NHỮNG NĂM THÁNG HỔ PHÁCH
Tuyết Ảnh Sương Hồn


Thể loại: Tiểu thuyết
Dịch giả: Nguyễn Thái Hằng
Nhà xuất bản: NXB THỜI ĐẠI
Số trang: 527
Ngày xuất bàn: 26/8/2014
Giá bìa: 126.000đ
Lời mở đầu

Khi màn diễn hoành tráng của thời thanh xuân dần tới hồi kết, bạn có nhận ra mình càng lúc càng thích nhớ lại chuyện xưa?

Vô vàn hồi ức mang theo biết bao hoài niệm. Tuổi hoa trong sáng, tinh khôi dẫu bị dòng thác thời gian ào ạt cuối trôi vẫn in hình nét trong trí nhớ như chuyện mới chỉ hôm qua, khiến người ta nhớ lại mà khỏi thẫn thờ, hoài niệm lại càng bùi ngùi.

Những tháng ngày thuần khiết vô ưu;
Thuở trẻ dại mới e ấp bước vào tình ;
, từ thoảng qua tới đậm sâu;
Duyên, từ gặp gỡ tới chia ky, hợp rồi tan…

Cớ sao mới đó mà thoáng chốc thời gian vụt qua như ánh chớp? Tháng năm vàn bận lén tráo gương mặt trẻ trung thời năm xưa thành dung nhan tang thương nhường này.

Thanh xuân qua như cuộc vui sớm tàn, tuổi hoa vẫy chào cất bước. Giữa cuộc đời đằng đẵng, quãng thời gian đẹp nhất lại chính là thứ trôi qua nhanh nhất. Dẫu tận sâu đáy lòng vẫn cam tâm nhưng… Ai người thông thái có thể cho ta hay, phải làm sao mới có thể níu giữ những tháng ngày ấy?

Cũng may, thanh xuân dẫu chẳng thể níu kéo vẫn còn có thể lưu giữ mãi trong ký ức. Ký ức tựa như khối hổ phách trong suốt, vững vàng bao bọc lấy tuổi hoa.

Thứ tôi muốn kể lại đây chính là câu chuyện được bọc trong hổ phách như thế. đoạn hồi ức gian nan, nếu mọi người bằng lòng, xin cùng tôi lần theo từng dòng chữ lời văn, ngược dòng sông thời gian, cùng tìm lại tháng năm như nước trôi xa.

Những tháng ngày chúng tôi sống;
Năm tháng chúng tôi trưởng thành;
Quá trình chúng tôi thay đổi;
từng của từng, quá khứ của quá khứ;

Chuyện cũ theo thời gian, qua những con chữ, ngưng lại thành từng khung hình thể nào quên. Dẫu năm tháng thực lại lặng lẽ trôi , những tháng năm ký ức vẫn vĩnh viễn tồn tại trong tâm khảm…​

Chương mở đầu

Ngày hè oi nồng, ánh mặt trời như lửa đỏ rực bên song, hơi nóng bủa vây căn phòng có điều hòa, ngột ngạt như trong lò lửa.

Trời rất nóng nhưng lòng Tần Chiêu Chiêu lại lạnh giá vô cùng, tất cả chỉ vì cuộc điện thoại của mẹ khi nãy. Mẹ gọi tới cũng chỉ kể mấy chuyện vặt vãnh trong nhà, vốn chẳng có gì đáng để tâm trạng của chùng xuống như vậy. Thế nhưng mẹ sực nhớ ra, báo cho : “Căn nhà cấp bốn chúng ta ở trước kia sắp bị dỡ bỏ, hàng xóm xung quanh cũng chuyển hết rồi. Chính quyền thành phố có ý định xây lại chỗ này thành nhà cho thuê giá rẻ.

Căn hộ cũ của Tần gia vỗn do cơ quan ba mẹ Tần Chiêu Chiêu phân cho nhân viên, tới lúc cần dỡ bỏ rồi sao? khó mà tin được chuyện này, sửng sốt: “Khi nào phá dỡ ạ?”

“Cũng sắp rồi, chính quyền cầu toàn bộ dân cư nhanh chóng chuyển trong vòng nửa tháng, giải tỏa xng tiến hành dỡ bỏ mấy gian nhà cũ rồi xấy nhà mới lên.”

“Có nửa tháng thôi à, sao nhanh thế?”

“Ừ, nhanh vậy đấy! Mẹ nghe kinh phí lần này lấy từ ngân sách dành để xây dựng nhà cho thuê giá rẻ của nhà nước. Cuối năm nay là hết hạn, giải ngân sớm, chính phủ thu hồi vốn nên chính quyền thành phố mới đặc biệt để tâm như vậy.”

“Bao nhiêu người như thế, bảo dọn dọn đâu được? Cũng phải đến vài chục hộ ấy chứ, mà chuyển nhà đâu phải chuyện đơn giản?”

Mẹ giải thích, ra mấy chục hộ sống ở khu đó đều vui vẻ gấp rút dọn . Vốn dĩ mấy gian nhà họ ở thuộc về nhà máy, đứng tên họ. Hơn nữa, đây toàn là nhà cấp bốn xây kiểu cũ: hẹp, ẩm ướt lại có nhà vệ sinh riêng, những người còn lại ở đó đến giờ chủ yếu là do đủ tiền mua căn nhà mới tử tế. Nay tự nhiên chính quyền có ý định xây nhà cho thuê giá rẻ mà thực chất là sửa sang lại nhà cửa rồi thống nhất cho những gia đình khó khăn thuê. Tiền thuê nhà có tệ mét vuông, khác nào được ở đâu. Hơn nữa, những hộ cần chuyển để lấy đất cho dự án sau này có thể được ưu tiên phân cho căn, chẳng khác nào được cấp nguyên nhà mới, có ai vui vẻ chuyển chứ? Thế nên mọi người đều nhanh chóng tìm chỗ để chuyển cả rồi.

“Có điều, phải chuyển nhà cũng rất phiền phưc, chỉ chuyển tạm thời càng phiền toái hơn. Cũng may nhà mình mua được nhà mới, sửa sang đâu vào đấy rồi, vừa kịp để va mẹ chuyển qua bên đó. Vốn dĩ ba con chẳng muốn đâu, ông ấy bảo ở nhà trệt thế này quen rồi, giờ chuyển sang nhà lầu thấy quen, định giữ lại căn nhà bên kia để khi nào con về ở, còn ba mẹ cứ ở nhà trệt bên này thôi. Giờ chẳng ở được nữa rồi, mấy bữa nay ba mẹ lục tục chuẩn bị dọn nhà. Trong nhà nhiều đồ linh tinh quá, thượng vàng hạ cám gì cũng có, mấy thứ này chẳng mang sang nhà mới làm gì. Mẹ quay về sửa soạn chút, xem cái gì cần giữ lại, cái gì có thể bỏ bỏ bớt. Đồ đạc của con mẹ chẳng biết bỏ cái gì, thôi cứ giữ lại hết, sau này lúc nào về nghỉ con xem lại muốn giữ cái gì giữ, bỏ, thế nhé!”

Bình thường vẫn nghe nơi này, nơi kia phải phá dỡ hay giải tỏa nhưng Tần Chiêu Chiêu chưa bao giờ nghĩ rằng có ngày căn nhà mình sống từ cũng bị giải tỏa. vẫn nghĩ chẳng bao giờ có ngày đó đâu, vì khu nhà máy cũ nằm ở ngoại ô phía đông thành phố, cách xa nội thành, mấy công ty địa ốc hay phòng môi giới nhà đất đều chẳng buồn để mắt tới vùng này. ngờ có ngày chính quyền lại muốn xây nhà cho thuê giá rẻ ở đây, vậy là căn nhà cũ của gia đình chẳng giữ được nữa rồi.

Đặt điện thoại xuống, ngoài kia ánh dương vẫn rừng rực thiêu đốt, hơi nóng vẫn bủa vây căn phòng hầm hập như lò lửa, nhưng Tần Chiêu Chiêu lại thấy tim mình nguội lạnh, niềm xúc động dâng lên trong lòng chỉ chực bật ra thành nước mắt.

Nhà cũ phải phá bỏ rồi.

Chỉ là… sao lại luyến tiếc đến thế?

Dẫu rằng ngày còn bé cũng từng uất hận tại sao mình phải sống trong gian nhà cũ nát kinh khủng đó. Căn nhà cũ kĩ, sơ sài lại u, ẩm thấp, mỗi lần trời mưa đều phải mang chậu rửa bát ra hứng nước dột. Nhưng con người sinh ra có ai được lựa chọn chốn xuất thân, cuộc đời bất đắc dĩ khởi đầu từ nơi đó rồi. Bao nhiêu năm tháng trôi qua, căn nahf cũ kĩ ấy cùng lớn lên, dõi theo từ khi xíu, bi bô tập cho đến ngày trưởng thành, trở hành duyên dáng, kiều. Căn nhà ấy ôm trọn trong mình tất cả những tháng ngày đẹp đẽ nhất của cuộc đời .

Ngôi nhà cũng là chứng nhân thầm lặng cất giữ mọi tâm , bí mật của . Người từng thích, người từng thích … Trong căn phòng bé chục mét vuông này, dưới ánh đèn bàn vàng vọt kia, nắn nót từng nét chữ viết thư. Những bức thư ấy, chẳng biết tới giờ họ còn giữ ? Nếu còn, hẳn những nét chữ xanh xanh ngượng nghịu, vụng dại khi xưa tan vào năm tháng chảy trôi và nhạt nhòa gần như chẳng còn gì nữa rồi. Ngày nào đó, nếu họ vô tình thấy lại chúng trong đống đồ cũ, chẳng biết có còn nhớ được những dòng chữ ấy là của ai ?

Thế nhưng, ngôi nhà cũ kia hẳn còn nhớ, nhớ lắm. vách tường nào đó từng khắc tên người mình thích, khung cửa sổ từng bao lần bị người thích khe khẽ gõ vang… Căn nhà cũ giống như bảo tang của cuộc đời , thầm cất giữ những tháng ngày, những tình và mộng tưởng tươi đẹp nhất trong cuộc đời . Vậy mà giờ đây, lại mất nó.

Nước mắt lặng lẽ tuôn rơi, từng giọt từng giọt, ướt đẫm vạt áo. Trong làn nước mắt, những chuyện cũ năm xưa như nhúm trà xanh, dịu dàng bung nở giữa dòng ký ức ấm áp, tỏa ra mùi hương thơm ngát cùng dư vị chua xót mãi tan.

PHẦN
NIÊN THIẾU THƠ NGÂY
(1982 – 1994)


Thuở , Tần Chiêu Chiêu thích nhất hai việc là ăn và chơi.

Chương 1

Thuở , Tần Chiêu Chiêu thích nhất hai việc là ăn và chơi.

ra, đứa trẻ con nào cũng ham ăn, ham chơi, nhưng có thể coi Tần Chiêu Chiêu là ham ăn, ham chơi nhất trong số đó. Về khoản ăn uống, miệng đặc biệt tham lam, bao giờ nhịn được khi thấy đồ ăn, nước miếng cứ ứa ra, vô cùng tèm thuồng.

Khi đó là những năm 80 của thế kỷ Xx, cái ăn cái uống còn thiếu thốn nhiều. Măc dù Cải tổ kinh tế(1) như làn gió xuân tươi mới bắt đầu thổi qua những vùng duyên hải hẻo lánh, nhưng đối với những thành phố nằm sâu trong đại lục, cái đó vẫn chỉ như “gió xuân qua nổi ải Ngọc Môn(2)”, chẳng thấm tháp gì.


(1) Cải tổ kinh tế Trung Quốc (Cải cách khai phóng): là chương tình thực các thay đổi về kinh tế gọi là “Chủ nghĩa xã hội mang màu sắc Trung Quốc” do Đặng Tiểu Bình đề xướng và lãnh đạo từ cuối những năm 70 của thế kỷ XX và vẫn tiếp tục ở đầu thế kỷ XXI với muc tiêu cải tổ nền kinh tế Trung Quốc, tạo ra giá trị thặng dư đủ để cung cấp tài chính do công cuộc đại hóa nền kinh tế của Trung Quốc đại lục.
(2) Nguyên văn: “Xuân phong bất độ Ngọc Môn quan”, trích Lương Châu từ của Vương Chi Hoán đời Đường. Ngọc Môn quan là cửa ải trọng yếu tuyến đường giao dịch của Trung Quốc với các nước Tây Vực, di tích này vẫn còn tại Đôn Hoàng, tỉnh Cam Túc.
Tần Chiêu Chiêu sống cùng ba mẹ tại thành phố “gió xuân chưa thổi tới” trong đại lục. Đó là thành phố công nghiệp thuộc tỉnh Giang Tây, hầu như tất cả các xí nghiệp quốc doanh lớn bé trong thành phố đều lấy lên “Nhà máy”, giống bây giờ đổi hết thành hai chữ “Công ty” theo lối phương Tây. Ngày đó, hai người gặp nhau lần đầu, muốn biết nơi công tác của nhau hỏi: “Bác ở nhà máy nào vậy?”

Ba mẹ Tần Chiêu Chiêu cùng làm trong nhà máy cơ khí quốc doanh. Nhà máy trải suốt vùng rộng lớn ở ngoại ô phía đông thành phố, ngoài những dãy nhà xưởng rộng lớn còn có nhà ăn, ký túc xá, cửa hàng, chợ, nhà khách, rạp chiếu phim, bệnh viện, nhà trẻ, trường học… thậm chí còn có cả chi nhánh bưu điện, ngân hàng. Tất cả gói gọn lại như vương quóc lấy nhà máy làm tủng tâm. Vương quốc này nằm liên kề với mấy nhà máy hầm mỏ quy mô vừa và cùng nhiều thôn xóm vùng ngoại ô phía đông, tạo nên khu vực thành thị - nông thôn kết hợp với nét đặc sắc riêng. Cả vùng này sinh ra vì có nhà máy, sống được nhờ có nhà máy nên tên cũng lấy tên nhà máy mà đặt. Nhà máy có tên “Nhà máy cơ khí Trường Thành”, thường gọi tắt là Trường Cơ, vì thế cả vùng này gọi là khu Trường Cơ.

Hầu hết cán bộ, công nhân viên làm việc tại Trường Cơ đều sống trong những gian nhà do nhà máy phân cho. Phòng ốc được xây từ những năm 60, đa số đều là nhà cấp bốn, tường thần màu gạch đỏ tươi lợp mái ngói xanh. Nhà cửa lô nhô cao thấp dày đặc suốt hai bên trái phải dọc theo sườn đồi, trải nguyên môt triền núi. Nhà nhiều mà gian có hạn nên mỗi khi trong dãy nhà có ai đó to chút là hai bên hàng xóm đều nghe mồn . Nếu chẳng may có nhà nào đánh mắng nhau ầm ĩ, hàng xóm ba bề bốn bên đều biết mà kéo tới xem náo nhiệt.

Tần gia sống trong căn hộ dành cho gia đình nằm phía cùng bên trái dãy nhà cao nhất ở sườn núi phía đông của khu tập thể. Các dãy nhà có chừng chục gia đình, mỗi nhà có hai gian lớn bé kiểu cách giống nhau, tổng diện tích chừng mười bảy mét vuông, dọc theo tường nhà ngoài còn nối thêm dãy phòng bếp hẹp và dài, tới mức hai người cùng chui vào là xoay nổi người. Hai hộ dùng chung gác xép, có nhà vệ sinh riêng, muốn vệ sinh phải tới nhà vệ sinh công cộng gần đó. Riêng việc tắm rửa, mùa hè có thể xách nước vào tắm trong nhà bếp, đến mùa đông đành sang nhà tắm của nhà máy.

Ngày đó, đời sống của công nhân viên chức nhà máy phần lớn đều khó khăn. Lương tháng cao nên hết giờ làm nhiều người tranh thủ khai khẩn đất hoang quanh nhà để gieo luống rau hoặc vây rão nuôi vài ba con gà, lấy cái đắp đổi qua ngày. Những ngày tháng ấy, ngoại trừ ba bữa cơm ngày, đám trẻ con có tiền thêm món đồ ăn vặt nào khác, người lớn nỡ phung phí tiền bạc cho những thứ như vậy. Thỉnh thoảng được cho vài hào, mua mấy viên kẹo xù xì goác cạnh ngậm trong miệng là thấy vui mừng như nở hoa trong lòng rồi.

Cũng may, dẫu người lớn thường xuyên tiết kiệm tiền mua đồ ăn thức uống những mỗi dịp lễ tết, nhà máy đều phát phúc lợi cho nhân viên, hầu hết đều là đồ ăn: có khi là những túi bánh quy đào giòn tan, có lúc lại là từng thùng lê, táo hoặc bánh Trung thu… Mỗi lần xưởng phát phúc lợi là lần vui vẻ của bé Tần Chiêu Chiêu, bởi vì như vậy đồng nghĩa với việc được ăn uống thỏa thích.

Thời điểm vui vẻ nhất trong năm đương nhiên là Tết lịch, chẳng những nhà máy phát đồ mà ở nhà ba mẹ cũng làm thêm vài món ngon đón Tết: bánh đậu chiên giòn này, bánh bỏng gạo này, còn cả gừn ngâm đường nữa… nhà nào cũng giống nhà nào. Đám trẻ con vô cùng hăm hở tới từng nhà chúc Tết, ăn hoa quả. Đứa nào cũng chọn chiếc áo nhiều túi, ăn no nê rồi còn cố nhét cho đầy túi mới thỏa mãn rời .

Ngoài những ngày lễ tết được phát món này món kia, hằng năm mỗi khi hè vè, tới mùa dưa hấu, nhà máy lại cử vài xe tải tới các huyện lân cận mua dưa hấu về bán rẻ cho công nhân viên trong xưởng, cứ năm hào cân, như vừa bán vừa cho, mỗi người được mua tối đa hai mươi lăm cân. Mỗi khi tới ngày xe tải lại được phen mừng vui hớn hở, đoàn con nít lô nhô đứng chờ đường lớn trước cổng nhà máy, hết mong lại ngóng, chỉ hy vọng xe dưa có thể về sớm. Thế nhưng, có lần đoàn xe chở dưa gặp trục trặc giữa đường nên tới tận tối mịt vẫn chưa thấy đâu, rất nhiều đứa trẻ khóc lóc, sụt sịt, nhất định chịu ngủ. “Con muốn ăn dưa hấu cơ, phải ăn dưa xong mới ngủ cơ.”

Tần Chiêu Chiêu chính là đứa khóc dữ nhất, bất kể ai dỗ dành thế nào cũng chịu ngủ, nhất định phải chờ tới khi đoàn xe chở dưa về mới chịu thôi. Cuối cùng mẹ đành chịu thua, bỏ luôn ý định dỗ bé ngủ. Chỉ là đợi lâu như vậy, lại khóc nhiều, nhóc tự khắc mệt mỏi, bèn dựa vào lòng mẹ ngồi chờ, mí mắt cứ trĩu dần xuống rồi ngủ lúc nào biết. Sáng hôm sau, vừa mở mắt sực nhớ ra hôm qua chưa đợi được dưa hấu về, liền nảy bụp khỏi giường, để nguyên chân trần chạy , vừa chạy vừa khóc. “Mẹ ơi, mẹ ơi, hôm qua con vẫn chưa được ăn dưa hấu.”

Nhưng vừa mới chạy tới gian ngoài, thấy hàng bảy, tám trái dưa da xanh biếc nằm lăn lóc dưới đất bên chân tường gạch đỏ tươi là bé nín ngay. Rốt cuộc, dưa hấu cũng về tới nhà rồi.

Mỗi ngày sau bữa trưa, mẹ lại bổ quả dưa hấu: nửa ăn buổi trưa, nửa kia để tối ăn. Vì nhà có tủ lạnh, dưa hấu bổ ra phải ăn hết ngay trong ngày, nếu hỏng mất nên Tần Chiêu Chiêu rất thích chí vì bé có thể ăn tới sướng bụng thôi.

Nhưng những món như bánh quy đào giòn hay bánh Trung thu hoặc các loại hoa quả như lê, táo lại giữ được khá lâu nên mẹ cất hết , để cho bé được ăn tới no nê, thỏa thích. Thỉnh thoảng mẹ mới lấy cho miếng, còn mấy món đồ ngon nên đẻ dành mới ăn được lâu. bé nghe vậy cũng chẳng hiểu gì, trong lòng ấm ức, cảm thấy sao mẹ mình hẹp hòi quá.

Khi đó, Tần Chiêu Chiêu cũng chưa nhận ra rằng, tuy mẹ chẳng bao giờ để được ăn thỏa thích, nhưng những đồ ăn ngon như vậy hầu như chẳng bao giờ ba mẹ động tới, cuối cùng có bao nhiêu đều chui cả vào bụng .

Lúc ấy, bé chỉ cảm thấy chưa thỏa mãn, còn tham ăn tới mức phải lấy trộm. Có lần nhà máy chia táo cho công nhân, mỗi người được thùng, vậy là ba mẹ được hai thùng mang về. Mẹ khui cả hai thùng táo, cẩn thận lựa những quả sứt sẹo hay bị sâu đục ra ăn trước rồi xếp hết những quả ngon lành vào trong chiếc chậu lớn, cất tận nóc tủ ba gian. Để như vậy thoáng khí hơn cất trong thùng giấy, đồ ăn lâu hỏng hơn.

Tần mẹ chắc mẩm tủ cao như vậy chỉ có người lớn mới với được, Tần Chiêu Chiêu bé tuyệt đối thể nào với tới. Nhưng mẹ lại quên mất con mình la con sâu háu ăn, khi dính tới đồ ăn đầu óc vo cùng nhanh nhạy, nghĩ ngay ra cách kê thêm chiếc ghế đẩu chiếc ghế tựa cao rồi trèo lên đó để trộm táo. Đến khi mẹ phát ra chậu táo vơi non nửa.

Vì chuyện này mà ba nổi giận, quất cho bé vài cái vào mông, khiến cho bé khóc ầm ĩ hồi. Từ khi bị đánh, bé ngoan ngoãn hơn, dám động lòng trộm thêm thứ gì nữa.

Số lần nhà máy phát đồ ăn dù sao cũng có hạn, cả năm tính tính lại cũng chỉ được vài lần, hơn nữa đồ ăn lại luôn bị mẹ “cất giữ nghiêm ngặt” nên những lúc bình thường, con mèo tham ăn Chiêu Chiêu phải tự nghĩ cách kiếm được món này món kia.

Mấy quầy tạp hóa trong nhà máy cũng có bán những món đồ ăn vặt ngon mắt, nhưng trong túi có tiền chỉ có hẻ ngồi nhìn chứ làm sao ăn được. Tìm ba mẹ xin tiền mua quà vặt vô cùng khó khăn, mười lần vòi vĩnh may ra mới được lần. Tần Chiêu Chiêu liền dấu cái miệng xíu càu nhàu với mẹ: “Mẹ à, vì sao con được lĩnh lương vậy? Có lương rồi con cần tìm ba mẹ xin tiền nữa.”

Mẹ nghe vậy, cười ngớt. “Con muốn được lĩnh lương sao? Vậy phải chờ lúc nào con lớn, làm mới được.”

“Bao giờ con mới lớn nhỉ?”

Ba liền trêu con : “Mỗi ngày ăn thêm hai bát cơm, đảm bảo con lớn nhanh.”

Tần Chiêu Chiêu ngây thơ tin là , ngày nào cũng cố gắng ăn nhiều, no căng bụng. Nhưng ăn nhiều như vậy mà hiệu quả chẳng thấy đâu, vẫn chỉ là bé xíu, rất bất mãn. “Con ăn bao nhiêu cơm như thế, ăn lâu ơi là lâu, sao chẳng thấy lớn thêm vậy, chẳng hay ho gì.”

Chuyện lớn nhanh xem chừng rất xa vời, muốn được lĩnh lương nhiều cũng thể ngày ngày hai, Tần Chiêu Chiêu chỉ còn cách là thường xuyên tìm cớ vòi vĩnh ba mẹ tiền mua đồ ăn, tất nhiên chuyện này vô cùng khó khăn. Ngoài ra, cũng có những món đồ ăn vặt mất tiền, ví dụ như kẹo leng keng.

Kẹo leng keng cần mua bằng tiền, có thể đổi bằng đồ phế liệu hay đồ bỏ như vỏ tuýp kem đánh răng dùng hết, quần áo thủng, giày rách, lá sắt vụn hay dây thép . Ông lão vẫn hay gánh gánh hàng kẹo leng keng hết nhà này sang nhà kia luôn là người được đám con nít trong khu hoan nghênh nhất, mỗi lần vừa nghe thấy tiếng rao “Kẹo leng keng, kẹo leng keng đây!” là lũ trẻ con lại ùa về phía ông như bầy én .

Kẹo leng keng là khối kẹo tròn, lớn bằng mặt thớt, bên ngoài phủ lớp đường kết tinh trắng muốt như bột phấn, bên trong vàng ruộm, óng ả như lúa mạch chín. Khối kẹo giòn và rất cứng, ông già bán kẹo phải cùng lưỡi đục và cây búa ghè khối kẹo lớn thành từng viên giống người ta đẽo đá; búa chạm lưỡi đục tạo nên những tiếng leng keng nên mới có tên là kẹo leng keng. Viên kẹo cứng đơ nhưng vừa ngấm nước bọt là nhanh chóng mềm ra, cắn miếng là có thể kéo ra thành sợi vừa vừa dài, mùi vị vô cùng thơm ngon, ngọt ngào nhưng dính răng gì bằng. Người lớn thích ăn món này nhưng trẻ cực kỳ ưa thích.

Nhưng thích thích vậy chứ cơ hội đổi được kẹo để ăn nhiều. Gánh kẹo leng keng của ông lão cơ hồ ngày nào cũng gánh qua khu tập thể nhưng vỏ kem đánh răng, giày rách,sắt vụn, dây thép hỏng đâu phải ngày nào cũng có. Cuộc sống khó khăn nên người lớn ai ai cũng tiết kiệm, quần áo mặc rách mạng vá lại rồi mặc tiếp, giày hỏng rồi cũng tùy tiện vứt bỏ. Những đôi xăng đan nhựa mấy năm rách vẫn được giữ lại, nếu đôi dùng chẳng may đứt quai, cắt lấy mảnh từ đôi cũ hơ qua lửa cho mềm rồi gắn lên, tiếp tục dùng. Hầu như nhà nào cũng tiết kiệm như vậy nên những thứ gọi là đồ bỏ mà bọn trẻ có thể mang đổi lấy kẹo ăn dễ kiếm chút nào.

Thời thơ ấu, Tần Chiêu Chiêu nhớ mãi hai lần đổi kẹo leng keng. lần, bé nặn sạch kem đánh răng còn trong tuýp ra rồi lấy vỏ mang đổi kẹo, kết quả thế nào chẳng cũng biết, bé lại bị ba đét cho vài cái. Lần khác là khi bé lang thang chơi trong khu công trường thi công nhặt được chiếc búa, từ lưỡi đến cán búa đều làm bằng sắt. Cầm lấy cây búa nặng trịch trong tay, việc đầu tiên bé nghĩ tới là mang nó đổi kẹo ăn ngay. Ông già đổi kẹo vừa nhìn thấy cây búa là mặt mày hớn hở, liền đem khối kẹo to bằng bàn tay còn lại trong gánh đưa cả cho bé. Thế là lần đó, mình được độc hưởng khối kẹo to, ăn đến sung sướng nghiền.

Mấy món đồ ăn vặt dù mất tiền hay mất tiền mua đều vậy, dễ có mà ăn. Cũng may là vào mùa hè hằng năm, Tần Chiêu Chiêu luôn được ăn kem miễn phía đến no bụng.

Nhà máy Trường Cơ có xưởng làm kem riêng, mỗi khi hè đến, nhà máy đều điều động số công nhân tới xưởng làm kem que, sau đó còn phảt phiếu kem miễn phí cho toàn bộ công nhân viên chức trong nhà máy. Mỗi nhân viên được phát trăm hai mươi phiếu tháng, coi như khoản trợ cấp giải khát ngày hè.

Phiếu đổi kem là mang tiếng là ban phát cho nhân viên nhà máy nhưng thực chất phúc lợi cho đám con nít. Chỉ cần trong nhà có trẻ những phiếu kem này cơ hồ đều chuyển giao hết cho bọn chúng ngay trong ngày phát phiếu.

Kem que nước đường là loại rẻ nhất, phiếu đổi được cây, nếu bán cho người dân quanh vùng năm xu cây; kem đậu xanh hai phiếu chiếc, giá bán hào. Đắt nhất là kem sữa, bốn phiếu mới đổi được que, hai hào cây; cây kem này có thể đổi lấy bốn cây kem nước đường. Trẻ con nhà khác thường tiếc phiếu dám ăn nhưng Tần Chiêu Chiêu lại thường xuyên ăn kem này. Bởi vì ba làm ở phân xưởng nhiệt độ cao nên mỗi tháng nhận được số phiếu gấp đôi người bình thường, cộng thêm phiếu của mẹ nữa là tổng cộng ba trăm sáu mươi phiếu; tỏng nhà chỉ có mình là trẻ con, mình có hơi ba trăm phiếu kem, đương nhiên bé muốn ăn thế nào ăn.

Nhà bên cạnh có tới ba đứa nhóc nhưng cũng chỉ có trăm hai chục phiếu vì nhà họ chỉ có ba làm trong nhà máy còn mẹ , vậy nên số phiếu thường chẳng đủ dùng. Con út nhà đó suýt soát tuổi Tần Chiêu Chiêu, cũng vô cùng ham ăn, mỗi lần thấy mang phiếu đổi kem sữa luôn thèm thuồng bám riết lấy: “Cho tớ ăn thử miếng được ?”

Nhưng tại sao Tần Chiêu Chiêu phải bằng lòng cho bé ăn cùng chứ? Riêng chuyện ăn uống, con nít trời sinh keo kiệt nhen, mỗi lần như vậy lại làm ra vẻ nghe thấy gì mà nhanh chóng chuồn mất.

Sau này, mấy tiệm quà vặt trong nhà máy lại bán thêm loại kem hình đầu búp bê, vừa mềm vừa dẻo lại ngọt, thoáng chốc vượt mặt các loại kem mà nhà máy sản xuất. Rất nhiều đứa trẻ thèm được nếm thử loại kem hình đầu búp bê này, Tần Chiêu Chiêu lại càng thèm muốn. Nhưng vấn đề là loại kem này khá đắt, cây kem giá tận năm hào, thể ngày nào cũng bắt mẹ mua cho ăn được, vì thế phần lớn thời gian chỉ có thể ngồi nhìn thèm thuồng.

Sau đó lại có thêm kem bọc sô la tám hào que, bên ngoài phủ lớp sô la, kem này ngon cực kỳ. bé liền quấn chặt lấy mẹ đòi mua, nhưng cây kem thôi mà giá tận tám hào quả thực quá đắt, mẹ có ý muốn mua, mặc kệ, vẫn mè nheo: “Con muốn ăn, con muốn ăn cơ!”

Rốt cuộc mẹ cũng chẳng làm lung lay nổi ý muốn của bé, đành mua cho cây. Cây kem này thơm ngon chưa từng thấy, bé luyến tiếc nỡ ăn nhanh, cứ liếm chầm chậm từng chút . Nhưng tốc độ liếm kịp tốc độ chảy, kem tan chảy dọc theo ngón tay như dòng lệ trắng; bé luống cuống tay chân, hết liếm cây kem lại liếm xuống ngón tay. Tới khi ăn hết cây kem, còn giữ lại que kem, ngậm trong miệng lâu, đến tận lúc còn nhận ra chút vị ngọt ngào nữa mới luyến tiếc ném bỏ.

Ngoài kem que miễn phí mùa hè, còn có bỏng gạo mùa đông vừa rẻ vừa ngon. Mỗi khi tháng Chạp ghé đến, lại có ông lão vác theo cái lò to giống như cái hồ lô vòng quanh nhà máy, lớn tiếng rao: “Nổ bỏng đây!”

Mùa đông, bỏng chiếm vị trí bá chủ tuyệt đối thị trường đồ ăn vặt, hầu nhue nhà nào cũng đem gạo hay ngô trong nhà nổ bỏng hay làm ít bỏng gạo nên ông già nổ bỏng rất phát đạt. Đám con nít bám riết theo người lớn, giương cặp mắt chờ mong, ngóng đợi từng mẻ bỏng ra lò. Mỗi khi nghe tiếng nổ “bụp”, nhìn bát ngô hay bát gạo bỏ vào lò nở thành gàu bỏng trắng như tuyết, Tần Chiêu Chiêu luôn vừa nhiệt liệt vỗ tay hoan hô vừa dằn lòng được, đưa tay bốc trước nắm bỏng bỏ vào miệng, hề ngại nóng.

Nếu phương diện ăn, Tần Chiêu Chiêu mấy khi được thỏa mãn như ý về chuyện chơi, lúc nào bé cũng được chơi tới đời.

Ban ngày ba mẹ phải làm, đám con nít chưa đến tuổi học đều được gửi vào nhà trẻ của nhà máy. Các dì ở nhà trẻ đều là người nhà của nhân viên nhà máy được chiếu cố vào đây trông trẻ, hết thảy đều là các , các bác ba, bốn mươi tuổi, được học hành gì. Nhiệm vụ chính của họ là trông chừng cho bọn trẻ chơi xảy ra chuyện gì. Họ thể dạy chữ hay giảng Toán nên phần lớn thời gian bọn trẻ ở nhà trẻ chỉ chơi, muốn chơi gì chơi, ngày nào cũng chơi rất vui vẻ.

Ngày phải đến lớp chơi vui nhưng những ngày được nghỉ ở nhà chơi lại càng vui. Nhà máy Trường Cơ nằm ở khu ngoại ô phía đông thành phố, thế tựa vào núi, nhìn ra sông, là chỗ chơi tự nhiên của đám trẻ, chúng có thể nô đùa thỏa thích ở đồng ruộng, trong núi hay bên sông.

Đám con trai thường hào hứng lên núi trèo cây bắt chim hoặc xuống bờ sông mò tôm cá; còn đám con lại thích kéo nhau ra ruộng chơi, đuổi bướm, bắt chuồn chuồn, hái hoa thảo tử… Mỗi khi hái được hoa thảo tử có thể bện thành vòng hoa đeo lên cổ hoặc tay. Tần Chiêu Chiêu mới bốn tuổi, còn xíu nhưng theo các chị lớn học tết vòng hoa, tất nhiên bé bện thuần thục, quýnh lên muốn khóc. Chỉ Tiểu Đan nhà bên hơn năm tuổi, rất ra dáng chị lớn, bện cho bé vòng hoa đẹp đội lên. bé đeo cả ngày, lưu luyến nỡ tháo xuống, tới khi về đến nhà còn lén lút soi gương làm đỏm. Con hình như trời sinh biết thích cái đẹp.

Những ngày ra ngoài chơi, bé cùng các chị lớn chơi nhảy dây con đường trước cửa nhà.

Chích chích chích, chim én kêu chích chích chích, mã lan nở hoa, hai mươi mốt, hai trăm năm sáu, hai trăm năm bảy, hai trăm năm tám, hai tám, hai chín, ba mươi mốt…

bé nhảy dây rất khá, còn ít tuổi nhưng tay chân, động tác rất linh hoạt. Có điều, đến lúc chơi lò cò nhảy ô lại được vậy, lò cò chân rất khó giữ thăng bằng, chưa kể còn khó điều chỉnh lực dưới chân, hơi động chút là đá văng viên gạch dưới chân ra khỏi đường kẻ ô, vì thế các chị lớn thích chơi chung với , thường gạt bé sang bên ngồi xem.

chỉ thế, cả đám còn cùng nhau chơi trò gia đình, ban đầu chỉ bắt chước mấy chuyện trong nhà hằng ngày: người đóng vai ba, người đóng vai mẹ, còn có thêm ông nội, bà nội… giả vờ là gia đình lớn sống cùng nhà. “Ba mẹ” ngày ngày làm, “bà nội” ở nhà nấu cơm, “ông nội” trồng trọt rau củ, “bé cưng” của cả nhà học, vân vân… sau này còn bắt chước cả những hoạt động lớp, đóng vai thầy giáo, giáo, hiệu trưởng… Cứ thế, sau này từ trò chơi gia đình mà trở nên sôi nổi rầm rộ, còn chuyển sang bắt chước theo những bộ phim truyền hình ăn khách.

Khi đó, bộ phim truyền hình Hồng Kông hùng xạ điêu vô cùng ăn khách, nếu đám tiểu nương tụ tập với nhau cùng chơi đóng kịch, hẳn rất thích thú bắt chước những diễn viên nổi tiếng ti vi, hầu như đều tranh nhau sắm vai Hoàng Dung, kế tới là Mục Niệm Từ. Vậy là thành phiên bản thăng cấp của trò chơi gia đình, giờ còn cần cả sân khấu, đạo cụ nữa. Bởi vì muốn bắt chước các nhân vật cổ trang cần phải có hóa trang, phục trang; ví dụ như muốn đóng vai Hoàng Dung nương đầu cần chải mấy lọn đuôi sam rũ xuống hai bên tai, đầu còn phải cài vài đóa hoa, người khoác thêm tấm ga trải giường hay chiếc khăn lông dài để giả như tà áo thướt tha trong những bộ cổ trang. Hơn nữa, quan trọng nhất là cần phải trang điểm, mấy bé có son để tô môi hồng, chỉ có cây bút nước đỏ nhưng cũng liệu cơm gắp mắm tô lên môi thành màu hồng hồng, lại điểm thâm nốt son giữa ấn đường, thế là coi như chuẩn bị xong xuôi.

Trò chơi đòi hỏi phải hóa trang cho xinh đẹp này đối với đám tiểu nương có sức hấp dẫn khó cưỡng.

Trò chơi thường diễn ra ở nhà chị Tiểu Đan, mấy bé học trò cứ tan lớp là rủ nhau chạy thẳng đến nhà chị. Mọi người mang theo những món đồ trang sức rẻ tiền, màu sắc sặc sỡ của riêng mình như dây lụa, hoa cài đầu, kẹp tóc nhựa, dây chuyền ngọc trai, vân vân, rồi thay phiên nhau đóng vai Hoàng Dung, cố hết sức hóa trang và đóng cho xinh đẹp. Tần Chiêu Chiêu cũng muốn tham gia với các chị, ban đầu các chị chê còn quá, muốn cho chơi cùng, cuối cùng cũng miễn cưỡng tiếp nhận, nhưng luôn đẩy cho đóng vai Khùng, cần chải đầu, cài hoa hay hóa trang gì hết, vô cùng thất vọng.

Chung quy vẫn là chị Tiểu Đan tốt bụng nhất, ngày nọ chị cũng cho Tần Chiêu Chiêu được sắm vai Hoàng Dung lần. Chị chải đầu cho , tết thành rất nhiều đuôi sam, ít tết lại thành búi, ít thả xuống hai bên má, còn quấn vòng cổ trân châu lên que kem , làm thành chiếc tram cài đầu cắm vào búi tóc của . Chị còn dùng bút nước đỏ tô hồng đôi môi xíu, điểm thêm nốt ruồi son, nhóc trong gương giống như lột xác, biến thành người khác.

Hôm đó, sau khi trò chơi kết thúc, Tần Chiêu Chiêu lưu luyến nỡ tháo trang sức. bé đứng trước gương, soi thế nào cũng thấy đủ, cảm thấy mình xinh đẹp. Trong lòng phấn chấn sao lên lời.

Cuộc sống vật chất khó khăn nhưng khi đám trẻ con cùng nhau chơi đùa lại đủ trò, muôn màu muôn vẻ. Những ngày tháng đó để lại cho Tần Chiêu Chiêu ký ức về thời thơ ấu vui vẻ trước khi học. Đám trẻ con trong khu tập thể thường dựa theo tuổi mà xưng bạn gọi bè, nô giỡn với nhau, chẳng bao giờ phải rầu rĩ vì tìm được bạn chơi. Tần Chiêu Chiêu gần như quen thuộc với từng gương mặt trẻ con ngây thơ ở nơi này dù chưa chắc có thể gọi được hết tên.

Thế nhưng có ngày, Tần Chiêu Chiêu phát trong khu tập thể nhà máy hóa ra còn có khuôn mặt non nớt hoàn toàn xa lạ với bé.

Chương 2

Phòng ốc của khu tập thể nhà máy Trường Cơ phần lớn được xây dựng từ những năm 60, chủ yếu là nhà cấp bốn, nhưng giữa loạt những căn nhà thấp lẻ tẻ vẫn có vài tòa nhà bốn tầng mới xây lên nhô lên lẻ loi như hạc giữa bầy gà. Căn nhà hai phòng ngủ, phòng khách tuy lướn lắm nhưng “chim sẻ vẫn đủ ngũ tạng, nhà vẫn đủ tiện nghi”, nó vẫn có phòng bếp và nhà vệ sinh khép kín, so với điều kiện ngày đó đúng là kiểu nhà đẹp hiếm gặp. Những căn nhà mới xây thế này thường chỉ dành cho cán bộ cao cấ của nhà máy, vài căn được phân cho nhân viên lão thành cống hiến lâu năm hoặc những công nhận được nhận danh hiệu “Chiến sĩ thi đua cấp thành phố”. Viên chức bình thường bụng đầy tức tối nhưng chẳng biết làm gì, đành nửa đùa nửa gọi đó là khu “Trung Nam Hải (1)”.

(1) Quần thể các tòa nhà ở phía tây thành phố Bắc Kinh, nằm trong Tử Cấm Thành, là trụ sở của Đảng Cộng sản Trung Quốc và Chính phủ của nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa. Thuật ngữ “Trung Nam Hải” đồng nghĩa với lãnh đạo và chính quyền của Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa cũng giống như thuật ngưc “Phố Downing” thường dùng khi đề cập tới chính quyền của Thủ tướng .

Khu tập thẻ của nhà máy xây men theo triền núi , khu “Trung Nam Hải” nằm ở lưng chừng núi, còn căn nhà cấp bốn của Tần Chiêu Chiêu ở đỉnh núi. Vì địa thế cao lại nằm ở khi tận cùng bên trái nên nhà cách khá xa những ngôi nhà còn lại trong dãy nhưng tương đối gần khu “Trung Nam Hải”, nếu muốn là gần như láng giềng. Có điều, vẫn còn bức tường gạch đỏ chắn ngang giữa hai nhà, giống như ngân hà chia cách nhân gian và thiên đường. Bên kia bức tường là “thiên đường” nơi lãnh đạo nhà máy cư ngụ, bên này là “nhân gian” của những người lao động phổ thông.

Cũng nhớ từ khi nào Tần Chiêu Chiêu bắt đầu thấy từng đợt tiếng nhạc tuyệt diệu thoát khỏi khu “Trung Nam Hải” tìm tới bên kia tường. Tần Chiêu Chiêu thấy tiếng đàn êm tai, mới tò mò hỏi mẹ đó là tiếng gì, mẹ với bé đó là tiếng đàn organ, Phó giám đốc Kiều mới mua câu organ cho con trai luyện đàn.

Tần Chiêu Chiêu hết sức thèm muốn. “Mẹ à, con cũng muốn được học đàn organ.”

Mẹ bé cười khổ, lắc đầu. Nửa sau thập niên 80 của thế kỷ XX, đàn organ đại vượt ngàn dặm xa xôi du nhập vào Trung Quốc, trở thành thứ đồ chơi được ưa chuộng hàng đầu lúc bấy giờ. Chỉ có điều, giá đàn organ rất đắt, học phí cũng rẻ, những gia đình công nhân ăn lương nhà nước thu nhập chỉ tầm tầm lại phải phụng dưỡng hai ben cha mẹ già cả ở quê như vợ chồng họ Tần thể chiều theo sở thích học đàn của con được. Thế nên bất kể Tần Chiêu Chiêu có ngang ngạnh, khóc lóc, vòi vĩnh đến đâu cũng thể đạt được ước muốn. Cuối cùng, vì bé làm quá ầm ĩ nên ba nổi giận, lôi bé qua bên, quất cho vài cái đau. “Ba mày còn chưa chết đâu, khóc cái gì mà khóc?”

Nhận mấy roi từ đôi tay rắn chắc như khối thép của ba, Tần Chiêu Chiêu đau đớn khóc ré lên. Nghe tiếng con khóc, Tần mẹ xót ruột ngăn lại. “Mình làm cái gì vậy? Con nó muốn học đàn, mình thỏa nguyện được cho con thôi, sao còn nhẫn tâm đánh đập nó như thế ?”

Ba tức giận, thở hổn hển. “Phải rồi, là tôi thỏa nguyện được cho con . Ai bảo tôi phải là giám độc chứ! Nó cứ việc tìm Phó giám đốc Kiều, xin ông ấy nhận làm con, thế là được học đàn rồi đấy!”

Tần Chiêu Chiêu còn hiểu chuyện, cứ ngỡ những lời ba trong lúc tức giận là , rằng có thể tùy tâm nguyện mà chọn ba. bé ôm trong lòng uất ức với mấy roi của ba, nước mắt nước mũi giàn giụa, ôm mặ tthuts thít, mình chạy thẳng tới nhà Phó giám đốc Kiều.

Trước đó bé chưa từng tới nhà Phó giám đốc Kiều Vĩ Hùng trẻ trung, khỏe mạnh. Năm nay ông mới được thăng chức phó giám đốc, quả là hoạn lộ vô cùng rộng mở, tiền đồ xán lạn. Gương mặt ông thoáng lộ chút kinh ngạc khi thấy vị khách bé đứng trước cửa. Tuy lâu nay vẫn có rất nhiều khách khứa viếng thăm nhưng đây là lần đầu tiên có bé thế này. bé xíu, gương mặt ửng hồng như táo chín, ngẩng đầu giương hàng mi dài ngấn nước, sợ sệt cất tiếng hỏi: “Bác à, bác có phải Phó giám đốc Kiều ạ?”

Phó giám đốc Kiều càng ngạc nhiên. “Phải rồi, là bác đây. bé, cháu tìm bác có chuyện gì sao?”

“Phó giám đốc Kiều, bác làm ba cháu được ạ?”

câu này của Tần Chiêu Chiêu kéo phu nhân của Phó giám đốc Kiều chạy ra xem. Phu nhân tại của Phó giám đốc Kiều kém ông chừng mười tuổi, bà phải là vợ cả mà lấy ông sau khi người vợ kết tóc của ông mất. Lúc ấy, con của Kiều Vĩ Hùng và người vợ trước là Kiều Diệp mười lăm tuổi, bà cũng sinh được cho ông cậu con trai mập mạp. Kiều Diệp thích hợp tính mẹ kế, sau khi tốt nghiệp trường kĩ thuật, vào làm trong nhà máy mau chóng tìm đối tượng kết hôn và dọn ra ở riêng, vì vậy căn nhà rộng lớn này chỉ còn lại ba người. Thoáng nghe có bé xa lạ tìm tới cửa “xin nhận ba”, Phó giám đốc phu nhân sửng sốt vạn phần, nhất định phải chạy ra xem ngọn ngành. Thấy bé nước mắt nước mũi giàn giụa, bà dịu dàng hỏi: “Cháu là con nhà ai vậy? Sao đột nhiên lại chạy tới tìm chúng ta thế này? Sao cháu lại muốn làm con của Phó giám đốc Kiều? Ba cháu đâu?”

“Ba cháu cho cháu học đàn organ, ông ấy còn bảo muốn học tới xin Phó giám đốc Kiều nhận làm con. Phó giám đốc Kiều ơi, cho cháu làm con bác được ? Cháu rất muốn được học đàn.”

Vợ chồng Phó giám đốc Kiều sợ run, liếc nhìn nhau, được lời nào. Tần Chiêu Chiêu giương ánh mắt mong đợi nhìn họ, gương mặt nhắn tràn đầy nét đáng thương.

Tiếng đàn trong nhà chợt ngừng. cậu nhóc xem chừng lớn hơn Tần Chiêu Chiêu là bao tới, tò mò nhìn bé. Tần Chiêu Chiêu còn dùng ánh mắt hiếu kỳ gấp chục lần nhìn lại cậu nhóc. Bởi vì cậu nhóc này hoàn toàn khác biệt với đám con trai Tần Chiêu Chiêu vẫn gặp trước giờ. người, áo sơ mi trắng muốt tựa mây, quần yếm thuần sắc lam tựa trời xanh, nhìn thế nào cũng thấy thuận mắt.

Đám con trai lớn lên ở những chốn nửa phố nửa quê như khu Trường Cơ phần lớn đều chạy nhảy khắp nơi như bầy khỉ con. Đứa nào đứa nấy trông bẩn thỉu, bùn đất bê bết đầy mặt, đầy đầu. Quần áo người cứ bẩn đem giặt rồi lại bẩn, cuối cùng giặt tới bạc phếch, còn nhận ra màu sắc gì nữa. còn như cậu nhóc sạch , chỉn chu trước mặt, đây là lần đầu tiên Tần Chiêu Chiêu được thấy, vì thế bé khỏi mở to cặp mắt loang loáng nước, ngơ ngẩn nhìn.

Phó giám đốc phu nhân lập tức xoay người tới. “Kiều Mục, con ra ngoài làm gì? Mau vào luyện đàn tiếp !”

Cậu bé tên Kiều Mục ngoan ngoãn nghe lời, quay người về phòng. Cậu ta vừa mới lộ mặt vào trong. Nhiều năm sau, Tần Chiêu Chiêu đọc được câu “kinh hồng nhất miết”, ý “vừa nhìn thoáng qua để lại ấn tượng sâu sắc” trong sách giáo khoa Ngữ văn, lòng khỏi nhớ tới lần thoáng gặp Kiều Mục năm đó.

Hôm đó, phu nhân của Phó giám đốc Kiều dắt Tần Chiêu Chiêu về nhà. Biết bé đến nhà Phó giám đốc Kiều gây ra chuyện xấu hổ, mẹ khe khẽ thở dài còn ba mặt đỏ phừng phừng. bé vô cùng sợ hãi, thầm nghĩ lần này nhất định được trận no đòn. Nhưng cuối cùng ba những đánh mà còn lục tung cả nhà tìm cây kèn harmonica từ ngày ông còn tại ngũ thổi cho nghe.

“Chiêu Chiêu à, kèn harmonica nghe cũng hay lắm. Hay là mình học đàn organ, ba dạy con thổi harmonica được ?”

Tần Chiêu Chiêu được học đàn organ, đành cùng ba học thổi đèn harmonica. bé cảm thấy tiếng kèn harmonica hay bằng tiếng đàn organ điện tử nhưng thể học organ harmonica cũng là loại nhạc cụ, ít nhiều cũng có cảm giác được an ủi.

Sau hôm viếng thăm nhà Kiều Mục, lúc nhà trẻ, Tần Chiêu Chiêu cứ nghĩ mãi chuyện, sao hiểu được. “Mẹ à, Kiều Mục nhà trẻ sao?”

Trong nhà trẻ của nhà máy toàn là những bé, cậu bé trạc tuổi Chiêu Chiêu. Hôm đó nhìn thấy Kiều Mục, thấy cậu ấy chắc cũng chẳng lớn hơn mình bao nhiêu, thế sao cậu ấy đến nhà trẻ nhỉ?

Tần mẹ liền cho bé biết: “Kiều Mục học ở nhà trẻ trong nhà máy mà học ở trường mẫu giáo thực nghiệm trong thành phố.”

“Trường mẫu giáo thực nghiệm là cái gì hả mẹ?”

Ngày ấy, trường mẫu giáo thực nghiệm là trường mầm non tốt nhất trong thành phố. là học phí rất đắt, hai là đường sá xa xôi, lại chẳng có xe cộ đưa đón nên những công nahan bình thường chẳng muốn hao phí thời gian, tiền bạc đưa con cái tới học ở đó, hầu hết chỉ chọn gửi con ở trường mẫu giáo của nhà máy. Tần mẹ chẳng biết phải giải thích với con thế nào, đành qua quýt: “Trường mẫu giáo thực nghiệm là trường lớn hơn nhà trẻ của chúng ta chút.”

“Mẹ à, con cũng muốn được học ở trường mẫu giáo thực nghiệm.”

Tần mẹ thở dài. “Chiêu Chiêu, con có thể đừng cái gì cũng muốn được ? Con thể học đàn, cũng thể học ở trường mẫu giáo thực nghiệm được.”

“Tại sao ạ?”

Tần mẹ giải thích roc ràng, chỉ xoa đầu con , thở dài.

Sau này lớn lên, Tần Chiêu Chiêu mới dần hiểu được lý do. Con người có thể phân chia tầng lớp nhưng vẫn có khác biệt thứ bậc, biểu ràng nhất của phân chia thứ bậc này là thân phận, địa vị và điều kiện kinh tế. Kiều Mục và chính là hai con người nằm ở hai cấp bậc hoàn toàn khác nhau, cho nên cậu mới có thể được học đàn, còn chỉ có thể thổi kèn harmonica; cậu có thể học ở trường mẫu giáo thực nghiệm, còn chỉ có thể đến nhà trẻ của nhà máy.

Nhưng lúc bấy giờ, Tần Chiêu Chiêu chưa thể lý giải sâu xa được như vậy, chỉ có cảm giác Kiều Mục hoàn toàn giống và đám con nít vẫn thường thân thiết chơi đùa cùng .

bé chưa từng thấy cậu ra ngoài chơi đùa, chưa bao giờ thấy bóng dáng cậu lẫn trong đám con trai vẫn thường túm năm tụm ba lê la chơi đập ảnh, bắn bi, lăn vòng sắt, thả chuồn chuồn tre… bên đường cái. Cái trò như leo cây, tìm tổ chim hay lội sông mò cá càng cần phải đề cập tới. cảm thấy kỳ lại, chẳng lẽ cậu bao giờ ra ngoài chơi sao?

Kiều Mục là cậu bé thích ra ngoài chơi đầu tiên mà Tần Chiêu Chiêu gặp. Tới giờ hiểu tại sao trước kia mình chưa từng gặp cậu ta, vì cậu sống trong căn nhà lầu vừa đóng cửa lại là thành nơi kín mít, lại rất khi ra ngoài chơi. Cả ngày đều ở trong nhà như vậy, làm sao người ta biết cậu được chứ?

Sau này Tần Chiêu Chiêu mới biết, mỗi sáng Kiều Mục đều được mẹ đưa tới trường mẫu giáo thực nghiệm, chiều đuộc mẹ đón về rồi còn phải học đàn, chỉ đến tối mới về nhà; ăn uống, tắm rửa xong, luyện đàn thêm lúc là buồn ngủ rồi. Cậu căn bản có thời gian mà chơi đùa, hơn nữa mẹ cũng cho phép cậu ra ngoài chơi cùng đám trẻ hàng xóm. Nếu luyện đàn, cậu chỉ ở trong nhà học từ mới hay đọc cổ thi.

Mẹ Kiều Mục là Mục Lan, bà vốn phải là người gốc ở đây mà là thanh niên trí thức Thượng Hải được đưa tới đây tham gia đội ngũ sản xuất vào những năm 70. Ông nội của bà vốn là thương nhân giàu có ở Thượng Hải thời trước Giải Phóng. Sau Giải Phóng, ông bị quy chụp vào thành phần tư bản nên phải chịu đủ loại phong trào, vận động khiến cả nhà phải chịu khổ theo. Tỷ như trong thời gian thực phong trào lên rừng núi, về nông thôn, lẽ ra theo chính sách, trong hai người con nhà họ Mục có thể ở lại thành phố với gia đình nhưng cũng chẳng xong. Người của tổ dân phố ngày ngày tới tìm, dễ nghe là động viên, còn khó nghe là muốn đuổi người về nông thôn. Lý do là con cháu của thành phần tư bản càng cần phải tiếp nhận tái giáo dục và rèn luyện của giai cấp nông dân. Thế là cha mẹ nhà họ Mục đành rớt nước mắt tiễn hai con lên đường, con mỤc Lan tới Giang Tây còn con trai Mục Tùng về Vân Nam.

Sau ba năm ở đội sản xuất nông thôn, Mục Lan được tuyển vào nhà máy cơ khí Trường Thành, phải ăn đời ở kiếp ở nông thôn. Đối với việc được may mắn vào làm trong nhà máy ở thành phố của bà, nhiều người ác miệng đồn đoán sau lưng là do bà ngủ với cán bộ thôn nên mới được như vậy. Rốt cuộc phải hay phải cũng chẳng ai có chứng cứ ràng. Hơn nữa, người bà còn chứa phong thái kín đáo thể diễn tả bằng lời, thứ phong thái này khiến người khác dám đứng trước mặt bà khua môi múa mép. Dung mạo của bà cũng thể là qúa xinh đẹp nhưng đặt cạnh nhóm công nhân trong nhà máy, người ta liếc mắt cũng có thể nhận ra bà. Đối với việc này, người trong nhà máy Trường Cơ chỉ có thể kết luận: "Suy cho cùng, người ta vẫn là con thành phố lớn nên hẳn là giống với đám người ở thành phố của chúng ta."

Nhưng giữa làn sóng thanh niên trí thức trở lại thành phố những năm 70 niềm may mắn được làm việc ở nhà máy của Mục Lan lại trở thành bất hạnh. Trung ương có chính sách cho phép thanh niên trí thức được trở lại thành phố nhưng có hai điều hạn chế: là những thanh niên trí thức kết hôn ở nông thôn được phép về thành phố, hai là những người được nhà nước bố trí công tác cũng thể trở về. Mục Lan là nhân viên ăn lương tại nhà máy Trường Cơ, vì thế bà thể trở về Thượng Hải được nữa. Nếu thể quay về, chỉ còn cách an cư ở thành phố này mà thôi. Sau khi phí hoài những năm tháng như hoa, cuối cùng năm hai mươi bảy tuổi, Mục Lan kết hôn với cán bộ góa vợ làm cùng nhà máy là Kiều Vĩ Hùng, năm sau sinh được cậu con trai Kiều Mục. Từ đó, Kiều Mục là tất cả đối với bà.

Lớn lên ở thành phố nên Mục Lan có kế hoạch nuôi dạy con trai vô cùng nghiêm khắc. Kế hoạch của bà so với chốn nửa tỉnh nửa quê như khu Trường Cơ này là cực kỳ tiến bộ. Các bậc cha mẹ ở vùng này vốn có ý thức "bồi dưỡng con cái". Mặc dù nhà nước ban hành chính sách kế hoạch hoá gia đình nhưng những năm đầu thập niên 80, số nhà con nhiều, hầu như nhà nào cũng có hai, ba con, thậm chí có nhà có tận năm, sáu đứa; lấy đâu ra thời gian, tiền bạc, tinh lực mà chăm chút cho chừng đó con. Sinh con rồi chỉ cần đảm bảo để chúng phải ăn đói mặc rét là mừng lắm rồi. Trước khi học, hầu như đám trẻ đều lớn lên hoang dại như bầy dê thả giữa đồng, muốn chơi sao chơi, chỉ cần khóc lóc, đánh lộn cha mẹ cũng chẳng buồn quản chúng. Đến khi bọn trẻ học rồi mới bắt đầu quan tâm xem chúng học hàng ra sao, thi thoảng cũng trông chừng đám trẻ làm bài tập, nếu điểm thi ra sao quất cho vài roi vào tay, như vậy gọi là dạy dỗ con cái.

Dốc lòng bồi dưỡng con cái như Mục Lan: mới mẫu giáo cho học đàn, ngày ngày phải luyện chơi đàn, còn dạy cọn học từ vựng, cổ thi, ở khu Trường Cơ này chẳng có người thứ hai.

Mục Lan cũng phải người chỉ biết ép con cái học hành, được chơi bời, ở nhà vẫn có rất nhiều đồ chơi để cậu nhóc chơi mình, bà chỉ cho con trai xuống nhà chơi với đám trẻ con tỏng khu tập thể. Bà sợ đám trẻ kia quá lỗ mãng, sợ con mình theo chúng nhiễm thói xấu vào người. Hơn nữa, bọn chúng mở miệng là giọng đặc sệt tiếng địa phương, trong khi con bà từ được dạy tiếng phổ thông chuẩn, để cậy chơi với đám trẻ kia khó tránh pha tạp ít nhiều phương ngữ, điều đó khiến bà vui.

Chính nhờ dự tận tâm của Mục Lan nên bồi dưỡng ra Kiều Mục đặc biệt trong mắt Tần Chiêu Chiêu. bé cảm thấy cậu khác xa tất cả những đứa trẻ trong khu tập thể nhà máy.


Chương 3

Chớp mắt tới tuổi vào tiểu học, Tần Chiêu Chiêu chuyển sang học tiếp ở trường tiểu học dành cho con em nhân viên nhà máy Trường Cơ. Trường tiểu học cũng giống nhà trẻ, được xây ngay trong khuôn viên nhà máy, đến trường cùng lắm chỉ mất năm phút đồng hồ, vì vậy ba mẹ bé cần quá chú trọng việc đưa đón con . Còn Kiều Mục chuyển từ trường mẫu giáo thực nghiệm lên trường tiểu học thực nghiệm, cũng là trường tiểu học tốt nhất trong thành phố.

Hằng ngày, Tần Chiêu Chiêu đều cắp sách tới trường con đường vắt ngang trước mặt khu “Trung Nam Hải”. Những ngày sớm thấy mẹ Kiều Mục chở cậu học bằng chiếc xe đạp mini đẹp. Quần áo cậu mặc cũng vô cùng đẹp đẽ, tinh xảo; đừng là ở chốn nửa tỉnh nửa quê như khu Trường Cơ này, ngay cả tiệm bách hóa sầm uất nhất chợ thành phố cũng chưa từng thấy những bộ quần áo đẹp như vậy. Nghe , quần áo cậu mặc đều là đồ được ông bà ngoại gửi từ Thượng Hải về.

Thượng Hải… Đó là nơi như thế nào? Tần Chiêu Chiêu rất mong mình cũng có ông bà ngoại ở Thượng Hải để nhận được những bộ quầ áo đẹp như vậy.

Đáng tiếc, ông bà ngoại của lại sống ở quê, cách thành phố này những mấy chục cây số. Hằng năm, chẳng nhưng ông bà thể gửi những bộ quần áo đẹp cho mà ngược lại, mẹ cong phải gom những bộ quần áo cũ mặc nữa của bé, giặt sạch , gấp lại mang về cho đám con nít nhà cậu mặc tiếp.

Nhà ông bà nội còn xa hơn nhiều, mất hai giờ ngồi xe khách đường dài, còn phải bộ thêm hơn tiếng, băng qua hai quả núi mới đến được nhà ông nội giữa thung lũng hoang vu. Tần Chiêu Chiêu từng theo ba mẹ về quê vài lần. bé mặc chiếc quần hoa, dùng dây buộc tóc hoa bằng lụa vốn rất bình thường ở thành phố nhưng cũng đủ để làm náo động cả sơn thôn hoang vu, hẻo lánh này. Bao nhiêu đứa trẻ ăn mặc rách rưới vây quanh bé, tròn mắt ngắm nhìn. Đối với đám trẻ ấy, có lẽ nơi sống hẳ cũng sánh ngang với Thượng Hải.

Nhà nội Tần Chiêu Chiêu đời đời định cư giữa thung lũng sâu trong núi, ba nhờ được bộ đội nên mới có cơ hội thoát ly khỏi vùng núi non hoang vu ấy. Năm đó, quân đội đến vùng này mộ binh, nam thanh niên đến tuổi đều tranh nhau đầu quân vì đối với những người dân quê như họ, đây là cơ hội lớn nhất để thoát khỏi kiếp nông dân. Thế nhưng sãi nhiều cháo thiếu, người đông mà chỉ tiêu ít nên thôn quy định mỗi nhà chỉ có con trai được đăng ký kiểm tra sức khỏe nhập ngũ. Nhà họ Tần có hai người con trai đều đủ tuổi, thừa điều kiện, biết cho ai đây? Phận làm cha khiến ông Tần suy ngẫm mãi điều này, cuối cùng quyết định để cậu con trai thứ hai vì cậu cả cũng lớn tuổi, khỏe mạnh tráng kiện, có thể ở lại lo việc trong ngoài.

Quyết định này của ông nội đẩy vận mệnh của hai cậu con trai theo hai hướng hoàn toàn khác nhau. Ba Tần Chiêu Chiêu tham gia kiểm tra sức khỏe, đủ tư cách nhập ngũ, từ đó thoát khỏi nơi thâm sơn cùng cốc. bộ đội vài năm, ông phục viên, được phân công công tác tại nhà máy cơ khí Trường Thành, trở thành công nhân sống giữa thành phố, hưởng lương nhà nước. Còn bác Tần Chiêu Chiêu đến giờ vẫn ở lại quê nhà, bám lấy mẫu ba ruộng, mùa xuân cày bừa, mùa thu gặt hái, vất vả khiến ông già hơn em trai rất nhiều. Mấy con của ông cũng chỉ học hết tiểu học là bỏ học ở nhà trồng cấy, người nào người nấy làm ruộng rất cừ.

Lúc Tần Chiêu Chiêu về quê, nghe người ở nhà kể lại những chuyện năm xưa từng chớp mắt ngây thơ hỏi mẹ: “Mẹ à, nếu như bác nhập ngũ thay ba giờ con là con của bác nhỉ?”

Mẹ bật cười. “Con bé ngốc này, nếu bác nhập ngũ thay ba con giờ lấy đâu ra con đây?”

có sao? Tần Chiêu Chiêu giật mình, thể nghĩ tới chuyện có mình thế nào, tốt nhất là cứ để ba nhập ngũ, và là con của ba là được rồi. Lúc ở thâm sơn ấy, bé vẫn luôn cảm thấy được làm con của ba may mắn. Có điều, khi về tới Trường Cơ, chỉ cần thấy Kiều Mục là trong lòng be lại trỗi dậy hi vọng Phó giám đốc Kiều có thể là ba còn Mục Lan là mẹ. Như vậy, người được học đàn, được mặc quần áo đẹp là .

ôm, Tần Chiêu Chiêu học sớm, vừa ra tới đường thấy Kiều Mục được mẹ chở tới tường. Bàn tay xíu của cậu lục lọi trong túi, lục ra lục vào rồi đánh rơi thứ gì đó mà hình như cậu nhận ra.

Chiếc xe đạp lướt qua rất nhanh, Tần Chiêu Chiêu tò mò chạy về phía trước, nhặt được viên kẹo lẫn trong bụi cỏ vệ đường. Trước nay Tần Chiêu Chiêu chưa từng nhìn thấy viên kẹo nào như thế. Trường Cơ là vùng nghèo khó, điều kiện vật chất thiếu thốn, những loại kẹo rẻ nhất trong các cửa hàng bách hóa của nhà máy là những viên kẹo xù xì góc cạnh, xu viên kẹo trắng tinh hình dạng giống nhau, kẹo cũng chẳng có giấy gói bọc, đưa lên miệng ngậm thấy vị ngọt mát bao lấy đầu lưỡi. Sang hơn chút là kẹo hoa quả giá năm xu viên, bọc trong giấy kẹo ba màu đỏ, vàng, lam; ăn vào thấy vị hoa quả. Cao cấp hơn cả là kẹo xốp hoặc kẹo mềm bọc vừng gói giấy bóng kính trong suốt. Kẹo này những hào viên, cũng có thể mua cả cân, thường được mua về làm kẹo cưới, bày ra đĩa mời khách những khi náo tân phòng (1). Đám con nít gặp dịp như vậy háo hức vơ cả nắm to, ăn xong cũng nỡ bỏ vỏ kẹo mà cẩn thận vuốt cho phẳng, kẹp vào giữa trang sách để dành; ai tích được nhiều vỏ kẹo thấy rất tự hào.

(1) Tục lệ xưa của người Trung Quốc, khách trêu chọc dâu, chú rể trong đêm tân hôn.

Ngoài mấy loại kẹo này, Tần Chiêu Chiêu chưa được nếm qua loại kẹo khác. Chiếc kẹo Kiều Mục đánh rơi trong bụi cỏ được gói rất đẹp, dùng giấy gói ba màu lòe loẹt, tầm thường như kẹo họa quả rẻ tiền, cũng gói bằng giấy bóng kính, chỉ có lớp giấy bọc màu trắng đơn giản in hình chú thỏ trắng xinh xắn.

vỏ kẹo còn in ba chữ nhưng chưa nhận được hết mặt chữ, chỉ nhìn ra mỗi chữ “Đại”. Đưa kẹo lên hít cái, mùi sữa thơm ngọt xộc vào mũi, bóc vỏ ra thấy bên trong cong lớp giấy rất mỏng, trong suốt, dính chặt lấy chiếc kẹo. bé cố bóc sạch lớp giấy nhưng được, nhịn nổi mùi sữa dụ hoặc, chẳng quan tâm nhiều, nhét luôn viên kẹo vào miệng. Trước kia bé vẫn ăn kẹo như vậy vì vỏ kẹo hoa quả thường dính chặt vào kẹo bóc ra được, chỉ có cách ngậm vào miệng, chờ giấy tách ra khỏi kẹo rồi nhả vỏ kẹo ra sau. Nhưng lạ là viên kẹo này cần nhả vỏ, vừa đưa vào miệng là lớp giấy tự tan ra, sau này bé mới biết loại giấy này được gọi là giấy gạo nếp, có thể ăn luôn cần bóc. Lớp giấy gói trong suốt tan mất, vị sữa ươm đầy khoang miệng, ngọt ngào đến mức Tần Chiêu Chiêu tưởng chừng có thể nuốt luôn cả lưỡi mình. Ngon quá! Tại sao lại có loại kẹo ngon đến như vậy? Đến khi ăn gọn cả viên kẹo rồi mà vị sữa vẫn còn lưu mãi trong miệng.

Ăn hết viên kẹo, Tần Chiêu Chiêu cẩn thận cất vỏ kẹo lỹ, tan học là chạy mạch về nhà, vừa thở hổn hển vừa hỏi mẹ: “Mẹ à, nếu cả hai môn thi giữa kỳ con đều được 100 điểm mẹ thưởng cho con nhé! (2)”

(2) Cấp tiểu học ở Trung Quốc thi hai môn Ngữ Văn và Toán, sử dụng thang diểm 100.

“Được, nếu cả hai môn đều được 100 điểm, muốn thưởng gì cũng được.”

bé liền tức tốc lôi vỏ kẹo cất kĩ ra đưa mẹ. “Con muốn ăn kẹo này, ngon lắm mẹ ạ!”

Vừa nhìn thấy vỏ kẹo, mẹ thoáng giật mình. “Đây là kẹo sữa Thỏ Trắng (3), con lấy đâu ra thế?”

Tần Chiêu Chiêu liền ríu rít như chú chim kể lại chuyện nhặt được viên kẹo giữa đường cho mẹ nghe, còn nhấn mạnh: “Kẹo này ngon lắm, rất rất ngon.”

(3) Nhãn hiệu của hãng sản xuất bánh kẹo Quan Sinh Viên, bắt đầu xuất ở Thượng Hải năm 1943 và sớm nổi tiếng thế giới. Ngày 26/9/2008, loại kẹo phải dừng tiêu thụ do phát hàm lượng hóa chất melamine cao gấp sáu lần mức cho phép trong sản phẩm. Sinh thời, đây là loại đồ ăn mà Thủ tướng Trung Quốc Chu Ân Lai vô cùng thích.

Ngày ấy, kẹo sữa Thỏ Trắng là đồ xa xỉ, người bình thường nỡ bỏ chừng đó tiền để mua loại kẹo ngon như thế làm đồ ăn vặt cho con cái. Tần mẹ bèn nghĩ cách lừa con . “Chiêu Chiêu à, loại kẹo Thỏ Trắng này chỉ ở Thượng Hải mới có, thành phố mình ai bán đâu. Hay mẹ mua kẹo xốp cho con nhé, mua nửa cân có được ?”

Nếu là trước kia, được mẹ hứa mua cho nửa cân kẹo xốp, hẳn Tần Chiêu Chiêu vui mừng như mở cờ trong lòng. Nhưng giờ trot nếm qua kẹo Thỏ Trắng rồi, món kẹo xốp kia thể thỏa mãn bé được nữa. nhóc được phen thất vọng liền bù lu bù loa: “ đâu, con cần kẹo xốp. Con muốn ăn kẹo sữa Thỏ Trắng cơ. Tại sao mẹ phải là người Thượng Hải? Sao ông bà ngoại ở Thượng Hải chứ?”

bé khóc lóc ăn vạ mẹ rất lâu, tới tận khuya khi ba tăng ca trở về. Vừa nghe qua câu chuyện, ba liền tức giận trừng mắt. “Ranh con to gan , còn muốn mẹ là người Thượng Hải để mua kẹo Thỏ Trắng cơ đấy! Còn biết điều nữa, đừng trách tao tống cổ về quê cho làm con bác cả, đến lúc ấy kẹo xốp cũng chẳng có mà ăn đâu.”

Nghe đến đây, Tần Chiêu Chiêu đành nín khóc. Dẫu bé còn nhưng cũng thừa hiểu mình may mắn hơn hẳn các con nhà bác cả. Các chị họ ai nấy đều hâm mộ được sống giữa thành phố, được mặc váy có nơ cánh bướm, còn được ăn kẹo xốp nữa, giống như vẫn hâm mộ Kiều Mục vậy. thể được như Kiều Mục chớ nên chọc tức ba, nếu bị đuổi về quê ở với chị họ.

Nhiều năm sau, Tần Chiêu Chiêu vô tình được được đoạn trong sách thế này: “Đời người tựa như kiếp hoa bay, sinh ra cùng cội, nở chung cành, cánh rơi thềm ngọc cánh sa bờ rào… Sang hèn khác chốn, biết tại nơi nao(4)!”

(4) Lấy ý từ Vô thần luận của Phạm Chẩn.

Gấp sách lại rồi nhuqng Tần Chiêu Chiêu vẫn vấn vương mãi nỗi băn khoăn: Tại sao cùng là con người lại có sang có hèn khác nhau?

Đúng nhỉ, tại sao chứ? Vì sao có người may mắn sinh ra giữa gác tía lầu son, lại có người bất hạnh sống trong cảnh bần cùng khống khó? Rốt cuộc vận mệnh là gì chứ? Giữa mênh mang hỗn độn, rốt cuộc vận mệnh do ai an bài?

Vô phương giải đáp, câu hỏi về khởi nguyên vận mệnh vẫn là bí lời đáp suốt mấy ngàn năm lịch sử của loài người.

Biết chắc rằng ba mẹ mua kẹo Thỏ Trắng cho mình, từ đó mảnh giấy gói kẹo kia trở thành báu vật của Tần Chiêu Chiêu, được bé cẩn thận cất ở nơi trang trọng nhất.

Ngày đó, mấy nhóc cấp vẫn thường sưu tầm giấy bọc kẹo rồi mang ra khoe và so với nhau xem ai sưu tầm được nhiều vỏ kẹo đẹp nhất. Vỏ kẹo Thỏ Trắng của Tần Chiêu Chiêu vừa đưa ra khiến các bạn sửng sốt, mang về cho bé rất nhiều ánh mắt hâm mộ tột độ.

Có điều, được ngưỡng mộ cũng chẳng phải chuyện tốt đẹp gì, người xưa vẫn có câu: “Thất phu vô tội, hoài bích kỳ tội”, nghĩa là người thường vốn chẳng có tội, mang theo vật quý bên mình thành ra có tội. Vỏ kẹo bảo bối của Tần Chiêu Chiêu chẳng may bị lớp trưởng Hạ Cầm để mắt đến. Hạ Cầm muốn dùng năm vỏ kẹo bóng kính để đổi lấy vỏ kẹo này của Tần Chiêu Chiêu, đương nhiên Tần Chiêu Chiêu chịu. Vì thế, Hạ Cầm liền lợi dụng quyền lực của lớp trưởng kéo tất cả con trong lớp về phe mình, ai được chơi với Tần Chiêu Chiêu nữa.

Trẻ con ngày đó khá lợi hại, cả đám trẻ lớn cùng nhau, chơi chung với nhau, trong quá trình chơi đùa, những đứa có khả năng cá nhân vượt trội sớm bật lên thành người lãnh đạo, là “trùm” của đám trẻ. Những đứa nhóc này đều dũng cảm, thông minh, sáng dạ, dễ dàng khiến bọn trẻ khác nhất mực nghe theo, nếu , đông người lắm ý như vậy, vốn dĩ đâu thể chơi chung với nhau.

Hạ Cầm chính là đứa trẻ thuộc hàng “trùm” như vậy, con trong lớp luôn răm rắp nghe lời bé, được chơi với ai là tất cả bỏ mặc người đó. Vì chiếc vỏ kẹo này mà Tần Chiêu Chiêu bị tất cả con trong lớp lập. Tan học chẳng còn ai rủ bé nhảy dây, đá cầu, tung bao cát nữa. bé chỉ còn mình buồn, tủi thân. Sau ba ngày, rốt cuộc Tần Chiêu Chiêu chịu nổi nữa, đành chủ động mang vỏ kẹo Thỏ Trắng tới đổi cho Hạ Cầm. Đổi lấy năm chiếc vỏ kẹo bóng kính mình thích, cũng là đổi lấy thiên hạ thái bình.

Cực chẳng mất vỏ kẹo quý giá khiến Tần Chiêu Chiêu bé vô cùng khó chịu. Năm ấy còn tuổi, bé chưa hiểu được thế nào gọi là nhẫn nhịn cho những thứ mình quý, chỉ biết rằng cảm giác khi mất những thứ quý báu là vô cùng, vô cùng khổ sở.

Chương 4

Kỳ hai năm lớp , nhà trường tổ chức cho các lớp dã hoại mùa xuân. Giáo viên nhắc nhở học sinh chuẩn bị lương khô và mang theo nước uống.

Những cậu học trò lớp lần đầu tiên được tham gia hoạt động tập thể nên ai nấy đều hào hứng về nhà giục ba mẹ chuẩn bị đồ ăn cho chuyến dã ngoại. Các nhóc, cậu nhóc nhân dịp này tranh thủ “để đạt nguyện vọng” được ăn những món ngon lành mà bình thường chẳng mấy khi có cơ hội động tới. Tần Chiêu Chiêu hy vọng mẹ mua bánh mì hoặc bánh ngọt để mang theo.

Ngày ấy, đồ ăn lót dạ thường thấy ở vùng Trường Cơ là những món làm từ bột mì, bột gạo như bánh bao, màn tầu, bánh mì hấp… Màn thầu, bánh mì hấp hào chiếc, bánh bao đường giá hào hai, bánh bao thịt bán hào bảy. Ngoài những món này còn có bánh trứng gà bán theo cân cao cấp hơn chút, bánh trứng nướng vàng ruộm, mềm mại vừa thơm vừa ngon, Tần Chiêu Chiêu rất thích, nhưng nhà chẳng mấy khi mua. Thỉnh thoảng có mua nửa cân, mẹ cũng chỉ cho mỗi lần , hai chiếc, ăn xong vẫn còn thòm thèm. Vì chẳng bao giờ được ăn đến nghiền nên ngày còn , Tần Chiêu Chiêu luôn thầm nghĩ: Đợi sau này lớn lên kiếm được tiền, nhất định phải mua nhiều bánh trứng gà, ăn đến no bụng mới thôi.

Ít lâu sau, bánh mì, bánh ngọt kiểu Tây và bánh bông lan bắt đầu xuất ở khu Trường Cơ. Bánh mì năm hào chiếc, thoạt nhìn thấy vừa to vừa tròn nhưng thể no bụng được, ăn rồi cũng chẳng khác chưa ăn là bao. Bánh bông lan phủ kem trắng xóa hơn hẳn bánh mì nhưng giá đắ gấp đôi – đồng chiếc. Tính toán chi li ra, người lớn chắc chắn bao giờ bỏ chừng đó tiền để mua đồ ăn vặt lấp đầy bụng cho con trẻ, là chẳng hợp lý chút nào.

Nhưng bọn trẻ lại rất thích những loại bánh này; bánh mì, bánh bông lan thơm là thơm! Bọn chúng cũng giống Tần Chiêu Chiêu, mỗi khi thấy chiếc xe bán bánh bông lan đẩy qua là đứng dạt sang bên hít hà ngừng. được ăn nhưng được ngửi hương thơm ngọt ngào cũng tốt rồi.

Có lần, chị Tiểu Đan mua chiếc bánh bông lan ăn thử. trai chị Tiểu Đan là Tiểu Cương, mười bảy tuổi tốt nghiệp trung học năm ngoái, vừa kịp đợt cuối của chính sách thay thế(1) nên được nhận vào học nghề ở nhà máy Trường Cơ thay thế vị trí công tác của mẹ. Tiểu Cương làm mỗi tháng có vài chục đồng tiền lương, tuổi còn trẻ nên chi tiêu rất hào phóng, thỉnh thoảng lại cho em mới học cấp hai , hai đồng tiêu vặt. Cái thời chỉ cần vài hào có thể mua được vô số đồ ăn vặt nhóc có vài đồng tiền để tiêu vặt đúng là “tiểu phú ông”. Tần Chiêu Chiêu cực kỳ hâm mộ chị Tiểu Đan, còn ao ước có được trai như Tiểu Cương.

(1) Chính sách thay thế: Chính sách được Trung Quốc thực phổ biến vào thập niên 79, 80 của thế kỷ XX nhằm thu xếp ổn định cho các nhân viên già yếu và bố trí việc làm cho thanh niên, theo đó, khi các viên chức già từ chức hoặc về hưu con cái của họ được nhận vào biên chế thay vị trí của cha mẹ.

Thấy chị Tiểu Đan mua miếng bánh bông lan, Tần Chiêu Chiêu thèm lắm, nhịn được đành chìa bàn tay xíu về phía chị, năn nỉ với vẻ đáng thương: “Chị Tiểu Đan ơi, cho em ăn cùng được ? miếng thôi cũng được ạ.”

Bởi vì dễ dàng có tiền nên chị TIểu Đan cũng hề mọn, bẻ ngay góc bánh lớn đưa cho Tần Chiêu Chiêu.

Đây là lần đầu tiên Tần Chiêu Chiêu được ăn bánh bông lan, cảm thấy ngon hơn hẳn bánh bao, màn thầu hau bánh mì hấp thường ngày, thậm chí cả bánh trứng gà cũng ngon bằng. Bánh bông lan cũng làm từ bột mì nhưng vì sao lại mềm, thơm, ngọt đến vậy? Tần Chiêu Chiêu rất mong ngày nào cũng được ăn bánh bông lan, phải ăn bánh bao, màn thầu hay bánh mì hấp nữa. Ngày nào cũng được ăn chắc chắn là được,c hỉ cần có thể ăn thêm lần nữa là tốt lắm rồi. Thế nên lần này bé tranh thủ “để đạt được cầu” với mẹ, mẹ cũng chiều ý, mua cho bé hai chiếc bánh bao và miếng bánh bông lan , bé cực kỳ vui vẻ lên đường.

Bữa cơm dã ngoại lần đó của bọn trẻ cũng khác biệt nhau là mấy, đồ lót dạ quanh quẩn chỉ có những món ăn làm từ bột mì, bột gạo như bánh bao, màn thầu, bánh trứng…, ăn vặt có gì khác ngoài kẹo hoa quả, mứt vỏ hồng(2), ô mai bột, các loại hoa quả thông thường… Trẻ con nhà nào cũng lớn lên nhờ mấy thứu này.

(2) Mứt vỏ hồng: loại đồ ăn vặt được chế biến từ các loại mứt táo, thường ở dạng cuộc hoặc dnajg phiếm mỏng, có màu đỏ tươi rất đẹp. Mứt vỏ hồng có vị chua kèm ngọt thanh, hương thơm đặc biệt, có tác dụng hỗ trợ tiêu hỏa, khai vị kiện tì nên được cả trẻ con và người lớn ưa thích.

Nhưng có cậu bạn lớp 1.2 có mang thêm món rất lạ. Ba cậu là cán bộ thu mua của nhà máy, thường xuyên được công tác, vì thế hay mua đặc sản các vùng về làm quà. Hôm ấy, cậu nhóc mang theo hộp xoai được đóng gói rất đẹp, nom cậu oai phong. Hộp hoa quả này khiến cả lớp 1.2 xao động bởi nó sang hơn hẳn những loại hoa quả đóng trong bình giả thủy tinh được bày bán tại mấy hàng tạp hóa trong nhà máy. Khi ấy, đồ hộp là thứ xa xỉ phẩm, người bình thường mấy ai dám mua ăn, huống chi đây còn là xoài đóng hộp nữa. Xoài vốn là loài cây sinh trưởng ở vùng nhiệt đới, giữa cái xứ nửa tỉnh nửa quê như Trường Cơ, mấy người từng được thấy quả xoài ra sao, huống hồ đây chỉ là đám con nít sáu, bảy tuổi chưa trải đời? Đám con trai lớp 1.2 vây lấy cậu nhóc, mồm năm miệng mười tranh giành cãi cọ: “Tả Chí Binh, cho tớ xin miếng. Tả Chí Binh, cho tớ miếng né!”

Tả Chí Binh rất oai phong cất tiếng giữa đám nhóc ồn ào: “Đừng cãi nhau nữa, còn chưa mở hộp mà.”

Nhờ giáo viên mở hộ hộp xoài, Tả Chí Binh khẳng khái mời thầy ăn thử trước, giáo viên cũng chẳng khách khí đồng ý ngay. Giáo viên ở trường tiểu học Trường Cơ mấy người được đào tạo sư phạm chính quy, đa số đều là người nhà của nhân viên nhà máy tốt nghiệp cấp hai, cấp ba được nhận vào đứng lớp. Giáo viên trẻ nheng trải đời cũng chẳng bao nhiêu, lần đầu có dịp được biết mùi vị trái xoài đóng hộp, đương nhiên chẳng giả vờ khách khí mà từ chối.

Hơn bốn chục năm sống đời, lần đầu tiên vị giáo viên biết tới đồ hộp, khỏi cảm khái: “Trẻ con bây giờ sung sướng, còn như vậy có đồ ngon mà ăn.”

Hộp xoài đủ để chia cho ngần đó người, Tả Chỉ Binh đành phải quyết định xem ai được may mắn được ăn. Cậu ưu tiên chiếu cố tới những bạn bè chơi thân trong lớp, vô cùng oai phong xướng tên từng người: cho cậu miếng; cậu… cậu… cả cậu nữa… mỗi người miếng.

Những đứa nhóc được gọi tên sung sướng vạn phần, người được mời buồn bã, ỉu xìu. Tần Chiêu Chiêu đừng bên xem từ đầu tới cuối, học cùng lớp với Tả Chí Binh, cũng thân gì lắm, chắc chắn chẳng có phần, nhưng lại tiếc rẻ muốn tránh .

Mỗi người miếng, hộp xoài nhanh chóng hết veo, vỏ hộp rỗng được giáo viên trưng dụng nột, rằng mang về đựng lá trà. Tần Chiêu Chiêu nuốt nước miếng tránh sang bên, bánh bông lan bơ trong miệng còn thơm ngọt như trước nữa vì bao tâm tư của bé đều dành cả vào hộp xoài. Ôi, sao ba phải là cán bộ thu mua chứ? Được như thế, có xoài đóng hộp để ăn rồi, tốt biết bao!

Năm lớp hai, cũng vì thèm ăn mà Tần Chiêu Chiêu lần đầu tiên học dối để xin tiền.

Bởi vì học thỉnh thoảng cũng có lúc phải mua bút chì, tẩy hay sách vở nên ba mẹ cho bé tiền để tự mua. Vài lần như thế, chẳng thầy nào dạy Tần Chiêu Chiêu cũng tự nhận ra làm thế nào để từ giờ có thể dối mẹ xin tiền. Ví dụ như mang bút chì giấu rồi với mẹ là mất bút chì, phải mua cái mới, tiền mẹ cho dùng để mua đồ ăn vặt. Từ đó, bé thường xuyên “mất” bút, “mất” tẩy để có tiền mua đồ ăn vặt.

Đồ thường mua là ô mai bột, năm xu gói, bên trong còn kèm chiếc thìa xíu, dùng thìa múc bột ô mai trong túi bỏ vào miệng, vị chua choa ngọt ngọt dìu dịu lan tỏa trong miệng. Trẻ con ngày đó đứa nào cũng thích ăn loại ô mai này, ngày nào cũng mua vào gói, hẳn vì nó vừa rẻ vừa ngon mà còn vì trong túi ô mai có chiếc thìa xíu hình dáng giống nhau. Cũng giống việc gom giấy kẹo để dành, bọn trẻ vô cùng hứng thú với việc sưu tầm nững chiếc muống đủ màu sắc, hình dạng này. Bạn tốt thường chia sẻ với nhau: “Tớ có hai chiếc thìa hình này, cho cậu chiếc, chúng mình là bạn tốt nhé!”

Lớp Tần Chiêu Chiêu có nam sinh từng vì muốn sư tầm những chiếc thìa được tạo hình như vũ khí mà to gan trộm lấy hai đồng, mang cả mua ô mai bột. Kết quả cậu nhóc bị ba phát , đánh cho trận thừa sống thiếu chết, kêu gào thảm thiết. Thê thảm hơn là tất cả chỗ ô mai cậu chưa kịp bóc bị mang trả hết cho hàng bán quà vặt. Đúng là ăn đòn vô ích còn chẳng gặp may.

Lúc ấy đồ đắt nhất trong hàng quà vặt là kẹo sô la Mylikes đóng túi màu đỏ rất đẹp, đồng túi. đồng cơ đấy, có thể mua cả trăm cục kẹo, hai mươi gói ô mai bột, Tần Chiêu Chiêu vắt óc cũng chỉ lừa được năm xu hào, lấy đau ra cả đồng mua kẹo, chỉ đành tưởng tượng xem nó ngon đến mức nào.

Sau này, có bé bàn nhà bán đồ ăn vặt mang gói kẹo Mylikes tới lớp, chia cho mấy bạn thân, Tần Chiêu Chiêu cũng may mắn được viên. Viên kẹo đen đen này thoạt nhìn thấy lớn nhưng vừa bỏ vào miệng lại thấy là ngon. bé vừa ăn là thích mê, nhưng ba mẹ mua cho gói kẹo này. Vậy là bé quyết định từ giờ trở mỗi khi lừa được tiền tiêu gì nữa mà để dành, khi nào đủ dồng mới mua hẳn gói kẹo sô la, ăn tới sướng bụng.

Vì thế tần suất “mất” đồ của Tần Chiêu Chiêu cao đột biến, rốt cuộc mẹ bé cũng nghi ngờ mà hỏi: “Sao lại mất đồ nữa? Tháng này mất bút chì mấy lần rồi là sao?”

Rốt cuộc Tần Chiêu Chiêu cũng chỉ là nhóc, bị mẹ hỏi vặn lại liền lúng túng, mặt đỏ bừng, miệng lắp bắp, bộ dạng thấp thỏm yên. Mẹ vừa thấy là hiểu ngay: “Tiền mẹ cho con mua bút, tẩy mà tiêu bậy bạ hết rồi hả?”

Bị mẹ vạch trần, Tần Chiêu Chiêu chịu được òa khóc lên. Trong mắt người lớn, trẻ con mà dối lừa tiền là tội lớn, ngay đến mẹ vốn luôn hiền dịu cũng đanh mặt tét vào mông bé mấy cái đau, đánh xong còn bắt bé chép phạt trăm lần câu: “Từ nay về sau con dám dối lừa tiền nữa.”

bé mới học lớp hai, trong câu này còn rất nhiều chữ hoàn toàn biết, chỉ đàng “y dạng họa hồ lô” chép lại từng nét theo mẫu có sẵn, viết xong trăm lần cũng mỏi nhừ tay. Quả rất đau khổ, còn khổ hơn cả bị đánh.

Sau khi bị mẹ đánh và bắt chép phạt, Tần Chiêu Chiêu dám dối xin tiền mua đồ ăn vặt nữa. Còn Tần mẹ dần ý thức được con lớn rồi, muốn cái này cái khác là chuyện bình thường; nếu nhất định cho tiền tiêu vặt cũng ổn, chỉ khiến bé tìm mọi cách để có tiền mf thôi. Nghĩ nghĩ lại, cuối cùng bà ước định với con , chỉ cần được 100 điểm thưởng cho năm xu.

Thưởng vật chất đún là hiệu quả phi thường, Tần Chiêu Chiêu vì muốn “kiếm tiền” mà rất chăm chỉ học tập, thường xuyên mang bài thi 100 điểm về xin mẹ thưởng. Thỉnh thoáng, nhóc còn thấy chán, sao học ít bài kiểm tra quá, làm ảnh hưởng tới chuyện “kiếm tiền” của . Tích cóp mãi cuối cùng cũng đủ đồng. xu, hai xu, năm xu, hào, hai hào… nhóc tỉ mỉ vuốt phẳng rồi xếp hết lô tiền giấy, tiền xu lớn , cầm chắc trong tay rồi hăm hở chạy mạch tới tiệm tạp hóa của nhà máy để mua kẹo sô la Mylikes.

nhóc chạm mặt Kiều Mục mua thuốc cho ba ở ngay cửa tiệm. Cậu mặc chiếc áo sọc màu xanh lính tủy, đôi giày da bóng loáng dưới chân. Toàn thân từ ngọn tóc tới kẽ tay đều sạch bong, khác hẳn với đám con nít ở khu Trường Cơ này. Cả trăm đứa nơi này gộp vào cũng sạch bằng mình cậu, càng đừng mong có được phong cách sang trọng như Tây của cậu. Mấy dì, mấy trong cửa hàng nhác thấy bóng cậu tươi cười. “Ái chà, cậu nhóc Thượng Hải đến này!”

Tần Chiêu Chiêu và Kiều Mục bước vào cửa hàng cũng lúc nhưng mấy dì, mấy trong tiệm hình như chẳng nhìn thấy , bao nhiêu hào hứng, nhiệt tình đều đổ lên mình Kiều Mục. Họ vây lấy cậu nhóc hỏi chuyện, có người còn hào phóng mang kẹo trong quầy ra dúi cho cậu. Nếu là Tần Chiêu Chiêu, chẳng ngại mà nhận lấy nhưng Kiều Mục chẳng buồn quan tâm, lắc đầu từ chối, chỉ cầm bao thuốc bước .

Tần Chiêu Chiêu tiếc ngẩn tiếc ngơ mấy viên kẹo mà Kiều Mục nhận, nếu kẹo ấy cho tốt biết mấy. Chỉ có điều, các dì chẳng bao giờ cho , Kiều Mục vừa là mấy chiếc kẹo được cất ngay vào trong tủ.

Chương 5

Lê lớp ba, Ngữ văn bắt đầu có thêm tiết tập làm văn. Làm văn dành cho học sinh tiểu học cầu cao nhưng với đám con nít tám, chín tuổi cũng chẳng dễ dàng chút nào. Rất nhiều cậu học trò biết viết, vò đầu bứt tai, vắt óc cả buổi vẫn chẳng nghĩ ra câu nào nên hồn, cái khó ló cái khôn, chẳng cần ai dạy cũng biết chép văn mẫu.

Tần Chiêu Chiêu ngày đó thích đọc truyện tranh thiếu nhi, còn cậy vào việc biết mấy trăm chữ để mượn tiểu thuyết chương hồi của ba ngồi xem như , ngồi xem mấy cuốn Tiết Nhân Quý chinh tây, Tiết Đinh San chinh đông tới đoạn thú vị liền cười ha ha mình. Có điều, bé cũng chỉ biết đọc chứ biết viết, mỗi lần tới giờ tập làm văn là lại đau đầu, thường chỉ biết ngẩn người cắn bút nhìn cuốn vở trắng mở trước mặt. Cho nên bé cũng giống bạn bè xung quang, còn xíu biết coi cọp, chép văn mẫu; mỗi lần phải làm bài tập làm văn là tìm những bài gần giống trong sách tập làm văn dành cho học sinh tiểu học rồi chép lại để qua mắt thầy .

Nhưng nhân vẫn có câu: “ đêm lắm có ngày gặp ma.” Lừa thầy gạt thành công được vài lần, rốt cuộc vé cũng bị lộ. Lần đó có đề văn “Đêm hội”, khi ấy vừa qua Tết Trung Thu, giáo viên cầu học sinh trong lớp viết bài văn tả dịp này. Tần Chiêu Chiêu về nhà mở văn mẫu, thấy bài văn tả đêm hội tương tự liền cất bút chép theo: “Đêm rằm tháng Giêng…”

Tần Chiêu Chiêu tội nghiệp, tuổi hiểu những lễ tết tình theo lịch rốt cuộc là ngày mấy tháng nào nên sai lộ liễu mà hề hay biết, cứ như vậy nộp cho giáo. Nghĩ cũng biết, giáo dạy Ngữ văn dùng cả tiết sửa bài Ngữ văn để nghiêm chỉnh phê bình, giáo huấn trận, khiến bé nước mắt ngắn dài.

lâu sau, nhà trường tổ chức cho tất cả giáo viên và học sinh tham quan triển lãm hoa cúc ở công viên. giáo dạy Ngữ văn cầu học sinh tham quan về viết bài văn tả cây hoa cúc, còn dặn các em mang theo giấy bút cẩn thận ghi chéo lại hình dáng, đặc điểm của cây hoa.

Lần trước Tần Chiêu Chiêu chép văn mẫu bị phát thành nhân vật cá biệt, bị thầy phê bình nghiêm khắc khiến bé cảm thấy rất buồn khổ. Học sinh tiểu học rất để ý cách giáo viên đánh giá về mình, lúc nào cũng mong được giáo viên quý, hoặc chí ít cũng bị ghét. Lần trước bị giáo phê bình như vậy, bé rất sợ từ nay bị các thầy ghét nên quyết tâm lấy công chuộc tội. Vì thế lần này bé đặc biệt nghe lời, giáo gì liền ngoan ngoãn làm theo, cố gắng bộc lộ hết ưu điểm trước mặt thầy . Hôm đó tham quan triển lãm nhớ lời giáo dặn dò, mang theo bút sách ngồi trong công viên vừa nhìn vừa viết, cố gắng ghi lại ràng hình dáng, màu sắc cây hoa cúc mà mình thích nhất. Về nhà, sửa sang, sắp xếp lại những ý ghi chút rồi dặn bút viết ra bài văn dài hai trang giấy.

Học sinh lớp ba mới tập làm văn có thể viết được trang giấy là dài, lần này Tần Chiêu Chiêu viết những hai trang, chỉ riêng dung lượng này đủ khiến giáo kinh ngạc phen. Cẩn thận đọc lại thấy đây đúng là bài tập bé tự viết, tả lại chính xác hình dáng, màu sắc của cây cúc đẹp nhất trong công viên hôm ấy, chừng này là đủ xác định bài văn này phải chép văn mẫu.

Bài văn ngày đó như thế nào tới giờ Tần Chiêu Chiêu cũng chẳng nhớ . Chỉ nhớ hôn ấy lên lớp, giáo vô cùng vui vẻ, dùng cả tiết chữa bài tập làm văn để tuyên dương . Với bé, vậy cũng như ngã ở đâu đứng lên từ chính nơi đó, trong lòng vô cùng đắc ý, ngực rướn lên cao, gương mặt bé sáng bừng.

Ngày Quốc tế thiếu nhi năm ấy, Tần Chiêu Chiêu học lớp bốn, Phòng Giáo dục thành phố muốn tổ chức buổi hội diễn văn nghệ của học sinh tiểu học. Trường dành cho con em nhân viên trong khu Trường Cơ cũng tham gia tiết mục tốp ca, Tần Chiêu Chiêu vinh dự được chọn vào nhóm dự thi. bé cực kỳ vui vẻ, trước kia, ngày Quốc thế thiếu nhi chỉ được biểu diễn bãi tập xíu của trường, con lần này là được đứng sân khấu ở hội trường thành phố hẳn hoi.

Nhà trường đặc biệt coi trọng lần biểu diễn này nên quyết định thống nhất trang phục cho các học sinh tham gia tốp ca. Trước kia, mỗi khi nhà trường tổ chức hoạt động gì đều thống nhất học sinh mặc quần áo cùng màu; nam sinh mặc sơ mi trắng quần xanh, nữ sinh là sơ mi trắng kèm váy đỏ, những ai có quần áo đúng màu phải mượn. Nhưng quần áo mượn nên kiểu dáng lộ cộ giống nhau, màu sắc cũng đậm nhạt khác biệt, do đó thể hoàn toàn đồng nhất được. Vì thế, lần này nhà trường quyết định thu của mỗi học sinh hai mươi đồng để may đồng phục sơ mi trắng cùng váy và quần yếm xanh. Còn giày, tất cả thống nhất cũng giày màu đen.

Nhà trường đề ra cầu về trang phục, bọn trẻ nghe rồi về nhà máy móc truyền đạt lại cho phụ huynh. Ngày ấy, hai mươi đồng là số tiền hề , công nhân làm việc ở Trường Cơ lương tháng chỉ chừng trăm đồng. Ba Tần Chiêu Chiêu vừa nghe con xong liền nhíu mày. “Quần áo đắt quá! Còn bắt phải may giày da đen nữa, thế này vừa quần áo, vừa giày cũng bốn chục đồng rồi. Ba mua đâu, con đừng nữa!”

Tần Chiêu Chiêu nghe vậy òa khóc, nước mắt lã chã. “ chịu đâu, con muốn , con muốn mà.”

Cái thuở dại bốc đồng ấy, câu cửa miệng của Tần Chiêu Chiêu chính là: “ chịu đâu, con muốn, con muốn cơ”, vậy lần nào cũng khóc váng lên nghe rất khí thế.

Tần ba gay gắt. “Khóc cái gì mà khóc? Ông nội còn nằm viện kia kìa, đâu dư tiền mua quần áo, giày dép cho con tung tẩy biểu diễn chứ!”

Ông nội ở quê bị bệnh mấy ngày nay, người già bị bệnh tật theo bên mình, lần trước các chú các bác đưa ông vào thành phố khám bệnh vì điều kiện thăm khám, điều trị ở thành phố tốt hơn hẳn ở quê. Ba là người duy nhất trong cả họ sống ở thành phố, đưa ông nội lên thành phố rồi, đương nhiên mọi chuyện ở đây ba phải lo hết. Ông nội nằm viện nửa tháng, chi phí điều trị đều do ba chi trả. Bình thường cha già sống ở quê, ông có cơ hội tận hiếu phụng dưỡng, tất cả đều dồn lên vai các em. Tới giờ cha già lên thành phố chữa bệnh, phí điều trị đương nhiên ông thể thoái thác.

Viện phí hề rẻ, riêng chuyện này khiến ba mẹ Tần Chiêu Chiêu xanh xám mặt mày. Kiếm tiền dễ, tiêu pha cũng dám hoang phí. Lương tháng của hai vợ chồng gộp vào chỉ khoảng hai trăm đồng, tạm đủ qua ngày chứ dư dả gì. Dẫu vậy, đối với họ hàng nghèo khó ở quê mà , họ là người thành phố, ăn lương nhà nước, là lạc đà gầy còn hơn ngựa béo, méo mó còn hơn , vì thế có khó có khổ cũng cách nào than thở. Hai người chỉ còn cách cẩn thận chi tiêu, bớt được đồng nào bớt, tuyệt hoang phí xu.

Tự nhiên bỏ ra hơn bốn chục đồng sắm quần áo, giày dép đắt tiền cho con lên hội trường thành phố đứng vài phút hát bài, Tần ba cảm thấy hào nhoáng, hời hợt, ông hề muốn bỏ ra số tiền ớn như vậy. Tần mẹ ngồi bên muốn gì lại thôi, rốt cuộc cũng thốt lời nào.

Thấy cơ hội được biểu diễn giữa hội trường thành phố sắp trôi qua kẽ tay, Tần Chiêu Chiêu đau lòng, mình ngồi khóc, bỏ cả cơm chiều. bé con thể thỏa được nguyện ước nho trong lòng, ngoài việc khóc còn có thể làm được gì nữa đây? Nước mắt ứa ra mang theo bao nhiêu uất ức, tủi thân của bé, nước mắt cũng là vũ khí khiến cha mẹ mềm lòng. Rốt cuộc Tần mẹ cũng bị nước mắt của lung lạc, hôm sau đưa cho bé hai mươi đồng nộp tiền quần áo. Có điều, giày da đủ tiền mua nên bà nghĩ cách mượn cho bé đôi.

Buổi biểu diễn hôm ấy, Tần Chiêu Chiêu vinh dự được lĩnh xướng, bé mặc sơ mi trắng cùng váy yếm xanh lam đứng giữa sân khấu, hai má điểm hai mảng son hồng phớt, càng nhìn càng thấy going mặt búp bê mịn màng. chùm đèn sáng rọi lên bé, tất cả người dưới sân khấu đều chăm chú nhìn lên . Tần Chiêu Chiêu có chút căng thẳng, cất tiếng hát:

“Hãy để chúng em khua động mái chèo, con thuyền lăn tăn sóng gợn.
Mặt biển bao la in bóng tòa tháp trắng, bốn bề cây xanh tường đỏ.
Bóng thuyền dập dềnh giữa sóng mênh mông, ngẩng cao đầu đón ngọn gió mát lành…”

Ban đầu có chút hồi hộp nên tiếng hát còng phô, nhưng càng hát càng nhàng, tiếng hát trẻ thơ trong trẻo, ràng mang theo biết bao thuần khiết, ngây thơ vang vọng khắp hội trường, tiếng vỗ tay rào rào vang dội bốn bề.

ấy là ngày vinh diệu nhất trong những năm tháng học tiểu học của Tần Chiêu Chiêu.

Tiết mục văn nghệ của trường con em nhân viên Trường Cơ được giải nhì toàn đoàn. Giải nhất thuộc về màn múa tập thể của trường tiểu học thực nghiệm, giải nhất cá nhân thuộc về tiết mục độc tấu organ của học sinh của trường tiểu học thực nghiệm – ai khác chính là Kiều Mục. Tiếng đàn vừa vang lên như nước chảy mây trôi, thánh thót sinh động, mười ngón tay lướt bàn phím đen trắng như bươm bướm múa lượn khiến cả hội trường vỗ tay như sấm.

Giải thưởng được trao ngay sau đó, các “nghệ sĩ nhí” lần lượt được mời lên sân khấu nhận giải. Tần Chiêu Chiêu thay mặt tốp ca Trường Cơ lên nhận bằng khen và xấp sổ bìa da mềm mại, bìa còn in nổi dòng chữ “Phần thưởng”, sổ này chia cho các thành viên đội hợp xướng mỗi người được cuốn. Giải nhất tập thể mỗi người được cuốn sổ tay bìa da cứng, giải nhất cá nhân ngoài cuốn sổ tay bìa da cứng còn kèm theo cây bút máy rất đẹp.

Các “nghệ sĩ nhí” nhận phần thưởng xong liền xếp thành hàng, chuẩn bị chụp chung ảnh lưu niệm. Kiều Mục cũng cầm giấy khen cũng phần thưởng đứng cạnh Tần Chiêu Chiêu. Tần Chiêu Chiêu rất thích mấy món phần thưởng của Kiều Mục, ánh mắt ngưỡng mộ liên tục hướng về phía cậu. Liếc nhìn bằng khen tay Kiều Mục, bé chợt phát mình chưa từng gặp chữ “Mục” trong tên của Kiều Mục, trước kia bé cứ nghĩ tên cậu là “Mộc” cơ (1).

(1). Chữ “mục” trong tên Kiều Mục mang nghĩa là “kính cẩn, cung kính”, có đọc giống với chữ “mộc” tức là “gỗ”. Tần Chiêu Chiêu chưa từng nhìn thấy mặt chữ, chỉ nghe đọc nên đơn thuần suy diễn nhầm.

Khi Tần Chiêu Chiêu vào lớp năm, bất kể nam sinh hay nữ sinh cơ hồ đều mê mẩn bộ phim oạt hình – Thánh đấu sĩ Saint Seiya.

Tần Chiêu Chiêu cũng ngoại lệ, cứ chiều tối là bé lại canh chừng để xem Saint Seiya truyền hình. Đúng sau giờ tối ti vi phát tập phim, gói gọn trong mười lăm phút. Phim thường kết thúc đúng vào lúc gay cấn khiến người ta vô cùng háo hức. Hôm sau tới trường đám con trai tụ tập với nhau, bắt chước Pegasus Seiya chòm Thiên Mã, Dragon Shiryu chòm Thiên Long… Còn các bé chụm đầu lại, ríu rít bàn tán xem giữa Athena và Hilda ai xinh đẹp hơn, hay mình thích ai nhất trong mười hai Thánh đấu sĩ mang áo giáp vàng.

Trong Saint Seiya, mười hai vị Thánh đấu sĩ giáp vàng chỉ là các nhân vật phụ mà thôi. Trước khi chiếu phần có mười hai vị Thánh đấu sĩ mang áo giáp vàng, đám trẻ con vẫn vô cùng say mê, hào hứng với năm nhân vật chính Pegasus Seiya chòm Thiên Mã, Cygnus Hyoga chòm Thiên Nga, Dragon Shiryu chòm Thiên Long, Andromeda Shun chòm Tiên Nữ, Phoenix Ikki chòm Phượng Hoàng. Nhưng mười hai Thánh đấu sĩ giáp vàng vừa xuất biết bao nhiêu khan giả đổi dạ thay lòng, nhất là các bé. ra đây cũng chẳng phải chuyện gì kỳ lạ, Thánh đấu sĩ giáp vàng quả quyến rũ. Mu chòm Bạch Dương lịch lãm, tao nhã, Shaka chòm Xử Nữ hoàn mỹ, phiêu dật Camus chòm Bảo Bình lạnh lùng, cao ngạo nhưng kém phần ôn nhu, dịu dàng, Saga chòm Song Tử là tổng hòa của cả thiện lương và tà ác, ngoài ra còn có Miloo tàn bạo chòm Thiên Yết, Shura cuồng ngạo như chính chòm sao Ma Kết, Aldebaran chòm Kim Ngưu khẳng khái, cương nghị, Aiolos trung thành của chòm Nhân Mã, cùng Aiolia thân của chòm Sư Tử dũng cảm… Nhân vậ chỉ đẹp đẽ mà còn mỗi người vẻ, ai lẫn với ai, sao các thiếu nữ phát cuồng chứ?

Đến giờ series Saint Seiya trở thành anime kinh điển thuộc hàng tuyệt tác của Nhật, mặc dù xét cho kĩ cốt truyện cũng đơn giản, có gì mới mẻ nhưng cảnh phim với những màn chiến đấu hoành tráng, tạo hình nhân vật đẹp đẽ, tinh xảo, nhân vật cá tính sắc nét cùng những tình cảm huyết nhục thân thiết, cảm động khiến câu chuyện luôn có sức hút mãnh liệt. Dẫu hơn hai mươi năm trôi qua nhưng đến giờ nó vẫn hấp dẫn vô số fan hâm mộ.

Ngày ấy, có vấn đề mà mấy bé vẫn thường tụm lại bàn tán: ai xứng đáng là đại diện cho mười hai Thánh đấu sĩ giáp vàng? Đương nhiên được ủng hộ nhất vẫn là Mu chòm Bạch Dương và Shaka chòm Xử Nữ.

Các bé cùng công nhận người đẹp trai nhất trong mười hai Thánh đấu sĩ giáp vàng là Mu và Shaka, mặc dù Aphrodite chòm song ngư mới là người mang danh xưng “Đấu sĩ giáp vàng đẹp trai nhất”, nhưng nhân vật này lại đại diện cho phe ác nên được hâm mộ nồng nhiệt như Mu và Shaka. Phần lớn con trong lớn đều thích Shaka hơn, còn Tần Chiêu Chiêu theo phe Mu. bé cực kỳ thích Thánh đấu sĩ Mu tao nhã của chòm Bạch Dương, thích đến độ có tiền cũng mua đồ ăn vặt mà dùng để mua ảnh dán Saint Seiya. Đa số các bạn khác trong lớp cũng giống bé.

Hạ Cầm cũng thích Mu, luôn hào hứng sưu tầm ảnh dán có hình Mu, nếu ai mua tấm poster mới có hình Mu mà nàng chưa có, chắc chắc nàng lấy luôn hình đó, có dán vào sách vở rồi cũng bóc ra. Bởi vì Hạ Cầm là “nữ vương” trong lớp nên các bạn nữ khác dẫu tiếc vẫn phải chiều theo ý nàng.

Sau vụ giấy gói kẹo Thỏ Trắng, Tần Chiêu Chiêu rút ra được bài học, tuyệt đối mang ảnh dán Saint Seiya của mình tới lớp, bị thiệt lần nên khôn ra rất nhiều. Tiền tiêu vặt của nhiều, chẳng mua được bao nhiêu tranh, ít mà còn bị người ta lấy mất chẳng phải càng có gì hay sao?

Ngày đó poster dán tường thường có hai loại, loại hai hào tấm, còn loại lớn năm hào tấm. Poster năm hào to hơn chút, nhân vật cũng hơn, Tần Chiêu Chiêu thà “trữ khuyết vật lạm (2)”, thà có ít chứ tiêu bừa, thường tích cho đủ năm hào rồi mua tấm poster lớn, sau đó cẩn thận bóc từng hình , dán vào trong sổ tay chép lời bài hát, từ từ thưởng thức.

(2). Nghĩa là: thà ít mà chất lượng còn hơn số lượng

Chương 6

Mùa đông năm lớp sáu, trời trở lạnh bất thường. Những ngày lạnh lẽo như thế Tần Chiêu Chiêu muốn đến lớp, chỉ muốn được rúc trong chăn ngủ nướng, vì thế thường giả bộ đau bụng để nghỉ học.

hôm, bé lại giả bệnh, vừa khoan khoái tỉnh giấc trong chăn ấm nghe thấy tiếng mẹ và bác Chu – mẹ của Tiểu Đan – từ gian ngoài vọng vào.

Là bác Chu hỏi trước: “Chiêu Chiêu nhà hôm nay lại nghỉ học à?”

“Vâng, chẳng hiểu sao gần đây con bé đau bụng suốt, chẳng biết có phải giun sán gì .”

“Lớn thế rồi còn run sán gì nữa, hay là sắp thành người lớn rồi cũng nên.”

Mẹ nghe thế, lắp bắp kinh hãi: “Sau nhanh thế được chứ, con bé mới chưa đầy mười hai, gì mà thành người lớn được. Tôi đây phải đến năm mười sáu cơ đấy!”

“Trẻ con giờ có giống ngày xưa đâu. Lúc ăn gì, giờ xem bọn nhóc này ăn những gì nào, lớn nhanh tí cũng chẳng có gì lạ.”

Tần Chiêu Chiêu vừa mới tỉnh giấc, mơ mơ màng màng nghe tiếng vọng vào, lơ ngơ chẳng hiểu được bao nhiêu, cũng để tâm lắm. Hôm sau học, vừa đến cổng trường giáo Lữ chủ nhiệm bước cầu thang, được hỏi thăm: “Tần Chiêu Chiêu, em khỏe rồi chứ?”

Tần Chiêu Chiêu nhớ lại mấy câu nghe trộm được hôm qua, nghĩ ngợi gì buột miệng: “Thưa , mẹ em phải em bị bệnh mà là sắp thành người lớn rồi!”

Trường học ở Trường Cơ được xây dựa lưng vào sườn núi giống như khu tập thể. Qua cổng chính là dãy bậc thang dài, hết bậc thang là tới sân tập thể dục lớn, thêm chục bậc nữa đến hai dãy phòng học. Bên trái là dãy phòng cho học sinh tiểu học, bên phải là phòng của sinh viên kỹ thuật thuộc nhà máy.

Lúc Lữ hỏi chuyện, được kha khá còn Tần Chiêu Chiêu chỉ vừa bước lên bậc thang, cách xa nên thầy cao giọng trò cũng gân cổ, thanh hề .

Lời vừa thoát khỏi miệng, Lữ nhịn được cười, mấy sinh viên kĩ thuật mười bảy, mười tám vừa nam vừa nữ cũng che miệng cười ran.

Tần Chiêu Chiêu ngơ ngác, hiểu mình gì mà chọc mọi người cười đến vậy. Đến tận lúc mang vở bài tập lên phòng giáo viên, Lữ vừa nhìn thấy bé lại cười. những thế, bảy, tám giáo viên trong phòng cũng nhìn bé mà tủm tỉm, ràng biết ban nãy gây ra chuyện tức cười lắm. Có điều, bé nghĩ nát óc vẫn hiểu rốt cuộc tại sao câu của mình lại khiến mọi người cười như vậy.

Lữ nhận bài của Tần Chiêu Chiêu, mím miệng nhịn cười, dặn dò: “Chiêu Chiêu à, có thành người lớn cũng cần phải lớn tiếng khoe thế đâu.”

Tần Chiêu Chiêu ù ù cạc cạc gật đầu, mang theo bụng nghi hoặc về kể cho mẹ, mẹ nghe xong dở khóc dở cười. “Con bé ngốc này!”

Sao lại ngốc? Mẹ cũng chẳng giải thích cho , vì thế đây vẫn là niềm nghi hoặc lớn nhất trong lòng Tần Chiêu Chiêu suốt những năm tiểu học (1), đến tận sau này lên cấp hai mới dần nhận ra ngày trước mình ngốc thế nào.

(1) Ở Trung Quốc, cấp tiểu học là từ lớp đến lớp sáu.

Kỳ hai năm lớp sáu, sắp đến ngày tốt nghiệp nên học sinh trong lớp thường tặng nhau bưu thiếp lưu niệm. bộ bưu thiếp giá vài đồng, với học sinh tiểu học quả là rẻ. Mà cùng năm ấy, ông bà nội Tần Chiêu Chiêu ở quê lần lượt qua đời, cả nhà hai lần về quê chịu tang tốn ít tiền. Mấy tháng nay thức ăn trong nhà đều là cải xanh rẻ tiền, cũng chẳng có tiền tiêu vặt, vì thế càng thêm căng thẳng, có nhiều tiền để mua bưu thiếp tặng mọi người.

Nhưng dù tặng người ta, người ta vẫn tặng cho , nhận của người mà đáp lại sao phải phép? Vì vậy, bé đành ương ngạnh kiên trì xin mẹ tiền mua bưu thiếp, còn ngập ngừng: “Các bạn cứ mang tặng con, chẳng lẽ con tặng lại sao?”

Mẹ nghe xong, lặng thinh hồi lâu, bé tưởng còn chút hi vọng gì nữa rồi lại thấy mẹ rút ra năm đồng. bé vui sướng ngất ngây, cầm số tiền lớn nhất từ xưa tới giờ cùng bạn bè vào thành phố chọn mua bưu thiếp.

Cửa hàng bách hóa tấp nập tọa lạc ngay bên ngã tư đường, có quầy chuyên bày bán bưu thiếp, poster, ảnh dán, nơ buộc tóc, đồng hồ điện tử và các loại đồ chơi mà học sinh thích. Cuối tuần, trẻ con tụ tập vây quanh quầy hàng, Tần Chiêu Chiêu và các bạn mạnh ai nấy chen vào trong chọn bưu thiếp.

Trong các loại bưu thiếp, loại in hình nhóm Tiểu Hổ (2) là đắt hàng nhất. Ba chàng trai trẻ này là nhóm nhạc thịnh hành nhất ngày đó, chiếm lĩnh thị trường châu Á với tốc độ chóng mặt, khai mở thời đại thần tượng hoàn toàn mới, được vô số thanh niên ưa thích. Tiếng hát của họ bầu bạn với Tần Chiêu Chiêu suốt thời tiểu học. Ở trường, bạn bè cực kỳ thích bài hát Vườn táo xanh hạnh phúc nổi tiếng của họ, Tần Chiêu Chiêu lại thích bầu trời rực rỡ, ước mơ rực rỡ hơn, mỗi khi nghe bài hát lại thấy thế giới trước mắt trở nên rực rỡ vô ngần.

(2) Nhóm Tiểu Hồ có tên tiếng là Little Tigers, gồm ba thành viên: “Phích lịch hổ” Ngô Kỳ Long, “Tiểu soái hổ” Trần Chí Bằng và “Quái quái hổ” Tô Hữu Bằng, là ban nhạc thần tượng nổi tiếng của Đài Loan cuối thập niên 80, đầu thập niên 90.

Trong lớp có bạn mua băng cassette của nhóm Tiểu Hổ, Tần Chiêu Chiêu từng mượn về nghe. Ở nhà có đái cassette, bé phải sang nhà bác Lý hàng xóm nghe nhờ.

Cái đài này là báu vật của bác Lý, trẻ con tuyệt đối được động vào. Bác Lý đích thân mở nhạc rồi ngồi cạnh ở bên, băng chạy hết mà mặt A đổi sang mặt B. Tần Chiêu Chiêu ngồi chiếc ghế đẩu cứ thế mê mẩn nghe tới hết cái băng. Băng chạy hết rồi vẫn muốn nghe lại lần nữa nhưng ngại làm phiến thêm, bỗng nhiên bác Lý chủ động bật lại lần nữa. “Băng này nghe cũng được phết nhỉ!”

Tần Chiêu Chiêu mở cờ trong bụng, hôm đó cứ ngồi miết ở nhà bác Lý nghe băng đến tận khi mẹ gọi về ăn cơm.

Xem xét hết lượt, Tần Chiêu Chiêu cẩn thận chọn lấy hai bộ bưu thiếp, bộ hình nhóm Tiểu Hổ, bộ kia hình Saint Seiya, vừa tròn năm đồng. Thanh toán xong xuôi, chợt thấy trong góc quầy bày bộ bưu thiếp Ông Mỹ Linh. Hoàng Dung mà từng thích mấy năm trước ngọc nát hương tan (3), nhưng vẫn nhớ diễn viên ấy, cũng nhớ ngày bé từng chơi trò hóa trang thành Hoàng Dung. Cầm bộ bưu thiếp lên ngắm nhìn, đều là những bức hình kinh điển của Ông Mỹ Linh trong hùng xạ điêu – những hình ảnh lưu lại khoảng khắc đẹp đẽ huy hoàng nhất của . Tần Chiêu Chiêu rất muốn mua nhưng còn tiền.

(3) Ông Mỹ Linh (1959 – 1985): là nữ diễn viên người Hồng Kông, trở nên nổi tiếng thập niên 1980 với vai diễn tiêu biểu Hoàng Hung trong bộ Phim hùng xạ điêu năm 1983, đời tư của gắn liền với nam diễn viên Thang Chấn Nghiệp và kết thúc bằng hơi gas.

Muốn mà có tiền, biết phải làm sao? Như có ma xui quỷ khiến, Tần Chiêu Chiêu liếc mắt trông sang chủ quầy, thấy ông cúi đầu trả tiền thừa cho người khác, hoàn toàn chú ý tới mình. liền nắm chắc bộ bưu thiếp trong tay, vô thức bước ra ngoài… bước, hai bước, ba bước, bốn bước… Ra tới cửa, bé co chân chạy, tim đập thình thịch theo từng bước chân, chỉ chực nhảy ra khỏi lồng ngực.

Hôm đó, Tần Chiêu Chiêu chạy mạch về tận khu Trường Cơ. Ngày ấy, người ở khu Trường Cơ và thành phố thường xe công cộng, vì thuận tiện – mỗi lần muốn lại phải ra tận đường lớn phía ngoài nhà máy ngồi chờ xe, lại còn phải trả tiền xe nữa, vừa vừa về cũng rẻ. Muốn vào thành phố tốt nhất là đạp xe, nếu cứ men theo đường là tới. Tần Chiêu Chiêu và các bạn cùng bộ vào thành phố, cuối cùng mình bé chạy về trước, mồ hôi chảy ròng ròng, tay ôm chắc ba bộ bưu thiếp – hai bộ mua, bộ trộm. Về tới nhà đến nửa ngày mà vẫn chưa hoàn hồn.

Hôm sau tới lớp, các bạn xúm lại hỏi vì sao hôm qua mình im im trốn về trước? bé liền đỏ mặt dối rằng hôm qua đột nhiên buồn vệ sinh, lúc sau quay lại thấy các bạn đâu nữa liền chạy mạch về nhà.

Tần Chiêu Chiêu có ba bộ bưu thiếp, mỗi bộ mười cái, đủ để đáp lễ bạn cùng lớp. Mỗi bộ bé cố tình giữ lại tấm mình thích nhất - ảnh chụp chung nhóm Tiểu Hổ, bộ hình Ông Mỹ Linh, giữ lại tấm Hoàng Dung xinh đẹp nhất, và tấm hình mười hai Thánh đấu sĩ trong Saint Seiya rồi cất kín trong hộp bánh bằng sắt. Đây là hộp “nữ trang” chứa tất cả những thứ trân quý nhất của .

Hạ Cầm được tặng nhiều bưu thiếp nhất, đem bày kín cả mặt bàn. giáo chủ nhiệm nhìn thấy cũng ngạc nhiên. “Nhiều người tặng bưu thiếp cho em đấy.”

bé kiêu hãnh tươi cười. “Mọi người đều thích chơi với em nên em nhận được nhiều bưu thiếp lắm ạ!”

Nhưng nhận được nhiều bưu thiếp quá cũng phải chuyện hay ho, nhận rồi phải đáp lễ, nhận càng nhiều càng phải trả nhiều. Cha mẹ Hạ Cầm chỉ là nhân viên bình thường trong nhà máy, mẹ nghỉ bệnh dài hạn vì sức khỏe yếu, vì thế gia cảnh tầm tầm, bé có nhiều tiền để mua bưu thiếp. Nghĩ tới chuyện làm như thế nào để có được chừng đó bưu thiếp tặng lại bạn bè cũng khiến Tần Chiêu Chiêu phát rầu thay .

Kết quả, Hạ Cầm cũng xảy ra chuyện vì mấy tấm bưu thiếp.

Cũng giống như Tần Chiêu Chiêu, Hạ Cầm đủ tiền mua bưu thiếp nên nảy lòng tham, trộm ở quầy hàng. nhóc lớn gan, trót lọt ở quầy hàng này, thấy mọi việc thuận lợi càng u mê, những chẳng bỏ chạy còn chạy sang hàng khác trộm thêm. Kết quả bị chủ quầy bên kia bắt được, ông ta nổi trận lôi đình, hung hăng kéo cánh tay , còn hôm trước ông ta mất bộ bưu thiếp, giờ bắt được đứa trẻ hư, cẩn thận dạy dỗ sao được chứ?

Lúc này vị chủ quán bên cạnh nhận ra bộ bưu thiếp trong tay Hạ Cầm chính là thứ cánh mà bay khỏi tiệm nhà ông ta, hai người lớn xúm lại giáo huấn bé. Bọn họ hề trách mắng, chỉ lấy dây lưng cột bé vào thân cây bên đường thị chúng, coi như giết gà dọa khỉ, nhóc con dám to gan ăn trộm hậu quả thế này.

Người đường vây lại thành vòng tròng, vừa xem vừa chỉ trỏ bàn tán, bé cúi thấp đầu khóc sướt mướt, gan lớn thường ngày biến mất tăm tích. Có người ở khu Trường Cơ qua, nhân thấy bé, đây chẳng phải con bác Hạ của phân xưởng năm đấy sao? Chủ quán nghe vậy mừng rỡ. “Các bác nhận ra con ranh này à? Khéo , nhờ các bác chuyển lời tới người nhà, bảo họ đến đưa con bé về. Còn thế này đua đòi trộm cắp, dạy dỗ nghiêm khắc sao được?

Chuyện tốt ra khỏi cửa, tiếng xấu lan ngàn dặm: người kia mang lời nhắn về, chưa đầy ngày, cả khu Trường Cơ ai cũng biết con bác Hạ phân xưởng năm trộm đồ trong thành phố bị bắt được, nhà họ Hạ mất mặt vô cùng. Bác Hạ sầm mặt đưa con về nhà, khóa trái cửa lại, đánh trận thừa sống thiếu chết, tiếng khóc thê lương vang vọng mãi.

ít người vây quanh cửa nhà họ Hạ xem náo nhiệt, Tần Chiêu Chiêu cũng cùng đám con nít chạy tới xem. Nghe thấy tiếng Hạ Cầm khóc, cũng hết hồn, nhớ hôm trước mình cũng trộm đồ, may mà bị bắt, nếu … Chỉ nghĩ đến đây cũng thấy lạnh sống lưng.

Hạ Cầm chịu đòn của ba xong, tới trường còn cái thần khí “tiểu nữ vương” nữa, giờ bé chỉ ngồi im cúi đầu, bạn bè cũng còn ai mon men tới chơi cùng vì ở nhà người lớn vẫn dặn kỹ rằng được chơi với bạn trộm đồ. Chẳng ai mong con mình chơi với đứa trẻ mang tiếng, sợ con mình học theo thói xấu.

Lúc trước, Hạ Cầm thường xuyên kéo bạn bè lập bạn cùng lớp như Tần Chiêu Chiêu, đến giờ tới lượt mình bị lập. Kỳ thực, Tần Chiêu Chiêu cảm thấy cảm thông với nhưng dám biểu lộ ra ngoài, làm sao có thể đồng cảm với kẻ vì mấy tấm bưu thiếp mà ăn trộm đây?

Mùa hè năm 1994, Tần Chiêu Chiêu tốt ngiệp tiểu học.

là trong những học sinh cuối cùng học trong trường dành cho con em nhân viên khu Trường Cơ, sau năm ấy, trường đóng cửa. Nguyên nhân do dạo đó chính sách kế hoạch hóa gia đình dần có hiệu quả, tỷ lệ sinh đẻ giảm , số trẻ con đến tuổi học mỗi năm ít dần, mấy năm liền trường thường xuyên thiếu học sinh. Hơn nữa, đa số giáo viên dạy ở đây phải người được đào tạo sư phạm bài bản, mới học hết cấp hai, cấp ba, kỹ năng sư phạm rất kém. Cả hai nguyên nhân khiến Phòng Giáo dục thành phố quyết định đóng cửa trường học, học sinh chuyển sang các trường tiểu học công lập gần đó.

Hai dãy phòng học từ đó chẳng còn ai dùng tới. Ít lâu sau, cổng chính, cầu thang cũng bị cắt xẻ, trở thành móng cho dãy nhà do nhân viên hùn vốn xây. Lúc xây dựng lại, tiếng động cơ gầm rú, thay thế và xóa nhòa tiếng ê a đọc sách năm nào.

Ấu thơ theo năm tháng yên ả trôi qua kẽ tay.

Phần hai
Vụng dại biết
(1994 – 1997)


Mười hai tuổi, từ giã những tháng ngày thơ ấu, chập chững bước sang tuổi thiếu niên, Tần Chiêu Chiêu vẫn hiểu vì sao mỗi lần gặp Kiều Mục là trái tim luôn rộn ràng trong lồng ngực. chỉ mơ hồ nhận ra mình rất thích được gặp Kiều Mục đường. Ngày nào được thấy cậu là ngày hôm đó tâm trạng rất tốt, vô cùng vui vẻ.
Chương 1

Sau khi tốt nghiệp trường tiểu học Trường Cơ, Tần Chiêu Chiêu được vào thành phố học.

Vốn nhất thiết phải vào tận thành phố học vì khu ngoại thành phía đông có trường trung học. Trường này xếp thứ tám toàn thành nên gọi tắt là Bát Trung, rất tiện cho con em các gia đình sống ở ngoại thành học. Trường Bát Trung nằm ngay sát nhà máy Trường Cơ, trẻ con trong khu tốt nghiệp tiểu học Trường Cơ thường chuyển sang học luôn ở đây cho tiện lại.

Nhưng điểm thi tốt nghiệp của Tần Chiêu Chiêu rất khá, đủ điểm vào trường Nhị Trung trong thành phố. Cứ dựa vào thứ tự trong tên gọi là đủ biết đây là trường tốt của thành phố. Giáo viên ở trường tiểu học Trường Cơ phải người được đào tạo sư phạm nên trình độ quá nổi trội, thành tích dạy và học cũng cao, học sinh tốt nghiệp ra chẳng mấy ai đủ điểm vào Nhất Trung hay Nhị Trung. Thành tích của Tần Chiêu Chiêu lại đủ để vào trường Nhị Trung, chẳng lý gì ba mẹ để học ở đó.

Hàng xóm nghe thế cũng kháo nhau Tần Chiêu Chiêu học hành rất khá mới có thể thi vào trường Nhị Trung, chỉ cần chăm chỉ học hành nhất định sau này có thể lên Bắc Kinh học đại học.

Trẻ con ở Trường Cơ mấy đứa học giỏi, phần vì cơ sở vật chất trường lớp nghèo nàn, phần vì đám trẻ con ở đây chẳng khác bầy dê dược thả hoang tự lớn, ham chơi hơn ham học. Mà quan trọng hơn, phụ huynh trong những gia đình công nhân bình thường cũng chẳng kỳ vọng nhiều vào chuyện học hành của con cái.

Đa số phụ huynh khá thờ ơ, được chăng hay chớ với chuyện con cái học, chúng còn học được nộp học phí cho học, học được nữa sớm theo cha mẹ vào nhà máy làm công nhân. “Kháo sơn cật sơn, kháo thủy cật thủy”, sống đâu dựa đấy; đối với các gia đình công nhân còn chỗ dựa nào lớn hơn nhà máy này? Hằng năm, nội bộ nhà máy cơ khí Trường Thành vẫn tổ chức tuyển công nhân, giải quyết vấn đề việc làm cho loạt con em công nhân viên chức. Đối với những công nhân sống bám vào nhà máy, cả đời nhìn xa trông rộng, con cái thể học tiếp hay thi trượt đại học vào làm trong nhà máy cũng coi như được ôm bát sắt, phải lo toan đời. Dân đen chỉ cần ngày ngày yên bình, có cơm ăn áo mặc là thỏa mãn lắm rồi.

Năm Tần Chiêu Chiêu tốt nghiệp tiểu học, chị Tiểu Đan hàng xóm cũng tốt nghiệp trường kĩ thuật của nhà máy, được nhận vào học việc ở phân xưởng năm. Đến giờ, nhà chị có năm khẩu, bố mẹ và ba con đều trở thành công nhân nhà máy. Ở Trường Cơ có rất nhiều gia đình cả nhà đều là công nhân nhà máy như vậy, có nhà còn ba thế hệ cùng làm việc trong nhà máy, đúng là “ra trận cha con rời”. Tuy hai năm gần đây, đãi ngộ từ nhà máy còn tốt như trước nhưng có thế nào đây vẫn là doanh nghiệp lớn của nhà nước, công nhân viên chức vẫn tìm mọi cách đưa con cái nhà mình vào làm. màn gì cao sang, chỉ mong chỗ làm ổn định, đáng tin trong nhà máy quốc doanh.

Hai năm trước, chị Tiểu Đan vất vả lắm mới nằm trong số ba mươi học viên được nhận vào trường kĩ thuật của nhà máy, bác Chu liền vui vẻ bày mấy mâm cỗ mời bà con bạn hữu. Bác trai hân hoan. “Vậy là tốt rồi, cuối cùng chuyện công ăn việc làm của con cái cũng giải quyết xong. Nỗi lo canh cánh trong lòng nay cũng trút ra được rồi.”

Bọn trẻ trong khu tập thể từ quen với những cảnh này nên đều tự ý thức được tương lai: nếu học hành tử tế vẫn có cơ hội vào làm công nhân nhà nước, cần lo lắng thái quá chuyện tiền đồ sau này, vì thế dĩ nhiên chẳng buồn để tâm đến chuyện học hành. Rất ít đứa ham học hay quyết tâm theo nghiệp đèn sách. Mấy năm trước, con trai bác Lý hàng xóm thi đỗ vào trường đại học ở Bắc Kinh, tuy vào Thanh Hoa, Bắc Đại danh tiếng lẫy lừng nhưng cũng đủ làm xôn xao cả khu tập thể nghèo. Trước kia trong khu từng có người thi đỗ đại học nhưng phải trường ở Bắc Kinh, con trai bác Lý là người đầu tiên được học đại học ở Bắc Kinh, khiến gia đình rạng ranh, nở mày nở mặt.

Nếu Tần Chiêu Chiêu có thể học được, mẹ cũng hy vọng con mình là người thứ hai được lên Bắc Kinh học, vì thế bà quyết định bỏ gần tìm xa, đưa con tới đăng ký ở trường Nhị Trung.

Học ở trường Nhị Trung trong thành phố, hôm nào Tần Chiêu Chiêu cũng lóc cóc chiếc xe đạp khung ngang cũ tới trường. Kiều Mục chuyển từ trường tiểu học thực nghiệp của thành phố lên trường trung học thực nghiệm, hằng ngày tự mình đạp xe học. Từ khu Trường Cơ vào thành phố chỉ có đường lớn nên hai người vẫn thường chung đường; chung mười phút vào tới thành phố tách ra mỗi người hướng. Tan học, Tần Chiêu Chiêu thường xuyên gặp Kiều Mục đạp chiếc xe đạp mới tinh, bong loáng lướt như bay đường nhựa. Sơ mi trắng ngần dưới ánh mặt trời, cậu vẫn luôn thanh nhã, sạch như thế.

hiểu vì sao, dần dần Tần Chiêu Chiêu bắt đầu chờ mong được vô tình gặp Kiều Mục hằng ngày. Mỗi lần thấy cậu, lại vô thức giữ nguyên tốc độ, giữ nguyên khoảng cách bám theo phía sau. Bánh xe lăn tròn con đường ngập nắng vàng tươi, trái tim Tần Chiêu Chiêu cũng rộn ràng trong lồng ngực.

Mười hai tuổi, từ giã những tháng ngày thơ ấu, chập chững bước sang tuổi thiếu niên, Tần Chiêu Chiêu vẫn hiểu vì sao mỗi lần gặp Kiều Mục là tim luôn rộn ràng trong lồng ngực. chỉ mơ hồ nhận ra mình rất thích được gặp Kiều Mục đường. Ngày nào được thấy cậu hôm đó tâm trạng rất tốt, vô cùng vui vẻ, tuy rằng cậu chưa từng chuyện với , thậm chí, cũng chưa từng liếc mắt nhìn lấy lần.

Vào học trung học, có thời gian Tần Chiêu Chiêu đọc rất nhiều truyện cổ tích, từ Truyện cổ Grimm tới Truyện cổ tích Andersen… Con luôn thích truyện cổ tích, cũng ngoại lệ, luôn luôn mơ tưởng về thế giới hư ảo, mỹ lệ, thuần khiết trong truyện cổ, còn cả những chàng hoàng tử tuấn, cao quý nữa. Hình ảnh hoàng tử đẹp đẽ vẫn mường tượng ra chính là Kiều Mục.

Tất nhiên là Kiều Mục, cũng chỉ có thể là Kiều Mục mà thôi. Trong suốt quãng đời ngắn ngủi của Tần Chiêu Chiêu, Kiều Mục là người cao quý nhất trong số bạn bè cùng trang lứa; trong mắt , Kiều Mục hoàn toàn xứng đáng là hoàng tử.

Kiều Mục giống với đám trẻ con bình thường. Cậu nhóc Thượng Hải này khác xa lũ con nít trong khu tập thể Trường Cơ. Chẳng ai thấy bong cậu trong đám con trai mải miết nghịch đất cát, đánh trận giả, lặn ngụp dưới sông hay leo cây bới tổ chim. Hầu hết thờ gian cậu chỉ ở trong nhà tập đàn, thỉnh thoảng theo ba mẹ ra ngoài tản bộ, lòng vòng đường lớn quang nhà máy.

Mỗi khi ba người nhà Phó giám đốc Kiều ra ngoài, có rất nhiều người lân la tới chào hỏi. Phó giám đốc Kiều cũng khách khí nhắc con trai chào hỏi lại, Kiều Mục dùng thứ tiếng phổ thônng cực kỳ chuẩn xác chào hết ông, bà, , bác lượt; đây là chuyện có hai trong khu tập thể.

Ngày ấy, khái niệm phổ cập tiếng phổ thông vẫn còn rất mờ nhạt, nhất là tại nhà máy quốc doanh nằm ở ngoại thành hẻo lánh thế nào. Đa số công nhân nhà máy đều là dân bản xứ, giọng địa phương, con nít lớn lên học theo cha mẹ cũng toàn phương ngữ. Thậm chí có lần, giờ Ngữ văn, giáo viên gọi học sinh đứng lên đọc diễn cảm bài khóa, vẫn có học trò đọc bằng giọng địa phương khiến thầy dở khóc dở cười. Tiếng phổ thông thường chỉ thấy các bản tin truyền thanh, truyền hình hoặc vài trường hợp đặc biệt quan trọng khi các cán bộ lãnh đạo dùng thứ tiếng phổ thông trọ trẹ thông báo vài quyết định quan trọng hay báo cáo với cấp . Người bình thường dùng tiếng phổ thông bị coi là “làm phách”.

Tiếng phổ thông của Kiều Mục là do mẹ dạy từ , phát cực kỳ chính xác, lẫn chút khẩu địa phương nào. Người qua đường nghe cậu bé tiếng phổ thông chính xác như vậy ngớt khen ngợi. Ai nấy đều khen cậu nhóc ăn đĩnh đạc, sau này nhất định làm lớn.

Trong số những người khen ngợi Kiều Mục có cả mẹ Tần Chiêu Chiêu. Lúc ấy Tần Chiêu Chiêu cùng mẹ, nghe thấy Kiều Mục tiếng phổ thông là hay, liền cảm thấy giọng địa phương của mình khó nghe muốn chết. Nghe thấy mẹ giục chào Phó giám đốc Kiều nhưng bé vẫn cắn răng nín thinh, đỏ mặt cúi đầu, nhất định hé răng lời.

Tuy rằng cúi mặt chẳng thấy được ai nhưng Tần Chiêu Chiêu vẫn cảm thấy ràng Kiều Mục vừa tò mò nhìn mình. Ánh mắt như chuồn chuồn lướt cánh sen hồng, rất nhanh chuyển sang hướng khác, rất hời hợt nhưng cũng đủ khiến trái tim Tần Chiêu Chiêu rộn lên ngừng từ khi về nhà tới tận lúc ngủ. Nằm thế nào cũng ngủ được đành dậy bật đèn mở sách Ngữ văn ra xem, quyết tâm từ giờ học tiếng phổ thông chuẩn như Kiều Mục.

Hôm sau, Tần Chiêu Chiêu dậy sớm, ăn sáng rồi học.

Ruộng vườn sắc xanh óng ả phủ khắp vùng ngoại thành, mặt trời ló dạng rải rắc những tia nắng ấm áp, mây hững hờ trôi, gió dịu dàng thổi, vài cánh chim đập cánh bay ngang bầu trời trong veo. Tần Chiêu Chiêu dừng xe ở ngã ba, ngoái đầu nhìn lại con đường vừa , chờ đến khi thấy bóng Kiều Mục xa xa mới lại đạp xe tiếp nhưng rất chậm.

Kiều Mục bắt kịp Tần Chiêu Chiêu rất nhanh. Lúc tiếng xe cậu lướt qua, tim khua rộn ràng như tiếng trống. Đợi cả buổi sáng chỉ mong gặp được cậu, muốn mượn cớ rồi dùng tiếng phổ thông mất công luyện cả đêm hôm qua để bắt chuyện với cậu. Tuy vất vả chờ được cậu nhưng lại đủ dũng cảm ngẩng đầu nhìn cậu lấy lần, càng có dũng khí chủ động bắt chuyện, cổ họng như bị vật gì bịt lín, thốt được lời nào.

thoáng ngập ngừng, Kiều Mục lướt qua , mắt chớp, hoàn toàn để ý đến , cứ thế thẳng.

Sáng sớm, sương mờ chưa tan, mi Tần Chiêu Chiêu nước mắt đọng như sương.

Khóc hồi, lại mong mình có thể trở thành nàng Lọ Lem trong truyện cổ tích. Lọ Lem may mắn biết bao! Được bà tiên giúp đỡ, có xe ngựa bí đỏ, có giày thủy tinh khiến nàng trở thành xinh đẹp nhất trong buổi vũ hội, khiến hoàng tử liếc mắt chú ý tới nàng.

Ấp ủ tâm nguyện khờ khạo, Tần Chiêu Chiêu cũng bắt chước nhân vật trong cổ tích, vừa ngây thơ vừa thành kính cầu xin Thượng Đế, mong Người phái bà tiên tốt bụng tới bên mình. Đáng tiếc, đời phải cổ tích, chẳng có Thượng Đế bà tiên nào hết, chẳng những hoàn cảnh thể thay đổi mà còn tệ hại hơn.


Chương 2

Tần Chiêu Chiêu còn nhớ, năm học lớp tám cũng là lúc thời kỳ hưng thịnh nhất của nhà máy còn nữa.

Thập niên 90 của thế kỷ XX, dưới tác động của chính sách Cải cách kinh tế toàn diện, nền kinh tế tập trung kế hoạch chuyển hướng sang nền kinh tế thị trường. Suốt quá trình chuyển đổi, hàng loạt nhà máy, xí nghiệp phá sản, công nhân viên chức thất nghiệp, tạm thôi việc, nghỉ lương. “Công nhân mất việc” và “Nghỉ lương” trở thành những danh từ riêng chỉ có trong thời kỳ này.

Thành phố công nghiệp bé nằm trong lòng Giang Tây cũng bị ảnh hưởng của xu thế chung, 90% các nhà máy, xí nghiệp, hầm mỏ bị đình trệ, tạm ngừng sản xuất hoặc sản xuất cầm chừng. Tam thôi việc cũng là chuyện công nhân viên chức các xí nghiệp ở đây thể trốn tránh, khiến người ta đau lòng.

Là nhà máy lớn của nhà nước, nhà máy cơ khí Trường Thành đến mức phá sản ngay nhưng cũng phải tạm ngừng sản xuất. Công nhân trong xưởng từng tốp, từng tốp bị cho nghỉ lương. Chẳng những tinh giảm biên chế mà bệnh viện, nhà máy, hàng quán thuộc nhà máy cũng dần dần đóng cửa; chi nhánh ngân hàng, bưu điện được rút về thành phố. Mẹ Tần Chiêu Chiêu bị cho nghỉ việc trước, mấy tháng sau phân xưởng của ba cũng thông báo ngừng sản xuất.

Tạm thôi việc có thể coi là tin dữ đối với rất nhiều công nhân, nhất là những người làm việc trong nhà máy , hai chục năm. Phải nghỉ việc ở tuổi này là chuyện vô cùng khó xử; người lớn tuổi có thể lo lót xin về hưu non, người trẻ tuổi có thể học nghề khác kiếm kế sinh nhai. Nếu còn trẻ, bắt đầu lại từ đầu cũng đến nỗi khó; chỉ khó với những công nhân tuổi chơi vơi, đủ già để đạt tiêu chuẩn xin về hưu, mà cũng còn trẻ để dễ dàng chuyển qua nghề khác, bắt đầu lại từ dầu. hơn bốn chục tuổi, tuổi này mới tìm việc dễ hơn làm.

Đối với những gia đình cả nhà là công nhân nhà máy như nhà chị Tiểu Đan, chuyện này càng khó chấp nhận bởi đột nhiên cả nhà cũng thất nghiệp. Nhớ lại ngày ấy khó khăn lắm mới giành được suất vào làm trong nhà máy, trong lòng vui mừng nhường nào. Vẫn tưởng rằng vào được đơn vị nhà nước, có được chỗ làm tin cậy, ổn định là có thể yên ổn đời. Ai ngờ, nhà máy quốc doanh lớn như vậy cũng có ngày suy sụp? khi nhà máy suy tàn, công nhân nào còn an ổn, tổ chịm bị phá trứng còn nguyên vẹn được sao?

Cơn bão thôi việc thể tránh khỏi cuối cùng cũng lan tới Trường Cơ. Công nhân mất việc ai nấy đều buồn rầu ảm đạm, ánh mắt đờ đẫn biết nên đâu về đâu.

Nửa đời làm việc trong nhà máy, tới giờ cả hai vợ chồng Tần gia đều bị cho tạm nghỉ, trừ trăm hai mươi đồng phí trợ cấp thôi việc mỗi người mỗi tháng ra, cả nhà còn nguồn tài chính nào khác. Điều kiện Tần gia vốn tốt, thêm lần này nữa đúng là họa vô đơn chí. Ngày ba nghỉ việc, ông ngơ ngẩn ngồi hút thuốc, hết điếu này đến điếu khác, căn phngf ươm mùi khói. Còn mẹ nín lặng nằm giường cả ngày.

Tần Chiêu Chiêu biết thời gian này ba mẹ vui nên học về liền mình lao vào căn bếp , giằng co đánh vật với xoong chảo nửa ngày, mồ hôi nhễ nhại mới chạy ra ngoài, : “ba mẹ, ra ăn cơm thôi!”

Đây là lần đầu tiên Tần Chiêu Chiêu tự mình nấu cơm, trước đó mới chỉ được mẹ dạy rang cơm, rán trứng mà thôi. Cơm nấu đương nhiên ngon lành gì: cơm cháy khét, cải trắng cào quá lửa sém vàng, đậu hũ cháy đen, canh trứng cà chua nhiều muối mặn chat… Thế nhưng vợ Chồng Tần gia lại ăn hết sạch, chừa miếng.

Tối hôm đó, chờ Tần Chiêu Chiêu ngủ rồi, Tần ba mới thận trọng với Tần mẹ: “Từ giờ cuộc sống vất vả hơn nhưng vì Chiêu Chiêu chúng ta phải nghĩ cách tiếp tục sống cho tốt, mình thấy có phải ?”

Tần mẹ nước mắt nhạt nhòa. “Ừ, chúng ta nhất định phải vượt qua ải này, vì con , nhất định phải vượt qua.”

Phân xưởng ngừng sản xuất, ba cùng mấy bác trong nhà máy ra ngoài kiếm việc làm thêm. Chỗ này cần người lắp máy móc theo nửa tháng, chỗ kia cần người gia công sản phẩm qua làm dăm ba ngày, làm xong nhận tiền công luôn. Mẹ nhờ người quen giới thiệu xuống chợ xin chân trông coi tiệm áo ngủ.

Có khi vài ngày ai thuê, cả nhà miệng ăn núi lở, mọi người trong nhà khó tránh khỏi tinh thần hoảng loạn. Ba liền cùng với mấy chú bác tới chợ chuyên buôn bán vật liệu xây dựng phía nam thành phố làm công nhân bốc vác, giúp người ta dỡ hàng. Hàng hóa phần lớn là những rương gạch công nặng nề, dỡ tấm mới được năm đồng. Bởi vì đây là việc chân tay, chẳng cần kĩ thuật gì phức tạp nên trả công cực kỳ rẻ mạt.

Bình thường, các tiệm vật liệu xây dựng đều chuyển mấy chục tấn hàng bằng xe lửa, sau đó dùng ô tô chở tới thnahf nam, cuối cùng tìm mấy ngươi bốc vác dỡ hàng xếp vào kho, xong việc trả công mấy trăm đồng cho mọi người chia nhau. Có lần nhận được mối lớn, cần chuyển sáu mươi tấn gạch lát sàn mà nhóm của Tần ba chỉ có sáu người. Việc thế này ít ra cũng cần tám người, nhưng nhiều người ít tiền , bọn họ nguyện kêu thêm người, mỗi người rang vất vả thêm chút. Lần đó dỡ hàng suýt soát ngày, mỗi người được năm mươi đồng mang về. Về nhà, Tần mẹ phát hai vai chồng sưng u nhưng mặt lại vô cùng vui vẻ. “Mình xem, hôm nay làm ăn phát đạt, kiếm được những năm chục đồng này.”

Tần mẹ nắm giá thị trường, vừa nhìn thấy năm mươi đồng, nhẩm tính ra biết hôm nay chồng khuân bao nhiêu hàng liền kinh hãi : “Lão Tần, hôm nay mình dỡ những chục tấn hàng sao?”

Tần Chiêu Chiêu ở trong buồng làm bài tập, nghe tới đây liền kinh ngạc đến dựng người. Học Toán lớp được dạy tấn tương đương ngàn cân, mười tấn là mười ngàn cân. Ngày hôm nay ba vác tận mười ngàn cân hàng. Con số này đối với khổng lồ, tưởng tượng nổi làm thế nào mà ba có thể dỡ hết chừng đó hàng.

Lại nghe thấy tiếng ba vui vẻ vọng vào: “Thế này có đáng gì, thùng gạch lát năm chục cân, chỉ khuân có hai trăm thùng thôi mà.”

Dỡ hai trăm thùng gạch nặng như vậy mới được hai trăm đồng, tính ra tiền công mỗi thùng chỉ hơn hào. Tần Chiêu Chiêu nhẩm tính so sánh tổng lượng công việc với tiền công dỡ mỗi thùng gạch mà hốc mắt đỏ hoe, ba vất vả quá.

Tần mẹ nín lặng, hai giọt nước mắt rớt xuống chiếc khăn ấm chườm vai chồng, nháy mắt giọt nước mắt ấm hút dưới lớp khăn, như chưa từng tồn tại.

Gia cảnh nhà Tần Chiêu Chiêu sa sút còn nhà Kiều Mục vẫn như cũ. Tuy tình hình nhà máy xuống dốc, chỉ có thể dùng mấy chữ “cố níu hơi tàn” mà hình dung nhưng lãnh đạo nhà máy vẫn ổn định, chẳng có gì thay đổi. Nghe sắp tới Phó giám đốc Kiều còn được điều tới Cục Cơ khí thành phố.

Kiều Mục lên cấp hai bắt đầu học dương cầm. Ba mẹ cậu tiếc tiền mua hẳn cây dương cầm giá hơn vạn cho con học đàn, tiền này chủ yếu do ông bà ngoại ở Thượng Hải tài trợ. Nhà họ Mục có hai con bị đưa xuống nông thôn, chỉ đứa về được Thượng Hải, hai ông bà già cả thương con tha hương nên càng quý cháu ngoại, tiếc tiền cho cháu. Rất nhiều người ở Trường Cơ khỏi tấm tắc: “Nhà tư bản đúng là khác người!”

Hôm mang đàn về, rất nhiều người trong khu tập thể kéo lại xem. Ở Trường Cơ, đa số mọi người chỉ biết món đồ Tây dương sang quý này qua ti vi chứ chưa từng thấy đồ , vì thế thể bỏ lỡ dịp này được. Tần Chiêu Chiêu cũng theo mọi người, thấy chiếc đàn lớn, mấy người phải khệ nệ mới đưa được nó lên tầng ba. Đàn lên tới nơi, lâu sau tiếng đàn du dương, trong trẻo từ lầu vọng xuống.

Ngày nào cũng thế, cứ xế chiều, Tần Chiêu Chiêu tan học về nhà chuẩn bị nấu cơm lại nghe thấy tiếng đàn miên man từ lầu ba bên cạnh truyền sang. Hai đứa trẻ cùng tuổi nhưng hai bàn tay Kiều Mục lướt phím dương cầm trắng muốt còn tay Tần Chiêu Chiêu khua giữa nồi niêu bát đũa. Ba mẹ nghỉ việc ở nhà máy ra ngoài làm thêm đều vất vả, ở nhà phải chuẩn bị cơm nước để ba mẹ về là có sẵn đồ ngon lành, nóng sốt.

Trước khi nấu cơm phải đổi than trong lò, nhặt viên than tổ ong tàn bỏ , thay viên mới vào. dùng kẹp sắt gắp cục than mang ra ngoài, nhưng kẹp chắc, viên xỉ than rơi bịch nền nhà, vỡ vụn thành vô số mảnh xỉ, bụi bay mù mịt, khói ươm đầy căn bếp .

Tần Chiêu Chiêu ngây ngẩn nửa ngày nhìn xỉ than vương vãi đầy sàn. mong giá mình là nàng Lọ Lem, nếu có thể là Lọ Lem… Thế nhưng, lấy đâu ra thế giới cổ tích giữa đời thực?