Tên truyện: Hiệp sĩ Sante Hermine
Tác giả: Alexandre Dumas
Dịch giả: Xuân Dương
Nhà xuất bản:NXB hội nhà văn
Công ty phát hành: Sách Hà Nội
Kích thước: 16x24 cm
Số trang: 727
Nguồn: Maxreading

Giới thiệu​

Hiệp sĩ Sainte Hermine là di ngôn - là lời sau cuối chứa đựng trong nó trái tim tha thiết cuộc sống bộn bề và đầy bủa vây trong xã hội chuyển từ chế độ Phong kiến sang Cộng hòa rồi Đế chế của thiên huyền thoại.

Hiệp sĩ Sainte Hermine cũng khiến cho những xô bồ gấp gáp thực tại bỗng nhiên như chùng lại để người đọc có thể đắm mình trong thế giới lãng mạn phảng phất ấy mang lại vẻ đẹp thanh khiết trong cuộc sống quá nhiều bụi và khói xăng tại.

Lần đầu được đăng nhiều kỳ tờ báo của Pháp nhưng vẫn chưa hoàn tất khi Dumas mất năm 1870. Ông Claude Schoppe, chuyên gia chuyên nghiên cứu về Alexandre Dumas phát ra cuốn sách và ông viết thêm ba chương cuối để hoàn tất tác phẩm.



Khi xuất trước công chúng, cuốn sách được đánh giá là "hay đến mức thể tả nổi". Sở dĩ cuốn sách hấp dẫn như vậy là phần nhờ vào nguồn tư liệu dồi dào về lịch sử mà Dumas dày công sưu tầm.
bối cảnh của cuộc cách mạng Pháp, cuốn tiểu thuyết đề cập đến lựa chọn đầy khó khăn của nhà quí tộc giữa tư tưởng bảo hoàng và ngưỡng mộ cá nhân đối với Napoléon.

Chương 1: Khoản nợ của Joséphine

Thế là chúng ta ở trong điện Tuileries - Tổng tài thứ nhất Bonaparte với thư ký Boumerine khi họ vào cung điện nơi vua Louis XVI từng dừng chân lần cuối chặng đường giữa Versailles và giá treo cổ - phải cố mà trụ lại đây.
Những lời định mệnh ấy được thốt ra vào khoảng bốn giờ chiều ngày 30 Pluviose năm thứ VIII theo lịch Cách mạng cũ (tức 19 tháng Giêng năm 1800).
Như chúng ta còn nhớ, đúng ngày này năm sau là ngày ra đời tiếp phần "Quân Trắng và Quân Xanh" của tôi, câu chuyện kết thúc bằng cuộc chạy trốn của tướng Pichegru de Sinnamary và cuốn tiểu thuyết " Đồng đảng Jéhu” có kết thúc là cuộc hành quyết Ribier, Jahias, Valensolles và Sainte-Hermine.
Trong tác phẩm, khi Bonaparte vẫn còn là tướng quân, chúng ta tạm chia tay nhân vật này vào lúc ông ta đặt chân về đất Pháp sau cuộc viễn chinh Ai Cập. Từ ngày 24 Vendémiaire năm thứ VII (tức 16 tháng Mười năm 1799) đến lúc này, nhân vật ấy làm nên ít chuyện.
Trước tiên phải kể đến cuộc đảo chính ngày 18 Boumaire, lúc đầu kiện này bị chỉ trích nhiều nhưng cho đến giờ, đây lại là kiện đáng lưu lại hậu thế. Kế đến là chuyến vượt dãy Alpes như Annibal và vua Charlemagne, rồi nhờ Desaix và Kellermann giúp, Bonaparte chiếm lại được chiến trận Marengo mà ông để mất. Sau đó, ông ký hiệp ước hoà bình Lunéville (Hiệp ước Lunéville thừa nhận nước Pháp sở hữu Bỉ, tả ngạn sông Rhin và bảo hộ cho nền độc lập các rước cộng hoà Batave, Helvétique, Cisalpine và Ligurienne). Cuối cùng là lập lại cách gọi phu nhân. Trước chế độ Cộng hoà, phụ nữ quý tộc được gọi là phu nhân. Trong thời kỳ cách mạng đổi cách gọi là nữ công dân. Napoléon khôi phục cách gọi phu nhân như trước vào hôm ông cho David đặt tượng Brutus tại điện Tuileries. Bây giờ những người cứng đầu tuy còn gọi đàn ông là nam công dân, song chỉ còn kẻ thô lỗ và vô giáo dục mới gọi phụ nữ là nữ công dân. Lẽ dĩ nhiên, chỉ những ai xứng đáng mới được đặt chân vào điện Tuileries.
Giờ đây, chúng ta ở ngày 30 tháng Pluviôse năm thứ IX (tức ngày 19 tháng Giêng năm 1801) trong cung điện của nhà Tổng tài thứ nhất Bonaparte - Cung điện Tuileries.
Từ căn phòng chứng kiến quá nhiều kiện này, tôi dùng hết khả năng để chuyển tới những ai sống ở hai phần ba thế kỷ này chân dung con người huyền thoại, người chỉ mải lo tính cho thay đổi của nước Pháp mà còn lo tính đến quay đảo của thế giới. Đó là căn phòng rộng màu trắng đan xen những đường kẻ vàng, trong phòng kê hai chiếc bàn.

chiếc rất đẹp dành cho ngài Tổng tài thứ nhất. Ông ngồi ở đó, quay lưng về phía lò sưởi, cửa sổ phía bên phải. Đứng cạnh ông, cùng phía bên phải là Duroc, người cộng tin cẩn chiến trường suốt bốn năm qua của ông. Từ phòng này người ta cũng có thể thẳng đến phòng của Landoire, người phục vụ khiến ngài Tổng tài rất ưng ý, và các phòng lớn khác nhìn ra sân.
Vị Tổng tài thứ nhất ấy ngồi chiếc ghế bành bọc đệm hình sư tử, tay xoay qua xoay lại con dao nhíp mãi thôi. Trước mặt ông là giá sách khổng lồ xếp biết cơ man nào là bản đồ. Chệch về phía bên phải chút, cạnh giá sách là cánh cửa thứ hai của căn phòng. Qua cánh cửa ấy là phòng ngủ sang trọng, kế đến là phòng khách. trần nhà, hoạ sĩ Le Brun vẽ hình Louis XIV trong trang phục vô cùng lộng lẫy. tay hoạ sĩ khác, chắc chắn kém tài hơn người đầu tiên, nhưng lại tỏ ra thương tình trang trí cho bộ trang phục của nhà vua hình ảnh lá cờ ba màu khiến Bonaparte càng có lý khi với những người đến thăm: "Đám người phe Quốc ước này ngốc?" Đối diện với lối giao nhau duy nhất chiếu sáng cả căn phòng là phòng thay đồ. Nó chẳng khác gì phòng nguyện của Marie de Médicis. Căn phòng này có cầu thang dẫn đến phòng ngủ của quý bà Bonaparte dưới tầng trệt.
Giống như hoàng hậu Marie-Antoinette, vợ vua Louis XVI, Joséphine cũng ghét những căn phòng quá rộng. Chính vì vậy bà chọn cho mình căn phòng ở điện Tuileries giống như hoàng hậu Marie-Antoinette làm khi ở Versailles.
Hầu như mọi ngày hoặc ít ra cũng ở thời điểm đó, ngài Tổng tài đều từ phòng thay đồ sang phòng làm việc của mình vào mỗi buổi sáng. Tôi hầu như bởi lẽ chỉ ở điện Tuileries, Bonaparte mới có phòng tách riêng phòng của phu nhân Joséphine, nơi ông có thể nghỉ lại mỗi khi xong việc quá muộn hoặc có vài cuộc tranh cãi với bà. Những cuộc tranh cãi tuy chưa liên tục nhưng xuất ngày càng nhiều.
Chiếc bàn thứ hai, khiêm tốn hơn, được đạt gần cửa sổ. Viên thư ký làm việc ở đó với đống giấy tờ lộn xộn chất cao như cây dẻ.
ta quay người về phía ngài Tổng tài cố gắng nghiêng đầu tránh cái nhìn đối diện. Duroc rất hiếm khi có mặt trong phòng, mỗi lần như vậy, viên thư ký chỉ đóng vai trò khán giả.
Viên thư ký ấy là Boumerine.
Các hoạ sĩ và nhà điêu khắc sử dụng hết tài năng để khắc hoạ những đường nét của Bonaparte và sau này là Hoàng đế Napoléon. Nhưng những con người ấy phải thừa nhận trong các bức tượng hay tranh, kiểu khuôn mặt của con người phi thường ấy, dù ở cương vị Tổng tài hay hoàng đế, họ thể tạo được hình ảnh giống ông hoàn toàn.
Khi ông là Tổng tài, người ta có thể vẽ hay tạc cái sọ nhô cao, vầng trán đẹp, mái tóc rủ xuống thái dương chấm cả xuống vai, khuôn mặt ngăm đen, gầy và dài.
Khi ông là hoàng đế, người ta có thể tái cái đầu giống như tấm mề đay cổ xưa, phủ lên hai gò má nước da tái xanh dự báo chết yểu, mái tóc màu đen như gỗ mun càng khiến hai bên má thêm tái. Song, cây chổi vẽ hay dao tạc nào có thể thổi vào đôi mắt ông ngọn lửa rực cháy hay u ám khi ông chám chú nhìn vào chốn nào đó. ai thể được cái nhìn chuyển sang đồng thuận nhanh như chớp, cơn giận dữ nào khủng khiếp hơn hoặc cái nhìn nào sánh bằng đằm thắm dịu dàng.
Người ta rằng ông có dung mạo đặc biệt cho mỗi chuỗi suy nghĩ nối tiếp nhau trong tâm hồn mình. Thân hình ông thấp bé chỉ cao gần năm bộ ba tuy nhiên, Kléber cao hơn ông hẳn cái đầu từng đặt tay lên vai ông mà : "Thưa tướng quân, ngài vĩ đại bằng cả thế giới”.
Quả thực, ông hơn hẳn Kléber cái đầu.
Bonaparte có đôi tay rất đẹp, ông tự hào về chúng và chăm chuốt chúng như phụ nữ vẫn làm. Ông có thói quen ngắm nhìn chúng nên chỉ đeo găng tay trái, để tay phải trần với cớ còn bắt tay quan khách nhưng thực ra là để ngắm và vuốt ve móng tay bằng chiếc khăn lụa.
Ông Turenne, người chăm lo việc trang phục cho hoàng đế, vì thế mà chỉ cho may găng tay trái. Riêng việc này cũng tiết kiệm được sáu ngàn phăng năm.
Nghỉ ngơi với Bonaparte là điều chịu nổi. Ông sẵn sàng lại lại ngay cả trong phòng mình. Ông chúi người ra phía trước như thể sức nặng từ các suy nghĩ khiến ông phải trĩu đầu xuống còn đôi tay chắp phía sau lưng.
Khi suy nghĩ khi để tuột mất ý nào đó, ông thường rung rung vai phải, răng nghiến chặt. Đây cũng là thói quen thường thấy nhưng đôi khi có kẻ lại quá lên và cho rằng Bonaparte mắc chứng động kinh.
Bonaparte thích ngâm mình trong bồn tắm. Ông có thể ở đó vài giờ để đọc báo hay xem xét vài giấy tờ ông ký. khi vào phòng tắm, ông thả mình dưới vòi nước ấm mặc cho nước tràn ra khắp Bonaparte cũng thích ngủ. Nhiều lần, viên thư ký đến đánh thức ông dậy lúc bảy giờ sáng, ông còn phàn nàn: “Hãy để tôi ngủ thêm lát nữa? Hãy vào đánh thức tôi muộn nhất khi có thể, nếu có tin vui đừng đánh thức tôi, nhưng nếu tin xấu phải gọi tôi dậy ngay vì khi đó, thể để mất phút nào cả”.
Ngay khi Bonaparte thức dậy, người phục vụ Constant lo cạo râu và chải tóc cho ông. Trong lúc được cạo râu, Bonaparte cho người đọc báo. Ông luôn bắt đầu bằng tờ Le Moniteur, ngoài ra, ông cũng chú ý đến số tờ báo của hoặc của Đức. Nếu Boumerine đọc trong số chục tờ báo trong nước phát hành thời đó là y rằng ông gạt : "Thôi thôi, họ chỉ những gì tôi muốn để họ thôi".
Vệ sinh buổi sáng xong, ông cùng Boumerine vào phòng làm việc ở đó, luôn dể sẵn thư từ phải đọc trong ngày, những bản báo cáo phải ký. Ông đọc thư, hướng dẫn trả lời và ký các văn bản.
Đúng mười giờ, cửa mở và người phục vụ : "Mời tướng quân dùng bữa?"
Bữa trưa rất đơn giản, chỉ có ba món và đồ tráng miệng. Hầu như luôn có món thịt gà trộn dầu và hành, giống như bữa lần đầu ông ăn hôm đánh trận Marengo và cũng kể từ đó, người ta gọi món này là món gà Marengo.
Bonaparte uống ít rượu vang, chỉ loại vang Bordeaux và Bourgogne. Sau bữa trưa hay bữa tối, ông uống thêm tách cà phê. Nếu ông làm việc khuya hơn thường lệ, người ta mang thêm cho ông cốc sô la.
Ngay từ sớm, ông hút điếu thuốc nhưng cả ngày ông chỉ hút ba hoặc bốn điếu, hiếm khi hút cùng lúc. Thuốc lá của ông được đặt trong chiếc hộp rất sang trọng bằng vàng hay san hô.
Hôm ấy, như thường lệ, Boumerine vào phòng làm việc từ sáu rưỡi, phân loại thư từ. Ông đặt thư quan trọng xuống dưới cho Bonaparte đọc sau và nhớ lâu hơn.
Đồng hồ điểm bảy tiếng là khi phải đánh thức tướng quân dậy. Nhưng Boumerine rất ngạc nhiên khi thấy phu nhân Bonaparte ngủ mình và khóc. Cũng cần thêm là Boumerine có chìa khoá phòng ngủ của Bonaparte. ta có thể ra vào đó bất cứ lúc nào.
Khi thấy Joséphine khóc mình, ta định lui ra nhưng phu nhân vốn quý mến và tin tưởng Boumerine gọi ta lại ngồi gần giường.
Boumerine lại gần, trong lòng rất lo lắng.
- Thưa phu nhân, có chuyện gì xảy ra với ngài Tổng tài ư?
- , Boumerine, phải thế - Joséphine đáp - Chuyện xảy ra với tôi...
- Sao cơ thưa phu nhân?
- Ôi, Boumerine thân mến? Tôi bất hạnh?
Boumerine bật cười :
- Thế tôi đoán được chuyện gì rồi.
- Những người cung ứng... - Joséphine ấp úng.
- chịu mang hàng đến cho phu nhân chứ gì?
- Ôi! Nếu chỉ có vậy tốt!
- Họ đòi được trả tiền chứ gì? - Boumerine vừa vừa cười.
- Họ còn doạ truy tôi đến cùng! Thử nghĩ xem tôi khó xử ngần nào khi thư đòi nợ rơi vào tay Bonaparte hả Boumerine thân mến!
- Phu nhân nghĩ họ dám ư?
- Tôi chắc chắn.
thể!
- Đây này - Và Joséphine lấy từ dưới gối ra tờ giấy in hình biểu tượng của chế độ Cộng hoà, trong giấy cầu ngài Tổng tài thứ nhất phải trả cho phu nhân Bonaparte khoản bốn mươi ngàn phăng. may là tờ giấy này rơi vào tay người vợ chứ phải chồng. Giấy đòi nợ có ký tên phu nhân Giraud.
- Chà chà - Boumerine - Chuyện nghiêm trọng đây! Phu nhân mua đồ cho cả nhà từ người phụ nữ này sao?
- , Boumerine thân mến, khoản này chỉ cho mình tôi.
- Mình phu nhân?
- Phải.
- Nhưng mươi năm qua, chẳng lẽ phu nhân chưa thanh toán sao?
- Tôi thanh toán rồi. Tôi trả hết nợ vào ngày 1 tháng Giêng năm ngoái. Tất cả là ba trăm ngàn phăng. Chuyện này khiến Bonaparte nổi giận đùng đùng. Nghĩ lại tôi vẫn chưa hết sợ.
- Và phu nhân tiêu hết bốn mươi ngàn phăng từ ngày tháng Giêng năm ngoái đến nay chỉ để mua găng tay?
- Chắc thế, vì họ đòi tôi ngần ấy mà.
- Vậy phu nhân muốn tôi làm gì bây giờ?
- Tôi muốn, nếu sáng nay Bonaparte vui vẻ, phiền ông giúp với chồng tôi tiếng về chuyện này.
- Nhưng trước hết tôi muốn biết sao tướng quân ở cạnh phu nhân? Hay trong nhà lại có chuyện? - Boumerine hỏi.
- hề. Tối qua, tướng quân rất vui vẻ cùng Duroc, như tướng quân , là thử tinh thần của người Paris. Chắc tối qua về muốn muốn làm tôi thức giấc nên tướng quân ngủ trong phòng thay đồ.
- Thế nếu tướng quân vui vẻ, khi về khoản nợ của phu nhân, nếu tướng quân hỏi bao nhiêu, tôi biết trả lời thế nào?
- Ôi Boumerine! - Joséphine vùi đầu vào gối.
- Chắc con số đáng sợ phải ?
- Khủng khiếp lắm.
- Thế là bao nhiêu?
- Tôi dám cho ông biết.
- Ba trăm nghìn phăng?
Joséphine thở dài.
- Sáu trăm nghìn...?
Joséphine lại thở dài, lần này còn não nề hơn lần trước.
- Phải thừa nhận là phu nhân làm tôi sợ đấy - Boumerine .
- Tôi thức suốt đêm tính toán cùng phu nhân Hulot, người bạn của tôi, chị ấy giỏi tính hơn tôi, ông biết đấy, tôi chẳng hiểu gì cả.
- Vậy phu nhân nợ bao nhiêu?
- Hơn triệu hai trăm nghìn phăng.
Boumerine phải lùi lại bước.
- Phu nhân đúng - ta và lần này cười nữa - Ngài Tổng tài rất giận dữ.
- Chúng ta chỉ với tướng quân nửa thôi.
- Cách đó hay đâu! - Boumerine lắc đầu - Trong lúc này tôi khuyên phu nhân nên thú thực là hơn.
- đâu Boumerine, bao giờ!
- Nhưng phu nhân xoay sở như thế nào với sáu trăm nghìn còn lại?
- Trước tiên tôi nợ nữa, như thế là quá khổ sở rồi.
- Nhưng sáu trăm nghìn? - Boumerine nhắc lại.
- Tôi tiết kiệm để trả dần.
- Phu nhân nhầm rồi, nếu ngài Tổng tài quan tâm đến chuyện sáu trăm nghìn chuyện sáu trăm nghìn hay triệu hai cũng như nhau. Ngược lại, nếu phu nhân giấu giếm, tướng quân càng giận hơn. Ngài chi khoản triệu hai trăm nghìn phăng rồi phu nhân mất ngài mãi mãi.
- , - Joséphine kêu lên - Đừng nài thêm nữa Boumerine. Tôi biết tính tướng quân. Tướng quân giận điên cuồng mà tôi bao giờ trút được cơn thịnh nộ ấy nữa.
Đúng lúc đó, tiếng chuông từ phòng Bonaparte vang lên gọi người phục vụ nhưng thực ra là muốn hỏi xem Boumerine ở đâu.
- Tướng quân đấy - Joséphine - Tướng quân ở phòng làm việc rồi. Hãy đến đó và nếu tướng quân vui vẻ, ông biết rồi đấy.
- triệu hai trăm ngàn phăng đúng ? - Boumerine hỏi.
- , sáu trăm nghìn, hơn xu!
- Phu nhân chắc chứ?
- Tôi xin ông đấy.
- Đồng ý.
Boumerine lao về phía cầu thang dẫn đến phòng làm việc của ngài Tổng tài thứ nhất.

Chương 2: Thành Hambourg tự do trả khoản nợ của Joséphine ra sao?

Khi Boumerine bước vào phòng làm việc, ta thấy Bonaparte ngồi bên bàn làm việc đọc thư từ do mình săp xếp.
Hôm nay, ông mặc quân phục cấp tướng của nền Cộng hoà. Đó là chiếc áo màu xanh cầu vai chỉ có cành nguyệt quế vàng, chiếc quần da hoẵng, áo gilê đỏ vạt lớn và đôi ủng cao.
Vừa nghe tiếng bước chân thư ký của mình lại gần, Bonaparte khẽ quay người lại.
- Chào Boumerine, tôi nhấn chuông gọi Landoire để cho mời .
- Tôi xuống phòng phu nhân, tôi tưởng tướng quân ở đó.
- , tối qua tôi ngủ trong căn phòng ngủ lớn.
- Ái chà? - Boumerine thốt lên - giường nhà Bourbon?
- Xin thề là đúng như vậy.
- Ngài ngủ ở đó thế nào?
- Tệ lắm. Bằng chứng là tôi dậy sớm cần phải gọi. Mọi thứ ở đó đều quá mềm mại đối với tôi.
- Ngài đọc ba lá thư tôi xếp riêng ra chưa, thưa tướng quân?
- Rồi, bà goá của phó tham mưu bị chết trong trận Marengo nhờ tôi làm cha đỡ đầu cho con trai bà ta.
- Tôi phải trả lời sao đây?
- Rằng tôi đồng ý. Dura thay tôi , đứa trẻ mang tên Napoléon người mẹ có khoản 500 phăng có chuyển hồi cho con trai. trả lời theo ý đó.
- Còn người tin vào vận may của ngài, xin ngài ba con số để chơi lô tô.
- Bà này chắc bị điên, nhưng vì bà ta tin vào ngôi sao chiếu mệnh của tôi nên dù bao giờ trúng, bà ta cũng tin rằng trúng. hãy trả lời rằng người ta chỉ trúng số khi người ta chơi. Bằng chứng là bà ta bao giờ trúng khi mua vé. Ngày nào bà ta mua bà ta trúng ba trăm phăng.
- Vậy là tôi phải gửi cho bà ấy ba trăm phăng?
- Đúng vậy.
- Còn lá thư cuối, thưa tướng quân?
- Tôi vừa bắt đầu đọc vào.
- Xin tướng quân tiếp tục, nó làm ngài thích thú đấy ạ.
- đọc nó cho tôi, chữ viết run quá khiến tôi phát mệt.
Boumerine vừa cầm lá thư vừa cười.
- Tôi biết điều gì khiến cười rồi - Bonaparte .
- Tôi chắc về điều đó đâu thưa tướng quân - Boumerine đáp.
- tự nhủ rằng khi người ta đọc chữ của tôi, người ta có thể phải đọc từng nét ngay cả quan toà và những nhà biện lý chứ gì?
- Thú thực ngài rất đúng.
Boumerine bắt đầu đọc:
Jersey, ngày 26 tháng Giêng năm 1801
Thưa tướng quân, tôi thiệt nghĩ sau chuyến công du lớn trở về của tướng quân, người ta ý tứ làm bận lòng ngài thêm để nhắc tên tôi trong tâm trí ngài. Chỉ có điều, có lẽ ngài ngạc nhiên vì chuyện cỏn con mà tôi hân hạnh được viết cho ngài sau đây.
Thưa tướng quân, ngài nhớ lại khi cha ngài đón các quý trai của ngài ở trường Autun hồi gặp ngài ở Brienne, ngày ấy, ông cụ có tiền. Ông dã hỏi vay tôi 25 đồng louis, tôi rất vui vẻ cho ông vay, khi trở về ông có dịp trả lại tôi. Lúc tôi rời Ajacco, bà cụ mẹ ngài xoay sở để đưa cho tôi chút ít nhưng tôi nhận và rằng nếu ở địa vị tôi, bà cũng làm thế. Tôi trao lại ông Souires tờ ghi nợ và nhờ ông giữ hộ. Tôi thề là lúc thuận tiện, ông ấy cũng tìm lại nó vì cuộc cách mạng nổ ra.
Có lẽ ngài lấy làm lạ khi chỉ vì khoản ít ỏi ấy mà tôi lại khiến ngài bận tâm; nhưng hoàn cảnh của tôi bây giờ éo le, và cái khoản nhoi kia giờ đây lại là kếch xù với tôi. Tôi bị lưu đầy trục xuất khỏi quê hương, phải trốn trong hòn đảo nơi cái gì cũng đắt đỏ đến nỗi phải giàu có mới sống được ở đây. Vậy mong ngài hãy đặc ân cho phép tôi lấy khoản tiền mọn mà ngày xưa tôi lại coi là to tát lắm.
Bonaparte gật gật đầu, Boumerine cũng nhìn thấy cơ chỉ đó
- Ngài còn nhớ người đàn ông này , thưa tướng quân? - Viên thư ký hỏi.
- Rất - Bonaparte - như thể chuyện mới xảy ra hôm qua. Khoản tiền đó được đưa đến ngay cho tôi tại Brienne, chắc ông ta là Durosel.
Boumerine đưa mắt liếc nhìn chữ ký.
- Đúng vậy - ta - Nhưng họ của ông ta có thể giúp ta dễ tìm hơn.
- Ông ta tên là gì thế?
- Durosel Beaumanoir
- Phải hỏi xem liệu họ Beaumanoir ấy có phải vùng Bretagne .
- Tôi tiếp tục chứ?
- Tất nhiên.
Boumerine đọc tiếp:
“Thưa tướng quân, ngài hiểu ở tuổi 86, sau khi phục vụ tổ quốc gần sáu mươi năm liên tục, đau đớn khi bị săn đuổi khắp nơi, bị buộc phải lưu lại Jersey hòng mong cứu giúp ít ỏi từ chính phỉ dành cho những người nhập cư Pháp.
Tôi người nhập cư Pháp vì người ta bắt tôi phải thế. Tôi hề muốn vậy mà chỉ mắc tội duy nhất là cựu linh mục lâu đời nhất vùng và là người trang trí cây đại thập tự Saint-Louis.
tối, người ta đến để sát hại tôi, họ đạp cửa xông vào may nhờ những tiếng kêu của hàng xóm báo hiệu, tôi chỉ kịp chạy thoát thân mang theo được gì. Mạng già của tôi phải chịu hiểm nguy đất Pháp! Tôi bỏ lại toàn bộ của cải, đồ đạc và chằng biết đặt chân nơi đâu quê hương mình. Rồi ở đây, tôi gặp được người nhà còn già nua hơn tôi. Tôi còn người mẹ vợ tám chục tuổi, bà được khoản nào từ tài sản của tôi với cớ tài sản của tôi bị tịch thu. Tôi trắng tay và đến chết mất nếu mọi chuyện thay đổi.
Kính chào tướng quân.
Kẻ phục vụ thấp kém, Durosel Beaumanoir"
- Thưa tướng quân, ngài gì đây?
- Tôi thấy - vị Tổng tài thứ nhất hơi hạ giọng- xúc động trước chuyện này. Khoản nợ này rất thiêng liêng Boumerine ạ Hãy viết cho vị linh mục Durosel là tôi đồng ý. hãy gởi mười ngàn phăng trong khi chờ có thể hơn vì tôi muốn làm nhiều hơn cho người giúp cha tôi. Tôi chăm sóc ông ấy... Nhưng, nhân đến nợ, Boumerine này, tôi có chuyện nghiêm túc với đây.
Bonaparte ngồi im nhíu mày và đứng lại gần ông.
- Tôi muốn đến khoản nợ của Joséphine.
Boumerine rùng mình.
- Ngài có tin đó từ đâu?
- Từ dư luận.
Boumerine muốn hỏi tên người báo tin nhưng rồi ta dám.
- Cậu hãy thử nghĩ xem (đôi khi Bonaparte vẫn quên và xưng hô với người bạn cũ cách thân mật) tôi cùng Duroc và nghe được chuyện người ta .
- Thế người ta xấu về vị Tổng tài thứ nhất với ngài sao?
- Tôi còn khích để họ xấu và có Duroc có lẽ người ta bắt chúng tôi về Château d’ Eau rồi.
- Tôi hiểu giữa những lời ca ngợi ngài Tổng tài thứ nhất như vậy làm sao ngài lại nghe được khoản nợ của phu nhân Bonaparte?
- Bên cạnh những lời ca ngợi dành cho Tổng tài, người ta cũng xì xào bàn tán về vợ ông ta. Người ta rằng phu nhân Bonaparte chồng bằng phục trang khiến bà ta nợ nần khắp nơi, chỉ cái váy cũng hàng trăm đồng louis, cái mũ đơn giản cũng tốn hai trăm phăng. Tôi tin tất cả chuyện đó, cậu biết đấy nhưng có lửa làm sao có khói. Năm trước tôi phải trả khoản nợ ba trăm ngàn phăng. ấy vin cớ là tôi gửi tiền từ Ai Cập về. Cũng sao. Nhưng bây giờ khác mỗi tháng tôi chỉ cho ấy sáu ngàn phăng tiền trang phục. Tôi nghĩ thế là đủ. Cũng vì lý do ấy mà dân chúng thất tín với hoàng hậu Marie-Antoinette đáng thương đấy. Cậu phải với Joséphine chuyện này và coi đó là lệnh.
- Ngài biết là tôi mừng nhường nào khi chính tự ngài đề cập đến chuyện này đâu. - Boumerine - Sáng nay, đúng lúc ngài sốt ruột chờ tôi là lúc phu nhân Bonaparte xin tôi với ngài về tình thế nan giải của bà ấy.
- Tình thế nan giải ư Boumerine? nghe được gì? - Bonaparte hỏi lại dùng từ thân mật nữa.
- Phu nhân bà rất khổ sở.
- Vì ai?
- Vì chủ nợ.
- Vì chủ nợ! Tôi tưởng giúp ấy thoát khỏi bọn họ rồi.
- Cách đây năm đúng thế.
- Còn bây giờ?
- Bây giờ, vị thế của phu nhân thay đổi hoàn toàn. Cách đây năm, phu nhân mới chỉ là vợ của tướng quân Bonaparte, ngày nay, bà là vợ của Tổng tài thứ nhất.
- Thôi Boumerine, đừng để tôi nghe những câu tương tự thế nữa.
- Đó chỉ là ý của riêng tôi thôi, thưa tướng quân.
- Lẽ ra, phải là người chịu trách nhiệm trả nợ mới đúng.
- Tôi cũng mong gì hơn. Hãy giao cho tôi khoản và tôi thanh toán nhanh chóng, tôi xin đảm bảo như vậy.
- cần bao nhiêu?
- Tôi cần bao nhiêu ư...? à? Vâng... khoản...
- Bao nhiêu?.
- khoản mà phu nhân Bonaparte cũng dám với ngài.
- Sao cơ! dám ư? Còn - Tôi cũng dám, thưa tướng quân.
- cũng dám chắc là núi tiền rồi!
Boumerine thở dài.
- Thế thanh toán bằng năm ngoái vậy, tôi giao cho ba trăm nghìn phăng...
Boumerine im bặt, Bonaparte lo lắng nhìn ta.
- chứ đồ ngốc!
- Vâng, thưa tướng quân, nếu ngài giao cho tôi ba trăm nghìn quan, tôi e ngài mới thanh toán được nửa số nợ.

nửa? - Bonaparte bật dậy kêu lên - Sáu trăm nghìn phăng. ta nợ... sáu trăm nghìn phăng...
Boumerine gật đầu.
- ta với như thế à?
- Vâng, thưa tướng quân.
- Dựa vào cái gì mà ta muốn tôi trả sáu trăm nghìn phăng này chứ? Bằng thu nhập năm trăm nghìn phăng kiếm được từ chức Tổng tài chắc?
- Chắc phu nhân cho rằng ngài có vài khoản tiết kiệm.
- Sáu trăm nghìn phăng...? Bonaparte nhắc lại - Trong khi tôi chỉ trả trăm phăng tiền trợ cấp cho người đàn bà goá và đám con của lính trận hi sinh ở Pyramides và ở Marengo vợ tôi tiêu hết sáu trăm nghìn phăng cho việc ăn mặc. Tôi còn thể cho hết chúng được, chúng phải sống cả năm bằng 100 phăng đó vậy mà phu nhân Bonaparte lại mặc chiếc váy đắt hàng trăm đồng louis, những cái mũ tốn hai trăm phăng. Chắc nghe nhầm, phải sáu trăm nghìn đúng Boumerine?
- Tôi nghe rất thưa tướng quân. Chỉ mới hôm qua, phu nhân còn nhận được hoá đơn bốn mươi nghìn phăng tiền găng tay.
- gì...? - Bonaparte kêu lên.
- Bốn mươi nghìn phăng tiền mua găng tay thưa tướng quân. Vậy đấy, tối qua phu nhân tính toán cùng phu nhân Hulot, bà khóc suốt đêm, sáng nay tôi vẫn còn thấy bà đám đìa nước mắt.
- Ái chà! ta khóc cơ đấy? Khóc vì hổ thẹn, vì ăn năn đấy!
- Bốn mươi nghìn phăng tiền mua găng tay...! Trong bao lâu?
- năm - Boumerine đáp.
- Trong năm! Số tiền đó nuôi được cả bốn mươi nhà...!
- Boumerine, tôi muốn xem mọi ghi chép ấy.
- Khi nào ạ?
- Ngay lập tức. tám giờ rồi. Chín giờ có cuộc hẹn gặp Cadoudal vẫn còn thời gian, nhanh lên Boumerine, ngay lập tức?
- Ngài đúng, thưa tướng quân. Chúng ta hãy giải quyết ngay trong lúc chúng ta còn ở chủ đề này.
- Hãy mang mọi giấy tờ lại đây, tất cả nghe chưa, chúng ta cùng xem.
- Tôi chạy đây, thưa tướng quân.
Boumerine chạy xuống cầu thang dẫn đến phòng của phu nhân Bonaparte.
Còn lại mình, ngài Tổng tài bắt đầu sải bước, tay chắp sau lưng mặc vai và miệng giật giật, ông lẩm bẩm.
- Lẽ ra mình nên nhớ những gì Junot bên suối Messoudia, lẽ ra mình nên nghe Joseph và Lucien, em trai mình khuyên nên gặp lại ta sau khi trở về. Nhưng làm sao gặp Hortense và Eugène được! Ôi những đứa trẻ đáng dù chúng chỉ là con riêng của ta! Chúng làm mình xích lại với ta hơn?
"Ôi! Li dị! Mình làm điều đó tại Pháp, mình chia tay người đàn bà đẻ cho mình đứa con nào lại còn khiến mình phá sản nữa”.
- Thưa tướng quân - Boumerine vừa vừa bước vào - Ngài phá sản chỉ với sáu trăm nghìn phăng đâu, vả lại phu nhân Bonaparte còn trẻ, còn ở tuổi sinh cho ngài quý tử để kế nghiệp Tổng tài sau bốn mươi năm nữa.
- Lúc nào cũng bênh ta - Bonaparte và véo tai Boumerine khiến này phải bật kêu lên.
- Biết làm sao, thưa tướng quân, tôi ủng hộ cái đẹp, cái tốt và yếu đuối Bonaparte bực bội nhìn đám chứng từ, ghi chép mà Boumerine vừa mang tới và rút đại tờ:
- Ba mươi tám cái mũ... trong tháng! ta định đội hai chiếc ngày chắc? Bonaparte giận dữ ném hoá đơn xuống và nhặt tờ khác - Cửa hàng mỹ phẩm của Tiểu thư Martin. Ba nghìn ba trăm lẻ sáu phăng tiền son: nghìn bảy trăm bốn mươi chín phăng chỉ trong tháng sáu. Cây son đắt hàng trăm phăng? Hãy nhớ lấy cái tên này nhé Bourrỉenne, con mụ đáng bị gửi đến nhà tù dành cho phụ nữ Saint-Lazare. Tiểu thư Martin, nghe chưa?
- Vâng, thưa tướng quân.
- A! Lại còn váy nữa này. Ông Leroy... ngày xưa người ta chỉ có thợ may, bây giờ lại đẻ ra nhà thiết kế cho phụ nữ nữa. trăm năm mươi cái váy trong năm, bốn trăm nghìn phăng tiền váy?
- Nếu cứ như thế này khoản nợ chỉ là sáu trăm nghìn mà hàng triệu khéo lát nữa lên đến triệu hai cũng nên.
- Ồ thưa tướng quân - Boumerine hồ hởi - Còn có giảm giá kèm theo nữa chứ.
- Ba cái váy năm nghìn phăng chứ gì?
- Vâng - Boumerine - Nhưng có sáu cái váy chỉ năm trăm phăng thôi.
- cười gì thế - Bonaparte nhíu mày.
- , tôi có cười đâu thưa tướng quân, nhưng có điều tôi thiết nghĩ người như ngài đáng để mình tức giận vì chuyện như thế.
- Thử hỏi Louis XVI mà xem, ông ta là vua mà còn nổi giận đùng đùng huống hồ là tôi, thế mà ông ta còn có tiền phụ cấp là 25 triệu cơ đấy?
- Ngài cũng vậy và như vậy khi ngài muốn, thậm chí còn hơn cả vua Louis XVI thưa tướng quân. Vả lại, Louis là kẻ đáng thương, ngài biết đấy.
- người dũng cảm có!
- Tôi muốn biết có phải người ta về lòng can đảm của ngài Tổng tài giống như ông ấy với tôi hay .
- Ít ra với đám váy áo năm nghìn phăng mà nhìn đẹp như những chiếc váy đẹp thời Louis XVI, loại chỉ mất năm chục mét vải, tôi còn hiểu được, đằng này với những thứ khiến chúng nhìn như dù che mưa ...
- cũng phải theo mết chứ thưa tướng quân.
- Chính thế, thế mới làm tôi bực thế này. Chúng ta đâu có trả tiền vải? Nếu chỉ vải thôi chỉ đến xưởng vải là xong, chúng ta trả tiền cho đường cắt bác học của tay Leroy có: năm trăm tiền vải còn bốn nghìn cho kiểu cách. Mốt đấy! Bây giờ kiếm đâu ra sáu trăm nghìn để trả cho "mốt" đây.
- Chẳng phải chúng ta còn bốn triệu đó sao?
- Bốn triệu! Bốn triệu nào?
- Khoản tiền mà nghị viện Hambourg vừa trả cho ngài để được phép chuộc hai người Ai len mà ngài cứu mạng họ ấy.
- À phải, Napper - Tandy và Blackwall.
- Tôi nghĩ có khi bốn triệu rưỡi chứ phải bốn triệu mà người trung gian, ngài Chapeau-Rouge, trả cho tướng quân đúng hơn.
- Quả thực như vậy - Bonaparte vừa vừa cười, trong lòng vui trở lại khi nhớ đến chuyến đến thành phố tự do Hambourg - Tôi biết liệu mình có quyền hành động như thế hay , tuy nhiên tôi trở về từ Ai Cập, chính những nhục nhã lại khiến tôi làm thân với những kẻ xa hoa đấy.
Đúng lúc đó, chuông đồng hồ điểm chín giờ. Cửa phòng bật mở, Rapp, người phục vụ, bước vào thông báo Cadoudal và hai tuỳ tùng chờ.
- Được rồi, cứ thế nhé - Bonaparte với Boumerine - Hãy lấy sáu trăm ngàn phăng từ khoản đó, nhưng đừng để tôi nghe thấy chuyện này lần nữa đấy.
Rồi Bonaparte gặp viên tướng miền Bretagne.
Cửa phòng vừa khép lại, Boumerine lại chuông gọi Landoire.
- Hãy báo với phu nhân Bonaparte rằng tôi có tin vui muốn cho bà biết. Nhưng vì tôi dám bỏ phòng làm việc khi chỉ có mình, tôi chỉ có mình nghe chưa Landoire, nên phiền bà đến gặp tôi.
Thấy Boumerine quả quyết là tin vui, Landoire vội chạy về phía cầu thang.
Tất cả mọi người, bắt đầu bằng Bonaparte, đều quý Joséphine

Chương 3: Đồng đảng Jéhu

Lần đó, phải là lần đầu tiên Bonaparte gắng vãn hồi cho phe Cộng hoà và thiết lập mối liên kết mong manh với tướng Cadoudal.
Có việc xảy đến với ông sau chuyến trở về từ Ai Cập. Chuyện ấy để lại trong ông kỷ niệm sâu sắc và còn tiếp diễn mà chúng ta biết sau đây:
Ngày 17 Vendemieire năm thứ VIII (tức ngày 9/10/1799) như chúng ta đều biết, Bonaparte trở về và cập bến ở Frejus chưa đến 40 ngày dù ông vừa về từ Alexandrie.
Ông nhanh chóng lên xe cùng người tuỳ tùng tin cẩn Roland de Montrevel để trở về Paris.
Khoảng bốn giờ chiều hôm đó ông đến Avignon, cho dừng xe cách cửa Oulle năm chục bước trước lâu đài Palais-Egalité (vừa đổi lại tên về với tên vốn có từ đầu thế kỷ XVIII là Palais-Royal). Ông vội vã bước xuống trong nhu cầu chung của mọi người phải thoả mãn vào khoảng từ bốn đến sáu giờ chiều hàng ngày, đó là ăn bữa tối dù ngon hay dở.
Ông chủ khách sạn nhận thấy điểm gì đặc biệt của Bonaparte ngoài bước dứt khoát giọng trầm, hỏi ông muốn ăn riêng hay ngồi chung ở phòng ăn.
Bonaparte suy nghĩ lát. Vì vừa đặt chân về Pháp nên ông chưa được mọi người biết nhiều, người ta cứ ngỡ ông còn ở Ai Cập. Với bộ quần áo thông dụng thời bấy giờ mà ông và viên sĩ quan tuỳ tùng mặc cộng với ý muốn được mắt thấy tai nghe tình hình ở đây nên ông sợ bị nhận ra. Vả lại, ăn ở phòng ăn chung nhanh hơn nên ông quyết định ăn tại đây.
Rồi quay sang người đánh xe, dặn dò:
- tiếng nữa phải thắng ngựa vào xe cho tôi đấy.
Ông chủ khách sạn dẫn đường cho những vị khách mới đến ngồi vào bàn của họ. Hai chàng trai trẻ gồm Bonaparte chỉ độ hai chín hay ba mươi và Roland hai mươi sáu tuổi ngồi xuống chiếc bàn tách biệt với những thực khách khác bằng lối .
Bất cứ ai trong số có mặt hôm đó đều có cảm giác đặc biệt trước hai thanh niên ấy. Mọi con mắt đều đổ dồn về phía họ khiến trong chốc lát, họ trở thành tâm điểm chú ý.
Mọi người ở đây vốn vẫn là khách quen tới ăn hay trọ, số từ Marseille đến Lyon bằng xe ngựa, thương lái buôn rượu vang từ Bordeaux đến Avignon lưu lại với số lý do mà chúng ta biết sau này.
Dáng vẻ của hai người mới kia khác hoàn toàn với họ khiến tò mò của họ tăng gấp đôi. Tuy quần áo mặc giống nhau, ủng cao, quần chẽn ngắn, đuôi áo dài và mũ rộng vành, dù xuất trước dáng vẻ bình đẳng nhưng người sau vẫn có điểm khác biệt phải bởi tuổi tác mà do vị thế xã hội thấp hơn. Ngoài ra, ta gọi người trước là công dân trong khi ông gọi người cùng chỉ bằng tên Roland.
Cũng giống như các trường hợp tương tự, sau những phút lạ lẫm, tò mò những ánh mắt rời khỏi họ và tiếp tục trở lại câu chuyện dở dang.
Họ về chủ đề đáng chú ý đối với hai thanh niên đó là phản ứng của phe cách mạng trước lời đề nghị mới được đưa ra của chế độ quân chủ. Khách hàng tự do về cuộc phục quyền của triều đình Bourbon, việc thể trì hoãn thêm sáu tháng. Chuyện này nằm ngoài tầm tay Bonaparte vì ông vẫn ở Ai Cập. Lyon, trong những thành phố thể chịu đựng hơn trong suốt cuộc cách mạng của phe Cộng hoà tất yếu trở thành lò mưu phản.
Do đó, có chính phủ lâm thời có chính quyền hoàng gia, bộ tham mưu cũng của hoàng gia và quân đội cũng của hoàng gia.
Ai cũng biết, việc trả chi phí cho quân đội để duy trì cuộc chiến liên tục ở Vendée và Morbihan khiến phe Bảo hoàng phái tốn tiền, rất nhiều tiền. Nước có thể chu cấp thêm nhưng khả quan lắm. Mặt khác mình phe Cộng hoà cũng phải chiến đấu với chỉ kẻ thù. vậy thay vì liến hành thoả hiệp cách khó khăn với phe Cộng hoà, việc dễ bị bác bỏ, phe Bảo hoàng lại tổ chức những băng đảng chuyên thúc thuế và tấn công xe tiền ngân khố nhà nước.
Những dư luận đạo đức thời đó coi đây phải là vụ trộm cắp hay hành động thông thường mà là việc ăn cướp ngân quỹ quốc gia.
trong những băng đảng ấy hành động ngay tuyến đường Lyon - Marseille. Đúng lúc hai vị khách trẻ ngồi vào bàn ăn, bên ngoài cũng có vụ chặn xe chở khoảng sáu mươi nghìn phăng của chính phủ, việc bắt bớ diễn ra ngay giữa thanh thiên bạch nhật đoạn Marseille - Avignon, giữa phố Lambesc và Pont-Royal. Đám kẻ cướp, nếu người ta có thể gọi các nhà quý tộc như vậy, hề giấu giếm người đánh xe mang tiền đâu. Tiền được chuyển qua nước Pháp bằng những phương tiện chắc chắn đến Bretagne nơi chiến tuyến của quân đội tướng Cadoudal.
Tất cả những chuyện đó đều mới mẻ, kỳ lạ và hầu như khó tin với Bonaparte và Roland, những người xa nước Pháp hai năm. Điều này cũng khiến các tầng lớp xã hội dưới lãnh đạo của chế độ Đốc chính khỏi có chấn động. việc xảy ra ngay con đường mà hai người vừa qua. Người kể lại là nhân chứng sống của cảnh tượng ấy. Ông ta là lái buôn rượu vang từ Bordeaux bị chặn từ hôm qua.
Người lấy làm lạ trước những chi tiết câu chuyện nhất ngoài hai chàng trai xe ngựa, Bonaparte và Roland mải chăm chú nghe kia còn có những khách qua đường khác. Đám khách là dân địa phương quen với những chuyện như vậy đến nỗi họ có thể kể thêm chi tiết khác thay vì lắng nghe.
Thương gia buôn rượu vang trở thành tâm điểm chú ý. Ông ta tỏ vẻ lịch thiệp trả lời hết mọi câu hỏi đưa ra.
- Này công dân - người đàn ông to béo ngồi đối diện phụ nữ cao, gầy, khô đét run tái người ngỡ như nghe thấy tiếng xương va vào nhau răng rắc cất tiếng hỏi - Có ngài vừa qua đoạn đường xảy ra vụ cướp ?
- Đúng vậy, giữa Pont-Royal và Lambesc, ngài có biết chỗ giao nhau của hai quả đồi nơi có nhiều đá nhô lên ?
- Ồ phải rồi - Người phụ nữ và níu chặt tay chồng. Tôi biết chỗ đó, em bảo , chắc còn nhớ chứ, chỗ ấy rất khó . Tôi thích qua đó vào ban ngày hơn là ban đêm.
- Ôi thưa phu nhân - thanh niên như muốn cố tình nhấn đến yếu tố thời đại qua việc dùng từ ngữ của chốn cung đình - Phu nhân biết thừa rằng với Bạn đồng hành của Jéhu ngày hay đêm đâu quan trọng gì.
- Đúng vậy - Người buôn rượu - Giữa ban ngày ban mặt, khoảng mười giờ sáng chúng tôi bị chặn lại.
- Chúng có bao nhiêu tên? - ông béo hỏi.
- Bốn tên.
- Chúng chờ sẵn dưới đường à?
- , chúng phi ngựa đuổi theo, vũ khí đầy người và đeo mặt nạ.
- Thói quen của họ đấy - Người thanh niên - Có phải sau đó họ : Đừng chống lại, vô ích, như thế ngươi sao, chúng ta chỉ cần tiền của chính phủ thôi, đúng ?
- sai từ nào, công dân ạ.
- Phải rồi - Người thanh niên tiếp ra vẻ biết rất - Hai người nhảy xuống ngựa, nắm dây cương cho đồng bọn rồi buộc lái xe giao tiền.
- Này công dân - ông béo đầy ngưỡng mộ - kể chuyện cứ như ấy.
- Có thể đây có mặt trong số đó cũng nên - Roland .
Người thanh niên quay phắt sang phía Roland rồi :
- Tôi biết liệu có phải cố tình mất lịch với tôi hay , chúng ta với nhau về cái đó sau, nhưng dù sao tôi cũng cho hay quan điểm của mình, trừ trường hợp cố ý nhục mạ tôi, tôi coi nghi ngờ của như khiêu khích. Có điều, mười giờ sáng hôm qua, khi việc diễn ra, tôi ăn trưa gần đó giống như tôi ăn cùng quý vị đây.
- Vậy khi đó các vị có bao nhiêu người? - Lần này Roland quay sang hỏi người buôn rượu.
- Chúng tôi có bảy người, ba phụ nữ.
- kể người đánh xe à? - Roland hỏi tiếp.
- Dĩ nhiên.
- Với tám người, các vị để bốn tên cướp lột mất va ly? Tôi khen ngợi các vị đấy - Roland .
- Chúng tôi biết mình tiếp xúc với ai - Người lái buôn - Và chúng tôi có nghĩa vụ chống lại.
- Sao cơ? - Roland kêu lên - Các vị tiếp xúc với bọn vô lại, bọn trộm cướp ngay giữa đường cái quan sao?
- hề, vì chúng có xưng tên.
- Chúng xưng tên à?
- Chúng : "Bọn ta phải là quân cướp, chúng ta là những người bạn đồng hành của Jéhu. Các vị phản công vô ích, thưa quý ông, quý bà, xin đừng sợ”.
- Đúng thế - Người thanh niên ban nãy lại - Họ có thói quen báo trước để bị khinh rẻ.
- Ái chà - Roland chen vào trong khi Bonaparte vẫn im lặng - biết công dân Jéhu là ai mà lại có bạn đồng hành lịch thế. Hay đó là chỉ huy của chúng?
- Thưa ngài - người đàn ông mặc quần áo giống như thầy tu, nhìn giống dân bản địa và là khách quen của khách sạn - Nếu ngài chú tâm trong kinh thánh Jéhu chết cách đây hai nghìn sáu trăm năm, do vậy, ông ta thể chặn xe giữa đường cái được.
- Thưa cha - Roland - Dù giọng điệu của cha hơi quá nhưng tôi vẫn thấy cha là người hiểu biết vậy dám xin hỏi nếu như Jéhu chết cách đây hai nghìn sáu trăm năm ai vinh dự có được những người bạn đồng hành cùng người mang tên Jéhu này thế.
- Thưa ngài - Vị cha xứ đáp bằng giọng lảnh lót như cũ - Jéhu là vua Israel được phong thánh vì trừng phạt tội phạm tại Achab và Jézabel, và khép tội chết những thầy tu dòng Baal.
- Xin cảm ơn lời giải thích của cha - Viên sĩ quan vừa vừa cười - Tôi nghi ngờ điều đó, chỉ có điều tôi thấy nó liên quan đến chuyện này.
- Cái gì? hiểu Jéhu chính là S. M. Louis XVIII được sắc phong vì trừng phạt bọn tội đồ phe Cộng hoà sao? Giết thầy tu dòng Baal nghĩa là quân Girondin, Cordelier, Jacobin, Thermidor, tất cả những ai tham gia vào cái nhà nước tồi tệ trong suốt bảy năm qua, cái mà người ta gọi là cách mạng ấy!
- Úi chà! - Roland thốt lên - Tôi bắt đầu hiểu rồi, nhưng trong số những đồng hành cùng Jéhu chiến đấu, ngài có cho rằng họ là những binh sĩ đánh đuổi quân xâm lăng khỏi biên giới nước Pháp và những tướng tá lừng danh từng chỉ huy quân đội ở Tyrol, Sambre-Meuse và Italia ?
- chính họ chứ ai và ai khác cả.
Đôi mắt Roland quắc lên, hàm bành ra, đôi môi mím chặt đứng phắt dậy nhưng người cùng kéo áo buộc ngồi xuống. Từ "nực cười?" suýt nữa buột khỏi miệng Roland.
Bằng giọng điềm tĩnh, người vừa thể quyền lực với Roland mới cất giọng lần đầu.
- Thưa công dân, hãy thứ lỗi cho hai người vừa từ cùng trời cuối đất trở về, hai người rời nước Pháp cách đây hai năm, họ vốn biết chuyện gì diễn ra và muốn được biết số điều.
- Các vị muốn biết gì? - Người thanh niên ban nãy hỏi và tỏ vẻ quan tâm về hành động của Roland vừa rồi.
- Tôi cho rằng - Bonaparte - Dòng tộc Bourbon hoàn toàn chấp nhận bị lưu đầy, tôi nghĩ cảnh sát có cách để quân trộm cướp hoành hành đường cái quan và cuối cùng tôi cho rằng tướng Hoche mang lại hoà bình chiến tuyến Wendée.
- Nhưng ngài từ đâu đến? Từ đâu đến thế? - Người thanh niên phá lên cười.
- Tôi rồi, từ cùng trời cuối đất.
- Thôi được, ngài hiểu ngay thôi: Nhà Bourbon giàu. Họ bị bán hết tài sản và cháy túi. thể trả tiền cho hai đội quân ở miền Tây và lập đội quân vừa ở miền núi Auvergne mà có tiền. Vậy là họ, những người đồng hành của Jéhu trở thành những người thu thuế cho triều đình bằng cách chặn xe và lấy két. Hãy hỏi Charette, Cadoudal và Teyssonnet biết.
- Nhưng liệu quân Jéhu có phải chỉ muốn tiền của chính phủ hay ... - Người buôn rượu dè dặt hỏi.
- Chỉ tiền của chính phủ, lấy tiền của ai.
- Như thế đâu có đúng, mới hôm qua họ còn lấy của tôi hai trăm đồng louis sao?
- Thưa quý ông - Chàng trai trê trả lời - Đó là nhầm lẫn nhầm lẫn ràng như tên tôi là Alfred de Barjol, khoản tiền này được trả lại cho ngài nay mai thôi.
Người đàn ông buôn rượu thở dài và lắc đầu vì dù cho thanh niên kia quả quyết, ông vẫn còn nghi ngờ.
Đúng lúc đó, sau khi chàng thanh niên quý tộc vừa cam kết xong, con ngựa phi nước đại dừng trước khách sạn. Người ta nghe thấy tiếng bước chân trong hành lang rồi cửa phòng ăn bật mở, người đàn ông bịt mật, vũ khí đầy mình xuất trước ngưỡng cửa.
Tất cả ánh mắt đổ dồn vào ta.
- Thưa các quý ông - Người này cất tiếng trong im lặng của cả phòng ăn - Trong số các vị có ai tên là Jean Picot chiếc xe ngựa bị những người đồng hành của Jéhu chặn đoạn giữa Lambesc và Pont-Royal ?
- Có! - Người lái buôn đáp với vẻ ngạc nhiên.
- Chắc đó là ngài? - Người đàn ông bịt mặl hỏi.
- Chính là tôi đây.
- Ngài mất gì chứ?
- Có, người ta lấy hai trăm louis mà tôi gửi bác đánh xe.
- Tôi cũng thêm rằng ông đây vừa nhắc đến chuyện đó và coi đó là của mất - Alfred de Barjol xen vào.
- Quý ngài nhầm rồi - Người lạ bịt mặt . - Chúng tôi chỉ tuyên chiến với chính phủ chứ phải với dân thường. Chúng tôi là phe phái chính trị chứ phải kẻ trộm cướp. Đây là hai trăm đồng louis thưa ngài. Nếu còn chuyện nhầm lẫn này xảy ra, xin hãy hỏi đến cái tên Morgan.
Vừa dứt lời, người bịt mặt đặt túi những đồng vàng phía bên phải người lái buôn, chào theo kiểu quý tộc và ra để lại sợ hãi cho số người, số khác sững sờ vì trùng hợp kỳ lạ.
Đúng lúc đó, người ta báo cho Bonaparte biết ngựa chuẩn bị xong. Ông đứng dậy rồi bảo Roland trả tiền.
Roland về phía ông chủ khách sạn trong khi Bonaparte ra xe. Nhưng khi trở lại chỗ Bonaparte, Roland bị Alfred de Barjols chặn lại:
- Xin lỗi ngài - Người thanh niên hỏi - Hồi nãy ngài định câu nhưng lại thôi, tôi muốn biết lý do được ?
- À, lý do khiến tôi gọi ngài là kẻ nực cười rất đơn giản. Người di cùng tôi kéo áo ra hiệu cho tôi, vì muốn làm ông ấy phiền lòng nên tôi bỏ ý định.
- Nếu ngài có ý định tôi như vậy, liệu tôi có thể thấy nó được thực hay .
- Nếu điều đó khiến ngài thoải mái.
- Tôi thấy thoải mái khi có cơ hội làm ngài vui lòng.
- Thưa ngài - Roland - chúng tôi rất vội như ngài thấy đấy nhưng tôi sẵn lòng sau tiếng nếu ngài cho rằng giờ đủ để dốc hết bầu bất hoà giữa chúng ta.
- giờ là đủ, thưa ngài.
Roland ra hiệu chào rồi chạy lại xe.
- Này, cậu đánh nhau đấy à? - Bonaparte hỏi.
- Tôi thể làm khác, thưa tướng quân - Roland trả lời - Nhưng địch thủ của tôi có vẻ rất dễ tính, chúng tôi chỉ mất khoảng tiếng thôi. Tôi ngựa đuổi theo sau khi xong việc, chắc chắn tôi đuổi kịp ngài trước khi đến Lyon.
Bonaparte nhún vai.
- bướng bỉnh - ông rồi chìa tay cho Roland - Chí ít cũng đừng để giết cậu, tôi cần cậu ở Paris.
- Xin tướng quân cứ yên tâm, từ Valene đến Viên, tôi sớm cho ngài biết tin thôi.
Bonaparte lên đường.
Cách Valence nửa dặm, ông nghe tiếng vó ngựa. Ông cho xe dừng lại.
- A, Roland đấy à? Hình như mọi việc đều tốt đẹp?
- Vâng tốt đẹp - Roland và trả ngựa.
- Các cậu đánh nhau chứ?
- Vâng thưa tướng quân.
- Bằng gì?
- Bằng súng lục.
- Và?
- Tôi giết ta, thưa tướng quân.
Roland lên xe ngồi gần Bonaparte. Chiếc xe lại liếp tục lên đường.