rỡ. Trong lần chuyện, Acsơ bảo tôi là tin rằng tất cả các loài cây đều có khả năng cảm giác và ngay cả những vật vô tri cũng có khả năng này trong điều kiện nào đó. Như tôi kể trước đây, lòng tin này có liên quan đến những tảng đá xám của khu nhà. cho rằng chính cái cách chúng được sắp xếp thành bức tường, kiêu sắp xếp có vài trăm năm nay tạo cho chúng tôi cuộc sống riêng. rằng nước trong hồ cũng như những cây khô đều có cuộc sống giống như vậy. tiếp! - Cái để chứng minh cho suy nghĩ ấy của tôi về những bức tranh tường quanh nhà và hồ nước, tôi có cảm giác là đều xuất phát từ phát triển dần dần của khí đặc thù xung quanh chúng. Tôi nghĩ ngay đến ý tưởng xuất trong óc tôi khi tôi vừa đến nơi này - tiếp: - Cái khí này ảnh hưởng đến dòng họ tôi cách thầm lặng nhưng khủng khiếp. Chính nó làm cho tôi như thế này đây. Lúc này tôi nghĩ ra nổi điều gì để với bạn tôi nữa. buổi tối, Acsơ vắn tắt với tôi rằng tiểu thư Madơlin chết. bảo là định giữ thi thể của trong hai tuần rồi mới chôn. đặt trong căn phòng dưới nhà hầm. Lý do đưa ra cũng chẳng có gì khác thường, vì hiểu được cái bệnh mà phải chịu đựng, cách đơn giản hơn, muốn bảo đảm chắc chắn điều là chết trước khi đặt thi thể vào nhà mồ của dòng họ.
Phần 3: Theo cầu của Acsơ, tôi giúp chuẩn bị mọi thứ. Hai chúng tôi khiêng thi thể đặt vào áo quan rồi đưa quan tài vào căn phòng vừa tối vừa ẩm thấp nằm ngay bên dưới căn phòng tôi ở. Cách đây lâu, trong những năm tháng lộn xộn, căn phòng này dùng làm kho chứa thuốc súng và số chất nguy hiểm khác nữa. phần của sân nhà và toàn bộ cửa vòm mà chúng tôi qua đều viền bằng đồng. Cánh cửa sắt nặng nề cũng được bảo vệ bằng các đó. Đặt xong chiếc quan tài lệch sang bên cạnh chút để nhìn vào khuôn mặt bên trong. Tôi nhận ngay ra rằng hai hem trông rất giống nhau. Đoán được ý nghĩ của tôi, Acsơ bảo rằng và Madơlin là hai em sinh đôi nên giữa hai người luôn luôn có đồng cảm khác thường. khuôn mặt và cổ của ta vẫn còn hơi có mầu sắc và nụ cười vẫn còn đọng môi, trông khủng khiếp. Chúng tôi dám nhìn lâu, vội đậy nắp quan tài và vít chặt lại, khép cánh cửa sắt và trở lên nhà. Ba bốn ngày trôi qua đầy đau thương, tôi nhận thấy thay đổi lớn trong cuốc sống của người bạn mình. Những hoạt động bình thường như nhạc, đọc sách, vẽ tranh đều bị lãng quên. cứ lang thang từ phòng nọ sang phòng kia, làm gì và cũng chẳng thiết gì cả. lại càng xanh xao hơn và ánh mắt thông minh của biến đâu mất. Đôi khi tôi nghĩ rằng có điều gì đó rất bí mật muốn kể cho tôi nghe nhưng lại đủ can đảm để kể. Có những lúc ngồi lặng hàng tiếng đồng hồ như thể lắng nghe thanh tưởng tượng nào đó, như thể chờ đợi cái gì bất thường xẩy ra. biết có phải hoàn cảnh của làm cho tôi hoảng sợ và chính nó khiến tôi cảm thấy những ảnh hưởng hoang dã của những niềm tin khủng khiếp trong lan sang tôi. Vào đêm thé bẩy hoặc thứ tám gì đó sau cái chết của tiểu thư Madơlin tôi bắt đầu thấy mạnh lực khủng khiếp của các cảm giác này. Tôi nằm thao thức hàng giờ cố chống lại cảm giác hoảng sợ. Tôi trách cứ mọi đồ vật xung qanh tôi: những đồ đạc bụi bặm, những mảnh rèm cửa rách bườm bay lên bay xuống trong luồng gió của cơn bão, trách cứ ngay cả chiếc giường cổ kính mà tôi nằm. Nhưng mọi cố gắng của tôi đều vô ích. Cuối cùng vì quá sợ hãi tôi chồm dậy nhìn chằm chằm vào bóng tối của căn phòng. Tôi nghe thấy - cũng có thể nghĩ rằng tôi nghe thấy, những thanh trầm trầm nổi lên vào những lúc gió bão lặng xuống. Tôi vội mặc quần áo vì tôi run rẩy, run rẩy vì lạnh hay vì sợ tôi cũng còn biết nữa. Để trấn tĩnh, tôi lại lại trong phòng. Tôi lại được hai ba lần nghe tiếng gõ cửa nhè . Acsơ tay cầm đèn bước vào. Trong đôi mắt của tôi nhận thấy nỗi kinh hoàng như điên dại. bỗng kêu lên: - trông thấy gì ư...? thấy gì à? Nhưng này... - Vừa vừa cẩn thận giơ cao cây đèn vội ra cửa sổ, đẩy bật tung cửa ra. Luồng gió ùa vào mạnh đến nỗi gần như nhấc bổng chúng tôi lên. Nhưng cái mà chúng tôi chăm chú nhìn phải là luồng gió mà cũng chẳng phải là những đám mây dày đặc phủ quanh ngôi nhà. Chúng tôi trông thấy trăng sao nhưng cả ngôi nhà và những đồ vật xung quanh chúng tôi, kể cả những đám mây mù lơ lửng, sáng rực lên trong luồng sáng kỳ lạ. Chính luồng sáng này dội lên từ những bức tường và từ mặt nước hồ. - được... nên nhìn - tôi vừa vừa kéo ra khỏi cửa sổ và đẩy ngồi xuống ghế. - Tôi tiếp: - Thứ ánh sáng làm cho hoảng sợ chỉ là ánh sáng điện xuất trong trung. Chúng ta hãy đóng cửa sổ lại, vì luồng gió lạnh này rất nguy hiểm cho sức khỏe của . Đây, quyển sách mà ưa thích đấy. Tôi đọc cho nghe và chúng ta cùng nhau sống qua cái đêm khủng khiếp này. Tôi bắt đầu đọc, còn Acsơ lắng nghe hoặc có vẻ lắng nghe cách chăm chú. Đó là câu chuyện nổi tiếng của Lonsơlot Cenninh. Đọc được độ khoảng mươi phút, đọc đến phần về nhân vật chính tìm cách lọt vào nhà kẻ thù. Tôi còn nhớ đoạn đó như sau: "... và Etơret giơ kiếm lên chém mạnh vào cửa. Cửa bị nứt rồi vỡ toác ra. Tiếng gỗ khô tạo ra thanh trầm trầm hình như vang khắp cả khu rừng". Đọc xong câu cuối, tôi ngừng lại vì hình như tôi cũng nghe thấy tiếng động như vậy, giống như tiếng gỗ vỡ, mặc dù rất lơ mơ. Tiếng động, hình như phát ra từ nơi nào đó trong ngôi nhà này. Tôi chắc rằng bão tố làm vỡ cái gì rồi. Thế là tôi chẳng quan tâm đến nó nữa và tiếp tục đọc truyện: "Rồi Etơret bước qua cửa đứng sàn nhà đầy ánh bạc trước mặt con thú dữ. Đằng sau con thú là cái khiên bằng đồng treo tường. khiên có khắc những lời sau đây: "Người nào vào được đây trở thành kẻ chinh phục. Người nào diệt được con thú, chiếm được chiếc khiên này". Etơret lại vung kiếm lên chặt đầu con thú. Kêu lên tiếng kêu làm rung chuyển cả bức tường, con thú ngã xuống và làm chiếc khiên rơi xuống sàn nằm ngang dưới chân Etơret". Đến đây tôi lại cảm thấy kinh ngạc và hoảng sợ. Tôi buộc phải ngừng đọc. Bây giờ còn nghi ngờ gì nữa, tôi thực nghe thấy tiếng kêu đau đớn, mặc dù tiếng kêu khe khẽ nhưng rất . Sau tiếng kêu đó là tiếng vang của hai thanh sắt chạm nhau. Tôi biết Acsơ có nghe thấy những thanh này . Tôi run rẩy chạy về phía ngồi. Đôi mắt của dán chặt vào cửa ra vào. Đôi môi mấp máy vì khi tôi cúi xuống bên tôi nghe thấy : - Có phải tôi nghe thấy ? Đúng. Tôi nghe thấy, tôi nghe thấy: dài, dài, dài hàng phút đồng hồ, hàng giờ, hàng ngày. Tôi nghe thấy ư...? Nhưng tôi dám... Ôi, khổ tôi quá!... Tôi là sinh vật khốn khổ... tôi dám ra. Ôi, chúng ta đặt bé sống vào quan tài. Chẳng lẽ tôi với là cảm giác của tôi rất nhạy bén hay sao? Bây giờ tôi phải cho biết rằng cáhc đây mấy ngày tôi nghe thấy tiếng chân ấy lại, thế nhưng tôi dám ra và bây giờ - đêm nay - Etơret - Ha, ha - tiếng phá cửa và tiếng kêu của con thú, tiếng rơi "xoảng" của cái khiên - phải, đó là tiếng phá quan tài, tiếng kêu của ấy, tiếng vật lộn trong vòm cửa bằng đồng của nhà tù. Ôi, tôi trốn đâu bây giờ? Chắc ấy sắp lên đến đây rồi, chắc mắng mỏ tôi vì quá vội vã. Tôi nghe thấy tiếng bước chân của cầu thang hay sao? Tôi cảm thấy nhịp đập nặng nề từ trái tim của hay sao? Thằng điên! - Đến đây đứng bật dậy, hét to lên: - Thằng điên tao bảo cho mày biết rằng ấy đứng ở ngoài cửa đấy! Như thể lời của có ma lực đặc biệt nào đó, cánh cửa to bật tung ra. Thực ra đó là do luồng gió mạnh đập vào cửa làm cho nó bật ra... Nhưng ngay phía bên ngoài cửa ràng là dáng hình mặc bộ đồ trắng đứng sừng sững: tiểu thư Madơlin của dòng họ Acsơ. cứ đứng run rẩy như vậy lúc ở cửa ra vào rồi khẽ kêu lên tiếng, và nặng nề đổ xuống trước mặt . hoảng hốt tốc độ đưa Acsơ đến cái chết trong giây lát và phút sau người em cũng chết bên cạnh . Tôi lao ra khỏi phòng rồi lao ra khỏi nhà trong nỗi kinh hoàng. Tôi hề nhìn lại cho đến khi chạy qua cái hồ. tiếng nổ lớn bung ra trong trung. Tôi nhìn lại chỗ nứt - chính cái chỗ nứt mà tôi đến trước đây, chạy từ nóc nhà xuống đến chân tường bây giờ toác ra như cái mồm há rộng của con vật khổng lồ. Những bức tường to lớn vỡ toang. Tôi nghe thấy tiếng rú lớn, tiếng rú của hàng nghìn ngọn nước... rồi cái hồ sâu đầy nước đen kịt trùm lên ngôi nhà Acsơ. END
