nay, có rất nhiều phần mềm dịch tiếng trung ra nghĩa hán việt , ví dụ như QT. Nhưng có số câu mặc dù được phiên và Việt hóa rồi nhưng cũng rất khó hiểu, bởi vì muốn hiểu ràng nghĩa của câu đó, bạn phải dựa vào các điển tích, điển cố. Dưới đây mình có tập hợp số câu và điển tích điển cố , mình từng gặp và từng biết đến. (mình viết luôn phiên của câu, vì có số câu từ Hán mình biết từ gốc của nó là gì) Ái Ốc cập ô (= ai cả đường ) : Dùng để thích người nào đó mà luôn tất cả những gì liên quan tới người đó “ô” : là con quạ Xuất xứ: quân Chu lật đổ nhà Thương, sau khi Thương Trụ Vương chết, Chu Vũ Vương lên ngôi. Nhưng trong lòng Chu Vũ Vương vẫn chưa yên tâm ,bởi vì ông cảm thấy thiên hạ vẫn chưa được an định. Ông cho triệu kiến KHương Thái Công , hỏi : "Sau khi vào An đô,ta nên xử trí những quyền thần quý tộc, quan binh của triều đại cũ ra sao ?" Khương Thái Công " Thần có nghe câu này : Nếu như thích căn nhà nào đó cũng luôn cả con quạ mái nhà người ta ; Nếu như thích ai đó ghét luôn cả tường bích hàng rào nhà người ta . Điều đó rất ràng , giết chết toàn bộ những gì thuộc về kẻ địch, người cũng để lại , Đại Vương thấy sao ?" Vũ Vương cho rằng điều đó quá tàn nhẫn . Lúc này Chiêu Công Cơ Thích tiến lên : "Thần cũng từng nghe câu này : 'Người có tội, phải giết ; người vô tội hãy nên để cho họ tiếp tục sống . Nên giết chết tất cả những người có tội , để cho chúng còn lại chút tàn dư.'Đại Vương , Ngài nghĩ sao ?" Vũ Vương như vậy làm như vậy cũng thoả đáng. Lúc này , Chu Công tiến lên :"Theo thần nên chjo tất cả mọi người ai về nhà đó , ai trồng ruộng người đó . Bậc quân vương nên chỉ thiên vị bạn bè cũ và thân thuộc của mình , nên lấy nhân nghĩa đẻ cảm hoá người trong thiên hạ ." Vũ Vương nghe vậy rất đỗi vui mừng , như đưọc mở cờ trong bụng , bèn nghĩ nếu lấy cách đó để trị quốc có thể an định được thiên hạ . Sau đó , Vũ vương thục nhân nghĩa theo đề nghị của Chu Công , hậu đãi quý tộc , quan lại,tướng sĩ của thời xưa , hậu đãi trăm họ trong thiên hạ .Quả nhiên ,thiên hạ đưọc an định nhanh chóng , lòng dân quy thuận , Tây Chu cũng ngày càng lớn mạnh . Án Đồ sách kí: Để về người làm việc cứng nhắc , linh hoạt. Xuất xứ : Thời Xuân Thu , Tôn Dương người nước Tần nổi tiếng là người xem tướng ngựa giỏi. Theo truyền thuyết, vì tâm nguyện mong muốn nhiều người biết tướng ngựa để ngựa thiên lý bị mai , và để bảo tồn tuyệt kỹ của mình , ông viết lại những hiểu biết và kinh nghiệm của mình thành cuốn "Tướng mã kinh". Trong sách,ông viết từng đặc trưng của thiên lý mã , đồng thời vẽ rất nhiều để mọi người cùng tham khảo .Tôn Dương có người con trai,tư chất kém cỏi , nhưng lại rất muốn kế thừa nghiệp của cha . Thế là ta đọc thuộc lòng cuốn sách do cha để lại . ta cho rằng xem tướng ngựa rất dễ dàng,thế là muốn tìm thiên lý mã dựa vào những gì cha viết. ta thấy trong "Tướng mã kinh"có viết :" Đặc trưng chủ yếu của thiên lý mã chính là gò não cao , mắt to, bắp đùi săn chắc" nên cầm theo sách , ra ngoài muốn thử nhãn lực . ta tìm theo hình vẽ nhưng hề có thu hoạch gì . hôm ta thấy ven đường có động vật vừa vừa nhảy . ta nghĩ " Con vật này rất giống với thiên lý mã trong sách , chỉ có điều nó hơi , vế đùi cũng to như vò rượu . Tuy nhiên sao , thiên lý mã vẫn có điểm khác chứ ". ta tốn rất nhiều sức mới bắt được con vật nhảy tưng tưng , đồng thời mang nó về nhà .Con trai vừa về nhà vui mừng với cha : " Cha xem , con tìm thấy con thiên lý mã rồi .HÌnh dáng của nó rất giống với hình dáng trong sách, "tướng mã kinh" chỉ có điều hơi hơn chút , đùi cũng hơi kém ." Tôn Dương thấy con trai cầm con cóc vừa buồn cười vừa tức giận, ngờ con trai mình lại ngốc đến thế ,bèn thầm : Đáng tiếc "ngựa "thích nhảy quá thể kéo xe được , cũng cưỡi nổi !". Tiếp đó ông thở dài : " Con ngốc à, đây là con cóc chứ ngựa thiên lý gì . Con tìm ngựa theo sách như thế là được , muốn học được cách xem tướng ngựa, con phải xem nhiều ,nuôi dưỡng nhiều ngựa mới có thể hiểu hơn về ngựa ".Con trai nghe lời của cha , vô cùng ân hận, từ đó đến quan sát ngựa trong chuồng rất kỹ . Binh bất yếm trá: dùng mưu kế , sách lược đánh lừa đối phương , để giành được thắng lợi , nghĩa là thể quá thà với kẻ địch được , phải dùng kế khiến cho kẻ địch có đề phòng . Xuất Xứ: Thời Đông Hán , khi Hán An Đế tại vị ( năm 107-125 CN) số bộ lạc tộc Khương ở phía Tây Nam thường xuyên quấy rối biên cương . Có lần vây được quận Vũ Đô của triều Hán .Khi đó tình hình rất nguy cấp , An Đế vội vàng phong cho Ngu Hủ làm thái thú quận Vũ Đô , đem quân chống cự lại với quân Khương . Ngu Hủ dẫn mấy ngàn binh mã , ngày đêm tiến vào quận Vũ Đô. Khi quân đến dải đất Trần Thương , Hào Cốc bị quân KHương chặn lại. Ngu Hủ thấy quân địch đông mà quân mình ít , bèn lệnh cho quân binh dừng lại , sau đó rằng khi đội quân lớn của triều đình được cứ đến lập tức hợp binh tấn công .Quân Khương biết đó là kế sách , tin là thực , bèn chia quân bốn phía cướp giật lương thực , lực lượng phòng thủ vì thế mà bỗng chốc suy yếu . Ngu Hủ thấy quân địch phân tán bèn nắm lấy cơ hội, lập tức dẫn quân phá tan phòng tuyến địch,nhanh chóng tiến về phía quận Vũ Đô .Ngu HỦ lệnh cho quân sĩ gấp rút tiến lên , mỗi ngày hành quân hơn trăm dặm, đồng thời ra lệnh cho binh sĩ các đội đào hai hầm trong ngày đầu tiên , sau đó dần dần tăng lên gấp bội .Có tướng lĩnh hiểu được ý nghĩa của việc đó , bèn hỏi : " Ngày xưa Tôn Tẫn dẫn quân hành quân tác chiến , mỗi ngày lại giảm số hầm để đánh lừa quân địch, hành quân ba mươi dặm,phía trước phía sau phối hợp với nhau có thể đảm bảo được an toàn . Chúng ta mỗi ngày hơn trăm dặm, những điều đó đều hợp với quy tắc của tiền nhân !". Ngu Hủ : " Dùng binh đánh trận phải căn cứ vào tình thế khác nhau mà có những sách lược khác nhau . Quân Khương rất đông , chí sĩ hừng hực; còn quân ta lại ít ỏi , thể đối đầu với chúng được . Nếu như chúng ta hành động chậm, há chẳng phải bị quân Khương đuổi kịp ư ? Chiến tranh phải chấp nhận dối lừa, phải ngụy tạo để đánh lừa quân địch. Ngày xưa Tôn Tẫn giảm số hầm đào là để giả bộ quân đội suy yếu , còn chúng ta tăng thêm số hầm đào là để giả bộ quân sĩ rất hùng mạnh ". Quả nhiên , quân Khương thấy số hầm của quân Hán ngày càng nhiều , cho rằng binh lực của quân Hán ngừng được tăng lên , dám tiếp tục truy đuổi . Bởi vậy,quân của Ngu Hủ mới được an toàn tiến vào quận Vũ Đô . Khi đó , số quân Hán chiếm quận Vũ Đô đến ba ngàn người , còn quân Khương có đến vài vạn , hiển nhiên là địch nhiều mà ta ít . Bởi vậy mà khi hai quân giao chiến với nhau , Ngu Hủ lệnh cho binh sĩ được dùng cung tên bắn được xa mà chỉ dùng cung tên yếu chỉ bắn được rất gần . Quân Khương thấy cung tên của quân Hán yếu ớt lấy làm yên tâm . Ngu Hủ đợi cho địch tiến đến gần , lệnh cho binh sĩ dùng tên mạnh tập trung bắn liên tiếp , khiến cho quân Khương thương vong nặng nề , vội vàng tháo lui . ngờ , đường thoái lui lại bị tinh binh được mai phục của Ngu Hủ tấn công , kết quả là quân Khương đại bại .Sau khi quận Vũ Đô được giải vây , Ngu Hủ lại tập trung sức người xây dựng hai trăm tám mươi thành lũy dọc dải biên giới , triệu tập những người dân chạy trốn trong chiến tranh , sắp xếp cuộc sống cho họ . Và quận Vũ Đô rối ren dần dần được ổn định . Ban môn lộng phủ (= múa rừu qua mắt thợ): Dùng đả kích (cũng dùng trong lối khiêm tốn )người dám thể bản lĩnh nghiệp dư trước những người có nghề chuyên nghiệp . Xuất xứ: Thời xuân thu, Lỗ Ban là người nước Lỗ rất giỏi nghề mộc, ông còn được tôn là ông tổ nghề mộc. Nhà Thơ LÝ Bạch nổi tiếng đời Đường , tự Thái Bạch hiệu là Thanh Liêm Cư Sĩ ,người Miên Châu, Xương Long . Từ ông có kiến thức rất phong phú, ngoài kinh điển nho gia, sách sử nổi tiếng , ông còn đọc sách của bách gia tri tử và thích thích kiếm thuật . Ông rất tin vào đạo giáo , thích cư , học thuật cầu tiên. Đồng thời lại mang hoài bão góp sức cho nước nhà. Đưòng Huyền Tông từng có lời thề trở thành ông vua minh cho triệu tập nhân tài.Trong dịp này Lý Bạch cho rằng chơ hội thi thố tài năng đến . Đường Huyền Tông thấy ông có tài ngang dọc , giỏi thơ văn lại có vẻ bề ngoài tuấn tú bèn cho làm quan ở Hàn Lâm Viện . thời gian sau Vương công , quý tộc quan lại hiển đạt đua nhâu kết thân với Lý Bạch . Do tính tình ông cương trực , a dua nịnh hót, thường phản bác những lời lẽ rèm pha nên chưa đầy 2 năm sau ông bị cách chức ,đuổi ra khỏi kinh thành . Theo kể lại, vào đêm, khi Lý Bạch trèo thuyền dạo hồ, thăm Thái Thạch Cơ, ông uống rất say, nhìn thấy trăng dưới nước ông nhảy xuống mò nên bị chết đuối . Cũng có ý kiến cho rằng : Lý Bạch cố tình nhảy xuống sông tự vẫn ( lý do này có lý hơn bởi có nhiều nhà văn,nhà thơ tài ba tìm con đường giải thoát mình bằng cách tự vẫn .) Người ta an táng ông tại Thái Thạch Cơ. Từ đó Thái Thạch Cơ trở thành địa điểm du lịch nổi tiếng . Mấy thế kỷ sau nhà thơ đời nhà Minh , Mai Chi Hoán đến Thái Thạch Cơ làm bài điếu trước mộ Lý Bạch .Khi đứng trước mộ Thi Tiên Lý Bạch ,ông vô cùng ngạc nhiên và tực giận khi thấy những chỗ nào có thể viết chữ bia mộ mọi người viết cả . Những tác giả này văn thơ chẳng ra sao , đề loạn lên bài tiên thơ của LÝ Bạch, những câu thơ đó mà lại viết lên mộ của Lý Bạch là nực cười !.Ông cảm thấy phải với Lý Bạch, bèn đem bút viết : “Thái Thạch giang biên nhất đống thổ Lý Bạch chi danh cao thiên cổ Lai lai võng võng nhất thủ thơ Lỗ Ban môn tiền lộng đại Phủ” – ý nghĩa là ca ngợi Lý Bạch tài danh của ông cũng xứng đáng được tôn danh như Lỗ Ban . Bôi cung xà ảnh (= sợ bóng sợ gió) : để về người sợ những thứ do mình tự tưởng tượng ra. Xuất xứ: Thời Tây Tấn ,có người tên là Nhạc Quảng . ta giỏi ăn , thích dóc, cho dù ai có hỏi ta khó đến đâu ta cũng chỉ dùng mấy câu đơn giản để cho họ câu trả lời vừa ý : Tuy nhiên những điều ông ta biết bao giờ bừa .Lúc đó thái úy Vương Diễn , Quang Lộc đại phu Bùi Gia cũng rất giỏi tán gẫu , họ từng mời Nhạc Quảng chuyện thâu đêm , nhưng cũng phải thừa nhận mình bằng Nhạc Quảng . Vương Diễn thường với người khác : " Trước đây ta tưởng rằng mình ăn rất ràng , ngắn gọn . Hôm nay gặp được Nhạc Quảng mới biết thế nào là ngắn gọn ràng . Trước mặt ta chúng tôi đều cảm thấy mình rất lôi thôi." Lúc đó nhà thư pháp nổi tiếng , những năm đầu Hàm Ninh thời Tấn Vũ Đế được phong làm thượng thư lệnh. hôm nhà thư pháp thấy Nhạc Quảng tranh luận với thái uý Vương Diễn và mọi người , lời lẽ sâu sắc , sinh động , hài hước, cảm thấy vô cùng lạ : "Từ khi rất nhiều danh sĩ từ trần trở lại đây , ta cứ sợ rằng những lời lẽ tuyệt diệu có người kế thừa, ngờ hôm nay lại được nghe thấy ở đây”. hôm ông có người bạn từ nơi xa đến quê ông , Nhạc Quảng mời vị khách về nhà mình .Trời vừa tối , Nhạc Quảng bày ra bữa ăn thịnh soạn ở phòng khách hiếm khi sử dụng . Người xưa có câu , tửu phùng tri kỷ ngàn chén chưa say. Khi uống tới đầu óc quay cuồng , vị khách đứng dậy định cạn chén bỗng nhìn thấy con rắn lay động trong chén . ta cảm thấy rất buồn nôn , nhưng rượu đến miệng phải uống . Để giữ thể diện chủ nhà , ông xin phép chủ nhà về nghỉ trước .Về phòng khách , ông cảm thấy buồn nôn vì nghĩ trong bụng có con rắn . lâu sau ông ngã bệnh. Nhạc Quảng nghe thấy bạn mắc bệnh, và nguyên nhân của bệnh rất buồn , băn khoăn: "Trong rượu làm sao có rắn được ?" Thế là ông tìm người đầu bếp đến đó hỏi , rồi lại đến phòng khách quan sát kỹ , phát thấy cây cung sơn đầu cũ được treo xà nhà . Nhạc Quảng lập tức mang chén trà rót nước vào , đặt ở nơi hôm trước vị khách đặt, lúc đó bóng của cây cung vừa chiếu lên cốc rượu, lắc la lắc lư quả rất giống con rắn . Sau khi hiểu nguyên nhân , ông vui mừng chạy đến chỗ người bạn mời ta uống rượu . Khi vị khách vừa cầm chén rượu lên lại thấy hình con rắn ở trong cốc lay động . Mặt ông ta tái xanh lại , hai tay run run,đến chén rượu cũng dám ném .Lúc đó Nhạc Quảng chỉ cây cung treo ở tường , cười với bạn :" Lão huynh !làm gì có rắn ! xem chẳng qua đó chỉ là hình cây cung thôi " xong ông bỏ cây cung xuống trong cốc còn hình con rắn nữa . Người bạn hiểu ra nguyên nhân , từ đó còn lo sợ , bệnh quả nhiên còn . Diệp Công hiếu long : châm biếm người bề ngoài luôn tỏ ra thích thứ gì đó, nhưng lòng. Xuất xứ : Thời Xuân Thu, có một người nước Sở tên là Thẩm Gia Lương, tự Tử Cao, Huyện doãn Diệp ̣a, do đó tự xưng là Diệp Công, nhưng mọi người đều g̣ọi ông là "Diệp Công Tử Cao". Việc Diệp Công say mê rồng đã đồn đại khắp nơi, ngoài chuôi kiếm mà ông thường ngày vẫn đeo có khắc hình rồng, mà ngay đến ̣t xà trong nhà ông đều điêu khắc hình rồng, tường nhà cũng có vẽ hình rồng, Thiên Long thượng giới biết được việc này vô cùng cảm động, bèn quyết ̣nh xuống trần gian một chuyến để cảm ơn Diệp Công. Một hôm, khi Diệp Công ngủ trưa trong nhà, thì trời bỗng mưa to gió lớn, sấm chớp đùng đùng. Diệp Công giật mình tỉnh giấc, ông vội vàng chạy ra đóng cửa sổ, thì bỗng thấy đầu Thiên Long thò vào cửa sổ, khiến ông sợ mất vía, khi ông quay người chạy vào trong nhà thì lại nhìn thấy một cái đuôi rồng to tướng vắt ngang trước mặt. Diệp Công biết chạy đâu cho thoát, kinh khiếp đến nỗi mặt mày tái mét, chân tay bủn rủn, rồi ngã vật xuống còn biết trời đất gì nữa, Thiên Long thấy Diệp Công ngất , thì chẳng hiểu ra làm sao, liền cụt hứng bay về thiên giới. Đội nón xanh (= bị cắm sừng) : chỉ người đàn ông có vợ ngoại tình mà biết. Xuất xứ: Thời xưa, có đôi vợ chồng. Người chồng là thương gia thường xuyên phải ra ngoài, còn người vợ thường xuyên ở nhà nhưng nàng có dung mạo xinh đẹp.Vì chồng thường xuyên có bên cạnh nên nàng cảm thấy rất đơn, rồi bỗng ngày nàng quen với người bán vải phố. Thế là từ đó,2 người thường tình tự với nhau mỗi khi chồng nàng vắng. Nhưng đến lần, người chồng trở về nhà mà 3 tháng rồi vẫn chưa ra ngoài, khiến người bán vải phố rất là sốt ruột. Rồi đến buổi sáng nọ, người chồng cưỡi ngựa ra ngoài thành săn bắt, ngang qua chỗ bán vải, bán vải mừng thầm, tưởng rằng người chồng ra ngoài làm ăn rồi. Thế là tối hôm đó đợi được ta lẻn vào nhà nàng kia, vừa chuẩn bị hành người chồng về, cũng may chàng bán vải kịp núp xuống dưới giường. Sau việc đó, người vợ mới xin bán vải ít vải màu xanh lá, làm chiếc mũ cho chồng mình. Và còn hẹn với bán vải rằng: Khi nào mà nhìn thấy người chồng ra ngoài mà đội chiếc mũ màu xanh lá tức là người chồng phải ra ngoài làm ăn buôn bán. Người vợ cầm chiếc mũ với người chồng rằng: “Bên ngoài gió bụi nhiều, chàng đội chiếc mũ này để khỏi làm bẩn tóc. Màu sắc này rất hợp với chàng, trông chàng càng tuấn hơn. Sau này mỗi lần ra ngoài, thiếp đều làm cho chàng cái. Cứ coi như là thiếp luôn ở bên chàng, chàng cần bận tâm cho thiếp.”Tưởng vợ thương mình, người chồng rất hăm hở đội chiếc mũ đó. Mỗi lần người chồng đội chiếc mũ màu xanh lá ra ngoài là tối đó bán vải ngủ giường của ta. Kim ốc tàng Kiều: + Để tới việc xây nơi đẹp để cất giấu người đẹp. + Câu này cũng có nghĩa là chỉ thứ đẹp lộng lẫy nhưng đơn, tịch. “Kim ốc” : nhà làm bằng vàng “tàng” : chứa Xuất xứ từ truyện cổ: Hán Vũ Đế có người hoàng hậu đầu tiên tên là Trần A Kiều. Bọn họ là thanh mai trúc mã lớn lên cùng nhau, Hán Vũ Đế hứa hẹn với chị họ của ngài rằng: nếu có ngày ta cưới A Kiều làm vợ ta cho xây tòa lầu cao bằng vàng to để nàng ở. Nhưng về sau vận mệnh của Trần hoàng hậu rất bi thảm, sau khi phu quân của nàng lên ngôi Hoàng Đế liền phế nàng, lập Vệ Tử Phu lên làm Hoàng Hậu. Nàng bị đẩy đến Trường Môn Cung (lãnh cung Trường Môn) chờ đợi trong đau khổ suốt hơn hai mươi năm trời, đến tận khi nàng chết, Hán Vũ Đế cũng lần đến thăm. ( ra chuyện cũng là như vậy, mọi người cứ click vào link wiki tên Trần A Kiều là ra. ) Ngu Công di sơn : chỉ người có ý chí kiên định, sợ khó, sợ khổ. “di sơn” : dời núi Xuất xứ : Xưa kia, có ông lão sống ở vùng Hoa Bắc, tên gọi Bắc Sơn Ngu Công. Ở phía nam nhà ông có hai quả núi to Thái Hành và Vương Ốc chắn ngang nên giao thông lại rất khó khăn. hôm, lão Ngu cho gọi tất cả cháu con lại, bàn rằng:” Ta muốn cùng các người đồng tâm hiệp sức bạt phẳng hai ngọn núi phía trước, dời nơi khác có nên chăng? Khi đấy, chúng ta đến thẳng được phía Nam của Dư Châu và Hán Thủy”. Ai nấy đồng thanh hô to: “ Được ạ!”. Chỉ có người vợ thấy ngần ngại, liền hỏi vặn: “ Ông già yếu thế kia, sức bạt nổi cái gò, sao bạt được những hai núi to như thế kia? Mà đất đá mang đổ đâu?”. Mọi người đáp : “ Đem ra Bột Hải, phía bắc An Thổ”. xong , Ngu Công và con cháu cùng ra phá núi, kẻ đục đá , người đào đất, cho vào sọt mang ra Bột Hải. Láng giềng có đứa bé mới tám tuổi, con người đàn bà góa, cũng chạy theo giúp họ. Do đường xa vợi , từ đông đến hạ, họ chỉ có thể quay về lần. Có người nọ thấy thế, can gián Ngu Công” Ông ngốc nghếch! Hay là dừng lại lúc chưa muộn, về an nghỉ tuổi già!”. Lão Ngu bảo:” Ngươi xem ra còn bằng người đàn bà góa và đứa trẻ dại! Ta già, ta chế, có con ta. Hết đời con ta, có cháu ta, hết đời cháu ta, có chắt ta, con cháu đầy đàn , núi dù cao, nhưng thể cao hơn , lo gì bạt nổi?”. Triều tam mộ tứ : chỉ những kẻ kiên định, có chính kiến, suy nghĩ kĩ, thường thay đổi chủ ý, hoặc cũng có thể chỉ người lừa gạt người khác “Triều” có nghĩa là buổi sáng , “Mộ” có nghĩa là buổi tối . Xuất xứ : Nghe kể rằng vào thời Chiến Quốc , có ông già rất thích khỉ , ông nuôi cả bầy khỉ . Do hàng ngày ông tiếp xúc với khỉ , cho nên ông có thể hiểu được tính tình của khỉ , những con khỉ cũng hiểu được lời của ông .Những con khỉ mỗi ngày đều phải ăn rất nhiều thức ăn . Thời gian lâu dần , ông lão nuôi nổi những con khỉ này nữa , ông phải giảm số lương thực của khỉ , nhưng mà lại sợ khỉ vui . Ông nghĩ nghĩ lại , nghĩ ra được cách hay hôm , ông với những con khỉ : “ Ta rất thích các ngươi , nhưng các ngươi ăn quá nhiều , tuổi của ta cũng lớn , có cách kiếm tiền , cho nên bắt đầu từ hôm nay , ta phải giảm bớt lương thực của các ngươi rồi . Mỗi buổi sáng chỉ có thể cho các ngươi bốn hạt dẻ , buổi tối cho các ngươi ba hạt dẻ “.Bầy khỉ vừa nghe ông lão đòi giả bớt lương thực , rất vui , nhảy loạn cả lên . Ông lão nhanh chóng : ‘ Thôi được , thôi được như vậy , buổi sáng ta cho các ngươi ba cái, buổi tối cho các ngươi bốn cái như thế được rồi chứ “ Bầy khỉ vừa nghe buổi tối cho chúng thêm cái đều rất vui mà nhảy cả lên . Văn kê khởi vũ : chỉ những người có chí hướng, chăm chỉ rèn luyện , cố gắng làm được việc lớn Chữ "Văn" ở đây là chỉ nghe thấy. Còn chữ "Vũ" là chỉ múa kiếm. Xuất xứ : Tổ Địch là 1 người văn võ song toàn, tuy nhiên hồi ông rất nghịch ngợm và bê trễ chuyện học hành. Khi ông lớn lên bấy giờ, trong nội bộ tầng lớp thống trị của triều Tấn xảy ra lục đục, thủ lĩnh các dân tộc thiểu số cũng nhân cơ hội này nổi loạn, khiến tình hình vương triều hết sức nguy ngập. Tổ ̣ch rất lo lắng trước việc này,ông cảm thấy kiến thức của ông là đủ vàrằng ông thể phục vụ đất nước tốt nếu nghiên cứu nhiều hơn. Ông bắt đầu đọc rất nhiều, nghiêm túc nghiên cứu lịch sử mà từ đó ông hấp thụ kiến thức phong phú. Sau đó ông cùng Lưu Côn- bạn thân của mình từ thưở đều đc bổ nhiệm làm quan Bộ Tịch chuyên quản văn thư ở Tư Châu (Tức phía đông bắc Lạc Dương tỉnh Hà Nam ngày nay). Hai người rất tâm đầu ý hợp và đều mong muốn được ́ng hiến sức mình cho nhà nước. Họ ban ngày cùng làm việc với nhau, tối đến lại cùng ngủ một chỗ. Một hôm vào lúc nửa đêm, tiếng gà gáy từ xa vọng lại làm Tổ ̣ch thức giấc, ông trở dậy lay gọi Lưu Côn và "Người ta bảo gà gáy vào lúc nửa đêm là điềm lành, nhưng tôi nghĩ vậy. nghĩ sao nếu bây giờ chúng ta tỉnh dậy và luyện kiếm". Lưu Côn đồng ý, bèn trở dậy mặc quần áo rồi cùng bước ra sân. Bấy giờ trời trăng sáng vằng vặc, hai người cùng rút kiếm múa với nhau cho tới khi trời sáng, quần áo đều ướt đẫm mồ hôi mới thu kiếm trở về phòng nghỉ. Ngày này qua ngày khác, năm này qua năm khác, hai người ngừng luyện kiếm và trau dồi tri thức. Sau này Tổ ̣ch và Lưu Côn đều là danh tướng triều đình. Sưu tầm. ------------------------------------------------------------------------------ Mong giúp ích được cho mọi người.
