Chiếc áo dị kỳ - Dino Buzzati(Kinh dị)

Chiếc áo dị kỳ - Dino Buzzati


Nguồn: http://vnthuquan.net

Phát hành: Nguyễn Kim Vỹ.


Trương Văn Dân chuyển ngữ

Nguyên tác : LA GIACCA STREGATA ( Ý )​

Mặc dù thích ăn mặc trang nhã nhưng ít khi tôi quan tâm đến cách phục sức và áo quần kẻ khác.

Thế nhưng trong dạ hội tại nhà người bạn ở Milano tôi gặp người đàn ông, khoảng 40 tuổi, đẹp lộng lẫy trong bộ quần áo rất thời trang. Tôi chưa biết ông ấy là ai vì gặp mặt lần đầu ; và điều thường xảy ra là rất khó nhớ tên người lạ mặt trong khi giới thiệu. Tuy thế cũng có lúc chúng tôi tình cờ ngồi gần nhau rồi bắt đầu câu chuyện. Ông ta là người hiểu biết, ăn bặt thiệp nhưng mặt sao có vẻ buồn buồn. Rồi có lẽ trong lúc thân mật quá đáng- Phải chi Chuá cản ngăn - tôi khen lối cắt may tuyệt xảo về bộ đồ ông ta mặc và còn dám hỏi thêm ai là thợ may của ông ta.

Gã đàn ông nở nụ cười rất lạ ; dường như gã chờ tôi hỏi câu hỏi đó :" ai biết lão đâu, nhưng lão ta đáng là bậc thầy. Lão rất kén khách và làm việc rất tuỳ tiện". "Nghĩa là tôi ...?" "Ối dào, ông cứ hỏi thử xem .Tên lão ta là Corticella, Alfonso Corticella, nhà ở phố Ferrara số 17". "Chắc đắt tiền lắm phải ?". "Có lẽ vậy, nhưng tình tôi biết : Bộ đồ này lão ấy may cho tôi ba năm nhưng đến nay vẫn chưa gởi phiếu tính tiền". "Tên ông ta là Corticella ? phố Ferrara số 17 phải ?" "Ðúng đấy" gã đàn ông lạ mặt trả lời rồi bỏ nhập bọn với nhóm khác.

Ở phố Ferrara số 17 tôi thấy căn nhà bình thường như những căn nhà khác và chỗ ở của Alfonso Corticella khác gì chỗ ở của những người thợ may bình thường. Chính ông ta bước ra mở cửa cho tôi. Ðó là lão già, tóc hãy còn đen nhưng chắc là được nhuộm.

Tôi hơi bất ngờ vì lão ta hề làm khó dễ. Ngược lại, hình như lão ta phấp phổng muốn tôi trở thành khách hàng.Tôi giải thích biết được địa chỉ của lão ta như thế nào, ngợi khen tài may cắt rồi cầu may cho tôi bộ đồ. Chúng tôi chọn xấp vải màu xám tro, lão ta lấy số đo và bảo rằng cho người mang đến nhà để thử. Tôi có hỏi giá, nhưng lão bảo là vội gì, trước sau gì mình cũng thỏa thuận. là người dễ thương, ban đầu tôi nghĩ thế, nhưng lúc sau, đường trở về nhà, tôi mới nhận ra rằng lão già ấy để lại trong tôi nỗi bức rứt lạ lùng (có lẽ vì nụ cười nhơm nhớp và quái dị của lão). Ðột nhiên tôi còn ý định gặp lại lão ta. Nhưng quá trễ, tôi đặt may quần áo.Và chừng hai mươi ngày nữa xong.

Khi người ta mang đồ đến thử, tôi đứng ngắm mình vài phút trước gương. Ðúng là kiệt tác. Nhưng hiểu vì sao tôi muốn mặc nó nữa; có lẽ vì chợt nhớ đến lão thợ may quái đản. Thế rồi nhiều tuần lễ trôi qua trước khi tôi chọn mặc.

Tôi còn nhớ cái ngày hôm ấy. Ðó là sáng thứ ba, vào tháng tư và trời đổ cơn mưa . Khi mặc xong bộ đồ - áo vest, quần và gillet - tôi vui mừng nhận ra là có chỗ nào chật hay căng cứng như vẫn thường xảy ra với những quần áo mới. Bộ đồ ôm chẽn lấy người tôi cách tuyệt vời.

Thường thường tôi bỏ gì cả vào túi phải, tất cả các giấy tờ tôi đều cho vào túi bên trái. Tôi thế để giải thích vì sao sau vài giờ ở sở, tình cờ thọc tay vào túi phải, tôi chợt nhận ra bên trong có tấm giấy. Có lẽ đó là phiếu tính tiền của lão thợ may ?

Nhưng . Ðó là tấm giấy bạc 10 nghìn lia *[1]

Tôi giật nẩy người. Chắc chắn phải tôi bỏ vào nhưng cũng vô lý nếu nghĩ đó là trò đuà của lão thợ may. Chẳng lẽ lại là món quà của bà làm phòng , người duy nhất sau lão Corticella có cơ hội đến gần chiếc áo ? Hay là bạc giả ? Tôi đưa ra ánh sáng để nhìn cho kỹ và đối chiếu với nhưng tờ bạc khác .Ðúng là bạc và còn gì để nghi ngờ .

Chỉ còn cách giải thích có thể tin được : sơ ý của lão Corticella. người khách nào đó đến trả tiền lúc lão ta có sẵn bóp, để tránh cất bừa lão tạm cho vào túi áo của tôi móc vào hình nhân gỗ nằm gần đó. Trường hợp tương tự như vậy vẫn thường xảy ra luôn.
Tôi nhấn chuông gọi thư ký với ý định nhờ viết bức thư cho lão Corticella để trả lại số tiền phải của tôi. Nhưng hiểu sao, tôi lại cho tay vào túi áo lần nữa.
- Thưa ông cần chuyện gì ?... Ông được khỏe à ? thư ký vừa bước vào vừa hỏi, chắc cũng vừa nhìn thấy khuôn mặt tôi tái lên như của xác chết. Trong túi áo, những ngón tay của tôi vừa đụng phải cạnh của tấm giấy khác, trước đó mấy phút chưa hề có .
- , cũng chẳng có gì nghiêm trọng. Tôi . Tôi hơi chóng mặt tí nhưng
dạo này vẫn hay xảy ra luôn. Có lẽ do quá mỏi mệt. có thể ra ngoài, tôi định đọc cho đánh máy bức thư nhưng gấp lắm, để khi khác làm cũng được.

Cho đến khi bước hẳn ra khỏi phòng tôi mới dám rút tấm giấy từ túi áo ra. Ðó cũng là tấm giấy bạc 10 nghìn lia. Tôi làm thử lần thứ ba nữa, và lần này tờ bạc thứ ba lại xuất .
Trống ngực tôi đánh liên hồi. Tôi có cảm tưởng là mình bị lôi cuốn, vì những lý do bí , vào chuyện cổ tích mà người ta vẫn kể cho con nít nhưng chả ai tin là có . Viện cớ là được khoẻ, tôi bỏ sở trở về nhà. Tôi cần suy nghĩ mình. May thay bà lão làm phòng cũng rồi. Tôi đóng cửa, hạ màn sáo xuống . Rồi bắt đầu nhanh nhẹn rút những tấm giấy bạc, tấm này đến tấm khác, từ chiếc túi thần kỳ tưởng chừng như bất tận.
Tôi làm công việc đó với căng thẳng thần kinh ghê gớm, phập phồng lo là đến lúc nào đó phép lạ ngừng hiệu nghiệm.Tôi muốn làm đến chiều, suốt buổi tối cho đến khi tích trử thành bạc tỉ. Nhưng sức của tôi có hạn và đến lúc cũng yếu dần.

Trước mặt tôi là đống bạc cao ngất. Ðiều quan trọng là làm sao cất giấu để ai có thể nghi ngờ.Tôi đổ cái rương đựng thảm và sắp xếp những tờ giấy bạc thành từng đống , vừa đặt vào đáy rương vừa đếm nhẩm. Tất cả vừa đúng 58 triệu lia.

Sáng hôm sau bà lão làm phòng đánh thức tôi dậy, ngạc nhiên thấy tôi ngủ mà vẫn còn mặc nguyên quần áo. Tôi gượng cười giải thích là tối qua hơi quá chén rồi cơn buồn ngủ kéo đến bất ngờ.
nỗi lo : bà lão cầu tôi cởi áo để đem chải cho thẳng nếp.
Tôi vội đáp là đến giờ phải và còn có thể thay đồ kịp nữa .
Sau đó tôi hối hả đến tiệm bán y phục để mua bộ đồ mới, cũng loại vải tương tự ; tôi đưa nó cho bà dọn phòng ; còn chiếc áo kia, chiếc áo mà chỉ trong vài ngày làm tôi trở thành trong những người đầy quyền lực thế giới , tôi cất dấu vào nơi an toàn nhất.

Tôi hiểu là tôi sống trong giấc mơ,có hạnh phúc hay bị ngạt thở dưới sức nặng quá lớn của định mệnh. Ngoài đường phố, qua lớp áo choàng, tôi luôn luôn sờ soạng nơi có cái túi thần kỳ . Mỗi lần như thế tôi lại thở phào nhõm. Dưới làn vải tiếng rào rạo của những tờ giấy bạc chạm nhau mang lại cho tôi câu trả lời đầy khích lệ.

Nhưng trùng hợp ngẫu nhiên làm nguội lạnh niềm vui mê hoảng của tôi. Sáng hôm sau các nhật báo đều tường thuật đầy đủ chi tiết về vụ cướp xảy ra ngày hôm trước. chiếc xe tải bọc thép của ngân hàng, sau khi thu tiền ở các chi nhánh để mang về trụ sở bị bốn tên cướp tấn công và hốt trọn phố Palmanova. Khi mọi người đổ xô chạy đến, bọn chúng phải bắn để thoát thân ; và có khách bộ hành bị chết. Nhưng điều làm tôi vô cùng kích động là số tiền bị cướp : 58 triệu lia (như số tiền của tôi ).

Lẽ nào có mối liên quan về giàu có bất ngờ của tôi và số tiền do bọn cướp chiếm đoạt, vì hai việc xảy ra đồng thời ? vô lý nếu có ai nghĩ thế . Còn tôi, tôi phải là kẻ mê tín. Nhưng việc cũng làm cho lòng tôi dao động. Và hoang mang.

Chuyện đời các bạn cũng thừa biết : càng có nhiều bao nhiêu, người ta càng ham muốn bấy nhiêu.Tôi giàu rồi, nếu xét đến thói quen khiêm tốn và gỉan dị của tôi. Nhưng caí bóng mờ của cuộc sống giàu sang giới hạn cứ thôi thúc mãi. Ngay tối hôm ấy tôi lại bắt tay vào việc. Giờ tôi tiến hành cách bình tĩnh và ít căng thẳng hơn. 135 triệu khác lại được cất chồng bên đống tiền hôm trước.

Ðêm hôm đó tôi chợp mắt được. Linh tính báo hiệu điều gì nguy hiểm ? Hay là nỗi dày vò lương tâm của kẻ nhận được may mắn mà hề có công lao xứng đáng nào? Hoặc nỗi ân hận mơ hồ? Ngày hôm sau khi trời chưa kịp sáng tôi nhảy xuống giường, mặc quần áo và vội vã chạy ra ngoài để tìm mua tờ báo .

Vừa đọc xong tôi như bị ngộp. trận hoả hoạn ở kho xăng thiêu huỷ toàn bộ khu nhà phố San Cloro. Ngọn lửa lan ra và đốt cháy két sắt của cơ quan bất động sản, biến ra tro số tiền 135 triệu. Trong lúc cứu chữa, hai nhân viên cứu hoả bị thiệt mạng.

Giờ tôi phải kê khai ra đây từng tội ác của tôi chăng ? Phải, bỡi vì lúc này tôi thừa biết là số tiền mà chiếc áo lạ kỳ cho tôi tìm thấy đến từ tội ác, từ máu, từ những tuyệt vọng, từ chết chóc ; nó đến từ địa ngục . Nhưng trong tôi vẫn còn ngự lại dối lừa của lý trí, chối từ mọi thú nhận về bất kỳ trách nhiệm nào. Và cứ thế những cám dỗ cứ tiếp tục tái diễn - dễ quá mà - và cái bàn tay cứ thọc vào túi rồi những ngón tay tham lam cứ nắm chặt những tờ bạc mới. Tiền. Những đồng bạc tuyệt vời.

cần bỏ căn nhà cũ ( để tránh bị dòm ngó ) nhưng trong thời gian ngắn tôi mua được căn biệt thự, sắm nhiều bức tranh đắt giá, di chuyển bằng xe hơi sang trọng và bỏ việc làm ở sở vì lý do sức khoẻ ; tôi du lịch khắp nơi thế giới bên cạnh những người đàn bà trẻ đẹp.

Tôi vẫn biết cứ mỗi lần tôi rút tiền từ chiếc áo ở nơi nào đó lại xảy ra biến cố đau thương và bi thảm. Nhưng đó chỉ là ý thức rất mơ hồ vì có bằng chứng gì rệt. Rồi dần dần sau những lần lấy thêm tiền, lương tâm tôi bắt đầu thoái hoá, trở nên đốn mạt. Còn lão thợ may ? Tôi gọi điện thoại cho lão ta để hỏi phiếu tính tiền nhưng chẳng có ai trả lời . Tôi có tìm lão ở phố Ferrara, nhưng người ta bảo lão di cư ra nước ngoài mà ai biết chính xác là đâu. Tất cả những điều này dường như đều có ngụ ý chứng tỏ, dù tôi vẫn chưa hề hay biết, rằng tôi thoả hiệp với quỷ.

Cho đến hôm, trong ngôi nhà mà tôi sống từ nhiều năm, buổi sáng người ta tìm thấy bà lão 60 tuổi chết ngạt vì gas ; Bà ta tự tử vì đánh mất 30 nghìn lia tiền hưu bỗng lãnh ra từ bữa trước ( và lọt vào tay tôi ).

Ðủ rồi. Ðủ rồi. Tôi phải huỷ bỏ chiếc áo quỷ quái này để khỏi phải rơi vào đáy vực. Tôi thể nhượng lại cho ai vì trò chơi đốn mạt này tiếp diễn (Ai mà có thể cưỡng lại được sức cám dỗ của nó ? ). Cần phải huỷ nó thôi .

Tôi lái xe đến thung lũng vắng vẻ dãy núi Alpe. Dừng xe bãi cỏ tôi về hướng khu rừng. có ai theo. Vượt qua khu rừng tôi đến vách núi lởm chởm đá. Nơi đây, giữa hai tảng đá khổng lồ nằm bên lòng núi, tôi đặt lên chiếc áo khốn nạn, chế xăng và châm lửa. Sau ít phút nó chỉ còn là đống tro.

Nhưng khi tia lửa cuối cùng vừa đảo lên và sắp tắt, từ phía sau lưng tôi vang lên giọng người như chỉ cách chừng vài ba thước: Trễ quá rồi, trễ quá rồi ! Hoảng hồn, tôi quay đầu như con rắn. Nhưng có ai cả. Tôi chăm chú nhìn xung quanh, nhảy từ mõm đá này sang mỏm đá khác để tìm kẻ khốn nạn nào vừa lên tiếng. Nhưng chẳng thấy gì. Chỉ có đá và đá.

Dù vừa trải qua trận đứng tim nhưng khi xuống thung lũng lòng tôi cũng nhõm phần nào. Rốt cuộc tôi được tự do. Và giàu nữa, may .

khi đến bãi cỏ chiếc xe hơi của tôi còn nữa. Và khi trở về thành phố cái biệt thự lộng lẫy của tôi cũng biến đâu mất ; thay vào đó là mảnh đất hoang có mấy cọc gỗ dựng tấm bảng : Ðất để bán của thị xã. Rồi những trương mục ở ngân hàng, tôi cũng chả biết giải thích ra sao, hoàn toàn trống rỗng. Những bó cổ phần cất trong các hộc an toàn cũng biến đâu mất.Và bụi, chỉ toàn là bụi nằm trong đáy của chiếc rương đựng thảm .

Giờ tôi lại bắt đầu làm việc cách khó khăn, tôi phấn đấu với nhiều cay đắng và điều lạ nhất là hình như chả mấy ai ngạc nhiên về phá sản đột ngột của tôi.

Nhưng tôi thừa hiểu rằng câu chuyện chiếc áo vẫn chưa chấm dứt. Tôi biết là ngày nào đó chuông cửa reo, tôi ra mở cửa và trước mắt xuất nụ cười quái đản của lão thợ may khốn nạn, đến để đòi thanh toán món nợ năm xưa.

TRƯƠNG VĂN DÂN CHUYỂN NGỮ

Chú thích:
* Tiền Ý : 10 nghìn Lire tương đương (1996) 7 đô la Mỹ : Lúc tác giả viết trị giá lớn hơn nhiều