I. Gió xuân chẳng xiết nỗi sầu
Kim nhật đông phong tự bất thăng,
Hoá tác u quang nhập tây hải.
(Gió xuân hôm nay chịu nổi sầu muộn,
Hoá thành luồng sáng bay vào biển tây.) [1]
I.
Ngày xuân rộn ràng, nơi hoa nở rộ, nơi tiếng cười giòn, nhưng sắc hồng phai của đào, thanh tươi tắn lại bao giờ lan đến hai nơi, là chỗ của Hoàng Hậu, hai là chỗ của Lệ Trinh phu nhân. Hai nơi, hai người con , kết tóc se tơ với Quan gia từ thuở mang theo tấm chân tình cùng quốc gia gửi trao cho đấng phu quân, người như đến từ cõi hư vô, mang theo ngổn ngang trăm mối tơ vò dấu dưới hình hài trầm lặng, nhàn nhạt khiến Quan gia cứ bước rồi hai bước dần chìm xuống đáy hồ thu trong đôi mắt nàng.
Kẻ thắng người thua mười mươi như ban ngày, lúc trà dư tửu hậu khối thằng hầu con sen vỗ tay chan chát đùi rồi kể nhau màn kịch tranh sủng hậu cung. Người chậc lưỡi thương thay cho số phận long đong Chiêu thánh hoàng hậu, từng là nữ đế triều Lý, hoàng hậu đầu tiên của triều Trần, giờ sắp thành cánh hoa úa tàn nhạt màu trong lòng đế vương, người lại trầm ngâm tính kế để lấy lòng vị phu nhân chiếm trọn tình thương của đế vương.
Nhưng có người chỉ cười chua xót cho số phận của hai đoá hoa lạc, trồng nhầm nơi nên đoá nở rồi héo úa, đoá vẫn khép mình trong bọc. Kẻ cười khẩy đó hẳn ai khác là vị phu nhân như sương như hoa, như báu vật mà Quan gia muốn đem cất giấu vào tận trong lòng. Nàng tựa cửa, nghiêng đầu lắng nghe câu chuyện buồn cười từ chỗ kẻ dưới, bàn tay vô thức ngắt sạch từng đoá đào mơn mởn cái cành vừa cắt khỏi thân cây.
Cái Hoa nhìn vị phu nhân tâm tình thất thường mà lo lắng, nàng vui chẳng sao nhưng nàng buồn còn giận cá chém thớt đến chỗ nhà vua chi đám hầu kẻ hạ. Nhất là mấy năm theo Phu nhân, cũng lờ mờ nhận ra nàng bướng bỉnh hóng hách chẳng để ai vào mắt nhưng lại tôn trọng vị Hoàng hậu thất thế, chẳng thế sau khi Thái tử mất, nàng dăm bữa nửa tháng lại ở trước mặt vua chọc ngoáy.
Mà Quan gia dù cho có tức giận, dù cho có vừa lòng cũng lần lớn tiếng, dù cho dăm ba người mới đến đẹp như hoa, lời ăn tiếng thuận tai dịu lòng địa vị Phu nhân vẫn như thế, suy suyễn. Nhưng địa vị hay chiều muôn phần này nào có khiến cho vị Phu nhân kia hạnh phúc, nàng vẫn nhàn nhạt xem cuộc đời như vở bi hài kịch, đến cả cười cũng thấm buồn bã.
"Phu nhân...trời trở gió rồi, người mau về sưởi ấm thôi!" - nóng lòng nên cái Hoa khẽ khuyên, sớm nay tâm tình nàng có chút tốt lên nhưng khéo là nghe xong mấy chuyện đồn thổi lại vui, nàng chọc ngoáy Quan gia cũng quen rồi nhưng bớt được chuyện vẫn tốt hơn.
Tiếng thở dài khẽ buông ra như bất lực, nàng khẽ ừ tiếng rồi xoay người định nhưng trong gian bếp lại lần nữa vang lên tiếng người chuyện:
"Bọn bây có nghe việc các quan tấu xin phế Hậu chưa?"
"Ơ hay...mày lại nghe từ chốn nào?"
"Ôi giào, sớm muộn thôi, tao còn nghe bảo Quan gia sớm nhắm được người thay rồi cơ"
"Ai, ai đấy, Lệ Trinh phu nhân sao?"
Tiếng xôn xao ngày càng dữ dội, ai cũng muốn biết chủ nhân tương lai của ngôi vị Hoàng hậu là ai, chẳng ai biết người con ở bên ngoài nắm chặt cành đào đến nỗi những mảng cây khô cằn sướt vào da thịt trắng muốt của nàng.
"Ngươi nghĩ ai trở thành Hoàng hậu?" - Vị phu nhân xinh đẹp cất lời hỏi.
"Em biết, phu nhân" - cái Hoa lắc đầu, ánh mắt thoáng qua vẻ sợ sệt
"Nhà họ Trần phải có công chúa mang họ Lý sao?" - môi nàng thoáng qua nụ cười rướm mùi máu, giữa khung cảnh thanh lạnh mà nổi lên bi thương. [2]
Cái Hoa như hít phải khí lạnh, cả thân chợt rùng mình, Thuận Thiên công chúa phải là chị của Chiêu Thánh Hoàng hậu hay sao, người còn là vợ của ruột của Quan gia là Trần Liễu, chuyện bi hài đời thấy qua nhiều nhưng ở trong dòng tộc vua chúa lại càng nghiệm được cười ở môi khóc ở trong lòng là gì. Chợt tỉnh, cái Hoa phát ra bàn tay của Phu nhân tứa máu, màu đỏ tươi hút mắt đó vấy lên những cánh hoa làm chúng trông quỷ dị.
"Phu nhân..."
Như cơn đau truyền từ lòng bàn tay khiến nàng tỉnh giữa vạn rối bời, nàng vứt những cành hoa xuống chân rồi nâng váy mạch về phía cung điện của nhà vua. Cái Hoa hốt hoảng chạy ở phía sau, liên tục gọi:
"Phu nhân của em, người được chọc giận Quan gia nữa, Quan gia nuông chiều người nhưng cái gì cũng đều có giới hạn, đừng để đến lúc mất cả chì lẫn chài"
Người con trước bỗng nhiên dừng lại, làn váy vấy vết máu, những cọng tóc vì gió lạnh là loà xoà, khuôn mặt và đôi mắt ngập tràn tia sắc lạnh khiến nàng ra nhưc bức tranh ma mị khiến người ta khó thở, nàng cười lạnh:
"Giới hạn của chàng? Hoa, ta sống đến hôm nay cũng là muốn xem giới hạn của chàng đến đâu"
môi vị phu nhân mỹ miều thoáng qua những cảm xúc đan xen, có mỏi mệt, bất lực, có đợi chờ và lạnh nhạt, lại có chút ác độc đắng cay. Nàng ngước đôi mắt phượng, ngắm bầu trời vừa mới trong xanh nay mịt mù mây đen, nước mắt khẽ lăn dài thành từng vệt.
người đàn ông biết tự lúc nào đứng chết lặng sau gốc hoa đào, chàng nhớ năm nào, nàng ngước đôi mắt trong trẻo, đen láy và tinh nghịch đó bắt chàng phải trả ơn cứu mạng, nhưng mà tại sao khi chàng quay trở lại, đem ân nghĩa khắc biến thành nghĩa tình cả đời trong đáy mắt nàng vui tươi như trăng tàn? Tại sao hoa tàn rồi lại nở nhưng nụ cười của nàng mãi mãi còn vui vẻ nữa?
II.
Trần Cảnh vẫn nhớ khi chàng lên ngôi lâu, trong lần săn gặp phải con mảnh hổ, mấy lượt tên bắn đều chẳng thể khiến nó quỵ xuống mà còn khiến nó thêm cuồng loạn hướng chỗ chàng gầm lên dữ dội. Đoàn người la hét thất thanh gọi người đến hộ giá, ai cũng mặt mày lấm lét còn giọt máu, ấy thế mà bé có đôi mắt to tròn sáng như hai vì sao, lúc lắc hai bím tóc đến bên cạnh con hổ.
"Hổ , ngoan nào, người đó phải người xấu đâu" - nàng mặc chiếc váy màu xanh thiên thanh, thân người bé xíu nhưng lại luôn mồm gọi con vật to lớn bên cạnh là hổ , thế mà hổ lại rất nghe lời, quay trở lại phía bên cạnh nàng nằm xuống, nó rên ư ử trong miệng như làm nũng, nàng nhíu mày xem xét vết thương, quắc đôi mắt sáng rực ấy nhìn chàng - "Các người đông như vậy ức hiếp con hổ thấy quá đáng sao?"
"Nó kinh động đến thánh..." - chữ 'giá' trong miệng tên người hầu còn chưa lọt ra bị Trần Cảnh liếc mắt mà nuốt vào.
Chàng nhảy xuống khỏi ngựa, lấy từ trong túi áo ra lọ thuốc trị thương, tính là đến bên đó nhưng chàng vừa nhấc chân con hổ nằm yên lại cựa quậy, người hầu liền chạy ra chắn phía trước, bé đó liền khẽ cười vuốt ve con hổ xong về phía chàng:
"Người là người xấu sao?" - đôi mắt nàng như ánh sao trời, lấp lánh mang theo ý cười vui vẻ, lần đầu chàng nhìn thấy đôi mắt có thể khiến lòng mình nặng nề mỗi khi nhìn vào. Xung quanh có quá nhiều người đau khổ, có quá nhiều tang thương nên chẳng ai còn lưu giữ được hạnh phúc cùng vui vẻ, mà chàng lại chính là kẻ đầu sỏ vấy thương tâm lên những chồi non hạnh phúc còn chưa nở. Có lẽ vì thế mà chàng khao khát được níu giữ nụ cười này đến vậy.
"Nếu ta là người xấu sao?" - Trần Cảnh mơ hồ hỏi.
bé nghiêng đầu, đôi mắt tinh nghịch quan sát chàng từ đầu đến chân, rồi chậc lưỡi: "Người đẹp như thế chắc cũng đến nỗi xấu đâu nhỉ?"
Trần Cảnh cười, lắc đầu nhưng , chàng đủ tự tin để rằng bản thân vốn là kẻ xấu xa, chàng lại hèn nhát rồi. Còn chưa kịp định thần, bé xòe bàn tay nhắn trước mặt chàng, hất cằm về phía cái lọ thuốc:
"Người muốn đưa gì cho tôi sao?"
"À...là thuốc trị thương" - chàng chỉ về phía con hổ, ánh mắt thoáng qua tia bần thần - "Ta muốn làm người xấu"
bé bật cười, tiếng cười như châu ngọc, tiếng cười như dòng suốt trong mát chảy qua rừng cây khô cằn, rất lâu rồi chàng còn được nghe thấy tiếng cười như thế trong thế giới của chàng, thế giới của những chiếc mặt nạ vô hồn.
"Được rồi đối với tôi người phải là người xấu"- nàng cầm lấy lọ thuốc trị thương bỏ vào trong chiếc giỏ tre rồi lại ngẩng đầu nhìn chàng lúc này leo lại lưng ngựa - "Nhưng mà tôi cứu mạng người, người báo ân sao?"
"Báo ân?" - chàng lặp lại, trong đầu bỗng lên mảnh ký ức thuở còn , có người cũng giương đôi mắt tinh nghịch bắt chàng dùng thân báo đáp, cuối cùng chàng dùng thân báo đáp.
Thấy chàng yên lặng nên có vẻ vui, nàng hừ rồi quay đầu bỏ , Trần Cảnh nhận ra mình lại hồi tưởng quá khứ nên xoa xoa đầu, gọi theo:
"Em tên là gì?"
"Dao Hương, Dao tri bất thị tuyết, vị hữu ám hương lai" (Xa thấy phải tuyết, vì hương thoảng đâu đây) [3] - nàng xoay đầu, trong ráng chiều đỏ rực nàng đứng đó như muốn vén màn mây biến mất, trong khoảnh khắc chàng sợ hãi, sợ hãi nếu nàng là ảo ảnh biến mất trong những làn mây màu đỏ.
Chàng lẩm bẩm: "Dao Hương..."
III.
Mơ mơ hồ hồ tỉnh dậy giữa cơn mơ, Trần Cảnh xoa xoa đầu, trời vẫn còn chưa sáng mà chàng lại phải ở giường mà vẫn còn ở thư phòng, chàng liếc nhìn tấu chương còn dang dở, cảm thấy đầu có hơi đau. Đó là tấu chương xin phế Hậu, triều thần của chàng muốn phế Hoàng hậu của chàng, muốn chàng lập Hoàng hậu mới vì huyết thống kế thừa của nhà họ Trần. Nhà Trần vừa mới lập, họ sợ tuyệt tử tuyệt tôn như họ Lý, họ sợ, chàng cũng sợ nhưng khi nhìn vào đôi mắt u uất của Phật Kim chàng lại càng sợ hơn. Nữ đế của chàng, người bạn, người vợ từ thuở còn của chàng, Hoàng hậu của chàng, mẹ của con chàng, phế bỏ hậu vị cũng được, giữ nàng ở lại là được, chàng có thể cho nàng thương, bảo bọc, sau này nàng sinh con ra đứa trẻ ấy thể là vua cũng có thể là tướng quân, đại vương. Nhưng mà bọn họ đâu chỉ muốn chàng phế hậu vị, bọn họ muốn chàng từ bỏ nàng.
"Quan gia chính bận rộn nhỉ?" - giọng lanh lảnh mang theo ý mỉa mai, Trần Cảnh cần nhìn cũng biết là ai, ở trong cung thành này người dùng thái độ châm chọc đó với chàng cũng chỉ có người, là người xuất trong giấc mơ của chàng.
Từ ngày thấy nàng rơi nước mắt, bẵng tháng Trần Cảnh gặp nàng, là trong lòng chàng sợ hãi, chàng từng chàng phải là kẻ xấu, nàng từng với nàng chàng phải kẻ xấu nhưng bao nhiêu hành động lại tố giác chàng là kẻ xấu. Dao Hương gầy rất nhiều, đôi mắt che giấu được mệt mỏi, thần sắc vẫn lạnh lùng nhàn nhạt như sắc nước trời thu, còn cái vẻ u buồn uất hận ngày đó.
"Trời còn chưa sáng trở về nghỉ ngơi " - Trần Cảnh thở dài, lấy tấu chương khác.
Dao Hương nhếch môi, nâng làn váy đến trước mặt chàng, nàng nghiêng đầu ngắm chàng lúc lâu, đôi mắt còn ý cười mà ươn ướt nước: "Quan gia, người có từng thương em ?"
Tấu chương tay Trần Cảnh rơi xuống bàn, nàng hỏi là 'còn' mà là 'từng', chàng hiểu vì sao lồng ngực có chút khó thở cho nên chẳng dám nhìn vào trong mắt nàng.
"Quan gia, người có còn thương Hoàng hậu ?" - Dao Hương lại hỏi, nàng dường như muốn nhận câu trả lời từ chính miệng chàng nên nhất mực chờ đợi, nếu là bình thường trong những khoảnh khắc yên lặng do dự này quẳng ra vài câu châm chọc.
Có 'còn' ? Trần Cảnh buông bút, chàng gặp Thiên Hinh từ thuở lên bảy, ở bên cạnh cùng nàng bầu bạn mười năm, nghĩa tình chồng vợ mười hai năm, hơn hai mươi năm cùng nhau trưởng thành, cùng nhau lớn lên, trải qua hoạn nạn, trải qua biến loạn, chữ 'thương' nào đủ để gửi đến nàng. Nhưng mà, cái bức tường thành giữa chàng và nàng quá dày, hai mươi năm trước, có nữ đế với chàng:
"Ta nhường ngôi phải bởi họ ép buộc, mà là ta tin chàng, tin chàng có thể trở thành vị vua tốt hơn ta"
Mười năm trước khi thực sống nghĩa vợ chồng, trong ánh nến tí tách cháy, Hoàng hậu giương đôi mắt sáng rỡ như trăng rằm:
"Ta mệt mỏi rồi, muốn dựa vào bờ vai ngủ giấc thiên hạ thái bình, Trần Cảnh chàng có nguyện làm bờ vai của ta hay "
Chàng cúi đầu hôn lên trán nàng: "Ta vẫn luôn là bờ vai của nàng"
Nhưng mà, chàng khẽ cười chế giễu, Phật Kim chàng trở thành vị vua tốt, chàng vì con dân vì Đại Việt mà hết lòng cố gắng, nàng muốn có bờ vai, chàng muốn làm người chồng tốt để nàng trở thành mục tiêu công kích của người khác, cái gì có thể cũng đều làm nhưng tại sao thứ duy nhất cuối cùng, Thái tử, ông trời lại cướp đứa trẻ ấy . Chàng vẫn nhớ khi Trần Trịnh lặng yên nằm trong nôi, Phật Kim cười mà nước mắt chảy như thác đổ:
"Là ý trời, Trần Cảnh"
Ngày đó trời tuôn mưa như khóc, chàng đứng giữa trời đất tan tác muốn gào thét, muốn phát điên có thể trút giận nhưng mà có còn ý nghĩa ? Trần Trịnh cũng chết rồi.
Năm năm từ lúc Trần Trịnh còn, Trần Cảnh đều đến cung Hoàng hậu, chàng gỡ bỏ ung dung bình thản, bướng bỉnh cố chấp với Phật Kim:
"Chỉ cần cố gắng là được, chúng ta sinh ra Thái tử khác, Thiên Hinh ta vẫn là bờ vai của nàng"
Nhưng Phật Kim chỉ cười yếu ớt: "Mấy năm nay đều mắng đứa bé ấy bướng bỉnh cố chấp, nhưng tại sao đến chàng cũng giống như nó?"
Đứa bé ấy chính là Dao Hương, Dao Hương và Phật Kim mới là người nhà của nhau.
"Trần Cảnh, buông tay , ta bị nhốt trong cái lồng này mệt mỏi, còn đủ sức để chống chọi thêm nữa" - Phật Kim nằm trong lòng chàng, bé và yếu ớt nhắm mắt.
"Tình của ta là lồng son của nàng sao, Phật Kim?" - chàng khàn giọng hỏi
Nàng lắc đầu: " phải là lồng son cũng phải ngục tù, nhưng phải là bầu trời để ta sải cánh tự do bay lượn"
Nàng thế chàng còn có tư cách gì để giữ lại.
Chàng ôm lấy đầu đau nhức, mệt mỏi : " Dao Hương về cung "
Người con thường bướng bỉnh kiêu ngạo lúc này ngẩng đầu nhìn chàng rồi lại cúi đầu, ánh mắt mơ màng mông lung: "Quan gia, người đừng quên người nợ Lý Chiêu Hoàng giang sơn như hoạ, người nợ người vợ tào khang hạnh phúc nghĩa tình, người nợ Chiêu Thánh hoàng hậu bảo vệ và người nợ Lý Phật Kim cuộc đời"
rồi nàng quỳ xuống bái lạy sau đó nâng làn váy rời , cái dáng thất thểu kéo lê váy dài trong đêm đen tịch mịch, mỗi bước chân rời xa dần xa dần lại khiến tim chàng đớn đau đến ngộp thở. Trần Thủ Độ sai, chàng lưu lại người con giống như gai nhọn đăm vào trái tim chàng.
Suốt bao nhiêu năm nay, dẫu cho có sai lầm, dẫu cho có ân hận, dẫu cho có bao nhiêu đớn đau cùng mệt mỏi nó cũng kín đáo nằm lặng lẽ trong vực sâu của tâm hồn. Nhưng mà Dao Hương xuất , nàng cứ đào lên những thứ vốn chôn chặt, nàng để bất cứ thứ gì ngủ yên, nàng nhắc nhở chàng hết tất thảy.
IV.
Đêm đen chẳng biết bao giờ rạng, Dao Hương ngước nhìn bầu trời rồi lại cúi đầu nhìn đất, tất cả cũng chỉ có u ám mù mịt. thời nàng tin rằng người đó là ánh dương, là hừng đông rạng rỡ của đêm dài nối tiếp cho nên chẳng luyến tiếc tự do bên ngoài nắm lấy đôi tay người bước vào chốn cung thành lầu son gác tía. Có điều mọi thế gian đâu có dễ dàng như thế, khi Dao Hương đeo chiếc vòng ngọc đính ước với chàng vào tay, nguyện trói cả đời này bên cạnh chàng trời cao tỉnh giấc, cho đạo sấm chớp.
Giữa tất cả những cái họ, nàng lại họ Lý
Giữa tất cả những danh xưng, nàng lại là công chúa của vương triều cũ
Giữa tất cả những mối quan hệ, họ lại là kẻ thù.
Đêm đó giữa mùa xuân mà gió lạnh như đêm đông, mẹ nàng khóc đến nỗi lạc giọng: "Dao Hương ơi là Dao Hương, bao nhiêu mạng người họ Lý chôn theo vương triều cũ con chẳng sợ hay sao lại treo đầu vào dây thòng lọng, tự tìm cái chết?"
Những chuyện vào thời khắc chuyển giao quyền lực, Dao Hương chẳng được, chỉ biết sau khi nhà Trần giành được giang sơn từ vị nữ đế cuối cùng là Lý Chiêu Hoàng bằng cuộc hôn nhân chính trị tông thất nhà Lý bị bắt đổi sang họ Nguyễn, đày lên vùng núi non hiểm trở phía bắc. Năm Kiến Trung thứ hai, để bảo toàn tính mạng và lo việc thờ cúng tổ tiên, ông nội nàng là Lý Long Tường bí mật về Kinh Bắc, vái lậy tạ biệt lăng miếu Đình Bảng, tới Thái miếu thu gom các bài vị, các đồ tế khí, rồi trở lại Đồ Sơn cùng sáu ngàn gia thuộc qua cửa Thần Phù, Thanh Hóa chạy ra biển Đông để đến Cao Ly. Nhưng giữa đường, nàng lại bị ốm cộng thêm việc được chữa trị nên tưởng chừng chết, do muốn lỡ hành trình của mọi người nên mẹ xin ở lại, ông, cha và các chú đành phải bỏ lại nàng và mẹ mà , từ đó chẳng còn liên lạc nào.
Có lẽ ông trời muốn nàng bước vào trong thời khắc điên loạn của lịch sử này mà giữ lại mạng của nàng, để nàng sống, để nàng theo mẹ về vùng Phương Nghi, Ý Yên sống như kẻ chẳng liên quan đến nhà Lý hay nhà Trần, thoát khỏi cuộc thảm sát những tông thất nhà Lý của Trần Thủ Độ. Nhưng cuối cùng vẫn ngăn được trêu đùa của tạo hóa, để Lý Dao Hương gặp được Trần Cảnh, để giữa hàng trăm người lại say nụ cười của chàng.
Vô thức nắm lấy chiếc vòng ngọc tay, nhớ đến người đàn ông oai nghiêm lưng ngựa, nhớ đến cái nắm tay ấm áp của chàng biết nên cười giễu cợt bản thân hay khóc thương cho sai lầm khắc sai luôn cả đời này.
"Bây giờ chúng ta chạy trốn " - mẹ nắm lấy tay nàng, khuôn mặt già yếu tiều tụy ánh lên khổ sở thể nào tả xiết.
" kịp nữa đâu mẹ" - Dao Hương nấc nghẹn mãi mới thành câu - "Có lẽ số phận định"
chạy thoát khỏi số mệnh chi bằng vì mấy trăm mạng người oan uổng nằm dưới lòng đất lạnh mà sống cho có ích, Dao Hương ôm theo ngàn vạn những oán thán của người họ Lý mà bước vào cung cấm của họ Trần, đối diện với những con người cười nước mắt của gia tộc nhà nàng.
Cách cửa cung trăm bước, Trần Cảnh lại hỏi nàng có nguyện ý đem tự do trao vào tay chàng hay , Dao Hương chỉ cười, trong thâm tâm của nàng lúc đó chỉ có đau thương cùng phẫn uất cho nên nhanh chóng nép vào trong lòng chàng: "Em nguyện ý"
Trần Cảnh cười hôn vào tóc nàng, chàng mãi mãi thấy nước mắt tràn trong tròng mắt. Xưa nay việc nhà vua mang theo con dân gian về cung phải chuyện lớn gì, vì trong biết bao nhiêu cung tần mỹ nữ có mấy ai được sủng hạnh đến già, cho nên cũng chỉ xì xào dăm ba tháng theo thời gian được sủng ái của người đó rồi chuyển qua hồng nhan mới. Nhưng có điều Dao Hương lâu hơn chút, nàng chỉ nhanh chóng được phong Phu nhân, chỉ được xây riêng cung Lan Hoa mà còn được ban cho Kim bài ra vào hoàng cung,
Khi Dao Hương nhập cung, Chiêu Thánh hoàng hậu vừa mang long thai, cả cấm cung mở tiệc lớn ai nấy đều vui mừng nhưng người vui nhất có lẽ là Trần Cảnh, chàng chờ đứa trẻ này đến, đứa trẻ có thể bảo vệ mẹ của nó.
Trần Cảnh còn ghé sang cung Lan Hoa nữa, ngược hẳn với buồn bã hay thương tiếc của mọi người, Dao Hương lại thấy an ổn hơn, những tháng năm qua giả vờ vui cười, giả vờ ngọt ngào với người, ban đêm khi người ngủ say lại lặng lẽ nắm lấy con dao dưới gối, nếu cứ tiếp tục thế này nàng nhất định phát điên.
Nhưng mà niềm vui ngắn chẳng tày gang, Thái Tử Trịnh chỉ sống được đôi hôm ngắn ngủi rồi qua đời, ngày đứa trẻ ấy mất nàng chết lặng bên ngoài cửa cung Hoàng Hậu, thấy Trần Cảnh, người thời là mặt trời cao đổ sụp xuống trong giông bão.
Trần Cảnh ngang ngược suốt năm năm mong Chiêu Thánh Hoàng hậu có thể hoài thai đứa trẻ khác, nhưng rốt cuộc là số mệnh của ông trời, dẫu là con trời cũng là chẳng thoát khỏi cảnh ngộ người trần mắt thịt trơ mắt chấp nhận.
Xoay người rời khỏi cung Quan Triều [4], hừng đông rạng đầu, trong cái sắc sáng đỏ rực ấy người con lặng lẽ rơi lệ, chàng cũng từng là hừng đông của nàng, cũng từng là ánh dương rực rỡ lần trong đời muốn níu giữ, nhưng nào có ngọn lửa tàn, hoa nào mãi tươi đẹp, trái tim này cũng còn thổn thức tình thuở non dại.
"Hiểu phong xuy bất tận, giang thượng lạc tàn mai..."(Gió mai thổi suốt đêm thâu, bờ sông mai rụng âu sầu tàn phai) [5] - nàng lẩm bẩm.
V.
Từ trong điện Trường Xuân [6] vọng ra những tiếng gõ mõ đều đặn, vang trong màn đêm tịch lặng nghe như những hồi chuông điểm. Dao Hương thơ thẩn đứng trong gió sương sớm hồi, đến khi tóc mai thấm ướt mới bồi hồi nhận ra, tiếng mõ bên trong cũng dừng lại. Người con mặc chiếc áo màu xanh thiên thanh mở cửa bước ra bên ngoài, đằng sau nàng là thanh tĩnh của Phật pháp, hào quang của đời công chúa, hoàng thái nữ, nữ hoàng, hoàng hậu chưa từng suy suyển dẫu lúc, người đứng ở đó vẫn cao ngạo, khí thế, là đóa hoa tuyệt sắc in đậm dấu ấn vào trong dòng chảy của lịch sử.
Ánh mắt gặp nhau giữa trung, cần , chẳng cần an ủi xoa dịu hết thảy những đớn đau cùng mệt nhọc, suy cho cùng đời này chỉ có người họ Lý mới có thể bảo vệ nhau. Dao Hương cúi đầu:
"Hoàng Hậu, em hầu người thay áo"
"Nhờ em..." - Phật Kim mỉm cười, trong nụ cười chẳng còn u sầu, trong ánh mắt chẳng còn uất hận của năm xưa bị ép phải nhường ngôi, buông bỏ chính là an ổn cho tâm hồn, thời xuân sắc đời người chôn theo những mưu toan quyền lực, lên ngôi nhường vị, tranh tranh đoạt đoạt cuối cùng cũng chỉ là giấc mộng phí hoài, tha thiết chỉ càng thêm sầu khổ.
Dao Hương đỡ lấy cánh tay người, cố kìm nén nước mắt: "Mấy mươi năm này khổ cho chị..."
"Đời người chẳng qua là bể khổ, chỉ là hết cái khổ này qua cái khổ mới là thôi" - Phật Kim vỗ vỗ vào tay Dao Hương, cười nét buồn đến nao lòng.
Nếu như người là con của gia đình bình thường, tuổi này có thể có con cháu đầy nhà nhưng bởi vì người sinh ra trong dòng dõi đế vương, khi những hoàng tử còn phận con mười hai bến nước cũng phải bước lên điện rồng, trở thành vua. Là mưu của ai, là dối gạt của ai, mươi mươi ràng chẳng cần giấu diếm nhưng mà có ai quan tâm, họ Trần nắm được thiên hạ, họ Lý tan hoang, người cười vui có ai quan tâm kẻ khóc. Dân chúng vốn chỉ cầu mong yên vui, no đủ, chuyển đổi quyền lực hai triểu đại chỉ rơi máu tông thất nhà Lý, chẳng tốn binh đao khói lửa, chẳng nhà tan cửa nát có ai khóc thương cho vua con nhà Lý?
Kể cả sử sách cũng chỉ là dòng ngắn ngủi, nào có ai nhìn thấy nước mắt của vị vua cuối cùng Lý Chiêu Hoàng, có ai cảm nhận được nỗi niềm vinh nhục của Chiêu Thánh Hoàng hậu.
Ngồi trước gương soi, Phật Kim chạm vào khuôn mặt mình, quá nửa xuân, trải qua nhiều biến loạn nên sắc trẻ cũng tàn phai, chỉ còn lại mệt mỏi đeo đẳng nửa cuộc đời. Khi thành hôn, nàng còn chẳng hiểu lấy chồng nghĩa là gì, ngô nghê tự hiểu là có người đùa chơi cùng nàng, cũng chẳng hay lấy chồng chỉ giao tấm thân, giao trái tim, giao cuộc đời vào đấng phu quân mà còn giao luôn cả ngai vàng, cả thiên hạ, cả tính mạng của mấy trăm tông thất nhà Lý. Kết quả đổi lại cũng chỉ mà mảnh hư , như khói sương theo gió thoảng bay .
Dao Hương chọn chiếc áo màu lam, khi nhìn thấy nó Phật Kim có chút thất thần, cái Phượng hầu bên cạnh người khó hiểu hỏi: "Phu nhân, em nghĩ hãy chọn chiếc áo đỏ, đến rực rỡ cũng phải chói lòa"
"Cả đời người mấy lần mặc áo vàng, áo đỏ, áo trắng rồi, hôm nay hãy mặc màu lam, màu của trời" - Dao Hương khẽ , phong hoa tuyết nguyệt, hồng đỏ tím vàng chói lòa nửa đời đủ rồi, về sau này chỉ cầu người mang theo yên bình tĩnh tại như sắc lam sống đời tự do tự tại, bay bầu trời mà người hằng mong muốn.
Cái Phượng lấy tay lau nước mắt rồi cùng Dao Hương thay xiêm áo cho Thiên Hinh, vấn lại tóc, thoa chút phấn son, dẫu cho là lần cuối lên sân khấu cũng phải diễn cho trọn vai, giữ danh dự của họ Lý, của mấy trăm năm vàng son dân tộc.
Chiếu chỉ phế Hậu đến lúc trời xanh thoáng đãng gợn cọng mây, nắng vàng, hoa mai nở, chẳng ai khóc.
Lý Phật Kim đầu vấn gọn gàng, áo lụa màu lam mướt, da trắng môi đỏ như con thuở xuân , đầu ngẩng cao, mắt nhìn thẳng, khuôn mặt thản nhiên, nàng nghe xong chiếu chỉ quỳ xuống dập đầu tạ ơn, môi nở nụ cười nhạt. Đôi quang gánh giang sơn, gia tộc đặt đôi vai gầy chẳng còn, từ nay người phải Hoàng thái nữ, phải nữ hoàng cuối cùng hay hoàng hậu đầu tiên, người chỉ là Lý Phật Kim.
còn là Hoàng hậu, trả lại phượng ấn, trả lại áo bào, trả lại điện Trường Xuân, Phật Kim đến cung điện xa xôi hẻo lánh nhất cấm thành, nơi cách xa những vàng son náo nhiệt chốn cấm cung, nhưng lại là nơi an ổn, thanh tĩnh nhất, nơi đó có sân khấu, cần phải điểm trang son phấn để lên đài cao diễn kịch mua vui. Bước ra khỏi điện Trường Xuân, Dao Hương hít hơi sâu với Phật Kim và cái Phượng:
" được cúi đầu, được quay đầu nhìn lại"
Vào lúc này có rất nhiều con mắt dõi theo họ, dõi theo người con mang thân phận tôn quý bậc nhất, dõi theo số phận như pháo hoa huy hoàng đó rồi chợt tắt đó. Khóc lóc hay khổ đau thế nào, đời dăm ba loại người có người buồn thay có người vui thay, rồi tất cả cũng thành câu chuyện lúc trà dư tửu hậu, vậy nàng để hậu thế ghi khắc cái ngẩng cao đầu, cái tôn nghiêm của nữ đế, hoàng hậu, để dòng chảy của sử sách mãi mãi thể bỏ quên người.
Nơi xa có người ngóng mắt theo trông, chờ đợi thứ nuối tiếc nhưng chỉ đổi lấy tà áo lam nhạt màu càng lúc càng xa càng lúc càng nhạt nhoà. có nuối tiếc có phẫn hận, Lý Thiên Hinh rời như trút bỏ, chẳng ngoái đầu chẳng ngoảnh lại.
Mười năm đầu ấp tai gối, mười năm duyên nợ đủ đầy.
Người thôi chớ ngoảnh nhìn
Màu lam còn đọng vùng nhà ai [7]
------------------------
[1] 2 câu trong bài thơ Yên đài thi - Xuân của Lý Thương
[2] Mẹ của Thuận Thiên công chúa và Lý Chiêu Hoàng là Trần Thị Dung.
[3] 2 câu trong bài thơ Mai Hoa của Vương An Thạch
Tường giác sổ chi mai,
Lăng hàn độc tự khai.
Dao tri bất thị tuyết,
Vị hữu ám hương lai.
(Góc tường mấy nhành mai,
Trong rét nở mình ai.
Xa biết phải tuyết,
Vì hương thoảng đâu đây. )
[4] Cung Quan Triều: chỗ ở của vua
[5] 2 câu trong bài thơ Nguyệt tịch của Quán Hưu
Sương nguyệt dạ bồi hồi,
Lâu trung Khương địch thôi.
Hiểu phong xuy bất tận,
Giang thượng lạc tàn mai.
(Đêm trăng mờ sao ta trằn trọc
Tiếng sáo Khương thúc giục lầu
Gió mai thổi suốt đêm thâu
Bờ sông mai rụng âu sầu tàn phai )
[6] Điện Trường Xuân: nơi ở của Hoàng Hậu
[7] 2 câu trong bài thơ Mã thượng tác của Quán Hưu
Liễu ngạn hoa đê tịch chiếu hồng,
Phong thanh khâm tụ bí thông lung.
Hành nhân mạc nhạ tần hồi thủ,
Gia tại ngưng lam nhất điểm trung.
(Đê hoa bờ liễu ánh hồng
Gió đưa tay áo ngọc rung rộn ràng
Người thôi chớ ngoảnh nhìn
Màu lam còn đọng vùng nhà ai )
[*] Về chi tiết tông thất họ Lý bị giết:
Tháng 8 , năm [Kiến Trung] năm thứ 8 [1232], Trần Thủ Độ giết hết tôn thất nhà Lý.
Khi ấy, Thủ Độ chuyên chính lâu ngày, giết Huệ Tông, tôn thất nhà Lý đều bùi ngùi thất vọng.
Mùa đông năm ấy, nhân người họ Lý làm lễ tế các vua Lý ở Thái Đường, Hoa Lâm733 , Thủ Độ ngầm đào hố sâu, làm nhà lên , đợi khi mọi người uống rượu say, giật máy chôn sống hết.
Nhưng đây cũng chỉ là đồn đoán vì "Xét thời Trần Tông còn có người họ Lý làm tướng, hơn nữa [Phan] Phu Tiên ghi lại, việc này chưa chắc có thực, hãy tạm chép vào đây"
